Bush is een christen die we met alle middelen moeten zien te weerstaan £eidóe brieven van lezers CeidaeSouaont kerk wereld Boff geeft toe aan druk uit Rome beroepingen PRIESTER-VREDESACTIVIST PHILIP BERRIGAN: r>r> Ploegschaarders tonen zich in documentaire Mariënburg komt met brochure over de zin van het bestaan s GEESTELIJK LEYEN/OPINIE DONDERDAG 19 OKTOBER 1989 PAGI Byzantijnse ruïnes ontdekt in Israel JERUZALEM In Israel zijn nabij de ommuurde ,Oude Stad' in Jeruzalem de resten gevonden van een Byzantijns handelscentrum uit de vierde eeuw na Christus. Dit heeft de Israëlische archeoloog Aren Maeir verklaard. Maeir zei dat de blootgelegde ruïne mogelijk diende om christelijke pelgrims naar Jeruzalem te foerageren. Volgens hem zijn zeer goed geconserveerde kunstprodukten gevonden waar onder een acht centimeter hoge flacon met aan de ene zijde een afbeelding van Christus en aan de andere een van Sint Joris de Drakendoder. De pelgrims gebruikten de fles mo gelijk om gezegend water en olie in te vervoeren, aldus Maeir. Moeder Teresa wil weer aan het werk CALCUTTA Moeder Teresa wil haar werk onder de ar men hervatten, maar artsen hebben haar dat vooralsnog verboden. De 79-jarige Nobelprijswinnares mocht zaterdag het Wood- lands-ziekenhuis in Calcutta verlaten, waar zij op 5 septem ber met ernstige hartklachten en hoge koorts werd opgeno men. „Ik wil mijn kinderen zien. Ze missen me al zo lang", aldus Moeder Teresa. „Veel te riskant" heeft dokter Rajen Vats haar laten weten. Ook de arts van de Zusters der Barmhar tigheid - de orde die Moeder Teresa in 1950 oprichtte - acht de religieuze nog veel te zwak. Laat anderen het verleden maar prijzen; ik ben blij dat ik nu pas geboren ben. SAO PAULO De Brazili aanse bevrijdingstheoloog Le onardo Boff ziet tot januari volgend jaar af van reizen •naar het buitenland. Ook zal hij de komende maanden geen interviews geven om zijn positie als hoogleraar aan het Theologisch Instituut in Petropolis niet in gevaar te brengen. Boff zei dat hij in overleg met zijn overste, pater Estavao Ot- tenbreit, dit besluit heeft ge nomen om „Rome te kalme ren, ze gerust te stellen". Als ik de beperkingen niet had geaccepteerd, had het Vati- caan mij gestraft, aldus Boff. „Er wordt in heel de kerk nauwlettend op je toegezien. Er is een onderdrukking, die je accepteert, waaraan je lijdt, en als je wilt doorgaan, heb je dat ervoor over", zo meent Boff. Hij hoopt dat het laatste keer is dat het Vaticaan zich met hem bemoeit, „want ik word er moe van". Boff kreeg in 1985 een spreek- en schrijfverbod van het Vaticaan opgelegd, omdat hij in zijn boek 'Kerk: charis ma en macht' uit 1981 „on aanvaardbare" opvattingen had verkondigd. Deze maat regel werd bijna een jaar later ongedaan gemaakt. Een woordvoerder van pater John Vaughn, algemeen over ste van de orde der Francisca nen in Rome, heeft een be richt in de Braziliaanse pers tegengesproken, als zou Vaughn Ottenbreit onder druk hebben gezet om maat regelen tegen Boff te nemen. Boff beschouwt deze uit spraak als een leugen. In Rome regelen ze het altijd zo, dat ze zich van de domme kunnen houden, als iemand hun iets vraagt, aldus Boff. Boff zou de komende tijd naar Nicaragua, Argentinië en Bel gië reizen. In dit laatste land zou hij op uitnodiging van de Vlaamse werkgroep voor de bestudering van de bevrij dingstheologie deelnemen aan conferenties en lezingen hou den. In juni liet Boff de werk groep al weten dat hij „we gens recente ontwikkelingen in de Braziliaanse RK Kerk" van zijn reis naar België moest afzien. Aartsbisdom Chicago De aartsbisschop van Chica go, kardinaal Joseph Ber- nardin, heeft een perso neels- en bouwstop afgekon digd voor alle 417 parochies en 90 instellingen van zijn aartsbisdom. Door de ont volking van de binnenste den heeft het aartsbisdom met toenemende financiële tekorten te kampen. Bernar- din heeft dit meegedeeld tij dens bijeenkomsten met de priesters en medewerkers van zijn aartsbisdom. Het te kort over 1988 is opgelopen tot negen miljoen dollar (ruim 18 miljoen gulden). Als er niet zou worden inge grepen, loopt het tekort dit jaar op tot 25 miljoen dollar (ruim 50 miljoen gulden). Een ander probleem is dat een op de vier parochies op dit moment financiële steun van het aartsbisdom nodig heeft. Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen te Voorthuizen (deelgem. Ichthuskerk) M. Visser te Heerewaar den, die dit beroep heeft aangeno- Aangenomen naar Leiden (herv.ge- ref.) J.H. van Hunnik te Aalten. Gereformeerde Kerken Beroepen te Broeksterwoude drs.R. Hoekstra, kand. aldaar, die dit beroep heeft aangenomen. Beroepbaarstelling drs. R. Hoekstra, kandidaat te Broeksterwoude. Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt Beroepen te Assen-Noord H. de Vries te Zwijndrecht; te Assen-Zuid M.J.C. Blok te Apeldoorn. DEN HAAG Als we willen overleven zullen we moeten ontwapenen. Zo simpel is de boodschap van priester-activist Phi lip Berrigan. Hij laat zich niet in de luren leggen door de huidige ontwape ningstrend, maar daar mee is hij stilaan wel een roepende in de woestijn geworden. Voor enkele tientallen sympa thisanten legde de initiatief nemer van de Amerikaanse Ploegscharenbeweging in de gekraakte Haagse Bartkapel gisteravond nog eens uit dat de bewapeningsrace gewoon wordt voortgezet en dat tien tallen vredesactivisten in Ne derland en de VS de afgelo pen jaren ten onrechte zijn af gehaakt. Het akkoord over de afschaffing van de kruisra ketten vergelijkt hij met het verdrag tegen bovengrondse kernproeven dat Kennedy in 1963 met Chroetsjov sloot. „Toen is de wapenrace alleen maar intensiever voortgezet". De uiterst laconieke zeventi ger wantrouwt zijn Ameri kaanse landgenoten nog meer dan de Russen. De eersten gaan volgens hem tegen de duidelijke wens van de meer derheid in gewoon door met bewapenen. Tegen de voor stellen van Gorbatsjov stellen ze helemaal niks. Het Russi sche wapenbudget is minder dan de helft van dat van de Amerikanen, aldus Berrigan. Bovendien vindt de priester activist zijn landgenoten ge vaarlijker. „De Amerikanen hebben weinig inzicht in oor log, de Russen hebben er ten minste nog ervaring mee". Gevangeniservaringen Het protestklimaat in de VS vindt Berrigan erg slecht. Met Kees Koning heeft hij gister- Philip Berrigan middag in de Scheveningse gevangenis onder het toeziend oog van een bewaker zijn ge vangeniservaringen uitgewis seld en de verschillen in het protestklimaat besproken. Berrigan weet waarover hij praat want hij zat in het begin van de jaren tachtig samen met, zijn broer Daniël, die eveneens jezuïïet is, zelf een tijd in de gevangenis na in een wapenfabriek te zijn bin nengedrongen. Hij beklaagt zich er over dat acties van de Ploegscharenbe weging in de VS nauwelijks nog aandacht kregen. Begin september drongen Berrigan en een aantal makkers binnen in een atoomonderzeeër in Connecticut, maar de pers be steedde er nauwelijks aan dacht aan. Hij meent dat me dia en politiek een monster verbond tegen het publiek hebben gesloten om het on kundig te houden van de ware toestand van de Ameri kaanse bewapening. Niettemin moet de strijd te gen bewapening hardnekkig worden voortgezet. „De ge schiedenis bewijst dat wapens die zijn gemaakt eenmaal zul len worden gebruikt. Geen enkel land zal uit zichzelf tot ontwapening overgaan, tenzij het daar op massale wijze door zijn bevolking toe wordt gedwongen". Berrigan beschouwt zichzelf FOTO RINUS SLIERENDRECHT heel nadrukkelijk als een christen, ook al werd hij door het Vaticaan geëxcommuni ceerd, toen hij trouwde met een non. Voor zijn acties be roept hij zich op de uitspra ken van de oudtestamentische profeet Jesaja die de mensen oproept zwaarden in ploeg scharen te veranderen. De Rooms-katholieke kerk wil Berrigan niet verlaten en priester blijft hij zich noemen, ook al is hij in de kerk niet meer welkom. Bush noemt hij een boef die spion is geweest en een drugshandelaar. „Bush moeten we beminnen als christen, maar tegelijkertijd moeten we hem met alle mid delen zien te weerstaan". PAUL VAN VELTHOVEN Leuvense profs contra liberale abortuswet LEUVEN Een aantal pro fessoren van de Leuvense, geneeskundige faculteit heeft zich in een advertentie groot aantal Belgische len gekeerd tegen verruiming van de abortus praktijk in België. Waar schijnlijk nog deze week komt in de Belgische kamer van Volksafgevaardigden het liberaal-socialistische wetsontwerp van de Belgi sche kamerleden Herman en Michielsen in behande ling, dat abortus in de eerste drie maanden van de zwan gerschap vrijlaat en waar schijnlijk op een meerder heid kan rekenen. Volgens professor Paul Schotsman van het Centrum voor Biomedische ethiek van de Leuvense katholieke uni versiteit hebben artsen in de Belgische abortusdiscussie zich tot nu toe nauwelijks la ten horen. Een enquete van het Brusselse dagblad Le Soir vorige maand zou uitgewezen hebben dat de overgrote meerderheid van de Belgische bevolking voor versoepeling van de strenge antl-abortus- wet uit 1987 is. Deze wet, die overigens tot nu toe vrijwel niet is toegepast, maakt abor tus provocatus slechts in zeer uitzonderlijke gevallen toe laatbaar. Artsen die zich op ongeoorloofde wijze aan abor tus schuldig maken worden strenge straffen in het voor uitzicht gesteld. De Leuvense hoogleraren me nen dat wanneer de Belgische Kamer deze week de initia- tiefwet van de socialist Her man en van de liberaal Mi- chielsens goedkeurt, België wordt opgescheept met een van de meest liberale abortus wetgevingen die er bestaan. De Belgische bisschoppen hebben zich bij monde van kardinaal Danneels al eerder uitgesproken tegen liberalise ring van de huidige wet. De christen-democraten zijn te gen wetswijziging evenals het rechtse Vlaams Blok. De pro fessoren roepen hen op zich met alle wettige middelen te gen het voorstel te verzetten. Beide partijen hebben echter geen meerderheid in het par lement. Premier Martens heeft verklaard dat hij het niet op een regeringscrisis wil laten aankomen, als de meer derheid van het parlement versoepeling wil. DEN HAAG Drie Ne derlandse filmmakers hebben een documentaire gemaakt over de vredes activisten van de ploeg schaarbeweging. Gisteren ging voor de zijingang van het Huis van Bewa ring in Scheveningen de videofilm in première. Er waren zo'n vijftig ploeg schaarders of onthekkers zo als ze zichzelf ook wel noe men naar het Huis van Bewa ring gekomen onder wie de grondlegger van de ploeg schaarbeweging de Ameri kaan Philip Berrigan. Een symbolische plek voor hen, omdat vredesactivist en ploegschaarder Kees Koning daar zijn straf uitzit. Hij werd op 16 juli van dit jaar opge pakt, omdat hij op de vliegba sis Valkenburg enkele ge vechtsvliegtuigen probeerde te vernielen en hekken had doorgeknipt. De ploegschaarders zeiden ook gisteren weer het onte recht te vinden dat Kees Ko ning vastzit. „Mensen uit het leger en de bewapeningsin dustrie zijn criminelen. Het zijn zij die in een gevangenis horen te zitten. Wij bestrijden geweld met geweld. Niet ie dereen is het daar mee eens. Maar het is de enige manier om tot criminelen door te dringen", aldus de actievoer ders. Voor de deur yan de leveran ciersingang van de gevange nis waar een groot video scherm was opgesteld, hadden de ploegschaarders zich ver zameld. Er werd gezongen, gedanst en over mogelijke nieuwe acties gesproken. Voordat de film begon, pro beerde men nog telefonisch contact op te nemen met Kees Koning. De telefoonlijn liet de actievoerders echter in de steek. .„Kees is toch wel bij ons. Je bent erbij, joh", zei een activiste, kijkend naar de gevangenismuur. De veertig minuten durende film gaf een aardig beeld wat de ploegschaarbeweging nu precies doet en niet doet. Beelden van acties in Woens- drecht en Valkenburg met op vallend vaak Kees Koning in de hoofdrol werden afgewis seld met interviews met men sen uit het leger en met Phi lip Berrigan. De laatste legde haarfijn uit waarom heftig verzet tegen de bewapeningsindustrie ge oorloofd is. Berrigan: „Of je verzet je tegen het geweld, of je raakt verward in het web van geweld. Een tussenweg is er niet". Huib Schoonhoven, één van de makers, zei gisteren te ho pen dat zijn documentaire snel op de Nederlandse televi sie te zien zal zijn. Schoonho ven: „Het journaal heeft al eerder filmbeelden uitgezon den die door ons zijn gescho ten. De première is nu voor de ploegschaarbeweging zélf. Maar we willen zeer zeker meer mensen bereiken. Ieder een denkt dat ploegschaarders criminelen zijn die vandalis me bedrijven. Dat is echte on zin". De première eindigde gisteren in hard geschreeuw van het publiek. De actievoerders: „Om Kees nög even te laten horen dat we naast hem staan". AGAATH GARSCHAGEN Hoffelijke begroeting De Dalai Lama werd deze week bij aankomst in de Indiase hoofdstad New Delhi begroet door een boeddhistische monnik. De Dalai Lama werd twee weken geleden de Nobelprijs voor de vrede toegekend. De Noorse Nobelprijscommissie heeft daar mee de absolute geweldloosheid van de Tibetaanse leider wil len eren die geweldloosheid als als politiek strijdmiddel ge bruikt. Gebruik van geweld in welke vorm dan ook, roept steeds tegengeweld op, is de vaste overtuiging van de geeeste- lijke en wereldlijk leider van de verdrukte Tibetanen. DEN HAAG De Ma- rënburgvereniging be reidt momenteel de pu blicatie voor van een nieuwe brochure „De zin van het bestaan". De bro chure is samengesteld op basis van een tekst van professor A. Peperzak en zal naar alle waarschijn lijkheid eind deze maand worden gepubliceerd. De Mariënburgvereniging markeert daarmee zijn nieu we koers die eruit bestaat de relevantie van kerk en geloof op een eigen wijze aan de orde te stellen en niet te veel energie te besteden aan de po- lariastie binnen de RK kerk. De samenstellers van de brief schrijven dat het wezenlijke van het christendom steeds opnieuw moet worden ge zocht en beleefd. Elke uit drukking van zingeving is niet zomaar slechts voorgege ven door traditie en leergezag, maar ook bepaald door tijd en plaats. Op die manier kan er zinvol gepraat worden en na gedacht worden. Daar iedere mens deelneemt in meerdere sociale verban den die elk een eigen zinge ving ontwikkelen is volgens de Mariënburgvereniging de vraag naar zingeving nooit eenduidig te beantwoorden. Daarom is het de bedoeling dat de Mariënburgers in re gionale bijeenkomsten de ba sisbrochure van prof. Peper zak nader gaan uitwerken, zo zegt mr. F. Daams, coördina tor van de Mariënburgvereni ging in het bisdom Rotterdam. Op zaterdaochtend 4 novem ber zal in het Haagse Aloysi- uscollege aan de Oostduinlaan een speciale bijeenkomst wor den belegd waarop met de uitwerking van de brochure zal worden begonnen. Voor naamste spreker op de bijeen komst die voor elke belang stellende toegankelijk is, is de Utrechtse pastor Gerard Zuid- berg. De afdelingen van de Mariën burgvereniging in het bisdom Rotterdam hebben geregeld overleg met bisschop Bar. De drie gesprekken die tot nu toe met de bisschop zijn gevoerd handelden voornamelijk over ethiek. Mr. F. Daams laat zich heel positief uit over de be sprekingen tot nu toe. De Ma riënburgers, aldus mr. F. Daams, hebben de bisschop erop hebben gewezen dat ethische beslissingen altijd op basis van argumenten moet worden genomen. Ethische beslissingen kunnen nooit zonder meer van bovenaf worden opgelegd, omdat ethiek altijd ten nauwste "be trokken is met de persoon in kwestie die de beslissing moet nemen. De bisschop heeft volgens mr. Daams gevraagd in hoeverre de Mariënburgers een bijdra ge kunnen leveren aan het overdenken van ethische kwesties, een bijdrage die hij op prijs zou stellen. De ochtendbijeenkomst van de Mariënburgvereniging op zaterdag 4 november in het Aloysiuscollege bègint om tien uur. Lubbers en Zuidafrika De huidige ontwikkelingen in Zuidafrika kunnen de vi j( bode zijn van echte hervormingen, zo constateert infor teur Lubbers in zijn ontwerp-regeerakkoord voor een k J net van CDA en PvdA. Blijft een 'wezenlijke verander k| uit, dan acht hij verdergaande politieke, culturele en eco^ mische druk noodzakelijk. Samen met andere gelijkgezi landen zal Nederland zich dan inzetten om in EG-verban r komen tot een invoerverbod op steenkool uit Zuidafrika J de nieuwe Zuidafrikaanse leider De Klerk echter wél berOi tot 'werkelijke hervormingen', dan zal Nederland een sis zetten in de richting van normale betrekkingen. Terwijl Lubbers in het afgelopen weekeinde dit staL punt voor zijn ontwerp-regeerakkoord formuleerde, kom honderdduizenden Zuidafrikanen in tal van steden, niet hinderd door de politie, deelnemen aan 'overwinningsn sen'. Dat gebeurde ter gelegenheid van de vrijlating van vooraanstaande zwarte activisten. Onder hen secretaris V ter Sisulu van het ANC, het African National Congr Eveneens in het afgelopen weekeinde verklaarde de Zui frikaanse ambassadeur in Londen in een vraaggesprek i. de BBC, dat zijn regering bereid is zonder voorwaart vooraf te onderhandelen met het ANC. De vrijlating zonder spreekverbod van de acht gevangen die hebben aangekondigd hun politieke activiteiten voor zullen zetten, kan in zekere zin worden beschouwd als erkenning van het ANC. Zo verwijdert Zuidafrika zich e dag stap voor stap verder van het pad van de apartheid. de vooravond van de jongste verkiezingen had de niei president, Frederik Willem de Klerk, zijn blanke (en enige) kiezers duidelijk gemaakt, dat hij de apartheid zal i mantelen. In plaats daarvan, aldus De Klerk, moet een mocratische maatschappij worden opgebouwd voor alle Zi afrikanen, een maatschappij waarin overheersing van de groep door een andere uitgesloten zal zijn. VOOR die woorden hebben de kiezers hem en de Nasioi Partij niet afgestraft. Gesterkt door de verkiezingsuitslag 1 president De Klerk nu tonen dat zijn verkiezingsbelofi geen loze woorden waren. Inmiddels heeft hij al toestel ming gegeven voor demonstraties van zwarten, die tot nul bloedig werden onderdrukt. De meest concrete stap totf toe echter was de vrijlating van de acht politieke gevanj nen. De Zuidafrikaanse staatsradio heeft bij die gelegenhj ANC-secretaris Walter Sisulu, naaste medewerker van NJ son Mandela, omschreven als een „authentieke leider vanj zwarten". I De betekenis van die woorden moet niet worden ondj schat. Walter Sisulu en Nelson Mandela zijn een kwart ee| geleden tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld wegil subversieve activiteiten en pogingen tot een staatsgreep ij het doel de gevestigde orde omver te gooien. Voor de ZuiJ frikaanse regering waren de leiders van het ANC tot vJ kort terroristische leiders, met wie in geen geval enig ovj leg1 mogelijk was. Wanneer Walter Sisulu inmiddels officii wordt erkend als een „authentieke leider van de zwarte! dan kan de dag niet ver meer zijn dat ook Nelson Mandfl die aanspraak kan maken op dezelfde titel, in vrijhëid woj gesteld. VOLGENS de Zuidafrikaanse ambassadeur in Lond hoopt zijn regering bij een mogelijk formeel overleg met ANC, dat de gesprekspartners zich zullen uitspreken v een „vreedzame verandering". Alles wijst erop dat er in h tempo beweging is gekomen in de onverzettelijke houc van de blanken in Zuidafrika. De plotselinge hervormii bereidheid van de Zuidafrikaanse regering vloeit voort die snel groeiende wijziging van het standpunt. Het ziet er naar uit dat het niet nodig zal zijn de vooi'ziJ tige dreiging, die uit het ontwerp-regeerakkoord van Lil bers spreekt, uit te voeren. Zijn toezegging dat bij 'werkelij hervormingen' het kabinet normalisering van de betrekki gen zal nastreven lijkt daarentegen meer kans op verwe» lijking te maken. Het is nu van belang dat de Zuidafrikaai regering de tijd krijgt verdere hervormingen door te voeri die binnen een afzienbare tijd een eind moeten maken a de apartheid. Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingezond< stukken te bekorten. Mon eymaker Ik heb genoten van het zeer lezenswaardige artikel over Bram van Leeuwen. Stevo Akkerman zette deze money maker (de man van NTI, Keurkoop, Lekturama etc.) zo duidelijk en bondig neer, dat elk commentaar overbodig was. Van Leeuwen hield er praktijken op na die je hoe wel niet illegaal toch best als volksverlakkerij mag be schouwen. Door de man zo uit gebreid zelf aan het woord te laten is buitengewoon duide lijk geworden met wat voor een sujet wij te doen hebben. Namelijk met iemand die zich zelf verrijkte door anderen te bedonderen om het op zijn Hollands te zeggen. L P. de Haan, WATERINGEN. Strafrecht Vreemde zaak, die mogelijk heid voor strafrechters om te veroordelen tot betaling van een zeker bedrag aan derde instanties, zoals het Schade fonds geweldsmisdrijven. In wezen is hierbij sprake van een gewone boete, verschul digd aan de Staat. Het bijzon dere is echter dat de strafrech ter meteen De Montesquieu (vermaard Frans rechtsgeleer de en politiek theoreticus) maar even laat voor wat hij was, en als een part-time me dewerker van de Uitvoerende macht een subsidie toekent aan een particuliere organisa tie. De vraag is, of die strafrechter niet al zijn aandacht beschik baar dient te hebben voor een correcte dosering van straf maat en -soort en daarom niet ook nog afdoende kan beoor delen of de genoemde organi saties zodanig functioneren dat ze voor overheidssteun in a merking komen. Het vasts len van schadevergoeding door een misdrijf gedupeeri daarentegen is hoe dan i een taak van de Rechterli Macht en kan daarom in pi cipe ook door de strafrecht Mr. N. Pleumekers, DEN HAAG. Gruweldaad Er is een tijd geweest dat r dadigers zich voor ons ge^ vooral in veraf gelegen ste' als Chicago schuldig maak aan niets en niemand ontzi de moordpartijen en anc misdaden. Die periode is lang voorbij. We zijn gaar weg in ons eigen land gew geraakt aan schietparti aanrandingen, moorden in drugscircuit, zware mishar lingen en berovingen (ve van bejaarden) in grote ste maar ook daarbuiten. Maa veert toch ontdaan en tegi kertijd woedend overeind je leest over de mishandel van een zwak begaafde mai Renkum, die vervolgens d onbekende lafaards achtel in een vuilniscontainer is gooid. 'Gedumpt' schreef r krant en dat is eigenlijk een juiste typering van mentaliteit, waarmee de ders het slachtoffer tegen zijn getreden. Het heeft we: gescheeld, aldus het bericht de man was met het vuil a: voerd en om het leven ge men. De politie neemt de z terecht zeer hoog op. Ook in zijn omgeving geen gee lijk gehandicapte kent, zal pen dat de daders snel zul worden gegrepen en hun s niet zullen ontlopen. 1 zwaar die straf ook zal menigeen zal een onherste. re knauw in zijn gemoed deze gruweldaad overhoud J.P. van der Veen, VOORBURG.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2