1
II
inal
Ie
„Brussel zit vol
laffe Vlamingen
Situatie van
vrouwen in Japan wordt beter
Carl
Huybrechts
moet
nieuwe
gezicht
van
KRO
worden
ZATERDAG 14 OKTOBER 1989 PAGINA 26
Carl Huybrechts gaat in het nieuwe seizoen
de KRO-kar trekken. De Vlaming, die in
vakkringen veel waardering oogstte voor zijn
rol als presentator van het NOS-programma
TV3, moet het leed verzachten dat de
katholieke omroep overhield aan het vertrek
van Henny Huisman. Huybrechts over
Huisman: „Ik zou willen dat ik iets van zijn
natuurlijke tv-charisma had".
Kom, kom, Carl, bescheidenheid is mooi
maar je beschikt zelf toch ook over de nodige
capaciteiten? Hij trekt zijn wenkbrauwen op.
„Presenteren is geen vak, maar een leuke
bijkomstigheid".
Ook goeiemorgen. Hoe het ook zij, de KRO
is wel degelijk overtuigd van de talenten van
Huybrechts want vanaf november draagt hij
de shows van Telebingo, waarbij
vermoedelijk half Nederland aan de buis zit
gekluisterd. Een gesprek over Nederlanders
en Belgen, Brussel, verschillen,
overeenkomsten en een beetje Telebingo.
55
UTRECHT - „Brussel is een ge
zwel. De stad van Brueghel zit vol
laffe Vlamingen. Ze presteren het
om tegen streekgenoten Frans te
praten. Ik zal je daar een voorbeeld
\an geven. Vlakbij de BRT-studio
is een café. Daar gaan omroepme
dewerkers vaak een pint pakken.
Zegt de Vlaamse ober tegen de
Vlaamse klant: „Et pour mon
sieur?".
Antwoord: „Pour moi, une bière".
Ober tegen collega achter tapkast:
„Eén pint voor tafel vier".
Waarna de ober zich weer naar ta
fel vier rept en zegt: „s'Il vous
plait, monsieur".
Geen Belgenmop, hooguit een aardige
anekdote, opgetekend uit de mond van
de 38-jarige Carl Huybrechts op een zon
nige herfstdag op een terras langs de
Oude Gracht in Utrecht. Huybrechts
maakt eerst een afwezige indruk, maar
als z'n vriendin een eindje om is, brandt
hij los en maakt van z'n hart geen
moordkuil.
Soms moet je hemel en aarde bewegen
om iemand te pakken te krijgen. Huy
brechts is zo iemand. Hij pendelt tussen
Brussel en Hilversum, presenteert sport
programma's voor de BRT, was actief
voor NOS en VARA en staat nu aan de
vooravond van z'n grootste klus tot nu
toe: Telebingo. Een reeks showprogram
ma's, waarbij geldgewin en het goede
doel in een aantrekkelijke formule wor
den gecombineerd en Huybrechts, zoals
hij dat zelf noemt 'over het slappe koord
tussen entertainment en informatie
loopt'.
Telebingo was de kapstok, waar dit ver
haal aan opgehangen zou worden, maar
achteraf blijkt het gesprek toch voorna
melijk over verschillen en overeenkom
sten tussen Belgen en Nederlanders te
zijn gegaan, waarbij Huybrechts in op
vallend vriendelijke bewoordingen over
de mensen boven de Moerdijk spreekt.
Flauwekul
„Ik heb Nederland nu zo'n anderhalf
jaar van binnenuit leren kennen en ik
moet zeggen dat al die clichés en voor
oordelen maar flauwekul zijn. Jullie zijn
geen zuinig volk. Als ik met Nederland
se sportjournalisten na afloop van een
voetbalwedstrijd in een café zit, krijg ik
nooit de kans om een rondje te geven".
„Ander voorbeeld. Als er een liefdadig
heidsactie is wordt er zoveel geld opge
haald dat je er vrachtwagens mee kunt
vullen. Daar kunnen ze in Belgié niet
aan tippen. Wie is er dan zuinig?", luidt
de retorische vraag.
„Het beeld als zouden jullie koeltjes zijn
is ook volkomen uit de lucht gegrepen.
Gastvrij en heel gezellig, zou ik zeggen.
Je kunt tot diep in de nacht met je ver
haal terecht. En velen zijn gezegend met
liberale opvattingen. Er kan en mag veel
meer in Holland dan in Vlaanderen".
Schrijver dezes gaat er eens lekker voor
zitten. De ober komt voorbij. 'Une biè
re, peut-être?'. Huybrechts, die voor Spa
rouge kiest, snapt dat de balans nu in
eens wel heel erg naar de ene kant door
slaat en schakelt over op een ander ver
haal.
Entrecote
„Toch kom ik ook veel, zich intellec
tueel noemende Nederlanders tegen,
ruwweg in de hoek Amsterdam, Hilver
sum, Utrecht, die zich in mijn ogen be
lachelijk maken. Ze vinden het modieus
om slecht Nederlands te spreken, zeggen
bewust verkeerde lidwoorden en gebrui
ken Engelse of Franse woorden, in plaats
van gelijkwaardige en uitstekende Ne
derlandse termen. Ze zijn ongevoelig
voor finesses, zeggen meebrengen als ze
bedoelen meenemen en andersom. En
Carl Huybrechts vindt presenteren geen vak maar een leuke bijkomstigheid".
dan die uitspraak van de Franse
taal
Om dat te illustreren pakt Huybrechts
de pen en zet twee uitspraken van een
bekend Frans automerk op papier. 'Sit-
trowèn' zou het moeten zijn maar vol
gens hem zeggen veel Hollanders 'Sittro-
waan'. „En heb je een Hollander wel
eens entrecöte horen uitspreken?". Huy
brechts spreekt het woord uit op een wij
ze waarbij inderdaad de waarde van dat
malse lapje vlees ineens een stuk daalt.
„Je hoort hier wel eens entrecoo, terwijl
je entrecoot moet zeggen. Echt dom,
hoor".
„Maar jullie zijn wel gezegend met een
vlotte welsprekendheid. En dat kun je
van veel Vlamingen niet zeggen. Die
praten echt krom. Ik vertel je net dat
verhaal over Brussel, dat volkomen ver
franst. Sommige Vlamingen hebben een
misplaatst minderwaardigheidsgevoel.
Als je vijf Vlamingen en één Franstalige
bij elkaar zet, kun je er donder op zeg
gen dat er al gauw Frans wordt gepraat.
Altijd weer aanpassen aan die andere,
het is de erfenis van het verleden".
„En laten we wel wezen, wat stelt Wallo
nië nu voor? Alleen een beetje paté d'Ar
dennes, meer niet. De zware industrie is
immers zo goed als dood. Maar om even
op die taal terug te komen, als ik in Luik
ben, spreek ik Frans. Dat vind ik nor
maal. Frans is mijn tweede taal, als je
het Antwerps, waar jij geen moer van
zou verstaan, even buiten beschouwing
laat. Maar ben ik in Brussel dan praat ik
Nederlands".
Brussel was toen nog een bruisende stad,
zongen Jacques Brei en Liesbeth List
ooit. Voor de rasechte Antwerpenaar
- het moge duidelijk zijn - heeft de
hoofdstad-nimmer gebruist. „Het is er
niet echt gezellig. Er zijn vier straatjes in
het centrum, waar 'het leven' zich af
speelt en dan heb je het gehad. Na zeven
uur 's avonds is de stad dood".
Sportweekend
Via BRT's Sportweekend verkreeg Huy
brechts in Nederland, zeker toen het Bel
gische voetbal in de lift zat, bekendheid.
De mooie jongen met de blonde krullen
en groene ogen viel op door zijn rustige
en duidelijke presentatie. Nederlandse
tv-makers raakten ook onder de indruk
van zijn kwaliteiten en al gauw volgde
hij het spoor van Bart Peeters en Goede-
le Liekens, die eerder in noordelijke
richting waren vertrokken. Onlangs was
hij een seizoen lang te zien als gastheer
in het NOS-programma TV3, dat zoals
FOTO: DIJKSTRA
wel vaker met goede programma's ge
beurt, gewoon van het scherm, verdween
omdat de kijkcijfers tegenvielen.
„Het programma is in elk geval wel op
gevallen", zegt Huybrechts nu over TV3.
„Het heeft bij vakmensen gescoord. Ik
vind het doodjammer dat het program
ma gestopt is, terwijl het juist zo goed
begon te lopen. Voetballers moeten er
vaak eerst een paar ballen intrappen
voordat het lekker begint te draaien en
zo ging het met mij ook".
Via een korte tussenstop bij VARA's
Costa Hollanda („Ze hebben me in een
rol geduwd die me niet zo geweldig ligt",
klinkt het weifelend) is hij nu bij de
KRO beland. Het gesprek komt op Tele
bingo en de voorbereidingen die hier
voor nodig waren. Huybrechts slaat een
serieuze toon aan en toont een sociaal
bewogen mens te zijn.
„Het geld van de actie is bestemd voor
zwerf- en straatkinderen in Derde-We
reldlanden. Ik ben onlangs met Aad van
den Heuvel naar de Filipijnen geweest
en wat ik daar heb gezien, tart elke be
schrijving. Het vuil, de armoede, de
honger, de rotzooi en daar tussendoor al
die arme kinderen, je weet niet wat je
ziet. Het roert me tot in het diepst van
mijn ziel. Ik weet zeker dat de giganti
sche aktie de ogen zal openen van veel
mensen die middels Telebingo een beter
inzicht krijgen op de verschrikkelijke si
tuatie waarin miljoenen kinderen zich 1
bevinden".
„Aandacht hierop vestigen, informatie j
verschaffen, dat is mijn belangrijkste
streven. Daarnaast is het uiteraard be
langrijk om zoveel mogelijk geld bijeen j
te brengen. En het moet ook nog een 1
leuk programma worden dat een breed
publiek aanspreekt. Dan hoor je al gauw
veel mensen roepen dat je een uiterst,
simpele formule moet hanteren maar
dat vind ik een grove onderschatting
van de tv-kijker. Er bestaat in mijn ogen
niet zoiets als de massa. Als ik voor de
camera's sta heb ik het gevoel dat ik in
één of twee huiskamers tegen de mensen
spreek, iedereen die naar het scherm
tuurt, kijk ik in de ogen".
„Dat slappe koord tussen entertainment
en informatie ga ik proberen te bewan
delen. Mies Bouwman, die het program
ma vroeger presenteerde, was natuurlijk
een monument. Om Mies alleen al zul
len velen meegedaan hebben aan Tele
bingo. Ik ben veel minder bekend, maar
we zien wel. Ik heb er alle vertrouwen in
dat het gaat lukken".
„Of ik zenuwachtig ben? Nee hoor. Ik
heb wel faalangst maar die uit zich een
enkele maal alleen in een voorbereiden
de fase van een programma of presenta
tie. Als het moment daar is en de rode
lampjes van de camera's aanfloepen heb I
ik nergens last van. Ik drijf dan als het
ware op m'n routine. Als je planken-
koorts hebt en praten in het openbaar je
de eerste keer niet goed af gaat, dan
komt het nooit meer goed. Daar ben ik
heilig van overtuigd. Op school was ik
altijd degene die gedichten voordroeg".
Commercie
Het spreekt voor zich dat iemand als
Carl Huybrechts ook benaderd is door
de commercièle omroep. In Belgié is dat
de Vlaamse Televisie Maatschappij
(VTM), die gezien de kijkcijfers bezig-is
de BRT op alle fronten te overvleugelen.
Huybrechts is de BRT trouw gebleven
en noemt de hapklare brokken die de
VTM voorschotelt 'geen verrijking van
de innerlijk mens'.
Huybrechts houdt het dus op Hilversum
en Brussel. Wordt hij niet moe van dat
gependel? „Ach, dat zijn toch geen af
standen. Ik heb in Frankrijk gewerkt.
Dan kijk je heel anders aan tegen drie
honderd kilometer".
Bij het scheiden van de markt blikt hij
met één opmerking nog even vooruit op
de eerste Telebingo-show. „Als ik drie
zinnen heb gezegd en de zaal lacht, dan
kan het niet meer stuk".
HENK WANINGE
TOKYO - Ze zijn er nog niet alle
maal van overtuigd, de miljoenen
Japanse huisvrouwen die bij het
krieken van de dag opstaan om een
lunchpakketje voor hun man klaar
te maken, de gestudeerde kantoor
meisjes wier belangrijkste taak het
is hun superieuren met een glim
lach van thee te voorzien, of de
vrouwen die hebben leren leven
met het drinken en rokkenjagen
van hun mannen maar de sta
tus van vrouwen in Japan is aan
verandering onderhevig.
Voor het eerst in de Japanse geschiede
nis heeft een kabinetslid moeten aftre
den wegens zijn buitenechtelijke affaires.
Dit betekent het einde van een lang tijd
perk waarin maïtresses gezien werden als
een beloning voor het bereiken van de
top en concubines het maatschappelijk
aanzien van een man vergrootten. Hoe
wel Sosuke Uno's zwak voor geisha's
niet de directe aanleiding was voor zijn
aftreden als premier, werd zijn prestige
er dusdanig door ondermijnd dat zijn
val onontkoombaar werd.
De pers heeft hierin een belangrijke rol
gespeeld; voorheen rustte er een taboe
op inmenging in de privélevens van ka
binetsleden. Door dit taboe te doorbre
ken heeft de pers de seks- en omkoop
schandalen aan het rollen gebracht die
Uno en eerder dit jaar premier Takeshi-
ta genoodzaakt hebben af te treden.
In het verleden hebben de Japanse vrou
wen zich tevreden moeten stellen met
hun rol van ideale echtgenote en zorgen
de moeder. Zij hebben altijd hun mond
gehouden omdat er toch niets aan te
doen leek. Maar nu komen veel vrou
wen in opstand. Zij vragen zich af waar
om Japan, 's werelds modernste econo
mische krachtcentrale, tientallen jaren
achterloopt als het gaat om gelijke rech
ten voor vrouwen; het begin van een
stille revolutie.
De vrouwen zijn zich er van bewust ge
worden dat zij, wanneer zij zich vereni
gen, in staat zijn de al 34 jaar regerende
Liberale Democratische Partij ten val te
brengen. Grote stuwkracht achter de op
komende vrouwenbeweging is Takako
Doi, de temperamentvolle, charismati
sche voorzitster van de Japanse Socialis
tische Partij. Bij de Eerste- Kamerver
kiezingen in juli jongstleden kwam zij
uit met een bijna geheel door vrouwen
bezette kandidatenlijst. Ze noemde dit
haar 'Madonna-strategie', en die heeft
gewerkt. De LDP verloor de absolute
meerderheid in het Hogerhuis aan de so
cialisten. Het was een ongekende over
winning, die de vrouwen het zien dat zij
een einde kunnen maken aan hun door
mannen gedomineerde samenleving.
Hoe moeilijk het voor de mannen is
zich aan te passen aan deze nieuwe reali
teit toonde de voormalige minister van
landbouw, die tijdens de verkiezings
campagnes zei dat politiek niets voor
vrouwen was en dat zij bij hun potten
en pannen zouden moeten blijven. Ook
gaf hij de 60-jarige Doi een veeg uit de
pan: „Ze is niet geschikt voor het pre
mierschap want ze is alleenstaand en
heeft nooit kinderen gehad of een huis
houding bestuurd". Zijn uitspraken heb
ben zijn nederlaag bezegeld.
Het zal echter enige tijd duren eer de
vrouwen werkelijk vooruitgang boeken.
De deur staat nog slechts op een kier.
Voor veel vrouwen is het trouwens een
wonder dat het proces hoe dan ook" be
gonnen is, in een samenleving waar
vrouwen eens drie passen achter hun
man moesten lopen.
Op het werk zijn vrouwen nog steeds
tweederangs. Vaak worden zij gepas
seerd wanneer in vacatures voorzien
moet worden. Het gegeven dat Japan te
kampen heeft met een ernstig tekort aan
arbeidskrachten doet daar niets aan af.
De directeuren van Japanse onderne
mingen zijn verbijsterd wanneer zij zien
dat vestigingen van Amerikaanse en Eu
ropese firma's en banken getalenteerde
Japanse vrouwen op hoge posten plaari
sen.
Normaal gesproken zou hun dagtaak be
staan hebben uit thee schenken en bui
gen. Zelfs wanneer vrouwen minder uit
zichtloos werk te doen zouden krijgen,
kregen zij minder betaald dan hun man
nelijke collega's; een Japanse vrouw ver
dient gemiddeld de helft minder dan een
man.
Misschien is het nog wel erger dat de
vrouwen op hun werk het mikpunt zijn
van spot en pesterijen van diezelfde
mannelijke collega's. Het is algemeen ge
accepteerd een ongetrouwde vrouw te
gen de dertig een 'kerstcake' te noemen;
een vrouw is oudbakken na haar 25e zo
als een kerstcake na de 25e.
Alhoewel het niet met rasse schreden
gaat, vooruitgang is er. Als Japan blijft
weigeren buitenlandse werkkrachten in
te zetten, zullen de bedrijven ertoe
moeten overgaan steeds meer vrouwen
in dienst te nemen, ook in hogere posi
ties. Over het algemeen zijn deze vrou
wen jong en nog thuiswonend en verdie
nen salarissen waarmee je in Tokyo mis
schien niet ver komt, maar die in Bang
kok of Londen eersteklas hotelkamers en
liters Chanel no. 5 garanderen.
Fabrikanten en adverteerders zijn on
middellijk ingesprongen op de koop
kracht van deze vrouwen. Economisch
gezien hebben de vrouwen nu dus ook
een zekere invloed gekregen.
De rijkdom van Japan heeft de jongere
•generatie verlost van de druk het land
na de oorlog weer op te bouwen, een
druk die hun ouders wel voelden. De
jonge mannen zijn niet meer bereid al
hun tijd in de firma te steken, en de jon
ge vrouwen zien het huwelijk, het gezin,
niet meer als de ultieme levensvervul
ling, alhoewel zij nog lang niet allemaal
tegen de conventie in durven gaan.
JOE JOSEPH
(c) The Times, Londen
Takako Doi
voorzitster van
de
Socialistische
Partij die bij
de laatste
verkiezingen
grote winst
boekte, is de
grote
stuwkracht
achter de
opkomende
vrouwen
beweging in
£eidóe6ou/umit