Hervormers en conservatieven strijden om erfenis Groene golf dringt door in Amerikaanse politiel - -> 132? VS: te weinig tijd om Noriega te ontvoeren Minister Bukman weigert Oost-Europa geldelijke steun £etdóe6ou/uMit RADICALE STROMING IN HONGARIJE WIL ALLE COMMUNISTEN UIT PARTIJ BANNEN Exploitanten kabel stappen mogelijk naar Europees Hof „Maak van Lunetten geen Plein van Hemelse Vrede BINNENLAND/BUITENLAND MAANDAG 9 OKTOBER 1989 PAGINU Sovjetunie wil ruil wetenschappers SCHIPHOL/MOSKOU De Sovjetunie wil een juridische overeenkomst met Nederland aangaan om wetenschapsmen sen en onderzoekers te kun nen uitwisselen. Minister De Korte van economische zaken heeft dat in Moskou meege deeld na een gesprek met vice- premier Laverov. In de ko mende jaren wil de Sovjet-re-, gering tientallen miljarden roebels investeren in produkt- ontwikkeling en nieuwe tech nologieën. Zij acht het daar voor van belang dat haar we tenschappers een kijkje kun nen nemen in de keukens van de westerse industrielanden. NEW YORK Ameri kaanse milieu-activisten en pleitbezorgers van maatschappelijke hervor mingen hebben het initia tief genomen om een lan delijke Groene partij op te richten. Momenteel wordt druk gewerkt aan een po litiek programma. De- nieuwe partij zal mogelijk volgend jaar al actief zijn op het Amerikaanse poli tieke toneel. De Amerikaanse Groenen zeg gen te streven naar een goed, landelijk geregeld milieu- en sociaal beleid, iets waar de Re publikeinen en de Democraten volgens hen te weinig aan dacht voor hebben. De Groe nen willen hun partij modelle ren naar het voorbeeld van de Groene partijen in West-Euro pa. Over de vraag of de nieu we partij zich meteen in de landelijke politieke strijd moet storten bestaat nog verschil van mening, te meer daar der de partijen in de VS in het verleden altijd werden ver morzeld door de twee grote. Om die reden zou het verstan diger kunnen zijn om de nieu we partij eerst alleen aan plaatselijke en deelstaatverkie zingen deel te laten nemen. Standpunten Inmiddels hebben zo'n twee honderd groeperingen in het hele land hun krachten ge bundeld in de Green Commit tees of Correspondence. Deze comités hebben vorige maand rond de 3.500 mensen aange schreven. De geadresseerden kregen een 36 pagina's tellend stuk in de bus, waarin de ver schillende standpunten van de groeperingen uiteen werden gezet. Het is de bedoeling dat in september 1990, tijdens een landelijke bijeenkomst in Boulder, Colorado, een defini tief partijprogramma kan wor den voorgelegd en de Groenen als officiële politieke partij van start kunnen gaan. Tot die tijd zullen in het hele land op regionaal niveau bij eenkomsten worden georgani seerd, waar door middel van debat een gezamenlijk stand punt geformuleerd zal moeten worden ten aanzien van ne gentien belangrijke kwesties, die uiteindelijk in het partij program zullen worden opgë; nomen. Daarbij gaat het om, zaken als een goed beleid ten aanzien van het gebruik van grond en water, sociale recht vaardigheid, energie, volksge- zondheid, onderwijs en finan ciën. Meningsverschil Dat de stromingen en belan gengroeperingen die zich bij de Groenen hebben aangeslo ten over bepaalde belangrijke kwesties van mening verschil len, wordt ronduit erkend. Zo zijn er conservatieve mensen, die zich hebben aangesloten omdat zij zich ernstig zorgen maken over het falende mi lieubeleid in hun regio, maar tegelijkertijd fervent voorstan der zijn van een vrije kapita listische economie. Daarnaast zijn er vrouwengroepen die zich inzetten voor het recht op abortus, terwijl de Groenen ook medestanders kennen die abortus juist bij de wet verbo den willen zien. Het zijn niet alleen activisten, maar ook doodgewone mensen uit alle lagen van de bevolking die zich druk maken over de toekomst van deze planeet, zo betoogde Jim Richmond, een van de stuwende krachten achter het plan om de Groe nen landelijk te organiseren. Volgens schrijver Brian Tokar, eveneens betrokken bij de ganisatieplannen, zijn het n rendeels goed-opgeleide bli ke Amerikanen die warm pen voor de standpunten de Groenen. Volgens Tokar hebben Groenen in West-Europa v meer politiek gewicht in schaal kunnen leggen dan h Amerikaanse en Canad broeders, omdat het politic systeem in de meeste Westi ropese landen meer opening biedt voor kleine partij. Toch rekent hij op voldoen steun om ook in de VS partij van voldoende politi gewicht te kunnen worden. (Van onze correspondent Wera de Lange) BUDAPEST De oude communistische partij van Hongarije (HSAP) bestaat niet meer. Of heeft ze zichzelf gewoon een nieuw jasje aangeschaft, zonder dat er iets wezen lijks is veranderd? De congres-afgevaardigden van de doodverklaarde HSAP weten het zelf ook niet meer. Hongarije werd zaterdag het eerste Oosteuropese land dat zijn communistische partij ten grave droeg en afscheid nam van de marxistisch-leninisti- sche grondbeginselen. De ver anderingen leidden er al toe dat de partijkrant de commu nistische slogan „Proletariërs aller landen verenigt u" heeft geschrapt. En in een ontwer- programma, dat naar ver wacht vandaag door het con gres wordt aangenomen, wordt het meerpartijenstelsel met volledige burgerlijke vrijheden en een markteconomie onder schreven. Vandaag zou het congres ook beslissen over de samenstelling van het partijbe stuur. Van de uitslag van dat debat hangt af, in hoeveel par tijen de HSAP alsnog uiteen spat. Zaterdagavond leek het alle maal nog zo duidelijk en zo mooi. Slechts 159 gedelegeer den stemden tegen het voor stel een nieuwe partij op te richten, de Hongaarse Socialis tische Partij. Deze nieuwe par tij verklaart zich tot erfge naam - letterlijk en figuur lijk - van de oude communis tische partij, maar in program en statuten wordt tegelijkertijd resoluut gebroken met alle on democratische tradities van Lenin, Stalin en daarna. De HSAP moet een ondubbelzin nige democratische partii wor den zonder frases over 'de dic tatuur van het proletariaat' en mondsnoerende partijregle menten. Geen hervormer in de partij had voor het congres durven voorspellen dat de overwin ning zo snel en zo gemakkelijk zou worden behaald. Het gros van de georganiseerde stro mingen binnen de partij bleek zich zaterdagmiddag te kun nen vinden in het plan voor een nieuwe HSAP. De demo cratische vernieuwing van Hongarije, een nieuwe grond wet en vrije verkiezingen in het komende voorjaar, lijken daarmee zeker gesteld. Maar een deel van de hervor mers vindt deze overwinning te gemakkelijk behaald. Zij hadden juist een breuk gewild tussen een grote minderheid en een kleine meerderheid (hervormers). „Als alle partij bonsjes en -bonzen met ons meegaan in een nieuwe partij, is het hele project ongeloof waardig geworden", zegt bij voorbeeld Imre Keseru, de voornaamste woordvoerder van de radicale hervormings- gezinden. Keseru heeft zelf weinig behoefte lid te worden van een partij waarin ook „lo cale maffiosi van de HSAP" een plekje hebben gevonden. En hij gelooft evenmin dat de Hongaarse kiezers zich door zo'n schijnvernieuwing zullen laten beduvelen. Partijvoorzitter Nyers staat al jaren als een overtuigd her vormer te boek. Maar tot ont steltenis van mensen als Kese ru blijkt hij er nu vooral op uit zoveel mogelijk leden en lei dende figuren uit de oude HSAP mee te nemen naar de nieuwe partij. De indrukwek kende rede waarmee hij de ge boorte van de nieuwe partij in luidde, was een wonder van evenwicht, waarin voor ieder wat wils te vinden was. Nyers bepleitte een partijbestuur dat „eensgezind genoeg is om te kunnen handelen, maar breed genoeg om te kunnen blijven discussiëren". Intussen speelt een deel van de conservatieven een eigen spel. De voormalige partij-ide oloog Janos Berecz en alge meen secretaris Karoly Grosz dreigen allebei met het in standhouden van de oude HSAP. Duwen de hervormers de Grosz- en Berecz-aanhan- gers uit de leiding, dan valt er een hevige strijd tussen d afgeslankte HSAP en de ni we partij van Nyers te v wachten. Een strijd om het denbestand, maar ook om miljardenerfenis van de co munistische partij (partij bouwen, opleidingsinstitu etc.). Juridisch gesproken n ken Grosz en Berecz weii kans die strijd te winn> Maar ze kunnen er wel v< zorgen dat de juridische sta van de nieuwe HSAP zola ter discussie wordt gesteld, het de verkiezingscampag en het wetgevende werk het parlement ernstig gaat 1 lemmeren. DEN HAAG De Neder- landse Vereniging van Kabelexploitanten (Vecai) zal elk juridisch middel te baat nemen om te voorko men dat kabelaars door het rijk verplicht gaan worden Nederlandstalige commerciële programma's door te geven. Voorzitter Eenhoorn van de Vecai zei dit gisteren in een reactie op plannen van minis ter Brinkman om een aantal commerciële stations een offi ciële licentie te geven voor omroepactiviteiten in ons land. „Als de minister een dergelijk besluit neemt, zullen we die beslissing via de rechter aan vechten tot aan het Europese Gerechtshof toe", aldus Een hoorn. Hij heeft drie grote be zwaren tegen een dergelijke verplichting. Het beperkt de keuzevrijheid van kabelaars om zelf een evenwichtig pak ket van televisieprogramma's aan te bieden, het geeft indivi duele kabelexploitanten niet de mogelijkheid bepaalde zen ders te weren die bijvoorbeeld in hun ogen te veel seks in hun programmering opnemen en het kost de exploitanten handenvol geld. „Van Veronique en TV10 ont vangen de kabelaars momen teel gezamenlijk tussen de 10 en 12 miljoen gulden per jaar. Als wij straks een doorgifte plicht zouden krijgen, hebben we natuurlijk helemaal geen onderhandelingsruimte meer om nog geld te ontvangen", al dus Eenhoorn. Turkse belangstelling voor defensiematerieel SCHIPHOL Turkije heeft toegezegd aanbiedingen van Holland Signaal en de werf Van der Giessen - De Noord voor defensiematerieel serieus in overweging te nemen. Het land heeft bij Holland Signaal belangstelling voor de vuurlei- dingsapparatuur van zoge noemd „Fly Catcher-luchtaf weergeschut en bij de werf Van der Giessen - De Noord voor mijnenvegers. BURGEMEESTER VUGHT TEGEN GEDEELTELIJKE ONTRUIMING: VUGHT Burgemeester G. de Graaf wijst een ge deeltelijke ontruiming van het Molukse woon oord Lunetten in Vught af. Hij wil daaraan, als hoofd van de politie, ook geen medewerking verle nen, zo zei hij gisteravond op een bijeenkomst van de bewoners. Vanochtend zwakte hij dat standpunt voor de NCRV-ra- dio overigens af door te zeggen dat wanneer het ministerie van WVC hem als hoofd van de politie toch zou dwingen om bijstand te verlenen bij de ontruiming, hij gehouden is de wet en de rechterlijke uit spraak te volgen. Volgens De Graaf is een tus sentijdse ontruiming in strijd met eerdere afspraken tussen de gemeente Vught en WVC, waarbij gestreefd zou worden naar een totale herhuisvesting van ólle woonoordbewoners. De Graaf wil nog voor woens dag overleg voeren met het ministerie, om te voorkomen dat ontruiming zal plaatsvin den. „Ik zal alles in het werk stel len om te voorkomen dat een deel van de bewoners van Lu netten nu uit het woonoord wprdt gezet. Eventuele per soonlijke gevolgen voor mijn carrière zijn in dit verband volstrekt irrelevant. Ik ben burgemeester van Vught. Het gaat nu om de belangen van Vught en vooral die van de Molukkers", aldus de Graaf gisteravond. Het ministerie van WVC wil het Molukse woonoord ontrui men. Voor de ruim 200 bewo ners zijn elders in Vught nieu we huizen gebouwd. De Mo lukkers willen echter in Lu netten blijven wonen. Het mi nisterie heeft daarom diverse juridische procedures aange spannen. Nu al staqt vast dat sommige daarvan pas op zijn vroegst in 1992 zullen worden afgerond. Afgelopen week gaf de presi dent van de rechtbank in Den Bosch in een kort geding toe stemming een aantal bewoners van het woonoord uit hun on derkomen te zetten. Het gaat om een groep die geen echte huurovereenkomst heeft. Ze worden bruikieners genoemd. Het betreft zes gezinnen en vijftien bij hun ouders inwo nende jongeren, in totaal 47 zielen. Vrijdag bezorgde de deurwaarder bij de bruikie ners een dwangbevel van het ministerie van WVC, waarin ze werden gesommeerd bin- Gesteund De bruikieners hebben giste ren unaniem besloten niet te vertrekken. Ze worden daarin gesteund door de overige be woners van Lunetten. Volgens voorzitter A. Latuhihin van de kampraad maakt minister Brinkman er nu een prestige- zaak van. „Het ministerie legt elke toenaderingspoging van ons naast zich neer. Brinkman zadelt de gemeente Vught, de bewoners van Lunetten en het volgende kabinet op met grote problemen". De bewoners doen volgens La- 'tuhihin een dringend beroep op de informateur en de poli tieke partijen om erop toe te zien dat de starre houding van de minister er niet toe leidt dat de mensenrechten van een groep Molukkers met de voe ten worden getreden. „Als we elk tussentijds vonnis zouden moeten uitvoeren lo pen we de kans dat we om de paar maanden van Lunetten, een soort Plein van de Hemel se Vrede maken. Die ellende, dat verdriet, dat geweld moeten we Vught en in het bijzonder de bewoners van Lunetten besparen", aldus de Graaf. Aandachtig volgt deze Molukse de vergadering van de bewoners van het kamp Lunetten in Vught. FOTO: ANP Daarom wil hij ook niet mee werken aan een eventuele ge welddadige ontruiming. Hij wil zelfs niet eens spreken over geweld. „Alleen dat al roept geweld op. Ik hoop dat we de problemen met een beroep op het gezonde ver stand, zonder geweld kunnen oplossen". Mocht het ministerie toch vasthouden aan een ontrui ming dan is burgemeester De Graaf als hoofd van de politie verplicht daaraan mee te wer ken. Doet hij dat niet dan kan hij daartoe worden gedwon gen. „Als ik daar dan vervol gens geen gehoor aan geef, moet ik opstappen". De Graaf wees er zondagavond nadruk kelijk op dat ook de gemeente raad van Vught unaniem toe passing van geweld om een deel van Lunetten te ontrui men afwijst. „Dat standpunt wordt ook gedeeld door de commissaris van de koningin mr. F. Houben", aldus de Graaf. Geparkeerd Eenzaam maar niet alleen wacht deze kleine op haar ouders die even zijn afgeleid op de bijeen komst voor adoptiekinderen uit Derde We reldlanden die zaterdag in de Flevohof werd gehouden. Ou ders en kinderen kwamen massaal naar Biddinghui zen om ervarin gen uit te wisse len. SUSKE EN WISKE SAGARMATHA Dun hemel! 1 \ttat vas dat ten onweer flee, dat Han met J De mannen slapen hier- - naast Ik (a nu ken of au - het ook gehoord heb.^J[ (c) Standaard Ultflevarll/Wavery Productions WASHINGTON Het Witte Huis heeft vorige week tijdens de kortston dige opstand van Paname se militairen tegen het bewind van generaal Ma nuel Antonio Noriega voorbereidingen getroffen voor diens gevangenne ming. De opstand liep echter al ten einde, voor dat het Amerikaanse plan ten uitvoer kon worden gebracht. Enkele uren nadat de muiterij was uitgebroken, gaf president Bush de opperbevelhebber van de Amerikaanse strijdkrachten in Panama, generaal Maxwell Thurman, opdracht te probe ren Noriega gevangen te ne men, zo verklaarden minister van buitenlandse zaken James Baker en nationaal veilig heidsadviseur Brent Scowcroft gisteren. •„Er werd een boodschap naar hem gestuurd waarin stond dat indien zich hiertoe (de ge vangenneming van Noriega) een gelegenheid zou voordoen, zonder risico van bloedvergie ten en een al te groot verlies aan Amerikaanse levens, en ook zonder openlijke militaire bemoeienis, dat hij dan de vrij heid had daartoe over te gaan", aldus Baker voor de Amerikaanse televisie. Minister van defensie Dick Cheney verklaarde dat hij aan het begin van de muiterij te gen Thurman had gezegd zich gereed te houden om Noriega op vreedzame wijze in hechte nis te nemen. Die gelegenheid deed zich echter niet voor. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Minister Bukman van ontwikke lingssamenwerking wei gert geld uit het budget van zijn departement ter beschikking te stellen voor hulp aan landen in Oost-Europa. Ontwikkelingsgeld is in de eerste plaats bedoeld voor arme landen in de Derde We reld en niet voor bijvoorbeeld Hongarije en Polen, zo klonk zijn standpunt gisteren voor de NCRV-radio. De bewindsman reageerde met zijn opmerkin gen op het pleidooi van minis ter Van den Broek van buiten landse zaken om met geld van ontwikkelingssamenwerking het democratiseringsproces m Oost-Europa te steunen. Het kabinet maakte eind vorige week bekend dat het drie mil joen gulden aan Hongarije heeft toegezegd. Polen kreeg eerder eenzelfde bedrag. Waar het geld wel vandaan moet ko men is voorlopig nog onduide lijk. Voor het oplossen van milieu problemen in de Derde We reld kan wel aanspraak wor den gemaakt op de 'portemon nee van Bukman'. Ook de kos ten voor opvang van asielzoe kers uit ontwikkelingslanden mogen uit zijn budget worden betaald. Bukman noemde dit „buitengewoon gerechtvaar digd". De minister verzet zich tegen het idee van enkele ontwikke lingsdeskundigen die vinden dat hij een ander beleid moet voeren. Het ontwikkelingsbe leid zou meer op de grote ste den gericht moeten zijn in plaats van op het platteland. Volgens Bukman wordt op die manier echter te weinig reke ning gehouden met de wensen van de arme landen zelf. „De ontwikkelingslanden vragen om versterking van het platte land. Dan moeten wij geen be leid maken op basis van wat wij hier belangrijk vinden". Kritiek op grati< in Argentinië BUENOS AIRES Het 1 sluit van president Carlos IV, nem van Argentinië gratie verlenen aan militairen voormalige guerrillastrijde die beschuldigd worden v, misdaden tijdens de zogehet Vuile Oorlog, is ernstig bek tiseerd. Niet alleen door de opposii en mensen rechtenorganisatii maar ook door een aantal I den van zijn eigen Peronis sche partij. Tijdens de Vui Oorlog in de jaren 1976 j 1983, tussen het militaire rei me in Argentinië en het linlS verzet, verdwenen minstel negenduizend mensen. In li taal gaat het om gratie voor militairen die worden ve volgd wegens schending vi de mensenrechten, 64 mensi die vastzitten wegens hun aa deel in de guerrilla en 174 si daten die deelnamen aan i opstanden in 1987 en 19t Gratie is er ook voor drie I den van de voormalige juoi voormalig president Leo poldo Galtieri en de officiere Jorge Anaya en Basilio Lan Dozo. Die drie zitten gevange vanwege de oorlog om c Falkland Eilanden. Gladde banden bi verkeerscontrole ALPHEN AAN DE RIJN Bij een vrijwillige verkeei controle op het Alphense po, tiebureau in samenwerkil met Veilig Verkeer Nede land, hebben zaterdag 104 a tomobilisten zich gemeld. I de actie bleek dat twintig pr cent van de wagens slech verlichting had. Verder hi dertig procent gladde bandi en een op de tien auto's stool te vieze uitlaatgassen uit. Auto over de kop WASSENAAR Een 25-jai ge man uit Wassenaar he« gisteren een buiteling met zj auto goed doorstaan. De mi kreeg op de kruising Van Dn venvoordelaan/Van Groe veltlaan geen voorrang vi een 23-jarige automobiliste n Zaandam. Zijn auto werd in t flank geraakt en sloeg vii keer over de kop. De vrou kwam met haar auto in e( plantsoen tot stilstand. De m teriële schade was groot. Snelheidscontroli na veel klachten DEN HAAG Klachten vj omwonenden over te hard ri den zijn voor de Haagse polit aanleiding geweest vorij week eens op drie minder g bruikelijke plaatsen te contri leren. Tussen negen en twaa uur werden vrijdag snelhede op de Meppelweg (bij de Maai tensdijklaan), Melis Stokelaa (bij de Steen hou wersgaardi en Erasmusweg (bij de Lozei laan) gemeten. Van de in tt taal 1260 passerende voertui gen werden 204 automobiliste bekeurd. De hoogste snelhei is op de Melis Stokelaan waai genomen bedroeg 102 kilorne ter per uur. Alcoholcontrole SASSENHEIM/WARMOND Bij een alcoholcontrole ternacht op diverse plaatsen ij Sassenheim en Warmond hebj ben twee bestuurders een f ces verbaal gekregen. Een a tomobilist kreeg een rijverb opgelegd. In totaal werden ti sen 0.00 en .4.00 uur 50 stuurders gecontroleerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 4