Levert CDA alleen bruidegommen?
Informateur Lubbers weer met
CDA en PvdA om de tafel
'Gewenning rond
aids gevaarlijk'
bORZITTER VROUWENBERAAD:
ilEUWO
4
ok twee vermisten bij
bnkbrand zijn omgekomen
KONINKLIJK
/mus
Herstel koppeling hangt af van resultaat najaarsoverleg
(NNENLAND
CekLeSowtcwii
WOENSDAG 18 OKTOBER
"abestaande eist
>orschot van SLM
1TERDAM „De voorwaarde die de Suri-
,se luchtvaartmaatschappij SLM stelt om
•oorschot te geven voor een later te betalen
Jevergoeding is vaag". Dat zei de raadsman
een nabestaande van een slachtoffer van de
;ramp in Suriname tijdens een kort geding
'msterdam. De vrouw is het niet eens met
is van de SLM om niet aan andere bedrij-
ïrieen aanvullend voorschot te vragen. Zoals
f(jpnd hebben nabestaanden ook in de VS pro-
Lires aangespannen tegen de holdingmaat-
.ippij van de SLM en het bureau dat de pilo-
Stuurde. Volgens advocaat Van den Biesen
de vrouw de mogelijkheid behouden om
ideren een aanvullend voorschot te vragen
|t de 500 gulden die zij maandelijks van de
zal ontvangen.
Militair verdacht van
handel in jongetjes
ROERMOND De Koninklijke Mare
chaussee. heeft in de Ernst Casimir-kazerne
in Roermond een 44-jarige sergeant-majoor
aangehouden op verdenking van poging tot
handel in minderjarige jongens uit Thailand
en de Filipijnen. De militair, werkzaam als
administrateur bij de Koninklijke Land
macht in Roermond, zou overigens niet ge
slaagd zijn in pogingen om de jongens aan
de man te brengen. De marechaussee is an
derhalf jaar met deze zaak bezig geweest,
naar aanleiding van advertenties in de Gay
Krant. De arrestatie van de man volgde op
een publikatie over de jongenshandel in dit
blad. Medewerkers van de Gay Krant had
den spoedig na de eerste advertenties lont
geroken en de reacties op de advertenties
toen niet meer doorgestuurd.
UTRECHT Rond de ziekte aids is een proces
van gewenning en afstomping ontstaan. Dat men
sen moe worden van steeds maar weer voorzichtig
moeten zijn, heeft in San Francisco al geleid tot
weer meer nieuwe besmettingsgevallen. In zo'n
klimaat blijven ook vooroordelen bestaan. Daarom
is preventie en voorlichting nog steeds van belang.
Gemeenten hebben daarbij een belangrijke taak.
Dat zei prof. drs E. Roscam Abbing vandaag in
Utrecht op het congres „De gemeente en aids".
Omdat de aanvankelijk zeer sombere voorspellin
gen over het verloop van de epidemie niet uitkwa
men, ontstond geleidelijk aan de gedachte dat al
die aandacht overdreven was. De ernst van de si
tuatie wordt nu ondergewaardeerd, zo zei Roscam
Abbing, voorzitter van de Nationale Commissie
Aids-Bestrijding.
Dees tegen landelijk onderzoek 'open rug'
RIJSWIJK Staatssecretaris Dees van volksgezondheid is tegen
een bevolkingsonderzoek naar 'open-neuraalbuisdefecten'. Dat zijn
zeer ernstige ontwikkelingsstoornissen van het zenuwstelsel zoals
het ontbreken van hersenaanleg of een 'open rug'.
Bij dat laatste is het ruggemergkanaal niet gesloten, zodat het ze
nuwweefsel misvormd aan de oppervlakte ligt. De Gezondheidsraad
had eerder in een meerderheidsadvies wel gepleit voor een bevol
kingsonderzoek maar dan in de vorm van een regionale proef. De
bewindsman heeft de Tweede Kamer gisteren geschreven dat hii
daar tegen is en ook tegen een landelijk onderzoek. Dees vindt wel
dat de bestaande mogelijkheden moeten blijven om in individuele
gevallen al tijdens de zwangerschap te onderzoeken. Dat is een an
der onderzoek dan landelijk van toepassing zou zijn.
Jaarlijks worden ongeveer 75 kinderen geboren zonder hersenaan
leg. Als zij levend ter wereld komen, overlijden ze vrijwel allemaal
binnen enkele dagen. Per jaar worden ongeveer 120 kinderen met
een open rug geboren. De helft van hen komt dood ter wereld of
sterft binnen enkele weken. Vrijwel altijd zijn ze ernstig lichamelijk
en soms ook geestelijk gehandicapt. Genezing is niet mogelijk.
Paul Kalma directeur
Wiardi Beckmanstichting
DEN HAAG Het curatorium van het
wetenschappelijke bureau van de PvdA,
de Wiardi Beekman Stichting, heeft de
41-jarige socioloog drs. Paul Kalma be
noemd tot directeur. Hij volgt op 1 no
vember dr. J.Th.J. van den Berg op, die
hoogleraar wordt aan de Leidse univer-
siteit. Kalma werkt sinds 1977 bij de
WBS, de laatste jaren als adjunct-direc
teur. Hij schreef enkele malen beschou:
wingen voor onze krant. Zijn studies
waren een toonbeeld van wetenschap-
pelijke onafhankelijkheid. Daarin
spaarde hij de PvdA allerminst. HetI
boek 'Socialisme op sterk water' (1988) 1
maakte hem niet bijzonder geliefd in de j
partij. Het partijbestuur heeft vrijdag j
positief geadviseerd over de benoeming
van Kalma.
■VANDAAGO
J INHET W
sHAARDINGEN „Die
riperking dat het CDA
rón bruiden aan het
cepwe kabinet levert, is
kchelijk. Leveren we -
ji alleen maar bruide-
pjpmen?" Voorzitter Ag-
1 van Ardenne-van der
hjpven van het CDAt-
1(jbuwenberaad windt
ner nog hoorbaar over
zicht van het concept-regeer
akkoord de dans om de stoelen
begon. PvdA-leider Kok had
al in een eerder stadium ge
zegd, dat in het nieuwe kabi
net zeker vier vrouwelijke mi
nisters zitting moeten hebben.
Daarbij rekende hij ongetwij
feld op medewerking van het
CDA-kamp, maar die is getui
ge de uitlating van de woord
voerder niet echt te verwach
ten.
Vanuit het Vrouwenberaad
van de christen-democraten
wordt Kok gesteund in zijn
streven, maar wil men zich
niet vastpinnen op het aantal
vrouwelijke ministers. „Wij ei
sen acht plaatsen in het kabi
net", aldus Van Ardenne.
„Hoe de verhouding tussen het
aantal ministers en staatssecre
tarissen zal uitvallen, is nu nog
niet te zeggen. Je moet dan
eerst weten welke posten bezet
moeten worden en voor een
aantal posten moet eerst nog
een nieuwe omschrijving wor
den gegeven".
De voorzitter van de CDA-
vrouwen, die het afgelopen
weekeinde informateur Lub
bers een telegram hebben ge
stuurd over het aantal door
vrouwen te bezetten zetels,
gaat ervan uit dat het mogelijk
moet zijn het aantal bewinds
vrouwen op te trekken van
vijf naar minimaal acht. Of
daarbij ook vrouwelijke CDA-
ministers zullen zijn, laat Van
Ardenne in het midden. „De
afgelopen drie jaar zaten drie
CDA-vrouwen als staatssecre
taris in het kabinet. Uit dat
aantal is zeker iemand als mi
nister te rekruteren".
Dat dit geen eenvoudige opga
ve zal zijn, is nu echter al dui
delijk. De meest voor de hand
liggende kandidaat, staatsse
cretaris van economische za
ken Yvonne de Rooy, wordt
geacht de komende periode in
de fractie parlementaire erva
ring op te doen. Blijven over
de staatssecretarissen van bin
nenlandse zaken en justitie, De
Graaff-Nauta en Korte-Van
Hemel. Béiden waren bij de
verkiezingen van 6 september
schikbaar is voor een i
periode in het kabinet. Voor
Korte-Van Hemel is dat nog
onduidelijk, maar het ligt niet
voor de hand dat de CDA-lei-
ding haar zal handhaven, na
haar moeizame presentatie
van het vluchtelingenbeleid.
Traag
Staatssecretaris Van Rooy
foto: dijkstra
niet beschikbaar voor een
plaats in de Tweede Kamer,
maar De Graaff-Nauta heeft al
laten weten dat ze wel be-
De CD A-top zal' dus naarstig
op zoek moeten naar 'nieuwe'
vrouwen. Irt dit verband
wordt de naam genoemd van
de burgemeester van Katwijk
en vice-voorzitter van het
CDA, W. van Montfrans-Hart-
man. Maar wie het ook zullen
worden, de emancipatie ver
loopt traag bij de christen-de
mocraten. „Te traag", aldus
Van Ardenne. „Het is als een
rivier die opstroomt tegen de
helling. En dat ondanks de in
spanningen van partijvoorzit
ter Van Velzen, die vaak een
roepende in de woestijn is. Het
zit als het ware ingebakken in
Mevrouw Van Montfrans
foto: HENK v.d. ENDE
de partij. En het zijn straks
toch mannen die de benoemin
gen moeten doen".
LUCAS BOLSIUS
jndweerlieden met zuurstofmaskers en gehuld in beschermende kleding staan bij het dak van de
jlagtank, dat door de explosie op de wal van de tankgracht terecht is gekomen. foto: anp
)TTERDAM De twee
Jnteurs die gisteren
rden vermist na de ex-
'e»sie en brand in een op-
n gtank in het Rotter-
mse Botlekgebied blij-
g(n te zijn omgekomen,
iét dodental is daarmee
drie gekomen. Twee
leren zijn zwaar ge-
nd in het ziekenhuis
dgenomen. Een lichtge-
ande mocht met een
)ck naar huis. Over de
•zaak van de ramp is
g niets bekend.
slachtoffers maakten deel
van een onderhoudsploeg
bezig was met het verwij-
ïn van isolatiemateriaal
het dak van de tank. De
k, die op het terrein van
ctank stond, was gevuld
met het uiterst giftige en zeer
brandbare acrylonitril. De
monteurs maakten gebruik
van slijpmachines. Een van
buiten het bedrijf ingehuurde
brandwacht hield de zaak in
de gaten.
Tegen tien uur vond in de
tank een geweldige explosie
plaats. Het hele dak werd er af
gerukt en kwam meters ver
der terecht. De bedrijfsbrand
weer begon direct met het nat
houden van omringende tanks
om uitbreiding van de' brand
te voorkomen. Meetploegen
gingen op pad om in de omge
ving na te gaan of er sprake
was van de vorming van gifti
ge dampen. Uit voorzorg werd
omwonenden aangeraden ra
men en deuren te sluiten en
niet naar büiten te gaan.
Aanvankelijk was het plan
van de brandweer om de tank
volledig te laten uitbranden.
Op het moment van de explo
sie was de bewuste tank voor
eenvijfde gevuld. Door de ver
branding konden er nauwe
lijks giftige dampen in het mi
lieu komen. Bij bluspogingen
was de kans daarop veel gro
ter geweest, 's Middags begon
de tank echter in te zakken en
ging men toch blussen met
schuim om de zaak onder con
trole te krijgen. Rond drie uur
kon het sein 'brand meester'
worden gegeven.
Het onderzoek naar de ramp
zal beginnen zodra de uitge
brande tank is afgekoeld.
Daarbij zal men zich in de eer
ste plaats richten op het ber
gen van de stoffelijke over
schotten en daarna op het on
derzoek naar de oorzaak van
de explosie. Ook de politie zal
het terrein om de tank, dat is
afgezet, minutieus onderzoe
ken op door de explosie weg
geslingerde voorwerpen.
ilgende week uitspraak over lot Cable One
N HAAG De vice-voorzitter van de Raad van State, mr E.
Kruijff, bepaalt volgende week woensdag of het Commissari-
voor de Media de kabelexploitanten terecht verboden heeft
commerciële radiozender Cable One op de kabel door te ge-
i. Cable One vroeg gisteren schorsing van het besluit dat het
j nmissariaat had genomen, nadat de Raad van State op 30 au-
jltus bepaalde dat Cable One een verkapte Nederlandse zender
een buitenlands jasje. Door de uitspraak moest het Commis-
aat zijn eerdere stellingname dat Cable One via de kabel
cht worden doorgegeven, herzien. Cable One verkeert intus-
in surséance van betaling. Aan de bijna dertig werknemers
eeds ontslag aangezegd.
19 oktober
Mr. Pleter van Vollenhoven opent, in
zijn functie van voorzitter van de
Raad voor de Verkeersveiligheid, in
het conferentieoord „De Wlpsel-
berg" te Beekbergen een internatio
nale Ronde Tafel-bijeenkomst over
veiligheid van transportsystemen.
KNOLLEN
TIENTALLEN WIJZIGINGSVOORSTELLEN INGEDIEND
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG - Informa
teur Lubbers hoopt in de
loop van vandaag of uiter
lijk morgen met de onder
handelaars van CDA en
PvdA weer aan tafel te
kunnen gaan zitten om de
vele tientallen wijzigings
voorstellen van beide
fracties op het ontwerp-
regeerakkoord te bespre
ken.
Gisteravond laat stemde de
CDA-fractie in met de hoofd
lijnen van het stuk. De fractie
van de PvdA had ook vandaag
nog tijd nodig om zich te bera
den over het concept-akkoord.
Verwacht werd dat ook de
PvdA het stuk in grote lijnen
zou accepteren. Dat neemt
echter niet weg dat beide frac
ties op een fors aantal onder
delen wijzigingen willen aan
brengen.
CDA-onderhandelaar De
Vries liet gisteren na afloop
van het overleg met zijn frac
tie weten dat er met de PvdA
nog „het een en ander moet
worden besproken". „We zul
len niet met zulke harde eisen
komen dat het een zaak van
buigen of barsten wordt. Als
de gesprekken opnieuw in de
zelfde sfeer verlopen als de af
gelopen weken, heb ik er ver
trouwen in dat we er op een
goede manier uitkomen", al
dus De Vries.
De wijzingsvoorstellen van het
CDA betreffen vooral de hard
heid van de financiële afspra
ken. Onder meer op het punt
van de koppeling. Het CDA is
bang dat het koppelen van uit
keringen en ambtenarensala
rissen aan de loonontwikke
ling in de marktsector te veel
geld gaat kosten. De CDA-
fractie wil de garantie dat als
de koppeling te duur wordt, de
afspraken over de verlaging
van het financieringstekort en
de collectieve lastendruk over
eind blijven. Bij grotere uitga
ven voor de koppeling moet
dat gaan ten koste van ander
beleid, aldus De Vries.
Ook de PvdA-fractie wil meer
duidelijkheid over de koppe
ling. De fractie vindt dat de
tekst van Lubbers te veel
ruimte laat om af te wijken
van de koppeling en staat
daarmee lijnrecht tegenover
de CDA-opvatting.
Hoewel de CDA-fractie de
voorstellen tot verlaging van
de btw en de sociale premies
„wat mager" vindt zullen de
onderhandelaars hiervoor aan
de onderhandelingstafel geen
extra geld claimen. De fractie
vindt dat de 250 miljoen die
vrijkomt door verhoging van
het huurwaardeforfait een
grotere verlaging van de btw
mogelijk maakt. Het akkoord
gaat uit van een daling met
één procent, volgens De Vries
kan dat wel 2 of 3 procent zijn.
„Dat stimuleert mensen dich
ter bij hun werk te gaan wo
nen".
Euthanasie
Wat betreft euthanasie en ge
lijke behandeling zal het CDA
geen wijzigingen bepleiten.
Dat betekent volgens de CDA-
onderhandelaar niet dat alle
fractieleden de bereikte com
promissen steunen. Een aantal
CDA'ers zou hebben laten we
ten bij stemming over een wet
gelijke behandeling eventueel
van de lijn van de fractie te
zullen afwijken.
Historicus
ligt goed in
de arbeidsmarkt
LEIDEN Aan de universi
teit Leiden afgestudeerde ge
schiedkundigen zijn slechts
kort werkloos. Drie van de
vier vinden binnen twee en
een halve maand een werk
kring. Van hen was zelfs 56
procent korter dan een maand
werkloos.
Een en ander is de Leidse uni
versiteit gebleken uit een on
derzoek dat in mei dit jaar on
der bijna 450 historici is ge
houden. Zij studeerden tussen
september 1986 en maart 1989
in Leiden af.
Slechts een op de tien historici
vond werk in het onderwijs.
In een onderzoek onder stu
denten uit de jaren 1978-'84
was dit nog 33,5 procent. Van
de afgestudeerden werkt 61
procent op academisch niveau:
24 procent bij de overheid, 26
procent in het bedrijfsleven en
11 procent op de universitei
ten. Volgens de universiteit-
kan uit het onderzoek worden
geconcludeerd dat de maat-,
schappij de algemene inzet
baarheid van een historicus
naar waarde begint te schat
ten. Het resultaat van de en
quête is vandaag bekendge
maakt op een landelijk con
gres over de mogelijkheden
van geschiedkundigen op de
arbeidsmarkt.
voor aankomende
pabo-student
ZOETERMEER Aanko-
mende studenten op de lera
renopleidingen voor het basis
onderwijs (pabo's) kunnen in
de zomervakantie van 1990
een wiskundecursus volgen als
zij het vak nie^ in hun exa
menpakket havo, vwo of mbo,"
hebben. Gebleken is dat dit
nog bij zes van de tien aaanko-
mende studenten het geval is.
De cursus moet het de betrok-,
ken studenten makkelijker
maken om in hun propedeuse
jaar het inhaalprogramma
voor wiskunde te volgen. Van-,
af het studiejaar 1992/'93 is het
vak verplicht voor toelating
tot de pabo.
Geen krant ontvangen Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnr.071-122248 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
DEN HAAG Eén ding
staat vast: hét nieuwe ka
binet zal niet ingrijpen
(via loonmaatregelen) als
de lonen in het komende
cao-jaar onverhoopt te
fors zouden stijgen. Die
zekerheid kon informa
teur Lubbers de voorzit
ters van de vakcentrales
gisteren in ieder geval
meegeven. Volgens voor
zitter Henk Hofstede van
christelijke vakcentrale
CNV een „zeer belangrijk
signaal". En niet onte
recht want de kans op een
loongolf, alle discussies
over koppelingen ten spijt,
is niet ondenkbeeldig.
De vraag of de uiteindelijke
uitkomst van de cao-onder
handelingen die binnenkort
van start gaan, een „verant
woorde loonstijging" te zien
zal geven valt of staat name
lijk met de bereidheid van de
werkgevers om met de vak
centrales in het najaarsoverleg
tot afspraken te komen. Komt
men een gezamenlijke aanpak
van de werkloosheid overeen
dan kan een loongolf worden
voorkomen. Weigeren werk
gevers het met de vakbewe
ging op een akkoordje te gooi
en dan zullen de bonden in het
cao-overleg de hele loonruimte
opeisen en omzetten in salaris-
verbeteringen. Die kans is zeer
groot omdat, met FNV-voor-
zitter Stekelenburg te spreken,
het concept-regeerakkoord de
werkgevers „te weinig onder
druk zet en de vakbonden on
voldoende steun geeft een
krachtig werkgelegenheidsbe
leid af te dwingen'
Een volledige toepassing van
de koppeling (uitkeringen en
ambtenarensalarissen krijgen
er net zo veel bij als de werk
nemers in het bedrijfsleven)
kan de vakbeweging bij een te
forse loonstijging wel verge
ten. Bij een gemiddelde loon
stijging in de marksector van
ruim, vijf procent zullen dege
nen die voor hun inkomen af
hankelijk zijn van de over
heid, er hooguit twee procent
bijkrijgen. Meer kan de schat
kist niet lijden.
Huiverig
Informateur Lubbers wil, al
dus zijn ontwerp-regeerak-
koord, een loongolf voorko
men door de Sociaal Economi
sche Raad jaarlijks vooraf een
verantwoorde contractloonstij
ging te laten vaststellen.
Werkgevers en vakbeweging
voelen daar niets voor en ook
de fracties van CDA en PvdA
zijn huiverig. Vooral de'werk
gevers willen niet meer terug
naar de tijd dat op centraal ni
veau tussen werkgevers en
werknemers in de Stichting
van de Arbeid de loonruimte
werd vastgesteld. Overigens
lukte, dit slechts sporadisch
omdat beide partijen elkaar
veelal niet konden vinden met
als gevolg dat de loonruimte
(via een loonmaatregel) door
het kabinet werd vastgesteld.
Volgens VNO-voorzitter Van
Lede is het „ondenkbaar" dat
vóór de onderhandelingen pu
bliekelijk bekend wordt ge
maakt wat een maatschappe
lijk verantwoorde loonstijging
zal zijn. „Het gevaar is levens
groot dat je het gemiddelde
daardoor omhoog stuwt", aldus
Van Lede. FNV-voorzitter
Stekelenburg vindt dat de po
litiek maar moet vertrouwen
op de eigen verantwoordelijk
heid van de sociale partners
om de lonen niet te veel te la
ten stijgen. Mocht er, aldus
Stekelenburg, achteraf toch
sprake zijn van een bovenma
tige loonontwikkeling, waar
door de koppeling te duur
wordt, dan kan het kabinet
eventueel afwijken van de ge
middelde stijging en daarover
de SER om advies vragen.
In dat geval zal een meerder
heid van de SER, bestaande
uit werkgevers en kroonleden,
de regering adviseren de kop
peling niet volledig toe te pas
sen. De vertegenwoordigers
van de vakbeweging in de
SER zullen er tegen proteste
ren, maar of grote delen van
de achterban hierover echt
rouwig zullen zijn?
De vakbeweging bepleit mo
menteel weliswaar een volle
dig herstel van de koppeling
als het even kan met terug
werkende kracht en meer
geld voor het overheidsperso
neel, maar niet overal binnen
de vakbeweging wordt deze
mening volledig gedeeld.
Vooral waar het gaat om het
gelijk opgaan van de ambtena
rensalarissen met de lonen in
de marktsector.
Solidariteit
Een vergelijking met de situa
tie in 1983 dringt zich op toen
de ambtenarenbonden ver
geefs in verzet kwamen tegen
een korting van 3 procent op
de salarissen en uitkeringen.
De solidariteit van de markt-
bonden met hun collega's bij
de overheid was destijds uiter
mate gering en in die houding
is vooralsnog weinig verande
ring gekomen. De reden is
duidelijk: Sinds het begin van
de jaren tachtig is het bedrijfs
leven fors gesaneerd. Veel
mensen verloren hun baan of
merkten op een andere manier,
de gevolgen van de economi
sche recessie. Bij de overheid,
daarentegen bleef de werkge
legenheid grotendeels over-,
eind en werden nauwelijks
maatregelen genomen om ook
deze 'bedrijfstak' weer renda
bel te maken.
Nu het weer aanzienlijk beter
gaat met het bedrijfsleven en
er forse winsten worden ge
maakt, willen de werknemers
die verbetering ook wel weer
eens vertaald zien in hun por
temonnee. De ambtenarenbon
den, zo redeneren velen,
moeten hun eigen boontjes
maar doppen. Of, om met Piet
Vos, de strateeg van de Indus
triebond FNV te spreken,
waarom zou iedereen even
veel krijgen? Ook in het
bedrijfsleven zijn verschillen
en waarom zouden al die amb
tenaren op het departement
van onderwijs eenzelfde loons
verhoging moeten krijgen als
mensen werkzaam in bijvoor
beeld de gezondheidszorg, die
het veel harder verdienen?
Het najaarsoverleg is bepalend
voor de vraag hoe er gekop
peld gaat worden. De fracties
van CDA en PvdA zijn er op
dit punt nog niet uit. De PvdA
wil een „ruimere" koppeling,
het CDA vindt het voorstel „te
ruim". Het is voor de nieuwe
coalitie te hopen dat werkge
vers en vakbeweging er wèl
straks uitkomen.
MARGA RIJERSE