Beroepingswerk flink vastgelopen
Vragen en antwoorden stroken niét met elkaar
brieven van lezer
kerk
wereld
Vaticaan
wijst
kritiek af
OUD-SYNODEVOORZITTER C. MAK:
Reis paus
op Mauritius
afgesloten
fcd
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CeidaeSoiMmit
DINSDAG 17 OKTOBER 1989 PAGIN
Helft Evangelische boekhandels nog jong
AMSTERDAM - Het verschijnsel evangelische boekhandel is
betrekkelijk jong. De eerste evangelische boekhandels kwamen
er aan het eind van de jaren zestig en het begin van de zeven
tiger jaren. Nu zijn er, volgens een recent onderzoek, 129 en
ongeveer de helft daarvan is jonger dan tien jaar. Naar schat
ting zetten zij tezamen voor 14 a 15 miljoen gulden per jaar om.
Het onderzoek is onlangs verricht door algemeen directeur J.
Ruijsink van de combinatie ARK Boeken, de Vereeniging tot
Verspreiding der Heilige Schrift en de Bijbel Kiosk Vereni
ging. Dat er geen precieze cijfers over de omzet zijn, komt vol
gens hem omdat niet alle evangelische boekhandels antwoord
konden of wilden geven op een desbetreffende vraag.
Amerikaanse bisschoppen voor staat Palestijnen
WASHINGTON - Een commissie van de Amerikaanse rooms-
katholieke bisschoppenconferentie bepleit een eigen staat voor
de Palestijnen. Volgens de commissie kan er alleen vrede tot
stand komen in het Midden-Oosten als het recht van Israël op
veilige grenzen en het recht van de Palestijnen op een eigen
staat worden gegarandeerd. Het rapport van de commissie, die
ook overleg heeft gevoerd met het Vaticaan, wordt in novem
ber besproken door de bisschoppenconferentie. De sleutel tot
een succesvolle politieke dialoog is, aldus de commissie, dat de
Palestijnen bereid moeten zijn te praten over veilige grenzen
voor Israël en over stabiele politieke relaties met dat land.
Maar de Israëliërs moeten bereid zijn met de Palestijnen over
een Palestijnse staat te spreken.
Het huwelijk is een boek
waarvan het eerste
hoofdstuk in verzen
geschreven is en de
overige in proza.
Beverley Nichols
ROME Het Vaticaan
wijst de kritiek van de
wereldunie van RK vrou
wenorganisatie over de
pauselijké brief over de
vrouw van de hand.
De brief Mulieris Dignitatem
die handelt over de waardig
heid van de vrouw is geen
pastorale studie over de rol
van vrouwen in concrete situ
aties, maar een „geestelijke en
theologische" bezinning op de
waardigheid en roeping van
de vrouw, aldus het Vaticaan.
Het is de taak van organisa
ties als de wereldunie om de
rijkdom van inhoud en ge
dachte op zich te laten inwer
ken en hun inzichten met an
dere organisaties te delen, zo
meent het Vaticaan.
De leiding van de RK Kerk
stelt vraagtekens bij de me
ning van de wereldunie, dat
veel vrouwen teleurgesteld de
kerk verlaten. Niet alleen zijn
vele vrouwen zeer gelukkig
in de kerk, maar ook zijn
sommige van de vrouwen die
uit de kerk stappen, beïn
vloed door een radicale femi
nistische ideologie die strijdig
is met de christelijke leer.
De paus had niet de bedoeling
te schrijven over de rol van
vrouwen in het bedrijfsleven
en de politiek. Het is de
vraag, of zoiets tot de taken
van het leergezag behoort.
Misschien is het juist de taak
van katholieke vrouwenorga
nisaties om de beginselen ver
woord in de brief toe te pas
sen op de situatie van „lijden
de arme vrouwen in Zuid-
Amerika of succesrijke zaken
vrouwen in Amsterdam of
New York", zo schrijft het
Vaticaan in zijn reactie.
De RK vrouwenorganisaties
hadden bij monde van de Ne
derlandse voorzitter mevrouw
M.Th. van Heteren-Hoge/i-
huis geschreven dat in de
brief vand e paus weliswaar
de fundamentele gelijkwaar
digheid van man en vrouw
worden erkend, maar dat zij
negeert dat vele vrouwen ge
scheiden zijn of in armoede
leven. Ook gaat de paus vol
gens hen voorbij aan de posi
tie van weduwen, alleen
staande vrouwen en gehuwde
vrouwen zonder kinderen.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Kethel en Spaland mw.
J. Sosef, kandidaat te Vlaardingen;
te Numansdorp. J. van Popering te
Windesheim -
Aangenomen naar Slledrecht (nieu
we predikantsplaats) G.C. de Jong te
Zoetermeer; naar Vollenhove J.B.
Kamp, kandidaat te Elspeet, die be
dankte voor Minnertsga en voor
Zwammerdam; naar Woudenberg
(deelgem. Salem) J.S. Bosch te Oud-
A vereest.
Bedankt voor Harderwijk J.J.W.
Mouthaan te Zwolle -
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Amsterdam-Centrum
P W. van de Kamp, als miss. predi
kant verbonden aan de kerk van As
sen-Zuid, 1.1. werkzaam te Brazilië,
wonende te Assen.
Bedankt voor Nijmegen H.P. Dam te
Middelstum.
LEUSDEN Het beroe
pen van predikanten is
ronduit slecht geregeld in
de Gereformeerde Ker
ken in Nederland. De af
gelopen tien jaar heeft ds.
C. Mak, die op 1 novem
ber zijn werk als begelei
der van predikanten
neerlegt, dat keer op keer
moeten vaststellen.
Het moet anders, want het be
roepingswerk is behoorlijk
vastgelopen. En het kan ook
anders, blijkens Maks alterna
tieven voor het systeem waar
mee kerken op soms grillige
wijze aan een nieuwe voor
ganger komen. De bijna 62-ja-
rige oud-synodevoorzitter
draait echter lang genoeg mee
om te weten dat „de plaatselij
ke kerken het beroepings
werk koesteren als een kost
baar kleinood".
Het gaat hier immers om één
van de laatste organisatori
sche terreinen waarop plaat
selijke kerken zich nog kun
nen „uitleven". Formeel zijn
zij zelfstandig, maar door al
lerlei landelijke regelingen is
van die zelfstandigheid niet
zoveel meer over, aldus Mak.
Als ook het beroepingswerk
landelijk geregeld zou wor
den, hebben de kerken hele
maal het gevoel dat ze „een
filiaal van de synode" zijn.
Toch zou het volgens Mak
voor zowel predikant als ge,-
meente goed zijn, als er lande
lijk of provinciaal een advies
college zou komen dat meebe
slist over het beroepingswerk.
Dit „college van heel wijze
mensen" zou vacante gemeen
ten een bepaalde voorganger
kunnen aanbevelen en predi
kanten op zoek naar een
nieuwe uitdaging van dienst
kunnen zijn, zo stelt Mak zich
voor.
Veranderen
Het adviescollege zou moeten
voorkomen dat predikanten
na hun veertigste niet meer
van gemeente kunnen veran
deren. Uit financiële overwe
gingen zijn vacante gemeen
ten tegenwoordig vooral uit
op jonge, goedkope predikan
ten. Voor hun oudere collega's
is daardoor op de volle theolo
gische arbeidsmarkt nauwe
lijks ruimte voor de broodno
dige afwisseling.
Het vastgelopen beroepings
werk is een van de oorzaken
van de onvrede onder predi
kanten, aldus Mak. Verleden
jaar bleek uit onderzoek zelfs
dat er sprake is van een „sub
stantiële onvrede". Van de
tien gemeentepredikanten
denkt er één serieus over het
ambt neer te leggen en over
wegen er nog eens twee een
functie als predikant te zoe
ken buiten de kerkelijke ge
meente, zo ontdekte dr. J.A.
Keizer.
Steeds meer predikanten heb
ben moeite hun werk vol te
houden, aldus Keizer. In toe
nemende mate hebben voor
gangers te maken met teleur
stellingen, frustraties en con
flicten. Het onderzoek was
voor Mak niet erg verrassend;
zijn eigen ervaringen tijdens
de vele gesprekken met colle
ga's werden door het onder
zoek van Keizer wetenschap
pelijk gestaafd.
Volgens Mak vloeien de frus
traties vooral voort uit de bot
sende verwachtingen van
predikant en gemeente. De
kerkelijke gemeente „weet
van te voren al hoe er ge
preekt moet worden". Zij be
kijkt de voorganger met vrij
traditionele ogen. Van hem
wordt verwacht dat hij het
zelfde doet als zijn voorgan
ger.
Die predikant zelf belandt
echter met heel andere ver
wachtingen in de gemeente.
Hij of zij heeft tijdens de op
leiding allerlei aardige weten
schappelijke dingen geleerd,
maar moet al gauw constate
ren dat de kerkelijke gemeen
te daar doorgaans niet op zit
te wachten.
Bovendien is de predikant als
„publiek persoon" altijd bezig
voor het oog van de mensen.
„Altijd voel je hoe mensen
over je denken", zegt Mak.
„Een hoop dominees zijn daar
bijzonder gevoelig voor".
Vertrouwen
De predikant staat voor de
moeilijke taak, vervolgt Mak,
voorganger te zijn van de ge
hele gemeente. Meelevende
en niet-meelevende kerkle
den, progressie ven en conser
vatieven moeten zijn of haar
vertrouwen weten te krijgen.
„Een heel moeilijk karwei",
weet Mak. „Vroeger kon je als
predikant nog wel wat mee-
sukkelen in het kerkelijk le
ven - ook als je niet zo'n ster
was". Maar die tijden zijn
voorbij.
Nog niet geheel vervlogen is
het idee dat de predikant „ko
ning in zijn eigen rijk is".
Vooral onder oudere predi
kanten treft Mak deze hou
ding nogal eens aan. Veel
minder dan hun jongere colle
ga's zijn zij bereid zich kwets
baar op te stellen. Hun zwak
heden en problemen komen
veel moeilijker boven tafel.
Samen met de andere werk-
begeleider van gereformeerde
predikanten, drs. G.P van
Dam, houdt Mak trainingen
om de oudere predikanten
„een beetje open te krijgen".
In individuele gesprekken en
groepsontmoetingen proberen
de 'werkbegeleiders' hun col
lega's ervan te overtuigen dat
ze hun „eigen identiteit bewa
ken" Tegenwoordig komt het
er voor de dominee vooral op
aan zichzelf te zijn. „Wie ben
ik zelf, waar sta ik, hoe vind
ik mijn eigen koers in deze
gemeente?" De predikant mag
en kan niet om dergelijke
vragen heen, vindt Mak.
Ook pogen Mak en Van Dam
de collegialiteit onder predi
kanten te bevorderen. Dat is
nodig omdat de predikant
dijkwijls als eenling door het
kerkelijk leven gaat. Door
predikanten regelmatig bijel-
kaar te brengen voor de uit
wisseling en ervaringen ho-
Dominee C. Mak
pen zij de omgang tussen col
lega's te verbeteren. Ook hier
blijken de oudere predikanten
zich wel eens wat ongemak
kelijk te voelen.
Daarnaast vormt de „heel
persoonlijke ontmoeting in de
pastorie" belangrijk onderdeel
van het werk. Daarbij gaat
het in eerste instantie om het
werk van de predikant, maar
vanzelfsprekend komen in
het gesprek al snel de per
soonlijke situatie en het.geloof
van de pastor op tafel. De
werkbegeleiding is derhalve
vaak een vorm van pastoraat
voor predikanten, aldus Mak.
Hij waardeert het enorm dat
collega's hem in de loop der
jaren zoveel vertrouwen heb
ben gegeven.
Arbeidsongeschikt
Echt verontrust is Mak niet
door het bericht dat het aan
tal arbeidsongeschikte predi
kanten dit jaar met 8 steeg tot
53 (er zijn ruim 1200 dienst
doende gereformeerde predi
kanten). „In welke beroeps
groep heb je geen uitvallers",
vraagt hij. Verhalen over toe
nemend alcoholgebruik („niet
erger dan bij anderen") en
een groeiend aantal echtschei
dingen in de pastorie („een
inhaalmanoeuvre van de ge
reformeerden") vindt hij
evenmin alarmerend. Waar
mee geenszins gezegd wil zijn
dat hij ze niet zeer serieus
neemt.
Mak wordt opgevolgd door
drs. H.J. Bavinck (56), sinds
1971 predikant voor het toe-
rustingswerk en van 1983 tot
1988 voorzitter van de gere
formeerde predikantenvere
niging. Voordat Mak in 1979
werkbegeleider werd, was hij
predikant in St. Jacobiparo-
chie, Roden, Maassluis en
Hengelo. Van 1975 tot 1979
was hij voorzitter van de ge
reformeerde synode.
Moeder
Teresa
Omringd door de
zusters door wie
zij in het
ziekenhuis in
Calcutta werd
verpleegd,
poseerde Moeder
Teresa gisteren in
een rolstoel bij
het verlaten van
het ziekenhuis.
PORT LOUIS Paus Johannes Pau-
lus II heeft zijn bezoek aan Mauritius
gisteren afgesloten met een afscheids
rede op de luchthaven van Plaisance.
De rooms-katholieke kerkleider sprak daar
bij de hoop uit dat Mauritius zich ook in de
toekomst zal open blijven stellen voor men
sen uit de regio rond de Indische Oceaan.
„Jonge staten als de uwe hebben zoveel te
bieden aan andere landen vanwege het
evenwicht en de harmonie die zij hebben
bewerkstelligd", zei de paus tegen premier
Sir Anerood Jugnauth.
In zijn afscheidsboodschap herhaalde de
paus zijn eerdere oproep aan de bevolking
om de traditionele waarden van de eilan
dengroep hoog te houden.
Men kan het lezen in kranten
en folders; soms horen op de
radio of zien op tv en een en
kele keer staat het op een re
clamezuil; 'Jezus is het ant
woord'. Maar er zijn heel wat
mensen, die niet weten wat
de vraag is Ze hebben trou
wens niets te vragen aan Je
zus, want die heeft te maken
met Christus en de christenen
en de kerk; met de christelij
ke school en de christelijke
politieke partijen; met de
NCRV en de EO en daar
zitten ze allemaal niet mee.
Ongeveer de helft van de Ne
derlanders is onkerkelijk. On
kerkelijk is een vreemde term
die zegt wat een mens niet is,
net als de kreet: buitenkerke
lijk. Dit soort woorden kon
den ontstaan omdat Neder
land van huis uit een kerke
lijk, dat is te zeggen een chris
telijk land is.
In de Republiek der Zeven
Verenigde Nederlanden was
de Nederduits-Gereformeerde
Kerk destijds de staatskerk.
Dat betekende onder meer
dat alle ambtenaren tot die
kerk moesten behoren en dat
de overheid de dominees van
die kerk betaalde. De anders
denkende Doopsgezinden, Lu
theranen, Rooms-Katholieken
en joden werden getolereerd.
Andersdenkenden, in de zin
Vijf op de tien Nederlanders
hebben geen belang bij Jezus
als antwoord en velen onder
hen hebben geen idee wat
dan de vraag zou moeten zijn.
In hoeverre hebben die vijf
gelijk en ongelijk en wat te
denken van de christenen
Wat betekenen kerk en geloof
vandaagOnder het motto
„Jezus is het antwoord, maar
wat is de vraag" begint van
daag een nieuwe veertien
daagse rubriek van Ype
Schaaf.
Door Ype Schaaf
dat van niet-gelovig, beston
den vrijwel niet. En wanneer
tot een kerk behoren normaal
is, wordt de niet-gelovige on
kerkelijk of buitenkerkelijk.
Onder die vijf op de tien Ne
derlanders, die onkerkelijk
dan wel buitenkerkelijk zijn,
lopen er heel wat rond, die
wel op de een of andere ma
nier in God geloven, en die de
figuur van Christus best wel
aanspreekt. Alleen ze zijn
zoals dat heet geen prakti-"
zerend gelovige. Tieners zeg
gen: "In de kerk verveel ik
mij stierlijk en de catechisatie
van die dominee is ook niet te
pruimen, maar ik geloof best
wel". Ouderen, bij wie de
kerk op de achtergrond is ge
raakt, omdat ze zich er niet
meer thuisvoelen.
De kerk is zo veranderd of zij
zijn zo veranderd? Ze luiste
ren nog wel naar een domi
nee op de radio en tijdens hun
vakantie gaan ze ook nog wel
eens naar de kerk, want je
mist toch wel iets. In het ker
kelijk jargon is voor hen ook
weer een naam bedacht. Zij
heten randkerkelijken, een
term, die zé zelf waarschijn
lijk helemaal niet zo waarde
ren. In de Bijbel staat dat
mensen die in Jezus geloven
een gemeenschap vormen.
In hoeverre is het christelijk
geloof verworden tot een con
sumptie-artikel, dat men naar
behoefte en zonder verplich
tingen tot zich neemt? Maar
men kan het net zo goed an
ders stellen. Er zijn blijkbaar
duizenden mensen in dit land,
die zich op hun manier chris
ten- voelen, maar daarbij de
kerk niet zien zitten. Dat zegt
iets over de kwaliteit van de
gemeenschap, die de kerken
bieden.
Enthousiast
Onder die buitenkerkelijken
zijn er ook velen, die niet
meer geloven, maar die vroe
ger Jezus wel gekend hebben.
Zij zijn ooit gedoopt en op een
christelijke school geweest. Er
werd thuis uit de Bijbel gele
zen, ze weten dat Psalm 119
lang is en ze hebben de na
men van de discipelen leren
opdreunen. Ze hebben en
thousiast meegedaan met
christelijk jeugdwerk en zijn
in de kerk getrouwd.
Maar het is allemaal wegge
zakt, uitgesleten en langzaam
verdwenen:
"We zijn verhuisd en in het
dorp was God dichterbij dan
hier in de stad".
"Mijn man is niet-kerkelijk.
Hij liet me vrij, maar je weet
hoe dat dan gaat".
"Het woEdt zaterdagavond
meestal laat en dan willen we
zondags uitslapen".
"We hebben een boot en zit
ten zomers elk weekend op
het water".
Om het Bijbels te zeggen gaat
het hier niet om verloren zo
nen en dochters, die bewust
uit het Vaderhuis weggelopen
zijn, maar het Vaderhuis is
langzaam uit hun leven ver
dwenen.
Maar onder die vijf van de
tien onkerkelijke Nederlan
ders, zijn er ook die heel be
wust het Vaderhuis verlaten
hebben. Zij willen nooit weer
terug, omdat ze er slechte
herinneringen aan hebben en
er zich vaak met strijd aan
ontworsteld hebben.
Zij hebben geleden onder hel
en verdoemenispreken; zij
zijn bang gemaakt voor het
vagevuur. Ze hebben in het
gareel moeten lopen van een
autoritaire vader die zich
daarbij op God de Vader be
riep.
Zij lezen daarom de boeken
van Jan Wolkers en Maarten
't Hart met de bittere smaak
van herkenning. Zij hebben te
maken gehad met christenen,
die zondags voor in de kerk
zaten en door de week liefde
loze en harde mensen waren.
Of zij hebben in hun leven
sommige gebeurtenissen als
strikt onrechtvaardig ervaren,
zonder antwoord te krijgen op
de vraag hoe er een God kan
bestaan die dit toelaat. Ze zijn
blij weg te zijn uit het vader
huis en voelen zich bevrijd.
Verloren zoon
De snelst groeiende groep van
onkerkelijken zijn de kinde
ren van de verloren zoon. Zij
begrijpen deze uitdrukking
zelf niet, omdat zij de Vader,
hun grootvader dus, nooit
hebben gekend. Zij zijn gebo
ren en opgegroeid in een on
kerkelijk nest. Zij ervaren de
Matthéüs Passie alleen nog als
een kunstwerk en de etsen
van Rembrandt ook. En de
avondwijding op de radio zet
ten ze af, omdat ze de taal van
de spreker niet verstaan. Die
heeft het over het Woord dat
vlees is geworden en dat heeft
niets met de slager te maken.
Hij vertelt over onbekenden
als Elia en de farizeeërs. Hij
praat van genade en zonde en
verzoenend bloed.
Niet zonder zorgen
lei
|d<
INDIEN iemand geschrokken zal zijn van de beurspaiic:
die vrijdagavond in Wall Street losbrak, dan was het infer
mateur Lubbers. In het ontwerp-regeerakkoord, waar<£v<
hij juist op dat moment overeenstemming had bereikt me
onderhandelaars van CDA en PvdA, zitten immers juistj0
fermatig en op financieel-economisch terrein de no| j(
vaagheden. Daardoor heeft menigeen nogal wat zorgen <yr
de vraag wat er moet gebeuren indien de economische g.3
straks onverwacht tegenvalt of zelfs omslaat.
Het kan misschien nét, aldus CDA-onderhandelaar Ber>__
Vries. Maar demissionair minister van financiën RudinL.
hoe kan het ook anders veel somberder. Het doet lïk
deugd dat de belastingdaling doorgaat en dat ook de btw |ef
laag gaat en zo zijn er nog veel meer punten waar hij F
tevreden over is. Maar de geringe daling van het finanF
ringstekort en de stijging van de overheidsuitgaven bjr^
hem zorgen. rf
t
HlJ zal niet de enige zijn die zich afvraagt of het kabfv
straks niet het risico loopt dat het op zichzelf nuttige zal1
zal moeten betalen uit een staatskas die inmiddels is leer
raakt. Premier Lubbers zal er vanmiddag een harde dot
aan hebben gehad om de organisaties van werkgevers,^
met name het Nederlands Christelijk Werkgeversverb|u
NCW, enigszins ervan te overtuigen dat de risico's, diejl:
eenmaal in elke begroting zitten, aanvaardbaar zijn. Yarig
positieve opstelling van werkgevers en werknemers hap:
immers de kans op een centraal akkoord af. En zo'n otf1
eenkomst is essentieel voor een succesvolle uitvoering f
het regeerakkoord.
Geen paniek
De schokgolf die vrijdag 13 oktober op Wall Street ontsto
lijkt inmiddels zijn grootste kracht al weer verloren te hi
ben. De meeste beurzen in het Verre Oosten en Europa r
geerden minder heftig dan was gevreesd en ondanks fc^
verliezen bleef de paniek uit. Wall Street haalde gisterei
een deel van het verlies van vrijdag terug en de overige
fectenbeurzen volgden vandaag. De handel heeft geleerd
de paniek die twee jaar geleden op Zwarte Maandag tot e
grote verliezen leidde.
TOCH heeft ook deze vrijdag de dertiende aangetoond
er niet veel meer nodig was dan enkele negatieve berich
voor een schrikreactie die op hgar beurt een door compul:
gestuurde kettingreactie teweegbracht. Psychologische fad
ren speelden ook een rol: sinds Zwarte Maandag is de sté
ming op de effectenbeurzen in oktober nerveus.
DAARBIJ komt dat kenners zich toch weer afvragen
lang de opwaartse beweging van de laatste tijd verantwof>
kan dóórgaan. Weliswaar is de situatie in de bedrijven vj'
gunstiger dan twee jaar geleden, toen de koersen nauwelij
meer een weergave waren van de bedrijfswinsten, maar t
derzijds zijn er ook nu negatieve ontwikkelingen. Door
overname- en fusiegolf van de laatste jaren is vaak de bt1
met de realiteit verloren gegaan. De bedragen die voor o\'
name betaald worden gaan de draagkracht van de overf
mende concerns vaak verre te boven, zodat erg veel g
mpet worden geleend. Daarbij nemen beleggers steeds m
hun toevlucht tot verdachte debiteuren, ofwel 'junk boni
De risico's van deze windhandel traden vrijdag aan het lie
Het is een goede zaak dat de grote - institutionele - bell
gers het hoofd koel hebben gehouden en bereid zijn gebleli
in de markt te stappen en aankopen te doen. De economist
situatie bij veel bedrijven is immers gezond. Daarbij bl
van belang dat de rente op een aanvaardbaar niveau blijft
niet een opwaartse prijsspiraal veroorzaakt.
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezondt
stukken te bekorten.
Onder in vloed
Automobilisten die met een
slok op een ongeluk krijgen,
lopen vaak ernstiger letsel op
dan wanneer ze tijdens het on
geval nuchter waren geweest,
zo heeft eeri onderzoek van
Utrechtse artsen uitgewezen.
Een goede waarschuwing na
tuurlijk voor flinke innemers.
Maar eerlijk gezegd interes
seert het me meer hoe'
ernstiger onschuldige
keersdeelnemers gewond
ken als zij worden aangere
door automobilisten met
stuk in hun kraag. Want
schien zou de uitslag van
onderzoek eindelijk leiden
de zware straffen die dit si
autobestuurders verdienen.
Th.J. de Zwart,
VOORSCHOTEN.
HELP DE LEPRA BESTRIJDEN.
DOE HET NU!
Stort uw bijdrage op
postgiro 50500 of
bankgiro 70.70.70.929
Nederlandse Stichting voor
Leprabestrijding/Am sterdam
Wibautstraat 135,1097 DN
Amsterdam Tel. 020 - 93 89 73
