Verzamelen bolgewassen uit het wild terugdringen IN EN OM DE KflS Hollandse prei voelt zich als familie van de ui thuis in vele gerechten Nederlandse Tuinbouw Ondernemersprijs 1990 LANDEN TUINBOUW £eidó<2@otMCMit VRIJDAG 27 OKTOBER 1989 PAGINA 8" Ijsbergsla uit Spanje niet te stuiten In de afgelopen drie sei zoenen is de export van ijsbergsla uit Spanje sterk gegroeid. In het seizoen '86/'87 werd er 73.000 ton geëxporteerd. De export groeide in het daarop volgende seizoen met 13.000 ton uit naar 86.000 ton. De afzet naar het buitenland bleef vlot verlopen, want in het af gelopen seizoen werd er een groei gerealiseerd van maar liefst 27 pro cent. Hiermee kwam de export uit op 109.000 ton. In het rijtje buitenlandse afnemers neemt Enge land de eerste plaats in. Er werd in het afgelo pen seizoen 44 procent meer Spaanse ijsbergsla op de Engelse markt af gezet. Hiermee kwam de totale afzet op deze markt uit op 51.300 ton. West-Duitsland komt op de tweede plaats met 24.000 ton. De groei van de afzet op deze markt was wat minder specta culair, maar kwam toch altijd nog op 20 procent uit. Nederland impor teerde 15.400 ton en Zweden 10.200 ton. On danks de sterk gegroeide export zijn de Spaanse exporteurs niet tevreden over de behaalde resul taten. Dit komt vanWege de gedaalde prijzen op de afzetmarkten. Het Spaanse produkt onder vindt concurrentie van de ijsbergsla die in de af nemende landen gepro duceerd wordt. Citrus in woestijn De National Land Authority in Israël wil ongeveer 7000 hectare grond in de Negev woestijn, in het zuiden van het land, gaan gebruiken voor de start van een nieuw pro ject. Het gaat hier om de aan plant van citrusboomgaarden. De oogst van deze boomgaar den zal geheel bestemd zijn voor de zogenaamde verwer kende industrie. Het project wordt een van de grootste ci- trusaanplanten van de afgelo pen 50 jaar. De Hollandse prei, familie van de ui-achtigen telt zo'n 5000 fa milieleden. De meeste van die familieleden zijn onbekende gewassen, anderen worden al eeuwen geteeld en opgenomen in het voedingspatroon. Prei behoort tot de familie van de ui. Het is een zeer oud gewas, al bekend bij de Chinezen en de Romeinen, dat niet alleen als voedsel, maar ook om de geneeskrachtige werking werd gebruikt. Het waren de Romei nen die de prei aan het begin van de jaartelling over West- Europa verspreidden. Sinds ja ren wordt prei op grote schaal geteeld in Nederland. Van de 3025 hectare teeltoppervlakte werd zo'n 57 miljoen kg prei geoogst in 1988. Prei is een stengelgroente. Vol mineralen als ijzer en calcium, die we 's winters best gebruiken kun nen om onze weerstand op peil te houden. Prei heeft een heer lijk aroma en is in vele gerech ten te verwerken. Prei is het gehele jaar door verkrijgbaar. We kennen zo- merprei, lang en dun met een geelgroen blad, verkrijgbaar van juni tot september. Herfst- prei, een forse rechte stengel, een middelmatige lengte en een grijsgroen blad. Verkrijg baar van oktober tot december. Win terprei heeft een forse rechte stengel en een donker grijsgroen blad. Verkrijgbaar van december tot april. Let er bij het kopen van de prei op dat ze stevig aanvoelt, fris van kleur is en geen beschadigde plekken heeft. Prei kan onge veer een week bewaard wor den op een koele donkere plaats. Voor de vierde maal wordt op 30 januari 1990 de Nederlandse Tuinbouw Ondernemersprijs 1990 uitgereikt. Dat gebeurt dan gelijktijdig met de opening van de Nederlandse Tuinbouw Vakbeurs (NTV), die in de eerste week van februari in Bleis- wijk wordt gehouden. Evenals de voorgaande jaren wordt hij toegekend aan de onderneming, instelling of persoon, die toon aangevend heeft bijgedragen aan de ontwikkeling of de voor uitgang van de tunbouw. De stichting NTV werkt aan een nog grootschaliger opzet dan tot nu toe. Het initiatief tot instelling van de prijs werd in 1986 behalve door de NTV genomen door het ministerie vna Landbouw en Visserij, Hagelunie Agrari sche Verzekeringen en Rabobank Nederland. De prijs, die imiddels een goede status heeft verkregen in de tuinbouw, is toegekend aan Stichting van den Hoek's Broeiproevenbedrijf (1987), Fides Beheer BV (1988) en Koninklijke Brinkman (1989). Bloemen altijd welkom „Bloemen kleuren je dag", „Bloemen houden van mensen" of „Zeg het met bloemen" zijn slogans die iedereen kent. Het is dan ook een gegeven dat bloemen emoties oproepen. De Vlaamse dichter Guido Gezelle schreef het al in de vorige eeuw „Mij spreekt de blomme een tale". Oftewel, als woorden tekort schieten maken bloemen dat goed. Dat heeft iedereen wel eens ervaren. Bloemen zijn altijd welkom, bij droeve en feestelijke gebeurtenissen. FOTO: PR Nog niet zo lang geleden heeft de voorzitter van de Bond van Bloembollen handelaren, de heer S. Bonkenburg zich bijzon der kwaad gemaakt over de zeer negatieve uitla tingen van buitenlandse natuurbeschermers ge richt aan het adres van het bollenvak. Die uitla tingen werden door ene meneer Read ook op schrift gesteld en ver spreid in de vorm van een brochure enonder- steund door de Fauna and Flora Preservation Society en het World Wildlife Fund. Instanties die er mogen zijn en als die iets over je vak gaan rondbazuinen waarmee je het niet eens bent, dan blijf je daar uiteraard niet werke loos bij toezien. Zeker niet voorzitter Bonkenburg, die echter besefte, dat het hard terugtoeteren geen enkele zin zou hebben. Beter nog kon men de natuurbeschermers die de leer van Read gingen aanhangen, met de neuzen op de feiten drukken en dat is ook gebeurd. Men praat in dit verband ove rigens met name over bollen uit Turkije (de bakermat van „onze" bol) en een beetje rela tiveren mag gerust, vooral als men weet dat op een totale produktie van 8.500 miljoen bloembollen in Nederland het aantal van 55,2 miljoen uit Turkije geïmporteerde bollen schril afsteekt. Niettemin heeft de import van vooral die 55,2 miljoen stuks de ge moederen in het vak danig beziggehouden. De reden daarvoor was dat de nationale en de internationale natuur beschermingsorganisaties in tal van rapportages en persbe richten stelden dat een groot deel uit Turkije geïmporteer de bolgewassen uit het wild, zijn verzameld. Daarbij werd ook de beschuldigende vinger geheven in de richting van de Nederlandse bloembollensec tor omdat men medewerking verleende aan het uitroeien van zeldzame bolgewassen die voorkomen in de vrije natuur. Deze situatie heeft ertoe ge leid dat een commissie in het leven is geroepen,waarin zit ting hebben het Produktschap voor Siergewassen, de Bond van Bloembollenhandelaren, de Koninklijke Algemene Vereniging voor Bloembollen cultuur en de Consulent in Algemene Dienst voor de bloembollenteelt van het Mi nisterie van Landbouw en Visserij. Een zware commissie dus. Op basis van de kritieken komt schrijver Read in zijn brochu re onder meer tot de aanbeve ling om de import van de bloembollen uit het wild te verbieden, tenzij kan worden aangetoond dat het verzame len absoluut niet schadelijk is voor het voortbestaan van de betreffende soort. Daarnaast zouden door middel van een Europese regelgeving voor schriften uitgevaardigd moeten worden inzake het„la- belen" van produkten. Daar mee zou het land van her komst kunnen worden be kendgemaakt. De brochure werd op grote schaal verspreid en vormde voor de Nederlandse bloem bollensector de directe aanlei ding om een onderzoek in te stellen naar de juistheid van de feiten. Belangrijk was bo vendien dat op basis van ei gen onderzoek bekeken zou worden hoe de eigen bolle- nindustrie een zinvolle bijdra ge zou kunnen leveren aan de wijze waarop een einde kan worden gemaakt aan het ver zamelen ofwel verhandelen van bollen uit het wild. Met name waar het echt be dreigde soorten betreft. Op basis van zijn onderzoe kingen komt de Nederlandse commissie in zijn rapport met een aantal conclusies en aan bevelingen. Een daarvan is dat er goede afspraken moeten worden gemaakt over de definitie van het begrip „bollen uit het wild". De na tuurorganisaties geven hier van een ruime interpretatie, door te stellen dat iets als ge teeld materiaal te beschouwen is als het uitgangsmateriaal niet uit de natuur is gehaald. In alle andere gevallen spre ken zij over „wild" of „wild transplantedmaterial". Het vermoeden bestaat echter, zo meldt de commissie in haar uitvoerig rapport, dat Turkije geneigd is het aldus gekwali ficeerde „Wild transplanted material", dat in dat land on der de teeltregelingen valt, wel als geteeld te beschou wen. Een andere conclusie van de Nederlandsebollen- commissie heeft betrekking op de geringschatting van de natuurorganisaties op de fyto sanitaire controle. Gelet op de richtlijnen die in Nederland bestaan en zoals die ook in het rapport zijn beschreven, zet de commissie achter deze conclusies vraagtekens. Er is in Nederland namelijk wel degelijk een systeem van fy tosanitaire keuringen en er is geen aanleiding om aan de ef fectiviteit daarvan te twijfe len, zo'stelt decommissie. Er valt, dat is wel duidelijk, nog het nodige onderling te- verhapstukken, maar in elk geval heeft de Nederlandse bollensector de mogelijkheid gegrepen om de eigen visie te geven. De vraag is alleen in- hoeverre dit nog indruk maakt na het geschrijf van Read, want het gegeven dat waar rook is, ook vuur moet zijn, wordt internationaal ge bruikt en zal er waarschijnlijk toe bijgedragen hebben dat er de nodige butsen en deuken in het toch al niet meer zo fraaie blazoen van het bollen vak zijn bijgekomen. KERKDIENSTEN LEIDEN O.L. VR. HEMELVAART/ ST. JOZEF: za. 19.U., zo. 9.30 u„ 11 u. Hoogmis. H. LEONARDUS: za. 19 u. Euch. vie ring; zo. 10.30 u. Euch.viering. H. MIDDELARES: za. 19 u. Euch. vie ring; zo. 9.30 u. Hoogmis. H. LODEWIJK: za. 10 u„ 19 u„ zo. 8.30 u.. 10 u. Hoogmis, 11.30 u„ 18 u., 19 u. Lof. H. ANTONIUS VAN PADUA: za. 19 u.; ZO. 9.30 u., 11 u. Hoogmis. H. PETRUS: za. 19 u. Euch.viering; zo. 9 u. Euch.viering, 10.30 u. Hoog- O.L. VR. ONB. ONTV.: za. 19 u., zo. 10.30 u. Hoogmis, 12.15 uur. OUD KATHOLIEKE KERK: zo. 10 u. Eucharistieviering. Elk weekend zondag 10 uur, behalve 2e weekend in de maand, dan zater dag 19.00 uur en zondag geen dienst. AARLANDERVEEN HEILIGE PE TRUS EN PAULUS: za. 19 u.; zo. 10.30 u. Hoogmis. TITUS BRANDSMAKAPEL: zo. 9 u. Hoogmis, 12 u. ALPHEN AAN DEN RIJN H. PIUS: za. 19 u.; zo. 9 en 10.30 u. H. BONIFATIUS: za. 19 u.; zo. 9.45 u.. 11.30 u. DE HEILIGE GEEST KERK (De Bron): za. 19 u.; zo. 9 u„ 11 u. BOSKOOP ST. JAN DE DOPER: za 17.30 u. (de Stek). 19 u. (Kerk); zo. 9.30 en 11 uur (Kerk), (behalve in juli en augustus dan om 10.30 uur Kerk). HAZERSWOUDE H.H. ENGELBE WAARDERS: za. 19 u.; zo. 10.00 u. Hoogmis, 11.30 u. HAZERSWOUDE RIJNDIJK BER- NARDUSKERK: zo. 9 u. Viering. DEP. HET ANKER: za. 19 u.; zo. 10.30 u. HILLEGOM ST. JOZEFPAROCHIE: za. 19 u. Ned. liederen; zo. 10.00 u. Ned. liederen, 11.30 u. Ned. liederen H. MARTINUS: za. 19.00 uur; zo. 9.00 en 11.00 uur. Van 10-7 t/m 21-8 dien sten za. 19 uur, zo. 10.00 uur. HOOGMADE O.L. VR. GEBOOR TE: za. 19 u.; zo. 10 u. KATWIJK AAN DEN RIJN H. JO HANNES DE DOPER: za. 19 u. Eu charistieviering; zo. 10.00 u. Eucharis tieviering met parochieel koor. DEP. RIJNSBURG (Chr. Tuinbouw school): zo. 10.30 u. Euch. viering. BUITENKAAG JOHANNES EVAN GELIST: za. 19 u.; zo. 10.00 u. (10 uur is wintertijd. Zomer Is 9.30 uur). LANGERAAR H.H. ADRIANUS: za. 19 u., zo. 9.30 en 11.30 uur. LEIDERDORP DE MENSWOR DING: za. 19 u. Eucharistieviering; zo. 10 u. en 11.30 u. Eucharistieviering. LEIMUIDEN ST. JAN DE DOPER: za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11.15 u. samenzang. LISSE ST. AGATHA: za. 19 u. Euch. viering; zo. 10 u. Hoogmis (kin- dernevendienst); 11.30 u. H. Mis. DEP. POELPOLDER: za. 19 u, Euch. viering; zo. 10.30 u. Euch. viering. MARIAKERK: za. 19 u. H. Mis; zo. 9 u. Stille Mis, 10.15 u. Hoogmis. H.H. ENGELBEWAARDERS (Beek brug): za. 19 u.; zo. 10.00 u. NIEUWKOOP O.L. VR. HEMEL VAART: za. 19 u.; zo. 9 u„ 10.45 u. NIEUWVEEN H. NICOLAAS: za. 19 u.; zo. 9u„ 11 u. NIEUW VENNEP MARIA ONB. ONTV.: za. 19 u.; zo. 10 u. NOORDEN ST. MARTINUS: za. 19 u. Avondmis; zo. 9 u., 10.30 u. Ge zongen Mis. NOORDWIJK BINNEN ST. JE ROEN: za 19 u. H. Mis; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11.00 H. Mis. NOORDWIJKERHOÜ TOR: za. 19 u.; zo. 9.00 u. Hoogmis, 11 u. ST. JOZEF: za. 19 u., zo. 9 u„ 10.30 ÓEGSTGEEST ST. WILLIBRORD: za. 19 u.; zo. 9 u., 10.30 u. Hoogmis. OUDE ADE ST. BAVOKERK: za. 19 u. Avondmis; zo. 9 u. Hoogmis, 10.30 u. H. Mis in Rijpwetering. OUDE WETERING JAC. DE MEER DERE: za. 19.00 uur, zo. 9.15 en 11.00 u. ROELOFSARENDSVEEN MARIA PRESENTATIE: za. 19 u.; zo. 10.30 u. Hoogmis 10.30 u. RIJPWETERING O.L. VR. GE BOORTE: za. 19 u. in Oud Ade; zo. 9 u. Hoogmis, 10.30 u. SASSENHEIM ST. PANCRATIUS: za. 19 u.; zo. 9.30 Hoogmis en 11 u. STOMPWIJK H. LAURENTIUS: za. 19.30 u. Eucharistieviering met sa menzang; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11 u. Stille H. Mis. VOORHOUT. ST. BARTHOLOMEUS- KERK: za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u. VOORSCHOTEN H. LAURENTIUS: za. 19 u.; zo. 11.30 u. H. MOEDER GODS: 19 u.; zo. 10 u. WARMOND ST. MATTHIASKERK: za. 19 u.; zo. 9.00 en 10.30 u. WASSENAAR ST. WILLIBRORD: za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u. DE GOEDE HERDER: za. 17 u., zo. 10.30 u. ST. JOZEF: za. 19 u.. zo. 9.30 en 11 WOUBRUGGE GOEDE HERDER: za. 19 u.; zo. 10 u. ZEVENHOVEN HEILIGE JOHAN NES GEBOORTE: za. 19 u. H. Mis; zo. 9 u. Stille Mis, 10.45 u. Hoogmis. ZOETERWOUDE-RIJNDIJK MEER BURGPAROCHIE: za. 19 u. Misvie ring; afwisselende koren; zo. 10 u. met wisselende koren, 11.30 u. met orgel en Volkszang. ZOETERWOUDE ST. JAN'S ONT HOOFDING: za. 19.30 uur H. Mis met zang, zo. 9.30 u. Woord- en Commu nieviering. CHR. DIENAARKERK: za. geen H. Mis; zo. 10 u. Hoogmis. DE ZILK HEILIGE HARTKERK: za. 19 u.; zo. 10.30 u. LEIDEN Hervormde Gemeenten. Hooglandse Kerk: 10 u. ds. K. Bou- huys; 19 u. evensong. ds. A. Alblas (liturg) m.m.v. de Leidse Cantorij, 11.45 u. Oec. studentendlenst. Oude Vestkerk: geen. Marekerk: 10 u. ds. D. Driebergen, Katwijk; 17 u. ds. N. de Boo, Zlerikzee. De Regenboog: 9.30 u. ds. A. Alblas; 11.15 u. ds. Al blas en pastoor J. A. A. v. Well, ge- zinsdienst m.m.v. „de Sleutels". Bethlehemkerk: 10 u. In de Petrakerk: ds. H. Hortensius. Bevrijdingskerk: 10 u. ds. J. Nauta; 17 u. ds. H. Hortensi us Vredeskerk: 10 u. ds. A. Dron- kers. Stevenshof: 11 u. mw. K. v.d. Broeke, kand. theol. Eglise Wallone: 10.30 u. pasteur d. Ribs. Acad. Zie kenhuis: 10.15 u. ds. M. W. van Bei- num. Diaconessenhuis: 10.30 u. ds. H. J. v. Achterberg. Jeugdkapel: geen opgave. Petrakerk (zijzaal) dienst voor doven: 10.30 u. mw. C. Rip v.d. Willigenhof; 17 u. ds. J. van Rossum, Voorburg. LEIDEN Gereformeerde en andere Kerkgemeenschappen. Vredeskerk: 10 u. ds. A. Dronkers. Petrakerk: 10 u. ds. H. Hortensius. Oude Vestkerk: 10 u. in de Hooglandse Kerk, ds. Bouhuys. Maranathakerk: 10 u. ds. R. J. Koolstra. Bevrijdingskerk: 10 u. ds. J. Nauta; 17 u. ds. H. Hortensius. Groenhoven: 10 u. ds. J. Nauta. Chr. Geref Kerk: 10 en 17 u. ds. G. C. den Hertog. Geref. Kerk Vrijgem.: 10 u. en 17 u. dr. M. J. Arntzen. Doopsgez./ Rem. Kerk: 10.30 u. dhr. P. Katten- berg. Bapt. Gem.: 10 u. ds. R. v. Dig gelen. Leiden. Evang. Luth. Kerk: 10.15 u. ds. J. Mostert. Nieuw Apost. Kerk: 9.30 en 16 u. Evang. Gemeen schap: 9 uur Ev. A. Meulenberg; 10.30 u. ev. W. Smit. Leger des Heils. 10 en 19 u. Samenkomsten. Zevende- Dag-Adventisten. Zaterdag 10 u. Bij belstudie: 11 u. Predikatie. Evangelie Centrum de Bethlehemkerk: 10 u. Evang. J. P. H. Zijlstra. Zendlngs- groep „Jeruel": 17 u. Samenkomst. Pinkstergemeente Oude Vest: 10 u. dhr. J. Eikerbout. AARLANDERVEEN Herv. Gem.: 10.00 ds. M. D. Geuze, Noorden; 19 u. ds. M. Zoetewij, Berkel en Roden rijs. Geref. Kerk: 10.00 u. ds. P. W. van Wijngaarden; 18.30 u. ds. F. J. Boer. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. G. P. M. v.d. Linden; 15 u. ds. D. Visser. TER AAR Herv. Gem.: 9.30 u. en 18.30 u. ds. P. J. Stam. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. N. de Reus; 18.30 u. drs. M. J. Aalders, Woubrugge. ABBENES Herv. Gem.: 9.30 u. ds. Hammer, Hoofddorp. ALPHEN AAN DEN RIJN Hervorm de Gemeente. Opstandlngskerk: 10 u. ds. H. Ommering; 18.30 u. ds. P. C. 't Hooft. Adventskerk: 10 u. ds. A. Jonkman; 17 dienst voor gehandi capten. Kruiskerk: 10.00 u. ds. P. C. 't Hooft. Geref. Kerk. Maranathakerk: 10 u. drs. R. W. Biewinga, Sassen- heim; 18.30 u. drs. H. P. de Goede, Waarder. Salvatorikerk: 10 u. ds. F. J. Boer Bapt. Gem.: 10 u. ev. P. Smit; 18.30 u. zend. Sj. Verkerk. Leger des Heils: 10 en 19 u. Samenkomsten. Volle Evangelie Gem.: 10 u. dhr. D. v. Steenis. ALPHEN NOORD Herv./Geref. diensten. Goede Herder: 10 u. ds. R. H. Nieuwenhuis; 18.30 u. ds. F. Moli. De Bron: 9.15 u. ds. J. Delhaas; 10.30 u. ds. F. Moll; 18.30 u. geen dienst. Ashramcollege: 10 u. ds. G. Mulder. Driehoorne: geen opgave. Herv. Gém. Sionskerk: 9.30 u. ds. J. Ouwendijk; 18.30 u. ds. B. Tromp, Maarssen. Oudhoornseweg: 10 u. ds. H. J. ter BODEGRAVEN Herv. Gemeente. Dorpskerk: 10 u. ds. B. Maarsingh, A'foort; 18.30 u. ds. C. v.d. Scheur. Salvatorkerk: 10 u. ds. R. J. v.d. Hoef; 18.30 u. ds. Joh. Post, Eder- veen. Bethlehemkerk: 10 u. ds. J. G. Jansen, Gouda; 18.30 u. ds. R. J. v.d. Hoef. Geref. Kerk: 10 u. ds. D. H. El- derman; 18.30 u. ds. P. R. van Com- menee, Bergambacht. BOSKOOP Herv. Gemeente. Dorpskerk: 9.30 u. ds. O. C. Kerssen, Haamstede; 18.30 u. ds. H. Omme ring, Alphen. De Stek (Herv./Geref.): 9.30 u. ds. J. C. W. v.d. Hoff. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. G. de Jong; 18.30 u. ds. J. C. W. v.h. Hoff. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17.00 u. HAZERSWOUDE Herv. Gem.: 9..30 u. kand. Rodenburg, Katwijk; 18.30 u. ds. H. J. ter Bals, Alphen. Geref. kerk: 9 u. ds. P. Hulsman; 17 u. ds. D. N. Verschoor, Rijnsburg. HOOGMADE Herv. Gem.: 10 u. ds. N. J. Hoogendijk, Alphen. DE KAAG Herv. Gem.: 10 u. ds. P. C. 't Hooft, Alphen. KATWIJK AAN DEN RIJN Herv. Gemeente. Dorpskerk: 10 u. ds. B. Gijsbertsen, Zoetermeer; 18 u. ds. J. D. Wuister, Schiedam. Ontmoetings- kerk: 10 u. dr. J. H. v.d. Bank, Ede; 18.30 u. ds. J. Bogaard, Katwijk. De Rank: 10 u. ds. H. B. v.h. Ho», Voor hout, dopen. KATWIJK AAN ZEE Hervormde Gemeente. Nieuwe Kerk: 10 u. ds. H. Visser; 18 u. ds. W. H. B. ten Voorde. Oude Kerk: 10 u. ds. Ch. J. Sjollema; 18 u. ds. J. R. Volk. Ichtuskerk: 10 u. ds. F. Smaling; 18 u. ds. J. Vroegln- dewey. Pnlelkerk: 9.30 u. ds. J. R. Volk; 18 u. ds. Ch. J. Sjollema. Mara nathakerk: 10 u. ds. A. Christ; 18 u. ds. W. Chr. Hovius. Kapel Overduin: 14.15 u. dhr. E. J. Bergsman. Geref. Kerk. Open Hof: 9.30 u. ds. J. van Breevoort; 17 u. ds. G. J. Mink. Tri- umphator: 10 u. kand. K. T. Berghuis, A'dam; 17 u. ds. J. van Breevoort VLOK. Vredeskerk: 10 u. ds. G. J. Mink; 17 u. ds. P. J. Ribberink, Rijns burg. Chr. Geref. kerk: 10 en 17 u. ds. D. Slagboom. KOUDEKERK AAN DEN RIJN Herv. Gem.: 10 u. ds. C. A. v.h. Hof, Woubrugge, gez. dienst H.K.; 19 u. ds. H. Bade, Alphen. Geref. kerk: 10 u. dhr. J. de Heer, R'dam; gez. jeugd dienst, 19 u. dr. H. Bade, S.O.W- dienst Herv. kerk. LEIDERDORP Herv./Geref. dien sten. Dorpskerk: 10 u. ds. Tj. Does burg, H.A.; 18.30 u. ds. J. J. v.d. Born, Open Deurdienst. Scheppings- kerk: 9 en 10.30 u. ds. J. J. v.d. Born. LEIMUIDEN Herv Gem.: 9.30 u. ds. J. A. Schilt. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. C. v.d. Kooi; 19 u. ds. N. de Reus, Ter Aar. LISSE Herv. Gemeente. Dorps kerk: 10 u. ds. B. C. de Gelder. Pau- luskerk: 10 u. ds. D. Keuning, Noord- wijk; 19 u. ds. B. C. de Gelder. Geref. kerk: 10 u. dr. W. v.d. Zwaan, Leiden; 17 u. geen. Chr. Geref. kerk: 10 en 16.30 u. ds. M. Drayer. Geref. Gem.: 10 en 16 u. ds. K. de Gier, Den Haag. Ned. Geref. kerk (Salvatori): 10 u. ds. D. J. A. Brink, Haarlem; 17 u. ds. L. G. Compagnie, Zaandam. NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 en 8.30 u. ds. R. W. v. Mourik, H.A. Ge ref. kerk: 9.30 u. ds. R. J. A. Hanen- burg, Voorburg. NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 ds. L. F. de Graaff; 18.30 u. ds. v.d. Hoe ven, Rijnsaterwoude. NIEUW VENNEP Herv. Gem.: 9.30 u. prof. dr. C. Graafland, Gouda; 19 u. ds. G. F. Smaling, Rijnsburg. Geref. kerk: 9.30 u. ds. R. Knol, Haarlem; 16.30 u. ds. J. D. Kraan. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds. G. van Roekei. NOORDWIJK Herv. Gemeente. Grote Kerk: 10 u. ds. P. L. Schram; 17 u. ds. C. v. Duin, Hei en Boeicop. Kerk aan Zee: 10 u. ds. G. J. Ruiten burg; 17 u. ds. R. S. Elgersma. De Rank: 10 u. ds. v.d. Bergh. Geref. Kerk. Hoofdstraat (Buurtkerk): 10 u. ds. J. J. Kuiper; 17 u. In Kerk aan Zee, ds. R. S. Elgersma. Vinkenlaan: 10 u. ds. R. S. Elgersma H.A.; 19 u. ds. G. J. Ruitenburg, H.A. Stichtings- kerk: 11 u. ds. R. E. v.d. Wal, HOuten. Sole Mio: 9 u. ds. G. J. Ruitenburg. NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.: 10 u. ds. G. H. N. Germans. De Zilk: geen opgave. ÓEGSTGEEST Herv./Geref. dien sten Endegeest: 10 u. pater J. W. M. Boshouwers. Mauritskerk: 10 u. ds. G. J. de Bruin. Groene Kerkje: 10 u. ds. J. J. Kooman. Pauluskerk: 10 u. ds. R. E. da Costa. Gemeentecen trum: 10.30 u. prof. dr. J. Sperna- Weiland, R'dam; 19 u. dhr. W. J. Schot. Acad. ziekenhuis: 10.15 u. ds. L. Schokker. Genootschap der Vrien den (Quakers): Alleen 1e zondag v.d. maand dienst om 10.30 u. Ned. Ge ref. kerk: 8.45 u. ds. W. v.d. Veer, Maassluis; 16 u. ds. W. Janse. OUDE EN NIEUWE WETERING Herv. Gem.: 9.30 u. ds. M. B. Heijting, Oude Wetering. Geref. kerk: 9.30 u. dhr. W. Volker, A'dam; 18.30 u. ds. D. J. de Lange, Aalsmeer. Remonstrant se gemeente: geen opgave. RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.: 9.30 u. drs. T. H. v.d. Hoeven; 19 u. ds. L. F. de Graff, Nieuwveen. RIJNSBURG Hervormde Gemeen te. Grote Kerk: 9.30 u. ds. Wagter; 17 u. ds. J. J. C. Dee, Ellecom-de Steeg. Bethelkerk: 9.30 u. ds. P. de Bruin, Maarn. Geref. Kerk. Petrakerk: 9.30 u. ds. Verschoor; 17 u. ds. Terpstra. Immanuelkerk: 9 en 10.30 u. ds. Terpstra; 17 u. ds. Snel. Maranatha kerk: 9.30 u. ds. Snel; 17 u. ds. Ver schoor. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 u. ds. W. de Joode, Ede. SASSENHEIM Herv. gem.: 9 en 10.30 u. ds. Vollebregt; 19 u. ds. Bie winga. Geref. kerk: 10. u. dhr. M. de Ridder; 19 u. ds. R. W. Biewinga in Herv. kerk. Chr. Geref. kerk: 10 en 17 u. ds. J. M. Aarnoudse. Ned. Prot. Bond Sassenheim/Lisse: geen opga- VALKENBURG Z.H. Herv. Gem.: 10 u. dr. C. Vermeulen; 18.30 u. prof. dr. A. v.d. Beek. Geref. kerk: 9.30 u. dprof. dr. A. v.d. Beek; 18.30 u. drs. S. Oegema. VOORHOUT Herv./Geref. Kerk: 10 u. ds. A. W. E. Brokerhof, Anna Pau- lowna. VOORSCHOTEN Herv. Gem.: 10 u. ds. J. C. Schaap; 19 u. ds. J. C. Schaap. Geref. kerk: 10 u. ds. Lede gang; 19 u. ds. Schaap in Herv. kerk. „Ontmoeting,, (herv./geref.): 10 u. ds. J. D. A. de Zwart. WARMOND Herv. Gem.: 10 u. ds. H. M. Colijn, Bennekom. WASSENAAR Hervormde Ge meente Dorpskerk: 10 u. ds.R. Steenstra; 16.30 u. ds. M. van Campen, Woer den; 19 u. muziekdienst. Kievietkerk: Samen-op-weg diensten: 10 u. ds. mw. M. W. M. Janse de Jonge. Mes- siaskerk: 10 u. Afscheidsdienst ds. W. van Waasbergen. Dorpscentrum: 9.30 u. ds. C. N. van Dis. Geref. Kerk Zijllaankerk: 10 u. prof. dr. H. B. Weij- land, Lunteren; 19 u. mw. drs. T. Bergsma, Den Haag. Kievietkerk, Sa- men-op-weg diensten: 10 u. ds. mw M. W. M. Janse de Jonge. Ned. Prot. Bond: 10.30 u. ds. F. H. Fockema An- WOUBRUGGE Herv. Gem.: 9.30 u. dhr. J. Goedhart, Nieuwkoop; 18.30 u. ds. W. Koelewijn, Krimpen a.d. IJsr sel. Geref. Kerk: 9.30 u. drs. M. J. Aalders; 18.30 u. dr. C. v.d. Kooi, Lei- muiden. Ned. Prot. Bond: geen opga- ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30 u. kand. J. v.d. Kamp, Beverwijk; 19 u. dhr. J. de Haan. Geref. Kerk: 9.30 u. drs. J. Vegh; 19 u. dhr. M. Schreuder. ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 10 u. ds. J. Haitsma, Boskoop; 18.30 u. ds. J. OUwendijk, Alphen. Geref. Kerk: 10 u. dhr. J. v. Wallinga, L'dorp; 18.30 u. dr. R. Fernhout, Alphen. ARTSEN Leiden: Groep 1: Tan, Janssen, Zwijnenburg, Meyer, R. van Leeuwen, Verhage, Maris, Groene- veld en De Ruiter, Van Schie: za. dr. R. van Leeuwen, tel. 218661, zo. dr. H. Meijer, tel. 215510. Groep 2: Bergmeyer, Nering Bögel, Van Gent, Taytelbaum, Van Luyk, Klaassen, Rus, Kruis en E. de Lange: za. dr. R. Taytelbaum, tel. 120266, zo. dr. F. Kruis, tel. 126371. Groep 3: Pleiter, Lely, Smit, W. de Bruijne, J. de Bruij- ne, Stolk, Jurgens, Fogelberg en v.d. Muysenbergh: za. dr. J. Lely, tel. 416555, zo. dr. Oltheten, tel. 132877. Groep 4: Bénit, Horn, de Kanter, Lahr, Lodder, Nieuwenhuis, Van Rijn, Van Wingerden, J. Zaaijer en R. Zaaijer, J. de Kanter: za. dr. F. Lahr, tel. 120347, zo. dr. A. van Rijn, tel. 765400. Groep 5: Jasperse, Wiers- ma, Crul, Kooyman, De Jong, Prince, Reinders, D. Hammerstein en A. Hammerstein: za. dr. D. Hammer stein, tel. 720936, zo. dr. A. Hammer stein, tel. 767646. Oegstgeeet: za. en zo. dr. D. van Overvest, tel. 173994. Kaag - Abbenee -Nieuw Vennep: tel. 02526-72850. Leider dorp: za. dr. J. v.d. Leden, tel. 894539 (spreekuur van 12.30 tot 13.00 uur op Hoofdstraat 8), zo. dr. A. de Hey, tel. 896464 (spreekuur van 12.30 tot 13.00 uur op Florijn 10). Voorschoten: za. dr. Meiman, tel. 01717-2118, zo. dr. Baars, 01717- 2520. Warmond - Voorhout: za. en zo. dr. Walenkamp, 01711-10030. Noordwijk: za en zo. Gezondheids centrum. 01719-19300. Katwijk - Rijnsburg - Valkenburg: Groep 1: F. Dijk, J.J.A. Henneman, J.H. ten Hove, J.A.J. Lodder. W.C.M. Meeu- wisse, J.A. Pool, I.J.W. Schonenberg: za. en zo. dr. F. Dijk, 01718-74010. Groep 2: W. Bergman, H. van Duyn, L. van Duyn, H.M. Hueting, H.C. Moolenburgh, J. Timmers: za. en zo. dr. H. Moolenburgh, 01718-13222. Groep 3: G. van Delft, E.C.M. Pries ter, R. Rietbroek, A.J. Verhage, C.H. van der Water: za. en zo. dr. E. Pries ter, 01718-21024. Sassenheim: za. en zo. dr. H. Moerman, tel. 02522- 11119. Alkemade - Rijnsaterwou de: za. en zo. dr. R. Glansbeek, 01713-12511 Roelofarendsveen: Praktijk Saeys/van Mierlo/Roelen- /Brock: za. en zo. dr. A. Saeys, 01713-12217. Alphen: groep 1: za. dr. P. Hertzberger, 01720-73264, zo. dr. P. Wijnmaalen, 01720-72079; groep 2: za. dr. H. Rakers, 01720- 45610, zo. dr. J. van Engelen, 01720- 21915; Groep 3: za. dr. M. Smid. 01720-45371, zo dr. E. Plag, 01720- 43896. Hazerswoude-Koudekerk: za. en zo. dr. A. Bosch, 01728-9281. Benthuizen - Boskoop: za. en zo. dr. J&T Buiter, 079-313737. Langeraar - Nieuwveen -Ter Aar - Woubrugge (za. 10.00 uur tot zo. 24.00 uur; altijd eerst bellen): za. en zo. dr. A. Kieve- n/A. van Dongen, 01723-8101. Nieuwkoop - Noorden: za. en zo. dr. P Waelen, 01723-9532. Voor drin gende zaken spreekuur tussen 11.00 en 11.30 en tussen 17.00 en 17.30 uur. Hillegom: za. en zo. dr. C. v.d. Have, tel. 02520-15417. HOMEOPATHISCHE ARTSEN LEI DEN Waarneemregeling voor D. Koster, C Juffermans en I. Cowan. De dienstdoende arts is te bereiken via de dokterstelefoon, tel. 071- 122222. TANDARTSEN Leiden - Leider dorp - Oegstgeest - Warmond: za. en zo. J. van Veen, Rosmolen 2, Lei den, tel. 220164. Spreekuur om 13.00 uur. Zoeterwoude: dr. Freeke, tel. 410950/414547. Alkemade - Lei- muiden: eigen tandarts bellen voor 15.00 uur. Leidschendam: Voor spoedgevallen tel. 974491. Bollen streek: za. en zo. H. Lockefeer, 02522-12166. Noordwijk: za. en zo. A. Koppendraaier, 01719-12640. Katwijk: za. en zo. J. den Outer, 01718-12460. APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp - Oegstgeest - Voorschoten: za. en zo. Apotheek Reyst, Steenstraat 35, Leiden, tel. 120136, Apotheek v. Breest Smallenburg, Loevestein 6, Leiderdorp, tel. 890000, Apotheek Meidoorn. Voorstraat 59, Voorscho ten. tel. 01717-3350. Alkemade: Apotheek Alkemade 01713-9100, open: zat 12-13, 17.30-18 u, zon feestdagen 12.30-13 en 17.30-18 u. Noordwijk - Katwijk Rijnsburg: za. en zo. Apotheek De Jong, Kon. Julia- nalaan 22, Katwijk, tel. 01718-14370. Leidschendam: za. en zo. Apotheek Mariahoeve, Het Kleine Loo 356, Den Haag, tel. 070-476031. Noordwij- kerhout: za. geopend van 9-13. u. en van 17-18 u. en zo van 12-13 u. en 17-18 u. Spoedrecepten tel. 3511 of dienstbel. Sassenheim: 02522- 10169. WIJKVERPLEGING Leiden - Noordwijkerhout - De Zilk - Voor hout: tel. 071-122222. Bollen streek: Wijkverpleging Gezondheids centrum, tel. 02522-14147. Hille gom: Opgave vla het antwoordappa raat. tel. 02520-16217. Leidschen dam: Kruisvereniging, tel. 070- 455300." Oegstgeest: Kruisvereniging, tel. 071-177444. DIERENARTSEN Leiden: za. en zo. H. Vestjens, Rijn en Schiekade 23, Leiden, 144323. Voorschoten - Leidschendam: eigen dierenarts bel len. Bollenstreek: za. en zo. E. Scheele, tel. 02521-10847. Katwijk: Opgave via het antwoordapparaat, op zaterdag tussen 11.00 - 12.00 uur spreekuur bij dr. Snel. Muurling- /Helder/Roest: za. en zo. F. Muurllng, tel. 125057. APOTHEKEN De avond- en nacht diensten van de apotheken in de re gio Leiden worden waargenomen door de apotheken die ook weekend dienst hebben. ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI ZEN LEIDEN Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis be halve van dinsdag 13.00 u. tot woens dag 13.00 u. (Diaconessenhuis polikli nieken tel 155543, afdeling S.C.U. tel 175639) en van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag 13.00 u. (Elisabeth-zieken- De Geneeskundige Dienst Leiden is verhuisd van de Roodenburgerstraat in Leiden naar de Cronesteinkade 18a in Leiden. VERENIGING BESCHERMING ON GEBOREN KIND Hulpverlening bij ongewenste zwangerschap voor moe der en kind. Bel tel. 071-896309; 071- 897762; 033-620244 (dit laatste num mer is dag en nacht bereikbaar). BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN Diaconessenhuis: Bezoekuur dage lijks van 16.00 tot 17.00 uur en van 18.30 tot 19.30 uur. Kinderafdeling dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet meer dan twee bezoekers per patiënt. Sint Elizabeth-ziekenhuis: Volwas senen dagelijks van 14.00-14.45 u. en van 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen ook 11.15-12.00 u. Kraamafdeling: dag. van 15.00-16.00 u. en van 18.30- 19.30 u. en van 19.30-21.00 u. alleen voor vaders. Kinderafdeling dag. 15.00-18.30 u. CCU (hartbewaking) dag. van 14.00-14.30 u. en van 19.00- 19.30 u. Intensieve verpleging: dag. van 14.00-14.30 u. en van 18.30- 19.00 u. Sport-Medisch Adviescen trum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u. in het St. Elisabeth-ziekenhuls. En degeest: Di. en vr. 13.00-14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eer ste klasse: de gehele dag. Jelgers- makliniek: Jongerenteam: za. en zo. 14.00-17.00 u. Opname: werkdagen 16.45-17.45 u.; za. zo en feestdag. 10.00-11.30 en 14.00-16.30 u. Team A, C en D: dag. tot 21.00 u. met uit zondering van behandeltijden en etenstijden. Academisch Zieken huis: Voor alle patiënten (behalve kin deren) zijn de bezoekuren als volgt: Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30- 19.30 u. Avond bezoekuur afdeling verloskunde: 18.00-19.00 u. De Prae- maturenafdeling: voor ouders en fa milie is na overleg met patiënten doorlopend bezoek mogelijk. Bezoek aan ernstige patiënten: wanneer aan ernstige patiënten doorlopend be zoek wordt toegestaan kan de hoofd verpleegkundige hiervoor speciale kaarten verstrekken. Kinderkllniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen 15.15-17.00, babyzaal en boxenafdeling: volgens afspraak met het verpleegkundig hoofd. Bezoektij den kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen na overleg met verpleegkundig hoofd. Voor an dere bezoekers van kinderen: Keel-, neus- en oorheelkunde en neurologie: 14.15-15.00 en 18.30-19.30. Oogheel kunde en heelkunde: 14.15-15.00 en 18.30-19.00. Rijnoordziskenhuis: Dagelijks 14.30-15.15 u. en 18.30- 19.30 u. Extra bezoek hartbewaking: 11.00-11.30 u. Extra bezoek vaders kraamafdeling: 19.30-20.30 u. Kinder afdeling 15.00-15.30 u. alleen voor ouders 18.00-18.30 u. CENTRALE REGISTRATIE KINDER OPVANG (Koornbrugsteeg 2, 2311 EK Lelden, tel 254810.) Informatie over en aanmelden voor kinderop vang in Leiden. Geopend: ma t/m vr dag 9-12. ANTI-DISCRIMINATIE CENTRAAL MELDPUNT LEIDEN. Ketelboeter- steeg 10. Ma. t/m vr. telefonisch be reikbaar van 10.00 tot 16.00 via 071- 120903. Spreekuur ma. 13.00-15.00 en do. 18.80-20.30. LEIDSE RECHTSWINKEL Juri disch Adviesbureau, Ketelboeters- steeg 10. tel. 130775; afdeling bels» tingen: alleen op afspraak, klachten bureau: di. en do. 18.30-20.30, afdt ling vreemdelingenrecht: ma. en do. 18.30-20.30, afdeling vrouwen vr. 10-12. SOS Telefonische Hulpdienst L< den e.o. Voor een gesprek vi mens tot mens. Vertrouwelijk. Dag ei nacht bereikbaar. Telefoonnumms achterop de telefoongids (071 125202). BUREAU VOOR RECHTSHULP Herengracht 50, tel. 123942; spreeku ren ma. en di. 10.00-12.30 u„ 13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u. DIERENHULP- EN AMBULANCE DIENST Hulpverlening in Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Rijnsburg. Valkenburg, Voorschoten, Warmond en Zoeterwoude. Tel. 071-174141. BURGERRAADSLIEDEN Koren brugsteeg 2, tel. 143171 (kantooru ren). Spreekuren ma., di. en wo 11.00-12.00 u„ do. 18.30-20.00 u. GEZINSVERZORGING Stichting gezinsverzorging Leiden. Aanvragei hulp voor bejaarden en langdurig! zieken en gezinsverzorging, Rem- brandtstraat 17, tel. 149441 (ma. t/m vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 u.). KINDER- EN JONGERENTELEFOON Dagelijks geopend van 16.00 tol 20.00 uur. Het nummer Is 071 120611. MAATSCHAPPELIJK WERK Stich ting Maatschappelijk Werk, Lang» gracht 1b, spreekuur ma. t/m vr. 9.00-10.00 en volgens afspraak, tel 142144. Gezondheidscentrum Meren- wijk, spreekuur ma. 11.00-12.00 en do. 14.00-15.00, tel. 212195. Gezond heidscentrum Stevenshof, spreekuur do. 10.00-11.00, tel. 311506. Sectof Noord: Herensingel 53, spreekuur ma. t/m vr. 9.00-10.00, tel. 146041. Sector Zuid: Morsweg 83, spreekuur ma. t/m vr. 9.00-10.00 en volgens al- spraak, tel. 316167. Algemeen Maatschappelijk Werk In geval van directe noodsituaties MELDLIJN AGRESSIE EN DISCRIMI NATIE HOMOSEXUALITEIT 071 221008. zo. 20-24. RAAD VAN ARBEID Hoge Rljndijl 306, Leiden, tel 071-899375. Kantoor geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14-16 Telefonische informatie over kinder bijslag: 8-12 u. SOCIALE RAADSVROUW VOOR SCHOTEN Spreekuren: ma. 19.00 20.00 u. wo. en vr. 9.00-10.30 u. Leid- seweg 33, Voorschoten. Tel. 3254. SP HULP- EN INFORMATIEDIENST Groenesteeg 33, Leiden. Tel. 071- 134640 of 071-144600. Hulp en Infor matie op medisch, juridisch en milieu gebied, werk, sociale verzekering en huurkwesties. Spreekuur: elke don derdag van 20.00-21.00 u. STICHTING VRIJWILLIGERS CEN TRALE Pallasstraat 1, Alphen aan den Rijn. Tel. 01720-33033. Begelei ding en opvang van mensen, die om welke reden dan ook, tijdelijk hulp nodig hebben. Bovendien wordt infor matie verstrekt over andere mogelijk heden van hulpverlening en de be reikbaarheid daarvan. VRIJWILLIGERS CENTRALE Lan- gegracht 246a, Leiden. Tel. 149064 Dagelijks bereikbaar van 9.00-17.00 u. voor informatie over vrijwilligers werk en cursussen of een persoonlijk gesprek. MEIDENTELEFOON Tel: 071- 141616, bereikbaar maandag 18.31" 20.00, donderdag 19.00-22.00. WERKENDE JONGEREN Klach ten- en Informatieuur Elke dinsdag avond van 17.00 tot 20.00 u. KWJ- kantoor Koppenhlnksteeg 2, Lelden Tel. 071-121139. Borstvoeding Begeleidingsgroep Leiden. Telefonische hulpdienst (voo praktische hulp en informatie): t* 170083, 215332 of 312556.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 8