Mechtild de Jong verruilt
provincie voor kamerzetel
HP
Teleac-cursus:
gemeentebeleid
in huiskamer
uitdeweekbladc
Alles über Deutschla£\
DE TIJD
BINNENLAND
EeidóeSouaatit
DONDERDAG 16 NOVEMBER 1989 PAQ
riD
Grote vertraging
voor treinreizigers
UTRECHT De Nederlandse Spoorwegen hebben
gisteren in de avondspits binnen tien minuten te ma
ken gekregen met drie calamiteiten, waardoor veel
reizigers flinke vertraging opliepen. Het ongemak deed
zich rond vijf uur voor op de trajecten Den Haag-
Utrecht en Utrecht-Zwolle. Om vijf uur ging tussen
Zoetermeer en Gouda een trein kapot, waardoor er een
half uur lang slechts treinverkeer over één spoor mo
gelijk was. Vijf minuten later botste er op een overweg
tussen Harmeien en Vleuten een trein op een tractor.
Persoonlijke ongelukken deden zich daarbij niet voor,
maar de trein moest met een hulplocomotief worden
weggesleept, hetgeen ongeveer anderhalf uur in beslag
nam. Reizigers die wilden doorreizen naar Zwolle had
den de grootste pech. Om 17.10 uur ontstond een defect
aan de bovenleiding tussen Hulshorst en Harderwijk.
Dit leidde tot urenlange vertragingen.
Spoed
Personeel van de afdeling
spoedeisende hulp van het Bo
ven IJ ziekenhuis staakte giste
ren uit protest tegen een drei
gende sluiting van de afdeling.
Het overlegt hier met ambulan
cepersoneel wat er moet ge
beuren met gewonden die wor
den binnengebracht. Het Bo
ven IJ ziekenhuis heeft op dit
moment een tekort van zes
miljoen gulden. Het Zieken
fonds Amsterdam en Omstre
ken (ZAO) en de particuliere
verzekeraars (KLOZ) zijn be
reid de schulden van het nood
lijdende ziekenhuis in Amster
dam in 1991 over te nemen.
foto: dijkstra
Rijnwater is
weer 'schoon'
AMSTERDAM De Watertran-
sportmaatschappij Rijn-Kennemer-
land (WRK) is gistermiddag weer be
gonnen met het innemen van Rijn
water uit het Lekkanaal bij Nieuwe-
gein. Afgelopen zaterdag werd de in
name van Rijnwater gestaakt wegens
verontreiniging met nitrobenzeen dat
door het Westduitse chemieconcern
BASF was geloosd. Uit metingen
trekt de WRK de conclusie dat de
hoofdstroom van het verontreinigde
water niet in het Lekkanaal is geko
men, maar rechtstreeks naar de
Noordzee is afgedreven. „Waar
schijnlijk mede dankzij het minder
intensieve scheepvaartverkeer in het
weekeinde", aldus de WRK.
Extraatje
voor mensen
met uitkering
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Er is een
goede kans dat mensen
met een sociale uitkering
een extraatje krijgen van
enkele tientjes. Een meer
derheid in de Tweede Ka
mer staat welwillend te
genover dit voorstel van
de vakbeweging.
FNV en CNV vroegen het ka
binet eerder deze week twee
honderd miljoen gulden be
schikbaar te stellen voor een
dergelijke bonus. Zij lieten
doorschemeren dat zij zich
daardoor soepeler zouden op
stellen in het overleg over een
sociaal akkoord.
De PvdA-fractie zal zich „niet
verzetten" wanneer het kabi
net in de discussie met de vak
beweging ertoe komt om iets
extra's te doen voor de uitke
ringsgerechtigden, verklaarde
vice-voorzitter Frans Leijnse
gisteren. „Zeker als daardoor
de kans op loonmatiging ver
der vergroot wordt", voegde
hij eraan toe. De PvdA heeft
in de kabinetsformatie gepro
beerd de koppeling tussen lo
nen en uitkeringen te herstel
len met terugwerkende tot 1
juli van dit jaar.
Toen het CDA daar niet aan
wilde, werd bij wiize van com
promis besloten de kinderbij
slag te verhogen. Daar profite
ren uiteraard ook de minima
met kinderen van. „Maar tege
lijkertijd viste ook een groot
aantal uitkeringsgerechtigden
achter het net. Denk aan de
bejaarden", aldus Leijnse. Hij
zou het dus prima vinden als
nu langs een achterdeur de te
rugwerkende kracht alsnog
zou worden gerealiseerd. Maar
omdat hij het kabinet niet
vqor de voeten wil lopen, gaf
Leijnse er de voorkeur aan
zich wat genuanceerder uit te
Verantwoord
De PvdA^fi*- is het overigens
niet eens met degenen die zeg
gen dat de vakbonden te hoge
looneisen stellen. „Ik zie geen
enkele aanwijzing dat men
daar niet meer de bereidheid
heeft om een belangrijk deel
van de loonruimte te reserver
en voor andere, belangrijke
doelstellingen". Ook de hou
ding van de Industriebond
FNV vindt Leijnse nog steeds
verantwoord. „Die bond is be
reid heel wat geld aan te wen
den voor scholing en andere
maatregelen die niet onmid
dellijk in het loonzakje neer
slaan. Maar zelfs als ik alleen
naar die looneis kijk van vier
procent, dan betwijfel ik of dat
zulke uitzonderlijke loonstij
gingen ten gevolge zal hebben.
Het gaat hier immers slechts
om een inzet. In de cao-onder
handelingen gaat er nog wel
wat af".
Ook VVD-woordvoerder Ro
bin Linschoten is voorstander
van een extraatje voor de mi
nima, op voorwaarde dat de
vakbeweging bereid is mee te
werken aan een politiek van
voortgezette loonmatiging. D66
vindt een extraatje voor de
mensen met een uitkering een
beter idee dan het verhogen
van de kinderbijslag. Zo'n
maatregel werkt immers ook
in het voordeel van mensen
die het niet nodig hebben.
,NU STA IK AAN DE ANDERE KANT VAN DE LIJN'
DELFT Als de verkie
zingen niet vervroegd wa
ren naar 6 september van
dit jaar, was ze waar
schijnlijk vandaag geen
Tweede-Kamerlid gewor
den. Dan had ze wellicht
een gooi gedaan naar een
CDA-zetel in de gemeen
teraad van Delft. Maar
drs. Mechtild de Jong (50)
heeft haar kans met beide
handen gegrepen.
Ze stelde zich kandidaat op
verzoek van het plaatselijke
CDA-Vrouwenberaad en het
afdelingsbestuur. „Dacht dat
het nooit zou lukken". Kwam
als 62e op de lijst. En kon -
omdat een aantal CDA'ers
onlangs de stap naar het kabi
net maakte - een van de lege
plaatsen innemen. Vanmiddag
is ze samen met enkele andere
nieuwkomers door kamer
voorzitter Deetman beëdigd, n
de landelijke politiek is Mech
tild de Jong, van huis uit bio
loog, nog een onbekende. Maar
op plaatselijk niveau heeft ze
al wel een aantal functies be
kleed. Aangestoken door het
enthousiasme van het toenma
lige kamerlid mevrouw
Groen-Smit, werd ze in 1965
lid van de KVP en prompt
verkozen tot vice-voorzitter
van de afdeling Castricum.
Van '72 tot '77 woonde Mech
tild de Jong, overigens een
nicht van oud-premier De
Jong, in Den Haag en maakte
daar deel uit van de steun
groep van raadsfractie. „Ik
heb toen samengewerkt met
onder anderen Carmen Boers-
ma en Guido Halleen. We
zochten allerlei dingen uit
waar de fractie behoefte aan
had. Zo hebben we een inven
tarisatie gemaakt van het
drugsbeleid".
Ook in Delft, haar huidige
woonplaats, is mevrouw de
Jong actief in de plaatselijke
politiek. Ze is lid van het afde
lingsbestuur van het CDA en
voorzitter van het Vrouwen-
beraad. Bij de laatste verkie
zingen wist ze niet in de raad
te komen, maar omdat ze wel
de tweede opvolger was, heeft
ze - om ingewerkt te zijn - de
afgelopen jaren het merendeel
van de fractievergaderingen
van haar partij bijgewoond.
„Maar mijn werk bij de pro
vincie Zuid-Holland, waar ik
plaatsvervangend hoofd van
het bureau natuur ben ge
weest, heeft me echt klaarge
maakt voor het kamerlidmaat
schap", zegt ze. „Ik heb me in
die functie beziggehouden met
de relatie natuur en milieu, de
Vierde nota ruimtelijke orde
ning en ik was lid van de pro
vinciale commissie beheer
landbouwgronden. Eigenlijk
zat ik in mijn werk meer te
gen het landelijke niveau aan
dan tegen het gemeentelijk ni-
Of de CDA-fractie op het Bin
nenhof met Mechtild de Jong
een 'groen' kamerlid heeft
binnengehaald, durft ze eigen
lijk niet te zeggen. „Het is zo
moeilijk om iedereen een eti
ket op te plakken. Maar ik ben
bang dat ik niet aan dat imago
kan ontkomen".
Belangrijk
Dat het CDA niet als de meest
'groene' en milieuvrièndelijke
partij bekend staat, weet ze.
Maar glimlachend maakt ze
duidelijk dat ze zich bij de
Het nieuwe
CDA-kamerlid
Mechtild de
Jong: „Hoe de
mensen met
elkaar omgaan
is een
belangrijke
overweging bij
de keuze van
een partij".
foto: anp
christen-democraten toch het
beste thuis voelt. „Kijk, ik heb
daar natuurlijk wel over nage
dacht. Maar qua ideeën past
het milieubeleid juist goed bij
het CDA. Denk maar aan een
term als rentmeesterschap.
Daar komt bij dat het besturen
van een land niet alleen met
milieu te maken heeft. Ik vind
immateriële dingen ook heel
belangrijk bij de keuze van
een partij. Nee, ik denk daarbij
niet alleen aan zaken als eu
thanasie. Maar méér aan de
manier waarop mensen met
elkaar omgaan. Dat zijn de
dingen waar je een partij op
kiest. Het accepteren van el
kaar zoals je bent. Dat is ook
heel wezenlijk in het christen
dom en dat herken ik bijvoor
beeld niet bij de andere partij
en".
Voor Mechtild de Jong bete
kent het vertrek bij de provin
cie naar de Tweede Kamer
ook een overstap naar „de an
dere kant van de lijn". „Als
ambtenaar bereid je de beslui
ten voor. Maar je neemt nooit
zelf de beslissing. Je bent heel
erg-afhankelijk of de politici je
zullen steunen. Nu kan ik zelf,
samen met de fractie, beslis
singen nemen".
Dat het nieuwe kamerlid voor
haar fractie in de toekomst
milieuzaken wil gaan beharti
gen, ligt voor de hand. Maar
Mechtild de Jong ziet haar
werkzaamheden wel wat uit
gebreider. „Ik hoop te berei
ken dat er wat meer aandacht
komt voor het kwaliteitsaspect
in de samenleving. Niet alleen
milieu, maar ook de woonom
geving en de zorg voor men
sen". Ook wil ze meer doen
voor de vrouwen van haar
leeftijd, zodat die groep meer
deel kan gaan nemen aan het
arbeidsproces. „Maar ik weet
niet of dat allemaal zal luk
ken. Ik denk dat het ook heel
moeilijk zal zijn om te zeggen:
dit heb ik bereikt. Het zal dan
ook veel meer een kwestie zijn
van: dit hebben we met elkaar
bereikt". CLARISSE BUMA
Actie tegen klonen
Actievoerders van de stichting Lekker Dier plakken het Utrechtse bedrijf Embrytec vol met
affiches. Het bedrijf kloont embryo's van koeien. De stichting is tegen deze genetische mani
pulatie omdat het „welzijn en de integriteit van dieren met voeten wordt getreden", foto: anp
SUSKE EN WISKE SAGARMATHA
m
(c) Standaard UltflevarlJ/Wavery Productions.
Televisie lokt
aanval van
epilepsie uit
UTRECHT Televisie, zon
licht en discolampen kunnen
bij epilepsiepatiënten een aan
val uitlokken. Zo'n patiënt
kan dan ook beter geen tv als
computerscherm gebruiken,
zoals thuis en op school veel
gebeurt. In haar proefschrift
waarop ze volgende week pro
moveert aan de Rijksuniversi
teit Utrecht spreekt D. Kaste-
leijn-Nolst Trenité van een
„gevaarlijke situatie". Vijf pro
cent van alle patiënten krijgt
een aanval bij prikkeling door
lichtflitsen. Meer dan de helft
van deze mensen krijgt een
aanval door tv, zonlicht en dis
colampen. Bovendien zijn er
patiënten die proberen een
aanval bij zichzelf op te roe
pen, door trage oogsluit- en
knipperbewegingen, stelt de
promovenda. Waarom ze dat
doen, is niet duidelijk.
DEN HAAG „Deze
cursus zou eigenlijk ver
plichte kost moeten zijn
voor kamerleden. Dan
kunnen ze eens zien wel
ke gevolgen hun beslissin
gen hebben voor al die ze
venhonderd gemeentebe
sturen in ons land!".
Burgemeester H.J. Zomerdijk
van het Betuwse Echteld uitte
deze hartekreet gisteren bij de
presentatie van de jongste loot
aan de inmiddels al behoorlijk
omvangrijke Teleac-stam: een
radio- en televisiecursus over
het wel en wee van de ge
meentebesturen.
De achtdelige cursus, die de
naam 'Gemeentewijzer' mee
kreeg, gaat op 14 januari van
start. Deze datum is bewust
gekozen omdat er ruim twee
maanden later, op de «erste
lentedag, weer gemeenteraads
verkiezingen zullen worden
gehouden.
Het is niet de eerste keer dat
de Stichting Teleac een serie
lessen aan het lokale bestuur
wijdt. Ook in 1981 was dit al
het geval, maar de toenmalige
cursus was bedoeld als algeme
ne informatiebron voor de ge
hele bevolking. Deze keer gaat
de leerstof wat dieper op de
gemeentelijke besognes in,
hoewel ook nu weer wordt be
gonnen met het opruimen van
het eeuwige misverstand dat
de burgemeester het hoofd
van de gemeente zou zijn (dat
is hij namelijk niet; de ge
meenteraad is de baas).
Doelgroep
„Onze doelgroep is nu wat
kleiner dan acht jaar geleden",
verduidelijkt burgemeester
Zomerdijk, die als deskundige
bij het samenstellen van de
nieuwe cursus betrokken was.
„Het lesmateriaal van 'Ge
meentewijzer' is vooral gericht
op raadsleden, kandidaat
raadsleden, gemeente-ambte
naren en mensen die op ande
re wijze via hun beroep veel
met een gemeentebestuur te
maken hebben, zoals midden
standers of bestuursleden van
allerlei instellingen. Maar ook
willekeurige burgers die sterk
geïnteresseerd zijn in lokale
politiek zullen via de cursus
aan hun trekken komen". Mr.
Klaas de Vries, directeur van
de Vereniging van Nederland
se Gemeenten (VNG), die gis
teren in het Haagse VNG-
hoofdkwartier het cursusboek
van 'Gemeentewijzer' in ont
vangst nam, toonde zich zeer
in zijn nopjes met de nieuwe
cursus. „Gemeenteraden zijn
de broedscholen voor een ge
zonde democratie", aldus De
Vries. „Het belang daarvan
kan niet genoeg worden bena
drukt. Bovendien zijn veel
mensen zich. er niet van be
wust wat een gemeente alle
maal kan en mag en doet en
hoezeer ze daar dagelijks mee
te maken hebben. De cursus
geeft daar een helder inzicht
in".
Acht gemeenten
Voor het vervaardigen van
'Gemeentewijzer' hebben de
samenstellers in acht gemeen
ten, die samen een doorsnee
vormen van het lokale bestuur
in Nederland, radio- en televi
sie-opnamen gemaakt: in
Zwolle, Almelo, Den Bosch,
Haamstede, Zevenaar, Boxtel,
Alkmaar en Rotterdam. Bur
gemeesters, wethouders, 'ge
wone' raadsleden, ambtenaren
en andere belanghebbenden
uit deze gemeenten komen uit
gebreid aan het woord om te
vertellen hoe hun gemeente
lijk apparaat in de praktijk
werkt, welke problemen daar
bij kunnen ontstaan en hoe
men die poogt op te lossen. De
komende weken zal via Ne
derland 3 geregeld een intro
ductiefilmpje van de cursus
worden uitgezonden. Op de te
levisie duren de lessen van 14
januari tot en met 4 maart
(elke zondag van 18.00 tot
18.30 uur, Nederland 3) en via
de radio van 17 januari tot en
met 7 maart (elke woensdag
van 21.00 tot 21.30, Radio 5).
Het cursusboek, dat 29,50
kost, is via de boekhandels
verkrijgbaar, maar kan ook
besteld worden door overma
king van voornoemd bedrag
op postbanknr. 54.42.32. ten
name van Teleac, Utrecht, on
der vermelding van 'Gemeen
tewijzer'.
DICK VAN RIETSCHOTEN
In een metrostation van
West-Berlijn. Duitser: „Weet
u welke lijn ik moet hebben
naar de Friedrichstrasse?"
Buitenlander: „Ik ben hier
onbekend". Duitser: „Ik ook.
Hahaha". Grapje in De Tijd.
Alles über Deutschland
grapje VN) in de weekbla
den. En daarin gaat het niet
zozeer om de vraag óf de
Duitslanden weer één wor
den, maar öf dat een bedrei
ging voor de rest van Europa
is. Niet iedereen is even ge
rust.
Dr. Kurt Biedenkopf wordt
wel het intellectuele geweten
van de CDU genoemd. Vol
gens hem is een Europa zon
der politieke spanningen een
illusie. Voor een éénwording
is hij niet bang. „Éénmaal
heeft Duitsland een centralis
tisch bestuurd rijk gehad en
dat hebben we geweten. Dat
zal nooit meer gebeuren. Al
leen al op demografische
gronden is een agressie van
die aard nu onmogelijk. Be
gin deze eeuw was de leeftijd
van de gemiddelde Duitser
vijfentwintig jaar. Binnen
kort ligt dat gemiddelde op
vijftig jaar. De krijgslust zal
door deze vergrijzing sterk
afnemen". Zijn bedenkingen
liggen op een ander vlak: „Ik
zie de Bundeslönder eerder
oorlog met elkaar voeren dan
met onze Europese bondge
noten".
Een dag vóór De Muur sprak
VN met Willy Brandt. Er
waart volgens de voormalig
burgemeester van West-Ber
lijn nu nog maar één spook
door Europa: een terugslag in
de ontwikkelingen binnen de
Sovjetunie. Gorbatsjov liet
Brandt tijdens hun onderons
je merken dat hij eraan twij
felde of zijn missie zou sla
gen. Hij vertelde dat zijn
streven om van de Sovjetunie
een federatie te maken op
grote problemen zal stuiten.
Brandt: „Als Gorbatsjov de
winter doorkomt, geef ik
hem eengoede kans. Maar
dat zal moeilijk genoeg zijn.
Vooral als het een strenge
winter wordt".
zoon de ochtend na De Urei
een repetitie aardrijkskflei
heeft; over de DDR. „Sfe
lijk haalden we bij dejaa
woorden de DDR uit haot
tje landen 'waar de conjlei
nistische partij naar stai
hardere middelen grijp£e|
géén veranderingen tc*va
staan'. Egon Krenz en
Muur lieten we nog i
staan. Maar ik drong eift
op aan de aardrijkskunF
raar te vragen het proeft
binnen 24 uur na te kijk
Wereldgeschiedenis op li
selijke maat. Maar evenlÉ
derop: „De Duitse Bonfl
heft het volkslied aan (él
schrik, want Duitsers he
vijftig jaar geleden te
gezongen om het nu ai
naam te kunnen laten
ken, ongeacht wat z
hore brengen)".
W.L. Brugsma toont zich in
de Haagse Post evenmin
angstig voor een Vierde Rijk.
Hij denkt dat de droom van
De Gaulle (en van hemzelf)
waarheid kan worden: een
Europese natie. „En wie mag,
nee, wie alleen kan dat te
weeg brengen? O ironie der
dingen: de Duitsers, die in '39
het vacuüm trokken dat in
'45 door Russen en Amerika
nen werd gevuld. De Duit
sers, die elkaar vorige week
zonder hysterie huilend van
blijdschap in de armen vie
len. Niet langer als Kammer-
diener van hun respectieve
superchefs, maar als Haus-
herr mogen zij de schade re
pareren en de wonden he
len".
Van alle sfeer verhalen is
deze uitspraak van een Oost
duitser wellicht het tref
fendst: „Het is toch een
kwestie van psychologie. Al
leen wie zich opgesloten
voelt, heeft de behoefte om
uit te breken. Maar als je
weet dat je elk ogenblik weg
kunt gaan, dat je niet veroor
deeld bent om heel je leven
achter prikkeldraad door te
brengen, dan ga je graag naar
huis terug. Alleen hebben ze
er hier wel erg lang over ge
daan om daar achter te ko-
Het communisme loopt,
je toch zeggen, hijgend
puffend over de Beril
grens, maar Fré Meis isj
kapot te krijgen. De
maarde stakingsleider in
noorden en oud-kami
voor de CPN hakt er in I>
vier flink in. „Zo'n KohG
op een bordes in Berlijn b
te zingen en te juichend
kunnen mensen van mij®1
neratie niet te lang bljV
aanzien. Die blaffer moelFi
grote bek houden. Die fy,
Bush, Thatcher en al di^(
dere hansworsten hebbes
een grote bek omdat ze P
ken dat het kapitalisme IP1
gewonnen. Ze zullen M
raar opkijken. Ze zijn in
euforieverblind voorp
kracht van het communi|r£
Ze vergeten dat het de <si
munisten zelf zijn die !e
maatschappij-model aaifi
sen. Niet het socialisme m<
de alleenheerschappij vam
partij staat in het OostW
ter discussie. Dat is gezr<
Lenin voorspelde al dale
partij zichzelf ooit
moeten opheffen".
Cees Noteboom, die al
hele tijd in Berlijn woon-'
daarover 'Berlijnse not|
publiceert, liet zich mee
ren in de stroom. Bij
raadhuis: „In het gras er 4
loop ik op tegen de rui
van Marx en Engels. Del
staat, de ander zit, ik hei
ze van achter aan het goh
de kapsel, de wijduitstaJ
baard van de zittende. I
hun wereld lijkt nu vant-
geworden, breekbaar, df-
zichtig, ze zijn er nog, if
ze zijn ook al een beetje i
teleurgestelde erflaters
hun rug naar het glazen, L
lichte paleis van hun nL
melingen, het Palast derf
publik". r
Achter elkaar lopen ze over
een stuk van de muur, verge
zeld van de tekst 'en dan, na
veertig jaar, mag je ineens
zélf kiezen'. Cartoonist Jos
Collignon van De Tijd te
kende de mannetjes met alle
maal een hamburger van Mc
Donald in de mond, een ge
ttoblaster van Sony om de
nek en een tas van Beate
Uhse in de hand. Zegt een
Westduitser in het sfeerver-
haal: „Bij ons is veel te koop,
zeker, maar we produceren
veel meer dan we nodig heb
ben en dat is slecht voor de
wereld". „Makkelijk praten",
zegt een Oostduitser, „maar
ik wil toch eerst kunnen kie
zen voor ik ergens nee tegen
zeg".
Er zijn, zegt Arie Kuiper in
zij beschouwing, geen voor
beelden in de geschiedenis
van machtige wereldrijken
die vrijwillig afstand doen
van hun invloedsfeer. „Het is
alsof de Verenigde Staten
plotseling tegen Nicaragua,
Guatemala, El Salvador en
Panama zeggen: jullie doen
maar waar je zin in hebt, wij
bemoeien ons er niet meer
mee". Hij houdt de adem in:
„Hoe lang kan dat nog goed
gaan?"
Fraai is de beschouwing van
Tony van der Meulen, wiens
1
Bescheiden aandacht voo:
Muur in HN-magazine.
historische beschouwing
twee pagina's over hoe
twee Duitslanden ontstor
alsmede een hoofdredai
neel commentaar. „Opr
kelijk is de zelfverzekerd
van de mensen in de D
Er is geen' spoor meer te
speuren van de door ja
lang opgelegde onmori
heid veroorzaakte letha
Ze zijn massaal uit
schulp gekropen, de ang
afgelegd. Onderwijl is
bedrijfsleven in de Bond
publiek duidelijk verder
de politiek. Men ziet een
nomisch vacuüm in Oost
ropa ontstaan en bereidt
voor op economische exj
sie naar het Oosten. Oost-
ropa als de achtertuin vai
Bondsrepubliek?"
U0EN
De Groene gooit er een
cial tegenaan, en die mof
recordtijd bij elkaar zijn
schreven; knap stukje we
De Noorse polemoloog Jo
Galtung ziet als oplos
niet één, niet twee, maar
Duitslanden. „Het altern;
voor de Duitse herenigin
hetzelfde als dat voor de
sintegratie van de Sovjetu
een confederatie met W
Berlijn als derde partij,
fascinerende Duitse m|
staat".
De Groene: „We schrijj
'historische gebeurteniss
maar denkbaar is dat dei
schiedenisboeken zullen i
melden dat de wereld d
helaas nog niet aan toe 1
Meest indrukwekkend wa
de uitspraken van de I
schop van Sczcecin, K
mierz Majdanski, jaren n
kamp achter de rug, over
éénwording: ,Ja, maar op
voorwaarde: dat de gesel
denis van de eerste helft'
de twintigste eeuw zich w
meer zal herhalen'. Zó dii
en eenvoudig hebben we
hier te lande nog niet mfl|
yernemen. Voor of tegë
hangt dat niet af van
vraag welke eenheid,
Duitsland?"
DICK HOFLA
