iwakzinnigen blijven sluitpost
Procureurs vinden
ademtest noodzaak
„Den Haag raakt achter
op andere grote steden"
Hartpompje kan leven
redden bij infarct
VD vreest loongolf
WENLAND
£ekUe0outmvt
DONDERDAG 16 NOVEMBER 1989 PAGINA 3
ercedes-importeur
Irdacht van fraude
■pNlNGEN De importeur van
edes-Benz in Nederland moet vol-
e week voor de rechter verschijnen
fraude met facturen. Justitie
rijt het Groningse filiaal van de im-
>ur acht maal valsheid in geschrifte
.pbben gepleegd. De Mercedes-dealer
tocht auto's voor tien- tot twintig-
ind gulden onder de werkelijke
fde. De koper paste het verschil la-
tij, door een fake-factuur te voldoen
bijvoorbeeld 'reparaties'. Dat gaf
[oper -het ging in alle gevallen om
fs van de zaak - kans de fiscus op te
"jen; zij melden in een auto van
00 gulden te rijden, terwijl het in
kelijkheid ging om een van 70.000
Kalveren uit laboratorium
UTRECHT Bij de Rijksuniversiteit
Utrecht zijn de eerste kalfjes geboren
uit embryo's die volledig in het labora
torium zijn opgekweekt. Een jaar gele
den was eerst nog een tijdelijk verblijf
in de eileider van een schaap nodig om
het koeie-embryo te rijpen. Deze tussen
stap is nu niet meer nodig. De eicel van
de koe is in het laboratorium gerijpt en
daar ook kunstmatig bevrucht. Daarna
is de bevruchte eicel tot embryo ge
kweekt in een schaaltje met eileidercel
len. Dat embryo is vervolgens in de
moederkoe geplaatst. Voor het eerst
hebben de Utrechtse onderzoekers van
de vakgroep Bedrijfsdiergeneeskunde
en voortplanting de eicellen uit een le
vende koe gehaald. Vorig jaar lukte het
alleen nog uit slachtafval, dus uit een
dode koe.
Tweede zoon
voor Nijpels
DEN HAAG Oud-
minister Ed Nijpels
en zijn vrouw Ingrid
hebben gistermiddag
een tweede zoon ge
kregen. De bevalling
in het Haagse zieken
huis Bronovo verliep
voorspoedig. Nijpels-
junior wordt gedoopt
met de namen Boyan
Eduard Elbert. Bij de
geboorte woog Boyan
bijna acht pond. ,,'t Is
een flinke en hij
blaakt van gezond
heid", liet Nijpels-sr
weten.
Delfts eredoctoraat
voor Aldo van Eijck
DELFT De 71-jarige architect Aldo
van Eijck krijgt een eredoctoraat van de
Technische Universiteit in Delft. Het
wordt hem verleend op grond van zijn
.uitzonderlijke verdiensten voor de ont
wikkeling en vernieuwing van de ar
chitectuur en de stedebouw in de naoor
logse periode, zowel in Nederland als
daarbuiten. De architect, die kritisch
staat tegenover de scheiding van wonen,
werken en recreatie, vindt dat stede-
bouw, architectuur en beeldende kunst
tegelijk moeten worden ontwikkeld.
Vanuit deze opvatting zijn ziin plannen
voor de vernieuwing van delen van de
binnensteden in Deventer, Zwolle en
Amsterdam (Nieuwmarkt) uitgewerkt.
PTT geeft vrije dag
bij terugdringen verzuim
ARNHEM De werknemers van
het expeditieknooppunt van PTT
Post in Arnhem kunnen een extra
vrije dag verdienen als zij er in
slagen het hoge verzuim terug te
dringen. De gemiddelde afwezig
heid bedraagt er 14 procent. Dat is
2 tot 3 procent boven het landelij
ke gemiddelde. Een besparing van
2 procent zou één miljoen gulden
opleveren. Volgens de directie
kan dit worden gehaald als de
werknemers in de toekomst be
zoekjes aan de dokter in eigen tijd
afleggen en na ziekte sneller aan
het werk gaan. Wordt de doelstel
ling aan het eind van het jaar ge
haald, dan krijgt iedere medewer
ker een dag extra verlof.
Han Rensenbrink
vorige week overleden
AMSTERDAM Naar
eerst gisteren bekend is
geworden is vorige week
vrijdag in Weesp Han
Rensenbrink (61), het
voormalige hoofd van de
educatieve dienst van
Artis, overleden.
Rensenbrink heeft ruim
39 jaar voor Artis ge
werkt, waarvan de lang
ste tijd op de afdeling
educatie. Hij verwierf in
de jaren '50 en '60 grote
bekendheid met televi
sieprogramma's als „Wie
wil er mijn marmotje
zien?"
Vewin: geen garantie
voor waterkwaliteit
DEN HAAG De Nederlandse drinkwaterbe
drijven, verenigd in de Vewin, kunnen niet ga
randeren dat de kwaliteit van het water in de
toekomst blijft voldoen aan de minimum eisen
die de overheid stelt. Om aan die eisen wél te
kunnen blijven voldoen moet de overheid zijn
beleid ter bescherming van het grond- en op
pervlaktewater drastisch aanscherpen, aldus ir.
Th.Martijn, directeur van de Vewin gister
avond in Veronica's milieulijn. Hij vreest dat
bij voortschrijdende vervuiling er een moment
komt dat de drinkwaterbedrijven technisch
niet meer in staat zijn de vervuilende stoffen er
allemaal uit te halen. Nu al wordt verwacht dat
de prijs die betaald moet worden voor het zui
veren tot het jaar 2000 zal oplopen van ƒ1,66 tot
2,16 per kubieke meter.
CR IS GEEN PERSPECTIEF, ER GEBEURT GEWOON NIETS"
VANDAAGi
IN HET
lEUWi
HAAG De pro-
ien in de zwakzinni-
rg liggen niet aan de
iteit van het perso-
ook niet aan de pa-
ten, maar simpelweg
ebrek. Willen de
emen structureel op-
>t worden, dan is er
in de één en ander
miljard gulden per
extra nodig,
bedrag lijkt erg groot,
per inwoner gaat het
om twee of drie gulden
ar. Ik ben ervan over-
dat mensen bereid zijn
ip te brengen", zegt Fons
;rius van de Vereniging
verband van Ouders
Internaten. Voorlopig
zwakzinnigen echter
>st op de begroting,
'ereniging waarvan Jonge-
voorzitter is, bestaat uit
èrs van kinderen die in
jhiatrische inrichtingen
Als het aankomt op de
igen van zwakzinnigen
het vaak die ouders, die
■voor op moeten komen,
[deden dat de vader en
,er van Jolanda Venema.
Hat hun dochter jaren regel-
- naakt vastgebonden
in de inrichting waar ze
(leef, zochten haar ouders
lubliciteit. Hun actie had
:t. Jolanda wordt nu an-
behandeld.
geval Jolanda Venema
it lang niet het' enige te
De Nationale Ziekenhuis-
nfl (NZR) is in opdracht van
^ministerie van WVC bezig
een onderzoek naar de
'eelheid schrijnende ge
vallen die voorkomen in
zwakzinnigeninrichtingen. Uit
een eerste 'screening' blijkt dat
het gaat om zo'n tweeduizend
patiënten, een veelvoud van
wat tot nog toe werd aangeno
men.
Niet alleen ouders zoeken de
publiciteit, de hoofdinspecteur
van de Geestelijke gezondheid,
J. van Borssum Waalkes, deed
dat ook. Hij signaleerde deze
week in een vaktijdschrift het
geval van een dertigjarige au
tistische man, die 'ergens' in
een Nederlandse inrichting al
zeven jaar eenzaam wordt op
gesloten. Ook hier is het de
moeder die zich ervoor inspant
verandering in de situatie te
brengen.
Van Borssum Waalkes wil niet
zeggen in welke inrichting de
man zit. Volgens zijn woord
voerster omdat hij geen ver
wijtende vinger wil steken in
de richting van een specifieke
inrichting. Het geval van de
autistische man is namelijk
geen uitzondering.
De hoofdinspecteur maakt
zich er boos over dat zwakzin
nigeninrichtingen maar heel
weinig geld krijgen. „Terwijl
grote beroering ontstond toen
onlangs bekend werd dat het
aantal dotterbehandelingen
moest worden beperkt, ge
beurt er niets als het gaat om
geldgebrek in de zwakzinni
genzorg. Daarover heeft Van
Borssum Waalkes zich kwaad
gemaakt", vertelt zijn woord
voerster.
Fons Jongerius van de Vereni
ging Werkverband van Ou
ders rond Internaten denkt er
net zo over. Zijn vereniging
vindt dat structureel veel
meer geld moet worden uitge
trokken voor de zwakzinni
genzorg. Op dit moment is
jaarlijks een bedrag van twee
miljard beschikbaar. Het zou
volgens Jongerius bijna het
dubbele moeten zijn.
„Het probleem zit hem echt in
de financiën", zegt hij. „Als er
meer geld komt, verdwijnen
de schrijnende gevallen van
zelf. Er is een aantal punten
waarop er wat zou moeten
veranderen. Allereerst zou de
omvang van de groepen klei
ner moeten worden".
Nu bestaat de gemiddelde
Ten minste tweeduizend
schrijnende gevallen
DEN HAAG Het aantal
zwakzinnigen dat in inrich
tingen vereenzaamt en soms
zelfs wordt verwaarloosd
blijkt veel groter te zijn dan
tot nu toe werd gedacht. Het
gaat niet om enkele honder
den patiënten, zoals door di
verse instanties werd veron
dersteld, maar om ten minste
tweeduizend. Dat blijkt na de
eerste fase van een onder
zoek van de Nationale Zie
kenhuisraad (NZR). Aanlei
ding tot dit onderzoek was
de kwestie rond de 30-jarige
Jolanda Venema. De komen
de maanden zal het onder
zoek, dat zich over alle Ne
derlandse inrichtingen voor
zwakzinnigenzorg uitstrekt,
verder worden uitgediept.
Dan wordt een onderverde
ling gemaakt tussen de zeer
ernstige gevallen en de min
der erge. Bij alle tweedui
zend patiënten gaat het ech
ter om gevallen die door de
zwakzinnigeninrichtingen
worden aangemerkt als
schrijnend.
groep uit 10,6 patiënten. Dat
vindt Jongerius veel te veel.
„Ik snap niet waarom zwak
zinnigen anders moeten leven
dan alle andere mensen. Uit
gaand van de gemiddelde ge
zinssituatie kom je erop uit,
dat mensen leven in groepen
van pakweg vier personen.
Voor zwakzinnigen geldt dat
blijkbaar niet. Ze leven in
groepen die ruim twee keer zo
groot zijn".
Een tweede zaak waar Jonge
rius voor pleit is het uitbrei
den van de hoeveelheid perso
neel. Nu zijn 19.000 mensen
werkzaam in de zwakzinni
genzorg, maar dat zouden er
volgens de voorzitter van de
ouders-vereniging ongeveer
twee keer zoveel moeten zijn.
„Op dit moment is er gemid
deld één kracht per groep. Dat
moeten er permanent twee
zijn".
Werkelijke vernieuwing van
de zwakzinnigenzorg vergt
geld. Veel geld. Jongerius
denkt aan 1,5 miljard per jaar
extra.
De Nationale Ziekenhuisraad
(NZR) gaat wat minder ver.
„Met een miljard extra zouden
we een heel eind komen", zegt
H. Silvis van de NZR. „Dan
zijn de problemen weg. Wil je
het echt helemaal perfect
doen, dan heb je inderdaad die
I,5 miljard nodig, waarvoor de
vereniging van ouders pleit".
Niet toereikend
De vijf tot tien miljoen extra
die Van Borssum Waalkes in
zijn artikel vraagt, is volgens
beiden lang niet toereikend.
Jongerius: „Dat geld vind je
niet terug. Je kunt er een
doodenkel individueel geval
mee aanpakken, maar structu
reel verbeter je niets. Wil ik
naar een gemiddelde groeps
grootte van tien, dan gaat dat
jaarlijks al 51 miljoen kosten.
Dat geeft wel aan dat je met
een paar miljoen niks doet".
Zolang het extra geld er niet
komt, en het ziet er naar uit
dat het niet komt, blijven
schrijnende situaties voortbe
staan. „Dat is het trieste van
het geheel", zegt Jongerius.
„Zonder extra geld blijft bij
voorbeeld zo'n autistische man
tot in lengte van dagen in zijn
kamertje zitten. Als er niets
gebeurt zit hij er op z'n zeven
tigste nog. Dat kun je zo ie
mand niet aandoen. Het gehe
le levensperspectief verdwijnt
voor die man. Juist dat per
spectiefloze, dat zit ons dwars.
Maar er gebeurt gewoon niets.
De politiek is niet bereid extra
geld uit te trekken voor zwak
zinnigen. Ze besteden het lie
ver aan wapentuig. Zolang die
instelling in Den Haag blijft
voortbestaan zit er voor zwak
zinnigen geen verbetering in".
RICHARD HOGENKAMP
Het hartpompje is een soort turbine, zo groot als een potlood,
dat via de lies en de slagader in de linkerhartkamer wordt inge
bracht. FOTO: ANP
AMSTERDAM Een
hartpompje ter grootte
van een potlood kan de
redding betekenen voor
diverse patiënten met een
hartinfarct of uitkomst
brengen tijdens complica
ties bij een hartoperatie.
Het pompje, waarmee in de
VS en Frankrijk al goede suc-
cesen zijn geboekt, neemt de
pompfunctie van het hart en
kele dagen voor ongeveer ze-
vetig procent over, zodat de
doorstroming van het bloed op
peil blijft. De Nederlandse
hartcentra in Nijmegen en
Utrecht, die de zogeheten He-
mopump tot nu toe alleen op
dieren hebben getest, gaan het
binnenkort op patiënten toe
passen.
In Nederland worden jaarlijks
40.000 mensen getroffen door
een hartinfarct, dat daarmee
de belangrijkste doodsoorzaak
is. Bij een hartinfarct kan de
pompfunctie van het hart ge
heel of voor een deel uitval
len. Het pompje kan dat op
vangen. Het wordt via de lies
en de slagader in het hart in
gebracht in de linker hartka
mer. Daar draait het als een
soort turbine razendsnel rond,
aangedreven door een motor
buiten het lichaam. De pomp
blijft enkele dagen in het li
chaam, bij voorbeeld ter on
dersteuning na de operatie of,
tijdens het wachten op een do
nor- of kunsthart. Het hart
kan dan ^Veer tot rust komen.
Cardioloog drs. G. Jambroes
van het Academisch Zieken
huis Utrecht verwacht dat er
in Nederland zo'n tweehon
derd van de in totaal 57.000
hartpatiënten (open hartopera
ties, dotterbehandelingen en
hartinfarcten) per jaar mee ge
holpen kunnen worden. Vol
gens hem kunnen dan ook
meer mensen in aanmerking
voor een operatie komen. „We
krijgen steeds betere technie
ken, dus waarom zouden we
'dan niet zoveel mogelijk
tiënten helpen", aldus Jam
pa-
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00, zaterdags
tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr. 071-122248 en uw krant
wordt nog dezelfde avond nabezorgd.
(Vervolg van de voorpagina)
HAAG De beperking van het reiskostenforfait betekent
<jhet regelmatig woon-werkverkeer boven de 30 kilometer in
loon- en inkomstenbelasting als privé zal worden aangemerkt
efriiet meer van de belasting mag worden afgetrokken. Deze
levert een besparing van 240 miljoen gulden op.
de VVD gaan sommigen er volgend jaar netto 2100 gul-
s iop achteruit. Dat geldt, aldus de liberalen, voor middeninko-
#s die een eigen huis van 185.000 gulden hebben en meer dan
van het werk wonen. „De inkomensachteruitgang
oieich vertalen in het stellen van looneisen", aldus Voorhoeve,
rfngezien het om heel wat mensen gaat, is de kans op een loon-
ie( zeer groot". Tevens wordt de regeling van de „autokostenfic-
irij aangepast: indien men met een auto van de zaak regelmatig
1, jminste drie maal per week) van de woning naar het werk
moet een hoger percentage van de cataloguswaarde bij het
imen worden geteld. De openbaar-vervoerkaarten die de
Icgever verstrekt worden niet belast,
huurwaardeforfait gaat omhoog van 1,8 naar 2,3 procent.
/ijzingen in reiskostenforfait
-10 km
m 740.
-20 km 1.030
mm f 1.520
ier dan 30 km 1.520
1.670
2.280
2.280
/erhoging huurwaardeforfait
|>ij 60 procent van de waarde bij vrije verkoop)
er dan niet meer dan huurwaarde
Bom onschadelijk gemaakt
Medewerkers van de Explosieven Opruimingsdienst poseren vol
daan nadat zij gisteren in de buurt van Zandvoort een zware
vliegtuigbom uit de Tweede Wereldoorlog onschadelijk hadden
gemaakt. Het treinverkeer tussen Haarlem en Zandvoort werd
enige tijd stilgelegd omdat de bom zich op slechts enkele meters
van de spoorbaan bevond. foto: anp
EKNOLLEN
CP ik wek. in ce Buurt 8£jcewo &ew
wcu, nem€£r ik mac cbrusp teccé^
cat ik h'öi wcbmc bqj.
Mitterrand
maandag op bezoek
DEN HAAG De Franse
president, Francois Mitter
rand, komt maandag naar Den
Haag ter voorbereiding van de
Europese Raad die op 8 en 9
december in Straatsburg wordt
gehouden. Mitterrand zal be
sprekingen voeren met pre
mier Lubbers en, minister Van
den Broek van buitenlandse
zaken. Hij zal verder door ko
ningin Beatrix en prins Claus
voor de lunch op Huis Ten
Bosch worden ontvangen.
DEN HAAG De procu
reurs-generaal in ons land
vinden dat alcoholcontro
les gewoon doorgang
moeten blijven vinden.
Dit ondanks een uitspraak
van het Haagse gerechts
hof op basis waarvan een
verdachte werd vrijge
sproken van rijden onder
invloed. Dat gebeurde
omdat in het Besluit Alco
holcontroles niet voorzien
is in een mogelijkheid
voor de verdachte om een
tegenonderzoek te laten
plaats vinden.
De procureurs-generaal vin
den dat het bestaande opspo
ringsbeleid ten aanzien van
het rijden onder invloed moet
worden voortgezet. Ook de ap
paratuur voor ademtesten kan
volgens de bestaande wettelij
ke procedure worden ge
bruikt. De pg's vinden het na
melijk onverantwoord om met
de naderende feestdagen het
aantal controles te verminde
ren. Verder hebben de ze be
sloten om deze zaken op de ge
bruikelijke wijze te vervolgen.
Het is vervolgens aan de rech
ters om te bepalen hoe deze
zaken ter zitting verder wor
den behandeld.
De uitspraak van het Haagse
gerechtshof leidde de afgelo
pen weken tot een zeer ver
schillende vormen van recht
spraak. Sommige rechtbanken
hielden de behandeling van
deze zaken aan, terwijl andere
verdachten gewoon werden
veroordeeld. Ook politiekorp
sen reageerden zeer verschil
lend. Een aantal staakte de al
coholcontrole, andere korpsen
intensiveerde juist de contro
les.
De Haagse politie noemt het
een goede zaak dat de alcohol
controles op de oude voet wor
den voortgezet. „Ik begrijp de
beslissing van de procureurs
generaal goed. Wij kunnen
niet zeggen, dat wij niet con
troleren. De enige andere keu
ze die zij hadden kunnen ma
ken was de terugkeer naar de
oude methodiek. Dat was voor
de politie niet te doen", aldus
korpschef J. Brand. Naar zijn
mening is de huidige methode
verantwoord.
„Bij de voorbereiding van de
ademtest is bewust besloten
geen tegenonderzoek te hou
den". Een uitspraak van de
Hoge Raad is niet binnen drie
maanden te verwachten.
WASSENAAR Den Haag
moet op industrieel gebied
nauwer gaan samenwerken
met andere gemeenten in de
regio. Verder moeten er op
korte termijn circa 60.000
nieuwe woningen worden ge
bouwd en moeten er nieuwe
industrieterreinen en kanto
ren in de Haagse regio komen.
Alleen dan kan de stad bij het
openen van de Europese gren
zen de concurrentie aan met
steden als Frankfurt en Brus
sel.
Dat heeft de Zuidhollandse
Commissaris van de Koningin
mr. S. Patijn gisteren gezegd
in Wassenaar op een bijeen
komst van de Nederlandse
Maatschappij voor Nijverheid
en Handel. „De eenwording
van Europa biedt kansen,
maar houdt ook bedreigingen
in. Veel sectoren die tot nu toe
als vanzelfsprekend kiezen
voor de Randstad, zullen dat
in de toekomst niet zonder
meer doen", aldus Patijn.
„Den Haag heeft wel degelijk
ook de allure om om zich ver
der uit te bouwen als bestuurs
centrum of managementcom-
plex, maar blijft achter verge
leken bij andere grote steden
als Amsterdam en Rotterdam.
De werkgelegenheid in Den
Haag is vorig jaar sterk ge
daald. In één jaar tijd verdwe
nen er 5000 arbeidsplaatsen.
De mogelijkheid om arbeids
plaatsen te scheppen in de
maatschappelijke dienstverle
ning voor langdurig werklo
zen wordt onvoldoende aange
pakt". De provinciale bestuur
der zei dat het schaarse aan
bod aan bedrijfsterreinen al
sinds het begin van de jaren
zeventig eên ernstig probleem
vormt in de Haagse regio. De
aanleg van het bedrijventer
rein Forepark in Leidschen-
dam is een stap in de goede
richting. Maar Patijn wees
erop dat de Kamer van Koop
handel ook pleit voor indus
trieterreinen langs de snelwe
gen rond Den Haag om het te
kort op te vangen. In totaal
zou circa 500hectare nieuw
bedrijfsterrein moeten worden
gerealiseerd. Om de situatie in
de Haagse regio te verbeteren,
moeten volgens de commissa
ris van de koningin in de eer
ste plaats veel nieuwe wonin
gen worden gebouwd. Te wei
nig woningen is een negatieve
factor bij het aantrekken van
bedrijven. Den Haag heeft
daarom volgens Patijn op kor
te termijn circa 60.000 nieuwe
woningen nodig.
Advocaat vraagt
om vervolging
prins Bernhard
DEN BOSCH De Haagse
advocaat mr. B.J.J. Schwa-
nebeck heeft de hoofdoffi
cier van justitie in Den Bosch
schriftelijk gevraagd prins
Bernhard te vervolgen. Aan
leiding vormt de constate
ring van de politie dat de
auto van de prins afgelopen
vrijdagavond zeventig kilo
meter per uur te hard reed.
Weliswaar zat de chauffeur
van de prins achter het
stuur, maar Schwanebeck
acht het aannemelijk dat de
prins door zijn aanwezigheid
in de hofauto het gepleegde
verkeersdelict opzettelijk
heeft uitgelokt. De prins zou
naar zijn mening misbruik
hebben gemaakt van zijn ge
zag, als bedoeld in artikel 47
van het Wetboek van Straf
recht. Volgens de advocaat
heeft het verleden aange
toond dat de prins zich wei
nig gelegen laat liggen aan
de verkeersveiligheid.
Arrestatie in
gifzaak veevoer
BREDA De rijkspolitie in
Raamsdonksveer heeft de di
recteur van het Waspikse
veevoerderbedrijf DM. de
Bruyn gearresteerd. Het
openbaar ministerie onder
zoekt of het waar is dat De
Bruyn op de hoogte was van
de verontreiniging van de
grondstof die het bedrijf
heeft doorverkocht aan de
firma Slump in het Groning
se Stroobos. Door verontrei
nigd veevoer van Slump zijn
koeien op 330 veevoederbe
drijven in het Fries-Gro
ningse Westerkwartier ver
giftigd.
De Rotterdamse rechtbank
president vond nog begin
deze week dat De Bruyn niet
onzorgvuldig met de partij
had gehandeld omdat de fir
ma geen enkel idee had dat
de rijstzemelen waren ver
ontreinigd met lood.
