Veel bedrijven chaotisch en
ondoelmatig georganiseerd'
Industriebond en werkgevers
lijnrecht tegenover elkaar
Beurs van Amsterdam
ECONOMIE
CeidócSouocmt
DONDERDAG 9 NOVEMBER 1989 PAGINA 6
Fokker bouwt
F-16's voor
Pakistan
AMSTERDAM Fokker
heeft van de Amerikaanse
vliegtuigfabrikant General
Dynamics een order ge
kregen voor de bouw van
zes F-16 gevechtstoestellen
die bestemd zijn voor Pa
kistan. Volgens een
woordvoerder van Fokker
worden de F-16's medio
1992 afgeleverd aan Gene
ral Dynamics. Het is de
eerste keer dat dergelijke
vliegtuigen worden gereed
gemaakt voor een land dat
geen lid is van de NAVO.
Hoge prijs bestuurslid
Nationale Nederlanden
WASHINGTON De Amerikaan-
se regering heeft mr. Oddo Hat-
tink, de scheidende vice-voorzitter
van de raad van bestuur van de
Nationale Nederlanden in Ameri
ka, gisteren een hoge Amerikaanse
onderscheiding verleend. Namens
de minister van handel, Robert
Mosbacher, gaf onderminister Tho
mas Murrin Hattink de „Peace
through commerce award". Deze
onderscheiding werd door de eerste
minister van buitenlandse zaken
Thomas Jefferson, die later presi
dent werd, ingesteld voor buiten
landers die zich verdienstelijk ma
ken voor de betrekkingen met de
Verenigde Staten.
ABN autolease
via kantoren
AMSTERDAM De ABN
schakelt vanaf deze
maand als eerste bank in
Nederland haar ruim 700
kantoren in bij het aan de
markt aanbieden van lea
se-auto's. De kantoren
werken daarbij nauw sa
men met NCL Autoleasing
in Rijswijk, een dochter
maatschappij van de bank.
Met het nieuwe produkt
ABN Autolease richt de
bank zich vooral op het
midden- en kleinbedrijf.
Het totaalpakket bevat
ook 'proef leasing' en 'sale
en lease back'.
TATTOO: HET
NIEUWE ROKEN
UTRECHT Na een zeer ge-
slaagde proef in Amsterdam
heeft Douwe Egberts Van Nelle
besloten haar nieuwe rookcon-
cept Tattoo deze maand in heel
Nederland te introduceren. Wie
roken Tattoo? Volgens tabaks
specialisten voornamelijk siga
rettenrokers, zowel vrouwelijke
als mannelijke. Een Tattoo-sbt
(pijpje, strooidoos milde tabaks
korrels en stampertje) kost
24,95. Een los doosje tabak is
voor 3,75 verkrijgbaar. De
vorm van het pijpje, dat in vijf
verschillende kleuren te koop is,
maakt het mogelijk Tattoo vast
te houden als een sigaret of als
een pijp.
.182. Mann. Super 9,10-10,50. Mann.
extra kwal. 8,50-9,10. Mann. 1e kwal.
7,85-8,50. Handel redelijk en prijzen
prijsh. Mann. 2e kwal. 7,00-7,85,
r 10,00-12,00. Vrouwel. extra
8,50-10,00. Vrouwel. 1e kwal. 7,45-
8,50. Handel redelijk en prijzen gelijk.
Vrouwel. 2e kwal. 6,40-7,45. Vrouwe
lijk 3e kwal. 5,95-6,40 en worstkwali-
graskalveren 358.
Melk- en kalf koeien 1e soort 2000-
3100, 2e soort 1600-2000. Handel
rustig en prijzen iets lager. Melkvaar-
zen 1e soort 1800-2400 en 2e soort
1475-1800. Handel rustig en prijzen
gelijk. Kalfvaarzen 1e soort 2200-
3200 en 2e soort 1800-2200. Handel
flauw en prijzen lager. Guste koeien
2000."
I rustig en prijzen gelijk.
Vleeskalveren per kg levend gewicht
inclusief BTW: Aanvoer vleeskalveren
56. Vleeskalveren 1e soort 6,90-7,30,
2é soort 5,90-6,90, 3e soort 4,75-
5,05. Handel flauw en prijzen lager.
Nuchtere kalveren voor de mesterij,
inklusief BTW: Aanvoer roodbont
803. Stierkalveren extra kwaliteit 700-
850, 1e kwaliteit 460-700 en 2e kwali
teit 300-460. Handel flauw en prijzen
lager. Vaarskalveren extra kwaliteit
400-520, 1e kwaliteit 305-400, 2e
kwaliteit 285-305. Handel flauw en
prijzen lager. Aanvoer zwartbont 609.
Stierkalveren extra kwaliteit 555-655,
1e kwaliteit 455-555, 2e kwaliteit 300-
455. Handel flauw en prijzen lager.
gelijk. Aanvoer vleesrassen 169.
Vleesrassen 1e kwaliteit 745-945 en
2e kwaliteit 600-745. Handel flauw en
prijzen gelijk.
Varkens per kg levend gewicht, inklu-
2,90-3,00 en 2e kwaliteit 2,80-2,90.
Handel traag en prijzen lager.
Slachtschapen en lammeren per kg.
geslacht gewicht inklusief BTW: Aan
voer 928. Slachtschapen 4,00-4,75.
Handel redelijk en prijzen iets hoger.
Ooien tot 20 kg 8,30-9,15. Ooien bo
ven 20 kg 7,05-8,30. Handel redelijk
en prijzen iets hoger. Rammen tot 22
kg 8,40-9,25. Rammen 22-25 kg 7,95-
9,00. Rammen boven 25 kg 7.65-
8,40. Handel redelijk en prijzen iets
hoger.
Slachtschapen en lammeren per stuk
inklusief BTW: Slachtschapen 155-
- 160-180. Ooien
Rammen tot 22
1 22-25 kg 165-
2Ö5. Rammen boven 25 kg 175-205.
Gebruiksschapen en lammeren per
stuk inklusief BTW: Aanvoer 414
stuks. Weidelammeren 105-165. Han
del redelijk en prijzen iets hoger.
Aanvoer geiten en bokken 110.
Aanvoer totaal 6580 stuks.
KAASMARKT WOERDEN - De aange
voerde 30 partijen brachten een prijs
op van 8,80-9,50 per kg voor 1e soort
en 10,45 voor extra en zware soort.
De handel was matig.
Veiling Delft-Westerlee; Aardapp.
bintje 31-40; aardapp. dore 49-89;
aardapp. Eigenheim 28-33; Amsci
150-160; aubergines 220-390; bleek
selderij 25-45; bloemkool 190-195;
boerenkool 4-63; bospeen 100-155;
broccoli 230-300; Cherry torn. rood
200-210; Cherry tomaten 215-245;
Chinese kool nat. 70; courgettes 115-
148; courgettes geel 345; diversen
20-170; eieren 14-17; gemengde ra
dijs 28-29; groene sav. kool 27-69;
ijspegels 120-164; komkommers 76-
174; komkommers mini 48-81; kom
kommers tek 79-130; koolrabi 17-82;
krulandijvie 20-45; lollo rossa 10-55;
paksoi 68-87; papr. groen-geel 90-
130; paprika geel 150-710; paprika
groen 230-490; paprika oranje 450-
850; paprika spits 510-630.
Ruim miljard voor
Poly Gram - aandelen
EINDHOVEN Philips heeft
cle eerste definitieve stap gezet
naar de al eerder aangekon
digde openbare uitgifte van
aandelen PolyGram. Het con
cern heeft bij de Amerikaanse
Securites and Exchange Com
mission SEC een registratiedo
cument ingediend voor een
emissie van maximaal 35 mil
joen aandelen. Het gaat om 22
miljoen aandelen die door Phi
lips zelf worden verkocht en
10 miljoen stuks door Poly-
pram. Bij overtekening kan
het bankensyndicaat nog eens
drie miljoen "aandelen van
Philips krijgen. De voorgeno
men uitgifte omvat 14 miljoen
aandelen die in de Verenigde
Staten zullen worden geplaatst
en 18 miljoen voor de rest van
de wereld. Philips schat dat de
uitgifteprijs in Amerika tussen
de 16 en 20 dollar zal worden
en voor de overige stukken
tussen de 34 en ƒ42. De
plaatsing zal dan tussen de
1088 miljoen en 1344 mil
joen gaan opbrengen, met een
uitloop naar ƒ1190 miljoen tot
ƒ1470 miljoen. Na de emissie
zal Philips, nu geheel eigenaar
Van PolyGram, nog ongeveer
80 procent van PolyGram be
zitten. Er komt notering voor
de uit te geven aandelen op
Wall Street en op de Amster
damse beurs.
ONDERZOEK HAALT STEREOTYPEN OVERHEID EN BEDRIJFSLEVEN ONDERUIT:
APELDOORN Het
bedrijfsleven is bij lange
na niet zo doelmatig geor
ganiseerd als het aan de
buitenkant lijkt. Het is
zelfs opmerkelijk hoe in
efficiënt, ondoordacht en
chaotisch veel onderne
mingen werken. Dat geldt
ook voor de non-profitsec-
tor, maar die heeft die re
putatie al.
Dat zoveel slecht georganiseer
de bedrijven blijven voortbe
staan en soms ook nog een re
delijke produktie leveren, is
vaak onbegrijpelijk, zo conclu
deert het ISOR, een onder
zoeksinstituut van de Rijksuni
versiteit Utrecht. Dat nam in
opdracht van het VB accoun
tantskantoor van de Vereni
ging Nederlandse Gemeenten
(VNG) twaalf particuliere en
overheidsbedrijven onder de
loep. Het onderzoeksverslag
dient morgen in Apeldoorn als
uitgangspunt voor het jubi
leumcongres van het 75-jarige
accountantskantoor.
„In elk geval doen non-profit-
organisaties er goed aan niet
klakkeloos allerlei organisato
rische vernieuwingen uit het
bedrijfsleven over te nemen.
Die zijn lang niet altijd goed
doordacht, worden mooier
voorgesteld dan ze zijn, of slui
ten totaal niet aan op de al
aanwezige cultuur. Daardoor
kunnen zulke vernieuwingen
een averechts effect hebben",
zo voegen de Utrechtse onder
zoekers er nog aan toe.
Achterlijk neefje
In de al lang bestaande voor
oordelen is de ambtenaar log,
traag, stoffig en volgzaam. Zijn
tegenpool in het bedrijfsleven
wordt met de etiketten flexi
bel, actief, doortastend en ver
antwoordelijk gesierd. Dat zul
ke clichés als mythe een ge
loofwaardig leven kunnen
gaan leiden, blijkt wel uit de
volgende verzuchting die in
het onderzoeksverslag is opge
tekend: „Het ligt op het ogen
blik niet lekker om aan je
buurman te vertellen dat je
ambtenaar bent. Je wordt als
een achterlijk neefje be
schouwd dat is blijven steken
in een achtergebleven sector".
Het ietwat sullige neefje dus
versus de 'jonge honden' van
het bedrijfsleven.
Niet alleen het personeel is on
derworpen aan een misleiden
de beeldvorming, ook het ima
go van de bedrijven, aldus de
onderzoekers. Naast een parti
culier bedrijfsleven dat garant
zou staan voor efficiency,
klantgericht werken en een
flexibele organisatievorm, zou
de overheid wegzinken in log
heid en starheid, waarbij ook
de salariëring
laat.
BV Nederland
In toenemende mate tooit ook
de non-profit-sector zich met
termen als task-forces, decen
tralisatie, rendement, effecti
viteit, kwaliteit en klantvrien
delijk werken. De ontwikke
ling van Vadertje Staat tot de
BV Nederland lijkt in volle
gang. Het toekomstplan-Dek
ker voor de gezondheidszorg
geldt als een van de sprekend
ste voorbeelden van de 'nieu
we overheid' op bedrijfsmatige
leest geschoeid. Maar, zeggen
de onderzoekers, veranderin
gen in de bedrijfsvoering die
nen gedragen te worden door
de instellingen zelf. Vaak ko
men stafmensen en leidingge
venden van een koude kermis
thuis bij het uitdragen van
hun kwaliteitsboodschap. „Ze
ontmoeten weerstanden of
worden soms - stiekem - ge
woon niet serieus genomen".
Bedrijfscultuur
Reden voor het niet slagen
van veranderingsprojecten is,
zo schrijven de onderzoekers,
het voorbijgaan aan de aanwe
zige bedrijfscultuur. „De vraag
hoe deze ontstaan is en welke
functies er door vervuld wor
den, wordt niet gauw gesteld.
Men richt de blik liever hoop
vol vooruit in plaats van ach
teruit". Al te klakkeloos imi
teert men vervolgens strategie
en cultuur van een succesvol
bedrijf. Fout, zeggen de rap
porteurs, een bedrijfscultuur
moet van binnenuit ontstaan.
Al spannen moderne mana
gers zich nog zo in 'hun' orga
nisatie van een nieuw elan te
voorzien, een 'wij-gevoel' bin
nen de organisatie is geen ga
rantie voor een meer doelma
tige werkwijze. „Onze obser
vaties in de verschillende
deelorganisaties van een Ne
derlandse multinational bij
voorbeeld wezen op een extre
me mate van gezapigheid, in-
geslapenheid en zelfgenoeg
zaamheid: 'de NV zorgt toch
wel voor ons'.
Niet overal
Maar bovendien is een be
drijfscultuur niet voor alle or
ganisaties noodzakelijk om
hun doelen te realiseren. Som
mige gemeentelijke, provincia
le en rijksorganisaties, nutsbe
drijven en universiteiten flore
ren uitstekend zonder een der
gelijke 'culturele' basis, zo stel
len dé Utrechtse onderzoekers
aan de hand van hun bevin
dingen vast.
Op basis van de onderzoeksre
sultaten weten ze flink wat
van de clichés te ontkrachten.
„Langzame, trage ambtenaren
zijn er evenveel als langzame
werknemers in het bedrijfs
leven". En het is niet alleen
het bedrijfsleven dat behept is
met doortastende, betrokken
managers. Bureaucratie, in de
vooroordelen hetzelfde als
ambtenarij, blijkt evenzeer
voor te komen in de profit-
sector.
MARC PEEPERKORN
Tot het
gereedkomen van
de nieuwe
verbindingen
naar de
bestaande
Coentunnel
volgend jaar
zullen
automobilisten
tussen Zaanstad
en Amsterdam
aan de noordzijde
van de tunnel
regelmatig met
wijzigingen in de
loop van de weg
geconfronteerd
worden.
(Vervolg van de voorpagina)
LUXEMBURG De
kans op een centraal ak
koord is verder weg dan
ooit. Bonden en werkge
vers in de industrie blij
ken op vrijwel alle punten
- zowel wat betreft de
aanpak van de werkloos
heid als de hoogte van de
lonen - lijnrecht tegen
over elkaar zijn komen te
staan.
Voorzitter Blankert van de
werkgeversorganisatie FME
(metaal- en elektrotechnische
industrie) gaf gisteren een eer
ste aanzet voor de komende
cao-onderhandelingen in de
metaal, die binnenkort van
start gaan. De metaal-cao be
treft meer dan 235.000 werk
nemers en is daarmee de
grootste van het land. Op de
algemene ledenvergadering
van zijn organisatie noemde
Blankert gisteren de looneis
van 4 procent die de industrie
bond FNV inmiddels heeft ge
steld, onaanvaardbaar. Ook is
hij van mening dat de vut on
betaalbaar is geworden en der
halve moet worden afgeschaft.
Verder moet de zaterdag weer
een gewone werkdag worden
zonder extra-vergoeding en
hebben bonden zich niet meer
te bemoeien met de vaststel
ling van het maximaal aantal
uren dat per dag mag worden
gewerkt. Het al een aantal ja
ren functionerende O&O-
fonds in de bedrijfstak, dat in
scholing en opleiding voorziet
en waarin bonden en werkge
vers samen participeren, moet
in de visie van de FME-voor-
zitter worden opgeheven.
Blankert vindt dat bedrijven
zélf wel voor opleidingen kun
nen zorgen.
Controntatie
Voorzitter Bé van der Weg
van de Industriebond FNV
noemde de opmerkingen van
Blankert in een eerste reactie
een „onnodige verharding aan
het cao-front". „Hij is gewoon
uit op een confrontatie en dat
terwijl overal in het land, kijk
maar naar politiek Den Haag,
wordt betoogd dat de tijd van
confrontaties voorbij is". Van
der Weg zei dit gisteren in Lu
xemburg waar de bondsraad,
het hoogste orgaan van de in
dustriebond, bijeen was voor
de vaststelling van het ar
beidsvoorwaardenbeleid voor
de komende cao-onderhande
lingen. Normaliter worden
dergelijke vergaderingen ge
woon in eigen land belegd,
maar met het oog op de Euro
pese eenwording in 1992, die
de bonden ertoe dwingt nau
wer met hun buitenlandse col
lega's samen te werken, was
voor Luxemburg gekozen.
Het kunnen harde cao-onder-
handelingen worden als de
metaalwerkgevers bij hun ei
sen blijven. Volgens Van der
Weg zal de druk om hogere
looneisen te stellen dan de 4
procent toenemen als met de
werkgevers niet verder te pra
ten valt. De frontale aanval
van Blankert op de vut wordt
door de industriebond fel be
streden. Het vut-fonds be
schikt over een half miljard
gulden waarmee de uitkerin
gen volgens de bond nog zeker
vijf jaar gegarandeerd zijn
zonder dat er een forse pre
miestijging nodig is. Ook wil
de bond zeggenschap blijven
houden bij de vaststelling van
de lengte van de werktijd per
dag. Blankert wil dit overlaten
aan de ondernemingsraden en
de bedrijfsleiding. Dit is voor
de industriebond onaanvaard
baar. De zaterdag moet in de
visie van de bond gewoon een
vrije dag blijven en als er al
gewerkt wordt moet dit extra
worden beloond. Van der Weg
toonde zich zeer verbolgen
over het voorstel van Blankert
het gezamenlijke scholings
fonds op te heffen. „De bedrij
ven zelf leiden veel te weinig
mensen op. De dank zij het
fonds opgeleide jongeren wor
den domweg geweigerd door
diezelfde werkgevers die bij
Blankert klagen over perso
neelsgebrek. Als we samen
wat verder willen komen zul
len we een einde moeten ma
ken aan dit soort vervuiling
van het onderhandelingskli
maat", aldus Van der Weg.
De onderhandelaars van de in
dustriebond kregen gisteren
het groene licht om de be
schikbare loonruimte op'te ei
sen en om te zetten in een
looneis van maximaal 4 pro
cent. Het overige deel, onge
veer 2 procent, moet gebruikt
worden voor zaken als vut,
scholing en arbeidsmarktmaat
regelen. Hoewel Van der Weg
de hoop op een centraal ak
koord lijkt te hebben laten va
ren, hoopt hij desondanks dat
er bepaalde afspraken zullen
worden gemaakt ter stimule
ring van het cao-overleg. Re
den om de looneis wat te tem
peren ziet hij vooralsnog niet.
„We gaan dus gewoon ons
werk doen en we zien wel in
het cao-overleg welke coöpe
ratieve geest er eventueel in
middels in de werkgevers is
gevaren". De opmerking van
minister De Vries van sociale
zaken dat er wel wat te rege
len is met de sociale partners
omdat er in het kabinet een
ex-werkgeversvoorman (An-
driessen) en een ex-vakbonds-
leider (Kok) zitten, noemde
Van der Weg absurd. „Als je
redeneert zoals De Vries doet,
ware het ook beter geweest
een ex-inbreker op Justitie te
zetten en een ex-wegpiraat op
Verkeer en Waterstaat. De
vraag is dan alleen, waarom
zit Bert de Vries op Sociale Za
ken?"
MARGA REIJERSE
Bank verlaagt
'prime rate'
NEW YORK Southwest
Bank of St. Louis, een gerepu
teerde trendsetter, heeft giste
ren als eerste Amerikaanse
bank besloten tot een verla
ging van haar 'prime rate', de
rente voor de meest krediet
waardige bedrijven. Het tarief
is vandaag van 10,5 naar 10
procent gebracht. De maatre
gel kwam voor de financiële
markten niet onverwacht ge
zien de recente versoepeling
van het monetaire beleid van
de „Fed", het bestuur van de
centrale banken in de Vere
nigde Staten. Verwacht wordt
dat de meeste grote banken
snel zullen volgen.
EG-steun voor
Midden-Amerika
BRUSSEL De Europese
Commissie, het dagelijks be
stuur van de Europese Ge
meenschap, heeft een finan
cieel hulpprogramma goedge
keurd voor Midden-Amerika.
De hulp, 120 miljoen ecu (278
miljoen gulden) voor drie jaar,
gaat naar Costa Rica, El Salva
dor, Guatamala, Honduras en
Nicaragua. De hulp dient ter
ondersteuning van het vredes
proces in Midden-Amerika. De
EG hoopt dit proces te stimu
leren via het bevorderen van
economische integratie in de
regio en door de kwijnende
handel tussen de vijf landen
nieuw leven in te blazen.
Gouden Motorhart
voor Paul Nouwen
RIJSWIJK Mr. Paul A.
Nouwen, hoofddirecteur van
de ANWB, is tijdens de BO-
VAG Autodag onderscheiden
met de Mr. Jansen Trofee, be
ter bekend als Het Gouden
Motorhart. Nouwen kreeg de
onderscheiding wegens zijn
grote verdiensten voor de Ne
derlandse particuliere mobili
teit. Hij heeft zich volgens de
jury op onnavolgbare wijze in
gezet voor de vrijheid van mo
biliteit en de vrijheid van ver-
voerskeuze. Zonder overigens
de ogen te sluiten voor de pro
blemen die bij de groei van
mobiliteit ontstaan.
EG leent Hoogovens
170 miljoen gulden
BRUSSEL De Europese
Commissie heeft de Hoogovens
Groep in IJmuiden een lening
van 170 miljoen gulden ver
strekt. Het geld is bestemd
voor een investeringsprogram
ma. De looptijd van de lening
jaar en de
aldus de Commissie. Op grond
van het EGKS-verdrag uit
1951 kan de EG geld beschik
baar stellen voor het moderni
seren van de Europese staalin
dustrie.
Nieuw Vorige ZILVER
25540 - 26040 25150 - 25650
27640
27300 bewerkt
Behoorlijke
koerswinsten
AMSTERDAM De Amster-
damse effectenbeurs is giste
ren meegegaan met het omge
slagen sentiment op een groot
aantal internationale effecten
beurzen, onder andere in New
York, Londen en Frankfurt.
Op het Damrak werden over
een breed front behoorlijke
koerswinsten bereikt. De alge
mene stemmingsindex steeg
bijna 4 punten tot 178,4 bij een
aandelenomzet van 730 mil
joen. De obligaties waren ge
middeld een kwart punt hoger
bij omzetten van bijna een half
miljard gulden.
De mededeling van Philips dat
herplaatsing van een deel van
de Polygram-aandelen 600
tot 700 miljoen in het laadje
kan brengen, mogelijk nog dit
jaar, deed de koers duidelijk
goed. De prijs steeg per saldo
J 2 tot 47,60. Unilever en
Kon. Olie blev -..iet winsten
van circa 1 nog dicht bij huis.
Akzo kon 2 aantrekken tot
126,70 en KLM won 1,10 op
46,30. Hoogovens herstelde
ruim 2 tot ƒ81,70.
Vast lagen de verzekerings
waarden. Aegon ging ƒ3,60
vooruit naar 107 en Nationa
le 2,70 naar 65,80. Amev
won 2 op 57,30. Uitgever
VNU stal de show met een
winst van 4 op 104,30. Else
vier was 2 in herstel op
72,30. In de voedings- en ge-
notmiddelenhoek trad Heine-
ken sterk in herstel met 3
winst op 119,90. CSM was 2
beter op 73,60. Gist-brocades
lag goed met 1,80 winst op
35. Elders lag Océ 5,50 vas
ter op 306.
Op de lokale markt zette Air
Holland het herstel voort. De
aandelen werden 0,80 duur
der op 36,30 en de falcons
kwamen 4,50 hoger uit op
121,50. De stukken Boskalis
werden een aantal dubbeltjes
hoger verhandeld.
