Liedjes zouden meer
•eeldend moeten zijn'
Werk Picasso
breekt geen
veilingrecord
NCRV schrapt reclame
na vonnis over TROS
Kritiek op beleid Holland Festival
Borculo
weigert
>eeld van
Beatrix
„Thracische koningsschat
van onschatbaar belang"
Zilveren James Last
krijgt Hagenaars
niet van hun stoel
■KUNST
CeidócQowimxt
DONDERDAG 16 NOVEMBER 1989 PAGINA 15
itPosters uit Polen in
Openbare Bibliotheek
DEN HAAG In de Openbare
yHaagse Bibliotheek in de Bilder-
^ijkstraat is van 20 november tot 20
december een tentoonstelling te
pjien van Poolse museum-, theater-,
lircus- en concertaffiches. De col-
eigendom van het Haagse
„unst Service Buro. De Poolse
;unstverzamelaar Jacek Herman -
:ycki stelde de tentoonstelling sa-
,en. De werken geven inzicht in
le recente ontwikkelingen van de
'oolse grafische kunst. Die staat
rolgens insiders op een hoog ni-
eau: poster-tentoonstellingen in
'olen worden dan ook druk be-
•ht. Bij de poster-expositie is ook
:n kleine tentoonstelling over
'oolse literatuur ingericht.
DEN HAAG
Het Teatro de
Danza Espagnola
brengt nog voor
het een tournee
door de Verenig
de Staten begint
een bezoek aan
Nederland. Er
zijn voorstellin
gen op 21 en 22
november in het
Circustheater in
Scheveningen
van het flamen
co-ballet „Car
men" van Luis
Perez Davilla Scene uit „Carmen
Luisillo.
DEN HAAG Het Holland
Festival geeft onvoldoende dui
delijk aan waaruit zijn „bijzon
dere karakter" bestaat. Het
ontbeert een dragende gedach
te die bestaansvoorwaarde
moet zijn. Of het festival moet
worden voortgezet moet in 1991
worden uitgemaakt.
Aldus het oordeel van de Advies
commissie Holland Festival die de
Raad voor de Kunst onlangs in het
leven heeft geroepen. Het advies is
gisteren aan minister d'Ancona van
WVC aangeboden. De Raad was ge
vraagd met spoed te adviseren over
de optimistische en ambitieuze be
leidsnota „Het Holland Festival in
de jaren negentig" van de instelling
die acht maanden tevoren nog in
grote financiële en organisatorische
moeilijkheden verkeerde. Het Hol
land Festival wil volgens de beleids
nota twee grote veranderingen door
voeren: de promotie moet beter en
het programma moet breder. Voor
dit laatste is aanzienlijk meer geld
nodig.
De adviescommissie stemt in met de
wens het festival in een betere posi
tie te brengen. Uit de beleidsnota
komt evenwel niet uit de verf hoe
dat nu eigenlijk kan. De commissie
zegt een dragende gedachte te mis
sen, een lijn, een kenmerkend on
derscheidend vermogen dat ieder
jaar kan weerkeren en dat toch per
jaar verschillend wordt ingevuld.
Verder maakt de nota de meerwaar
de van een vergroot festival niet
duidelijk. Wat wordt voorgesteld
lijkt tot verdere versplintering te lei
den, oordeelt de commissie.
Ze merkt op dat de leiding van het
festival diversiteit als kenmerkende
gedachte naar voren heeft gebracht.
Dat kan volgens de commissie het
typerende kenmerk zijn maar dan
moeten er wel een verbindende en
herkenbare lijn zijn. Anders valt te
vrezen dat het het festival meer van
hetzelfde en geen toegevoegde waar
de oplevert, luidt het oordeel.
Dertienjarige violist
soleert in Den Haag
DEN HAAG De 13-jarige Hongaarse violist Jos-
zef Lendvai is solist bij een reeks concerten van het
Amsterdam Wind Orchestra onder leiding van
Heinz Friesen. Hij brengt „Introduction et Ronde
Cappricioso" van Saint-Saëns en Zigeunerweisen
van Pablo de Sarasate ten gehore, onder meer op 26
novembr in De Doelen in Rotterdam en op 29 no
vember in het Koninklijk Conservatorium in Den
Haag. Op het progamma staan ook werken van
Sjostakowitsj, Jager, Sparke en Respighi, composi
ties die oorspronkelijk voor symfonisch blaasorkest
zijn geschreven, alsmede goede arrangementen. Het
orkest werd dit jaar opgericht en is een professio
neel blaasorkest van oud-musici van de voormalige
Amsterdamse Politie Kapel en jonge musici die op
een zo hoog mogelijk niveau symfonische muziek
toegankelijk willen maken voor een breed publiek.
Glansrijk lustrum „kinderen voor kinderen"
HILVERSUM Het
>i|veede lustrum van „Kin-
nieren voor Kinderen" is
?g)wel muzikaal als visueel
3^n lust voor oog en oor.
nlet is meer dan ooit een
programma, dat is be-
I^emd om op de videore
corder vast te leggen en
b te zorgen voor uren
fcn genot.
lri de tien jaar dat het pro-
nramma nu bestaat, is het uit-
ffegroeid van een gezellig pro
gramma met kinderliedjes tot
:^en kleurrijke wervelwind in
woord en beeld, dat in zijn 5
tig minuten tevens een haar
scherpe analyse biedt van de
tijd.
Nu heeft het jaarlijks terugke
rende programma rond de
„VARA Speelgoed Aktie", al
tijd al dat tijdsbeeld weergege
ven. Maar om van een elpee
een commercieel succes te ma
ken, is dat min of meer een
vereiste, en het koor dat werd
gebruikt, was een samenraap
sel van de Nederlandse jeugd
en dus blikten zij altijd weer
even modieus in de camera.
Het zou dan ook leuk zijn ge
weest als de VARA een compi
latie zou hebben uitgezonden
van de afgelopen tien jaar om
zo, aan het einde van de jaren
tachtig, door middel van lied
jes en aankleding een beeld te
krijgen van die tijd. Wie weet
gebeurt dat nog.
Extra dimensie
Wat deze tiende „Kinderen
voor Kinderen" zijn extra di
mensie geeft, is zijn filmachti
ge karakter en het feit dat het
de eerste is die buiten de stu
dio werd opgenomen. Kinde
ren figureren dus (ongelooflijk
goed geplaybackt) als kleine
musicalsterretjes in het script
van een (soms te) kort liedje.
Rinus Spoor (48) was eindre
dacteur van het programma.
Hij nam de rol over die Flore
Anstadt jaren vervulde. Zijn
enthousiasme over het eindre
sultaat is groot.
„We hebben alles met een ca
mera in twintig dagen opgeno
men. Je begrijpt dat hierdoor
ontzettend veel moest worden
gemonteerd. Om zoveel moge
lijk opnamen- en repetitie-tijd
over te houden, zijn we dicht
bij huis gebleven. Dat scheelt
reistijd. Uitzonderingen zijn
wat opnamen in Brabant en
voor „Vakantie in Italië" zijn
we een paar dagen naar Zuid-
europa geweest. De rest speelt
in het Gooi. Italië was overi
gens een ramp. Wij gingen er
natuurlijk automatisch vanuit
dat we mooi weer zouden heb
ben, maar dat viel vies tegen.
We hebben die paar dagen
constant last gehad van slagre
gens. De opnamen zijn uitein
delijk een paar uur voordat we
terug moesten vliegen, vastge
legd. De scènes bij het zwem
bad hebben we in Huizen op
genomen, overigens ook tussen
de regenbuien door".
Goedkoper
„Financieel bleek het uiterst
aantrekkelijk te zijn om buiten
te filmen. Het is goedkoper
dan in de studio omdat je geen
zes camera's gebruikt en ook
geen decors nodig hebt. Het
enige decorstuk dat wij heb
ben gebruikt, zijn de honde
drollen in „Honden", de rest is
realiteit. Maar ik heb soms wel
ontzettend veel werk gehad
aan de liedjes. Neem de „Stun
telkampioen" bijvoorbeeld.
Het filmen van de kettingbot
sing die erin zit en maar zes
seconden duurt, bleek heel ar
beidsintensief te zijn. Je moet
niet alleen al die auto's regelen
en met de beelden de juiste
suggestie wekken, maar we
moesten bijvoorbeeld ook toe
stemming hebben van de
buurtbewoners in Bussum,
waar we de scène hebben vast
gelegd".
„Maar het werken op lokatie
is mij uitstekend bevallen. Het
is niet alleen verrassender,
maar ook veel aantrekkelijker
dan in de studio. Bovendien
hadden de kinderen van het
Goois Kinderkoor er op loka
tie meer plezier in. Ze zagen
het programma onder hun
handen groeien. En als ik
even beeldtechnisch kijk, oogt
het eindresultaat veel warmer.
Je zit er als het ware met je
neus bovenop".
Zestig liedjes
„Kinderen voor Kinderen"
Scène uit „De Bombardon" te zien in de tiende „Kinderen voor Kinderen".
had dit jaar een keuze uit zes
tig liedjes en volgens Rinus
Spoor zitten er nog genoeg on
derwerpen in het vat om met
dit programma het 25-jarig ju
bileum te halen. „Het is mij in
elk geval zo goed bevallen dat
ik volgend jaar weer van de
partij ben. Maar we gaan dan
wel anders te werk. De liedjes
moeten dan meer beeldend
worden. Ze moeten bij wijze
van spreken zijn geschreven
met de beelden in het achter
hoofd. Nu is het zo dat wij
beelden zoeken bij de liedjes,
volgend jaar moet dan net an
dersom zijn. Een liedje zoals
„Vakantie in Italië" zal er dan
waarschijnlijk niet meer bij
zijn. Productioneel maakt deze
werkwijze het programma ook
veel eenvoudiger".
Een vijfentwintigjarig jubile
um mag dan misschien in het
verschiet liggen, het program
ma is toch zó kostbaar dat het
zonder een goud-status van de
gelijknamige langspeelplaat,
niet kan worden gemaakt. Ri
nus: „Daar hangt inderdaad
telkens de toekomst vanaf.
Zonder die elpee is ook de es
sentie van het programma
weg. Maar voor dit jaar hoe
ven we ons geen zorgen te ma
ken, want binnen een week al
haalde de elpee zijn goud-sta
tus".
HANS PIËT
Cl
•JEW YORK Het schil
derij „Au lapin agile" van
fablo Picasso heeft giste
ren op een veiling van So
theby's niet het veilingre-
ïord gebroken dat vorig
/éar werd gevetsigd dor
/an Gogh's „Irissen", dat
^pen meer dan honderd
niljoen gulden opbracht.
MAI Lapin agile" ging tegen de
'erwachting in voor „slechts"
itjD,7 miljoen dollar onder de
lamer, ongeveer 83 miljoen
[ulden. Sotheby's-chef John
\fflarion noemde het doek van
'icasso „het belangrijkste 20e-
euwse doek dat ooit geveild
Tl". Het in 1905 geschilderde
loek stamt uit Picasso's „pé-
j^ode rose". Het is afkomstig
c
uit de collectie van mevrouw
Vincent de Roulet, die een
deel van de opbrengst wil ge
bruiken om een stichting voor
medisch onderzoek en onder
wijs op te zetten. „Au Lapin
agile" is ook niet de duurste
Picasso geworden. Eerder dit
jaar ging zijn zelfportret „Yo
Picasso" voor 47,85 miljoen
dollar de deur uit.
Vóór de veiling had David
Nash, de directeur van de
schilderijenafdeling van So
theby's, de verkoopprijs tussen
38 en 48 miljoen dollar ge
schat. „Het zat er niet in dat
deze Picasso nog records zou
breken", meende een kunst
handelaar. „De markt kan het
niet bijbenen, er zijn gewoon
weg niet genoeg mensen die
zulke bedragen kunnen neer
tellen".
[ORCULO In de
fan het nieuwe gemeentehuis
fan Borculo komt geen buste
'an Koningin Beatrix. De In-
lustriekring Borculo had het
tunstwerk, gemaakt door de
llaatseliljke kunstenaar Lee
iamson, aan de gemeente wil-
en schenken ter gelegenheid
'an de opening van het nieu-
ve stadhuis. Samson maakte
■en bronzen afgietsel van het
•eeld dat hij voor de gemeente
aoedereede ontwierp. „We
lebben de kop op een zuil ge-
llaatst in de raadszaal. We
'onden het beeld niet passen",
ildus de woordvoerder van de
{emeente Borculo. Er komt nu
ien foto van de koningin in de
aadszaal te hangen. De Indus-
tiekring heeft besloten een
jnder cadeau aan te bieden.
Cunstenaar Samson heeft wei-
iig waardering voor het be-
Juit om zijn kunstwerk niet te
lanvaarden. Hij kan zich niet
foorstellen dat de gemeente
borculo „de kop" niet mooi
'indt, te meer omdat de Ko-
iingin zelf het beeld positief
Jeeft beoordeeld.
AMSTERDAM In de
Nieuwe Kerk in Amster
dam is vanaf vandaag tot
en met 7 januari de Thra
cische koningsschat te
zien die in 1985 en 1986
ongeveer 50 centimeter
onder de grond werd aan
getroffen in het Bulgaarse
dorp Rogozen.
De drie bekers, 54 kannen en
108 schalen dateren uit de vijf
de en vierde eeuw vóór Chris
tus en zijn van onschatbaar be
lang voor de kennis over de
Thracische cultuur, zo zei gis
teren in Amsterdam de Bul
gaarse Thracië-deskundige dr.
I. Marazov.
In het midden en noorden van
Bulgarije waren al eerder
vondsten uit de Thracische
cultuur gedaan. Vijf jaar gele
den kon het Nederlandse pu
bliek daar voor het eerst mee
kennismaken door de tentoon
stelling „Het goud der Thra-
ciers" in het museum Boy-
1 mans-van Beuningen in Rot
terdam. De vondst bij Rogo
zen, waarvan de eerste 65
voorwerpen werden ontdekt
door een inwoner die in zijn
tuin een greppel wilde graven,
vermeerderde het aantal be
kende Thracische voorwerpen
van edelmetaal echter met on
geveer een derde.
De zogenoemde koningsschat
van Rogozen is grotendeels
van zilver en verkeert er na
na meer dan 2300 jaar nog
steeds in uitstekende staat, zo
schrijft dr. L. Byvanck in een
artikel in de catalogus bij de
expositie. Vermoedelijk is de
aarde ter plaatse heel droog
geweest, want zilver is gevoe
lig voor de langdurige inwer
king van vooral regenwater.
Daardoor wordt het zwart en
treedt aantasting door corrosie
op, aldus Byvanck.
De deskundigen zijn het er
niet over eens waarom de ko
ningen van de Thracische
stam der Triballiërs er een ge
woonte van maakten hun
schatten te begraven. Het zou
kunnen zijn dat angst voor mi
litaire invallen daaraan ten
grondslag lag, zo meent dr. B.
Nikolov, leider van de opgra-
vingsploeg.
Marazov brengt de gewoonte
in verband met de aanbidding
van de godin Hestia, de be
schermster van de huiselijke
haard en het heilige stadsvuur.
De begraven schat werd als
het ware aan Hestia in bewa
ring gegeven en garandeerde
de koningen zo continuering
van hun macht over het land.
De archeologen kunnen zich
voor het ontwikkelen van
deze theorieën alleen baseren
op voorwerpen, omdat de
Thraciers geen geschreven
bronnen hebben nagelaten. De
inscripties die hier en daar op
de schalen werden aange
bracht, zijn in het Grieks. De
voorwerpen krijgen na de ex
positie in de Nieuwe Kerk een
definitieve „rustplaats" in het
Nationaal Historisch Museum
in de Bulgaarse hoofdstad So
fia.
HILVERSUM De
NCRV gaat de passages
die als reclame voor zich
zelf kunnen worden be
schouwd, wegknippen uit
het televisieprogramma
„Prettig geregeld" dat za
terdagavond wordt uitge
zonden. Omdat de NCRV
65 jaar bestaat wordt in
het programma nogal re
clame gemaakt voor de
christelijke omroeporgani
satie, zij het volgens de
woordvoerder in ironische
vorm.
Nadat de TROS beticht werd
van oneerlijke concurrentie
wegens de ledenwerfactie in
de jubileumtelevisie-uitzen
ding van 3 november, begon
de NCRV ondanks de ironi
sche toon toch te twijfelen en
vroeg het Commissariaat voor
de media ontheffing van de
beperkingen die in de media
wet worden gesteld aan de re
clame-uitingen die de omroe
pen in eigen zendtijd voor
zichzelf mogen maken. Eén
van die beperkingen houdt in
dat de werving niet in de pro
gramma's, maar alleen in
blokjes ertussenin mag plaats
vinden. Het Commissariaat
heeft woensdag die ontheffing
geweigerd. Het vindt een jubi
leum onvoldoende voor een
ontheffing „omdat jubilea bij
alle omroepverenigingen op
regelmatige tijden voorko
men".
Hoger beroep
De TROS gaat in hoger beroep
tegen de uitspraak, die de pre
sident van de rechtbank in
Amsterdam, mr. J. Vrakking,
gisteren heeft gedaan in het
kort geding dat de NOS en ze
ven omroepen tegen die om
roep hadden aangespannen.
De rechter bepaalde dat de le
denwerfactie in het jubileum
programma onrechtmatig was.
Ondertussen dient de omroep
zich volgens de uitspraak van
mr Vrakking te onthouden
van reclame voor zichzelf in
haar eigen televisiezendtijd tot
1 januari en moet zij een brief
sturen aan de nieuwe leden,
waarin staat dat hun aanmel
ding als niet gedaan wordt be
schouwd. Dit omdat de TROS
tijdens een jubileumuitzending
op 3 november overvloediger
leden heeft gewonnen dan de
mediawet toestaat.
Voorts moet de TROS binnen
drie weken een brief sturen
aan de leden die zich naar
aanleiding van het televisie
programma op 3 november ter
viering van het 25-jarig be
staan hebben aangemeld. In de
brief moet staan dat de TROS
haar collega-omroepen met die
uitzending oneerlijke concur
rentie heeft aangedaan en dat
de aanmelding daarom als niet
gedaan wordt beschouwd.
De TROS ontkent dat de om
roepen schade zouden hebben
geleden. Een onderzoek heeft
volgens de woordvoerder uit
gewezen dat de helft van de
ongeveer 16.000 nieuwe leden,
die zich naar aanleiding van
de uitzending op 3 november
hebben aangemeld, nog geen
lid was van een omroeporgani
satie. Van de andere helft wa
ren de meeste afkomstig van
Veronica. Op Veronica na
kunnen de overige omroepen
dus nooit veel schade hebben
geleden, meent de TROS.
Rudolf Nureyev
Rudolf Nureyev (midden), de danser die dertig jaar geleden de
Sovjetunie verliet, is dezer dagen voor de eerste keer sinds zijn
vlucht in Leningrad teruggekeerd. Daar ontmoette hij de mensen
met wie hij aan het begin van zijn carrière op het toneel stond,
Natalya Dudinskaya en Leonid Nadirov. Nureyev zal in Leningrad
overigens ook zelf weer op het podium staan, samen met het het
Kirovballet.
FOTO: AP
Jame* Last en zijn orkest in een ju
bileumprogramma. Congresgebouw,
gisteravond.
„I just called, to say, I love
youHet sluitstuk van een
avondje met James Last, en
tientallen trouwe fans moch
ten samen met de populaire
orkestleider plaats nemen op
het podium om met de zeskop-
pige vocalgroep het afscheids
lied mee te zingen.
Het is al heel wat jaartjes gele
den dat James Last voor een
concert de Hofstad aandeed.
Een grote geschikte hal waar
minstens een paar duizend
mensen ingaan is niet zo gauw
voorhanden en daarom werd
meestal het Rotterdamse Ahoy
aangedaan. Om de Hagenaars
toch weer eens te laten genie
ten van wat anderen „super-
marktmuziek" noemen, koos
de organisator van de toernee,
de Voorburger Wim Bosman,
voor twee concerten op één
avond, zodat de merendeels
van middelbare leeftijd zijnde
bezoekers de warme prak am
per koud achter hun kiezen
hadden toen ze om half zeven
's avonds al mee dienden te
zingen. En de vraag doemt
dan altijd weer op: wordt het
het eerste of het tweede con
cert, ofwel, zoals gisteravond,
zie ik de eerste helft van Ne-
derland-Finland of de tweede.
De zestigjarige James Last
vond het bij het eerste concert
wat „rustig", probeerde her
haaldelijk de zaal mee te ne
men in het enorme enthousias
me dat het orkest uitstraalt,
maar kreeg de Hagenaars niet
echt van hun stoel. En dat is
elders echt anders, als lange
rijen mensen hossend de zaal
doorgaan en niet van ophou
den weten. Misschien heeft
het ook wel iets met Hage
naars te maken, die zich niet
zo snel van hun stoel laten ha
len: het gaat uiteindelijk om
de muziek en de show.
De show was overigens prima
opgebouwd met voor de pauze
een scala van nummers uit zijn
vijfentwintigjarige platencar-
rière, waarbij de klassiek ge
tinte nummers de overhand
hadden, en na de pauze wat
meer show om zijn naam als
„Der Partykönig" wat glans te
geven. Die naam zal hij beslist
nog vele jaren kunnen vast
houden.
HAN NIEUWMANS
