i
rind
Ie
v.v.1.
Nr.43 - Cryptogram
CeidócGouArnit'
ZATERDAG 11 NOVEMBER 19
89 PAGINA 35
Oplossing vorige puzzel
ITO |CS I'TAlL-JF&g I E l'-srl
De winnaars van puzzel 42 zijn:
E.v.d. Salm, Lagewaard 62,
2396 AX Koudekerk a.d. Rijn.
Joh. C.J. Juffermans, Nassaulaan 2,
2341 ED Oegstgeest.
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd
Oplossingen onder vermelding van puz
zel nr. 43 moeten uiterlijk woensdag
middag in bezit zijn van:
HORIZONTAAL:
2. Groente-handvat? (12).
8. Elke kaf kan onenigheid veroorzaken (7).
9. Intrige in een werkplaats van een vatenmaker
(7).
11. Op de kop af 50% van een vis (4).
12. Zoek tussen het graanafval om de oorsprong
te vinden! (5).
13. Wat gezellig: de thee is uit de kunst! (4).
16. Wordt op slag door een leverancier gegeven
17. Studenten hierin hebben ook plichten! (7).
18. Er is achteraf reden om er niet in te vallen!
(7).
21. Speenvarken met de bof? (7).
23. Houdt die bloem in het oog! (4).
24. Bestanddeel van een zeer zachte kaas? (5).
25. Weelde in zeker Europees land (4).
28. Zet dit neer bij de ambtsaanvaarding! (7).
29. Rommelig huisraad? (7).
30. Kennis met portemonnaie? (12).
VERTICAAL:
1. Vechtgraag honderas? (14).
2. Hond om op te schieten? (7).
3. In een bakkerij vindt men niets meer (4).
4. De suiker moest al verwerkt zijn (7).
5. Nog niet af omdat het defect is? (7).
6. Dat insekt vindt u in een bloem (4).
7. Zondagse benaming voor bajesklant? (14).
10. Jongen die de naam heeft serieus te zijn! (5).
14. Er kan geen kip meer bij om wat te leggen!
15. Misleidend licht (5).
19. Meisje dat zo koud is als een vis? (5).
20. Onwetend bewoner van Utrecht? (6).
21. Die opgeblazen figuur kan barsten! (7).
22. 't Figuurtje van een kledingstuk? (7).
26. Moeten wij daar opnieuw heen? (4).
27. Geeft plezier bij het drinken ervan! (4).
Competitie
In de eerste klasse A is na een uitsteken
de start van 6 uit 3 het Bossche Excelsior
door een nederlaag tegen Dordrecht in
de vierde ronde zijn koppositie kwijtge
raakt. Aan de leiding gaat nu Dordrecht
met 7 uit 4, terwijl vier clubs, te weten
Lent, NOAD, Schiedam en Excelsior met
6 uit 4 op de voet volgen. Ongetwijfeld
zal mijn club de eerste plaats proberen te
heroveren, maar omdat er ook andere ge
gadigden zijn belooft het een zeer span
nende competitie te zullen gaan worden.
Om u iets te laten zien van deze wed
strijden laat ik nu een fragment volgen
van een partij die werd gespeeld in het
treffen tussen Priva De Lier uit Monster
en Excelsior dat in de derde ronde plaats
vond.
"VU m m
IIP; 1
Deze positie deed zich aan het zesde
bord voor in de partij M. van Dijk-J. de
Koning. Door zijn halve hekstelling ge-
100 jaar vorstinnen op
vijftig-guldenmunt
De zilveren vijftig-gulden
munt die volgend jaar ter ge
legenheid van 100 jaar vor-
stinnen-regering verschijnt,
zal - zoals deze week bekend
werd - gemaakt worden naar
het ontwerp van de 50-jarige
kunstenaar Peter Struycken.
De herdenkingsmunt wordt
uitgebracht omdat Nederland
sinds 1890 ononderbroken
door koninginnen wordt ge
regeerd.
De eerste exemplaren van de
munt verschijnen op 27 april
1990. Het ontwerp is geba
seerd op computer-bewerkte
foto's van de vorstinnen. Op
de „herdenkingszijde" van de
munt komt een groepsportret
van de vier vorstinnen
Emma, Wilhelmina, Juliana
en Beatrix. Op de voorzijde
van de munt komt een por
tret van koningin Beatrix.
Peter Struycken werd geko
zen uit een groep kunstenaars
die uitgenodigd waren een
munt-ontwerp te maken.
Naast Struycken waren dat
Fong Leng, Hans Koetsier,
Roberto Ruggiu, Jurriaan
Schrofer, Robert Smit, Henk
Visch en Linda van Deursen
en Armand Mevis (gezamen
lijk).
Struycken ontwierp in 1980
postzegels met een portret
van de koningin. De plasti
sche vormgeving van het ver-
keerscircuit onder de Roer-
mondsplein-brug in Arnhem
is eveneens een ontwerp van
zijn hand.
De periode van vorstinnen-
regering begon in 1890 met
het regentschap van koningin
Emma. In 1898 werd Wilhel
mina 18 jaar en zij nam toen
de regering zelf op zich. Kort
na haar vijftig-jarig jubileum
werd Juliana koningin
(1948). Ze werd in 1980 op
gevolgd door Beatrix.
DERDE KEER
Het is de vijfde keer dat er
een vijftig-guldenherden-
kingsmunt uitgegeven wordt.
Het gouden huwelijk van
prinses Juliana en prins
Bemhard en de herdenking
van stadhouder koning Wil
lem III en koningin Mary
Stuart waren twee van de ge
legenheden waarbij een zil
veren munt uitgegeven werd.
In 1991 zal er nog een munt
uitkomen, ter ere van het zil
veren huwelijk van koningin
Beatrix en prins Claus.
Nul Azen
Een aantal weken terug hebben we een
aantal handen behandeld met drie
azen. Dat bleken handen om niet te
openen of... partner in slem te druk
ken. Het biedprobleem van vorige
week was daar een volle achterneef
van.
Marijke van der Pas besloot tijdens de
WK-finale in Perth tegen Amerika de
vijandelijkheden niet te openen met:
H B 8 7 6
H 10 7
O B
H 9 8 7
Vervolgens ging het (W/OW):
WEST NOORD OOST
Precisie, 16+.
Ze paste en dat is riskant tegenover
een sterke hand. De oosthand zal wel
op 5 a 6 verliezers zitten en dan zijn
er nog plenty slemkansen. Marijke
paste met deze mannelijke hand en
dat kostte veel:
W/OW
NOORD
10 2
°B9432
OH 8
10 6 5 2
WEST
OOST
H B 8 7
6 A V 5 3
H 10 7
V 8
o B
o A V 9 6 2
H 9 8 7
A B 3
ZUID
94
OAV65
O 10 7 5 4 3
*V 4
Active chess
Sinds enkele jaren probeert de wereld
schaakbond het „active chess" van de
grond te krijgen. In ons land staat
deze vorm van toemooischaak bekend
als „rapid schaak". In deze partijen
krijgt iedere speler een half uur be
denktijd voor de gehele partij. Een
soort compromis tussen het gewone
schaak (40 zetten in twee uur doen) en
het snelschaken.
Voor sponsors is deze vorm ideaal,
want men kan in betrekkelijk korte
tijd een groot toernooi afwerken. Het
uitsparen van enkele weken verblijfs
kosten kan dan een verhoging van het
prijzengeld betekenen, hetgeen weer
meer toppers aantrekt. Ook voor het
in de speelzaal aanwezige publiek is
meer spektakel te zien. Zo op het eer
ste gezicht dus een prima ontwikke
ling.
De verliezers zijn echter de liefhebbers
van het schaakspel zelf en op langere
termijn ook de topspelers. Door het
drastisch verhoogde tempo zullen de
partijen oppervlakkiger worden en het
aantal blunders sterk toenemen. Voor
de topspelers worden de arbeidsom
standigheden sterk verslechterd. Een
grootmeester van 55 jaar kan ook nu
nog een redelijke boterham verdienen,
maar met active chess zal hij het toch
af moeten leggen tegen zijn jongere
collega's. Met andere woorden, geen
behoorlijk inkomen meer op latere
leeftijd, waardoor het ook voor goede
grootmeesters niet meer aantrekkelijk
is om schaken als vak te kiezen.
In Amerika, waar alles altijd een paar
jaar eerder gebeurt, zijn regelmatig
„active chess"-toernooien. In drie da
gen tijd worden dan dertien ronden af
gewerkt en wisselen vele dollars van
eigenaar. In San Mateo vond een
groots toernooi plaats waar bijna de
gehele Amerikaanse schaaktop op de
dollarberg afkwam. Opvallend is dat
in dit toernooi de „normale" favorie
ten ook nu boven kwamen drijven
(winnaars werden Seirawan, Goere-
vitsj en Benjamin). Waaruit we voor
zichtig mogen concluderen, dat echte
specialisten (nog) niet zijn opgestaan.
Dit in tegenstelling tot het snelschaak,
waar eenvoudige schakers zich tot top
pers ontwikkelen door vooral snel te
spelen, en daarbij niet al te slechte zet
ten te doen.
Bij „active chess"-partijen zien we wat
vaker een snelle kortsluiting, daar de
korte bedenktijd tot overhaast hande
len kan leiden. In de volgende frag
menten uit San Mateo zien we dat ge
demonstreerd.
I.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 d5 4.cxd5 Pxd5
5.e4 Pxc3 6.bxc3 Lg7 7.Lc4 0-0 8.Pe2
b6 9.h4!? Lb7 10.Dd3 Pd7 11.h5!?
Misschien niet allemaal correct, maar
het zet de tegenpartij aan het denken
en daar worden straks de vruchten
van geplukt.
II...Pf6 12.Pg3 e5 13.hxg6 hxgó
14.Lg5 Te8 15.Kfl!? exd4?
Tot nu toe had zwart uitstekend ge
speeld, maar door tijdgebrek overhaast
hij zich nu. Na 15...c5! 16.d5 a6! staat
zwart volkomen bevredigend.
16.cxd4 Dd7 17.e5 Ph7 18.Dxg6 Pxg5
19.Pf5!
Bij zijn 15e zet had zwart dit overzien,
na 19.Dxg5 Dxd4! 20.Pf5 Dxe5 kan
zwart de aanval afslaan.
19...Pe6 20.Dh7+.
Zwart geeft het op, na 20...Kf8
21.Dh8+! is het mat op de volgende
zet.
S. KUDRIN-TOMKINS
Stelling na de 26ste zet van wit.
1 #1
m
1 AA
A
31
H A \M
m m m
ABAm MAD
■&l I 3
Wit, een sterke grootmeester, is op
pionnenroof gegaan, maar moet dit nu
met rente teruggeven.
26...Txb6! 27.Dxb6 Tb8 28.Ta6.
Ook na 28.Dc5 Txb2+ 29.Kcl Txa2 is
wit verloren.
28...Txb6 29.Txb6 Dh4 30.Te2 f3
31.gxf3 Dd4.
Wit geeft het op.
V. STRUGATSKY-D. GOEREVITSJ
Stelling na de 25ste zet van wit.
MEM P#/i
NA. W 'MA
H H ff
jp ÜP
m
■A
Q
NSNAA1N
H
De witspeler was de enige zonder titel,
die bij de eerste twintig eindigde; ken
nelijk een specialist. In deze partij
blijkt dat niet, want hij heeft een niet
al te moeilijke combinatie over het
hoofd gezien.
25...Pxg3! 26.Lxb7.
Of 26.fxg3 De3+ 27.Kh2 Txfl 28.Lxfl
Df2+ enz.
26...Dxb7.
Wit geeft het op, want nu gaat het mis
na 27.fxg3 Txfl 28.Kxfl Dhl+.
Corr.adres: Leo Hofland, C. Fock-
straat 113, 2613 DE Delft.
Aan de andere tafel opende de Ameri
kaanse west wèl met 1 schoppen en
die zat in no-time in zes. Bij niet naar
slem gaan hadden OW beter 4 harten
kunnen doubleren. Dat gaat 800
down.
Een ander interessant finalespel was
dit:
W/NZ
NOORD
10 8 6 2
ÜB 8 5
OB 2
A 7 6 5
WEST
OOST
V3
B 5 4
10 3
°A V 9 7 4 2
O V 10 7 6 0 H 8 4
V 9 8
4 2 ^3
ZUID
A H 9 7
H 6
O A 9 5 3
H B 10
Aan de ene tafel mocht de Amerikaan
se Bethe 4 schoppen spelen als zuid,
aan de andere tafel Elly Schippers als
noord. Geen van beide leiders speelde
het contract optimaal. Er moet eerst
een ruitenslag afgeven worden voordat
twee keer troef wordt gespeeld. NZ
maken dan 5 troefslagen, 1 hartenslag,
1 ruitenslag en drie klaverslagen.
Nu ging het: harten 10 uit voor het aas
en de singleton klaver na: boer-
vrouw- aas. Twee keer troef en daarna
twee klaver. Ine Gielkens troefde als
oost niet! Even later kwam ze met rui
tenheer aan slag, kon schoppenboer
incasseren en ruiten naspelen, waarna
noord gewoon een slag te kort kwam.
Tegen Elly Schippers als noord ging de
verdediging niet goed:
1. klaver 3- 10- V- A
2. harten voor het aas
3. harten voor de heer
4. schoppenaas
5. schoppenheer.
Elly nam nu niet de klavers mee, maar
speelde een kleine ruiten, voor oosts
heer. Die incasseerde ook schoppen
boer en toen resteerde dit:
NOORD
8
B
o 2
7 6 5
WEST
OOST
-
9 -
V 9 7 4
o V 1 0 7
O
8 4
4.9 8 4
-
ZUID
9
9 -
o A 9 5
*HB
Als oost in deze situatie ruiten speelt,
gaat het contract ook down. Oost
speelde evenwel hartenvrouw en dat
bracht west in onoverkomelijke pro
blemen (troefdwang). Bij ruiten weg
wordt er een ruiten van zuid vrijge-
troefd en bij een klaver weg wordt kla
ver 5 de tiende slag. Als oost wat meer
fantasie had gehad, zou ze partner niet
dusdanig in de problemen hebben ge
bracht.
Fraai afspel zou zijn geweest:
1. klaver 3- 10- V- A
2. ruiten 2-4-5-6
3. klaver na, door oost getroefd
4. hartenaas
5. harten na
Nu twee keer troef trekken en in de
noordhand kunnen twee ruitens wor
den getroefd: 10 slagen.
Correspondentie: p/a Leharstraat 10,
2162 AC Lisse.
combineerd met de onontwikkelde zwar
te schijf op 6 en zwarts gebonden lange
vleugel, heeft de in Wijk en Aalburg
woonachtige eindspelkenner prachtig
spel. En hoewel hij nog maar weinig be
denktijd meer had, wist hij vanuit deze
stelling als volgt tot winst te komen:
39.40-34 6-11 40.34-29 17-21. De ruil
40.. 18-23 ziet er na 41.27x18 23x12
slecht uit. 41.42-38 21x32 42.38x27 11-
17 43.31-26 22x31 44.36x27 17-22 45.43-
38 22x31 46.26x37. Logisch gespeeld
door zwart: niet alleen heeft hij het ver
breken van de halve hekstelling afge
dwongen, tevens is zijn zwakke schijf op
6 opgelost. Niettemin blijft hij onder
zware druk staan. 18-22! Ter voorko
ming van het sterke 47.33-28. 47.37-31
16-21 48.31-26 21-27 49.29-23! Wit lijkt
regelrecht op de winst af te stevenen.
Toch bevat de nu ontstane positie nog
remise voor zwart. Na het verrassende
14-19! 50.23x14 9-13! wint wit niet meen
51.14-10 15x4 52.25x14 13-18 en de op
mars 18-23-28 garandeert zwart een pun-
tendeling. Hij miste deze mogelijkheid
echter en speelde 3-8? waarop hij na
50.23-19 14x23 51.25x12 23-28 52.12-8
28x39 53.38-33 39x28 54.8-2 in een ver
loren eindspel was beland: 28-32 55.2-11
22-28 56.11x33 32-37 57.33-47 27-32
58.30-24 32-38 en zwart gaf zich na
59.47x29 37-41 60.29-47 gewonnen. Na
58...32-37 59.47x36 32-38 in plaats van
58...32-38 enz. was wit van plan met
60.36-22 38-42of-43 61.22-17 42-of 43-48
62.35-30! 48x25 63.24-20 25x21 64.26x17
de partij precies uit te maken. Een fraaie
overwinning!
Omdat zwart er in het verloop in slaagde
de verbreking van de halve hekstelling af
te dwingen, en tevens schijf 6 tot ontwik
keling bracht, rijst de vraag, temeer daar
er in het verloop nog een remisekans
aanwezig was, of wit het in de diagram
stand niet nog beter had kunnen spelen.
En inderdaad heeft wit in de zet 39.43-
38! een prima alternatief voor 39.40-34.
De bedoeling van die zet is om met
40.38-32 en vervolgens 41.32-28 een ge
wonnen stelling in te gaan nemen. Zwart
kan dat plan niet tegengaan met 39... 17-
21? want na 40.38-32 21-26 (de actie 40...
14-19 41.25x12 21-26 enz. geeft verlies).
41.42-37 6-11 42.32-28 11-17 combineert
wit met 43.27-21 16x27 44.33-29 enz.
naar dam. Laten we 39...3-8 buiten be
schouwing, dan heeft zwart na 39.43-38
twee voortzettingen: I. 39...9-13 en II.
39...6-11 I. 39...9-13.
Na 39...9-13 kan wit niet het geplande
40.38-32 spelen daar zwart dan met 14-
19! enz. dam op 47 zou nemen. Dus gaat
de variant als volgt verden 40.40-34 13-
19 (opnieuw is 17-21 foutief: 40... 17-21
41.38-32 21-26 42.42-37 6-11 43.32-28
11-17 44.27-21 16x27 45.33-29 enz. met
winst voor wit; en na 40...6-11 41.38-32!
staat zwart verloren omdat hij na 14-19
enz. door moet slaan naar 40). 41.38-32
19-23 42.42-38.
J ^11
«k m\ «k «k
n m m m
m w n i
m o m M cf-
a q s b c
m sÊi m m
Hoewel zwart het formeren van een ket
tingstelling door wit heeft weten te voor
komen, staat hij desondanks toch verlo
ren:
- 42...6-11 43.34-29 23x34 44.30x39 20-
24 45.39-34 3-8 of-9 46. 31-26! 22x31
47.36x27 en het is uit.
- 42...3-8 of-9 43.34-29 23x34 44.30x39
20-24 (Op 44...8-of9-13 45.32-28 13-19
46.28-23 enz.) 45.39-34 8-of 9-13 en
opnieuw is 46.31-26 22x31 47.36x27
beslissend.
- 42... 14-19 43.25x14 19x10 44.30-24! 3-
9 45.31-26! (Want na 45. 34-30 9-14
46.24-19 23-29 47.33x24 14x23 faalt,
in tegenstelling tot het nu komende
verloop, de actie 24-20.) 22x31 46.
36x27 (Dreigt 47.24-19 enz.) 17-22
47.34-30! 22x31 48.26x37 9-14 49.24-
19 en weer wint wit.
II. 39. .6-11.
Geeft 39...9-13 dus verlies, met 39...6-11
lijkt zwart echter nog te kunnen ontsnap
pen. Ook na die zet is 40.38-32 vanwege
14-19 enz. verhinderd, en bovendien
dreigt zwart met 40... 17-21 41. 38-32 21-
26 42.42-37 11-17 wit iedere winstkans te
ontnemen. Wit moet dus als volgt verder
gaan: 40.42-37! 17-21 41.37-32 11-17
42.31-26 22x31 43.36x27. Door op deze
manier een opsluiting af te dwingen be
houdt wit prachtig spel. Twee varianten:
- 43... 18-23? (leidt tot verlies.) 44.33-28
14-19 45.25x14 9x20 (dreigt remise te
maken met 17-22! enz.). 46.40-34 en
wit gaat winnen, bijvoorbeeld: 20-24
47.38-33 3-8 48.27-22 15-20 49. 22x11
16x7 50.26x17 20-25 51.28-22 8-13
52.17-11! 7x16 53.22-17 13-18 54.32-
27+.
- 43...9-13! Dit is de remise voor zwart.
Daar wit aan 44.33-28 13-19 niets
heeft, de variant 44.40-34 3-9 45.34-29
18-23 enz. evenmin iets oplevert, en
hij met de offervariant 44.33-29 3-9
45.29-23 18x29 46.30-24 13-18
47.24x33 20-24 niet echt verder komt,
bestaat mijns inziens zijn beste kans
uit de volgende spelgang: 44.30-24!
20x29 45.33x24 18-23 46.38-33 23-29
47. 33-28 29x20 48.27-22. Winst is het
echter niet: 20-24 49.22x11 16x7
50.26x17 14-19 51.32-27 7-12 52.17x8
3x12 en het wordt na bijvoorbeeld
53.27-21 12-18 54.21-16 18-23 55.28-
22 24-29 56.40-34 29x40 57.35x44 15-
20 58.25x14 19x10 remise.
De conclusie is dus dat in de diagram
stand de zet 39.43-38 niet aantoonbaar
beter is dan het in de partij gespeelde 39-
40-34: in beide gevallen kan zwart nog
ontsnappen. Een inhoudrijke positie!