Wie bijbel letterlijk vertaalt, maakt zich tot een leugenaar brieven van lezer Boete voor Nederlandse piraat-pastoor in Duitsland kerk wereld Klagen Hoedemaker moet het alsnog winnen van Abraham Kuyper Ceidóc GEESTELIJK LEVEN/OPINIE ftjidaeSowuvnt ZATERDAG 28 OKTOBER 1989 PAGIN GOTTINGEN De Ne derlandse pastoor Johann van den Brule is door de rechtbank in het West- duitse Duderstadt veroor deeld tot een boete van ruim 2500 gulden voor het gebruik van een pira tenzender. Via de zender verstuurde Van den Brule, die zijn standplaats heeft in Breitenberg (Neder- saksen), kerkelijke berichten naar zieke mensen. De pas toor wil ondanks de veroorde ling doorgaan met de uitzen dingen. De 64-jarige Nederlander heeft de zender viereneenhalf jaar zonder vergunning ge bruikt. „Hij weet dat het niet mag, maar hij laat de 1 van de zieken zwaarder we gen dan het oordeel van de rechtbank", zei de openbare aanklager. Op de vraag van de rechter hoe het nu verder moet, ant woordde Van den Brule: „Als de bisschop zegt dat de uitzen dingen moeten stoppen, dan moet hij dat de mensen maar zelf komen vertellen. Dat zul len ze van mij niet horen. Men moet God eerder gehoor zamen dan mensen". In de loop der jaren zijn di verse keren kleine zenders bij de pastoor in beslag genomen. Tijdens het proces gaf hij toe de zenders zelf te bouwen. Voor andere kerken had hij ongeveer 70 zenders gefabri ceerd. Beleefdheid kost niets en koopt alles Lady Montagu door Marinus van der Berg „Nooit klagend, nooit vragend, moedig gedragen lijden". Ik lees het zo vaak in deze krant. Met deze sobere zinnen willen naasten een geliefd iemand, soms minder geliefd, gedenken. Wie plotseling of min of meer voorbereid, helemaal voorbereiden kan niet, bekend moet maken dat iemand je is ontvallen, wil graag iets goeds van die persoon zeggen. Een korte kenmerk. Als een uiterst sobergehouden tekening. Niet iedereen heeft daarvoor eigen woorden. Vaak worden woorden gebruikt die al eerder werden gebruikt. Je bent vaak ook te beduusd voor eigen woorden. Een al of niet haastige man, soms een vrouw, van het uitvaartwezen heeft voorbeelden te over. Hij moet verder, vanwege de sluitingstijden. Wie zich heeft kunnen voorbereiden wordt niet geplaagd door deze tijdsdruk. Dat biedt kans op meer persoonlijke woorden, ais ik het goed zie dan neemt dit laatste toe. Heel onze wijze van leven wordt weer persoonlijker. „Steeds minder objectief, steeds minder algemeen wordt alles", zei een collega. Ik voel het ook zo. We beginnen afscheid te nemen van het stoere, het flinke, het alsmaar jezelf groot moeten houden. We komen in de tijd van „jij mag er zijn". De mens wordt gevoeliger voor persoonlijke waardering, persoonlijke aandacht. Dat persoonlijke komt ook tot uitdrukking in de berichten over iemands sterven. In deze dagen voor Allerzielen wordt weer aandachtig geluisterd naar het noemen van de namen van hen die zijn heengegaan. Het is een gaan. Een gaan naar het onvoorstelbare, naar het ongelooflijke. We mogen ons er alles bij voorstellen. Is het een land? Mensen drukken zich altijd menselijk uit. Ik stel me het zo voor: ,,Als het een ander land is dan moet het wel een land vol van kleur zijn. Rijk zijn de beschilderde doeken. met paradijsvogels en waterlelies tal van kleur. De letters zijn sierlijk. De geluiden van de nachtegaal verheugen het hart. Heel het wonder gehoor van dwarsfluitistes, die ons welkom heten, brengt ons in vervoering. Alles zal er wonderschoon zijn De kleding van hen die komen uit lijden en onderdrukking zal schoongewassen zijn geweven met subtiel blauw en lentegroen. Maar wij die dit lezen zijn nog hier. En hier is soms veel pijn, veel verdriet. Komt er een tijd waarin dit verdriet weer gehoord mag worden? Komt er een tijd van klagen mag? Klagen is immers het gedenken van het verdriet. Klagen is er zorg voor dragen dat verdriet je niet verstikt of verbittert. Klagen is je uiten en zo nieuwe adem ontvangen. Klagen is zeer gelovig. Wie klaagt, heeft er vertrouwen in ook gehoord te worden. Wie niet anders doet dan klagen, vraagt om aandacht. Die wil graag liefde. Wie niet anders doet dan klagen, loopt het risico op een eiland te komen. Het moet me wel van hart, dat is ook een klacht, dat iemand in onze tijd nog te snel een zeur wordt genoemd. Daarom worden zovelen ziek-van- verdriet. Ik heb me in deze dagen echt gesteund gevoeld door het boekje van Kees Waayman: Het leed doorleven, meditaties bij zes klaagzangen (Gooi en Sticht, Hilversum, 1989). Graag aanbevolen. EERSTE HOOGLERAAR BIJBELVERTAALKUNDE: AMSTERDAM - „Met vertalingen is het als met vrouwen; als ze mooi zijn, zijn ze niet trouw; en als ze trouw zijn, zijn ze niet mooi', luidt een oud ge zegde uit de middeleeu wen. De nieuwe hoogleraar in de bijbelvertaalkunde aan de Vrije Universiteit, prof. dr. Jan de Waard, maakte vrij dagmiddag bij zijn ambtsaan vaarding duidelijk, dat recent wetenschappelijk onderzoek aangetoond heeft dat het mo gelijk is vertalingen te maken die zowel mooi als trouw zijn. De bijzondere leerstoel bijbel vertalingen is ingesteld door het Nederlands Bijbelgenoot schap. Ze is zowel aan de fa culteit van de godgeleerdheid als aan die van de letteren ge vestigd. Het is de eerste leer stoel in de bijbelvertaalkunde ter wereld. Prof. De Waard was eerst hervormd predikant docent aan een Pedagogische Acade mie. Sedert 1966 is hij in dienst van de Wereldbond van Bijbelgenootschappen eerst als vertaalconsulent in Cameroun en vervolgens als coördinator van al het ver taalwerk in geheel Europa en het Midden-Oosten. Hoewel de bijbelvertaler Hieronymus al schreef dat een getrouwe vertaler een tekst niet woord voor woord moet weergeven, leefde vol gens prof. De Waard sedert de middeleeuwen sterk de ge dachte dat „de voorkeur gege ven moet worden aan een let terlijke vertaling". Pas in de allerjongste tijd wordt groter aandacht ge schonken aan de noodzakelij ke „getrouwheid" van een vertaling. Deze is pas echt trouw, als ze recht doet aan de betekenis van de oorspron kelijke taal, aan de taalkundi ge eisen van de taal waarin vertaald wordt en aan het be gripsvermogen van de men sen die een vertaling lezen. Getrouwheid vereist, volgens prof. De Waard, dat de he dendaagse lezers bijvoorbeeld ook de spreekwoorden begrij pen die in de oorspronkelijke talen worden gebezigd. Een probleem vormen voor bijbelvertalers woorden die slechts één maal in het He breeuwse oude testament voorkomen en waarvan de betekenis niet helemaal dui delijk is. Vaak laten bijbelge- leerden zich dan leiden door de betekenis van verwante woorden uit andere, in dit ge val, Semitische talen. Maar ze kunnen daardoor gemakkelijk op een dwaalspoor komen. Dat blijkt bijvoorbeeld in de verschillende betekenissen tussen het het Duitse „Aus- fahrt" en het Nederlandse woord „uitvaart". Van groot belang is recent on derzoek van de Arabische taal en cultuur. Jarenlang was Hooglied 4:9 een probleem. Letterlijk staat daar, „Gij hebt mij betoverd... met één blik van uw ogen, met één snoer van uw halsversiersel". Door een studie van de Bedoeïe- nen-poëzie kwam de Arabi- De eerste hoogleraar bijbelvertaalkunde ter wereld: prof. dr. J. de Waard. foto: pers unie sche bijbelvertaler en literator Yusuf Al Khal echter tot de conclusie dat niet sprake is van een „halsversiersel" maar van „één buiging van uw sier lijk hals". Maar een vertaling moet niet alleen trouw zijn aan de oor spronkelijke betekenis, maar moet die ook overdragen in eigentijdse taal. Een probleem ontstaat als bepaalde gramma ticale constructies van het He breeuws of Grieks niet voor komen in de taal waarin wordt vertaald. Zo wordt in veel Nederlandse vertalingen gezegd dat de profeet Jona zich buiten Ninevé terugtrok en daar een hut bouwde. In werkelijkheid maakte de ver teller met zijn grammaticale werkwoordsvorm duidelijk, dat hij „een hut wilde bou wen, maar dat niet deed". Zo vertaald wordt pas het ver volg duidelijk. In dit verband schonk prof. De Waard aandacht aan het hedendaagse streven om man nelijk taalgebruik te vermij den. Hij acht dat in het alge meen juist. „Er is geen enkele reden bijvoorbeeld Spreuken 26:12 weer te geven als in de Willibrordvertaling: „Ziet gij een man die wijs is in zijn ei gen ogen", meende De Waard. Hij achtte de vertaling van de oecumenische Groot Nieuws Bijbel veel beter, waar staat, „Ken je iemand die zichzelf de wijste vindt? Recente pogingen van femi nistische zijde om „Heer" te vervangen door „Verhevene", of „God de Vader" door „God de Moeder en Vader" wees prof. De Waard evenwel af. Dan wordt tekort gedaan aan het feit dat over God alleen in beelden kan worden gespro ken. Kan een vertaling altijd in alle opzicht getrouw zijn aan de oorspronkelijke tekst? Prof. De Waard gaf toe dat trouw in het ene soms trouw op een ander punt uitsluit. Bijbelvertalers zullen steeds naar een middenweg moeten streven. Verder dan de nega tieve definitie van rabbi Ye huda wilde hij daarom niet gaan: „Wie een bijbelvers for meel (of letterlijk) vertaalt is een leugenaar; wie er iets aan toevoegt is een Godslaste raar". W.J. Blanken voorzitter Baptistenunie DRACHTEN De heer W.J. Blanken uit IJmuiden is tij dens de algemene vergade ring in Drachten gekozen tot voorzitter van de Unie van Baptistengemeenten. Hij is de opvolger van ds. A. de Vries uit Emmen. Blanken (59) heeft sinds 1987 zitting in het bestuur van de Unie. Hij heeft lange tijd in het bedrijfsleven gewerkt en geniet sinds enkele maanden van de vut. Er zijn in de ge schiedenis van de Baptistenu nie al eerder niet-theologen voorzitter geweest. De nieuwe voorzitter kan zich goed vinden in de lijn die door De Vries en diens voor gangers is uitgezet. De Vries waarschuwde woensdag aan het begin van de algemene vergadering voor de polarisa tie binnen de Baptistenge meenten. Doelend op de werkgroep Ruimte niet er kend door de algemene ver gadering wees hij op het gevaar om in landelijk ver band geestverwanten te zoe ken. Blanken betreurt het dat deze werkgroep, die vorig jaar is gevraagd haar activiteiten op te schorten, gewoon activitei ten blijft organiseren. „De al gemene vergadering is de plaats waar wij met elkaar spreken", zegt hij. „Dat moet niet gebeuren in selecte groepjes". De werkgroep Ruimte wil binnen de Unie meer aandacht voor ethische en politieke onderwerpen. Bisschoppen stellen internationale persprijs in UTRECHT De Nederland- se rooms-katholieke bisschop pen hebben een internationa le persprijs ingesteld. Deze zal driejaarlijks worden toege kend aan „een actieve katho lieke journalist die zich on derscheid met publicaties en publicitaire initiatieven voor de catholica in brede zin". De persprijs draagt de naam van Titus Brandsma, de Frie se carmeliet die onder meer voor zijn strijd voor de pers vrijheid in concentratiekamp Dachau om het leven werd gebracht. De prijs levert de gelukkige journalist duizend gulden op. De bisschoppelijke commissie voor de sociale communicatie zal samen met de mondiale katholieke persvereniging UCIP een jury benoemen. SUGGESTIE IN STELLING DR. BALKE: AMSTERDAM De An tirevolutionaire Partij en de Christelijke Histori sche Unie mogen dan verenigd zijn in het CDA; de Nederlandse Her vormde Kerk en de Ge reformeerde Kerken mo gen dan wel „in staat van hereniging" zijn, de her vormde CHU-wortels blijken nog springlevend. Dat bleek gisteren tijdens de discussie op een van de diverse Hoedemaker- herdenkingen ie dit jaar worden gehouden (Hoe demaker werd honderd vijftig jaar geleden gebo ren). In de van oorsprong gerefor meerde Vrije Universiteit in Amsterdam vond een herden kingsbijeenkomst plaats Waar bij een schilderij van de pre dikant en hoogleraar dr. Ph. J. Hoedemaker werd onthuld door de Kamervoorzitter drs. W.J. Deetman. Dr. W. Balke, hervormd pre dikant in 's-Graveland, ver dedigde de stelling dat het Sa men op Weg-proces tussen hervormden en gereformeer den pas echt vruchtbaar kan zijn als deze oecumenische be weging positie bepaalt in de tegenstelling tussen de her vormde Hoedemaker en de gereformeerde Abraham Kuyper. Beide voormannen namen tegengestelde posities in onder meer met betrekking tot de kerk. Hoedemakers ideaal was het Evangelie in „een kerk voor heel het volk"; Kuyper opteerde met zijn Gereformeerde Kerken voor een kerk van eensgezin- den die elkaar vonden op een statuut. De keuze die Balke wil ma ken was duidelijk: de gerefor meerden dienen zich in te voegen in de grote hervormde volkskerk. Voor hen is daar tenminste plaats; andersom bieden de gereformeerden geen ruimte aan hervormden omdat die het niet eens zijn met het statuut van Kuyper. Samen-op-Weg secretaris ds. J.B. Aalbers had het een beet je moeilijk met de stelling. De honderdvijftig jaar hervorm de en gereformeerde geschie denis wordt zo veronacht zaamd, vond hij; noch de posi tie van Hoedemaker, noch die Dr. Hoedemaker foto: pr van Kuyper bestaan immers nog. Bovendien hebben de beide tradities van elkaar ge leerd, vond ds. Aalbers. De praktijk van Samen-op- Weg laat volgens ds. Aalbers al jaren zien dat de door dr. Balke genoemde tegenstelling historie is. Hervormden en gereformeerden aanvaarden elkaar met eikaars geschiede nis en de totaliteit van de plaatselijke situatie wordt overal aanvaard. Aalbers zei voorts dat in de officiële Sa- men-op-Weg stukken wordt uitgegaan van de hervormde kerkorde van 1951 als model voor het „formele spoorboek je" van de herenigde kerk. Wat dat betreft heeft Balke z'n gelijk al gekregen, aldus ds. Aalbers. Kerk De Europarlementariër drs. A.M. Oostlander (voorheen Wetenschappelijk Instituut CDA) waarschuwde er in een stelling voor de kerk niet een te grote bemiddelende rol te geven. Christenen in christe lijke organisaties en in andere verbanden zijn mans genoeg om zelf maatschappelijk vorm te geven aan de oproep vanuit het Evangelie; de kerk is daarbij niet zo nodig. De praktijk van de Rooms- Katholieke Kerk laat zien hoe mensen worden gefrustreerd als de kerk zich opwerpt als bemiddelende instantie tussen het Evangelie en het ant woord daarop van mensen in de praktijk van hun leven. Teveel aandacht voor het be lijden van de kerk kan ten koste gaan van de eigen ver antwoordelijkheid van men sen en (christelijke) organisa ties en zou weieens averechts kunnen werken, aldus Oost lander. Met die uitspraak werd ken nelijk het hervormd kerkge- voel geprikkeld: dr. R. Mooi, voormalig secretaris-generaal van de Hervormde Kerk en dr. Balke lieten duidelijk we ten dat zo'n opvatting over kerk en belijdenis niets met de Hervormde Kerk of met de Reformatie te maken heeft. „Hier is sprake van een misverstand; bij ons is geen sprake van een kerk zonder belijden en zonder kerk is er ook geen belijden. Oostlander spreekt vanuit een hiërarchi sche kerkvisie", aldus dr. Mooi. Onderwijs Oostlander bracht nog ter sprake hoe naar zijn oordeel het georganiseerd christelijk onderwijs veel te weinig ver antwoordelijkheid heeft geno men voor een eigen vormge ving van het onderwijs. Christelijke scholen zouden net ais trouwens andere chris telijke organisaties voorop moeten lopen in vernieuwing en verbetering. De praktijk leert echter dat het christelijk onderwijs liever „houdt wat het heeft" en behoudzucht paart aan het lopen aan de leiband van de overheid. Wellicht sprak Oostlander deze woorden mede met het oog op de aanwezigheid van de oud-minister van onder wijs, Deetman (CHU). Deze onthulde een portret van Hoedemaker, gemaakt in op dracht van de VU en bestemd voor de Senaatskamer van de universiteit. Hoedemaker was zeven jaar hoogleraar aan de VU en nam ontslag wegens een andere visie op onder meer (hoger) onderwijs dan Kuyper, de stichter van de VU. Ter gelegenheid van de her denking is bij uitgeverij Ten Have een boek verschenen waarin artikelen over Hoede maker en aspecten van diens leven en werk zijn versche nen. „Hoedemaker herdacht" werd samengesteld door dr. G. Abma (Leeuwarden) en dr. J. de Bruijn (direkteur Histo risch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protes tantisme van de Vrije Univer siteit (Passage-reeks). LÜTSEN KOOISTRA Vrijzinnigen: Samenwerken met geestverwanten LEIDSCHENDAM De Vereniging van Vrijzinni ge Hervormden wil met de Remonstrantse Broe derschap en de Neder landse Protestantenbond een gezamenlijk bureau oprichten. „Als we willen overleven, zullen we za kelijk moeten samenwer ken", zegt algemeen se cretaris B.J. Gilhuis. Net als de Protestantenbond en de Remonstrantse Broe derschap wordt de vereniging kleiner en grijzer. Het leden tal schommelt nu rond de 6.000. Met de samenwerking wordt verhoging van de ef fectiviteit en verlaging van de kwetsbaarheid nagestreefd. Het voorstel wordt op 11 no vember door de algemene vergadering besproken. De nieuwe samenwerking zou eind volgend jaar rond moeten zijn. Op het landelijk bureau van de WH werken twee betaal de krachten. De Protesten- bond en de Remonstranten hebben respectievelijk twee en zeven mensen in dienst. Zelfs de zakelijke samenwer king ligt in bepaalde kringen van de vereniging gevoelig, aldus Gilhuis. Er zijn vrijzin nigen die denken dat de drie organisaties binnen de kortste keren ook bestuurlijk op één lijn zitten, maar zo hard zal het volgens hem niet lopen. Homo-predikant voor vijf jaar op wachtgeld gezet HANNOVER De ho- moseksuele predikant Hans-Jlirgen Meyer is vijf jaar op wachtgeld gezet. De Westduitse voorganger mag in die tijd niet preken, geen sacramenten bedienen en andere ambtshandelingen verrichten, zo heeft een tuchtcommissie van de Evan gelische Kerk besloten. Het oordeel van de commissie ging minder ver dan het voorstel van de kerk van Hannover, die liever had ge zien dat de predikant defini tief uit het ambt werd gezet. Meyer (40) woont samen met een vriend. Dat is volgens de kerk een „levenswijze die in strijd is met het ambt". Meyer is nu van plan al zijn energie te stoppen in het pas torale werk onder aids-pa- tiènten. Belemmering vrachtverkeer De Oostenrijkse regering wil het buitenlandse vrachtvjes» keer aan banden leggen. Transportreuzen van vreemde koPP af zullen als het aan Wenen ligt voortaan 's nachts langslee weg staan. Ze mogen zich alleen bij daglicht over de Oosti te rijkse snelweg bewegen. De Oostenrijkers geven twee ar|aa menten op voor het nachtelijke rijverbod dat zij serieus ovLra wegen. Al die voortdiezelende vrachtwagens verstorenled nachtrust van Oostenrijk en ze beschadigen het milieu. Its kan niet langer, vindt de nationale overheid. NOU echoot het inderdaad stevig in de Alpen en Oosten kers zijn kennelijk een gevoelig volkje met een lichte slaj Dat ze ook milieubewust zijn is voor ons overigens nieuw. Tot dusver maakten immers vooral buitenlandse i lieugroeperingen zich bezorgd over bijvoorbeeld de dreig{ de vernietiging van het fraaie berglandschap door een onj breidelde stroom van wintersporters. Hun lawaaiige, mi wel zeer lucratieve, aanwezigheid blijkt de gemiddelde Tij Ier echter aanzienlijk minder te storen dan het gebrom C" vrachtauto's, met name van vrachtauto's met buitenland nummerplaten. 3V Het is duidelijk dat de regering van Oostenrijk probelt met behulp van doorzichtige gelegenheidsargumenten het ir ternationale transitoverkeer in te dammen, ten gunste u: de eigen vervoerders en de eigen staatskas. De gebruikeli o< chicanes van de Oostenrijkse douaniers op de Brennerja] dienen datzelfde doel. ïie De zaak wordt extra pikant vanwege de reactie van Westduitsers op het voornemen van hun zuiderburen. BoiWl is des duivels. De Duitsers zoals bekend ook gevoeIei rustminnend en eveneens met een snel versjoorbare slaap hebben aangekondigd dat zij de Oostenrijkers met gelifL munt zullen betalen. Oostenrijkse vrachtauto's mogen cr~ 's nachts ook niet op de Duitse Autobahn rijden. Van z\r vergeldingsmaatregel zou Wenen vermoedelijk niet waklf-* liggen. De Bondsrepubliek zou in een nachtelijke truckjy] oorlog altijd aanmerkelijk meer schade oplopen dan Ooste rijk. fc DaT uitgerekend de Bondsrepubliek zich zo opwindt is L] z'n zachtst gezegd opvallend en het bewijst dat er nog iets tb gerechtigheid bestaat. Want elders in Europa is juist grfi< opwinding ontstaan over de aankondiging dat Bonn nu e<Je ernst wil maken met zijn omstreden plan buitenlandse vu voerders een forse rekening te presenteren voor het gebri^e) van de Autobahn. Onder andere de Nederlandse regering ijer dit plan desnoods met inschakeling van de Europese Coiei missie van tafel halen. Zoals eerder via een interventie vfe de EG nota bene mede op Duits verzoek een vergeliju baar Belgisch initiatief werd getorpedeerd. N De pogingen van Duitsers, Oostenrijkers en Belgen om p^. en perk te stellen aan het internationale wegtransport o door hun landen trekt, zijn niet helemaal onredelijk, 'doorgangslanden' leven zij reeds jaren met de frustratie <f hun kostbare wegen kapot worden gereden door buitenlij ders. Met daarbij in veel gevallen de wetenschap dat de br' tenlandse concurrentie in eigen land aanzienlijk minder lj^ ten kent dan de inheemse transportbedrijven. Plus het gegr( vén dat diverse Europese landen zoals Frankrijk, Italië re Zwitserland al sinds jaar en dag tol heffen. Welisw^e moet de eigen bevolking daar ook betalen, maar die wor langs andere kanalen ruimschoots schadeloos gesteld. L( !>n NiETTEMIN zijn de recente plannen om één en ande „recht te zetten" heilloos en onzinnig. Dat geldt zeker vcr^ de Bondsrepubliek en België, leden van het toekomstige ropa zonder grenzen. Oostenrijk beschouwt zich trouwens (v aspirant-lid van diezelfde EG. In de eerste plaats staan niek we nationale heffingen, compleet met bijbehorende greigi controles en andere bureaucratische rompslomp, haaks op r ontwikkeling naar een vrije Europese binnenmarkt. In r tweede plaats zijn ze via simpele U-bochtconstructies ze eenvoudig te omzeilen. ALLE opwinding van dit ogenblik is daarom voorbarig overbodig. De plannen voor tolheffingen en rijverboden k men uiteindelijk toch vanzelf terecht op de plek waar thuishoren: in de prullenbak. De bestaande onrechtvaard^ heden in de concurrentiepositie van de diverse nationale internationale vrachtvervoerders kunnen alleen aan de qe derhandelingstafel in Brussel worden weggenomen. B;< moet dan ook snel gebeuren. Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingezondei stukken te bekorten. Botte bij! Het wordt die Amerikanen nu toch wel echt menens met hun strijd tegen de drugs. Hun par lement heeft besloten dat de FBI in andere landen ver dachten mag arresteren, zon der dat land daarvoor vooraf toestemming te vragen. De CIA overigens, mag zich weer met het om zeep helpen van buitenlandse staatshoofden gaan bezighouden. Ook dit in het kader van de verkleining van het drugsaanbod, zodat de prijzen ervan zullen stijgen en de criminaliteit om ze te be machtigen overeenkomstig. Dit bijltje is wel erg bot; hoog ste tijd om het te slijpen en te zoeken naar de oorzaken van de grote behoefte aan drugs in eigen land. N. Pleumekers, DEN HAAG. Grafiek De krant plaatst steeds vaker grafieken bij artikelen, maar deze werken lang niet altijd verhelderend. Op pagina drie van de krant van vrijdag stond er een die eigenlijk in de puz zelrubriek thuishoorde. Ik heb de grafiek met en zonder dub belfocus getracht te lezen en slaagde daarin, zij het niet «dank zij de optiek, maar dank zij de eigenschap van het men selijk brein aan te vullen wat niet wordt gezien. Maar het was pittig. De aanduiding <jj ik aanvankelijk als „workh\ mer" meende te moeten leggen bleek „werknemer" jr zijn, „minstuuthuiverint( meende ik het zinnigst j-j „minimumuitkering" te verfo len en met „zonder lunderei kan niet anders dan „zond. kinderen" bedoeld zijn. Aard] was ook dat de legenda, beh rende bij dit barre staafdL gram, drie precies even zwaF tonen aanwendde voor df kabinetten, die als gevolg vt de beroerde druk nu als e[j niet meer te ontcijferen inL brei uit de verf kwamen. bovenkop van het bijbehoref artikel luidde „Niet moo^, maken dan het is". Voor vi betreft' de grafiek vind ik dit juist wel moet. l M.J. van Lieshout, l VOORBURG. Sport I Als ik de sportpagina's in on krant lees, dan valt het me dat een steeds wezenlijk aandeel van het nieuwsaanbi in deze sector bestaat uit pi cessen, korte gedingen, b roepszaken, strafschorsingd berispingen en ga zo ma| door. Wat dit alles nog ni sport te maken heeft begrijp niet. Maar misschien begrijp' er wel helemaal niks vj| want ik heb geen verstand vi sport. K.F. Leenmans, LEIDSCHENDAM.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2