„S°vjctunie zal hervormingen in Oost-Europa niet blokkeren Plannen Krenz veelbelovend" Denen aan vooravond van 'Hervorming van de eeuw' QeidwOowumt Dodental Aardbeving lager dan jachtig Yves Saint Laurent schokt mode-publiek Buitenland DONDERDAG 26 OKTOBER 1989 PAGINA 5 AN FRANCISCO Ter- ij rijl Californië gisteren er pnieuw werd getroffen h oor een sterke naschok Je an de grote aardbeving an vorige week, hebben e autoriteiten het doden- il gesteld op minder dan - ichtig. Aanvankelijk werd gezegd dat 10 mensen waren omgeko- I en. Volgens de jongste gege- 1 ens zijn de lijken van 63 ensen geborgen. Verder rorden er nog negen mensen ermist. In eerste instantie ling men ervan uit dat er veel ïeer mensen bevolven lagen nder het puin van de dubbel- v ;ks-snelweg bij Oakland, die it j de aarbeving ineenstortte, id at er betrekkelijk weinig achtoffers zijn gevallen komt nc lordat veel mensen extra roeg naar huis waren gegaan cm de finale van de World Se- v es op de televisie te zien. n e nabeving van gisteren had lja ;n kracht van 4,5 op de riohaal van Richter. In San Irancisco trilden de wolken krabbers weer, terwijl in en- oele gebouwen nieuwe scheu- (1 n kwamen. De schade bleef ;lf :hter beperkt. uien Californische geoloog die igiaardbeving van vorige e eek voorspelde, is op non-ac- oi ef gesteld door de geologische coiienst van het district Santa m lara. Volgens zijn chef weet (e geoloog, Jim Berkland, (ji ;en scheiding te maken tus- )1 n zijn dagelijkse werk en aajn „hobby": het voorspellen kaan aardbevingen, ni erkland voorspelde begin ok- iber dat het noorden van Ca- ornia in de week van 14 tot I oktober zou worden getrof- |n door een aardbeving met ;n kracht van tussen de 3,5 1 6,0 op de schaal van Rich- Ir. De geoloog heeft nu voor- kojjeld dat er half november ïn nieuwe aardbeving te ver achten is in het gebied. Ber- 'and doet zijn voorspellingen ,n de hand van het aantal inden en katten dat van huis 2gloopt aan de vooravond Jan een aardbeving. Verder tijekent hij de aantrekkings kracht van de zon en van de maan mee. VERSOEPELING ABORTUS IN VS VAN DE BAAN WASHINGTON Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden is er niet in geslaagd een twee derde meerderheid te krijgen om een veto van president George Bush tegen versoepeling van de abortuswet ongeldig te verklaren. Het Huis had eerder deze maand een wetsvoorstel aangenomen dat bepaalt dat de federale overheid de kosten vergoedt van een abortus in geval van verkrachting of incest. Bush sprak daartegen, zoals voorspeld, zijn veto uit. Hij meent dat vergoeding van de overheid alleen kan als het leven van de moeder in gevaar is Westen belooft hulp om coca-teelt te vervangen BARCELONA Westerse landen moeten Zuid-Amerika de helpende hand toesteken bij het vervangen van de immense coca-plantages door on schuldige landbouw. Bovendien moet in de financiële wereld het offensief wor den geopend tegen het „wit wassen" van de enorme winsten uit de cocaïne- productie en -handel. Met die plannen en beloftes kwam gisteren in Madrid een einde aan een tweedaags overleg tussen de VS, Spanje, Italië en Frank rijk met Colombia, Bolivia en Peru. Met de bijeenkomst wilden de landen aanto nen dat alleen een gezamenlijk offensief een einde kan maken aan het wereld wijde drugsprobleem. Tot daadwerkelij ke maatregelen is echter niet besloten. Groenen geven steun aan de Sandinisten BONN De Westduitse Groenen en verscheidene daarmee solidaire groepe ringen hebben besloten een financiële bijdrage te leveren aan de verkie zingscampagne van de sandinistische regering van Nicaragua. Volgens de Groenen is de steun als te genwicht voor de enorme bedragen die de anti-san- dinistische Contra's in Ni caragua ontvangen van de regeringen van de VS en de Bondsrepubliek. Russische mijnwerkers negeren stakingsverbod MOSKOU Mijnwerkers in zeker drie mij nen in de stad Vorkoeta, binnen de Poolcirkel in de Sovjetunie, zijn in staking gegaan. Zij hebben het werk neergelegd in weerwil van een nieuwe wet, die stakingen in de belang rijkste industriesectoren verbiedt. Met hun ac tie protesteren de mijnwerkers tegen het uit blijven van de beloofde verbetering in werk en levensomstandigheden na vorige stakingen, afgelopen zomer. De woordvoerder van het stakingscomité zei evenwel dat de arbeiders ook nieuwe politieke eisen stellen. Eerder deze week hielden twintigduizend mijnwerkers en spoorwegarbeiders in het Koeznetsk-bekken, in de Oeral, een waarschuwingsstaking van twee uur. Ook zij zeiden nog niets te merken van de beloofde verbeteringen. Gaddafi erkent steun aan terreur CAIRO De Libische lei der, kolonel Gaddafi, heeft voor het eerst openlijk toe gegeven dat hij in het verle den internationale terroris tische groepen heeft ge steund. Ook heeft hij ver klaard deze steun te hebben gestaakt, toen hem duidelijk werd dat de betrokken ter roristen hun eigen doelstel lingen nastreefden en niet handelden ten behoeve van de Arabische zaak. Gaddafi deed deze uitspraken in een interview met het Egypti sche weekblad Al-Mussa- war. Geheime politie Polen opgeheven WARSCHAU In het kader van de hervormingen in Polen wordt de ge heime staatspolitie grotendeels opge heven. De leden van de geheime poli tiediensten worden voortaan ingezet voor normale politietaken, zoals het bestrijden van het snel stijgende aan tal inbraken en diefstallen. De veraf schuwde geheime politie symboliseer de lange tijd voor veel Polen het com munistische schrikbewind. Zij voerde de stalinistische zuiveringen uit, hield decennia lang nauwlettend de opposi tie in de gaten en was verantwoorde lijk voor het verhoor van gedetineer de opposanten. GORBATS JOY IN FINLAND De presidenten van de Sovjetunie en Finland, Gorbatsjov en Koi- visto (rechts). FOTO: AP HELSINKI Sovjet-pre sident Gorbatsjov heeft onderstreept dat de Sov jetunie niet het „morele of politieke recht" heeft om in te grijpen in de demo cratische ontwikkelingen in de Oosteuropese lan den. Gorbatsjovs woord voerder Gerasimov zei ook dat Moskou het War schau Pact „morgen" zou willen ontbinden, wan neer tegelijkertijd de NAVO tot haar eigen op heffing zou besluiten. De NAVO heeft een dergelijk voorstel overigens onlangs nog afgewezen. Op de eerste dag van een drie daags bezoek aan Finland er kende Gorbatsjov gisteren dat de hervorming van de Sovjet economie op ernstige moeilijk heden stuit. De Sovjet-leider hoopt in Finland steun te vin den, in de vorm van kennis en kapitaal, voor het in het goede spoor brengen van de pere strojka. Beide landen onder houden nauwe economische betrekkingen. Hoewel de han del sinds 1983 is teruggelopen, is Finland nog altijd de op een na belangrijkste handelspart ner van de Sovjetunie. Na afloop van de eerste ge- sprekronde tussen Gorbatsjov en de Finse president Koivisto zei woordvoerder Gerasimov dat de ontwikkelingen die mo menteel in de Oosteuropese landen plaatsvinden alle lan den in de regio aangaan, maar dat noch de Sovjetunie, noch enige andere mogendheid het recht heeft zich daarin te mengen. Wel wees hij erop dat de Oosteuropese landen hun verplichtingen aan het War schau Pact moeten nakomen. Buiten het presidentiële paleis werd door een handjevol beto gers gedemonstreerd voor de teruggave door de Sovjetunie van het oostelijk deel van Ka- relië. Het voormalige Finse ge bied werd in 1944 door de Sov jetunie geannexeerd. Sinds dien zijn circa 400.000 Kare- liërs naar Finland gerepa trieerd. De annexatie volgde op twee oorlogen waarin Fin land en de Sovjetunie tussen 1939 en 1944 verwikkeld raak ten. Gorbatsjov bleek bij aankomst in Finland te worden verge zeld door de partijleider van de opstandige Baltische repu bliek Estland, Vaino Vëljas. Hun aanwezigheid wijst op de nauwe culturele banden en toenemende commerciële be trekkingen tussen Finland en Estland. De Estse en Finse taal zijn sterk met elkaar verwant. De woorden van Gorbatsjov over de autonomie van de Oosteuropese landen waren eerder onderstreept tijdens hei bezoek van Sovjetminister van buitenlandse zaken Sjevard- nadze aan Polen. Daar verze kerde hij de niet-communisti sche regering dat er geen en kei bezwaar bestaat tegen eco nomische oriëntering op he Westen. Moskou doet dit zei. ook en overweegt zelf even eens samenwerking met het IMF, de Wereldbank en de EG. STDUITSE POLITICUS SPRAK MET NIEUWE DDR-LEIDER (Van onze correspondent Ni Rink Drost) ls] OST-BERLIJN In het buitenland heeft de nieu- staats-en partijleider ||an de Duitse Democrati- :he Republiek, Egon renz, meer krediet dan eigen land. Laten de 'DR-burgers nog in grote lemonstraties weten dat ij geen enkel vertrouwen lebben in de benoeming ian Krenz, in het buiten- tnd wordt hoop geput uit lijn uitlatingen. toonde de eerste Westduitse "joliticus die een gesprek had iet Krenz, de liberale Bonds- jgfractieleider Wolfgang ^jlisehnik, zich optimistisch, .an het oordeel van Mischnik 'ordt in het Westen veel aan. Hij is bovendien plf uit de DDR afkomstig en pag mede daardoor in staat FOTO: AP worden geacht de mentaliteit en de stemming in dat land goed aan te voelen. Zijn ge sprek met Krenz was in een boven verwachting openharti ge sfeer verlopen. In plaats van het voorgenomen uur, had het bijna twee uur in beslag genomen. Mischnik zei in de DDR (hij was eerst in Leipzig) een vleug van optimisme te hebben waargenomen, vermengd met Republikaner willen naar DDR BONN De extreemrechtse Westduitse Republikaner wil len zich ook gaan organiseren in de DDR. Dat heeft de lei- der van de partij, Franz Schönhuber, verklaard in een vraaggesprek met het conservatieve Westduitse dagblad Die Welt. De krant schrijft dat volgens Schönhuber al voorbe reidingen aan de gang zijn voor de oprichting van afdelin gen van zijn partij in de Oostduitse steden Leipzig en Oost- Berlijn. Volgens Schönhuber vormen de Republikaner een „partij voor de hereniging van Duitsland", en is het derhal ve heel begrijpelijk dat zij zich willen vestigen in „Midden- Duitsland". In zeer conservatieve Duitse kringen wordt de term Midden-Duitsland gebruikt voor de DDR. Oost-Duits- land is voor deze mensen het gebied ten oosten van de Oder-Neisse, of te wel een groot deel van het huidige Polen. Nieuwe demonstraties drt OOST-BERLIJN In de Oostduitse stad Neubrandenburg el zijn gisteren twintigduizend mensen de straat opgegaan. Zij h| eisen hervormingen en een dialoog met de autoriteiten, zo meldde de Oostduitse televisie. Het was de eerste massale demonstratie in deze stad, in het noorden van de DDR. Een woofdvoerder van de oppositie riep voor de televisie op tot iaj legalisering van verboden oppositiegroepen. Hij zei dat er geen dialoog, zoals de machthebbers die voorstellen, kan be staan, zonder erkenning van de oppositie. een flinke dosis scepsis. Voor de bevolking is de vraag nog niet beantwoord of Krenz de politieke situatie in de hand zal krijgen. Krenz' voornaam ste taak zal volgens Mischnik zijn het vertrouwen van de be volking in de regering en de SED-partijleiding te herstel len. Mischnik: „Ik ben ervan over tuigd dat men grote moeite zal doen om zo snel mogelijk voor de bevolking voelbare en zichtbare veranderingen door te voeren en dat daarbij alles wat met reizen te maken heeft op de voorgrond staat. Mijn in druk is dat haast zal worden gemaakt om nog in december de voorwaarden te scheppen, waardoor iedere burger in de DDR niet alleen een paspoort kan verwerven, maar ook een uitreisvisum, dat niet meer ge bonden is aan reizen naar de Bondsrepubliek en aantoonba re familierelaties". Krenz heeft duidelijk gemaakt dat de DDR-leiding veel gele gen is aan goede betrekkingen met de westerse landen, in het bijzonder met de Bondsrepu bliek. Uit zijn rede in de Volkskammer (het parlement), dinsdag na zijn benoeming, kon dat al worden afgeleid. Krenz vermeed daarin be schuldigingen of denigrerende opmerkingen aan het adres van de Westduitse regering, heel ongebruikelijk bij derge lijke aanleidingen. Een belangrijke sta-in-de-weg voor verbetering van de ver houding met de Bondsrepu bliek Duitsland is, aldus Krenz, het feit dat de Bondsre publiek weliswaar de soeverei niteit van de Oostduitse staat erkent, maar niet de Oostduit se nationaliteit. Oostduitsers die naar de Bondsrepubliek reizen mogen niet langer zon der meer een Westduits pas poort krijgen. ÏE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT Na enkele weken zeilen nadert de „Vrijheid II" de iond van de Amazone, de grootste rivier ter wereld, die hier rj/ele kilometers breed is. De ingang van de reusachtige delta is j let gemakkelijk te vinden en Rob is in deze streek ook nog i ooit geweest. En voorzichtig kiest hij zijn weg temidden van de andbanken. Met een zucht van verlichting meert hij tenslotte f, 'jn schip in de haven van Para. Ze liggen er nog geen kwartier, J'anneer een caballero hijgend komt aangesneld. „Senor Ross?" roept hij. „Ja, wat is er?" roept majoor Ross. „Een boodschap, senor! Er is haast bijl" Majoor Ross scheurt de brief open, waar mee de man kennelijk al enkele dagen in zijn zak heeft gelopen. Ah, daart is het adres, waar hij zich moet melden. „Tot straks, Rob!" zegt hij. „Adieu", roept Rob hem na, „ik ga een helling opzoeken, want de „Vrijheid" moet nodig eens worden nage zien." van de 'Spaanse' creaties van Yves Saint Laurent. PARIJS De Franse ontwer per Yves Saint Laurent heeft de in Parijs verzamelde mode wereld in verbijstering achter gelaten. Het belangrijkste kenmerk van de gisteren getoonde col lectie voor volgend jaar zomer was eenentwintig jaar na de presentatie van de door- kijkblouse de ontblote vrouwenborst bij talrijke van Saint Laurents ontwerpen. „Waarom niet", zei de in een roze pak gestoken ontwerper na afloop van zijn show, omge ven door zijn modellen van wie velen veel van het vrou welijke lichaam lieten zien. „Sexy is in. Beter gezegd, sexy is sjiek", luidde het oordeel van de vakpers. Overigens heeft Saint Laurent zijn 'klassieken' niet geheel vergeten. Maar dat maakte het verschil tussen de klassieke so bere elegantie en de 'explosie ve gewaagdheid' van de nieu we lijnen extra duidelijk. De snow van Saint Laurent besloot een week, waarin de Parijse mode-ontwerpers de nadruk hebben gelegd op ont hullende, super-vrouwelijke lijnen. Opgeblazen Met een brede grijns op het gezicht toont deze Amerikaanse mi litair de helikopter, die zij zojuist heeft opgeblazen. Dergelijke opblaasbare helikopters, maar ook tanks en auto's, worden ge bruikt bij pogingen tegenstanders in het veld om de tuin te lei den. FOTO: AP KOPENHAGEN Dene marken staat voor een winter van politieke wrij vingen, want de centrum rechtse minderheidsrege ring van premier Poul Schlüter wil radicale ver anderingen doorvoeren in de economische politiek van het land. De premier spreekt in dit verband van de „hervorming van de eeuw". Schlüter stelt voor het belas tingstelsel te wijzigen en de so ciale voorzieningen in een an dere vorm te gieten. Daarnaast wil hij maatregelen treffen zijn land op één lijn te brengen met de andere lidstaten van de Europese Gemeenschap, nu 1992 nadert. Om medestanders voor haar plannen te krijgen moet de re gering onderhandelen met de oppositiepartijen. Nu al staat echter vast dat de plannen geen steun krijgen van de So ciaal Democratische Partij, de grootste partij van Denemar ken. De plannen beogen „groei en vooruitgang" voor de jaren ne gentig. Schlüter stelde in mei belastingverlagingen voor van in totaal 40 miljard kronen (ongeveer 12 miljard gulden) - half oktober bijgesteld tot 36 miljard kronen - die gecom penseerd moeten worden door hogere bijdragen voor sociale voorzieningen, de afschaffing van bepaalde aftrekposten en de invoering van eigen bijdra gen voor sociale- en gezond heidszorg. Beschaafd „Een beschaafde samenleving kan niet leven met een belas tingsysteem, dat burgers dwingt 68 procent van elke kroon die ze verdienen weer af te staan", is Schlütters rede nering. Ook zou de omzetbelasting op benzine en een groot aantal consumptiegoederen drastisch verlaagd worden. De verlagin gen, die in een periode van vier jaar vanaf 1991 doorge voerd moeten worden, worden volgens de plannen van Schlü ter gefinancierd uit reducties in de staatsuitgaven en de uit gaven van de lokale autoritei ten, hogere bijdragen aan de gezondheidszorg, een vermin dering van belastingterugga- ven en nieuwe en hogere be lastingen op water, auto's en autowegen. Kort samengevat staat het re geringsvoorstel voor een 'om schakeling van directe naar indirecte belasting. De ver mindering van de totale belas tingdruk is hierbij nog niet eens het voornaamste doel, ook zou het een aansporing moeten zijn voor de Deense bevolking hard te werken en te sparen. De plannen zijn echter een be dreiging voor het bijna heilige systeem van sociale voorzie ningen van Denemarken, waar men van de wieg tot het graf aanspraak op kan maken. Zij werden dan ook onmiddel lijk aangevallen door Svend Auken, de leider van de soci aal-democraten. Naar zijn zeg gen „missen de plannen enig besef van sociale rechtvaardig heid", en verrijken zij een vijf de van de bevolking ten koste van de rest. Maar volgens Schlüter moeten de Denen hun economische problemen onder ogen durven zien. Ze hebben weliswaar de hoogste levensstandaard van de Europese Gemeenschap, maar ook de hoogste buiten landse schuld per hoofd van de bevolking binnen de Orga nisatie van Economische Sa menwerking en Ontwikkeling (OESO): zo'n 17.250 gulden per inwoner. Hypotheken Deze schuld is een zware last die zich al heeft doen gevoe len: het aantal niet afbetaalde hypotheken en gedwongen in beslagnames heeft een record hoogte bereikt, faillissementen zijn aan de orde van de dag, sociale zorg, gezondheidszorg en onderwijs wankelen onder de druk van bezuinigings maatregelen,en de werkloos heid steeg in augustus tot bijna tien procent. Toen Schlüter begin deze maand het 179 man tellende parlement, de Folketing, toe sprak, verzocht hij weer om brede parlementaire steun voor zijn economische plan nen: „De laatste kans de Deen se economie te redden". Maar met haar traditie van minder heidscoalities draait het in de Deense politiek om consensus. Dat maakt het des te moeilij ker Denemarken een sterke medicijn te laten innemen, dat nodig is om de economische ziekte van het land te bestrij den. (c) The Times, Londen Demonstratie in Praag tegen nieuw bankbiljet PRAAG Enkele honderden mensen hebben gisteravond in het centrum van de Tsjechoslowaakse hoofdstad Praag gede monstreerd tegen een nieuw bankbiljet, waarop Klement Gott- wald staat afgebeeld. Gottwald was een vooraanstaande Stali nist. Van 1929 tot zijn dood in 1953 was hij voorzitter van de Tsjechoslowaakse communistische partij. Op zijn bevel werden destijds duizenden mensen gearresteerd en in showprocessen veroordeeld tot levenslang of de doodstraf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 5