Felipe Gonzalez wil 25 jaar
om zijn karwei af te maken
Tsjechische oppositie
uit voorzorg opgepakt
89 Buitenland
Toch nog stakingen
in Sovjet-kolenmijn
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Gevangenisopstand in VS neergeslagen
Opvolger Lawson:
anti-inflatie beleid
blijft onveranderd
,Meer veranderingen te verwachten'
GeidóaQowumt
ZATERDAG 28 OKTOBER 1989 PAGINA 7
nternationale oproep
rijlating journalist
RUSSEL De Internationale Federatie
an Journalisten (IFJ) heeft gisteren opge-
oepen tot de onmiddellijke invrijheidstel-
ng van de Nederlandse journalist Charles
an der Leeuw. Van der Leeuw werd vorige
yeek in Oost-Bayrut gearresteerd op ver-
enking van spionage en drugsbezit. Sinds-
ien zit hij in afwachting van zijn berech-
ng in eenzame opsluiting. De IFJ heeft
aar oproep doen toekomen aan generaal
lichel Aoun, de premier van het christelij-
e Libanese kabinet. Ook de Nederlandse
hereniging van Journalisten heeft gepleit
'oor de vrijlating van Van der Leeuw, en
evens opgeroepen tot respect voor de pers-
rijheid in Libanon.
Leesbril Hitier
onder de hamer
MUNCHEN De leesbril
en een kostuum van Adolf
Hitler worden op een vei
ling in München op 10 en
11 november bij opbod ver
kocht. Bril en kostuum,
waarop al een bod is ge
daan van elk 7.500 mark,
komen uit de nalatenschap
van Eva Braun. Een ka
merjas en andere persoon
lijke bezittingen van Hit-
Iers echtgenote komen
eveneens in de aanbieding.
Een foto-album zal naar
verwachting tenminste
14.500 mark opbrengen.
MOSKOU In de grootste kolenmijn in de Sibe
rische stad Vorkoeta hebben arbeiders gisteren ge
weigerd het werk te hervatten, hoewel ze de dag
ervoor besloten hadden de stakingen te beëindi
gen. Woensdag en donderdag staakten de arbei
ders in verscheidene kolenmijnen in zowel het
Donets-bekken in de Oekraïne als in het gebied
rond Vorkoeta, omdat zij ontevreden waren over
de uitvoering van de concessies die zij in juli door
stakingen hadden afgedwongen. Onder druk van
de autoriteiten, die verwezen naar een nieuwe
wet die stakingen verbiedt, besloten zij de staking
te beëindigen. De arbeiders in de Vorgashorkaja-
mijn hebben dit besluit dus naast zich neergelegd,
hoewel hen ontslag of een boete boven het hoofd
hangt.
Heroïnevangst
in Malaga
In Herradura in Zuid-
Spanje is de afgelopen
week een partij van bijna
110 kilo heroïne met een
geschatte straatwaarde
van ruim 450 miljoen gul
den onderschept. Het
gaat om de grootste he
roïnevangst die ooit in
Spanje is gedaan. Twee
Turken en een Brit wer-
I den gearresteerd, maar
meer arrestaties zijn niet
uitgesloten. Het spul
werd ontdekt in een
vrachtwagen.
FOTO: ANP
Geen overlevenden
bij vliegramp SU
MOSKOU Een militair vliegtuig met
soldaten en hun gezinnen aan boord is
donderdag in het oosten van de Sovjetu
nie vlak voor de landing neergestort. Alle
36 inzittenden, 30 passagiers en zes be
manningsleden, kwamen om het leven.
Het Sovjet-persbureau TASS meldde dat
de Antonov-AN26 aanvloog op de lucht
haven van Petropavlovsk-Kamtsjatski op
het schiereiland Kamtsjatka toen het te
gen een berg aanvloog 35 kilometer ten
noorden van het vliegveld. Het zicht was
slecht. Het is het derde ongeluk met een
Russisch militair vliegtuig in iets meer
dan een week. Vorige week stortten twee
toestellen, beide van het type Iljoeshin 76,
neer in het gebied van de Kaukasus.
BARCELONA Het is
vandaag precies zeven jaar
geleden dat de Spaanse
socialisten een verplette
rende overwinning be
haalden bij de algemene
verkiezingen. Zij verover
den de absolute meerder
heid in het parlement met
de leus 'Voor de verande
ring'. Deze zomer vroeg
premier Felipe Gonzalez,
de grote drijfveer achter
het succes van zijn partij
PSOE, om 25 jaar macht
om die verandering hele
maal door te kunnen voe
ren.
Hij is op de goede weg, want
de kiezers lijken hem morgen
met opnieuw een absolute
meerderheid voor een derde
ambtstermijn te herkiezen.
Niet iedereen is blij met de al
leenheerschappij van de soca-
listen en ook zij zelf maken
zich af en toe zorgen over het
gebrek aan politieke oppositie.
De populariteit van de PSOE
is, haast vanzelfsprekend, ge
daald in de zeven jaar dat ze
aan het bewind is, maar
slechts mondjesmaat.
In 1982 behaalden de socialis
ten 202 zetels in het congres,
vier jaar later waren dat er 184
en de enquêtes wijzen nu op
een getal dat rond de absolute
meerderheid van 176 schom
melt.
De PSOE zal morgen zo'n drie
vier procent van haar stem
men verliezen (44,3 procent-in
1986) en de afvalligen zijn alle
maal aan de linkerkant van de
partij te vinden. Immers, meer
dan socialisten hebben Gonza
lez en de zijnen zich als soci
aal-democraten gemanifes
teerd. Waar zij in de campagne
voor hun triomf van '82 nog in
hemdsmouwen en losgeknoop
te overhemden tekeer gingen
tegen alles wat Amerikaans en
militair was, vonden zij later
de handhaving van het
NAVO-lidmaatschap noodza
kelijk en kon Felipe Gonzalez
het vorige week uitstekend
vinden met VS-president
Bush.
Felipe Gonzalez is morgen bij voorbaat verzekerd van de overwinning.
De laatste loofde Gonzalez
voor de stevige, betrouwbare
democratie die Spanje in een
decennium na de dood van
dictator Franco is geworden
en noemde dat een voorbeeld
voor de Latijnsamerikaanse
landen. Dat was een welkom
geschenk, midden in de ver
kiezingscampagne, maar vast
staat dat die democratisering
inderdaad de grootste verdien
ste van Gonzalez is.
Staatsgreep
De langzame, gematigde ver
andering lijkt een juiste keus
te zijn geweest, zeker met het
oog op de beginjaren '80 zo
sterk sluimerende kans op een
staatsgreep van de vele Fran
co-weemoedigen in het leger.
Uiterst voorzichtig heeft de
PSOE niemand te hard op zijn
tenen willen trappen.
De zwaarste klus van de link
se regering was het op Euro
pees niveau brengen van de
economie, kwetsbaar gewor
den door de tientallen jaren
protectionisme van het Fran
co-tijdperk. Inmiddels verdub
belen de buitenlandse investe
ringen in Spanje met het jaar
en de bazen van de industrie
en het zakenleven zijn niet on
tevreden over het beleid,
waarvoor ze begin jaren '80
nog zo'n angst hadden.
Niet dat alles even rooskleurig
is, want het tekort op de beta
lingsbalans is zo'n veertig mil
jard gulden en de inflatie met
bijna zeven procent veel hoger
dan het kabinet zou willen.
Dat laatste is ook een van de
redenen dat de PSOE verre
weg de meeste kritiek te ver
duren krijgt van haar vroege
re bondgenoot, de socialisti
sche vakbond UGT.
Door de aandacht die de rege
ring tot nu toe heeft gericht op
het tot leven brengen van de
economie, is het sociale aspect
op de achtergrond geraakt. De
gezondere economie heeft wel
tot zo'n 300.000 nieuwe banen
per jaar geleid, de werkloos
heid doen dalen van boven de
twintig procent tot ruim zes
tien procent van de beroepsbe
volking, maar dat stemt de
vakbonden nog lang niet tot
tevredenheid. Zeker niet om
dat 52 procent van de werklo
zen nog altijd geen peseta aan
uitkering ontvangt. Sociale ze
kerheid moet in Spanje tradi
tiegetrouw voor een groot deel
Verenigd Links
Het is dan ook niet verwon
derlijk dat de PSOE haar
stemmen aan die linkerkant
kwijtraakt. Daar hebben com
munisten en afvallige socialis
ten eindelijk de strijdbijl be
graven en kunnen zij als Vere
nigd Links morgen met zo'n
tien procent van de stemmen
de derde politieke macht wor
den. En mocht de PSOE zijn
absolute meerderheid net
kwijtraken, dan vormt Vere
nigd Links, gesteund door zo
wel de socialistische als de
communistische vakbond, een
logische doch lastige bondge
noot. Het zal de almachtige en
gematigde PSOE tegelijk
dwingen de sociale voorzienin
gen en dienstverlenende sector
op Europees niveau te bren
gen.
Aan de andere kant van de
politieke horizon is het pano
rama ontluisterend. De natio
nalistische partijen in Catalo-
nië en het Baskenland weten
zich dank zij een trouwe ach
terban te handhaven, maar op
nationaal niveau blijven cen
trum-democraten en vooral
conservatieven in een diep dal
zitten. De behoudende volks
partij PP probeert het sinds
enkele maanden met een nieu
we, onervaren leider die nog
weinigen heeft kunnen over
tuigen en zijn partij zal zien te
rugvallen van 26 naar rond de
twintig procent van de stem
men. Het is en blijft een grote
luxe waarin de PSOE regeert:
Het rechtse deel van Spanje
blijkt absoluut niet in staat een
serieus alternatief voor een so
cialistisch kabinet te bieden.
F ranco
Dat was ook in de weinig op
wekkende campagne merk
baar. De oppositie beperkte
zich tot het massaal aanvallen
van de socialisten zonder zelf
met sprankelende ideeën te
komen over hoe het in Spanje
wèl moet. De meest conserva
tieven onder de kiezers zijn zo
ontevreden met die magere
oppositie, dat zij hun toevlucht
nemen tot het partijtje van de
frauderende miljardair Ruiz-
Mateos, die in juni in het Eu
ropees Parlement werd geko-
Ruiz-Mateos, wiens enorme
onderneming in 1983 door de
socialisten werd genationali
seerd, trekt stemmen met pro
vocerend gedrag, ontsnappin
gen uit gevangenissen en het
slaan van oud-ministers en
mag waarschijnlijk twee zetels
gaan bekleden.
Die fractie heeft enigszins de
rol overgenomen van de partij
met Franco-getrouwen, die
met de jaren op steeds minder
steun kan rekenen en inmid
dels te verwaarlozen is. Dat
mag nog altijd opvallend he
ten. Veertien jaar na de dood
van de Caudillo en zeven jaar
na de socialistische ommekeer
is er van een hang naar vroe
ger met de hogere, vroeger zo
beschermde lagen van de be
volking, bijna niets meer te
bespeuren. Oorzaak: net als
hun politici hebben de Span
jaarden de langzame, gematig
de, nog progressieve weg rich
ting een democratisch bestaan
gezocht én gevonden en daar
om zal het politieke beeld
morgenavond, als de stembu-
reau's sluiten, een opvallend
stabiel beeld vertonen.
Christer Petterson
weer gearresteerd
STOCKHOLM De 42-jari-
ge Christer Petterson, die on
langs in hoger beroep werd
vrijgesproken van de moord
op de Zweedse premier Olof
Palme, heeft afgelopen week
een avond op het politiebu
reau in Stockholm vastgeze
ten, nadat hij door twee
agenten in een park was be
trapt bij de aankoop van een
geringe hoeveelheid hasj. Hij
werd na verhoor weer heen
gezonden. Petterson werd in
december 1988 gearresteerd
op de verdenking dat hij. op
28 februari 1986 Palme op
straat in Stockholm had
doodgeschoten. In juli werd
hij door een juryrechtbank
schuldig verklaard, maar een
hof van beroep sprak hem
twee weken geleden vrij we
gens gebrek aan bewijs.
PRAAG De Praagse
autoriteiten hebben giste
ren aan de vooravond van
de 71ste verjaardag van de
onafhankelijkheid van
Tsjechoslowakije tal van
oppositieleden opgepakt
voor „preventieve verho
ren" en anderen onder
huisarrest gesteld.
Vaclav Havel, een der voor
naamste activisten van de
mensenrechtenbeweging
Charta 77, „verdween" op
mysterieuze wijze uit een zie
kenhuis zonder dat duidelijk
FOTO: SP was °f dit gebeurde door toe
doen van de politie of doordat
hij zelf wist te ontsnappen. Ha-
vel lijdt aan een longziekte.
De regering wil koste wat het
kost voorkomen dat Praag
vandaag het toneel wordt van
betogingen voor hervormin
gen. De oppositie wil namelijk
vreedzaam betogen om de on
afhankelijkheid te vieren, niet
alleen in Praag, maar ook in
andere grote steden, doch
heeft geen vergunning gekre
gen.
Het grote Wenceslas-plein in
het hart van Praag is gereser
veerd voor een beëdiging van
1.500 officieren en niemand
kan het plein op als hij geen
speciale vergunning heeft.
HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT
QN508 Dan breken een paar dagen van ingespannen arbeid
aan. De vlietguigen worden volgestopt met medicamenten en
leeftocht voor vele dagen. Als het kan, zullen de piloten voedsel
en geneesmiddelen per parachute uitwerpen boven de plek, waar
de rubberzoekers zich moeten bevinden. Maar majoor Ross be
twijfelt of ze inderdaad iets zullen vinden. Volgens de berichten
zouden de rooksignalen zijn gezien aan de bovenloop van een
zijrivier van de Amazone, de Rio Xingu, een gebied, dat praktisch
nog niet door mensen is betreden. Het is een uitgestrekt gebied
met vele rivieren en riviertjes, hoge bergen, dichte wouden. Maar
ze zullen hun uiterste best doen. - Ondertussen is Skip ontsnapt
uit zijn „hotel" en heeft het spoor van zijn baas gevonden, dat
naar het vliegveld leidt. En ongemerkt weet hij aan boord van het
vliegtuig te springen. Snel verstopt de hond zich tussen de baga
ge.
Rookwolken stijgen op uit de gevangenis in Camp Hill, waar opstandige gevangenen brand hadden
gesticht. F0T0; Ap
CAMP HILL Zwaarbewa- gevangenen die protesteerden lieden en politiemensen ge
pende en met helikopters uit- tegen de slechte omstandighe- wond. De opstand begon toen
geruste politie-eenheden, in den. De gevangenis is overbe- de celdeuren opensprongen,
totaal 500 man, hebben giste- volkt. Eén gevangene werd een gevolg van het falen van
ren in Camp Hill in Pennsyl- neergeschoten door de politie het beveiligingssysteem Hoe
vania een einde gemaakt aan en in totaal raakten 44 bewa- dit kon gebeuren is nog een
een tweedaagse opstand van kers, gevangenen, brandweer- raadsel.
LONDEN Het Britse anti-inflatiebeleid zal niet wor
den gewijzigd, zo heeft de nieuwe Britse minister van
financiën, John Major, gisteravond tijdens een eerste
toespraak in zijn nieuwe functie verklaard. Noch de
primaire doelstelling van de regering om de prijsstij
gingen tegen te gaan noch de middelen het beleid
zullen worden gewijzigd.
„De harde waarheid is dat als het beleid geen pijn doet, het niet
werkt", aldus de bewindsman. „De hoge rentetarieven hebben
het effect dat wordt nagestreefd". Major doelde daarmee op de
vermindering van de consumentenbestedingen. De inflatie in
Groot-Brittannië bedraagt nu op jaarbasis 7,6 procent en is veel
hoger dan elders in West-Europa.
Ook gaf de minister te kennen dat hij voorstander is van een
sterke pond sterling, en dat het begrotingssurplus en het huidige
niveau van de rentetarieven hiervoor voldoende moeten zijn.
„Een daling van de wisselkoers van het pond leidt tot prijsstij
gingen, dus kies ik voor een sterke wisselkoers".
Major is de opvolger van Nigel Lawson die gisteren zijn functie
neerlegde vanwege een conflict met Sir Alan Walters, de econo
mische adviseur van premier Thatcher.
Twee personenauto's en een bus met DDR-vluchtelingen die in de Westduitse ambassade in Praag
hun toevlucht hadden gezocht, mochten gisteren doorreizen naar de Bondsrepubliek.
(Vervolg van
de voorpagina)
BERLIJN Politburolid
Werner Krolikowski liet
tegenover ADN weten dat
„belangrijke nieuwe
maatregelen" zullen wor
den genomen op een bij
eenkomst van het centrale
partijcomite, die voor 8
november gepland is.
„Het verlies aan vertrou
wen in de partij moet
worden teruggewonnen",
aldus Krolikowski.
Van een meerpartijenbestel is
hij geen voorstander. De com
munistische partij „moet de
leidende kracht in onze staat
blijven", aldus het Politburo
lid.
Journalisten van ADN gaven
gisteren samen met een aantal
bekende schrijvers een verkla
ring uit waarin zij aankondig
den beter op de maatschappe
lijke dialoog te willen inspelen
en er voortaan voor te zullen
waken om gekleurde bericht
geving te verschaffen. In de
verklaring eisten de journalis
ten dat de bevolking voortaan
correct wordt geïnformeerd en
dat bij de nieuwsvoorziening
„collectieve wijsheid de plaats
gaat innemen van individuele
zelfverheerlijking".
De amnestiemaatregel is de
eerste concrete stap van partij
leider Egon Krenz sinds hij op
18 oktober aan de macht
kwam. De verandering volgt
na oproepen in de officiële en
onafhankelijke media en eisen
van de hervormingsbeweging
Neues Forum. In diverse Oost-
duitse steden werd gisteren
opnieuw voor meer vrijheid
gedemonstreerd
IRA eist
aanslag in
Wildenrath op
DUBLIN Het verboden
Ierse Republikeinse Leger
(IRA) heeft gisteren in
Dublin de verantwoorde
lijkheid opgeëist voor de
aanslag in het Westduitse
Wildenrath donderdag
waarbij een Britse militair
en zijn dochtertje van zes
maanden omkwamen.
In een korte verklaring zegt
de IRA dat men de dood van
het kind „diep betreurd". „Be
paalde" IRA-leden wisten niet
dat het kind in de auto was op
het moment dat zij het vuur
openden, aldus de organisatie.
Van de twee gewapende man
nen die de korporaal en het
kind doodschoten in zijn auto,
die geparkeerd stond bij een
benzinestation, ontbreekt nog
elk spoor. De slachtoffers wa
ren op slag dood. Een andere
inzittende, de echtgenote van
de militair, verkeert nog
steeds in een shocktoestand.
De aanslag is de tiende van de
IRA in Bondsrepubliek sinds
de Ierse terroristen tweeën
eenhalf jaar geleden in de
BRD gewelddadige acties be
gonnen. Zij willen hiermee be
reiken dat er een einde komt
aan de Britse aanwezigheid in
Noord-Ierland. De Ierse pre
mier Charles Haughey heeft
de aanslag scherp veroordeeld.
Warschaupact
onderstreept
beleid van
non - interventie
WARSCHAU De ministers
van buitenlandse zaken van de
landen van het Warschaupact
hebben aan het eind van een
tweedaagse ontmoeting in Po
len hun non-interventiebeleid
onderstreept en aangedrongen
op versnelde vermindering
van conventionele, chemische
en nucleaire wapens.
De ministers wezen in hun
slotcommuniqué ook nog eens
op de onschendbaarheid van
de grenzen van Europese lan
den. Gevoelige onderwerpen
als de onderlinge economische
betrekkingen en de problemen
in de DDR kwamen er echter
niet expliciet in aan de orde.
In het communique stond wel
dat elk land het fundamentele
recht heeft „om zonder be
moeienis van buitenaf zelf te
beslissen op welke manier het
zich in sociaal, politiek en eco
nomisch opzicht wil ontwikke
len" en dat de Europese veilig
heid in gevaar wordt gebracht
„bij elke poging om de na-oor-
logse grenzen ter discussie te
stellen
De Poolse minister van bui
tenlandse zaken Boleslaw
Kulski zei na afloop dat de dis
cussies tijdens de besprekingen
vaak hoog waren opgelopen,
maar dat ze niet tot openlijke
ruzies hadden geleid.
