Nieuwe „allurestad' dreigt
kille bedoening te worden
Mieuwo
VdA laat koppeling
fan af 1 juli vallen
Directie PTT-Telecom wil open
discussie over reorganisatie
NOS wilde
TV10
overnemen
Registratie
erfelijke
vormen van
kanker zou
vele levens
redden
-4JNENLAND
QeidóeQowuvnl
DONDERDAG 19 OKTOBER 1989 PAGINA 3
1
stai_
nstenbond FNV eist
e procent meer loon
IECHT De Dienstenbond FNV gaat
jnderhandelingen voor de cao's voor
in met een looneis van drie procent,
der moet de werkweek terug naar 35
vindt de FN V-bond. Bovendien zal de
k 1 geen afspraken maken over .pulp
ier {gelegenheid', waarmee onder meer af-
,c icontracten en nul-urencontracten wor-
bedoeld. Dat blijkt uit de nota arbeids-
21 waardenbeleid van de FNV-bond, die
an ren is gepubliceerd. De Dienstenbond
ika J onderhandelt in 1990 voor circa
bei 100 werknemers in de commerciële
n j stensector. Er staan nieuwe cao's op sta
voor onder meer de banken, de verzeke-
smaatschappijen, de bedrijfsverenigin-
de ziekenfondsen en de groothandel.
Onderzoek tankexplosie
duurt zeker een week
ROTTERDAM Het onder
zoek naar de oorzaak van de
explosie van een opslagtank
met acrylonitril dinsdag in
Rotterdam gaat zeker een
week tot tien dagen duren. De
Rotterdamse politie is gisteren
op het terrein van Paktank
begonnen met een nauwgezet
onderzoek van de tank en het
gebied daar omheen. Inmid
dels zijn twee van de drie
slachtoffers van de explosie en
de daaropvolgende brand geï
dentificeerd. Beiden waren in
dienst van een aannemingsbe
drijf dat onderhoudswerk
zaamheden aan het dak van
de tank verrichtte.
Zes doden bij ongeluk
BEUNINGEN Door een
ernstig verkeersongeval bij
de aansluiting van de A73 op
de A50 bij Beuningen (ten
westen van Nijmegen) zijn
gisteren zes personen om het
leven gekomen. Volgens de
politie gaat vermoedelijk het
om drie volwassenen en drie
kinderen. De aanrijding ont
stond toen een automobilist
met zeer hoge snelheid op
een file inreed. De auto die
daarbij werd geraakt sloeg
over de kop en vloog onmid
dellijk in brand. De zes inzit
tenden kwamen in de vlam
men om. De automobilist die
de aanrijding veroorzaakte
raakte licht gewond.
Verlaging van vutleeftijd
ambtenaren twijfelachtig
DEN HAAG De verlaging van de
vut-leeftijd voor ambtenaren tot zes
tig jaar hangt voorlopig tussen wal en
schip. De ambtenarenbonden hebben
gisteren tijdens het ambtenarenover-
leg in Den Haag de verlenging van
deze eenmalige verlaging voor vol
gend jaar willen regelen, maar minis
ter Van Dijk laat een besluit aan een
nieuwe minister over. „De formatie
loopt zo hard, dat het onfatsoenlijk
zou zijn dit te regelen nu de nieuwe
minister bij wijze van spreke al in
aantocht is", aldus Van Dijk. Hij be
nadrukte overigens zelf warm voor
stander te zijn van verlenging van de
zestig-jaren vut, die 120 miljoen gul
den gaat kosten.
REISJE BOEKEN OP
POSTKANTOOR MAG
DEN HAAG Minister Smit van
verkeer en waterstaat heeft er geen
bezwaar tegen dat via de loketten
van de PTT reisjes naar vakantie
oorden kunnen worden geboekt. Zij
heeft dit geantwoord op schriftelijke
vragen van het CDA-Tweede-Ka-
merlid Eversdijk. Eversdijk was on
gerust over het plan van de PTT rei
zen van de touroperator NBBS via
postkantoren te gaan verkopen. De
minister schrijft dat het beleid wel
degelijk strookt met de PTT-activitei-
ten zoals zij eerder met de kamer zijn
afgesproken. Vanaf januari kunnen
vakantiegangers in zes postkantoren
- later in zeventig - vliegtickets en
hotels boeken, reisverzekeringen af
sluiten en auto's huren.
LPG wordt
drie cent
duurder
ROTTERDAM
LPG-autogas
is vandaag drie
cent per liter
duurder gewor
den. De nieuwe
literprijs komt
daarmee bij de
meeste tanksta
tions op 51,9
cent. Deze prijs
verhoging is een
gevolg van prijs
stijgingen op de
internationale
produktenmarkt.
"1ARDI BECKMANSTICHTING WAARSCHUWT IN RAPPORT:
511)
I VANDAAG^
1 INHET W
HAAG Na de ver
lering en verpaupering
de jaren zeventig lij-
li voor de grote steden
[uwe, meeslepende tij-
li te zijn aangebroken,
p Haag, Groningen,
Sterdam en Amsterdam
(ken elkaar naar de
met ambitieuze
jjijecten, zoals het Man-
iten-aan-de-Maas, de
ver-nieuwe-stijl en
Haagse ,kern gezond'.
De Wiarda Beckmanstichting,
het wetenschappelijk bureau
van de PvdA, plaatst bij deze
ontwikkeling wel enkele kant
tekeningen. In zijn vandaag
gepresenteerde rapport ,De
stad als publiek domein' waar
schuwt de stichting dat de
nieuwe .alluresteden' een kille
bedoening dreigen te worden.
Maarten Hajer, samensteller
van het rapport, stelt in zijn
inleiding: „Tegenwoordig hoor
je overal dat de Nederlandse
steden weer allure moeten
krijgen. Wèg met de kneute
righeid van de jaren zeventig
luidt het parool. Strakke
vormgeving, glanzende gebou
wen en hoge torens zijn de
nieuwe formule. Maar zullen
we daar over tien jaar niet
even verlegen mee zijn als met
de fantasieloze subsidiebouw
uit het vorige decennium?".
Achterhoofd
De hiervoor gestelde vraag is
retorisch: Maarten Hajer denkt
stedebouwkundigen
zichzelf over tien jaar inder
daad danig op het achterhoofd
zullen krabben. Volgens Hajer
ontstaat immers opnieuw een
eenzijdige ontwikkeling van
de steden, een ontwikkeling
die vooral gericht is op goe
dopgeleide en goedbetaalde
middengroepen. Door deze
mensen aan de stad te binden
zou, zo is de opvatting van me
nig college van b en w, de ver
paupering een halt worden
toegeroepen en zou de agglo
meratie vanzelf weer zijn le
vendigheid hervinden.
Grenzeloos optimistisch noemt
Hajer deze veronderstelling.
„Met mooie gebouwen en com
merciële publiekstrekkers
maak je een stad nog niet ge
zond. Waar verbindingen voor
voetgangers met de bestaande
stad ontbreken of haperen,
komt niets van de grond. Uit
sluitend commerciële voorzie
ningen zorgen ervoor dat het
na de sluitingstijden doodstil is
in de stad. Wie dan nog in zo'n
prestigebuurt rondloopt, voelt
zich al snel onveilig. Een mooi
gebouw alléén trekt geen pu
bliek; er moet ook iets gebéu
ren".
.Allurebouw', zo stelt Hajer
vast, is vooral aantrekkelijk
voor mensen met veel geld.
Grote groepen burgers worden
uitgesloten en er ontstaat een
eenzijdige bevolkingssamen
stelling in deze wijken. Boven
dien gaat in bouwkundig op
zicht veel variatie verloren
omdat projectontwikkelaars
sterk de neiging hebben een
heel stadsdeel te .ontruimen'
en vervolgens van de grond af
aan grootschalig nieuwbouw te
plegen. De noodzakelijke ver
bindingen met oudere stads
buurten zouden daarbij vaak
verwaarloosd worden.
Een echt levendig stadsdeel
moet plaats bieden aan allerlei
soorten bebouwing, activitei
ten en bevolkingsgroepen,
vindt Hajer. „De stad moet
weer publiek domein worden,
een cluster activiteiten en
voorzieningen herbergen voor
vele sociale groepen. Aanslui
ting bij bestaande gebouwen
en activiteiten is een veel be
tere garantie voor succes dan
van de grond af,opnieuw be
ginnen. De gemeentebesturen
moeten ook meer energie ste
ken in het organiseren van ac
tiviteiten die de mensen bin
den: festivals bijvoorbeeld".
Volgens Hajer wordt bij de be
sluitvorming over de prestige
projecten van de grote steden
uitsluiten beleggers en project
ontwikkelaars betrokken. „De
bewoners en gebruikers zélf
hebben nauwelijks nog in
vloed. Dat is heel jammer,
want met de inbreng van be
wonersorganisaties en woning
corporaties kunnen er buurten
gerealiseerd worden waar we
over tien jaar nog met plezier
doorheen lopen"
PAUL KOOPMAN
Russische spotprenten
Burgemeester Ed van Thijn bij enkele
geven van de Russische samenleving,
nost en perestrojka'.
spotprenten die
De gisteren
in de Nieuwe Kerk in
tentoonstelling t
ërvolg van de voorpagina)
PvdA lijkt ook de kop-
iling van lonen en uitke-
ngen met terugwerken-
kracht tot 1 juli van dit
"ar te hebben losgelaten,
olgens Kok biedt de ex-
i verhoging van de kin-
k irbijslag in elk geval
a mpensatie voor de uit-
(ringsgerechtigden met
rlndëren. Voor de overige
a inima hoopt de onder-
indelaar in de komende
tgen nog iets te berei-
afspraken over het herstel
i de koppeling wil de PvdA
akker en duidelijker gefor-
ileerd zien. Over hoogte en
ivang van de koppeling en
benodigde financiële mid-
:len liet Kok zich niet uit.
pmerkelijk was dat hij het
eens is met het CDA dat
;n en ander niet ten koste
lan van het financieringste-
ort en de collectieve lasten-
ruk. Bij een te forse loonont-
ikkeling of een overhoopt
erke groei van het aantal uit-
eringsgerechtigden kan de
oppeling niet worden toege-
ast Kok verwacht echter niet
at de loonstijgingen onver-
ïtwoord hoog zullen uitval-
n.
et feit dat Kok en Wöltgens
ebben ingestemd met het la-
in doorgaan van de Oort-ope
atie (belastingverlaging en
ereenvoudinging) per 1 janu
ri, heeft volgend de PvdA
nderhandelaar geen „sjach
jn" binnen de fractie veroor-
aakt. „Dankzij de inzet van
hijs en mij zijn de scheve in-
omensverhoudingen weer
wat recht getrokken. Dat is
een winstpunt".
Fonds
De PvdA wil dat het nieuwe
kabinet een fonds opzet voor
„sociale vernieuwing", ten be
hoeve van de armlastigen in
de samenleving. „We leven in
een maatschappij waar je ener
zijds glamour en glitter ziet,
maar aan de aan andere kant
ook veel armoede en ellende.
Juist die laatste categorie wil
de PvdA extra helpen", aldus
Kok.
Volgens Kok is de fondsge
dachte vooral ingegeven door
het feit dat informateur Lub
bers op „vrijwel iedere pagina
vart het concept-regeerak
koord rept over sociale ver
nieuwing, zonder daar een
concrete invulling aan te ge
ven". In een dergelijk fonds
moeten allerlei regelingen
voor minima die bestaan sa
men worden gevoegd. Op die
manier zouden de gelden ef
fectiever op de juiste plaats te
recht kunnen komen. „Het
gaat om visie, procedures, de
knikkers en de uitkomst", zei
Kok. Over de hoogte van de
extra financiële bijdrage aan
het fonds liet Kok zich niet
uit.
De meeste tijd en aandacht be
steedde de PvdA-fractieleider
op zijn persconferentie aan het
milieu. Als het aan de PvdA
ligt komt er nog eens 150 mil
joen gulden extra beschikbaar
voor dit beleidsonderwerp. De
socialisten willen dit bedrag
'vinden' door de nu voorge
stelde heffing op de uitstoot
van kooldioxide (C02) te ver
dubbelen. Voorts zal Kok plei
ten voor een verscherping van
andere milieuvoorschriften en
-regels en meer prioriteit voor
zaken als energiebesparing en
openbaar vervoer.
tadsvernieuwing eist hoogste prioriteit
OTTERDAM Voorzitter De Vilder van het Algemeen Ver-
ond Bouwbedrijf (AVBB) vindt dat de stadsvernieuwing in de ko-
>ende jaren de hoogste prioriteit moet krijgen. Dit betreft zowel
e verbetering van bestaande woningen als vervangende nieuw-
ouw. De overheid mag op zich op dit terrein niet terugtrekken,
ldus De Vilder vandaag ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan
an de Stichting Bouwresearch. Hij waarschuwde dat het Neder-
ïndse woningbestand na de eeuwwisseling snel zal verouderen.
Met groot
materieel
probeert de
brandweer de
brand in het
Blokker-magazijn
in Mijdrecht te
bestrijden.
Sinterklaas-verkoop Blokkker ondanks brand niet in gevaar
MIJDRECHT Een forse
brand heeft gisteren in Mij
drecht het hoofdmagazijn van
de winkelketen Blokker voor
tweederde in de as gelegd. De
schade loopt volgens directeur
J. Blokker „zeker in de tien
tallen miljoenen guldens". Het
is nog onduidelijk hoe de
brand is ontstaan.
De vlammen verwoestten cir
ca 50.000 vierkante meter van
het gebouw, dat nog geen an
derhalf jaar oud was. Bij het
uitbreken van de brand waren
er ruim vierhonderd werkne
mers aanwezig, maar slachtof
fers zijn er niet gevallen. In
het gebouw wafen huishoude
lijke artikelen zoals glas, por-
celein en aardewerk opgesla
gen. Deze voorraad is bijna ge
heel verloren gegaan. Een
klein percentage van het opge
slagen materiaal bevatte pvc,
maar metingen wezen uit dat
er geen schadelijke gassen zijn
ontsnapt.
De Sinterklaas-verkopen ko
men volgens een woordvoer
ster van Blokker niet in ge
vaar, omdat de filialen al een
eerste bevoorradingsronde ge
had hebben. Bovendien wordt
het speelgoed in een. magazijn
in Woerden bewaard. De be
voorrading van de winkels
met huishoudelijke artikelen
zal wel zeker een week stag
natie oplopen, aldus de woord
voerster. Het bedrijf probeert
zo snel mogelijk vervangende
ruimte te vinden en met de fa
brikanten de bevoorrading
weer op gang te brengen.
(ADVERTENTIE)
OKTOBER
NATIONALE
WOONMAAND
Vervul nü uw
huiselijke hartewensen!
Ontdek de
nieuwste woonideeën
bij uw
woninginrichter
DE KNOLLEN
AMBTENARENBONDEN NEMEN AFWACHTENDE HOUDING AAN
DEN HAAG Op 6 en 7
november zal de directie
van PTT-Telecom met de
groepsondernemingsraad
van het bedrijf overleg
voeren over de gisteren
bekend geworden discus
sienota, waarin een ingrij
pende reorganisatie wordt
geopperd van de dertien
Telecom-districten.
Als de reorganisatie door zou
gaan, zouden er in het ergste
geval 3.400 arbeidsplaatsen
kunnen verdwijnen. Dit aantal
komt dan bovenop de al
eerder aangekondigde afsto
ting van vijfduizend banen in
vijf jaar (overigens zonder ge
dwongen ontslagen), als gevolg
van verdergaande automatise
ring.
De ambtenarenbonden van
AbvaKabo (FNV) en CFO
(CNV), die aanvankelijk ge
schrokken reageerden op de
berichten over mogelijke in
krimping van het aantal Tele
com-districten, nemen inmid
dels een afwachtende houding
aan. „We zijn voorlopig gerust
gesteld door de mededeling
van de directie van PTT-Tele
com, dat er nog helemaal niets
vast staat en dat met alle gele
dingen in het bedrijf en ook
met de bonden overleg ge
voerd zal worden over de mo
gelijkheden en onmogelijkhe
den", zei CFO-bestuurder Jaap
Jongejan gisteravond. „Ik vind
het een goede zaak dat de di
rectie 'zo'n open discussie wil
voeren".
Geen getallen
De algemeen directeur van
PTT-Telecom, drs B.J.M. Ver-
waayen, legde gisteren naar
aanleiding van berichten in
deze krant een verklaring af,
waarin hij het bestaan van de
discussienota toegeeft, maar de
mogelijke afstoting van 3400
arbeidsplaatsen ontkent. „Ge
tallen, van welke aard en om
vang dan ook, staan niet in het
stuk en zijn evenmin op eni
gerlei wijze met het stuk ver
bonden", zo verklaarde de di
recteur.
Centraal in de nota staat vol
gens hem de vraag of de hui
dige bedrijfsprocessen bij PTT-
Telecom nog wel in alle geval
len efficiënt zijn geregeld.
„Daarbij wordt de inbreng van
de organisatie en de vertegen
woordigende lichamen ge
vraagd", aldus Verwaayen.
„Aan de hand daarvan zal te
zijner tijd bezien worden of en
zo ja hoe eventuele organisato
rische wijzigingen aangebracht
moeten worden".
Grote investeringen
Telecommunicatie is één van
de belangrijkste elektronische
groeimarkten in Europa. De
Europese PTT's hebben een
overeenkomst gesloten om de
nationale ISDN-netwerken
voor digitale datacommunica
tie aan elkaar te koppelen.
In de meeste landen staat het
ISDN-net nog in de kinder
schoenen. Voor de uitbouw er
van zijn volgens ruwe schat
tingen investeringen gemoeid
van tussen de 100 en 200 mil
jard gulden. Daarmee ontstaat
tegelijk een gigantische markt
voor toestellen die op dat net
kunnen worden aangesloten.
Ook de markt voor het autote
lefoonnet belooft een miljar-
denmarkt te worden. Ook hier
staat PTT-Telecom voor grote
investeringen in verband met
een- nationaal zendernet met
aansluiting op een nieuw Eu
ropees net.
PTT-Telecom investeert dit
jaar ongeveer 3,25 miljard gul
den, met name voor nieuwe
diensten als Viditel, openbare
elektronische post, het ISDN-
netwerk en de autotelefoon-
netten.
HILVERSUM NOS-voorzit-
ter J. van der Reijden heeft
kortgeleden geprobeerd om
TV 10 en Joop van den Ende
Productions binnen te halen bij
de NOS. Hij heeft dat gisteren
gezegd in het televisieprogram
ma RUR.
Zijn poging om TV 10 over te
nemen is stukgelopen, omdat
de voorzitters van de verschil
lende omroepen die in het
NOS-bestuur zitten er niets in
zagen. De TROS wil liever al
leen met Van den Ende in zee,
de overige omroepvoorzitters
vonden het geen taak voor de
NOS.
Als de poging van de NOS-
voorzitter zou zijn gelukt, zou
het de bedoeling zijn geweest
om samen met een aantal grote
uitgevers commerciële televisie
te gaan bedrijven, zodra er een
nieuwe mediawet is die dat toe
staat, aldus Van der Reijden
desgevraagd. Tot dan had Van
den Ende programma's kunnen
leveren aan de omroep.
Van der Reijden zei in RUR
dat een aantal kranten voor
vijftig miljoen met Van den
Ende in zee wilde gaan. Maar
die onderhandelingen zijn mis
lukt, omdat ze geen garanties
konden krijgen dat ze dat be
drag konden terugverdienen
door uit te zenden via een Ne
derlands commercieel kanaal.
Van der Reijden zei het uitge
sloten te achten dat TV 10 als
nog onderdeel zou kunnen
gaan uitmaken van het publie
ke omroepbestel.
TV 10 zal volgens een woord
voerder van deze commerciële
zender voor 28 oktober, de da
tum waarop de uitzendingen
starten, naar buiten komen met
nieuws over een nieuwe opzet
van het bedrijf. Hij weigerde
verder elk commentaar en
wenste niet in te gaan op de
uitlatingen van Van der Reij
den.
Deze zei tot zijn actie te zijn ge
komen op verzoek van „Haagse
kringen waaronder het minis
terie van WVC". Die wilden
onderzocht zien of het mogelijk
was de winsten en de werkge
legenheid van de commerciële
omroep in Nederland te hou
den. Volgens Van der Reijden
heeft hij intensief met Van den
Ende gepraat en stond deze
niet afwijzend tegenover het
idee.
Monteur stikt
onder auto
DEVENTER Een monteur
uit Apeldoorn is gistermiddag
door verstikking om het leven
gekomen toen twee krikken
die een personenauto omhoog
hielden wegschoven. De man
lag onder de wagen te sleute
len. Enkele uren later werd
het lichaam van de man ont
dekt. Hoe de krikken hebben
kunnen wegschuiven is niet
bekend.
FINS SPIRAALTJE
COMBINEERT VOORDELEN
UTRECHT Een in Finland
ontwikkeld spiraaltje combi
neert de voordelen van de pil
met die van de traditionele
spiraal. Het voorbehoedsmid
del bestaat uit een containertje
ter grootte van een half luci
ferstokje, dat dagelijks een af
gepaste zeer geringe hoeveel
heid van het hormoon levon-
orgestrel afgeeft. Daardoor
komt het slijmvlies in de baar
moeder niet tot ontwikkeling
met als gevolg dat de eicel zich
niet kan nestelen.
UTRECHT Registratie
van families waarbinnen
erfelijke vormen van kan
ker voorkomen zou jaar
lijks 400 tot 800 levens
redden. Dat stelt internist
drs. Hans Vasen in het on
derzoek „Opsporing van
erfelijke tumoren", waar
op hij op 24 oktober pro
moveert aan de Rijksuni
versiteit Utrecht.
Volgens het Koningin Wil-
helmina Fonds is dat nogal
overdreven. Het KWF stelt
dat in Nederland jaarlijks
hooguit 250 mensen een erfe
lijke vorm van kanker krij
gen. Vasen zegt dat erfelijke
factoren in zes procent van
alle gevallen van kanker een
doorslaggevende rol spelen.
Volgens het KWF is dat
slechts een half procent.
Voor zijn onderzoek selec
teerde Vasen 150 families die
veelvuldig te maken hebben
met dikke darmkanker, kan
ker aan de endocrine klieren
(hypofyse, schildklier, bij
schildklier en bijnieren) en
een erfelijke vorm van huid
kanker. Vasen kon voor zijn
onderzoek putten uit het be
stand van 200 families (circa
800 personen) van de Stich
ting Opsporing Erfelijke Tu
moren (STOET), waaraan hij
als medisch directeur ver
bonden is. Mensen die bij de
stichting zijn geregistreerd
krijgen regelmatig een op
roep om zich te laten onder
zoeken. Dat leidt tot vroegtij
dige opsporing van kwaad
aardige tumoren, ontdekte
Vasen. In vrijwel alle geval
len was daardoor genezing
mogelijk.
