Warm onthaal
Ogorodnikov
bij terugkomst
in Sovjetunie
Een paar vragen voor de toekomst
CeidaeSouto/rk
Friese bijbel voorbeeldig
voor andere vertalingen
brieven van lezer
CcidócSomant
IKV vindt regeerakkoord „buitengewoon mager'
kerk
wereld
Open Theologisch Onderwijs ook in Suriname
Schoolwijzer
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
VRIJDAG 27 OKTOBER 1989 PAGIN
DEN HAAG Het Interkerkelijk
Vredesberaad (IKV) vindt het
nieuwe regeerakkoord „buitenge
woon mager". „Er wordt geen en
kele rekening gehouden met de
ontwikkelingen in Oost-Europa",
meldt IKV-secretaris M.J. Faber.
Hij had van de onderhandelaars
van CDA en PvdA meer verwacht.
De revolutionaire veranderingen in
Oost-Europa vergen volgens Faber een
revolutionair antwoord van het westen,
zoals een duidelijk nee tegen de moder
nisering van de Lance-raket. Het regeer
akkoord meldt slechts dat hierover bin
nen de NAVO (in 1992) een beslissing
moet worden genomen. „Als de ontspan
ning tussen Oost en West doorzet, is deze
kortedrachts-raket helemaal niet meer
nodig", aldus de IKV-secretaris.
„Gênant" noemt Faber de passage over
de defensie-uitgaven. Hoewel in het re
geerakkoord wordt gezegd dat alles wijst
in de richting van een wenselijke en mo
gelijke daling van de defensie-uitgaven,
zullen deze uitgaven de komende twee
jaar met 0,6 procent stijgen: „dit lijkt mij
vrij absurd".
Het IKV mist in het regeerakkoord een
duidelijk beleid inzake Oost-Europa.
Ook naar toezeggingen over Nederland
se financiële hulp aan Oost-Europese
landen heeft het tevergeefs gezocht.
Hulp wordt slechts in EG-verband toe
gezegd, constateert Faber teleurgesteld.
Een wijs man toont,
evenals de maan, alleen
zijn heldere kant
John Churton Collins
MOSKOU-ANDIJK De
russisch-orthodoxe dissident
Aleksander Ogorodnikov is na
zijn eerste bezoek aan het
Westen door de douane op het
vliegveld van Moskou „volle
dig uitgekleed".
Niet alleen moest hij zijn bijbel en
gebeden boek afstaan, ook werden
hem alle religieuze boeken en ge
schenken alsmede al zijn aanteke
ningen afgenomen. De invoer van
bijbels en religieuze literatuur voor
eigen gebruik is sinds afgelopen zo
mer officieel toegestaan.
Dit meldt de Christelijke stichting
voor hulp aan gewetens ver volgden
(CSHG) te Andijk, die de belangen
van Ogorodnikov in het Westen
behartigt.
Ogorodnikov, die onder meer in
Amsterdam op de Glasnost-confe-
rentie heeft gesproken, had reeds
in het vliegtuig de indruk dat hij
door twee mannen in de gaten
werd gehouden. Deze heren hoef
den op het Moskouse vliegveld Sje-
remetjevo niet door de douane.
Ogorodnikov daarentegen werd
apart genomen en vervolgens twee
uur lang door vier agenten ver
hoord.
Het commentaar van Ogorodnikov
op de vernederende behandeling:
„Dit is glasnost in de praktijk".
Ogorodnikov, die bijna 9 jaar in ge
vangenissen en werkkampen heeft
doorgebracht, geeft sinds enkele ja
ren het Bulletin van de christelijke
gemeenschap uit. Daarin worden
nog steeds bestaande misstanden in
de verhouding kerk-staat aan de
kaak gesteld.
Een medewerker van Ogorodnikov
is het afgelopen weekeinde onder
verdachte omstandigheden in Mos
kou om het leven gekomen, aldus
de CSHG.
Terugkerend van een concert werd
de 34-jarige Sergei Savtsjenko rond
middernacht op het trottoir aange
reden door een auto die met hoge
snelheid reed. Hij overleed in de
ambulance op weg naar het zieken
huis. In zijn naaste omgeving wordt
ernstig rekening gehouden met een
moordaanslag door de KGB. Het
politie-onderzoek heeft tot dusver
nog geen resultaten gehad.
In flessen en
pannen halen
Fransiscanen en
leken water uit de
Jordaan ter
gelegenheid van
een speciale mis
ter gedachtenis
aan de doop van
Jezus door
Johannes in de
Jordaan. De
dienst vond
plaats in Qasr El-
Yahud, in de
bezette gebieden.
FOTO: AP
HEERLEN De
stichting Open Theolo
gisch Onderwijs opent
eind deze maand een
studiecentrum in Para
maribo. Er hebben
zich 38 studenten voor
aangemeld.
Medewerking aan dit initi
atief wordt verleend door
de Rooms-Katholieke
Kerk, de Evangelische
Broedergemeente, de Her
vormde en de Lutherse
Kerk. De studiebegelei
ders zijn uit deze kerken
afkomstig. In het studie
programma zal aandacht
worden besteed aan de
theologiebeoefening in de
context van Suriname en
het Caribisch gebied.
In de particuliere stichting
OTHO, die vorig jaar werd
opgericht, werken samen
de theologische faculteiten
van Groningen en van de
Vrije Universiteit, de Uni
versiteit voor theologie en
pastoraat te Heerlen en de
Protestantse faculteit te
Brussel. De opleiding is
bedoeld voor mensen die
„op niet-fundamentalisti-
sche wijze maar open en
zoekend een bijdrage wil
len leveren aan het bevrij
dingsproces in kerk en sa
menleving". Er zijn ruim
700 Nederlandse en Belgi
sche studenten. Het be
stuur hoopt dat te zijner
tijd oojk een opleiding op
doctoraal niveau mogelijk
zal zijn. Daarvoor is er
kenning door de overheid
nodig.
DERDE DRUK BEVAT OPNIEUW ONTDEKKING
HAARLEM Het Ne
derlands Bijbelgenoot
schap (NBG) heeft een
derde, verbeterde druk
van de Friese bijbel op de
markt gebracht.
Sinds 1979 zijn er meer dan
dertigduizend exemplaren
verkocht van de oecumeni
sche vertaling (uit de grondta
len). De Friese bijbel heeft in
middels internationale faam
gekregen en de derde druk
heeft inhoudelijke verbeterin
gen die de kwaliteit verhoogt.
De eerste druk, de huisbijbel
uitvoering, ging in een oplage
van tienduizend de deur uit
en was al bijna twee jaar uit
verkocht. De tweede druk,
een schóolbijbel-uitvoering,
had een totale oplage van
twaalfduizend; daarvan zijn
nog ruim twaalfhonderd
exemplaren over.
De derde druk bevat veel
verbeteringen in vergelijking
met de eerste druk. Met name
zetfouten werden hersteld: de
Friese bijbel was de eerste
vertaling die op computers is
gezet, de „kinderziekten" van
de moderne zetwijze speelden
de vertaling enigszins parten,
maar nu zijn die verdwenen,
aldus de theoloog en dichter
dr. Bernard Smilde. Hij was
secretaris van de vertaalcom-
Inhoudelijk is de bijbel op di
verse punten verbeterd. Voor
al van belang is dat de het bij
belboek van de profeet Za-
charia is vertaald volgens re
cente ontdekkingen van prof.
dr. A.S. van der Woude,
(Friese) hoogleraar oude testa
ment in Groningen. Net als
het bijbelboek Micha stelt de
tekst van de profeet Zacharia
alle vertalers voor enorme
problemen. De overgeleverde
teksten lijken verminkt en de
onlogische passages moeten
worden „gladgestreken" in de
vertaling. In de eerste druk
van de Friese bijbel kwam
prof. Van der Woude theo
logisch supervisor van het
vertaalproject met de ont
dekking dat in het boek Mi
cha sprake is van een twee
gesprek; de problemen in de
tekst waren daarmee eigenlijk
opgelost. Prof. Van der Wou
de zette zijn onderzoek voort
en kwam tot een soortgelijke
ontdekking in het bijbelboek
Zacharia. Het resultaat daar
van is in de derde druk ver
werkt.
De vondst van prof. Van der
Woude heeft al navolging ge
vonden in onder meer de
Groot Nieuws Bijbel (de bijbel
in omgangstaal) en in een
Duitse vertaling, aldus dr.
Smilde.
De oplaag van de Friese bijbel
is uiteraard veel kleiner dan
die voor de Nederlandstalige:
van de huisbijbel in het Ne
derlands worden jaarlijks
ruim tienduizend exemplaren
verkocht; dat aantal werd
voor de Friese vertaling na
ongeveer acht jaar gehaald.
De Friese huisbijbel is door de
veel kleinere oplage duurder;
ongeveer vijftien gulden
(prijs: f 67,50), ondanks subsi
die van onder meer de pro
vincie Friesland. Van het
(protestantse) Liedboek voor
de Kerken is ook een Friese
vertaling verschenen.
De nieuwe druk van de bijbel
komt op tijd voor de laatste
zondag van oktober: de zoge
heten „Fryske snein" („Friese
zondag"). In ruim vijftig ker-
Prof. dr. A.s. van der Woude
FOTO: PERS UNIE
ken in Friesland wordt dan
een Friese dienst gehouden.
Het initiatief is bedoeld om
het gebruik van het Fries in
de kerk te bevorderen. Het
aantal Friese diensten neemt
weliswaar toe, maar volgens
schattingen is het percentage
niet hoger dan twee.
Tekort van het Vaticaan
door Pieterspenning gedekt
VATICAANSTAD Het
tekort van het Vaticaan
in 1988 ter hoogte van
43,5 miljoen dollar (onge
veer 90 miljoen gulden)
werd geheel gedekt met
de inkomsten van de Pie
terspenning.
Deze collecte onder alle
rooms-katholieken ter wereld
bracht in 1988 52,9 miljoen
dollar (ruim 110 miljoen gul
den) op. Dit heeft de raad
voor financiële zaken van 15
kardinalen donderdag bekend
gemaakt. Deze raad is door
paus Johannes Paulus II be
noemd voor het toezicht op de
financiën van de RK Kerk.
Tegenover 118 miljoen dollar
uitgaven stonden vorig jaar
74,5 miljoen dollar inkomsten.
Vooral door bezuinigings
maatregelen is het tekort, dat
in 1987 nog 20 miljoen dollar
hoger was, aanzienlijk ver
minderd.
Toch zijn de vooruitzichten
nog niet florissant, zo zeggen
de kardinalen in hun commu
nique na drie dagen vergade
ren in het Vaticaan. Er zijn
dringend noodzakelijk inves
teringen nodig bij Radio Vati
caan, in de drukkerij van het
Vaticaan en voor de aanschaf
van computers in de Curie.
Bezorgd toonden de kardina
len zich over de grote tekor
ten van de Osservatore Roma
no (5,3 miljoen dollar) en van
Radio Vaticaan (15,6 miljoen
dollar).
De Canadese kardinaal Ge
rald Carter, aartsbisschop van
Toronto, vreest dat 1990 op
nieuw een moeilijk jaar
wordt. „De gelovigen zullen
denken: het Vaticaan is uit de
rode cijfers, dus we kunnen
wel wat minder geven. Maar
zo is het niet."
Mgr. D.W. Stuyvenberg overleden
HONIARA Mgr. Daniel
Willem Stuyvenberg, emeri
tus-aartsbisschop van Honaria
(Solomon Islands), is op 17 no
vember aldaar op de leeftijd
van 80 jaar overleden. Sinds
de oprichting in 1966 leidde
hij het bisdom Honaria, dat
later tot aartsbisdom werd
verheven. Mgr. Stuyvenberg,
pater Marist, was de eerste
bisschop die door paus Johan
nes Paulus II tot aartsbisschop
werd benoemd. Hij ging in
december 1984 met emeritaat.
Stuyvenberg, geboren in
Utrecht, ontving in 1936 de
priesterwijding. Hij werd in
1958 titulair bisschop van Dio-
nisiade. Zijn benoeming tot
bisschop van Honaria volgde
in 1966. In 1978 werd hij
aartsbisschop.
Het kan niet op met al
die plannen voor het on
derwijs in de jaren negen
tig. Men vraagt zich af
hoe het komt, dat juist nu
de ene na de andere orga
nisatie deskundigen aan
het werk zet om na te
denken over het onder
wijs van de toekomst.
Komt het omdat men denkt
dat na al die bezuinigingen
van de laatste jaren er weer
meer geld beschikbaar komt?
Of gaat het werkelijk zo
slecht in ons onderwijs? Er
zijn in elk geval ook een aan
tal kritische vragen te stellen
aan die plannenmakers.
Er is onlangs een drietal in
ternationale deskundigen van
de OESO in ons land geweest
om ons onderwijs te onderzoe
ken. Zij vonden dat het groot
ste deel ervan de toets van de
kritiek goed kon doorstaan.
Bovendien constateerden zij
dat wij relatief erg veel geld
aan onderwijs besteden. Meer
geld vonden ze zelfs niet no
dig. Eén van de meest zorge
lijke punten was naar hun
mening de maatschappelijke
onderwaardering van de le
raar.
En dat is nu wèl een van de
duidelijke gevolgen van het
gevoerde beleid. Niet alleen is
die leraar in salaris de laatste
jaren nogal achtergebleven bij
mensen met vergelijkbare po
sities in het bedrijfsleven, hij
is ook vernieuwingsmoe ge
worden door al die plannen
die niet doorgingen en de be
zuinigingen daarbij.
Daarbij dreigt nu nog iets an
ders, namelijk een groot te
kort aan leraren. Onder in
vloed van het bovenstaande
gaan steeds minder jongelui
voor leraar studeren. Het is
nu al zover dat, nu onder het
nieuwe kabinet er nogal wat
extra geld voor onderwijs be
schikbaar komt, geld dat m.n.
aan arbeidsplaatsen besteed
wordt, dat het dan een grote
vraag is of er straks voldoen
de leraren zijn om die nieuwe
plaatsen te bemensen.
Vernieuwing
Een tweede probleem is het
volgende. In alle plannen
leest men steeds maar weer
dat het onderwijs allerlei
nieuwe activiteiten zou
moeten ontwikkelen. Maar de
nuchtere vraag zou dan on
middellijk moeten rijzen: wat
bedoelt men met het onder
wijs? Het openbare, dat door
de overheid moet worden ge
regeld of het bijzondere, dat
zichzelf moet ontwikkelen?
Een volgende vraag zou
moeten luiden: Het onderwijs
veranderen: wie doet dat?
Hoe verandert de overheid
het openbaar onderwijs, en
hoe veranderen de schoolbe
sturen, de schoolleidingen van
het bijzonder onderwijs hun
scholen?
Hier komt één van de meest
schrijnende ervaringen uit
het onderwijs van de laatste
tijd naar voren: hoe moeilijk
het is om het onderwijs, scho
len aan het veranderen te
krijgen. Er zijn natuurlijk wel
gunstige uitzonderingen en er
is op dat punt best wat ge
beurd. Toch is het aantal
voorgenomen vernieuwingen
dat niet geslaagd is bedroe
vend groot.
Dat wordt dus een van de be
langrijkste vragen voor de ko
mende jaren. Mooie plannen,
maar hoe verandert de over
heid openbare scholen, hoe
veranderen bijzondere scho
len zichzelf? Anders geformu
leerd: meer autonomie voor
de scholen, best. Maar hoe
kan elke aparte school al die
vernieuwingen aan, die nu
weer op stapel staan? Soms
denk je: ze leren het nooit.
Want wat staat er bij de nieu
we plannen in het regeerak
koord? De basisvorming
wordt ingevoerd per 1 augus
tus 1991!!
Uitvallers
Het grootste kwaad in ons on
derwijs vind ik nog steeds het
enorme uitvalpercentage in
het voortgezet onderwijs.
35.000 leerlingen verlaten per
jaar dat onderwijs zonder di
ploma. Het aantal mensen in
ons land met een niet afge
maakte schoolopleiding moet
zo langzamerhand wel heel
erg groot zijn. Is daar echt
niets aan te doen? Er zijn
twee dingen die we hierbij
goed in de gaten moeten hou
den. Het eerste is, dat we nog
steeds geen goede regeling
hebben voor de eerste fase
van ons voortgezet onderwijs.
En zo'n regeling zou er juist
voor moeten zijn om dat uit
valpercentage drastisch te
verlagen.
Zelfs de werkgeversorganisa
tie VNO (tot voor kort een
fervent tegenstander van alles
wat ook maar naar een mid
denschool rook!) is nu voor
een gezamenlijke onderbouw
in het voortgezet onderwijs.
Tussen haakjes: de werkge
vers zouden zich wel beschei
den moeten opstellen met hun
klachten over het onderwijs.
De laatste vijftien jaar waren
zij het die vooraan stonden
wanneer er geroepen werd
dat er best nog wat bezuinigd
kon worden op het onderwijs
Er komt dus een regeling
voor basisvorming in het
voortgezet onderwijs. Maar
daarmee zijn we er nog lang
niet met dat hoge uitvalper
centage. Een essentieel punt is
hier ook de toelating tot de
verschillende soorten voortge
zet onderwijs.
Het is bekend dat de laatste
jaren het aantal kinderen op
de scholen in totaal sterk is
gedaald. Tegelijkertijd ziet
men een sterke toename van
het percentage leerlingen dat
toegelaten is tot m.n. vwo/
havo en het mbo.
Het lijkt me ondenkbaar dat
het aantal leerlingen dat van
de basisschool komt en „ge
schikt" is om vwo/havo te
volgen plotseling echt zoveel
hoger zou kunnen worden
tenzij dan omdat men de toe
latingsnormen heeft verlaagd.
En waarom? Het laat zich ra
den. En is het dan een won
der dat er steeds meer leerlin
gen blijven zitten? In het mbo
„woedt" de SVM-operatie
waarvan één van de onderde
len is dat een school veel
meer leerlingen moet hebben
dan tot dusverre, om te mo
gen blijven bestaan. En wat
door drs. K. de Jong Ozn.
zien we? Ook hier een sterke
stijging van het aantal toela
tingen. Maar vervolgens ko
men er nu opnieuw klachten
over het zeer hoge uitvalper
centage, ook in deze sector
van het beroepsonderwijs.
Hier dreigt wat men „output-
financiering" pleegt te noe
men. Een school wordt dan
betaald naar rato van het aan
tal geslaagden. Dit is een heel
slechte zaak, omdat het on
derwijs dan dreigt te versmal
len tot opleiding voor een di
ploma.
Wil het voortgezet onderwijs
een dergelijke regeling verre
van zich houden, dan is een
reële toelating van leerlingen
absoluut noodzakelijk.
Reden tot tevredenheid
Voor „twee partners die twaalf jaar lang niet zo goea
elkaar konden opschieten" om CD A-voorzitter Van
zen te citeren zien de voorwaarden voor het „versti
huwelijk" van CDA en PvdA er veelbelovend uit. De
onder leiding van Wim Kok is een andere partij dan
Den Uyl, zeker nu aan de oppositierol van de socialistei
einde is gekomen. Van de drastische ombuiging van h<
leid, zoals Kok tijdens de verkiezingsstrijd aan zijn volj
gen in het vooruitzicht had gesteld, is in het definities
geerakkoord nog slechts weinig terug te vinden.
MAAR toch meer dan in het concept. De laagst betas
gaan er gelukkig nog iets meer op vooruit dan aai
kelijk de bedoeling was en het milieubeleid heeft in h<
bewoordingen een steviger basis gekregen, mede dank
krachtige aandrang die op dit punt ook vanuit de CDA-
tie op de informateur is uitgeoefend.
Er kunnen nóg wat winstpuntjes voor Kok worden
teerd die hij hard nodig zal hebben gehad, want hij heefj
veel van zijn ambitieuze plannen moeten inslikken.
fensiebegroting blijft voorlopig op het peil dat ook ir
conceptakkoord werd genoemd en het totstandkomen v;
koppeling tussen lonen en uitkeringen gebeurt niet mt
rugwerkende kracht, ondanks de vurige pleidooien van
Desondanks toont het regeerakkoord aan dat ooi!
CDA zich open heeft opgesteld voor mogelijkheden van
nieuwend beleid dat ook op langere termijn haalbaar is.
zoekt naar plannen waaruit blijkt dat er nonchalant m
schatkist wordt omgesprongen zal daar een harde dobbei
hebben. Toch leveren de koopkrachteffecten van de voi
stelde maatregelen een enigszins positiever beeld op da
'Macro Economische Verkenning' van het Centraal Pla
reau.
LUBBERS, inmiddels formateur, blijft rekenen op di
reidheid van de sociale partners, werkgevers en wei
mers, mee te werken aan de solide economische basis
voor het slagen van zijn plannen onmisbaar is. In dat opb
doet zich een verheugende ontwikkeling voor. Met hefj
jaarsoverleg met het nieuwe kabinet in zicht tonen vakbjg
ging en werkgeversorganisaties zich aanzienlijk posits^
over de kans op een centraal akkoord dan een week gel^
toen het regeerakkoord nog niet was bijgeschaafd. Hetp
derlands Christelijk Werkgeversverbond (NCW) constat
dat er een beter klimaat is ontstaan, zodat een matige ]jr
stijging toch tot de mogelijkheden lijkt te behoren. .Zekeq
Wim Kok, die het vice-premierschap waarschijnlijk L
combineren met de functie van minister van financiën^
daar gelukkig mee zijn.
ALLES bijeen is er zeker reden tot tevredenheid. Een k
we coalitie tussen vroegere tegenstanders zou heel wat sic
tere kansen kunnen hebben dan nu door het regeerak!
geboden wordt. Onderling vertrouwen is daarbij van
belang. Ondanks of misschien wel juist dank zij -h
snelheid en zakelijkheid waarmee informateur Lubbej
ding heeft gegeven aan het overleg, is dat vertrouwen
afgelopen weken sterk gegroeid.
TOEN CDA en PvdA in 1981 gedwongen waren met e
in zee te gaan onder leiding van premier Van Agt, lag(
kaarten wel even anders. Geen wonder dan ook dat oud
mier Van Agt, het resultaat van de informatie overzi<
„zeer optimistisch" kan zijn over de levenskansen vai
kabinet dat Lubbers nu gaat vormen. Hij verwacht ni<
leen dat Lubbers-III de rit zal uitzitten, maar is zelfs
tuigd van een tweede termijn. De PvdA van nu is im
„waarachtig een heel andere" dan die hij indertijd hee
ren kennen.
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezon
stukken te bekorten.
Triathlon
Op 13, 14 en 15 oktober heeft
Martin Feijen in het Haagse
Zuiderpark als eerste ter we
reld een viervoudige triathlon
volbracht. Dat betekent 15 ki
lometer zwemmen, 720 kilo
meter fietsen en 168,8 kilome
ter hardlopen in nog geen 60
uur. Persoonlijk heb ik er al
moeite mee zolang wakker te
blijven. Wat mij zeer be
vreemdde was de respons "of
eigenlijk het totaal ontbreken
daarvan in de media. Studio
Sport besteedde op de dag dat
Feijen zijn prestatie leverde
geen aandacht aan'de topspor
ter, maar wel aan een mara
thon in China nota bene. Na
anderhalve week werd er in
Veronica Sport wel aandacht
aan Feijen besteed, zij het
slechts eén minuut. In deze
minuut werden Feijen vooral
vragen gesteld in de trant van:
„Hoe gek moet je zijn om dit te
doen?". In vrijwel alle andere
media werd deze vraag even
eens naar voren gebracht.
Mijns inziens is Feijen een bij
zonder wilskrachtige sporter.
Zijn mensen die elf uur per
dag werken voor een duurdere
vakantie niet eerder gek en
ongezond dan hij? Feijen ver
dient het om eens flink in het
zonnetje te worden gezet. Hij
zou op zijn minst tot ereburger
van Den Haag moeten worden
uitgeroepen.
Ed van Timmeren,
DEN HAAG.
Praatshow
De NCRV zond onder de ge
spreksleider Willem Bol een
praatshow uit met als
gesprekspartners rrir. dr.
J. M. H. A. Luns, voori
Secretaris-Generaal van
NAVO en ec. drs. E.J.
hals Altes, oud-Ambassa
in Spanje en neef van de
dige demissionaire mir
van justitie, mr. F. Kor
Altes. Het gesprek was ee
leurstelling zowel voor dl
spreksleider, die te hoog
grepen had, als voor de
Luns, die niet verdacht i
weest op een christelijk
loofsgetuigenis van de
Korthals Altes. Als Ned.
christen veroordeelde hij
geest van zijn kerk, die ti
1952 en 1964 verscheiden!
schriften tegen 'kernwap^
had laten verschijnen, op
belse gronden eveneens
kernwapens. Hij toonde!
pacifisme te willen diq
Een wereld van vrede voö
len als broeders. Het I
menschen werden Brül
overstraalde het gehele bel
De bijbel kent geen unive!
broederschap van alle me
en het woord 'broeder'
alleen voor de zonen Isi
Het door Jahweh aan
volk beloofde land Kaj
was geen onbewoond gf
zodat het joodse volk dil
bied heeft moeten verov
ten koste van duizendei
nog eens duizenden bewo
Het gebod des Heren 'Gij
niet doden' heeft betrek
op doodslag en niet op oo
Staat in Ex. 13,15 te lezei
Here doodde alle eerstgel
nen'. Daar de heer Luns
argumenten voor zich 1
ontstond er geen hoogst
debat, maar lag het accenl
de praatshow op een pa
tisch getuigenis van een 1
staand Nederlands econoo
Dr. W.J.A. Visser,
DEN HAAG.
(ADVERTENTIE)
Inlerparochie Maria van Nazareth
Kerk: H. Maria en H. Ursula Bagijnhot 21 - Dein.
Elke zondag kwart voor twaalf: gezongen Latijnse H. Mis
volgens oude Ritus.
A.s. zondag 29 oktober 12.15 uur
Feest Christus Koning
