Gi
Wereldbevolking in 2000
niet boven 6,2 miljard
Leuren met je schizofrene kind
GELD
LENEN?
LEEN MET
LAGE RENTE
LEEN MET
OVERLEG
LEEN HET
SNEL
Toch meer tevredenheid
over kleinere woning
Snelheidscontroles door werklozen?
BINNENLAND
EeidóeSouoatit
VRIIDAG 10 NOVEMBER 1989 PAGINA
Autodief na politiekogel
aan borstletsel overleden
AMSTERDAM Het staat „onomstote
lijk vast" dat een 18-jarige man in Hil
versum dinsdagnacht is overleden aan
zijn verwondingen door een schot uit een
politiepistool. De kogel is via de schouder
in de borstholte terechtgekomen waarna
de man is overleden aan ernstig borstlet
sel. Dat is de uitkomst van sectie. In de
bewuste nacht achtervolgde de politie
een gestolen auto. Toen de auto tot stop
pen werd gedwongen, ontstond een lichte
aanrijding met de politiewagen. De twee
inzittenden van de gestolen auto werden
aangehouden waarbij het dodelijk schot
viel uit het dienstpistool. Naar het inci
dent wordt een onderzoek ingesteld door
de rijksrecherche.
SER: kinderbijslag
moet veel hoger
DEN HAAG Werkge-
vers, CNV en MHP willen
over een periode van zes
jaar de uitgaven voor kin
derbijslag verhogen met in
totaal 970 miljoen gulden.
De FNV wil binnen vier
jaar 610 miljoen gulden
meer uittrekken voor de
kinderbijslag en nog eens
400 miljoen voor kinder
opvang. Dat blijkt uit een
concept-advies dat 17 no
vember in de Sociaal-Eco
nomische Raad zal worden
behandeld. De SER rea
geert op een adviesaan
vrage van voormalig
staatssecretaris De Graaf
van sociale zaken.
Ambtenaren werven
cursisten in Oostblok
ZOETERMEER Een ambte
lijke delegatie van het ministe
rie van onderwijs brengt vol
gende week in het kader van de
noodhulp aan Hongarije en Po
len een bezoek aan die twee lan
den. De missie zal spreken met
collega's van volksgezondheid,
economische zaken en onderwijs
over de werving van staffunc
tionarissen voor een manage-
mentcursus, die in Nederland
zal worden gegeven. Het is de
bedoeling dat al eind dit jaar de
eerste cursisten met de oplei
ding beginnen. Het ministerie
van onderwijs heeft daarvoor
een miljoen gulden beschikbaar.
BOETE VOOR
SCHIPPERS
ARNHEM Zeven binnen
vaartschippers die betrokken
zijn geweest bij de rellen rond
de Granaria-transporten zijn
gisteren veroordeeld tot geld
boetes, deels ook tot een voor
waardelijke celstraf. De Arn
hemse politierechter achtte de
zeven schuldig aan openlijke
geweldpleging. Eén schipper
werd vrijgesproken wegens
gebrek aan bewijs. De schip
pers hadden in mei 1988 bij de
sluizen in Tiel geprobeerd het
duwtransport van het graano-
verslagbedrijf Granaria tegen
te houden. De blokkade leidde
tot een gewelddadig treffen
met de ME.
DEN HAAG Hoewel het gemiddelde oppervlakte van woningen in de
sociale sector gestaag is teruggelopen zijn de bewoners de afgelopen jaren
tevredener geworden over hun huisvesting. Dit blijkt uit een nog te publi
ceren onderzoek van het Research Instituut voor de Gebouwde Omgeving
(RIGO) te Amsterdam. Volgens het RIGO is de gemiddelde bewoner van
een sociale huur- of koopwoning beter te spreken over zijn of haar woon-
leefsituatie dan twintig jaar geleden. Wel zijn er meer klachten over de
gehorigheid van de woning, de afwerking en de uitrusting (keuken/badka
mer/sanitair). Het RIGO-rapport staat haaks yp een recent verschenen on
derzoek van de Technische Universiteit in Delft, waarin geconcludeerd
werd dat het hard bergafwaarts gaat met de kwaliteit van de sociale huur-
en koopsector. Ir. J. Koopman, directeur-generaal Volkshuisvesting, be
streed gistermiddag tijdens een bijeenkomst in Scheveningen dat de jaren
negentig zich zullen kenmerken door armoedige bouw. Koopman: „De ge
middelde woonoppervlakte loopt inderdaad terug, maar niet vergeten moet
worden dat ook de huishoudens kleiner zijn geworden".
Raad van State houdt
kleine school open
BREDERWIEDE De openbare basi
school Harm Scheur in het Overijl
St. Jansklooster die achttien leerling*
telt, mag van de Raad van State open bl
ven. De gemeente Brederwiede ging o M
langs in beroep tegen het besluit van <ti
provincie dat de school gesloten moe i
worden, omdat het leerlingenaantal lag I
was dan 23. De Raad van State stelt d t
die norm niet wettelijk is vastgestel
waardoor er van afgeweken mag worde
In het geval van St. Jansklooster beslod
de Raad hiertoe, omdat de weg voor <n
kinderen naar een openbare basisscho"
elders in Brederwiede te gevaarlijk won
geacht. In het dorp is ook een christelijl
basisschool.
André Kloos. foto: anp
André Kloos
was ongekend
populair
(Vervolg van de voorpagina)
UTRECHT André Kloos
was eind jaren '60 ongekend
populair. De Nederlandse be
volking, zo bleek uit een on
derzoek in 1969, vond hem de
meest geschikte persoon voor
het ambt van minister-presi
dent. Niet toenmalige cory
feeën als Den Uyl, Schmelzer,
De Jong, Zijlstra, Biesheuvel
of Luns, maar Kloos kreeg de
meeste stemmen.
Kloos werd als voorzitter van
de NVV opgevolgd door Har-
rie ter Heide. Twee jaar later,
in 1973, werd deze door de
huidige minister van financiën
W. Kok opgevolgd. Kok om
schrijft Kloos als de man die
in de zestiger jaren echt ge
zicht heeft gegeven aan toen
nog het NVV en de vakbewe
ging in het algemeen.
Volgens Kok heeft Kloos bui
tengewoon goed leiding gege
ven aan de NVV en aan het
overlegorgaan van vakcentra
les: NVV samen met het ka
tholieke NKV en het christe
lijke CNV. Dit overlegorgaan
legde in de zeventiger jaren de
basis voor de 'fusie' tussen
NKV en NVV tot FNV.
Vooral Kloos' gezondheidstoe
stand noopte hem echter in die
periode om het rustiger aan te
gaan doen. In plaats van het
gezien zijn populariteit voor de
hand liggende leiderschap bin
nen de PvdA vertrok hij daar
om naar het derde lid van de
rode familie, de Vara.
Niet zonder problemen
Kloos heeft niet zonder pro
blemen bij de VARA gewerkt.
Als gevolg van een bestuurlij
ke reorganisatie ontstonden er
problemen. Zijn functie werd
aanmerkelijk uitgehold. In de
loop van 1979 spitsten de
moeilijkheden zich toe. No
vember 1979 was voor Kloos
de maand om het voorzitter
schap neer te leggen. Door
gaan vond hij niet langer zin
vol.
Naast zijn voorzitterschap van
NVV en VARA vervulde
Kloos in zijn leven tal van an
dere functies. Zo was hij lid
van de Eerste Kamer voor de
PvdA van 1963 tot 1982, vice-
voorzitter van de Sociaal-Eco
nomische Raad, werknemers
voorzitter in de Stichting van
de Arbeid en voorzitter van
het Europees Verbond van
Vrije Vakverenigingen.
De laatste jaren was Kloos
commissaris van de Perscom
binatie (uitgeefster van onder
meer de dagbladen Trouw, Pa
rool en Volkskrant), lid van de
Bankraad, voorzitter van de
Raad van Commissarissen van
de Gelderse Ontwikkelings
maatschappij en lid van de
commissie Wagner.
AMSTERDAM Tachtig
landen hebben gisteren in
Amsterdam besloten dat
de groei van de wereldbe
volking drastisch afge
remd moet worden, zodat
deze in het jaar 2000 de
6,2 miljard mensen niet
overschrijdt. Daarvoor zal
tot het eind van de eeuw
jaarlijks zo'n 18 miljard
gulden uitgetrokken
moeten worden.
Dat zijn de voornaamste con
clusies die regeringsdelega
ties uit alle delen van de we
reld getrokken hebben op de
laatste dag van de Interna
tionale Bevolkingsconferen
tie. Gisteren werd de verga
dering, die georganiseerd
was door het Bevolkings
fonds van de Verenigde Na
ties (UNFPA) in samenwer
king met de Nederlandse re
gering, bijgewoond door Ko
ningin Beatrix en de nieuwe
minister van ontwikkelings
samenwerking, J. Pronk.
Koningin Beatrix krijgt een toelichting op de problematiek van de De bijeenkomst liep op het
bevolkingsconferentie van minister Pronk (I) van ontwikkelingssa- allerlaatste moment wat ver-
menwerking. Rechts dr. N. Sadik, directeur van het bevolkings- traging op omdat vooral de
fonds van de Verenigde Naties. foto: anp Latijnsamerikaanse landen
benadrukten dat het beheer
sen van de bevolkingsgroei
niet de enige manier is om
de armoede te bestrijden,
maar dat schuldverlichting
daar ook een zeer belangrij
ke rol in speelt.
Verder waren de Afrikaanse
landen er tegen om vast te
leggen dat het gemiddeld
aantal kinderen dat een
vrouw in haar leven krijgt in
2000 van 4,1 teruggebracht
moet zijn tot 3,2. UNFPA-di-
recteur mevr. Nafis Sadik
legde op de persconferentie
na afloop uit dat die landen
vrezen dat ze dat niet halen,
omdat Afrikaanse vrouwen
gemiddeld rond de 6 kinde
ren krijgen.
Tevreden
Mevr. Sadik en prof. D. van
de Kaa, die de bijeenkomst
voorzat, waren ondanks de
laatste moeizame discussies
toch zeer tevreden over het
resultaat. In afwijking van
eerdere bevolkingsconferen
ties bestond er een grote een
heid onder de delegaties over
de noodzaak om de overbe
volking aan te pakken, aldus
Van de Kaa.
Minister Smit-Kroes nam gisteren afscheid van de landelijke politiek met een receptie in de Grote H
in Den Haag. Zoon Yvo werd voorgesteld aan prins Claus, een van de gasten. foto:
DEN HAAG Werklozen
zouden de politie een handje
kunnen helpen bij het meten
van snelheidsovertredingen
langs de autowegen. Dit idee
wordt geopperd in de laatste
nota die onder verantwoorde
lijkheid van minister Smit-
Kroes door het ministerie van
verkeer en waterstaat is opge
steld.
De nota, die „Hoofdlijnen
V&W-beleid 1990-1994" heet,
is tijdens de kabinetsformatie
toegezonden aan informateur
Lubbers. Het stuk bevat een se-
rie aanbevelingen voor maatre
gelen die de komende jaren op
het terrein van verkeer en wa
terstaat genomen zouden
moeten worden. Het streven
naar verbetering van de ver
keersveiligheid en verminde
ring van het autoverkeer
neemt in het geheel een be
langrijke plaats in.
De vergroting van de verkeers
veiligheid en de bescherming
van het milieu maken volgeil,
de nota een strengere control)
op het naleven van de maxije
mum-snelheden noodzakelijlL
Omdat de politie daarvoor tb
weinig personeel heeft, zoL
overwogen kunnen wordef
uitkeringsgerechtigden bij d^;
snelheidscontroles in te schakeT
len, zo luidde één van de tip
aan de informateur. Dit idee ik
echter bij de opstelling van ha,
regeerakkoord niet door CDA
en PvdA overgenomen. fj,
Beheer van
Romeins instituut
naar alle
universiteiten
DEN HAAG Het Ne-
derlands Instituut in
Rome, een para-universi
taire culturele instelling,
hoort niet te worden door
geschoven naar de Rijks
universiteit Groningen
(RUG) en ook niet naar
een andere universiteit in
ons land.
Prof. dr. F. Hugenholtz van de
commissie van bijstand van
het instituut betoogde gisteren
voor een commissie van de
Tweede Kamer wel dat de cul
turele instelling onder de ver
antwoordelijkheid van de mi
nister van onderwijs moet ko
men en dus weg moet bij
WVC. Het beheer van het in
stituut kan dan door de Ko
ninklijke Nederlandse Akade-
mie van Wetenschappen
(KNAW) of door de Vereni
ging van Samenwerkende Ne
derlandse Universiteiten
(VSNU) worden uitgeoefend.
Directeur dr. Th. Meijer van
het instituut heeft voorkeur
voor de samenwerkende uni
versiteiten.
Hoe de vorige minister van
onderwijs, Deetman, op Gro
ningen kon uitkomen, werd
alleen verklaard als een on
derwijspolitieke keuze: de an
dere Nederlandse universitei
ten hebben al een instituut in
het buitenland en Groningen
nog niet. Negentien landen on
derhouden in Rome een insti
tuut, sinds in 1904 de Vati
caanse archieven werden
opengesteld.
ZWARTBOEK VAN FAMILIE AAN FAMILIE
LEIDEN Piet belde de
psycholoog op: „Ik wil u
eigenlijk maar één ding
vragen. Is mijn zoon schi
zofreen?". Piet vervolgt:
„Toen lachte hij me mid
den in mijn gezicht uit.
Hij zegt: nee, mijnheer De
Beer, hij is alleen een
beetje moeilijk. Maar, zei
ik toen, op de bijsluiter
van zijn medicijnen staat
dat het veel gegeven
wordt voor schizofrenie.
Ja, zegt hij, van medicij
nen heb ik geen ver
stand". Wij hebben toen
uit onszelf dat contact
verbroken".
Het is het relaas van zo maar
een familie met een schizofre
ne zoon in het boek „Onze
schizofreniepatiënten, wat er
met hen gebeurt" van Jan van
Vlodrop en Mary Thewissen-
van Velzen. Het boek is in op
dracht van de vereniging Yp
silon geschreven, een vereni
ging van ouders en andere fa
milieleden van chronisch psy
chotische en schizofrene men
sen. Leden van de vereniging
presenteerden het boek giste
ren in Leiden aan de genees
kundig inspecteur voor geeste
lijke volksgezondheid, H.
Kraus.
„Onze schizofreniepatiënten"
is een boek van familie aan fa
milie. En ook van familie aan
de rest van Nederland. Het is
een boek vol verbazing, woede
en frustratie. Het verhaal van
Piet en zijn vrouw Dora, dat
als een rode draad door het
boek loopt, is nog maar een
van de vele voorbeelden hoe
het niet moet. Het echtpaar
vertelt over het „leuren" met
schizofrene zoon Steven bij
talloze hulpverlenende instan
ties. Een lijdensweg. Het duur
de jaren voordat hun zoon le
venslang werd opgenomen in
een Algemeen Psychiatrisch
Ziekenhuis (APZ).
Misverstanden
Alleen al in Nederland zijn er
honderdduizend mensen die
aan deze geestesziekte lijden.
Het is hard nodig dat deze
ziekte meer bekendheid krijgt,
want als de ziekte zich bij ie
mand openbaart, blijkt nie
mand te begrijpen wat er aan
de hand is. De patiënt niet, de
familie niet en vaak zelfs de
huisarts niet. Huisartsen, Ri-
agg's en zelfs het ziekenhuis
önderkennen de ziekte schizo
frenie niet, aldus de auteurs.
Voorbeelden uit de praktijk il
lustreren deze stelling. En dit
alles leidt tot misverstanden
en onnodig lijden voor de pa
tiënt en familie.
Het boek is een noodkreet, een
zwartboek en een eisenpakket.
Maar ook worden vooroorde- Zwerven
len de wereld uit geholpen.
„Helaas wordt er in de hulp
verlening nogal eens vanuit
gegaan dat de oorzaak van
schizofrenie in het gezin en
met name bij de ouders van de
patiënt ligt. Een theorie waar
voor geen enkel bewijs is ge
vonden. Die zogenaamde ge
zinstherapieën hebben tenslot
te niets opgeleverd en alleen
maar schade aangericht", al
dus de schrijvers.
Een hoofdstuk geschiedenis
„van dolhuis tot APZ" maakt
onder meer duidelijk hoe de
vooroordelen de wereld zijn
ingeholpen.
De dramatische ervaringen
van een echtpaar uit Dor
drecht grijpen de auteurs aan
om aan te geven dat er aan de
wetgeving op dit gebied ook
het een en ander schort. „Al
bijna twee jaar ligt Tiny Ha
genbeek in bed in een totaal
vervuilde slaapkamer. Etens
resten liggen verspreid over
de vloer en de rommel heeft
zich in de loop der jaren tot
meer dan een meter hoog op
gestapeld. De vrouw is schizo
freen: het ene moment oprecht
vriendelijk, enkele tellen later
kwaadaardig en agressief. Zij
weigert contact met artsen en
draagt al meer dan drie jaar
dezelfde kleding". Het duurt
ruim tien jaar voordat ze ge
dwongen in een APZ wordt
opgenomen. Met velen loopt
het niet zo „goed" af.
Als patiënten na behandeling
weggestuurd worden uit het
APZ volgt vaak opnieuw een
lijdensweg. Zelfstandig wonen
mislukt, beschermende woon
vormen bieden verlichting
maar daar zijn er veel te wei
nig van. „Helaas is het streven
zoveel mogelijk psychiatrische
patiënten buiten een zieken
huis te laten wonen krachtiger
dan de zorg voor hun opvang.
En het trieste gevolg daarvan
is, dat er duizenden schizofre-
nen in onze samenleving rond
lopen, die verstoken zijn van
elke vorm van zorg en begelei
ding. Ze zwerven rond, zonder
vaste woon- of verblijfplaats,
vaak zonder geld en eten",
constateren de schrijvers.
„Onze schizofreniepatiënten"
is een duidelijke noodkreet en
met recht een zwartboek. Het
eisenpakket wordt door de
vereniging Ypsilon aan het
eind van de hoofdstukken op
tafel gelegd. Eerst wordt een
duidelijk commentaar gele
verd. Daarna worden nuttige
aanbevelingen gedaan, want
er moet wat veranderen, vindt
Ypsilon. De makers van het
boek doen er zelf in elk geval
alles aan om de boodschap
over te laten komen.
KARIN SWIERS
Jan van Vlodrop en Mary
Thewissen-van Velzen: Onze
schizofreniepatiënten, wat
er met hen gebeurt. Uitgege
ven door Ypsilon 22,50).
Verkrijgbaar in de boekhan
del of bij Ypsilon (010-
4183050).
SUSKE EN WISKE SAGARMATHA
(c) Standaard Ultgeverlj/Wavery Productions
Joods Werkdorp Wieringermeer
Twee vrouwen leggen namens de Stichting vrienden van Mauthausen een krans bij het herdenkingsmonu
ment Joods Werkdorp Wieringermeer. Het monument werd gisteren officieel onthuld. foto: anp
(ADVERTENTIE)
Bij de bank die geen
winstoogmerk heeft en
u dus uiterst scherpe
tarieven kan bieden.
Bij de bank die u goed
en persoonlijk adviseert
met een lening-op'maat
waar u zich niet aan
vertilt
Bel, schrijf of
kom even langs.
OEN HAAS WESTEIN9E 40, IEL 070 847373
GEOPEND AllE WERKDAGEN 8 45 16 00 UUR. 0INS0AG
EN DONDEROAGAVOND 19 00 2100 UUR DELFT
MARTINUS NUH0FFLAAN 2 (WINKELCENTRUM IN DE
HOVEN). TEL 015 610552 GE0PEN0 ALLEWERKOAGEN
9 00 13 00 UUR. VRUDAG TOT 15 00UUR ZOETERMEER
T TREFPUNT. DORPSSTRAAT 135 GEOPEND VRIJDAG
AV0N0 19 00 2100 UUR GOUDA. KATTENSINGEl 42
TEL 01820 26070 GEOPEND 0INS0AG9 00 12 00UUR
EN 00N0ERDAG 12 30 17 00 UUR EN 19 00 2100 UUR
„Sneller
hulp
bieden bij
problemen
rouwenden'
UTRECHT Het
overgrote deel van
rouwende mensen is in
staat hun verdriet al
leen of met hulp van
familie en vrienden te
verwerken. Een klein
deel echter lukt dat
niet. Zij lopen dan
kans op blijvende
schade aan de gezond
heid. Het is daarom
zaak deze mensen zo
snel mogelijk te ver
wijzen naar professio
nele hulp.
Dat was de gedachte van
een aantal sprekers op
een congres over rouw
dat vandaag in Utrecht is
gehouden. Prof.dr. Wolf
gang Stroebe van de Uni
versiteit van Tuebingen
zei op de bijeenkomst dat
uit vroegere maar ook uit
recente onderzoeken on
omstotelijk blijkt dat
rouw leidt tot een grotere
kans op ziekte en overlij
den. Hij pleitte ervoor de
mensen die inderdaad die
grotere kans lopen zo snel
mogelijk hulp te bieden.
De meeste mensen reage
ren met hevige reacties op
het overlijden van een ge
liefde. Er zijn echter ook
mensen die helemaal geen
verdriet lijken te hebben.
Dat kan ook een reden tot
verwijzing zijn. Andere
redenen zijn dat duur,
aard en diepte van de
rouw te sterk afwijken
van wat als normaal
geldt.
Op het congres werd ver
der aandacht gevraagd
voor andere nabestaanden
dan de partners. In de
meeste onderzoeken staan
die partners centraal
maar broers en zussen en
kinderen van de overle
dene zijn zelden bestu
deerd.
Forse toename ledental ANWB
DEN HAAG Het ledenaantal van de ANWB is het afgelo
pen verenigingsjaar toegenomen met meer dan tachtigdui
zend. In het totaal zijn nu 2.823.352 mensen lid. De bond gaat
er van uit dat ze in 1992 drie miljoen leden in haar midden
zal hebben, zo werd gisteren bekend gemaakt. Het aantal
Wegenwachtleden steeg dit jaar met 75.407 nieuwe leden tot
een totaal van 2.484.766. In 1990 wordt naar verwachting het
2,5 miljoenste lid ingeschreven.
