VERBIJSTEREN
Werkgevers geloven niet
meer in sociaal akkoord
ONDERWIJSBONDEN
MATIG TEVREDEN
CDA vindt lastenstijging fors
Omroepen terughoudend
'Middeninkomens betalen de tol'
b
Van den Ende e|
Beinema staan I
samen op bres
voor ^kwaliteit' c
ELKE DAG EEN ANDERE BIJENKORF.
BINNENLAND
foldócSoma/nt
DINSDAG 17 OKTOBER 1989 PAGII0
UTRECHT De onderwijsbonden ABOP, KOV
en PCO zien in het concept-regeerakoord slechts
een beperkte keer ten goede en dringen er bij
CDA en PvdA op aan meer ruimte te scheppen
voor „echt vernieuwend onderwijsbeleid." De 500
miljoen gulden die de informateur en de onder
handelaars van beide partijen extra in het onder
wijs willen investeren steken mager af bij de door
de onderwijsbonden verlangde 2,8 miljard gulden.
De bonden zijn tevreden over het verdwijnen van
de kleutermaatregel in het besisonderwijs en het
uittrekken van extra middelen voor het invoeren
van basisvorming. Ze noemen het teleurstellend
dat in het akkoord niet echt sprake is van extra
middelen voor de zorgverbreding in het basison
derwijs. De bonden missen het ongedaan maken
van de bezuinigingen in het middelbaar beroeps
onderwijs.
(Vervolg van de voorpagina)
Op bepaalde punten was de kritiek in
de CDA-fractie spiegelbeeldig aan die
van de PvdA-fractie. Vele christen
democraten vinden dat op het punt
van defensie wel een groot voorschot
genomen wordt op de internationale
ontspanning. Wat de koppelingen be
treft wil het CDA garanties dat de
overheidsfinanciën niet in gevaar ko
men als bijvoorbeeld de loonontwik
keling hoger uitvalt.
Zoals te verwachten was zette het
CDA vraagtekens bij het financiële
kader van het voorgestelde regeer
programma. Een half procent stijging
van de lastendruk, door verhoging
van sociale premies, vindt men wel
erg fors. Hetzelfde werd gezegd van
de verhoging van het huurwaarde
forfait met een vol procent. Kan als
compensatie de overdrachtsbelasting
niet wat meer omlaag? Slechts op één
punt waren CDA en PvdA het eens:
„Onze fractie vindt dat het milieu
onvoldoende uit de verf komt," aldus
De Vries.
Vandaag wijden de fracties van CDA
en PvdA een tweede ronde aan de
bespreking van het ontwerp-regeer-
akkoord. Daarna zullen de wijzi
gingsvoorstellen worden opgesteld,
die waarschijnlijk morgen aan Lub
bers worden overhandigd.
AMSTERDAM Voorzitter drs. J. van Tienen van de Neder
landse Dagblad Pers (NDP) vindt dat de mogelijkheid die de
dagbladen in het regeerakkoord wordt gegeven om deel te ne
men aan commerciële televisie formeel wel aanwezig is. Maar
materieel heeft het weinig om het lijf. TV10 en Veronique heb
ben met de STER, al zo'n groot deel van de tv-reclamemarkt in
handen, dat er voor de dagbladpers weinig overblijft. Voorzitter
Jansen van de NCRV zegt waardering te hebben voor de „se
rieuze poging om het publieke bestel overeind te houden". De
KRO zal meewerken aan een parlementaire regeling voor com
merciële televisie als de publieke omroep goed wordt be
schermd. De VARA wil dat de publieke omroepen een concessie
voor tien jaar krijgen en dat zij gedurende die periode de be
schikking houden over de huidige netten.
TROS-directeur C. Wolzak stoort zich aan de vaagheid van de
mediaparagraaf. „Er zijn zoveel interpretaties mogelijk dat ik
vrees dat de wetgeving heel lang gaat duren". AVRO-voorzitter
G Wallis de Vries noemt het belangrijk dat het bedrijven van
binnenlandse commerciële omroep door in Nederland gevestig
de zendgemachtigden mogelijk wordt.
CDA-vrouwen
hun plaats op
DEN HAAG Het nieuwe
kabinet dient in elk geval voor
een derde uit vrouwen te be
staan. Deze oproep richt het
CDA-vrouwenberaad in een
telegram aan informateur
Lubbers. Lubbers moet zich
hier sterk voor maken in de
onderhandelingen over de
personele invulling van het
beoogde kabinet van CDA en
PvdA. PvdA-leider Kok heeft
in de verkiezingscampagne be
loofd dat de PvdA streeft naar
ten minste vier vrouwelijke
ministers. Het CDA-vrouwen-
beraad spreekt niet over mi
nisters, maar over bewindslie
den in het algemeen, dus in-
clusief de staatssecretarissen.
De CDA-vrouwen bepleiten in
ieder geval een „krachtig ope
rerende bewindsvrouw Eman
cipatie".
„Vliegermolen voor
zomer 1990 museum"
(Vervolg van de voorpagina)
VOORBURG „Natuur
lijk valt de molen niet.
Die blijft wel hangen,
"daar twijfel ik niét aan".
Maandagnacht, tien voor
drie. Burgemeester drs.
H.B. Eenhoorn van Voor
burg spreekt zichzelf
hardop moed in bovenop
het spoorwegviaduct van
de Hofpleinlijn. Molen De
Vlieger wordt daar met
een kraan van Nederhoff
uit Gouda overheen ge
tild. De NS-leidingen zijn
stroomvrij en er hangt 33
ton molen in de lucht. De
lampekap en de gordijn
tjes hangen nog.
Het publiek is massaal opgeko
men en applaudiseert als na
enkele minuten de poldermo
len op zijn poten in een diepla-
der terecht komt. Eenhoorn:
„Godzijdank". Even daarvoor
is de muts van de Vliegermo
len, goed voor 15 ton, met suc
ces geland.
De laatste meters naar Esses-
teijn, de nieuwe verblijfplaats
van de molen, lijken een mak
kie maar nemen nog ruim drie
uur in beslag. De meeste toe
schouwers liggen rond die tijd
allang in bed. Laatblijvers be
stellen broodjes worst of sterke
koffie in het partycentrum, de
nieuwe overbuurman van de
molen. Begin december wordt
De Vlieger op z'n nieuwe fun
damenten gezet en in februari
draaien mogelijk de wieken
weer.
Over de functie van de molen
tast menigeen nog in het duis
ter. In het partycentrum doet
het verhaal de ronde, dat de
bedstee van De Vlieger op
nieuw wordt ingericht en er
binnenkort huwelijksnachten
worden géorganiseerd. „Daar
na kun je bij ons natafelen",
zegt de eigenaresse van de ho
recagelegenheid. „Of een at
tractie voor fotograferende
Chinezen", aldus een Voorbur
ger die de kost verdient met
reclamëmaken.
Burgemeester Eenhoorn: „De
Vlieger wordt een museum dat
vóór de zomer van 1990 open
gaat. We zorgen dat het water
rad weer draait en er komen
rondleidingen. Van de verhui
zing hebben we ook een vi-
deootje laten maken".
OOK
VAKBEWEGING
KRITISCH
(Van onze sociaal-
economische redactie)
DEN HAAG Vertegen
woordigers van werkgevers en
werknemers hebben zich in
een aantal afzonderlijke ge
sprekken met informateur
Lubbers kritisch uitgelaten
over de voorstellen zoals neer
gelegd in het concept-regeer
akkoord.
De christelijke werkgevers
(NCW) lieten weten „diep te
leurgesteld" te zijn over de
voorstellen. Zij zien nauwe
lijks een mogelijkheid om ver
der te praten over een 'sociaal
akkoord' ofwel centrale aan
bevelingen voor cao-partijen.
„Vooral de door de nieuwe
coalitiepartners gewenste
loonmatiging staat onder druk
door lastenverzwaringen", al
dus het NCW.
Het Verbond van Nederlandse
Ondernemingen (VNO), de
grootste werkgeversorganisatie
in ons land, verwerpt elke
vorm van 'koppeling'. VNO-
voorzitter Van Lede vreest dat
hogere uitkeringen en hogere
ambtenarensalarissen zullen
leiden tot onbeheersbare uitga
venstijgingen.
Volgens de werkgevers zijn
CDA en PvdA veel te optimis
tisch over de economische
vooruitzichten. „De meevallers
worden te veel benadrukt en
de gevolgen van tegenvallers
worden niet onder ogen ge
zien. Per saldo zal er sprake
zijn van lastenverzwaringen,,
waarmee Nederland zijn posi
tie in het ongedeelde Europa
verzwakt", aldus de onderne
mers.
De vakbeweging is, in tegen
stelling tot de werkgevers, blij
met het voorgenomen herstel
van de koppeling tussen lonen,
uitkeringen en ambtenarensa
larissen. De vakcentrale CNV
ziet wel mogelijkheden voor
een sociaal akkoord. „Het con
cept-regeerakkoord bevat vol
doende ruimte om in geza
menlijk overleg tot nadere in
vulling te komen".
FNV en CNV blijven van me
ning dat de 'koppeling' met te
rugwerkende kracht tot 1 juli
van dit jaar moet worden her
steld. De FNV vindt het on
juist dat de onderhandelaars
hebben afgesproken dat al van
de koppeling kan worden af
geweken bij een dreigende
sterke stijging van het aantal
uitkeringsgerechtigden. Even
min is de FNV te spreken over
het volledig doorgaan van de
Oort-operatie per 1 januari
aanstaande. Volgens FNV-
voorman Stekelenburg zijn de
extra maatregelen die CDA en
PvdA willen nemen om de
scheefgroei van de koopkracht
in 1990 te beperken, onvol
doende.
Ambtenaren
Gisteren lieten de ambtena
renbonden al weten teleurge
steld te zijn over het concept
regeerakkoord. Volgens de
Centrale voor Middelbare en
Hogere Ambtenaren (CMHF)
stapt informateur Lubbers bij
zonder nonchalant heen over
de problemen waarmee het
overheidsapparaat kampt.
„Lubbers legt een sterk accent
op een gelijke loonontwikke
ling (via de koppeling) maar
houdt volstrekt onvoldoende
rekening met de grote inko
mensachterstanden die mid
delbare en hogere ambtenaren
hebben opgelopen". De CMHF
voorziet onder een CDA/Pv-
dA-kabinet een verdere uit
tocht van goede ambtenaren
naar het bedrijfsleven.
De christelijke ambtenaren-
centrale CFO vindt dat het
concept-regeerakkoord te wei
nig duidelijkheid verschaft
over de wijze waarop de kop
peling kan worden hersteld en
achterstanden worden inge
haald.
Politie
Ook de politiebonden ACP en
NPB reageerden sceptisch. Op
zichzelf juichen de bonden het
plan voor regionale korpsen
toe - ze hebben er jarenlang
voor gepleit - maar van enige
(financiële) onderbouwing is
vooralsnog weinig te merken.
De onderwijsbonden ABOP,
KOV en PCO zien in het con
cept-regeerakoord slechts een
beperkte keer ten goede en
dringen er bij CDA en PvdA
op aan meer ruimte te schep
pen voor „echt vernieuwend
onderwijsbeleid". De 500 mil
joen gulden die de informateur
en de onderhandelaars van
beide partijen extra in het on
derwijs willen investeren ste
ken mager af bij de door de
onderwijsbonden verlangde
2,8 miljard gulden.
Colonne geblokkeerd
Een groep vredesactivisten heeft gisteren een militaire colonne,
komend uit de Generaal Winkelmankazerne in Nunspeet, korte
tijd tegengehouden. De meeste demonstranten bleven voor de
voorste truck zitten, een vrouw klom er bovenop. De marechaus
see haalde de groep tenslotte van de weg.
FOTO: ANP
SUSKE EN WISKE SAGARMATHA
Onze broeder-heeft in tranie de zonen
iron Sajarmatha Oenen. 2y uaren
uilfenut en feuikheld m een onje-
lijnt slrud met de zonen van
Khanf-r/ 2o zullen zij nooit
b\f hun moeder raken
Bedoel je dal ze de top van de [verest
Juist i tiaar onder deze om-
standijheden kan dat met
[n dan zal Khanq-n
zegevieren Dan is nie
mand meer ve/lij
(c) Standaard Uitgeverl|/Waver
VVD-LEIDER VOORHOEVE:
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG VVD-lei-
der Voorhoeve vindt dat
het concept-regeerak
koord van CDA en PvdA
een breuk vormt met het
tot dusver gevoerde 'her
stelbeleid'. Meteen het
eerste jaar al wil de nieu
we coalitie een lastenver
zwaring doorvoeren van
twee miljard gulden, zo
heeft Voorhoeve bere
kend. „Het merendeel
daarvan zal moeten wor
den opgebracht door de
middeninkomens".
De VVD wijst de lastenver
zwaringen af, in het bijzonder
de extra verhoging van het
huurwaardeforfait, waardoor
de lasten voor de huisbezitters
toenemen. Voorhoeve vindt
het opvallend dat de totale las
tenverzwaring omvangrijker is
dan het bedrag waarmee de
PvdA de belastingverlaging
volgens het plan-Oort wilde
reduceren. „De PvdA is er dus
alnog in geslaagd om, zij het
via de achterdeur, de Oort-
operatie aanmerkelijk te wijzi
gen".
D66 heeft vooral kritiek op de
wijze waarop de nieuwe coali
tie het euthanasievraagstuk
aanpakt. „Als na zoveel jaren
de behoefte aan een onderzoek
(naar de euthanasiepraktijk) zo
plotseling opkomt en als ge
volg daarvan wetgeving - wel
ke dan ook - voor vier jaar de
kast in kan gaan, dan wekt
men toch sterk de indruk dat
men zich op goedkope manier
van een politiek vraagstuk
verlost", zegt D66-voorman
Van Mierlo.
D66 heeft ook, evenals Groen-
Links, veel kritiek op de mi
lieuparagraaf. „De vastbera
den prioriteit uit de verkie
zingstijd wordt niet voldoende
waargemaakt". Het program
ma voor het verlagen van de
uitstoot van kooldioxide is „op
z'n zachtst gezegd weinig over
tuigend".
Schutte
GPV-fractieleider Schutte is
zeer te spreken over de hoofd
lijnen voor nieuw beleid in het
concept-regeerakkoord van in
formateur Lubbers. Het con
cept ademt volgens hem „veel
minder het eenzijdige bezui-
ningingsklimaat dan dat van
de beide kabinetten-Lubbers".
Maar het GPV heeft ook kri
tiek. Wetgeving op het terrein
van de gelijke behandeling
acht Schutte geheel overbodig.
Het afzien van een adequate
euthanasie-wetgeving vindt bij
Schutte geen genade: tegen de
bestaande ongecontroleerde
praktijk wordt geen enkele
dam opgeworpen.
Ook RPF-kamerlid Leerling
laakt het CDA vanwege de
vele concessies aan de PvdA
op immaterieel gebied. De
plannen van Lubbers zouden
een bedreiging vormen voor
christelijke organisaties en in
stellingen. Het toestaan van
kunstmatige inseminatie bij
andere samenlevingsvormen
dan het huwelijk beoordeelt de
RPF negatief. „Onvoorstel
baar" acht Leerling de voorne
mens inzake euthanasie. Vol
gens hem stelt informateur
Lubbers voor de zaak gewoon
maar op z'n beloop te laten.
SYMPOSIUM OVER
COMMERCIËLE OMROEP
va
Al
Tij
tstl
AMSTERDAM - „Ik denk
dat de heer Van den Ende
en ik het binnen één dag
eens zouden kunnen wor
den", zei drs M. Beinema
bij de aanvang van een
symposium over 'de Ne
derlandse omroep in de
jaren negentig'. En zie,
voor het middag gewor
den was, had het CDA-ka-
merlid de spreekwoorde
lijke voordeur weer iets
verder opengezet en
plaatste Van den Ende
zijn tweede voet er ook
nog tussen.
Daar tekenden zich de contou
ren af Van een nieuw omroep
bestel: TV10 samen met de
TROS commercieel, de identi-
teitsomroepen principiëler dan
ooit en wie zich verder melden
durft, moet kwaliteit te bieden
hebben.
Alle sprekers op het symposi
um in Amsterdam (entree 745
gulden, exclusief btw) gingen
ervanuit dat een nieuwe rege
ring van PvdA en CDA ruim
te zal scheppen voor commer
ciële omroep, naast de huidige
publieksomroepen; het duale
bestel.
Van den Ende, uitdrukkelijk
sprekend namens Joop van de
Ende Productions en niet na
mens TV 10, zei daar „blij" om
te zijn. Volgens hem heeft de
komst van commerciële televi
sie in het buitenland (VTM in
België, ITV in Engeland) aan
getoond dat er een gunstig ef
fect van uitgaat op de bestaan
de omroepen, omdat die wak
ker geschud worden. En dat
levert kwaliteit op.
Absolute smaak
„Natuurlijk zijn er vreselijke
kanalen", aldus Van den
Ende, die de naam Veronique
niet in zijn mond nam en ook
zweeg over Sky Channel.
„Maar het gaat om de concur
rentie, die is altijd goed. Die
levert een kwaliteitsgevecht
op, want het publiek heeft ab
soluut smaak. Uit knokken
voor je levensonderhoud ont
staat creativiteit".
Van den Ende zei zich te zeer
te storen aan „het gekrakeel
van een aantal schreeuwers
dat zoveel mogelijk wil laten
betalen voor een concessie".
Volgens hem moet niet de
meest-biedende toegelaten
worden als commerciële om
roep, maar diegene die kwali
teit in huis heeft. „Ik ben er
voor inhoudelijke eisen te stel
len aan gegadigden. En laat ze
zorgen dat minimaal veertig
procent van hun aanbod Ne
derlands produkt is en vijftig
procent Europees produkt -het
Nederlandse inbegrepen".
Hoewel Van den Ende duide
lijk bij Beinema informeerde
hoe zijn kansen lagen („Een
Nederlandse produktiemaat-
schappij is toch niet buiten
lands als zij aan binnen- en
buitenlandse klanten levert,
vindt u wel?" en: „Als een
produktiemaatschappij een
minderheidsbelang verkoopt
aan een Amerikaanse partner,
is dat volgens u dan absoluut
fout?"), ontkende hij in de
wandelgangen als Joop van
den Ende Productions een gooi
te willen doen naar de status
van .commerciële omroep via
de voordeur'.
Avontuur
Weliswaar legde hij grote na
druk op het verschil tussen
TV10 en Joop van den Ende
Productions, maar hij zei geen
zins van plan te zijn het .com
merciële avontuur' met zijn ei-
ADVERTENTIE
OF NUBUCK
pump met bovenwerk
van leer of nubuck. Keuze uit
7 kleuren leer en 4 kleuren
nubuck. 36 t/m 42. Nu voor de
verbijsterende prijs van
de Bijenkorf
gen produktiemaatscl)
aan te gaan. Integendeel
den Ende hoopt op een sai-
gaan van TROS en TV1|
hij verwacht ook dat hi
van komen zal.
Het zou zijn toelevering
drijf zeer gelegen komeni
TROS heeft al laten vu
graag commercieel te wol.
Stel nu dat dat lukt, dan F
die omroep opeens zever a
gen per week televisie id
maken. Dan komt TV10|L
van pas. Die twee heS|
trouwens ook altijd gi
graag samen te willen gat
In het eerste nummer vals'
blad Broadcast Magazine;!
gisteren in Amsterdam
spreid werd, bevestigt Tl
directeur Cees Wolzak i
voorspelling van Van I
Ende. Als TV 10 niet op dt
bel mag, en voorlopig zie
daar naar uit, dan ligt
„voor de hand" dat TV10|
tot de TROS zal wenden, i
Wolzak. „Het gaat om 1
zendmachtiging. Joop I,
wel eens gezegd: Het mag}
mij ook TROS heten". I
Buitenlands
De TROS zou wat Bein(
betreft heel wat welkomeiw
als commerciële omroep I
TV 10. „De concessie voor 1
mercièle omroep is be<^(
voor een Nederlandse gega c
de", zei het CDA-kama^
„En hoewel ik er altijd
van opgekeken heb, hel
TV10 en Veronique voon(
rend volgehouden dat ze i<
buitenlands zijn. Daar wD
ze wel aan houden". (I
eerder was Beinema nog
zijn slof geschoten toen i
den Ende uitlegde hoe Lu>
burgs TV 10 wel niet was. ,1
toch niet zo lullig met dat
xemburg", had de christen
mocraat geroepen, „iede
weet toch dat het om q
buitenlandse zenders gaat
Wel was Beinema het l
maal met Van den Ende
dat aan kandidaten voor
mercièle omroep kwalitei
sen moeten worden ges
Hij vond het .moeilijk die
vullen', maar een bepaald
centage cultuur, dat moe
elk geval verlangd worden
het Nederlandse karakter
de omroep moet blijken
een bepaalde hoeveelheid
derlandse programma's, a
Beinema. Het leek hem d
naast „bepaald niet juist om
mand die eerst aan de ach
deur rommelt, voorrang
verlenen bij het betreden
de voordeur". Maar wel ac
hij het „een zekere pré" als
gadigden over de „prakti
mogelijkheden beschikken
op korte termijn kwalitei
leveren".
Identiteit
Het toelaten van commerij
omroep moet volgens Beinj
gepaard gaan met garaij
voor de publieksomroej
omdat zij een belangrijke!
(kunnen) vervullen in eenj
mocratie. „De vrijheid
meningsuiting is een gra
recht. Het is van levensbei
dat dat daadwerkelijk ui
voerd kan worden en niet
perkt blijft tot degene diel
meeste geld biedt. De overl
moet bevorderen dat alle in
samenlevingen aanwej
stromingen aan bod kort
Daarom verdienen
publieksomroepen onze sts
Maar er is een keerzijde.
meent een geestelijke stron)
te vertegenwoordigén en
grond daarvan aanspi
maakt op een omroep-con
sie, moet ook blijk geven
zijn identiteit".
Beinema voelde wel wat v
de suggestie van PvdA-Ei
parlementariër Hedy d'Ai
na om de publieksomroe
vijf jaar de tijd te geven I
identiteit waar te maken ei
vervolgens te toetsen. De
voering van het duale be
zou daarmee de wederopsl
ding van .Hilversum' kun
betekenen. D'Ancona:
komst van TROS en Veroi
luidden het einde van het
stel al in, omdat zij toetrai
zonder een levensbeschou»
lijke of politieke boodschap
te dragen. Het ging hen ei
zoveel mogelijk leden te
machtigen, en in dat comn
ciële streven werden de v
zuilde omroepen meegetr
ken. Nu zijn het niet meer'
lege hulzen. Laten zij nu,
ze aanspraak maken op
scherming, hun identiteit
kwaliteit hervinden. Geef
vijf jaar de- tijd om daar on
stoord aan te werken en
derwerp ze daarna aan
toetsing. Wie dan waarma
een of andere stroming te v
tegenwoordigen en dat i
op grond van het ledental
mag door, de anderen niet"
STEVO AKKERMl
