IN EN OM DE KAS
Zuid-Europa krijgt
steun uit fonds
Veel kleur in de tuin
Vingerhoed antistoffen genoeg voor een jaar gezonde bollen
LAND EN TUINBOUW
C^idócSouoant
VRIJDAG 20 OKTOBER 1989 PAGINA
Eind september heeft de Europese Commissie van de EG beslo
ten om voor de armste gebieden in de EG in totaal 38,5 miljoen
dollar beschikbaar te stellen. Het totale bedrag is een toezeg
ging voor een periode van 5 jaar. Voor deze steun komen de
volgende landen in aanmerking: Griekenland, Spanje, Portugal
en Italië. Spanje ontvangt het grootste bedrag, namelijk 10 mil
joen dollar. Dit geld wordt voornamelijk bestemd voor het ont
wikkelen en uitbreiden van het transport- en telecommunica
tiesysteem. Het belangrijkste argument voor deze steun uit het
Structuurfonds is de situatie die zal ontstaan bij de vorming
van Europa 1992. Men verwacht dat de economische kracht
van het rijkere noorden gaat toenemen ten koste van de zuide
lijke regio's. Door het Structuurfonds wordt geprobeerd om zo
de economie in de armere regio's een impuls te geven, waar
door een verdere verstoring van hét evenwicht voorkomen
kan worden.
Wie zich elk jaar weer op
nieuw in de periode eind mei
- half juni stoort aan het ge
ringe aantal bloeiers in de
tuin kan nog voor het inval
len van de vorst bollen van
het geslacht Allium planten.
Op deze manier kan volgend
jaar de onderbreking tussen
de voorjaars- en zomerbloei
worden opgevuld. Allium
moly geeft tien tot vijftien
geel-gekleurde bloempjes. De
Allium oreophilum, oorspron
kelijk afkomstig uit de Kau-
kasus, bloeit met donker roze
rode bloemetjes. Beide soorten
worden 20 a 25 centimeter
hoog. Ook te gebruiken is de
Allium christophii. Deze be
staat uit stervormige zilver
achtig lila-gekleurde bloemp
jes. De hoogte bedraagt 50 a
60 centimeter.
"IU IC BLOEI AT?AAE" EIND MEI-WAUF JUUI
ZOR.GT ALLIUM VOOR VEEL KLEUT^ IW DE "TUlU
Onlangs zijn het Neder
landse bloembollenvak
en het Laboratorium voor
Bloembollenonderzoek
(LBO) te Lisse in het
nieuws gekomen naar
aanleiding van de ont
vreemding van konijnen
van het LBO. Het Die
renbevrijdingsfront eiste
de diefstal op. De konij
nen werden gebruikt
voor het onderzoek aan
planteziekten en voor de
kwaliteitsbewaking in de
bloembollenteelt. Dr. P.
Boonekamp en ir.
A.F.L.M. Derks van het
Lab in Lisse hebben nu
eens op een rijtje gezet
waarvoor die konijnen nu
eigenlijk dienden. Het re
sultaat is een ellenlang
verhaal. Onderzoekers ei
gen. Maar de inhoud er
van bevat veel wetens
waardigheden en het is
daarom, dat we beide ge
leerden een stuk in het
verhaal volgen.
De beide LBO-medewerkers
schetsen eerst het begin van
de bollenteelt in Nederland
die thans zo'n 16.000 ha. in
beslag neemt en waarvan de
exportwaarde ongeveer een
miljard gulden bedraagt. Tij
dens elke fase van de teelt en
bewaring worden de bollen
bedreigd door ziekten en pla
gen. Zijn de bollen eenmaal
ziek, dan doet zich een extra
probleem voor. Bollen wor
den namelijk uitsluitend op
vegetatieve wijze vermeer
derd Dat betekent dat nieuwe
bollen vanuit de moederbol
ontstaan en niet uit zaad. Veel
ziekten worden niet via zaad
overgebracht op de dochter-
planten; bollen die uit zieke
moederbollen zijn ontstaan,
maken echter grote kans ook
ziek te zijn. Om bolgewassen
te vrijwaren van ziekten en
plagen dient de verwekker te
worden bestreden of de ver
spreiding ervan te worden
voorkomen. Voorkomen van
ziekten vereist ziektevrij uit
gangsmateriaal en/of ziekte-
resistente rassen. Verder moet
een scala aan cultuurmaatre
gelen in acht worden geno
men om de planten ziektevrij
te houden. Gezien de milieu
belasting door bestaande che
mische bestrijdingsmiddelen
zal bij de bestrijding van ziek
ten het accent komen te lig
gen op niet-chemische midde-
Nu en in de toekomst wordt
er door het Laboratorium
voor Bloembollenonderzoek
(LBO), in samenwerking met
anderen, een zeer grote on
derzoeksinspanning gepleegd
om de complexe ziekteproble-
matiek het hoofd te bieden en
een maatschappelijk aan
vaardbare bloembollenteelt in
Nederland te behouden. Om
de inwendige bolkwaliteit en
de mate van ziekzijn te me
ten, dienen er betrouwbare
toetsen te zijn. Met behulp
van dergelijke toetsen kan te
vens bepaald worden of en op
welke schaal ziektebestrijding
moet plaatsvinden, hoe effec
tief de bestrijding is en welk
effect die heeft op de kwali
teit. Deze toetsen zijn ook on
ontbeerlijk om na te gaan of
ziektevrij bolmateriaal ook
ziektevrij blijft op het veld.
Gevoelige, betrouwbare en
snelle toetsen maken dus een
zeer selectieve ziektebestrij
ding mogelijk. Intensieve be
strijding met chemische mid
delen kan daardoor worden
worden teruggedrongen, wat
ten goede komt aan het mi
lieu. Van oudsher is daarom
bij het LBO grote aandacht
aan toetsontwikkeling ge
schonken.
Virussen
Een speciale plaats op het ge
bied van toetsontwikkeling
neemt de virustoets in. Al
sinds de jaren vijftig wordt er
op het LBO gewerkt aan het
ontwikkelen van toetsen voor
plantevirussen. Omdat bollen
op vegetatieve wijze vermeer
derd worden zullen virusziek
te partijen altijd een virusziek
nageslacht geven. Bovendien
zijn planten niet in s^aat om
afweerstoffen te vormen te
gen virussen waarmee deze
uitgeschakeld kunnen wor
den. Sinds ernstige virus-epi
demieën in lelies in de jaren
zestig, is zeer veel aandacht
besteed aan het voorkomen
van deze ziekte door uit te
gaan van virusvrij plantmate-
riaal. Een virusvrije teelt is
echter alleen mogelijk indien
voorkomen wordt dat zieke
planten andere planten infec
teren. De Bloembollenkeu
ringsdienst (BKD) in Lisse
voert dan ook zeer intensieve
keuringen uit, waarbij regel
matige inspectie en kwaliteit-
stoetsen uitgevoerd worden.
Hierdoor kan aan alle afne
mers de levering van hoog
waardige en gezonde bollen
gegarandeerd worden. Daar
voor is een snelle en betrouw
bare herkenning van de zieke
planten noodzakelijk. Bij bol
gewassen kan het bijna een
jaar duren voordat de eerste
symptomen van een virus
ziekte zichtbaar worden.
Het zogenaamde ziekzoeken,
waarbij de zieke planten op
het veld verwijderd worden,
is dan ook voldoende voor
een effectieve bestrijding van
virussen. Een belangrijke
doorbraak in de toetsingsme
thodiek vond zo'n 40 jaar ge
leden plaats met de ontwikke
ling van serologische toetsen.
Bloeddonor
Het bloedserum van konijnen
kan worden gebruikt nadat ze
ingespoten zijn met gezuiver
de virussen. Hoewel plantevi
russen volstrekt geen ziekten
bij konijnen veroorzaken, ma
ken de konijnen wel afweer
stoffen (=antistoffen), omdat
ze het virus als lichaams
vreemd herkennen. Door het
konijn af en toe als bloeddo
nor te laten fungeren, kunnen
steeds geringe hoeveelheden
bloed met antistoffen verkre
gen worden. Het antiserum
(de antistoffen) wordt ge
bruikt om in bloembolgewas-
sen het virus aan te te tonen.
De antistoffen kunnen niet
worden gebruikt om de virus
sen te bestrijden. Door jaren
lang onderzoek zijn de toetsen
met behulp van antisera zo
betrouwbaar en gevoelig ge
worden, dat op het ogenblik
met geringe hoeveelheden an
tiserum, jaarlijks zo'n 1 mil
joen monsters van bolgewas
sen getoetst worden op de
aanwezigheid van virussen.
Met 1 milliliter (eenduizend-
ste liter) antiserum kunnen
ongeveer 15.000 monsters
worden getoetst.
Gevoelige toetsen op de aan
wezigheid van ziekteverwek
kers in bloembollen zijn dus
essentieel voor het telen van
ziektevrij bolmateriaal. Het
gebruik van antisera is op dit
ogenblik nog de enige moge
lijkheid voor de toetsing. Het
LBO produceert deze antisera
voor de bedrijfstak. Door
meer dan 20 jaar onderzoek
zijn konijnen geselecteerd die
in vergelijking met die van
andere instituten in binnen-
en buitenland een hoge pro
ductie aan antistoffen hebben.
Dit betekent dat relatief wei
nig bloed nodig is. Van de 85
konijnen op het LBO fungeer
den slechts 20 daadwerkelijk
als bloeddonor. De overige
werden alleen gebruikt voor
het in stand houden van een
gezonde, niet-ingeteelde po
pulatie. Daarnaast zijn inspui
tingsschema's ontwikkeld
waardoor het konijn na enke
le inspuitingen met het plan-
tevirus jarenlang af en toe als
bloeddonor kan fungeren.
Leeftijden van meer dan 6
jaar zijn geen uitzondering.
Over de aan het LBO ver
leende vergunning voor het
gebruik van proefdieren zijn
in december 1988 nog vragen
gesteld in de Tweede Kamer.
Toen zijn geen bezwaren ge
maakt tegen het verlenen van
deze vergunning. Verder
geeft het LBO steeds volledi
ge opening van zaken aan
controlerende nistanties en
overige geïnteresseerden.
„Het is zeer betreurenswaar
dig dat geen discussie of over
leg gevoerd is, maar door het
Dierenbevrijdingsfront direct
deze actie is gepleegd. Het
met uiterste zorg uitgevoerd
onderzoek is hierdoor in ster
ke mate vertraagd, zo niet on
mogelijk gemaakt", aldus con
cluderen de onderzoekers.
Bloembollen
in bakken
Het wordt nog veel
te weinig gedaan,
maar toch kan het
verrasssende
effecten opleveren.
Bloembollen in
bakken die op alle
mogelijke plaatsen
(in de tuin en zelfs in
het huis) kunnen
worden neergezet.
Omdat teveel vocht,
zeker in de winter,
funest kan zijn,
moeten de bakken
wel op klosjes
worden geplaatst.
Daardoor kan het
teveel aan water
makkelijk weglopen.
Nicola,
nieuwe
aardappel
Deze maand is een
nieuw aardappelras op
de Nederlandse markt
verschenen: Nicola".
Een vastkokende aard
appel die zich culinair
gemakkelijk laat ver
werken tot tafelpro-
dukt, om te bakken,
voor het maken van
salades en tal van an
dere gerechten met de
aardappel als wezenlijk
bestanddeel. De „Nico
la" is geen-vlezig, lan-
govaal van vorm en
glad van schil, zonder
diepe ogen (pitten) en
het hele jaar verkrijg
baar. Wanneer is ons
land het seizoen voorbij
is, komt het produkt
uit landen rond de
Middellandse Zee in de
supermarkten terecht.
Het nieuwe ras heeft
een hekel aan jus/vet.
Door de vastkokend-
heid worden deze nau
welijks „aangepakt" en
daarom is dit voedsel
„lijnvriendelijk".
KERKDIENSTEN
ST. JOZEF:
19 i
:o. 9 u., 10.30
LEIDEN O.L. VR. HEMELVAART/
ST. JOZEF: za. 19.U., zo. 9.30 u.. 11
u. Hoogmis.
H LEONARDUS: za. 19 u. Euch. vie
ring; zo. 10.30 u. Euch.viering.
H. MIDDELARES: za. 19 u. Euch. vie
ring: zo. 9.30 u. Hoogmis.
H. LODEWIJK: za. 10 u„ 19 u., zo.
8.30 u 10 u. Hoogmis. 11.30 u.. 18
u., 19 u. Lof.
H ANTONIUS VAN PADUA: za. 19 u.;
zo. 9.30 u., 11 u. Hoogmis.
H. PETRUS: za. 19 u. Euch.viering;
zo. 9 u. Euch.viering. 10.30 u. Hoog-
O.L VR. ONB. ONTV.: za. 19 u„ zo.
10.30 u. Hoogmis, 12.15 uur.
OUD KATHOLIEKE KERK: zo. 10 u.
Eucharistieviering.
Elk weekend zondag 10 uur, behalve
2e weekend in de maand, dan zater
dag 19.00 uur en zondag geen dienst.
AARLANDERVEEN HEILIGE PE
TRUS EN PAULUS: za. 19 u.; zo.
10.30 u. Hoogmis.
TITUS BRANDSMAKAPEL: zo. 9 u.
Hoogmis, 12 u.
ALPHEN AAN DEN RIJN H. PIUS:
za. 19 u.; zo. 9 en 10.30 u.
H. BONIFATIUS: za. 19 u.; zo. 9.45 u.,
11.30 u.
DE HEILIGE GEEST KERK (De Bron):
19 L
TE:
19 i
10 i
BOSKOOP ST. JAN DE DOPER:
za. 17 30 u. (de Stek), 19 u. (Kerk);
zo. 9.30 en 11 uur (Kerk).
HAZERSWOUDE H.H. ENGELBE
WAARDERS: za. 19 u.; zo. 10.00 u.
Hoogmis. 11.30 u.
HAZERSWOUDE RIJNDIJK BER-
NARDUSKERK: zo. 9 u. Viering.
DEP. HET ANKER: za. 19 u.; zo.
10.30 u.
HILLEGOM ST. JOZEFPAROCHIE:
za. 19 u. Ned. liederen; zo. 10.00 u.
Ned. liederen, 11.30 u. Ned. liederen
H. MARTINUS: za. 19.00 uur; zo. 9.00
en 11.00 uur. Van 10-7 t/m 21-8 dien
sten za. 19 uur. zo. 10.00 uur.
HOOGMADE O.L. VR. GEBOOR-
KATWIJK AAN DEN RIJN H. JO
HANNES DE DOPER: za. 19 u. Eu
charistieviering; zo. 10.00 u. Eucharis
tieviering met parochieel koor.
DEP. RIJNSBURG (Chr. Tuinbouw
school): zo. 10.30 u. Euch. viering.
BUITENKAAG JOHANNES EVAN
GELIST: za. 19 u.; zo. 10.00 u. (10 uur
Is wintertijd. Zomer is 9.30 uur).
LANGERAAR H.H. ADRIANUS: za.
19 u., zo. 9.30 en 11.30 uur.
LEIDERDORP DE MENSWOR
DING: za. 19 u. Eucharistieviering; zo.
10 u. en 11.30 u. Eucharistieviering.
LEIMUIDEN ST. JAN DE DOPER:
za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11.15
u. samenzang.
LISSE ST. AGATHA: za. 19 u.
Euch. viering; zo. 10 u. Hoogmis (kin-
dernevendienst); 11.30 u. H. Mis.
DEP POELPOLDER: za. 19 u. Euch.
viering; zo. 10.30 u. Euch. viering.
MARIAKERK: za. 19 u. hi Mis; zo. 9
u. Stille Mis, 10.15 u. Hoogmis.
H.H. ENGELBEWAARDERS (Beek
brug): za. 19 u.; zo. 10.00 u.
NIEUWKOOP r- O.L. VR. HEMEL
VAART za. 19 u.; zo. 9 u., 10.45 u.
NIEUWVEEN H. NICOLAAS: za. 19
u.; zo. 9 u.. 11 u.
NIEUW VENNEP MARIA ONB.
ONTV.: za. 19 u.; zo. 10 u.
NOORDEN ST. MARTINUS: za. 19
u. Avondmis; zo. 9 u., 10.30 u. Ge
zongen Mis.
NOORDWIJK BINNEN ST. JE
ROEN: za. 19 u. H. Mis; zo. 9.30 u.
Hoogmis, 11.00 H. Mis.
NOORDWIJK AAN ZEE MARIA
TER ZEE. za. 19 u. Euch.viering; zo.
10.30 u. Euch.viering.
OEGSTGEEST ST. WILUBRORD:
za. 19 u.; zo. 9 u„ 10.30 u. Hoogmis.
OUDE ADE ST. BAVOKERK: za. 19
u. Avondmis; zo. 9 u. Hoogmis, 10.30
u H. Mis in Rijpwetering.
OUDE WETERING JAC. DE MEER-
DERE: za. 19.00 uur. zo. 9.15 en
11.00 u.
ROELOFSARENDSVEEN MARIA
PRESENTATIE: za. 19 u.; zo. 10.30 u.
Hoogmis 10.30 u.
RIJPWETERING O.L. VR. GE
BOORTE: za. 19 u. in Oud Ade; zo.
u. Hoogmis, 10.30 u.
SASSENHEIM ST. PANCRATIUS
za 19 u.; zo. 9.30 Hoogmis en 11 u.
STOMPWIJK H. LAURENTIUS: za
19.30 u. Eucharistieviering met sa
menzang; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11 u
Stille H. Mis.
VOORHOUT. ST. BARTHOLOMEUS
KERK: za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u.
VOORSCHOTEN H. LAURENTIUS
za. 19 u.; zo. 11.30 u.
H. MOEDER GODS: 19 u.; zo. 10 u.
WARMOND ST. MATTHIASKERK
za. 19 u zo. 9.00 en 10.30 u.
WASSENAAR ST. WILLIBRORD
za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u.
DE GOEDE HERDER: za. 17 u., zo.
10.30 u.
ST JOZEF: za. 19 u., zo. 9.30 en 11
WOUBRUGGE GOEDE HERDER
za. 19 u.; zo. 10 u.
ZEVENHOVEN HEILIGE JOHAN
NES GEBOORTE: za. 19 u. H. Mis;
9 u. Stille Mis, 10.45 u. Hoogmis.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK MEER
BURGPAROCHIE: za. 19 u. Misvie
ring; afwisselende koren; zo.
met wisselende koren, 11.30 u. met
orgel en Volkszang.
ZOETERWOUDE ST. JAN'S ONT
HOOFDING: zo. 9.30 u. Hoogmis.
CHR. DIENAARKERK: za. Eigentijdse
viering; zo. 10 u. Woord- en Commu
nieviering.
DE ZILK HEILIGE HARTKERK: za.
19 u.; zo. 10.30 u.
predikbeurten
LEIDEN Hervormde Gemeenten.
Hooglandse Kerk: 10 u. ds. K. Bou-
huys; 19 u. evensong, ds. A. Alblas
(liturg) m.m.v. de Leidse Cantorij,
11.45 u. Oec. studentendienst. Oude
Vestkerk: geen. Marekerk: 10 u. ds.
D. Driebergen, Katwijk; 17 u. ds. N.
de Boo, Zierikzee. De Regenboog:
9.30 u. ds. A Alblas. 11.15 u ds. Al
blas en pastoor J. A. A. v. Well, ge-
zinsdienst m.m.v. „de Sleutels".
Bethlehemkerk: 10 u. In de Petrakerk:
ds. H. Hortensius. Bevrijdingskerk: 10
u. ds. J. Nauta; 17 u. ds. H. Hortensi
us. Vredeskerk: 10 u. ds. A. Dron-
kers Stevenshof: 11 u. mw. K. v.d.
Broeke, kand. theol. Eglise Wallone:
10.30 u. pasteur d. Ribs. Acad. Zie
kenhuis: 10.15 u. ds. M W. van Bei-
num. Dlaconessenhuis: 10.30 u. ds.
H. J. v. Achterberg. Jeugdkapel: geen
opgave. Petrakerk (zijzaal) dienst
voor doven: 10.30 u. mw. C. Rip v.d.
Willigenhof; 17 u. ds. J. van Rossum,
Voorburg.
LEIDEN Gereformeerde en andere
Kerkgemeenschappen. Vredeskerk:
10 u. ds. A. Dronkers. Petrakerk: 10
u. ds. H. Hortensius. Oude Vestkerk:
10 u. in de Hooglandse Kerk. ds.
Bouhuys. Maranathakerk: 10 u. ds. R.
J. Koolstra. Bevrijdingskerk: 10 u. ds.
J. Nauta; 17 u. ds. H. Hortensius.
Groenhoven: 10 u. ds. J. Nauta. Chr.
Geref. Kerk: 10 en 17 u. ds. G. C. den
Hertog Geref. Kerk Vrljgem.: 10 u. en
17 u. dr. M. J. Arntzen. Doopsgez./
Rem. Kerk: 10.30 u. dhr. P. Katten-
berg. Bapt. Gem.: 10 u. ds. R. v. Dig
gelen, Leiden. Evang. Luth. Kerk:
10.15 u ds. J. Mostert. Nieuw Apost.
Kerk: 9,30 en 16 u. Evang. Gemeen
schap: 9 uur Ev. A. Meulenberg;
10.30 u. ev. W. Smit. Leger des Hells
10 en 19 u Samenkomsten. Zevende-
Dag-Adventisten. Zaterdag 10 u. Bij
belstudie: 11 u. Predikatie. Evangelie
Centrum de Bethlehemkerk: 10 u.
Evang. J. P. H. Zijlstra. Zendings-
groep „Jeruel": 17 u. Samenkomst.
Pinkstergemeente Oude Vest: 10 u.
dhr. J. Eikerbout.
AARLANDERVEEN Herv. Gem.:
10.00 ds. M. D. Geuze, Noorden; 19
u. ds. M. Zoetewij, Berkel en Roden
rijs. Geref. Kerk: 10.00 u. ds. P. W.
van Wijngaarden; 18.30 u. ds. F. J.
Boer. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. G.
P M. v.d. Linden; 15 u. ds. D. Visser.
TER AAR Herv. Gem.: 9.30 u. en
18.30 u. ds. P. J Stam. Geref. Kerk:
9.30 u. ds. N. de Reus; 18.30 u. drs.
M. J. Aalders, Woubrugge.
ABBENES Herv. Gem.: 9.30 u. ds.
Hammer, Hoofddorp.
ALPHEN AAN DEN RIJN Hervorm
de Gemeente. Opstandingskerk: 10 u.
ds. H. Ommering; 18.30 u. ds. P. C. 't
Hooft. Adventskerk: 10 u. ds. A.
Jonkman; 17 u. dienst voor gehandi
capten. Kruiskerk: 10 00 u. ds. P. C.
't Hooft. Geref. Kerk. Maranathakerk:
10 u. drs. R. W. Biewinga, Sassen-
heim; 18.30 u. drs. H. P. de Goede,
Waarder Salvatorikerk: 10 u. ds. F. J
Boer. Bapt. Gem.: 10 u. ev. P. Smit;
18.30 u zend. Sj. Verkerk. Leger des
Heils: 10 en 19 u. Samenkomsten.
Volle Evangelie Gem.: 10 u. dhr. D. v.
Steenis.
ALPHEN NOORD Herv./Geref.
diensten. Goede Herder: 10 u. ds. R.
H. Nieuwenhuis; 18.30 u. ds. F. Moll.
De Bron: 9.15 u. ds. J. Delhaas, 10.30
u. ds. F. Moll; 18.30 u. geen dienst.
Ashramcollege: 10 u. ds. G. Mulder.
Driehoorne: geen opgave. Herv. Gem.
Sionskerk: 9.30 u. ds. J. Ouwendijk;
18.30 u. ds. B. Tromp. Maarssen.
Oudhoornseweg: 10 u. ds. H. J. ter
Bals.
BODEGRAVEN Herv. Gemeente.
Dorpskerk: 10 u. ds. B. Maarsingh,
A'foort; 18.30 u. ds. C. v.d. Scheur.
Salvatorkerk: 10 u. ds. R. J. v.d.
Hoef; 18.30 u. ds. Joh. Post, Eder-
veen. Bethlehemkerk: 10 u. ds. J. G.
Jansen, Gouda; 18.30 u. ds. R. J. v.d.
Hoef Geref. Kerk: 10 u. ds. D. H. El-
derman; 18.30 u. ds. P. R. van Com-
menee. Bergambacht.
BOSKOOP Herv Gemeente.
Dorpskerk: 9.30 u. ds. O. C. Kerssen,
Haamstede; 18.30 u. ds. H. Omme
ring, Alphen. De Stek (Herv./Geref.):
9.30 u. ds. J. C. W. v.d. Hoff. Geref.
Kerk: 9 30 u. ds. G. de Jong; 18.30 u.
ds. J. C. W. v.h. Hoff. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 en 17.00 u.
HAZERSWOUDE Herv. Gem.:
9. 30 u. kand. Rodenburg, Katwijk;
18.30 u. ds. H. J. ter Bals, Alphen.
Geref. kerk 9 u. ds. P. Huisman; 17
u. ds. D. N. Verschoor, Rijnsburg.
HOOGMADE Herv Gem.: 10 u. ds.
N. J. Hoogendijk, Alphen
DE KAAG Herv. Gem.: 10 u. ds. P.
C. 't Hooft, Alphen.
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv.
Gemeente. Dorpskerk: 10 u. ds. B.
Gijsbertsen, Zoetermeer; 18 u. ds. J.
D Wulster, Schiedam. Ontmoetings-
kerk: 10 u. dr. J. H. v.d. Bank, Ede;
18.30 u. ds. J. Bogaard, Katwijk. De
Rank: 10 u. ds. H. B. v.h. Hof, Voor
hout, dopen.
KATWIJK AAN ZEE Hervormde
Gemeente. Nieuwe Kerk: 10 u. ds. H.
Visser; 18 u. ds. W. H. B. ten Voorde.
Oude Kerk: 10 u. ds. Ch. J. Sjollema;
18 u. ds. J. R. Volk. Ichtuskerk: 10 u.
ds. F. Smaling, 18 u. ds. J. Vroegin-
dewey. Pnielkerk: 9.30 u. ds. J. R.
Volk; 18 u. ds. Ch. J. Sjollema. Mara
nathakerk: 10 u. ds. A. Christ; 18 u.
ds. W. Chr. Hovius. Kapel Overduin:
14.15 u. dhr. E. J. Bergsman. Geref.
Kerk. Open Hof: 9.30 u. ds. J. van
Breevoort; 17 u. ds. G. J. Mink. Tri-
umphator: 10 u. kand. K. T Berghuis.
A'dam; 17 u. ds. J. van Breevoort
VLOK. Vredeskerk: 10 u. ds. G. J.
Mink; 17 u. ds. P. J. Rlbberink, Rijns
burg. Chr. Geref. kerk: 10 en 17 u.
ds. D. Slagboom.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv. Gem.: 10 u. ds. C. A. v.h. Hof,
Woubrugge, gez. dienst H.K.; 19 u.
ds. H. Bade, Alphen. Geref. kerk: 10
u. dhr. J. de Heer, R'dam; gez. jeugd
dienst. 19 u. dr. H. Bade, S.O.W-
dienst Herv. kerk.
LEIDERDORP Herv ./Geref. dien
sten. Dorpskerk: 10 u. ds. Tj. Does
burg, H.A.; 18.30 u. ds. J. J. v.d.
Born, Open Deurdienst. Scheppings-
kerk: 9 en 10.30 u. ds. J. J. v.d. Born.
LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. J. A. Schilt. Geref. Kerk: 9.30 u.
ds. C. v.d. Kooi; 19 u. ds. N. de Reus.
Ter Aar.
LISSE Herv. Gemeente. Dorps
kerk: 10 u. ds. B. C. de Gelder. Pau-
luskerk: 10 u. ds. D. Keuning, Noord-
wijk; 19 u. ds. B. C de Gelder. Geref.
kerk: 10 u. dr. W. v.d. Zwaan, Leiden;
17 u. geen. Chr. Geref. kerk: 10 en
16.30 u. ds. M. Drayer. Geref. Gem.:
10 en 16 u. ds. K. de Gier, Den Haag.
Ned. Geref. kerk (Salvatori): 10 u. ds.
D. J. A. Brink, Haarlem; 17 u. ds. L.
G Compagnie, Zaandam.
NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 en
8.30 u. ds. R W. v. Mourik, H.A. Ge
ref. kerk: 9.30 u. ds. R. J. A. Hanen-
burg, Voorburg.
NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 ds.
L. F. de Graaft; 18.30 u. ds. v.d. Hoe
ven, Rijnsaterwoude.
NIEUW VENNEP Herv. Gem.: 9.30
u. prof. dr C. Graafland, Gouda; 19
u. ds. G. F. Smaling. Rijnsburg. Geref.
kerk: 9.30 u. ds. R. Knol, Haarlem;
16.30 u. ds. J. D. Kraan. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds. G. van
Roekei.
NOORDWIJK Herv. Gemeente.
Grote Kerk. 10 u. ds. P. L. Schram;
17 u. ds. C. v. Duin. Hei en Boeicop.
Kerk aan Zee: 10 u. ds. G. J. Ruiten
burg; 17 u. ds. R. S. Elgersma. De
Rank: 10 u. ds. v.d. Bergh. Geref.
Kerk. Hoofdstraat (Buurtkerk): 10 u.
ds. J. J. Kuiper; 17 u. in Kerk aan
Zee, ds. R. S. Elgersma. Vinkenlaan:
10 u. ds. R. S Elgersma H A.; 19 u.
ds. G. J. Ruitenburg, H.A. Stichtings-
kerk: 11 u. ds. R. E. v.d. Wal, HOuten.
Sole Mlo: 9 u. ds. G. J. Rultenburg.
NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.:
10 u. ds. G. H. N. Germans. De Zilk:
geen opgave.
OEGSTGEEST Herv./Geref. dien
sten Endegeest: 10 u. pater J. W. M.
Boshouwers. Mauritskerk: 10 u. ds.
G. J. de Bruin. Groene Kerkje: 10 u.
ds. J. J. Kooman. Pauluskerk: 10 u.
ds. R. E. da Costa. Gemeentecen
trum: 10.30 u. prof. dr. J. Sperna-
Weiland, R'dam; 19 u. dhr. W. J.
Schot Acad. ziekenhuis: 10.15 u. ds.
L Schokker. Genootschap der Vrien
den (Quakers): Alleen 1e zondag v.d.
maand dienst om 10.30 u. Ned. Ge
ref. kerk: 8.45 u. ds. W. v.d. Veer,
Maassluis; 16 u. ds. W. Janse.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem.: 9.30 u. ds. M. B. Heijting,
Oude Wetering. Geref. kerk: 9.30 u.
dhr W. Volker, A'dam; 18.30 u. ds. D.
J. de Lange, Aalsmeer. Remonstrant
se gemeente: geen opgave.
RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.:
9.30 u. drs. T. H. v.d. Hoeven; 19 u.
ds. L. F. de Graff, Nieuwveen.
RIJNSBURG Hervormde Gemeen
te. Grote Kerk: 9.30 u. ds. Wagter; 17
u. ds. J. J. C. Dee, Ellecom-de Steeg.
Bethelkerk: 9.30 u. ds. P. de Jruin,
Maarn. Geref Kerk. Petrakerk: 9.30
u. ds. Verschoor; 17 u. ds. Terpstra.
Immanuelkerk: 9 en 10.30 u. ds.
Terpstra; 17 u. ds. Snel. Maranatha
kerk: 9.30 u. ds. Snel; 17 u. ds. Ver
schoor. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17
u. ds. W. de Joode, Ede.
SASSENHEIM Herv. gem.: 9 en
10.30 u. ds. Vollebregt; 19 u. ds. Bie
winga. Geref. kerk: 10. u. dhr. M. de
Ridder; 19 u. ds. R. W. Biewinga in
Herv. kerk Chr. Geref kerk: 10 en 17
u. ds. J. M. Aarnoudse. Ned. Prot.
Bond Sassenheim/Lisse: geen opga-
dr. A v.d. Beek. Geref. kerk: 9.30 u.
dprof. dr. A. v.d. Beek; 18.30 u. drs.
S. Oegema.
VOORHOUT Herv./Geref. Kerk: 10
u. ds. A. W. E. Brokerhof, Anna Pau-
VOORSCHOTEN Herv. Gem.: 10 u.
ds. J. C. Schaap; 19 u. ds. J. C.
Schaap. Geref. kerk: 10 u. ds. Lede
gang; 19 u. ds. Schaap in Herv. kerk.
„Ontmoeting,, (herv./geref.): 10 u. ds.
J. D. A. de Zwart.
WARMOND Herv. Gem.: 10 u. ds.
H. M. Colijn, Bennekom.
WASSENAAR Hervormde Ge
meente
Dorpskerk: 10 u. ds.R. Steenstra;
16.30 u. ds. M. van Campen, Woer
den; 19 u. muziekdienst. Kievietkerk:
Samen-op-weg diensten: 10 u. ds.
mw. M W. M. Janse de Jonge. Mes-
siaskerk: 10 u. Afscheidsdienst ds.
W. van Waasbergen. Dorpscentrum:
9.30 u. ds. C. N. van Dis. Geref. Kerk
Zijllaankerk: 10 u. prof. dr. H. B. Weij-
land, Lunteren; 19 u. mw. drs. T.
Bergsma, Den Haag. Kievietkerk, Sa-
men-op-weg diensten: 10 u. ds. mw
M. W. M. Janse de Jonge. Ned. Prot.
Bond: 10.30 u. ds. F. H. Fockema An-
WOUBRUGGE Herv. Gem.: 9.30 u.
dhr J. Goedhart, Nieuwkoop; 18.30
u. ds. W. Koelewijn. Krimpen a.d. IJs-
sel. Geref. Kerk: 9.30 u. drs. M. J.
Aalders; 18.30 u. dr. C. v.d. Kooi, Lei-
muiden. Ned. Prot. Bond: geen opga-
ZEVENHOVEN Herv Gem.: 9.30 u.
kand. J. v.d. Kamp, Beverwijk; 19 u.
dhr. J. de Haan. Geref. Kerk: 9.30 u.
drs. J. Vegh; 19 u. dhr. M. Schreuder.
ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 10 u.
ds. J. Haitsma, Boskoop; 18.30 u. ds.
J OUwendijk, Alphen. Geref. Kerk:
10 u. dhr. J. v. Wallinga, L'dorp;
18.30 u. dr. R. Fernhout, Alphen.
dienstverlening
ARTSEN Leiden: Groep 1. Tan,
Janssen, Zwijnenburg, Meyer, R. van
Leeuwen, Verhage. Maris, Groene-
veld en De Ruiter, Van Schie: za. dr
Y. Groeneveld, tel. 218661, zo. dr. M.
van Schie, tel. 177100. Groep 2:
Bergmeyer, Nering Bogel, Van Gent,
Taytelbaum, Van Luyk, Klaassen,
Rus, Kruis en E. de Lange: za. dr. A.
van Luyk, tel. 122522, zo. dr. G. Ne
ring Bogel, tel. 124403. Groep 3:
Pleiter, Lely, Smit, W. de Bruijne, J.
de Bruijne, Stolk, Jurgens, Fogelberg
en v.d. Muysenbergh: za. dr. R. van
Kalmhout. tel. 212628, zo. dr. J.
Stolk. tel. 125820. Groep 4: Bènit.
Horn, de Kanter, Lahr, Lodder, Nieu
wenhuis, Van Rijn, Van Wingerden, J.
Zaaijer en R. Zaaijer, J. de Kanter: za.
dr. J. de Kanter, tel. 311414, zo. dr.
D. van Wingerden, tel. 310047.
Groep 5: Jasperse, Wiersma, Crul,
Kooyman, De Jong, Prince. Reinders,
D. Hammerstein en A. Hammerstein:
za. dr. J. Reinders, tel. 760947, zo.
dr. H. Wiersma, tel. 310420. Oegst-
geest: za. en zo. dr. J. Hugenholtz,
tel. 155666. Kaag - Abbenes -
Nieuw Vennep: tel. 02526-72850.
Leiderdorp: za. dr. R. Haas, tel.
896963 (spreekuur van 12.30 tot
13.00 uur op Hoofdstraat 8), zo. dr. L.
Middendorp, tel. 124350 (spreekuur
van 12.30 tot 13.00 uur op Peppel
schans 14). Voorschoten: za. dr
Meijer, tel. 01717-3032,. zo. dr.
Tromp, 071-762159. Warmond -
Voorhout: za. en zo. huisartsenprak
tijk Oosthout, 02522-30697. Noord-
wijk: za. dr. Vinkeveld, 01719-20277,
zo. dr. Immerzeel, 01719-12333.
Katwijk - Rijnsburg - Valkenburg:
Groep 1: F. Dijk, J.J.A. Henneman,
J.H. ten Hove, J.A.J. Lodder, W.C.M.
Meeuwisse, J.A. Pool, I.J.W. Scho
nenberg: za. en zo. dr. J. Henneman,
01718-12182. Groep 2: W. Berg
man, H. van Duyn, L. van Duyn, H.M.
Huetlng, H.C. Moolenburgh, J. Tim-
mers: za. en zo. dr. L. van Duyn,
01718-15805. Groep 3: G. van Delft,
E.C.M. Priester, R. Rietbroek, A.J.
Verhage, C.H. van der Water: za. en
zo dr. G. van Delft, 01718-15366.
Sassenheim: za. en zo. dr. G.
Schmidt, tel. 02522-11253. Alke
made - Rijnsaterwoude: za. en zo
dr. P van Dongen, 01713-14044.
Roelofarendsveen: Praktijk Saeys-
/van Mierlo/Roelen/Brock: za. en zo.
dr. H. van Mierlo, 01713-15289. Al
phen: groep 1: za. dr. R. Luining,
01720-76677, zo. dr. M. v.d. Steen.
01720-72738; groep 2 za. dr. A. van
Gemeren, 01720-20157, zo. dr. R.
Visser. 01720-22088; Groep 3: za. dr
E. Plag. 01720-43896, zo dr C. Var-,
kevisser, 01720-21767. Hazerswou-
de-Koudekerk: za. en zo. dr. E. Oos-
terhoff, 01714-4848. Benthuizen -
Boskoop: za. en zo. dr. R. Leeuwen-
burgh, 01727-15700. Langeraar -
Nieuwveen -Ter Aar - Woubrugge
(za. 10.00 uur tot zo. 24.00 uur; altijd
eerst bellen): za. en zo. dr. H. van
Sprang/T. Zandstra, 01722-2811.
Nieuwkoop - Noorden: za. en zo. dr.
G. Essens, 01724-8482. Voor drin
gende zaken spreekuur tussen 11.00
en 11.30 en tussen 17.00 en 17.30
uur. Hillegom za. en zo. dr. P. v.d.
Kaaden, tel. 02520-15114.
HOMEOPATHISCHE ARTSEN LEI
DEN Waarneemregeling voor D.
Koster, C. Juffermans en I. Cowan.
De dienstdoende arts is te bereiken
via de dokterstelefoon, tel. 071-
122222.
TANDARTSEN Leiden - Leider
dorp - Oegstgeest - Warmond: za.
en zo. R. Snoep. Rijnsburgerweg 94,
Leiden, tel. 175636. Spreekuur om
13.00 uur. Zoeterwoude: dr.
Freeke, tel. 410950/414547. Alke
made - Leimuiden: eigen tandarts
bellen voor 15.00 uur. Leidse hen-
dam: Voor spoedgevallen tel. 974491.
Bollenstreek: za. en zo. B. Louwe,
02522-10457. Noordwijk: za. en zo.
J. van Veen, 01719-13673. Katwijk:
za. en zo. J. Langedijk, 01718-22494.
APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp
- Oegstgeest - Voorschoten: za. en
zo. Apotheek Tot Hulp der Mensch-
heid, Rosmolen 13, Leiden, tel.
211611, Apotheek Stevenshof, Ina
Boudierbakkerplein 1, Leiden, tel.
313234, Apotheek Voorschoten, Leld-
seweg 66, Voorschoten, tel. 01717-
2525. Alkemade: Apotheek Alke
made 01713-9100, open: zat 12-13,
17.30-18 u, zon feestdagen 12.30-
13 en 17.30-18 u. Noordwijk - Kat
wijk - Rijnsburg: za. en zo. Apotheek
Katwijk Rijn, Rijnstraat 38, Katwijk,
tel. 01718-30833. Leidschendam:
za. en zo. Panter Apotheek Prins
Bernhardlaan 214, Voorburg, tel.
070-864883. Noordwijkerhout: za.
geopend van 9-13. u. en van 17-18 u.
en zo van 12-13 u. en 17-18 u. Spoe-
drecepten tel. 3511 of dienstbel.
Sassenheim: 02522-10169.
WIJKVERPLEGING Leiden -
Noordwijkerhout - De Zilk - Voor
hout: tel 071-122222. Bollen
streek: Wijkverpleging Gezondheids
centrum. tel. 02522-14147. Hille
gom: Opgave via het antwoordappa
raat. tel. 02520-16217. Leidschen
dam: Kruisvereniging, tel. 070-
455300. Oegstgeest: Kruisvereniging,
tel. 071-177444.
DIERENARTSEN Leiden: za. en
zo. E. v.d. Wouw, Boshuizerlaan 26,
Leiden, 764058. Voorschoten -
Leidschendam: eigen dierenarts bel
len. Bollenstreek: za. en zo. P. de
Geus. tel. 02522-12422. Katwijk:
Opgave via het antwoordapparaat, op
zaterdag tussen 11.00 - 12.00 uur
spreekuur bij dr. Snel. Muurling-
/Helder/Roest: za. en zo. A. Helder,
tel. 220513.
APOTHEKEN De avond- en nacht
diensten van de apotheken in de re
gio Leiden worden waargenomen
door de apotheken die ook weekend
dienst hebben.
ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendienst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u. (Diaconessenhuis polikli
nieken tel 155543, afdeling S.C.U. tel
175639) en van vrijdag 13.00 u. tot
zaterdag 13.00 u. (Elisabeth-zieken-
De Geneeskundige Dienst Leiden is
verhuisd van de Roodenburgerstraat
in Lelden naar de Cronesteinkade
18a in Leiden.
VERENIGING BESCHERMING ON
GEBOREN KIND Hulpverlening bij
ongewenste zwangerschap voor moe
der en kind. Bel tel. 071-896309; 071-
897762; 033-620244 (dit laatste num
mer is dag en nacht bereikbaar).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur dage
lijks van 16.00 tot 17.00 uur en van
18.30 tot 19.30 uur. Kinderafdeling
dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet
meer dan twee bezoekers per patiënt.
Sint Elizabeth-ziekenhuis: Volwas
senen dagelijks van 14.00-14.45 u. en
van 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen
ook 11.15-12.00 u. Kraamafdeling:
dag. van 15.00-16.00 u. en van 18.30-
19.30 u. en van 19.30-21.00 u. alleen
voor vaders. Kinderafdeling dag.
15.00-18.30 u. CCU (hartbewaking)
dag. van 14.00-14.30 u. en van 19.00-
19.30 u. Intensieve verpleging: dag.
van 14.00-14.30 u. en van 18.30-
19.00 u Sport-Medisch Adviescen
trum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u.
in het St. Elisabeth-ziekenhuis. En
degeest: Di. en vr. 13.00-14.30 u.; zo.
11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eer
ste klasse: de gehele dag. Jelgers-
makliniek: Jongerenteam: za. en zo.
14.00-17.00 u Opname: werkdagen
16.45-17.45 u.; za. zo en feestdag.
10.00-11.30 en 14.00-16.30 u. Team
A. C en D: dag. tot 21.00 u. met uit
zondering van behandeltijden en
etenstijden. Academisch Zieken
huis: Voor alle patiënten (behalve kin
deren) zijn de bezoekuren als volgt:
Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30-
19.30 u Avondbezoekuur afdeling
verloskunde: 18.00-19.00 u. De Prae-
maturenafdeling: voor ouders en fa
milie is na overleg met patiënten
doorlopend bezoek mogelijk. Bezoek
aan ernstige patiënten: wanneer aan
ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de-hoofd
verpleegkundige hiervoor speciale
kaarten verstrekken. Kinderkliniek:
zalen voor peuters, kleuters en grote
kinderen 15.15-17.00, babyzaal en
boxenafdeling: volgens afspraak met
het verpleegkundig hoofd. Bezoektij
den kinderafdelingen: voor ouders
van opgenomen kinderen na overleg
met verpleegkundig hoofd. Voor an
dere bezoekers van kinderen: Keel-,
neus- en oorheelkunde en neurologie:
14.15-15.00 en 18.30-19.30. Oogheel
kunde en heelkunde: 14.15-15.00 en
18.30-19.00. Rijnoordziekenhuis:
Dagelijks 14.30-15.15 u. en 18.30-
19.30 u. Extra bezoek hartbewaking:
11.00-11.30 u. Extra bezoek vaders
kraamafdeling: 19.30-20.30 u. Kinder
afdeling 15.00-15.30 u. alleen voor
ouders 18.00-18.30 u.
CENTRALE REGISTRATIE KINDER
OPVANG (Koornbrugsteeg 2, 2311
EK Leiden, tel 254810.) Informatie
over en aanmelden voor kinderop
vang in Leiden. Geopend: ma t/m vr
dag 9-12.
ANTI-DISCRIMINATIE CENTRAAL
MELDPUNT LEIDEN. Ketelboeter-
steeg 10. Ma. t/m vr. telefonisch be
reikbaar van 10.00 tot 16.00 via 071-
120903. Spreekuur ma. 13.00-15.00
en do. 18.80-20.30.
LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau. Ketelboeters-
steeg 10, tel. 130775; afdeling belas
tingen: alleen op afspraak, klachten
bureau. di. en do. 18.30-20.30, afde
ling vreemdelingenrecht: ma. 13-15
en do. 18.30-20.30, afdeling vrouw:
vr. 10-13,
SOS Telefonische Hulpdienst Lei
den e.o. Voor een gesprek var
mens tot mens. Vertrouwelijk. Dag ei
nacht bereikbaar. Telefoonnummei
achterop de telefoongids (071-
125202).
BUREAU VOOR RECHTSHULP -
Herengracht 50, tel. 123942; spreeku
ren ma. en di. 10.00-12.30 u., wo.
13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u.
DIERENHULP- EN AMBULANCE
DIENST Hulpverlening in Leiden,
Leiderdorp, Oegstgeest, Rijnsburg,
Valkenburg. Voorschoten, Warmond
en Zoeterwoude. Tel. 071-174141.
BURGERRAADSLIEDEN Koren
brugsteeg 2, tel. 143171 (kantooru
ren). Spreekuren ma., di. en wo
11.00-12.00 u., do. 18.30-20.00 u.
GEZINSVERZORGING Stichting1
gezinsverzorging Leiden. Aanvragen
hulp voor bejaarden en langdurige
zieken en gezinsverzorging, Rem-
brandtstraat 17, tel. 149441 (ma. t/m
vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 u.).
KINDER- EN JONGERENTELEFOON
Dagelijks geopend van 16.00 tot
20.00 uur. Het nummer is 071-
120611.
MAATSCHAPPELIJK WERK Stich
ting Maatschappelijk Werk, Lange-
gracht 1b, spreekuur ma. t/m vr.
9.00-10.00 en volgens afspraak, tel.
142144. Gezondheidscentrum Meren-
wijk, spreekuur ma. 11.00-12.00 en
do. 14.00-15.00, tel. 212195. Gezond
heidscentrum Stevenshof, spreekuur
do 10.00-11.00, tel. 311506. Sector
Noord: Herensingel 53, spreekuur
ma. t/m vr. 9.00-10.00, tel. 146041.
Sector Zuid: Morsweg 83, spreekuur
ma. t/m vr. 9.00-10.00 en volgens af
spraak, tel. 316167.
Algemeen Maatschappelijk Werk in
geval van directe noodsituaties
's nachts en in het weekeinde bereik
baar onder nummer: 06-8212141.
MELDLIJN AGRESSIE EN DISCRIMI
NATIE HOMOSEXUALITEIT 071-
221008. zo. 20-24.
RAAD VAN ARBEID Hoge Rijndijk
306, Leiden, tel 071-899375. Kantoor
geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14-16 u.
Telefonische informatie over kinder
bijslag: 8-12 u.
SOCIALE RAADSVROUW VOOR
SCHOTEN Spreekuren: ma. 19.00-
20.00 u. wo. en vr 9.00-10.30 u. Leid-
seweg 33, Voorschoten. Tel. 3254.
SP HULP- EN INFORMATIEDIENST
Groenesteeg 33, Leiden. Tel. 071-
134640 of 071-144600. Hulp en infor
matie op medisch, juridisch en milieu
gebied, werk, sociale verzekering en
huurkwesties. Spreekuur: elke don
derdag van 20.00-21.00 u.
STICHTING VRIJWILLIGERS CEN
TRALE Pallasstraat 1, Alphen aan
den Rijn. Tel. 01720-33033. Begelei
ding en opvang van mensen, die om
welke reden dan ook, tijdelijk hulp
nodig hebben. Bovendien wordt infor
matie verstrekt over andere mogelijk
heden van hulpverlening en de be
reikbaarheid daarvan.
VRIJWILLIGERS CENTRALE Lan-
gegracht 246a, Leiden. Tel. 149064
Dagelijks bereikbaar van 9.00-17.00
u. voor informatie over vrijwilligers
werk en cursussen of een persoonlijk
gesprek.
MEIDENTELEFOON Tel: 071-
141616, bereikbaar maandag 18.30-
20.00, donderdag 19.00-22.00.
WERKENDE JONGEREN Klach
ten- en informatieuur Elke dinsdag
avond van 17.00 tot 20.00 u. KWJ-
kantoor Koppenhinksteeg 2, Leiden.
Tel. 071-121139.
Borstvoeding Begeleidingsgroep
Leiden. Telefonische hulpdienst (voor
praktische hulp en informatie): tel.
170083, 215332 of 312556.
Geen krant ontvangen Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnr.071-122248 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
