JNewton was ook een kind toen
tij de zwaartekracht ontdekte"
Cort geding tegen CBR-gids rijscholen
„Advocaat Spong was
onnodig grievend"
Bom in woning
Paul Witteman
WETENSCHAPSWEEK VOOR JEUGDIGEN
Vrouw moet
betere
inschaling
bedingen
Christelijke ambtenaren bereid actie te voeren
NKNENLAND
CeicUeSowa/nt
DINSDAG 10 OKTOBER 1989 PAGINA 3
fldboete voor
Hjesteitsschennis
ïHEM Het gerechts-
"Nn Arnhem heeft van
gen een 24-jarige man
Jutphen wegens beledi-
van het Koninklijk
veroordeeld tot een
fyoete van 500 gulden,
is fvan 250 voorwaarde-
inDe man had vorig jaar
rj^is koninginnedag een
ligende poster opge
ien waarop de koningin
'e(1 afgebeeld met een
Jejnkop. De beeltenis -
res was opgehangen in de
ge van een kraak-
f- was volgens de man
protest tegen de rijk-
id van de Oranjes.
Ruim 30.000 floppy's
tegen virus verkocht
DEN HAAG Het Platform Com-
putercriminaliteit heeft ruim 30.000
diskettes met een 'vaccin' tegen de
gevreesde computer-virussen Data-
crime 1 en 2 verkocht.
De verkoop bij het CRI is gisteren
gestopt omdat het niet meer mogelijk
is de floppy disks vóór 12 oktober bij
de aanvragers te krijgen.
Vanaf die datum zouden Datacrimes
1 en 2 actief worden. De Haagse poli
tie verkoopt nog wel disks om com
putervirussen op te sporen en te be
strijden. Tot nu toe verkocht de poli
tie ruim 4000 exemplaren. De Haagse
vaccins bestrijden niet aleen beide
Datacrimes, maar ook nog 37 andere
in ons land bekende virussen.
Prins Constantijn, de
jongste zoon van konin
gin Beatrix en prins
Claus, viert morgen zijn
twintigste verjaardag.
FOTO: ANP
Eis tbs voor
neerleggen
'gifsnoepjes'
DEN BOSCH De officier
van justitie bij de rechtbank
•in Den Bosch heeft maan
dag tbs geëist tegen een 49-
jarige vrouw uit Valkens-
waard. Deze wordt ver
dacht van poging tot dood
slag of zware mishandeling.
De vrouw, die aan een rol
stoel gekluisterd is, zou ge
vaarlijke medicijnen heb
ben verpakt in snoeppapier
en in de kinderrijke omge
ving van haar huis hebben
neergelegd.
Uitspraak 23 oktober.
Detam: pensioenrechten
splitsen bij echtscheiding
UTRECHT Als eerste in Nederland
hebben de acht pensioenfondsen die bij de
bedrijfsvereniging Detam (detailhandel)
worden geadministreerd de mogelijkheid
geopend bij echtscheiding de pensioen
rechten te splitsen.
Door die regeling, die per 1 januari 1990
ingaat, krijgt de ex-echtgenoot een zelf
standige aanspraak op pensioen.
Daarmee wordt voorkomen dat de betrok
kene - meestal de vrouw - voor het pen
sioen afhankelijk blijft van de gewezen
huwelijkspartner, aldus de Detam. De ma
nier waarop wordt gesplitst (bijvoorbeeld
fifty-fifty) blijft overigens een zaak van
de (ex-)partners zelf.
Dat kan dus nog wel aanleiding zijn voor
de nodige strijd, beaamde een woordvoer
der van de Detam.
Rederij weigert
Oranje-supporters
DEN HAAG Omdat problemen werden
verwacht, heeft de rederij North Sea Ferries
gisteravond geweigerd een groep van tien
Oranje-supporters naar Engeland over te
varen. Volgens woordvoerder Besteman van
de maatschappij was het risico te groot, dat
andere reizigers zouden worden lastig ge
vallen. De groep supporters uit Utrecht was
op weg naar de WK-kwalificatiewedstrijd,
die het Nederlands elftal morgenavond te
gen Wales afwerkt. Er hadden zich voor de
weigering nog geen incidenten voorgedaan.
„Maar ze zagen er als supporters uit. Omdat
wij in het verleden slechte ervaringen heb
ben opgedaan, vervoeren wij geen suppor
ters meer. Te vaak hebben andere passa
giers overlast van hen", aldus de woord
voerder.
HAARLEM Een bom heeft afgelo
pen zondag grote schade aangericht in
de woning in Haarlem van de tv-pre-
sentator van Achter het Nieuws, Paul
Witteman. Volgens een woordvoerder
van de politie bestond de zelfgemaakte
bom uit een met kruit gevulde ijzeren
buis die door de dader werd aangesto
ken en naar binnen geworpen. Nie
mand liep verwondingen op. Er zijn
geen aanwijzingen dat het incident te
maken heeft met het werk van Witte
man voor de VARA. De familie Witte
man heeft tegenover de politie het ver
moeden uitgesproken dat de dader een
goede bekende van de dochter van het
echtpaar is.
eg
I
VANDAAGt
IN HET
lEUWi
ejlECHT Hoe poets je
apnden van een leeuw?
,n: ziet een pretmaker er
o, Hoe lees je een boek
e£r de douche? Hoe ziet
itj huisdier-aaier er uit?
Wl kom je er snel achter
veel haren iemand op
hoofd heeft?
,nt de oplossing van deze
Ogende kwesties zijn we
wjewezen op de creatieve
i nogens van jonge uitvin-
j. De Stichting Nationale
enschapsweek heeft, in sa-
*1werking met de Stichting
^ctieve Propaganda voor
dlNederlandse Boek (CPNB),
Bii
een prijsvraag uitgeschreven
voor scholieren tot dertien
jaar. Prijswinnaars zullen hun
oplossingen in werkelijkheid
uitgevoerd zien in november,
wanneer de uitslag bekend
wordt gemaakt.
De prijsvraag is onderdeel van
de Wetenschapsweek Junior,
die vandaag van start is ge
gaan. Van de creatieve kinder
geest kan de grote-mensenwe-
reld nog iets leren, volgens
coördinatrice Leneke Visser.
„Newton was een kind toen hij
een appel van de boom zag
vallen en zich realiseerde dat
die niet zomaar viel, maar
aangetrokken werd door de
aarde", aldus Visser.
Zo'n duizend reacties zijn tot
nu toe op haar bureau beland.
Een huisdier-aaier scoort vol
gens Visser verreweg het
hoogst bij de jonge uitvinders.
„De kinderen ontwerpen ma
chines waar je zo zelf in zou
willen liggen".
Een pretmaker kost de jeugd
meer moeite. De ideeën daar
over blijven beperkt tot appa
raten waarmee je andermans
gedachten kunt lezen, hetgeen
Veertienjarige wint schrijfwedstrijd
GRONINGEN De veertienjarige Karin Houbolt uit Oud-Beij-
erland is de winnares van de schrijfwedstrijd Heen en Weer van
de Nationale Wetenschapsweek 1989. De jury heeft de scholiere
de prijs-toegekend voor de „gevoelige en inlevende wijze waarop
ze schrijft over de beklemmende positie van het in Nederland
wonende Marokkaanse meisje Fatima". Aan de prijs is een geld-
van 750 gulden verbonden.
natuurlijk even pijnlijk als
lachwekkend kan uitwerken.
Verder kunnen we volgens
Leneke Visser in de "nabije
toekomst machines verwach
ten waarmee moeiteloos de
tanden van een leeuw gepoetst
kunnen worden. Onder de
douche een boek lezen hoeft
ook al geen probleem op te le
veren; dat doe je gewoon in
een glazen kooi met ruitewis-
Ruim duizend
Deze week maken ruim dui
zend twaalfjarigen, afkomstig
van dertig basisscholen, kennis
met wetenschap en onderzoek
bij de Utrechtse universiteit.
Daaronder bevinden zich de
leerlingen van groep acht van
de rooms-katholieke basis
school De Schakel uit Oegst-
geest. De scholieren hebben
zich vanaf september al voor
bereid op de thema's natuur
en milieu, verkeer en commu
nicatie, ziek en beter en arm
en rijk. De manifestatie
„Rondneuzen met de wijsneu
zen" bereidt dagelijks 250 leer
lingen voor op echte weten
schap. Zo verdiepen zij zich
bijvoorbeeld in de Ijstijd, of
gaan ze op bezoek bij een on
derzoeker van de faculteit
Diergeneeskunde.
Dat er daarnaast nog meer te
ontdekken valt, moeten de
leerlingen tijdens het tweede
deel van deze week merken.
In een uitvind- en ontdek-
Jèns de ontdekkingstocht krijgen de wijsneuzen-i
zintuigen, gezondheid, verkeer of uitvindingen.
ooaaven en proeven voorgeschoteld en leren zij van alles
FOTO: SP
kingstocht krijgen ze raadsels,
opgaven en proeven voorge
schoteld. Gedurende de tocht
kunnen de wijsneuzen-in-spe
van alles leren over zintuigen,
gezondheid, verkeer of uitvin
dingen.
De manifestatie in Utrecht is
volgens coördinatrice Visser te
vergelijken met wat het Boe
kenbal is voor de jaarlijkse
Boekenweek. Een vergelijking
die nog een keer opgaat, want
het thema voor de Kinderboe
kenweek is dit jaar „Kijk ver
der dan je neus lang is. Over
uitvinden en uitvindingen".
Logisch dat de organisatoren
van beide manifestaties elkaar
opzochten. Want hoewel deze
wetenschapsweek pas voor de
derde keer georganiseerd
wordt, ligt het in de bedoeling
om, net als de Boekenweek,
ooit een jaarlijkse „Week van
het weten" van de grond te
krijgen.
Afsluiting
Terwijl de hele week regionale
activiteiten worden georgani
seerd, is de landelijke afslui
ting van de manifestatie aan
staande zondag. Onder de noe
mer „Wetenschap op zicht"
zetten die dag 58 musea, ster
renwachten en onderzoeksin
stituten uit het hele land hun
deuren open voor het publiek.
Niet alleen voor jeugdigen
overigens. In Delft valt dan
bijvoorbeeld in het Koninklijk
Nederlands Leger- en Wapen
museum een uiteenzetting te
beluisteren over de toepassing
van explosieve stoffen in de
ruimtevaart. Muzikale geesten
kunnen dan beter naar het
Haarlemse Teylermuseum,
waar een demonstratie wordt
gegeven van het 31-toons-or-
gel.
Waar al deze inspanningen toe
leiden, kan in november wor
den vernomen. Dan immers
maakt de jury van de uitvin
derswedstrijd - met bioloog
Midas Dekkers en schrijfster
Joke van Leeuwen - bekend
welke uitvindingen bekroond
worden. Onderwijl breken de
organisatoren hun hoofd over
de vraag welke prijzen uitge-
deeld moeten worden. Leneke
Visser: „We wilden eigenlijk
een waardebon geven, maar
misschien hebben de kinderen
wel veel liever een uitvinders
doos". In elk geval worden in
november per probleem vijf
prijzen ter waarde van 250
gulden beschikbaar gesteld.
Tot die tijd zal het gemis aan
pretmakers, leeuwetanden-
poetsers, harentellers en huis-
dier-aaiers ons leven nog da
nig in de war blijven schop
pen.
JEAN-PIERRE GEELEN
AGINGSPERCENTAGE DELFT-RIJSWIJK 'INEENS' VEEL HOGER
SWIJK Zeven rij-
oolhouders dagen don-
dag de Staat der Ne
en het Centraal
Rijvaardigheidsbe-
zen (CBR) in kort ge-
voor de president
de Haagse rechtbank
jublikatie van de na
rijschoolgids te
de lijst staan alleen die rij-'
ïlen wier resultaten met
menkandidaten op of bo-
i het gemiddelde van hun
io uitkomen. Volgens de
:hoolhouders deugen de
eria niet waarmee het CBR
rijscholen heeft geselecteerd
voor de lijst. Het publiek zal
een rijschool die niet in de lijst
staat per definitie als slecht
beoordelen en dat is onzin, al
dus rijschoolhouder Mattijssen
uit Delft, één van de zeven.
Volgens hem is het gemakke
lijk om als rijschoolhouder in
de lijst te worden opgenomen
door eenvoudigweg kandida
ten te weigeren van wie kan
worden aangenomen dat zij de
eerste keer zullen zakken.
De rijschoolgids zou morgen
aan minister Smit-Kroes (ver
keer en waterstaat) worden
aangeboden. Deze bijeenkomst
gaat nu niet door, aldus CBR-
voorzitter Vaessen. De 75.000
gidsen die al bij 80 kantoren
van ANWB en CBR liggen,
worden voorlopig niet ver
spreid; Het initiatief voor de
rijschoolgids werd eind 1986
genomen door" Smit-Kroes. De
samenstelling ervan werd ver
zorgd door het CBR in samen
werking met de ANWB en de
BOVAG. Het slagingspercen
tage is berekend over een pe
riode van twee jaar. Landelijk
is het gemiddelde 42 procent,
maar regionaal loopt het nogal
uiteen. Tussen de rijscholen
onderling lopen de slagings
percentages nog veel sterker
uiteen, namelijk van 8 tot 90
procent.
Mattijssen verwacht niet dat
de gids tot de overigens door
alle partijen gewenste sanering
.van de branche zal leiden.
Professionele rijscholen zullen
volgens hem eerder het loodje
leggen dan instructeurs die
hun klanten selecteren op sla-
gingskans.
binnenkrijg die wil leren auto
rijden, zal ik hem uit sociale
overwegingen niet weigeren,
hoewel ik weet dat zijn kans
om de eerste keer te slagen ge
ring is", aldus Mattijssen, die
zelf wel in de gids staat.
Volgens hem heeft een flink
aantal rijscholen in zijn eigen
kring Delft-Rijswijk ineens
een veel hoger slagingspercen
tage dan vroeger. Dat kan al
leen door veel jongeren van
rond de twintig te leren rijden
en ouderen te weigeren met
het smoesje dat de school vol
Momenteel zijn er 6300 rij
scholen in Nederland, terwijl
jaarlijks 620.000 examens wor
den afgelegd. Die markt zal de
komende vier jaar krimpen
met zo'n 30 procent. Dat komt
doordat het aantal jongeren in
ons land afneemt. Volgens
schattingen van de BOVAG is
op den duur slechts plaats voor
de helft van het huidige aantal
rijscholen.
VOC-schip getest
Rank en slank ligt de replica van een VOC-schip op wieldragers
naast het Centraal Station in Amsterdam. Het vaartuig wordt de
komende dagen getest of het voldoende stabiliteit heeft.
FOTO: DIJKSTRA
DEN HAAG Vrouwen
moeten bij hun aanstelling
in een bedrijf een betere
inschaling bedingen. Posi
tieve actieplannen om de
achterstand van vrouwen
bij werving en aanstelling
te verbeteren moeten
hierop meer toegespitst
worden.
In een onderzoek van de
Rijksuniversiteit Utrecht in
opdracht van het ministerie
van sociale zaken wordt deze
conclusie getrokken op basis
van onderzoeksgegevens van
de Loontechnische Dienst uit
1984-85. Ongelijkheden bij de
aanstelling blijken het gehele
carrièreverloop van vrouwen
te beïnvloeden.
Uit het onderzoek, dat aan de
Tweede kamer is aangeboden,
blijkt ook dat de indeling naar
functieniveau vooral wordt
verklaard door de hoogte van
de opleiding. Maar mannen
hebben daarvan meer baat
dan vrouwen. Ervaring en
leeftijd spelen eveneens een
rol, maar van minder gewicht.
De onderzoekers komen met
de aanbeveling om binnen het
bedrijf na te gaan, mede in ge
sprekken met vrouwelijke
werknemers, of de vrouw niet
onder haar niveau werkt en
welke belemmeringen zij te
genkomt om door te stromen.
Ook dat zou in een program
ma van positieve aanpak
moeten worden vastgelegd.
BEHANDELING KLACHT OVER VERDEDIGEN
INCESTPLEGER
DEN HAAG Mag een
advocaat, zolang deze
keurig Nederlands
spreekt, werkelijk alles
bepleiten voor de rechter
of zijn er inhoudelijke be
perkingen op te leggen?
Die vraag stond gisteren
centraal bij de behande
ling van een klacht die
drie vrouwenorganisaties
bij de Raad van Discipline
van de Orde van Advoca
ten hadden ingediend te
gen de Haagse advocaat
mr. G. Spong.
Spong bepleitte in mei voor de
Hoge Raad dat een wegens in
cest veroordeelde man (43) uit
Neede „als biologisch vader"
recht heeft op contact met het
kind dat hij bij zijn 21-jarige
dochter heeft verwekt. Het
omgangsrecht met zijn kind
zou volgens Spong besloten
liggen in het recht op een ge
zinsleven, neergelegd in het
Europees Verdrag voor de
Rechten van de Mens. De
Hoge Raad wees het beroep op
3 oktober af onder verwijzing
naar „geldende normen van
maatschappelijke betamelijk
heid" met "het oog op de be
scherming van de slachtoffers,
moeder en kind.
Een aantal argumenten en ci
taten van mr. Spong was in
het verkeerde keelgat gescho
ten van onder andere de
Stichting Tegen Haar Wil uit
Amsterdam en Groningen en
de Stichting Tegen Sexueel
Geweld uit Utrecht. Demon
straties en bekladding van
Sprongs kantoor volgden.
Volgens de avocaat van de
Stichtingen, mevrouw
mr. W. Appelo, heeft Spong de
Advocatenwet overtreden. Hij
zou bij zijn argumentatie „on
nodig grievend" en „onbeta
melijk" zijn geweest. Zijn op
treden was schadelijk voor de
strijd tegen sexueel misbruik
in het algemeen, en voor het
slachtoffer in het bijzonder.
Als voorbeeld werden enkele
citaten uit Spongs juridisch be
toog voor de Hoge Raad aan
gehaald. De advocaat argu
menteerde daar onder meer
„dat het moreel geenszins voor
de hand ligt een verkrachter
of incestpleger het recht te
ontzeggen zijn liefde en gene
genheid aan zijn bloedeigen
kind te schenken. Zo kan hij
tenminste de nadelige gevol
gen van zijn misdrijf nog een
beetje goed maken en wordt
voorkomen dat het kind de
dupe wordt van het misdrijf
van de vader.
Geen kaas
Mr. G. Spong verdedigde zich
gisteren voor de Raad van Dis
cipline, voorgezeten door vice-
president R. Robbers van de
Haagse rechtbank, fel tegen
wat hij omschreef als een aan
val op de vrijheid van een ad
vocaat. De advocaten van de
klagers hadden volgens hem
„geen kaas gegeten van het
strafrecht".
Vooraf stelde de aangeklaagde
advocaat dat hij contact had
gehad met de misbruikte
dochter. Zij zou begrip hebben
voor de manier waarop Spong
haar vader voor de Hoge Raad
heeft verdedigd en bereid zijn
dat voor de Raad te herhalen.
„Onnodig grievend" is hij voor
de Hoge Raad nooit geweest.
Spong: „Want ik heb altijd
keurig Nederlands gesproken,
de term slaat juridisch op het
woordgebruik'
Kern van de zaak is volgens
Spong dat er geen inhoudelij
ke beperkingen aan de juridi
sche betogen van een advocaat
mogen worden opgelegd. „Dat
is een grondrecht dat ook in
de Advocatenwet staat. De
verdediger in een strafproces
is uit de aard der zaak vaak
grievend voor de slachtoffers.
Hij moet immers volgens de
Advocatenwet partijdig en
eenzijdig de belangen van zijn
cliënt dienen". En oude hoog
leraren strafrecht citerend:
„Een advocaat moet alles op
sporen wat voor zijn cliënt kan
pleiten en niet zoeken naar de
waarheid". Zo komt een raads
man volgens Spong wel vaker
met stellingen, die op een be
paald moment door de goege
meente wordt verworpen".
Niet alleen pareerde Spong het
verwijt van de klagers dat hij
totaal geen oog had voor het
slachtoffer, hij verweet de te
genpartij een hang te hebben
naar het Middeleeuwse en
Chinese strafrecht, waar het
verdedigen van een aange
klaagde -vrijwel onmogelijk is.
„Wij moeten een verdachte te
gen de ingrijpende staatsmacht
verdedigen. Dat kan alleen als
we elke rechterlijke beslissing
tot aan de Hoge Raad tot op
het bot kunnen aanvechten".
De advocaten van de klagers
wezen Spong ook op de eed
die hij als advocaat heeft afge
legd, dat hij geen zaak zal ver
dedigen die hij niet rechtvaar
dig vindt. Spong: „Dat is zo
subjectief. Het gaat dan om
morele noties die voor ieder
een anders zijn, zoals ook een
geloof dat is".
Uitspraak op 11 december
GERRIT BAL
E KNOLLEN
iieNlKSMËEP. VcoA
B DoeW. DftNffi IK
msremtie oh.
(Van onze sociaal-
economische redactie)
NIJKERK De christelijke
ambtenarenbond CFO is van
plan acties te voeren om het
nieuwe kabinet meer financië
le ruimte af te dwingen voor
de ongeveer 1,2 miljoen werk
nemers in de collectieve sec
tor. Dat heeft L. Poellt de
nieuwe voorziter van de CFO,
vanmorgen in Nijkerk. bekend
gemaakt op de algemene le
denvergadering van de bond
(83.000 leden).
Poell, opvolger van de onlangs
vertrokken De Jong, riep de
vertegenwoordigers van de
260 CFO-afdelingen op actie
comités te vormen en plannen
te gaan maken.
Volgens Poell moeten alle
ambtenaren zich gereed hou
den voor acties. De CFO vindt
het onacceptabel dat het de
missionaire kabinet de ambte
naren een loonruimte van
„slechts" 2% (1% algemeen, 1%
incidenteel) biedt. Poell: „Zo
zal de achterstand van de
ambtenaren op het bedrijfs
leven verder toenemen. Dat is
voor ons onaanvaardbaar. We
moeten daarom de druk op de
beoogde coalitiepartners CDA
en PvdA vergroten".
Poell pleitte ook voor een
„krachtig sociaal akkoord"
waarin keiharde afspraken
worden vastgelegd tussen
overheid, werkgevers en
werknemers over loonontwik
keling en werkgelegenheid.
„Alleen op die manier is loon
matiging op een breed front
mogelijk", aldus Poell.
Daarnaast zal de CFO samen
met de FN V-bond AbvaKabo
op zaterdag 25 november in de
Jaarbeurs te Utrecht een lan
delijke protestmanifestatie
houden van werknemers in de
gepremieerde en gesubsidieer
de sector (gezondheids- en be
jaardenzorg, kruiswerk, ge
zinsverzorging, welzijnswerk).
Het protest is, aldus Poel, ge
richt tegen de „onverantwoord
zware werkdruk in de zorgsec
toren, de kwaliteit van de zorg
en de inkomenspositie van de
500.000 werkers in deze tak
ken".