ogere inkomens gaan er nog
teeds het meest op vooruit
Rotterdam wacht handenwrijvend
op komst 'drammer' Kombrink
CDA en PvdA komen beloftes niet na
1 KNOLLEN
Werkgevers en vakbeweging maken zich op voor najaarsoverleg
[M KOK: „NIET MOOIER MAKEN DAN HET IS"
Kok positief over wijze van onderhandelen
Jnnenland
£eidóe@ou/umt
VRIJDAG 27 OKTOBER 1989 PAGINA 3
20'N UlTROtSARe HDNPELMN ISeöM
AAROICTÊ' I/IWWWC. uw OM M0U1E"
2eG£ew p>rr mm baas en momD
T,V? DICHTER. 6<) ELKAAR t
L .eeaacT--
ROTTERDAM/DEN HAAG
PvdA-wethouder Roel
den Dunnen van Economi
sche Zaken/havenbedrijf in
Rotterdam hoort het goede
nieuws 's middags via de te
lefoon. „Meent u het werke
lijk? Komt Kombrink naar
Rotterdam? Maar dat is fan
tastisch! Een doordrammer
als hij, en dat bedoel ik heel
positief, kunnen we hier
goed gebruiken".
De PvdA-fractie in Rotter
dam, wethouders incluis,
staan handenwrijvend te
wachten op het moment dat
kamerlid Hans Kombrink
volgend jaar als nieuwe wet
houder zal toetreden tot het
college van b en w. Gisteren
kondigde Kombrink, via
een summier persbericht
zijn vertrek uit de landspoli-
tiek aan. Politici in de Maas
stad tippen het vertrekken
de kamerlid reeds als nieu
we wethouder van financiën
of economische zaken.
Eieren
De 42-jarige Kombrink, die
sedert 1979 financieel
woordvoerder van de ka
merfractie is, lijkt eieren
voor zijn geld te hebben ge
kozen nu steeds duidelijker
wordt dat waarschijnlijk
Wim Kok en niet hij
zelf de nieuwe minister
van financiën wordt. Kom
brink ambieerde ook het
staatssecretariaat van finan
ciën, de post die hij in het
tweede kabinet Van Agt
(1981) een jaar mocht bekle
den. Maar deze functie zal
bij de formatiebesprekingen
vrijwel zeker toevallen aan
het CDA.
Volgens Peter van Dijk,
voorzitter van het PvdA-ge-
west Rotterdam hebben hij
zelf en Kombrink al ruim
vóór de kamerverkiezingen
gesproken over een mogelijk
wethouderschap in Rotter
dam. Van Dijk: „Ik heb hem
toen gevraagd: 'Hans, ben je
niet toe aan een nieuwe uit-
1 daging?'. Dat soort gesprek
ken voer je nu eenmaal in
het kader van een goed per
soneelsbeleid. Kennelijk
heeft hij daar serieus over
nagedacht, want maandag
kreeg ik een telefoontje dat
hij nog deze week de knoop
zou doorhakken. Woensdag
middag hoorden we het goe
de nieuws. Overigens liep de
termijn voor de kandidaat
stelling vandaag af".
Met Kombrink hoog op de
kandidatenlijst hoopt de
PvdA-Rotterdam een deel
van het electorale verlies bij
de jongste kamerverkiezin
gen weer goed te maken.
Welke portefeuille aan
Kombrink toe zal vallen
hangt volgens Van Dijk af
van de coalitiebesprekingen.
Na de huidige samenwer
king met de VVD koerst de
PvdA-Rotterdam af op een
college met het CDA.
Eén vacature is in elk geval
al bekend: wethouder Den
Dunnen (EZ, haven), twaalf
jaar één van de meest mar
kante bestuurders in de ha
venstad, keert niet terug. In
Den Haag wordt Den Dun
nen getipt als nieuwe minis
ter of staatssecretaris van
Economische Zaken. Den
Dunnen haalt daar de
schouders over op: „Ik weet
nog niet wat ik ga doen. Het
is altijd weer een loterij op
Het Binnenhof, dus daar
maak ik me niet druk om.
Ik heb in elk geval geen toe
zeggingen of telefoontjes
van Wim Kok gehad. Ik heb
overigens zo'n idee dat ik er
niet bij ben. Om zo één,
twee, drie door te wippen
naar een zware post in Den
Haag, daar zit ik in elk ge
val ook niet op te wachten".
Neo-realist
In de Tweede Kamer zien
met name de collega's van
VVD en CDA Hans Kom
brink node vertrekken.
Door zich regelmatig zeer
eigenzinnig op te stellen
zakjapanner in de hand en
het gezicht op vanzelfspre
kend verwierf Kom
brink het als compliment
bedoelde etiket 'neo-realist'.
Binnen de PvdA-fractie zélf
werd het optreden van de
financieel woordvoerder
vaak minder op prijs ge
steld.
Zo haalde Kombrink zich in
1987 kort voor de Staten
verkiezingen de woede van
zijn partij op de hals door de
koppeling van sociale uitke
ringen aan de lonen ter dis
cussie te stellen. Kombrink
zei toen dat een kind kan
narekenen dat zo'n automa
tische koppeling onbetaal
baar is. Die uitspraken wer
den hem door de fractie erg
kwalijk genomen omdat de
PvdA in het verkiezingspro
gramma juist een hard punt
van de automatische koppe
ling maakte. Uiteindelijk
moest Wim Kok zélf er aan
te pas komen om de rel te
sussen.
Kombrink maakt met zijn
vertrek overigens een ka
merzetel vrij voor de Rotter
dammer Piet de Visser, be
ter bekend als 'paspoorten
Piet', die door een ongeluk
kig samenspel van omstan
digheden bij de verdeling
van de kamerzetels net bui
ten de boot viel. Het ge
dwongen vertrek uit de Ka
mer viel Piet de Visser, van
af 1981 kamerlid, bijzonder
zwaar. „Ik weet nog niet
wat ik ga doen", verklaarde
hij onthutst in een af-
scheidsinterview.
Hans Kombrink, geboren in
Steenwijk, is al sinds zijn
zestiende jaar actief in de
politiek; eerst in de PvdA-
jongerenbeweging en ver
volgens als voorzitter van de
jongerenafdeling Amster
dam. Al op zijn 26e, in 1972,
trad hij als jongste kamerlid
toe tot de PvdA-fractie.
Kombrink bleef in de ka
merbankjes, met een onder
breking van één jaar in het
tweede kabinet-Van Agt,
toen hij staatssecretaris van
financiën werd. Het cen
trum-rechtse kabinet Lub
bers-1 maakte een abrupt
einde aan Kombrinks' be
stuurlijke loopbaan.
PAUL KOOPMAN
(Van onze sociaal-economische
redactie)
DEN HAAG De werkgeversorganisaties
VNO en NCW zijn minder somber over de kans
op een centraal akkoord dan vorige week, di
rect na presentatie van het concept-regeerak
koord. „Er lijkt een beter klimaat te ontstaan",
aldus de christelijke werkgevers. De vakcentra
les CNV en FNV zien in het regeerakkoord
„aanknopingspunten om verder te praten over
een gemeenschappelijke aanpak". Een sociaal
akkoord is volgens het CNV, onmisbaar.
Het overleg tussen informateur Lubbers, FNV-
voorzitter Stekelenburg en VNO-voorman Van
Lede vorige week dinsdag heeft vruchten afge
worpen, zo blijkt uit de reacties van werkge
vers- en werknemersorganisaties. Echt jui
chend is geen van de partijen, maar op onder
delen zou het definitieve akkoord nu beter aan
de wensen van vakbeweging en werkgevers
beantwoorden dan het originele stuk. „Op een
aantal onderdelen geeft het enige verbetering
te zien", aldus het NCW.
Het Verbond van Nederlandse Ondernemingen
vindt dat het regeerakkoord, ondanks enkele
verbeteringen, de economische positie van Ne
derland in Europa veronachtzaamt. De werkge
legenheid zal daaronder lijden. Het VNO merkt
op dat de verantwoordelijke politieke partijen
CDA en PvdA weliswaar zeggen de Nederland
se economie te willen versterken, met het oog
op Europa '92, maar tegelijkertijd de collectieve
uitgaven met twee miljard gulden te verhogen.
Vooral de koppeling tussen lonen, uitkeringen
en ambtenarensalarissen kan in de ogen van
VNO en NCW geen genade vinden. „Het nieu
we kabinet wil de overheidsfinanciën beheer
sen, maar voert een vrijwel automatische kop
peling in". Ook lastenverzwaringen (onder
meer de aftopping van het reiskostenforfait)
nemen de werkgevers informateur Lubbers en
de onderhandelaars De Vries en Kok niet in
dank af. Het extra ingezette milieubeleid lijkt
de werkgevers wat te voorbarig, aangezien de
uitvoering van het NMP al een groot aantal
problemen zal oproepen.
De FNV constateert dat er een andere wind
waait. „Hij is nog matig, terwijl hij krachtig
moet worden". Ontevreden zijn FNV en CNV
over het feit dat de koppeling niet met terug
werkende kracht wordt hersteld. Het CNV
vraagt zich af hoe de toekomstige regeringspar
tijen nu al weten dat de koppeling op 1 juli 1990
zal leiden tot een verhoging van de uitkeringen
met 1,4 procent. „Immers dat is niet nu, maar
pas na april volgend jaar vast te stellen". Beide
vakcentrales vinden de beoogde teruggang in
de werkloosheid nog onvoldoende.
Het CNV noemt het terecht dat het regeerak
koord een aantal zaken naar de toekomst
schuift. „Dat kan tot spanningen in de coalitie
leiden. Maar deze aanpak is goed voor het de
mocratisch functioneren. De kreet: het regeer
akkoord regelt dat nu eenmaal zo, wordt door
dit akkoord terecht naar de historische prulle-
bak verwezen".
De vakcentrales vinden de financiële ruimte
voor verbeteringen in de arbeidsvoorwaarden
van ambtenaren en trendvolgers in het regeer
akkoord te gering. Er is, aldus CNV en FNV,
geen echte poging gedaan om de onderhande
lingsruimte minstens even groot te laten zijn als
in de marktsector.
Jan Stekelenburi
■oto: dijkstra
REIJNDERS OVER MILIEUPRAGRAAF REGEERAKKOORD:
DEN HAAG De milieupa
ragraaf van het regeerakkoord
stuit bij prof. L. Reijnders,
hoogleraar milieukunde en
voorzitter van de Stichting
Natuur en Milieu, op grote
weerstanden. Voor de AVRO-
radio noemde hij het milieube
leid voor de komende vier jaar
een „buitengewoon slap af
treksel van wat in de verkie
zingsprogramma's van CDA
en PvdA te vinden was".
Ook prof. P. Verhagen, direc
teur economische zaken van
het VNO, is niet te spreken
over het aangekondigde mi
lieubeleid. Maar hij vindt juist
dat het regeerakkoord op dit
punt te ambitieus is. De 'NMP-
plus', die voorziet in een aan
tal maatregelen die verder
gaan dan het in mei van dit
jaar uitgebrachte Nationaal
Milieubeleidsplan, betekent
een afwijking van de uitgezet
te lijn, vindt Verhagen. „Dat
soort tussentijdse aanscherpin
gen van het milieubeleid gaan
het bedrijfsleven veel geld
kosten".
Reijnders hoopt dat het nieu
we kabinet in de voorjaarsnota
van 1990 extra maatregelen zal
aankondigen. In zijn ogen is
dat in elk geval nodig voor
wat betreft het voorkómen
van afval, de uitstoot van ver
zurende stoffen en het verder
terugdringen van de uitworp
van kooldioxide (CO,).
Tijdens de verkiezingscampag
ne kondigde CDA-lijsttrekker
Lubbers aan dat de uitstoot
van CO, de komende vier jaar
met acht procent omlaag zou
moeten. Volgens Reijnders is
Lubbers zijn verkiezingsbelof
te niet nagekomen door nu uit
te gaan van een vermindering
van CO, met zes procent. Hij
meent dat dit in absolute getal
len zelfs nog een stijging zal
betekenen, omdat het alleen
gaat om een reductie van de
stijging van de uitstoot.
Verhagen vindt de aangekon
digde CO,-doelstelling te ver
gaan. Vooral omdat het kabi
net heeft gezegd dat er reke
ning moet worden gehouden
met de milieu-activiteiten van
andere landen. Volgens de
VNO-man zijn deze beide stel
lingen regelrecht met elkaar
in strijd.
(Van onze
m jarlementaire redactie)
j N HAAG De koop-
cht van de minima
imt de komende vier
aanzienlijk minder
dan de koopkracht
j de mensen met een
dflden- of een hoger in-
eTnen. De eersten gaan
si{ volgend jaar 1,25 op
3P)ruit, terwijl de laatsten
let> a 2,75 procent netto
*k|er in handen zullen
;itjgen. Dit blijkt uit de
^Crrekening' die het
etiitraal Planbureau
lta)ft gemaakt van het re-
2 (rakkoord van CDA en
«IA. De CPB-tabellen
k m geen wezenlijk ver-
ëIïl zien met de plannen
i het demissionaire ka-
et van CDA en VVD.
1 Den-Links noemt het onder-
sjdelingsresultaat vooral op
clypunt „ronduit teleurstel-
11". Dat de uitkeringsge-
migden door toedoen van
"PvdA per 1 juli volgend
een extraatje krijgen van
1 5 procent vindt Groen-
jvks een schrale troost. „Dat
eelt dus zegge en scrhijve
eie gulden in de maand. Net
ga>eg voor een 'patatje-met'."
dl
Koopkrachtontwikkeling 1990 en 1991-1994 volgens de plannen van resp. het vorige kabinet en
het beoogde nieuwe kabinet.
PvdA-leider Wim Kok erken
de gisteren dat het 'koop
krachtplaatje' niet helemaal
geworden is zoals zijn partij
graag had gezien. „Ik houd er
niet van de dingen mooier te
maken dan ze zijn". De oor
zaak van de onevenwichtig
heid in het inkomensbeleid is
volgens Kok dat er van het
CDA niets meer aan de belas
tingverlaging a la Oort veran
derd mocht worden.
„Dus is het onvermijdelijk dat
het koopkrachtbeeld voor de
hogere inkomens zeer positief
blijft, zeker als het gaat om
tweeverdieners". Volgens Kok
was het onmogelijk om ook de
'onderkant' een dergelijk
voordeel te geven. „Dan praat
j lister Brinkman en staatssecretaris Van Voorst tot Voorst, momenteel allebei ook kamerlid,
turleggen nog even met elkaar voordat de fractievergadering van het CDA begint.
foto: anp
HAAG De opposi-
ele fracties in de
le|eede Kamer hebben
ike kritiek op het defi-
0(|eve regeerakkoord van
u en PvdA. De VVD
bgjdt het beleid van het
:omstige kabinet „vaag
financieel riskant",
en Groen Links noe-
het onderhandelings-
iltaat van „ronduit te-
•stellend".
diL
ovID-leider Voorhoeve ver-
leit de nieuwe coalitiepartners
/oreel politiek gevoelige pun-
iijj naar de toekomst door te
ekuiven. „De op zich prijzens-
ooirdige snelheid van de tot-
eradkoming van het regeer-
[elioord kan zo tot vertraging
is besluitvorming in de toe-
Ifist leiden", zegt Voorhoe
dt) Het gaat de VVD daarbij
ntiral om het euthanasie-
>afegstuk, het verzekerings-
OPPOSITIE OVER
REGEERAKKOORD:
„Teleurstellend,
vaag en
financieel
riskant"
stelsel volksgezondheid en de
invulling van de lastenverlich
ting die mogelijk wordt door
de belastinvereenvoudiging
volgens het plan-Oort.
Ook in financieel opzicht
vindt Voorhoeve het kersverse
regeerakkoord ondeugdelijk.
Hij denkt dat er aanzienlijk
meer geld zal moeten worden
uitgetrokken voor de ambte
narensalarissen en de uitke
ringen dan men nu veronder
stelt. Nu de druk van belastin
gen en sociale premies met 2,5
miljard stijgt, zullen de lonen
zich niet langer gematigd ont
wikkelen, verwacht de VVD.
Door het herstel van de 'kop
peling' zullen dan ook de uit
keringen en de ambtenarensa
larissen moeten stijgen.
Volgens D66 draagt het re
geerakkoord geen nieuwe op
lossingen aan ten opzichte van
het concept-stuk. Er zijn enige
concrete verbeteringen, maar
op een hele ris belangrijke
punten is .niets veranderd,
constateren de Democraten.
Dat zou vooral gelden"voor het
euthanasievraagstuk, het on
derwijs- en het milieubeleid.
De kritiek van Groen Links
richt zich op de milieupara
graaf, het defensiebeleid, de
koppeling van de uitekeringen
en de ambtenarensalarissen
aan de lonen in het bedrijfs
leven en het werkgelegen
heidsbeleid. Groen Links
vindt dat een kabinet met de
PvdA zich wel erg gemakke
lijk neerlegt bij een werkgele
genheidsbeleid dat in 1994 zal
leiden tot 455.000 werklozen.
je onmiddellijk over miljarden
en die hadden we nodig voor
andere plannen".
De PvdA-leider zei overigens
geen aanhanger te zijn van het
'jaloeziemodel'. Hij gunt vooral
de modale werknemers hun
inkomensstijging van harte.
„Dat zijn over het algemeen
mensen die hard werken voor
hun centjes".
CDA-voorman De Vries had
geen moeite met het 'koop
krachtplaatje' in het regeerak
koord. „Als CDA accepteren
wij dat de middengroepen er
wat meer op vooruit gaan. Dat
heeft te maken met het feit
dat die groepen de afgelopen
tien a vijftien jaar fors geleden
hebben onder de almaar oplo
pende druk van belastingen en
premies".
De Vries wees er overigens op
dat in de berekening van het
Centraal Planbureau geen re
kening is gehouden met bij
zondere maatregelen. De af
schaffing van de medicijn
knaak en het specialistengeel
tje betekent voor bepaalde
groepen onder de minima (be
jaarden) een flink voordeel.
De verhoging van het huur
waardeforfait en de aftopping
van het reiskostenforfait kost
de huizenbezitters en de foren
sen onder de hogere inkomens
„al gauw een aanzienlijke hoe
veelheid geld".
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Bij de PvdA
maakte niemand een voorbe
houd. Ook in deze fractie was
er algemene waardering voor
het eindresultaat van de on
derhandelingen. Kok zelf liet
zich positief uit over de wijze
waarop de onderhandelingen
met het CDA tot nu toe heb
ben plaatsgevonden. „Of er
ook in voldoende mate sprake
is van de politieke wil om vol
wassen en volledig inhoud te
geven aan de coalitie moet nog
blijken", voegde Kok eraan
toe.
Kok zei het CDA nog niet zo
goed te hebben leren kennen.
„Ik ken alleen de onderhande
laars De Vries en Brinkman.
Het is mogelijk gebleken op
een zakelijke, serieuze en con
structieve wijze met hen te
spreken. Wat het CDA zelf be
treft ontbreekt mij echter elke
vergelijkingsbasis met het ver
leden", aldus Kok.
De PvdA-voorman wilde geen
vragen beantwoorden over de
komende formatie-fase waarin
de posten in het kabinet wor
den ingevyld. Vanochtend
werd hierover gesproken door
het bestuur van de PvdA-frac
tie. Kok zei wel dat hij zijn
mening dat er tenminste vier
vrouwelijke ministers in het
kabinet moeten komen niet
had veranderd. „Maar ik
draag uiteraard geen verant
woordelijkheid voor het CDA-
smaldeel".
Een ontspannen PvdA-fractieleider Wim Kok (links) samen met kamerlid Aad Kosto voor de
aanvang van de fractievergadering over het regeerakkoord. foto: anp
