Airwavers maakten
pen droom-cd volgens Plato
ALLER
LEADS)
Begraafplaats Groenesteeg
opengesteld in Van Gogh-jaar
PvdA wil verzetsexpositie
Proef met compostvaten
nog zonder resultaat
Bezoekersaantal Documentatiecentrum
Pilgrim Fathers is verdrievoudigd
EE
IDEN OMGEVING
QeidóaQowumt
VRIJDAG 13 OKTOBER 1989 PAGINA 13
jfELFS ARTIEST- GALERIST FRED HANSEN WORDT ER GEK VAN; ZOMOOI VINDT-IE HET
i lezer dagen was er een klei-
e bijeenkomst in het witte
Vorstendom van de levens-
unstenaar-schilderend ar-
est, wijnkenner conform ge
nieter, prentenhandelaar en
aleriehouder Fred (C.F.)
[ansen. In een omgeving
an imposante, klaterende
childerstukken en met kwis-
mge hand rondgedeelde kop-
1 s koffie met melkpoeder
°irerd een cd ten doop gehou
den, afgewisseld met fanta-
ieriike getuigenissen van
■ïred Hansen, wiens geestelij
ke instelling zowel op kunst
ls op practical jokes gericht
i. Plaats van handeling was
lalerie De Gouden Eend aan
'e Kloksteeg in de Leidse
'linnenstad, waar Hansen
inds '83, samen met zakelijk
Gerard van Smirren,
aiiet duidelijk succes z'n
f unstzinnige lakens en doe-
en uitdeelt tegen een meer
an redelijke vergoeding,
r foordien was deze 45-jarige
i .eidenaar „van alles en nog
J vat", onder meer leraar ty-
•>en en types en directeur
'j an een uitzendbureau. Hij
1 ag echter meer betalend heil
«n grote concepties van tot de
verbeelding sprekende schil
derijen die hij niet voor een
iippel en een ei van de hand
2 loet. Integendeel, wat bij
lem de deur van De Gouden
ïend uitgaat getuigt van
i; kunstenaarsschap en moet
ninstens 10 mille per kunst-
verk opbrengen, „anders
ilijven ze er maar vanaf",
foor de gelegenheid ontving
lansen eind vorige week
wee introverte heerschap
en die iets te introduceren
ïadden: een compact disc op
bijzondere basis waarvan de
„hoes" een reproduktie ver
toont van één van Hansens
van oerkrachten sprekende
natuur-monumentale schep
pingen. De gasten waren Lex
Hakker (37), componist-ar-
angeur en docent aan het
Rotterdams conservatorium,
en Hans de Vries (31), een
door de wol geverfde compu-
erdeskundige die bovendien
bok nog „op de toetsen"
speelt. Samen vormen ze een
jwerkend duo met een pro-
ijduktiebedrijfje dat „muziek
reclames, filmmuziek
Introductie van Airwave, een compact disc met mythologische toekomst en een denderende achtergrond met de
kustbeukende elementen van water, stoom en zon. Van links naar rechts artiest-galeriehouder Fred Hansen en de
geïnspireerde computerwerkers Hans de Vries en Lex Hakker. foto: wim van noort
en in opdracht van de LOI
geluidstapes voor verschil
lende cursussen maakt, en
demo'tjes voor artiesten die
een bandje van hun nummer
willen hebben".
Negen impressies
Maar nu was er dan die op
merkelijke cd, het begin van
een heel project, Airwave ge
heten. „Dat zijn wij dus",
lichtte Lex Hakker de pre
sentatie toe. „De cd heet The
myth of Er. Het zijn negen
impressies van een oud my
thologisch verhaal, ontleend
aan de Grieks^ filosoof Plato,
nu op muziek gezet, en Ei is
de naam van een Griekse
krijger". Die op goede voet
met Plato moet hebben ge
staan, anders had hij de his
torie niet gehaald. Hakker
maakte een professionele stu
die van New age-achtige
klanken en ging toen aan de
slag met De Vries. Het resul
taat bracht de platenmaat
schappij CNR in Hilversum
tot enige geestdrift en voort
planting.
„En terecht", vond ook Hans
de Vries, wiens technische
bekwaamheden voor het fra
me zorgden waarin The
myth of Er muzikaal tot le
ven kwam; „de cd is hele
maal thuis in de huiskamer
opgenomen, onder het genot
van een kopje koffie" als
of andere sprirituele pepmid
delen als de pest gemeden
zouden worden. Nou, Fred
Hansen weet daar, als cheva
lier in het rijk der gerijpte en
gegiste druiven wel wat an
ders van te vertellen. Koffie
zegt hem niet zo vreselijk
veel. Als hij tot in de nacht
heeft staan of zitten schilde
ren, moet er voor het slapen
en snurken gaan eerst min
stens een fles wijn tegenaan
„anders kom ik niet in
m'n ritme en lig ik dan toch
maar te woelen. Daar heb ik
dan niets aan".
Enfin, volgens Hans en Lex
gelooft niemand, dat hun
produkt met zo weinig mid
delen tot stand is gekomen.
Maar het was wel een jaar
avondwerk voor de twee
vervaardigers. Hans de Vries:
„Zoeken naar klanken, maat
je voor maatje". Vooruit, te
rug en opnieuw. Het is my
thologie door een computer
deskundige en een docent
ontworpen. „Net als de opzet
van een schilderij", zei Fred
Hansen, bij wie de natte en
woeste elementen imaginaire
kusten kunnen beuken en in
LANGS
OMWEGEN
Op mijn omwegen door
stad en land kom ik
graag mensen tegen. U
kunt mij telefonisch of
schriftelijk vertellen wie
u graag in deze rubriek
zou willen tegenkomen.
Ik ben bereikbaar via
071-122244.
wiens galerie tot z'n genoe
gen het hoesmateriaal voor
de cd werd gevonden. Nu is
De Gouden Eend een puike
entourage voor een fijne,
zelfs overdonderende collec
tie schilderijen van een zich
krachtig uitende Hansen.
„Die man is goud waard",
zeggen ze weieens, met volle
instemming van Fred. Met de
Airwave hoe kan het an
ders in een tijdperk van New
Age, New Wave en conciliai
re ingetogenheid is een ge
heel gaaf en een, volgens de
producenten, breed publiek
aansprekend voortbrengsel
ontstaan: „Wie er mee te ma
ken heeft vindt het mooi".
Bloedstelpende wave
Hier zingt de computer het
inventief uit en is in staat de
aandachtige luisteraar te be
dwelmen met de nieuw ge
vonden, bloedstelpende
wave. Volgens Hans, en ze
ker volgens Lex (die het be
roepsmatig kan weten), zijn
er duidelijk klassieke invloe
den waarneembaar: „Debus
sy, Ravel ook, met een popin
slag; minder agressief dan
symfonische rock, doch
krachtiger, sprekender dan
New Age". Fred (voorzien
van een opscheppend wijnat
tribuut dat als een bisschop
pelijk borstkruis boven zijn
ontluikend embonpoint
hangt) vindt, als aankomend
gelovige, het beroepshalve
ook mooi: „Ik word er gek
van. Weet je dat wel? Zo
markant is het allemaal".
De cd wordt nu uitgebracht
in Nederland, Scandinavië en
Japan, waarbij de makers
ook hopen op de aandacht
van filmmakers. De compac
te schijf van Hakker-de Vries
is ontstegen aan de contem
platie; dat wel, maar het is
goed om bij te relaxen en je
een uur lang te verliezen in
het schepierdonker, de twi
light van iets ongrijpbaars
waaraan Plato ten grondslag
heeft gelegen. Trouwens,
Plato in de luwte van zijn
stad-staat, zou van deze cd
niet afkerig zijn geweest als
hij een cd-speler had bezeten.
Maar gelujckig voor Hakker
en De Vries leeft Plato alleen
nog voort in de beschaving
en wijsbegeerte die voor een
deel op zijn rekening kwa
men te staan.
Thans zijn daar de negen
nummers van The myth of
Er, d,e eersteling van Airwa
ve. Ik noem er een paar:
Dust of travel, Spirit shiftin',
The plain of Lethe, Forgetful
river, Renaissance... Ga er
voor zitten, voor liggen even
tueel, maar doe wat en de be
dwelming van Airwave doet
vervolgens haar werk, waar
voor bij de platenhandel de
normale cd-prijs van 39 gul
den neergeteld moet worden.
Maar dan gaat er ook een
goed Leids produkt over de
toonbank. Ik kan me overi
gens voorstellen dat Airwave
in Japan etherisch gevoelige
snaren kan raken. Jammer
alleen, dat ze 't niet kunnen
fotograveren, die rijke Ja
panse sightsee'rs.
Lex en Hans (en dan praten
we nog niet eens van Fred)
hebben nog veel plannen
voor het vervolg van hun in
ventieve oprispingen. Zo
dacht Hakker al voorzichtig
aan het inzenden van materi
aal voor het Eurovisie Song
festival, „want we schrijven
ook liedjes", via de computer,
veronderstel ik. Hans de
Vries, de toetsen beroerend
volgens een concept van Lex
Hakker, zou met een onver
woestbaar optimisme en be
dwongen emoties zeggen:
„You name it, we do it". En
zo doemen ook hier, in die
huiskamer waar de koffie
staat te pruttelen, weer ande
re projecten aan de einder
op. Airwave is ook bedoeld
om almaar door te golven.
Misschien zit dan ook Fred
Hansen als een palfrenier en
hoezepoes weer kleurrijk met
z'n non-conformistische out
look op de bok.
Scylla mogelijk
naar Brahmslaan
LEIDEN De Leidse tafel
tennisvereniging Scylla is met
de gemeente in gesprek over
huisvesting in de gymzaal aan
de Brahmslaan in Zuid-West.
Oorspronkelijk was het de be
doeling dat de tafeltennissers
in dit gebouw zouden „over
winteren" omdat het huidige
onderkomen aan de Catharij-
nestraat een fikse opknapbeurt
zou krijgen. Dat plan is nu van
de baan.
De gesprekken over definitie
ve huisvesting aan de Brahms
laan verkeren nog in een „pril
stadium", vertelt bestuurslid S.
Meyer. „We blijven dit seizoen
zeker nog aan de Catharijne-
straat".
Omdat dat gebouw in zeer
slechte staat verkeert, wordt al
jaren gesproken over een an
dere behuizing voor de tafel
tennisclub. Ongeveer twee jaar
geleden was sprake van de
bouw van een nieuwe tafelten-
nishal op het grasveld aan de
Hof laan. Dat ging echter niet
door, onder meer omdat er
nogal wat protesten kwamen
van buurtbewoners. Vervol
gens werden plannen ontwik
keld om het gebouw aan de
Catharijnestraat op te knap
pen. „Er wordt nu onderzocht
of het niet gunstiger is als we
naar de Brahmslaan gaan", al
dus Meyer. Hij is optimistisch:
„Ik denk dat beide partijen
van goede wil zijn".
Als het besluit wordt genomen
dat de tafeltennisvereniging
verhuist, wordt aan de gym
zaal mogelijk een kantine ge
bouwd. Ook de zaal zelf moet
dan worden aangepast. Meyer:
„Dat moet allemaal nog wor
den uitgezocht, ook over de
kosten is nog niet zoveel be
kend".
Bouwplannen
universiteit
in de knel
LEIDEN De bouwplannen
van de Leidse universiteit voor
de faculteit geneeskunde en de
afdeling biologie komen in de
knel. Het ministerie van onder
wijs wil niet genoeg geld be
schikbaar stellen voor de huis
vesting. Het bouwprogramma
kampt met een tekort van 110
miljoen gulden. Dit staat in het
universiteitsblad Mare. Het is
de bedoeling dat het Sylvius-
complex zou worden uitgebreid
voor de medische faculteit.
Deze uitbreiding wordt echter
beperkt. De aanvraag van bio
logie voor een practicumzaal bij
het Boerhaavekwartier en een
laboratorium is nog helemaal
niet gehonoreerd door het mi
nisterie. Misschien wordt in
een later stadium nog geld be
schikbaar gesteld, maar voor
beide projecten zal dat volgens
Mare niet genoeg zijn.
Onderwijs
UDA-kamerlid J. van Iersel
jpreekt maandag over het
Onderwerp Onderwijs in Eu
ropa'92. Aan de orde komen
drider meer de mogelijkhe
den om na het wegvallen van
ïe grenzen in het buitenland
je gaan studeren. De lezing
wordt gehouden in In den
leidschen salon aan de
Aanvang 20.30
De organisatie is in han-
ien van de Europese Bewe
Nederland, waarvan
Iersel voorzitter is.
Leidse Kamer van Koop
houdt dinsdag een
in motel De
Leeuw in Voorscho
De aspirant-onderne-
riers kunnen vanaf 20.00 uur
informatie krij-
',en over hoe men een bedrijf
ran beginnen. Voor informa-
ie en opgave: 071-250500.
Fluit
lij Inti op de Hogewoerd 75
n Leiden wordt dinsdag en
voensdag een cursus Peru-
ianse fluit maken voor kin
deren gehouden. Deze work-
hop duurt anderhalf uur en
leeft drie verschillende aan-
'angstijden. Voor informatie:
Kinderwerk
herfstvakantie wordt
het kinderwerk van
thuis Vogelvlucht ge-
ruld met activiteiten voor
kinderen van 4 tot en met 12
jaar. Op het programma
staan onder meer een bezoek
aan het Land van Ooit, een
vossenjacht, een theatermid
dag en een verrassingsactivi
teit. Voor informatie en op
gave, bel naar het buurthuis
aan de Boshuizerlaan: 071-
313648.
Lezing
Drs. T. Hoekstra van de
Utrechtse gemeentelijke ar
cheologische dienst spreekt
dinsdag over Kasteel Vre-
denburg in Utrecht. Hij gaat
tevens in op de zin van het
opgraven van kastelen en de
betrouwbaarheid van de ver
schillende bronnen. De bij
eenkomst begint om 20.00
uur in het Rijksmuseum van
Oudheden, ingang Papen-
gracht 29. De toegang is gra
tis.
Nicaragua
Het Nicaragua Komitee en de
Werkgroep Stedenband Lei
den- Juigalpa houden dinsdag
een dia-avond. Leden van de
bouwbrigade die deze zomer
in Juigalpa zijn geweest, ver
tellen aan de hand van dia's
over hun ervaringen. De bri
gade heeft geholpen bij de
bouw van een personeelsver-
blijf van een ziekenhuis. De
bijeenkomst begint om 20.00
uur-in de Bakkerij aan de
Oude Rijn 44b.
Leven
De zin van het leven is het
onderwerp van de voor
dracht van Het Theosofisch
Genootschap die dinsdag
wordt gehouden. De bijeen
komst heeft plaats in de Pie
terskerk, ingang Kloksteeg
16. De voordracht begint om
20.00 uur. Ook organiseert
het genootschap een cursus
anders denken. Informatie:
071-214553.
remeente wil geen nieuwbouw
niversiteit in Leeuwenhoek
!IDEN Wethouder M. van der Molen wijst de verhuizing
a de Leidse universiteit naar een nieuw bestuursgebouw in de
euwenhoek af. Dat meldt het universiteitsblad Mare. Het bu-
iu van de universiteit is nu verspreid over twee panden aan
t Stationsplein.
universiteit wil voor twee miljoen per jaar een nieuw ge-
Jw huren van een aannemer. Het bouwplan is echter niet in
ïreenstemming met het bestemmingsplan voor de Leeuwen-
ek. Volgens Van der Molen is het niet uitgesloten dat de ge
ënte de nieuwbouw zal verhinderen op grond van het be-
mmingsplan. Zij heeft dat dreigement nog niet uitgesproken
elke verdenking van chantage te voorkomen, aldus Mare.
gemeente blijft van mening dat het gebied rond het station
moet worden gemaakt, onder meer door de ves-
ing van kantoren en winkels. In verband daarmee wil de ge
dat de universiteit aan het Stationsplein gevestigd blijft.
RESTAURATIE KOST KLEIN MILJOEN
LEIDEN De begraaf
plaats aan de Groenesteeg
moet volgend jaar in ieder
geval gedeeltelijk kunnen
worden geopend voor be
zoekers. Aan de Groenes
teeg ligt de moeder van
Vincent van Gogh en mo
gelijk ook een neef van de
schilder begraven. Het
jaar 1990 wordt vanwe
ge de honderdste sterfdag
van de kunstenaar Van
Gogh-jaar. De begraaf
plaats valt onder monu
mentenzorg, maar is ge
sloten in afwachting van
een restauratie die de ge
meente niet zelf kan be
kostigen.
De raadsleden M. Wijnbergen
(VVD) en C. de Boer (PvdA)
drongen er gisteravond op aan
dat de begraafplaats volgend
jaar in elk geval bezocht kan
worden. Desnoods zouden
groepen er moeten worden
rondgeleid, aldus De Boer tij
dens de behandeling van de
gemeentebegroting door de
commissie cultuur volksge
zondheid en groen. Vanwege
de slechte staat van de graven
kan de begraafplaats nu niet
als park worden opengesteld.
Wethouder F. Kuijers zei
hoopvol te zijn dat nog voor
het einde van dit jaar de pro
vincie een toezegging doet
voor een eerste subsidie, zodat
begonnen kan worden met de
restauratie van de vervallen
begraafplaats. Volgens de wet
houder hecht de provincie
veel waarde aan de uitvoering
van het project.
In een toelichting verklaarde
C. Jochemsen van de directie
groen dat de totale restauratie
kosten „een klein miljoen" be
dragen. De provincie zal dat
bedrag nooit in één keer toe
kennen. Daarom moet restau
ratie in fasen gebeuren. Vol
gend jaar zal dan ook maar
een klein deel van het werk
kunnen zijn uitgevoerd, maar
volgens Jochemsen voldoende
om in te kunnen spelen op het
Van Gogh-jaar.
De begraafplaats Groenesteeg
is de oudste binnen de Leidse
singels. De vorm van de stads
wallen is er nog in terug te
vinden. De zerken geven een
weerslag van de historie van
het begraven sinds het begin
van de negentiende eeuw. Er
zijn bovendien graven te vin
den die door hun vorm typisch
zijn voor Leiden. Ook de plan
tengroei geldt als uniek.
Voor het opknappen van de
graven kan de gemeente op
brede steun rekenen. Zo
noemde Kuijers een groep na
bestaanden die zich daarbij
F. Kuijers: groenwandeling goed idee.
ontpoppen als een soort
„Vrienden van de Groenes
teeg". Maar voornemens om
graven te adopteren, zoals een
restaurant-houder die heeft
geuit, wees hij af. „Dat is niet
in het belang van het park.
We moeten voorkomen dat het
een soort bedevaartplaats
wordt".
Groenwandeling
In aansluiting op de plannen
met de begraafplaats werd gis
teren ook het idee geopperd
om in Leiden een „groenwan
deling" uit te zetten. Daarin
kan dan niet alleen de be
graafplaats en de Hortus die in
1990 400 jaar bestaat, maar ook
begroeiing van kademuren en
singels en andere stukjes
uniek stedelijk groen worden
betrokken.
Kuijers vond dat een goed idee
dat in samehspraak met de
VVV verder kan worden uit
gewerkt. Dat moet echter op
een bescheiden manier gebeu
ren. Een tweede duur project
als de beeldenroute door de
stad waarover ook een
boekje is uitgegeven zit er
volgens hem niet in.
Kunstuitleen
voor kinderen
LEIDEN D66-raadslid E.
Snelders vindt dat er in Lei
den ook een kunstuitleen voor
kinderen moet komen. Vol
gens Snelders is dat een goede
manier om kinderen recht
streeks met kunst kennis te la
ten maken. Hij opperde dat
idee gisteravond bij de behan
deling van de gemeentebegro
ting door de raadscommissie
voor cultuur volksgezondheid
en groen. Zijn idee viel noch
bij de andere commissieleden,
noch bij wethouder F. Kuijers
in goede aarde. Kuijers ver
klaarde dat van de kant van
het college geen initiatieven
op dit punt hoeven te worden
verwacht. Hij sloot echter niet
uit dat er „iets voor kinderen"
komt in het nog op te richten
Centrum voor Beeldende
Kunst. De oprichting daarvan
is voorzien in de deze week
verschenen kunstnota.
LEIDEN Er moet volgend jaar in Leiden een verzetsexpositie
worden ingericht. Daarop drong het PvdA-raadslid E. Kerk-
hoffs gisteren aan bij de behandeling van de gemeentebegroting
door de raadscommissie voor cultuur, volksgezondheid en groen.
Kerkhoffs suggereerde namens haar fractie dat de gemeente een
dergelijke expositie samen met het Verzetsmuseum in Gouda in
richt. Ook Leidse verzetsgroepen zouden daarbij moeten worden
ingeschakeld. Ze liet zich er niet over uit waar de expositie moet
worden gehouden. Wel kondigde ze aan dat de PvdA met een
motie zal komen waarin op het houden van de expositie wordt
aangedrongen.
„Veel herinneringen dreigen verloren te gaan als ze niet worden
vastgelegd", aldus Kerkhoffs. Wethouder F. Kuijers (cultuur)
zegde haar toe het idee van de expositie aan het college voor te
leggen. In 1990 is het 45 jaar geleden dat Nederland werd be
vrijd.
LEIDEN Het bezoekersaan
tal aan het Documentatiecen
trum Pilgrim Fathers van het
gemeentearchief is sinds het
bezoek van president Bush aan
Leiden verdrievoudigd. In de
maanden juli, augustus en sep
tember klopten er dit jaar 561
bezoekers aan. Vorig jaar wa
ren dat er in die maanden 162.
Dat verklaarde wethouder F.
Kuijers (cultuur) gisteravond
bij de behandeling van de ge
meentebegroting door de
raadscommissie voor cultuur,
volksgezondheid en groen.
Kuijers deelde daar ook in
antwoord op vragen van ver
schillende commissieleden
mee dat het opzetten van een
reizende expositie over de Pil
grim Fathers niet wil vlotten.
De expositie zou mede naar
aanleiding van het bezoek van
Bush naar de Verenigde Sta
ten worden gestuurd. Kuijers
verklaarde gisteravond dat de
gemeente in dat initiatief geen
geld kan steken. „De expositie
moet volledig gesponsord wor
den. Dat geeft problemen. Het
is de vraag of het doorgang
vindt".
LEIDEN De proef met
het uitreiken van com
postvaten voor groente-
fruit- en tuinafval in de
Merenwijk heeft nog geen
tastbare resultaten opgele
verd. Dat zei wethouder
F. Kuijers gisteren tijdens
de begrotingsbehandeling
door de commissie cul
tuur, volksgezondheid en
groen.
Voor de proef zijn in een wijk
met 1.500 huizen 500 compost
vaten uitgezet. Opzet is te be
reiken dat de hoeveelheid
huisvuil daalt. Daartoe wordt
die voortdurend vergeleken
met een even groot gebied
waar geen vaten zijn uitgezet.
Volgens Kuijers schommelen
de hoeveelheden die worden
opgehaald sterk en is er nog
geen duidelijk verschil aange
toond.
Kuijers wees een voorstel van
Groen Links af om een grote
proef te nemen met het ge
scheiden ophalen van groente-
fruit- en tuinafval. Volgens
hem is het plaatsen van nog
een container bii mensen thuis
te veel gevraagd van het aan
passingsvermogen van de bur
gers. Hij geloofde daarom niet
dat een dergelijk project zich
zelf terugverdient.
De gemeente geeft voorlopig
voorrang aan het inzamelen
van klein chemisch afval. Dat
is het afgelopen jaar goed op
gang gekomen. Naar verwach
ting wordt in 1989 100.000 kilo
van dat afval ingezameld, te
gen 46.000 kilo vorig jaar. Om
dat verder te bevorderen
schaft de Gevulei zelf een
„chemokar" aan. Tot nu toe
werd die gehuurd. Hoewel de
verwerking van het chemisch
afval inmiddels problemen
geeft door het landelijk succes
van inleveracties en het bo
vendien veel kost om te ver
werken ziet de wethouder
daar veel meer nut van. Het
heeft namelijk rechtstreeks ef
fect op de uitstoot van schade
lijke stoffen door de vuilver
branding.