Middel ontdekt tegen
zenuwbes ehadiging
bij chemotherapie
Achter Franse 'sluierkwestie'
schuilt grote angst voor islam
Nieuwe toepassing echoscopie
voor vroege zwangerschap
Dekker superieur in squashderby
BINNENLAND/BUITENLAND
üiid&iQowumt
WOENSDAG 25 OKTOBER 1989 PAGINjBl
Ria Lubbers
wil in kroeg
en kunst
DEN HAAG Ria Lub-
bers, echtgenote van de
demissionaire minister
president, wil in de Rot
terdamse wijk Kralingen
een eigen kroegje gaan
beginnen. Een half jaar
geleden mislukte een po
ging daartoe, omdat het
beoogde pand „zo schan
dalig duur was". „Maar
wie weet komt het er nog
eens van", aldus Ria Lub
bers.
Nederlands „first lady" vertelt
over haar plannen in het vak
blad Horeca. Haar uitgespro
ken voorkeur gaat uit naar
„een gewoon pilsje, uit een
fluitje" in een gelegenheid
..waar je zo eens even binnen
kunt lopen om een praatje te
maken". „Zelfs bij de koningin
is het nu zo dat achter op het
blad met deftige drankjes altijd
een pilsje staat", zegt Ria Lub
bers. Ze heeft al een naam: 't
Orgeltje, naar een antiek orgel
tje dat ze ooit ergens zag staan.
Aan de benodigde papieren
ontbreekt het Ria Lubbers
overigens nog. „Horecapapie-
ren? O ja, zou dat moeten...Nou
ja, dat lijkt me ook te gek. In
zo'n grote zaal examen
doen...". Ook anderszins doet
mevrouw Lubbers deze dagen
van zich spreken. Samen met
de zakenman Fred Matser
heeft ze de stichting Peace
Child Nederlandopgericht.
Die stichting maakte een musi
cal „D'r op of d'r onder", over
het milieu. Alle basisscholen in
Nederland krijgen deze week
een brief van Ria Lubbers,
waarin ze vraagt de musical op
schoolavonden te spelen.
Rijnsburgse Boys
eerste finalist
Zilveren Molen
LEIDEN Rijnsburgse
Boys is de eerste ploeg die
zich heeft geplaatst voor
de finale van het Zilveren
Molentoernooi. Gister
avond won de ploeg van
Arie Kurver met 0-2 van
zaterdag-tweedeklasser
Leiden, waarmee de
plaatsing een feit werd.
De overwinning van de
Rijnsburgers was terecht.
Met name gedurende de
eerste vijfenveertig minu
ten was er sprake van een
klasseverschil.
Nico Oosterlee opende halver
wege de eerste helft de score
in deze wedstrijd, waarvoor
een redelijke belangstelling
van het publiek bestond. Oos
terlee passeerde met een kop
bal de Leiden-keeper. On
danks het feit dat Rijnsburgse
Boys ook na deze treffer het
beste van het spel hield, werd
er voor rust niet meer ge
scoord.
Toen de tweede helft halver
wege was, verdubbelden de
Rijnsburgers hun voorsprong.
Martin de Louw ontving van
Huug Aandewiel de bal, om
speelde fraai de keeper en te
kende 0-2 aan. Eén van de
weinige mogelijkheden van te
genstander Leiden was een
bijna perfect uitgevoerde vrije
trap van Hassan Kartel. Hij
krulde de bal over het uit
Rijnsburgse Boys-spelers opge
trokken muurtje, maar mikte
iets te hóóg. De bal raakte de
lat.
De andere halve finale in het
Zilveren Molentoernooi gaat
tussen de twee Katwijkse eer
steklassers Quick Boys en Kat
wijk. De wedstrijd stond aan
vankelijk voor volgende week
dinsdag gepland, maar is op
verzoek van Quick Boys ver
plaatst naar dinsdag 14 no
vember, 20.00 uur.
Grote onrust in
top verpleeghuizen
DEN HAAG In de top van de Nederlandse ver
pleeghuizen heerst een grote bestuurlijke onrust.
In ruim veertig procent van de verpleeghuizen is
de afgelopen vijf jaar de directie gewisseld en in
een kwart van die gevallen zelfs twee maal. Dat
alles heeft gevolgen voor het beleid in een ver
pleeghuis. Daarbij staat het hoofd verplegings
dienst precies tussen het financiële en het zorgbe
leid in. Een en ander blijkt uit een onderzoek van
de Nederlandse Vereniging van Leidinggevende
Verpleegkundigen (NVLV) dat vandaag op een
congres in Den Haag wordt gepresenteerd. Het
gaat om een steekproef onder 53 van de 326 ver
pleeghuizen. De NVLV benadrukt de moeilijke
positie van het hoofd verplegingsdienst van wie
organisatorisch maar ook inhoudelijk veel wordt
gevraagd.
PvdA-Rotterdam wil geen
college met VVD èn CDA
ROTTERDAM Het gewestelijk bestuur van
de Partij van de Arbeid in Rotterdam acht het
uitgesloten, dat er na de gemeenteraadsverkie
zingen volgend jaar een college met VVD èn
CDA wordt gevormd. Het bestuur vindt een
dergelijke coalitie-vorming „naar rechts" onge
wenst en onnodig. De partij heeft al jaren grote
weerstand tegen zo'n afspiegelingscollege. Het
standpunt van het gewestelijk bestuur is lijn
recht in tegenspraak met de aanbevelingen van
de commissie Albeda om te komen tot de vor
ming van een zo breed mogelijk samengesteld
college. De commissie deed twee jaar geleden
op verzoek van het gemeentebestuur tal van
aanbevelingen voor de economische vernieu
wing van Rotterdam. Gewestvoorzitter Van
Dijk acht samenwerking met de VVD uitgeslo
ten maar met het CDA veel waarschijnlijker.
HSA wil verkoop Goalkeeper
aan Saudi's en Koreanen
DEN HAAG Saudiarabië en Zuidkorea beho
ren tot de landen die de Hollandse Signaal Appa
raten (HSA) beschouwt als potentiële afnemers
van de Goalkeeper. De Goalkeeper is een snel
vuurkanon tegen vijandelijke raketten waarvoor
HSA een deel van de vuurleiding vervaardigt.
Vertegenwoordigers van de marines van beide
landen, plus die van onder meer enige NAVO-
landen, woonden gisteren aan boord van het fre
gat „Jacob van Heemskerck" een Goalkeeper-
demonstratie bij. De Goalkeeper bestaat uit een
Gatling-kanon van het Amerikaanse bedrijf Ge
neral Electric, dat uit zeven lopen zeventig 30-
mm kogels per seconde afvuurt. Het vuurlei
dingssysteem is voor een deel eveneens Ameri
kaans. Behalve opdrachten voor de Nederlandse
en Britse marine is er een bestelling uit een
Golfstaat, waarschijnlijk Koeweit.
Lubbers ergert zich aan
reisjes bewindslieden
DEN HAAG Premier Lubbers heeft zich
de afgelopen dagen geërgerd aan een aantal
VVD-bewindslieden die op de valreep van
de demissionaire kabinetsperiode nog bui
tenlandse reisjes hebben gemaakt. Ook de
PvdA heeft zich hierover opgewonden. Ka
merlid Jan Schaefer heeft opheldering ge
vraagd over een reis van VVD-minister De
Korte naar Israel. Volgens de Nederlandse
ambassade in Tel Aviv gaat het om een pri-
vé-bezoek. De Korte zelf houdt echter vol
dat het een ministerieel werkbezoek betreft
op uitnodiging van „liberale vrienden in het
Likud-blok". Ook de reizen van minister
Smit-Kroes naar Indonesië, de Filipijnen en
Japan en van minister Nijpels naar Polen
acht Lubbers overbodig.
Dees: geen maatregel
tegen organenhandel
DEN HAAG Staatssecn
ris Dees (volksgezond^
vindt het niet nodig tijdeli
maatregelen te treffen om
handel in donororganen
mogelijk te maken. Hij hi >ef
dit geantwoord op schriftel
vragen aan de VVD-Twee
Kamerleden Terpstra en
benga. Dees wijst erop dat
werkt aan een wetsvoorstel
gaantransplantaties. Rond
jaarwisseling zal hij een c ,nJ
cept-wetsvoorstel voor adv
naar de Nationale Raad v >nj
de Volksgezondheid sturen
de loop van 1990 kan de Tw an
de Kamer het wetsvoorstel
gemoet zien.
UTRECHT Op het Ru-
dolf Magnus Instituut van
de Rijksuniversiteit
Utrecht is een middel ont
dekt dat zenuwbeschadi
gingen kan voorkomen
die ontstaan bij de toedie
ning van het medicijn cis-
platin aan kankerpatiën
ten. Het lijkt niet ondenk
baar dat het middel ook
zenuwbeschadigingen die
een andere oorzaak heb
ben, kan tegengaan en al
ontstane beschadigingen
zou kunnen herstellen.
De ontdekking werd vermeld
bij de behandeling van het
proefschrift van de arts R.
Gerritsen van der Hoop die
het onderzoek bij de kanker
patiënten heeft gecoördineerd.
Hij promoveerde gisteren tot
doctor in de geneeskunde.
Cisplatin wordt vaak gebruikt
bij eierstok-, zaadbal- en blaas
kanker. Bij hoge doseringen
treedt altijd beschadiging op
van de gevoelszenuwen in ar
men en benen. Als het er naar
uitziet dat dit tot blijvende in
validiteit gaat leiden wordt de
therapie meestal afgebroken.
Het Rudolf Magnus Instituut
doet al jaren onderzoek naar
de mogelijkheid om zenuwbe
schadigingen te herstellen. In
experimenten met ratten is
aangetoond dat ACTH (een
bijnier stimulerend hormoon)
en verwante neuropeptiden
een gunstig effect hebben.
Daarna zijn proeven gedaan
met een klein stukje van het
hormoon, Org 2766 genoemd,
dat geen effect heeft op de bij
nier en dus geen bijwerkingen.
Het nieuwe middel bleek bij
ratten die cisplatin toegediend
kregen zenuwbeschadigingen
te voorkomen. Ook leidde het
tot een sneller herstel van al
beschadigde zenuwen. Volgens
het instituut is dit uniek omdat
er nog nooit een stof is ge
weest waarvan onomstotelijk
is vastgesteld dat ze deze effec
ten heeft.
Promovendus Gerritsen van de Hoop geeft een toelichting op' zijn
motor prof. Gispen, rechts dr. J. Neijt.
Daarna is in zes academische
ziekenhuizen en kankerklinie
ken in Amsterdam, Utrecht,
Rotterdam en Leiden onder
zoek gedaan bij 55 patiënten
met eierstokkanker. Zij wer
den in drie groepen verdeeld:
twee kregen verschillende do
seringen Org 2766 en één een
,,nepmiddel"(placebo). Bij alle
patiënten werd de trillingszin
- die het eerst door cisplatin
wordt aangetast - gemeten. Ze
werden ook neurologisch on
derzocht en de onderzoekers
registreerden eventuele klach
ten.
Na vier en nog duidelijker na
zes kuren met cisplatin trad bij
de patiënten die een placebo
kregen een „dramatische" ver
slechtering op van de trillings
zin. Die bleef uit in de groep
waaraan de hoogste dosering
van het neuropeptide was toe
gediend en was minder in de
groep met de lage dosering. De
hoge dosering leidde ook dui
delijk tot minder klachten en
neurologische afwijkingen.
Org 2766 heeft volgens de
derzoekers geen invloed -
het effect van het medicijn c
platin. De behandeling dai
mee kan langer worden voo n
gezet zonder dat de kwaliti
van het leven wordt aangeta
Per jaar komen er 700 „nie
we" patiënten bij met eiersto f
kanker in een vergevorde
stadium. Een kwart leeft n
na vijf jaar. Daarvan heeft E
helft zenuwbeschadigingen tazi
gevolge van de behandelde
met cisplatin.
Doden en gewonden bij ongeluk op Voorne
Twee mensen zijn gisteravond om het leven gekomen door een ongeval op de provinciale weg N57
tussen Hellevoetsluis en Zwartewaal. Drie mensen liepen zware verwondingen op. Vermoedelijk zijn
eerst een personenwagen en een vrachtwagen frontaal tegen elkaar gebotst, waarna twee andere
personenwagens op de enorme ravage inreden omdat zij niet meer op tijd konden stoppen. De
twee doden zaten in een personenauto die frontaal werd aangereden door een vrachtwagen met
vis. Een derde inzittende van de personenauto raakte zwaargewond. Ook de bestuurder van de
vrachtwagen en zijn bijrijder liepen zeer ernstige verwondingen op. FOTO: anp
ROTTERDAM Met de al
enkele jaren gebruikte trans-
vaginale echoscopie is het nu
ook mogelijk om lichamelijke
afwijkingen van het embryo
na acht weken zwangerschap
te zien. Ook is veel eerder dan
voorheen een buitenbaarmoe-
derlijke zwangerschap vast te
stellen. Deze vorm van echos
copie werkt ook effectief bij
reageerbuisbevruchting.
Bij transvaginale echoscopie
wordt met een staaf in de va
gina de onderbuik via geluids
golven bekeken. Deskundigen
praten begin november op een
internationaal congres op de
Erasmus Universiteit in Rot
terdam over de nieuwe toepas
singen. De gebruikelijke
echoscopie (geluidsgolven door
de buikwand) heeft de beper
king dat vooral in de vroege
zwangerschap de holte in de
onderbuik niet goed te zien is.
Met transvaginale echoscopie
kan dat wel omdat de geluids
golven dichter bij de organen
kunnen komen. Bovendien
worden de beelden scherper.
De methode wordt volgens de
Voorburgse gynaecoloog dr. C.
Jansen, betrokken bij het con
gres, al in de meeste zieken
huizen toegepast. De nieuwe
toepassingen zijn echter nog
niet erg bekend. Een zwanger
schap buiten de baarmoeder
kan gevaarlijk zijn. De gewone
echoscopie was echter nauwe
lijks in staat die vroegtijdig
aan te tonen, zodat bijna altijd
een kijk-operatie nodig was.
Met de nieuwe methode hoeft
dat niet en kan sneller worden
begonnen met de behandeling.
Ook is aan het embryo nu al
na acht weken zwangerschap
te zien of de hersenaanleg ont
breekt. Het vruchtje is dan on
geveer twee centimeter groot.
Voorheen was dat pas duide
lijk na zestien weken. Het is
voor de vrouw zowel lichame
lijk als geestelijk beter derge
lijke afwijkingen zo snel mo
gelijk te weten, aldus Jansen.
Bij reageerbuisbevruchting
kan nu veel preciezer een eitje
worden weggenomen en later
na bevruchting weer terugge
plaatst, zodat de kans op suc
ces groter is.
SUSKE EN WISKE SAGARMATHA
\jimbihike Bin je daar
(c) Standaard UitQeverlJ/Wavery Productions
Laatste
handtekening
in woonoord
Lunetten
VUGHT Het enige gezins
hoofd in het Molukse woon
oord Lunetten in Vught dat
tot nu toe weigerde een
handtekening te zetten onder
een contract met het ministe
rie van WVC is gisteravond
gezwicht voor de aandrang
van de kampraad. De man
heeft alsnog getekend. Daar
mee is voldaan aan een van
de belangrijkste voorwaar
den van WVC. Het ministe
rie wil het woonoord alleen
renoveren als alle gezins
hoofden een verklaring teke
nen waarin onder meer staat
dat ze bereid zijn in de toe
komst huur te betalen. Het
kabinet neemt vrijdag een
beslissing over de toekomst
van Lunetten.
(Van onze correspondent
Bob van Huët)
PARIJS Wat een paar
weken geleden begon als
een incident op een school
in de Noordfranse stad
Creil is ondertussen een
'nationale kwestie' gewor
den. Het al dan niet toe
staan aan islamitische
scholieren op de openbare
school hun 'koranische'
hoofddoek op te mogen
houden, begint Frankrijk
te verdelen in voor- en te
genstanders, als ging het
het om qen nieuwe affaire
Dreyfuss.
Onder de voorstanders bevin
den zich uiteenlopende per
soonlijkheden als Danièle Mit
terrand, premier Rocard, bis
schop Decortray van Lyon, de
rechtse filosoof Andre Fros-
sard, opperrabbijn Goldman en
sjeik Hadam, de rector van de
grote moskee in Parijs.
„Degenen die de moslims wil
len hinderen in hun geloofsbe
lijdenis geven blijk van intole
rantie", zo laat zich de verde
digde stelling samenvatten.
Daarbij wordt dan de aanteke
ning gemaakt dat het verstan
diger is islamitische meisjes
(met hoofddoek) op openbare
scholen te houden dan de kin
deren te 'verbannen' naar par
ticuliere 'scholen met de ko-
Bang maken
De tegenstanders zijn (uiter
aard) te vinden in kringen van
het extreem-rechtse Nationale
Front, maar ook socialistische
kopstukken als Pierre Mauroy,
onderwijsminister Jospin en de
liberale fractievoorzitter in de
Assemblee Nationale, Charles
Millon, willen af van de om
streden doek.
De argumenten van Le Pen
zijn daarbij niet dezelfde als
die van minister Jospin. Waar
de eerste de Fransen bang pro
beert te maken met nachtmer-
rie-achtige voorstellingen van
een 'Bayrut aan de Seine', gaat
de bewindsman uit van het
'neutrale karakter' van het
openbare onderwijs.
„Het gaat niet om de hoofd
doek, maar vermeden moet
worden dat de school een span
ningsveld wordt tussen gelo
ven en ideologieën", aldus Jos
pin, die vindt dat het openbare
onderwijs open moet staan
voor iedereen maar dat „osten
sieve geloofsmanifestaties" bui
ten de deur dienen te blijven.
Een derde groep vindt dat de
affaire in Creil is opgeklopt en
al te veel aandacht in de pers
heeft gekregen. Onder dege
nen die menen dat de oplossing
zichzelf aandient zijn oud-pre
sident Giscard (die wel om een
debat over de 'Franse identi
teit' heeft gevraagd), EG-com-
missievoorzitter Delors, kardi
naal Lustiger van Parijs en de
vice-voorzitter van de federa
tie van Franse protestanten.
In kringen van Franse mos
lims tenslotte zijn de meningen
verdeeld. Het fanatisme waar
mee de orthodoxe splinter
groep 'De stem van Islam' on
langs door de straten van Pa
rijs trok is door de meerder
heid van de islamitische fede
raties in Frankrijk afgewezen
als 'provocerend'. Gevreesd
wordt voor een verpolitisering
van de kwestie.
Punkkapsel
Uiteraard gaat het in deze zaak
om meer dan de hoofddoeken
van een paar devote meisjes.
De kern is dat de islam inmid
dels de tweede godsdienst van
Frankrijk is geworden, na het
katholieke geloof.
Volgens schattingen zouden er
momenteel tussen de drie en
vier miljoen gelovigen zijn, de
meesten afkomstig uit voorma
lige Franse koloniën. Ze zitten
ingeklemd tussen 44 miljoen
katholieken, een miljoen pro
testanten en 800.000 joden.
De integratie van de muzel
mannen verloopt allerminst
eenvoudig. Grote problemen
zijn gerezen in Lyon, waar de
jonge gaullistische burgemees-
In Parijs werd deze week door vrouwen gedemonstreerd voor het
het dragen van de sluier. foto: ap
ter Miche Noir toestemmir
heeft gegeven voor de bou
van een 'moskee-kathedrai
met een minaret van 24 mete
hoogte. Vooral dat laatste wel
te grote beroering.
Het Front National buit de oi
bekendheid met het geloof v«
de ander medógenloos uit. 1
Pen laat geen kans onbeni 1
om buitenlanders, en dan
voorkeur 'Arabs', tot zondebo
te bombarderen. Daarbij is he
imago van de islam er na d 1
gebeurtenissen in Iran en d
mede daaruit voortvloeiend
bomaanslagen in Parijs (1986
niet beter op geworden. Iran
sluiers, terroristen en bomma
zijn voor niet weinig Fransei
éen pot nat.
Onbekend
„Mitterrand krijgt volgend jaai
de Nobelprijs van de vrede
want hij regeert in het enigi
Arabische land waar geen oor
log heerst", zo luidt een twij
felachtig grapje van dit mo
ment. De burgemeester var;
het gehucht Charvieu-Chavag-
neux die „per ongeluk" de
bulldozer op een als regionale
moskee gebruikte schuur af
stuurde, heeft tal van adhesie
betuigingen ontvangen. On
danks hun historische aanwe
zigheid in de arabische wereld
zijn de meeste Fransen totaal
onbekend met (en dus bang
voor) de islam. Niet verbazing
wekkend is in dat opzicht dal
blijkens een in Le Parisien ge
publiceerde opiniepeiling 48
procent van de ondervraagden
het eens is met de rector van
de inmiddels internationaal be
kende school in Creil. Hij
stuurde de islamitische meisjes
naar huis omdat ze weigerden
hun hoofddoeken af te doen.
Nadat vorige week een com
promis was gevonden met de
vader van de kinderen (de
hoofdoeken zouden tijdens de
les af gaan) kwam de affaire
weer terug bij af. Aangemoe
digd door militante moslimbe
wegingen eisen Leila en Fati-
ma nu hun 'heilige rechten'.
Tot nader order zitten ze afge
zonderd van hun klasgenootjes,
in de schoolbibliotheek.
WARMOND/LEIDEN
De Dekker-dames toon
den zich in de derby in de
eerste divisie van de squa-
shcompetitie superieur
aan de LSRC. De eerste
teams van de SRC Alphen
bleven in de tweede divi
sie zelfs zonder gamever-
lies.
Van echte strijd was bij Dek
ker Warmond in de derby te
gen de dames van de Leidse
SRC nauwelijks sprake. Jana
van Duyn won de eerste en
enige game van de wedstrijd
in haar partij tegen Viviënne
Aalbers met 9-4. De tweede en
derde game gingen na veel
strijd met 9-6 en 9-7 verloren.
Dekker-speelster Aalbers ze
gevierde in de vierde game
met 9-2. Mary Gillies verving
de om studieredenen afwezige
Dominique Fleur bekwaam.
Met 3-0 werd de op de Neder
landse ranglijst ruim 100 plaat
sen lager gerangschikte Karin
Swiers kansloos gelaten. Op de
singleplaatsen één en drie
klopten Liz Weare en Jacque
line Kiebert, eveneens zonder
gameverlies de LRSC-sters
Kitty Klaassen en Claire Fre-
ling.
Bij winst volgende week dins
dag in de confrontatie met
Kampong II kan Dekker de
koppositie in de eerste divisie
B van de Utrechters overne
men. De Leidse SRC moet de
zelfde avond van mede rode
lantaarndrager Marquetsers
winnen om kansen op behoud
in eigen hand te houden. Bij
dit sleutelduel ontbreekt Ka
rin Swiers en speelt Kitty
Klaassen haar voorlopig laat
ste officiële partijen voor de
LSRC.
De topteams van SRC Alphen
speelden niet meer dan de mi
nimaal vereiste twaalf games
in de ontmoetingen met het
vierde damesteam van de
Haagse SRC en de heren van
Klaverstede. Niettemin een
goede voorbereiding voor vol
gende week dinsdag, als de
wedstrijden om de koppositie
tegen Leyens I respectievelijk
Diepput II staan gepland.
Door partijwinst van Ton
Creighton, Carel de Bruyn en
Jaap de Zwart en verlies van
kopman Luike Tjebbes bereik
te het tweede herenteam van
Dekker een 3-1 winst op Ley
ens II. PETER KLEIN
Mama,
bestaan er
nog echte
panda's?
GEEF OM DE TOEKOMST.
Word voor f2750 donateur van h«<
Hatuur Food*. Giro 25, Z*ot.
