Max Havelaar koffie moet t hebben van de trouwe klant kunststoffen volledig afbreekbaar lÉUWO Waddenzee ernstig ervuild met olie Hommels inzetbaar bij tomatenteelt Panorama spant kort geding aan Hoogovenpersoneel wil dertiende maand ilNNENLAND QeidwQowuvnt DINSDAG 14 NOVEMBER 1989 PAGINA 3 Minister stelt lozing ran BASF aan de orde |EN HAAG Minister Maij-Weggen an verkeer en waterstaat wil op de ko- lende conferentie van ministers van Sjnoe versta ten, die eind deze maand in jussel wordt gehouden, de voortduren- lozingen van de Westduitse chemie- tyjant BASF aan de orde stellen. In een cfief aan de Westduitse minister van ieuproblematiek, Töpfer, heeft Maij- jen haar bezorgdheid uitgesproken de jongste lozing door BASF. Zij jt er bovendien op dat het bedrijf dit al verscheidene malerv betrokken is /eest bij onvoorziene lozingen van /aarlijke stoffen. Vorige week kwam ongeveer een ton nitrobenzeen, een ikerverwekkende stof, in de Rijn te- Organisatiebureau kraakt luchtmacht DEN HAAG De bedrijfsvoering bij de koninklijke luchtmacht laat sterk te wensen over. Er wordt inefficiënt en te duur ge werkt. Door een te zware centrale organisatie in Den Haag, ver snippering van taken en gemengde verantwoordelijkheden is de organisatie onoverzichtelijk geworden. DiLstelt het onderzoeks bureau Kleynveld-Bosboom en Hegener (KBH) in een rapport dat is opgesteld op verzoek van de luchtmachttop zélf. Zowel bin nen als buiten de luchtstrijdkrachten bestaat ontevredenheid over het functioneren van het top- en middenkader. Met name zou onduidelijk zijn welke functionarissen aansprakelijk en be voegd zijn voor bepaalde taken. De bedrijfscultuur is te verstard en ondoorzichtig, aldus het bureau, en wordt gekenmerkt door compromissen, parafen en voorschriften. Er moet een ministerië le organisatie en een bevelhebbers-organisatie komen. Voor de lange termijn denkt de luchtmacht aan een ipkrimping van het personeelsbestand met 1801 militairen en 482 burgers (tweemaal vijf procent) tussen 1993 en 1997. Voor de korte termijn staan al maatregelen op de rails als inkrimping van de Haagse staven met maximaal 66 formatieplaatsen en gedeeltelijke sluiting van de militaire vliegbases in Ypenburg en Eindhoven. 'Goed sloten' Bij mooi weer is het 'goed sloten' in Kockengen. Sloten is hier het met de zeis afsnijden van de vergroeide wallekant van sloten rond de weilanden van boer Versloot. foto: anp Ter Beek pleit voor nieuwe defensienota BRUSSEL Minister Ter Beek (defensie) wil eind volgend jaar met een nieuwe defensienota komen, zodat rekening kan worden gehouden met akkoorden over beperking van de conven tionele bewapening waarover NAVO en War schau Pact mogelijk in de loop van 1990 een akkoord sluiten. De bewindsman verklaarde gisteren in Brussel, waar hij de ministerscon- frentie van de Westeuropese Unie bijwoonde, dat een verhoging met 0,6 procent van de be groting gedurende twee jaar en nulgroei gedu rende de laatste twee jaar van deze kabinetspe riode, „structurele ingrepen binnen de krijgs macht nodig maken". De meerjarenplanning wordt om de twee jaar bijgesteld. Maar gezien de aard van de benodigde ingrepen stelt de mi nister een nieuwe nota voor. idweerlieden bij het nablussen van een brand gisteren in een loods van de luier- en verbandfa- Mölnlycke in Hoogezand. In de ruim twintig jaar oude hal lagen grondstoffen voor het maken de luiers en verbanden. De schade wordt geschat op 6 miljoen gulden. De oorzaak van de o^nd is nog onbekend. foto: anp I cdSTERDAM Chemici pben een nieuwe kunststof twikkeld die door micro-or- jiismen in de grond binnen ttele maanden kan worden gebroken tot normaal in de guur voorkomende grond- ;|fen. Het produkt, dat vol- jaar al op de markt wordt iracht, is vooral geschikt als pakkings- of afdekkings- w teriaal. maakte dr. H. Koch van de na Cerestar Benelux in Bel gisteren bekend op een in- nationaal wetenschappelijk over koolhydraten Amsterdam. Volgens prof- 'r. H. van Bekkum van de inische universiteit in Ift, voorzitter van de door ministerie van economi- e zaken ingestelde Pro- mmacommissie Koolhydra- (PCK), is hier sprake van een zeer opmerkelijke ontwik keling. De nieuwe kunststof kan naar zijn mening een be langrijke bijdrage leveren aan de oplossing van het probleem van het kunststofafval, voor namelijk veroorzaakt door de nog steeds groeiende stroom plastic verpakkingen. De nieuwe kunststof bestaat voor 60 procent uit zetmeel, dat kan worden gewonnen uit mais, aardappelen of tarwe. Deze natuurlijke grondstof wordt gecombineerd met wate- raantrekkende polymeren. Dit zijn scheikundige verbindin gen, opgebouwd uit aan elkaar gevoegde, gelijksoortige mole culen. Door deze combinatie kan het totale kunststofpro- dukt in de natuur gemakkelijk worden afgebroken, zonder dat schadelijke stoffen achterblij ven. Prof.dr. A. Pennings van de afdeling chemie van de rijksuniversiteit in Groningen ziet veelbelovende perspectie ven in een daar ontwikkelde afbreekbare kunststof ten be hoeve van de geneeskunde. De stof, polylactaat, is vóór medi sche toepassingen bijzonder ge schikt omdat zij in het lichaam langzaam wordt afgebroken in niet-kankerverwekkende en niet-giftige produkten. De Groningse hoogleraar denkt onder meer aan tijdelijk ver vangingsmateriaal bij het her stel van aderen en bij de gene zing van een beschadigde me niscus. De afbreekbare kunst stof kan ook gebruikt worden bij het herstel van botbreuken in plaats van roestvrij stalen platen en bouten, die later moeten worden verwijderd. Dit bespaart een extra operatie. 'EERLIJKE' KOFFIE BINNENKORT OOK IN BELGIË VERKRIJGBAAR De verkopers en branderijen van Max Havelaar koffie kunnen tevreden zijn. Een jaar na de introductie van deze 'eerlijke', 'zuivere' en 'mensvriendelijke' koffie is de totale omzet van de diverse soorten gestegen naar ruim twee procent van de totale koffieverkoop in ons land. Morgen krijgt minister van ontwikkelingssamenwer king Jan Pronk op een conferentie van de Stichting Max Havelaar in Amsterdam het 7,5 miljoenste halfponds pak aangeboden. Een aardige mijlpaal. Dat zeker. Maar er is ook reden tot zorg. Door de vrije val die de wereldmarktprijs de laatste maanden heeft beleefd - na het opblazen van de internationale afspraken voor koffie-export - is het prijsverschil tussen Max Havelaar koffie en de andere koffie steeds groter geworden. De consument moet dus wel erg sterk in z'n schoenen staan wil hij de 'gewone' koffie, die op dit moment gemiddeld tachtig cent goed koper is, in het schap laten staan. AMSTERDAM Hoewel de koffieprijzen op de we reldmarkt fors zijn ge daald lijkt de koffie met het Max Havelaar keur merk voorlopig nog wel te kunnen concurreren met de goedkopere, 'gewone' koffie. Van een opvallend verlies aan klanten is dan ook geen sprake, aldus de Stichting Max Havelaar. „Maar een verdere groei van de omzet komt wel in gevaar", luidt de voorzichtige voorspel ling van woordvoerder Heerko Dijksterhuis. „Het wordt een stuk moeilijker". De Stichting Max Havelaar had voorzichtig berekend om in drie jaar tijd een marktaan deel van vijf procent te berei ken. Maar of dat zal lukken is de vraag. Volgens Dijksterhuis stijgt de omzet op het ogenblik heel langzaam. De koffie van Max Havelaar zal het volgens hem dus voorlopig moeten hebben van de trouwe klan ten. Maar hij heeft goede hoop voor de toekomst. De klant zal op den duur toch bereid zijn z'n solidariteit met de arme koffieboeren te bewijzen: „Consumenten moeten een daad stellen. Bij Max Havelaar koffie weet je dat je een pro- N VANDAAG De Max Havelaar koffie werd op 15 november 1988 geïntro duceerd bij supermarkt en kruidenier. Tot dan toe was de 'eerlijke' koffie alleen ver krijgbaar in het alternatieve circuit, zoals de wereldwin kels. Inmiddels is de Max Ha- vèlaar koffie verkrijgbaar op circa 5500 verkooppunten. Verder betuigen de ambtena ren op 150 gemeentehuizen en vijf provinciehuizen in ons land hun solidariteit en ook diverse bedrijven zijn inmid dels op het andere 'bakkie' overgeschakeld. Alleen de non-profit sector blijft wat achter. „We hadden gehoopt op meer groei in instellingen als ziekenhuizen. Maar waar schijnlijk blijft de omzet daar achter vanwege de bezuinigin gen in die sector", aldus Dijk sterhuis. Er zijn overigens verschillende merken 'eerlijke' koffie. Ze hebben echter één ding ge meen: het keurmerk van Max Havelaar, herkenbaar aan het ronde vignet met de koffie boer. Dijksterhuis: „Het keur merk wordt alleen aan die branderijen verleend die be paalde voorwaarden in acht nemen. Ze moeten zorgen voor kredieten voor de voorfinan ciering van de oogst. Ze moeten de garantie geven dat de koffie ook voor langere duur zal worden afgenomen en bovendien een gegaran deerde minimumprijs beta len". Ter vergelijking: De vijftien branderijen van Max Havelaar koffie betalen een minimum prijs van 126 dollarcent per pound (453 gram), terwijl de wereldmarktprijs op dit mo ment niet meer dan 74 dollar cent is. (Volgens de normen van de VN-organisatie UNC TAD is 120 dollarcent het ab solute minimum om nog net van rond te kunnen komen). Een andere voorwaarde om het keurmerk te mogen voe ren is dat de koffie recht streeks bij "de coöperaties van de kleine boeren moet worden ingekocht. Op die manier wordt de tussenhandel om zeild. Ongetwijfeld zijn talloze kof fieboeren inmiddels de dupe geworden van de recente prijs- val op de wereldmarkt. „Heel veel boeren kunnen het niel meer bolwerken", zegt Dijk sterhuis. „Ze moeten iets an ders gaan doen. Bijvoorbeeld coca verbouwen. Kijk, dal soort dingen werk je dan in de hand". Stijgen De woordvoerder verwacht echter niet dat de koffieprijs nog veel verder zal dalen. „Hij kan gewoon niet veel verder omlaag. En op den duur zal de prijs ook wel weer stijgen, maar dan alleen omdat veel boeren noodgedwongen moes ten stoppen. En dat proberen wij nu juist tegen te gaan". Behalve een verhoging van de omzet in Nederland hoopt Max Havelaar in de toekomst ook met meer merken 'biologische koffie' (verbouwd zonder be strijdingsmiddelen) op de markt te komen. Op dit mo ment is in deze categorie al leen het merk Café Organico verkrijgbaar. Verder heeft Max Havelaar plannen voor het buitenland. Op de confe rentie in Amsterdam wordt morgen aangekondigd dat ook in België koffie met het keur merk Max Havelaar in de su permarkt zal worden geïntro duceerd. En ook voor andere landen zijn er plannen. „Maar het zou natuurlijk het mooiste zijn als we in heel Europa deze koffie konden invoeren", al dus Dijksterhuis. CLARISSE BUMA nk te water itairen halen hun bezittingen uit de tank die gisteren in de irt van Havelte in de Drentse Hoofdvaart terecht kwam. De vijf nnen in de tank, die werd bestuurd door een 20-jarige dienst- Jj :htig soldaat, bleven ongedeerd. Het ongeluk is vermoedelijk gevolg van een technisch mankement. foto: anp 1UIDEN De kustwacht heeft gisteren op ruim 25 kilome- ten noorden van Terschelling vijf grote olievlekken ontdekt. v >r de rustige zee zijn de compacte olieplakken stabiel en blij- zij vrijwel op één positie drijven. Rijkswaterstaat heeft ge- deze omstahdigheden goede hoop veel olie op te kunnen ne- i. Vier van de vijf vlekken zijn één kilometer breed en heb- i lengten van twintig, tien, vijf en vier kilometer. De kleinste meet één kilometer bij honderd meter. Rijkswaterstaat eekt van „een zeer grote" vervuiling. Het gaat om blauw- girte, zware stookolie. De politie tracht te achterhalen welk ip voor de lozing verantwoordelijk is. 'S-GRAVENZANDE „Het inzetten van hom mels is één van de belang rijkste ontwikkelingen van de laatste tien jaar in de tomatenteelt". Dat zegt een enthousiaste Frits Veenman als één der vele medewerkers van het 's- Gravenzandse tuinbouw- toeleveringsbedrijf Kon. Brinkman. Dit 105-jarige Westlandse be drijf heeft een samenwer kingsovereenkomst afgesloten met de Ambrosiushoeve in het Brabantse Hilvarenbeek als landelijk proefbedrijf voor in- sectenbestuiving en bijenhou- derij. Het resultaat hiervan is dat hommels worden ingezet bij tomaten voor een betere vruchtzetting, wat tot nu toe gebeurde met arbeidsintensie ve elektrische trostrillers. Dit is veel werk en de hommels hebben gezorgd voor een com plete metamorfose: zij doen het beter, zodat de vruchten grover worden en bovendien kwalitatief beter. Hommelkwekerij Er werd een hommelkwekerij opgezet en proeven genomen in een vijftal Nederlandse to- matenbedrijven op verschil lende plaatsen in het Westland en Noord-Brabant. Leen Ver kade als 's-Gravenzandse to- matenkweker hierover: „Door het inzetten van hommels wordt de zetting niet ineens goed. Je moet eerst en vooral een gezond gewas hebben. Een slechte bloem kan nooit goed bevrucht worden, ook niet door een hommel. Verder moeten de hommels goed ver zorgd worden". Dr.ir. V. van Heemert, direc teur van de Ambrosiushoeve zegt: „Ik vind het erg functio neel dat onderzoeksresultaten in de praktijk worden onder zocht en dat er een terugkop peling is vanuit de praktijk naar het onderzoek". Vanaf 1985 heeft de Ambrosiushoeve proeven met bijen genomen, die alle uiterst positief verlie pen. 5 1 j-JPPJ" 4 4. J *2 Het inzetten van hommels in tomatenbedrijven is een revolutio naire ontwikkeling. foto: PR ie Belgi De Belgische dierenarts/hob byist De Jonghe hoorde van het bijenverhaal. Hij had zelf hommels. Bij een Belgische tuinder mocht hij naar harte lust experimenteren. Daarna zette hij het bedrijf Biobest op. Bijen kunnen nog weieens de benen nemen als de ramen worden opengezet, maar hom mels zijn veel honkvaster en het is bij de tuinders nog nim mer voorgekomen dat mensen door hommels gestoken wer den. Kortom, hommels doen het werk een stuk beter. Frits Veenman: „De hommel kan voor elke soort tomaat van nut zijn. De tuinder moet vooral letten op de verversing van het suikerwater als voed sel voor de hommels, omdat de tomatenbloemen geen nectar bevatten. Verder verzorgen wij de begeleiding. Ongeveer elke drie maanden moet een hommelvolk vervangen wor den. Naast ons bedrijf leveren ook Biobest en Koppert hom mels". Elk volk telt een koningin, en een aantal werksters. Zonder complete biologische gewasbe scherming kan men hommels wel vergeten, omdat hommels gevoelig zijn voor bestrijdings middelen. Hommels hebben zich ondertussen wel al bewe zen, daar is geen enkele dis cussie over. Dat zal ook blijken op een themabijeenkomst, die op donderdagmiddag 16 no vember om twee uur in de veiling Delft/Westerlee wordt gehouden. De organisatie hier van is in handen van het con sulentschap voor insectenbe- stuiving, een bijenhouderij te Hilvarenbeek en het consu lentschap voor de groenten- teelt onder glas in Naaldwijk. DEN HAAG Het weekblad Panorama spant een kort ge ding aan tegen het Openbaar Ministerie om opheldering te eisen over de gang van zaken rond het telefonisch afluiste ren van een journalist van dat blad. Het afluisteren van de telefoon leidde vorige week tot de aanhouding van een 20-ja- rige Rotterdammer, die ver dacht wordt van brandstich ting in het Haagse station Hol lands Spoor. De brand richtte in de nacht van 14 op 15 okto ber voor zeker tien miljoen gulden schade aan. De Rotter dammer deed vlak na de brand zijn verhaal tegenover een journalist van Panorama. Deze wendde zich vervolgens tot de spoorwegpolitie om het verhaal te verifiëren. Justitie besloot daarop de privétele- foon van de verslaggever af te luisteren. Hoofdredacteur Ton van Dijk van Panorama vreest dat ook andere journalisten en fotogra fen van zijn blad zijn afgeluis terd. „Justitie moet daarover verantwoording afleggen. Een telefoon mag worden afgeluis terd als dat zou kunnen leiden tot de opsporing van de ver dachte. Dat beslist de rechter commissaris op grond van in formatie van politie en justitie. Om welke informatie gaat het in deze zaak nu precies? Ik wil ook weten wat er precies met de banden, waarop ongetwij feld ook privégesprekken van mijn verslaggever staan, is ge beurd", aldus Van Dijk. Volgens de hoofdredacteur is het niet de eerste keer dat een Panorama-journalist wordt af geluisterd. Van Dijk: „Bij de ontvoering van Heineken is dat ook gebeurd. Zelfs de tele foon van de hoofdredacteur is toen afgetapt, want Panorama had toen contacten met de ont voerders". De journalistenvakbond NVJ wil eveneens opheldering over de afluisteraffaire. Voorzitter Hopmans van de NVJ: „Wij vinden dat met bronnen van journalisten zeer zorgvuldig moet worden omgegaan. Justi tie probeert via het materiaal van de pers bewijsmateriaal te verzamelen. Dat is verontrus tend". De NVJ zal in elk geval een brief schrijven aan de rechter-commissaris om haar verontwaardiging uit te spre ken. Verder zal zij in het over leg tussen politie-justitie en pers deze zaak aan de orde stellen. Persofficier mr. H. Vos van Justitie wil niet ingaan op de aantijgingen van Panora ma. „Ik weet zeker dat we zorgvuldig hebben gehan deld", aldus Vos. AGAATH GARSCHAGEN 15 november Prins Bernhard verricht in Amersfoort de opening van het nieuwe kantoorgebouw van Eternit B.V. Eternit is een dochteronderneming van de Belgische Eternit- groep, een wereldwijde ke ten van produktie- en ver- koopbedrijven op het ge bied van bouwmaterialen. IJMUIDEN De Industrie bond FNV gaat zijn looneis bij het staalbedrijf Hoogovens in IJmuiden (17.000 werknemers) fors opschroeven. Naast de reeds aangekondigde looneis van vier procent wenst de bond invoering van een der tiende maand. Momenteel kent Hoogovens nog een winstafhankelijke uit kering van maximaal 4,3 pro cent van het salaris. Omzetting in een dertiende maand bete kent vier procent extra. Vol gens een woordvoerder van de bond was uit een enquête on der de leden gebleken dat de achterban geen genoegen nam met alléén een netto loonsver hoging. „De winst van het bedrijf is het afgelopen jaar verveelvou digd tot 750 miljoen gulden. Daar willen de werknemers wat van terugzien", aldus de woordvoerder. De forse loon eis zet de afspraken die in het kabinet gemaakt zijn over de koppeling van uitkeringen aan lonen fors onder druk. Toch heeft de Industriebond FNV de looneis zonder veel aarze len overgenomen. De woord voerder: „Voor de hele me taalsector is de loonruimte vastgesteld op zes procent, waarvan vier procent voor loonsverhoging en twee pro cent voor extra dingen als ar beidstijdverkorting en scho ling. Maar in bedrijven die het extra goed gaat kan best nog wat extra's gebeuren, en dan liefst in de sfeer van de winst deling". De cao-besprekingen bij Hoogovens, die in januari beginnen, zijn traditioneel smaakmaker voor de gehele bedrijfstak.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 3