„Communistische partij
moet zichzelf opheffen"
Poolse regering kiest
voor twee-fasenplan
Kinderen in
Bayrut weer
naar school
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Israel kijkt naar YS
voor vredesproces
BUITENLAND
ZeidócOounant
ZATERDAG 7 OKTOBER 1989 PAGINA 5
George Bush:
operatie
middelvinger
WASHINGTON
President Bush
ondergaat vandaag
onder plaatselijke
verdoving een
kleine operatie aan
zijn rechtermiddel-
vinger. Volgens
het Witte Huis
wordt een gezwel
letje verwijderd
dat niet kwaadaar
dig is, maar waar
van Bush de laat
ste tijd steeds meer
last kreeg.
De Klerk gaat
praten met Tutu
Boesak en Chikane
JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse pre
sident F.W. de Klerk zal woensdag besprekin
gen voeren met aartsbisschop Tutu en de do
minees Boesak en Chikane. Het wordt de eer
ste keer dat De Klerk met belangrijke leiders
van de oppositie praat sinds hij op 15 augustus
P.W. Botha als president opvolgde. De drie
geestelijken hadden De Klerk deze week om
een spoedgesprek „over de crisis in ons land"
gevraagd. Tutu: „Wij geloven dat De Klerk
niet beseft hoe vergaand zijn stappen moeten
zijn om onderhandelingen op gang te bren
gen".
Uitvaart
Wybran
De dinsdag
vermoorde lei
der van de
joodse ge
meenschap in
Hersh onschuldig aan
belasteren oud-premier India
CHICAGO Een jury van een Amerikaanse
federale rechtbank in Chicago heeft gisteren
bepaald dat de Amerikaanse auteur Seymour
Hersh de Indische oud-premier Morarji Desai
niet heeft belasterd. Hersh had Desai in een
boek een Amerikaanse spion genoemd. Desai
had Hersh een proces aangedaan omdat hij
meende dat de schrijver met diens uitspraken
in het boek „The price of power: Kissinger in
the Nixon White House" uit 1983 zijn reputatie
had aangetast. De 94-jarige Indiër had van de
Amerikaan 100 miljoen dollar (ruim 200 mil
joen gulden) schadevergoeding geëist. Hersh
won ooit een Pulitzer-prijs voor het aan het
licht brengen van de massamoord in My Lai tij
dens de oorlog in Vietnam.
ETA schiet
agent dood
SAN SEBASTI-
AN In San Se
bastian in Spaans
Baskenland is
gisteren een poli
tieman doodge
schoten.
De politie neemt
aan dat de jonge
man die de agent
door het hoofd
schoot lid is van
de Baskische
afscheidingsbe
weging ETA.
Noorse regering
treedt vrijdag af
OSLO De Noorse premier Gro Har-
lem-Brundtland heeft gisteren aange
kondigd dat haar linkse minderheids
regering volgende week vrijdag zal af
treden, een maand nadat haar Arbei
derspartij gevoelige verliezen leed bij
de algemene verkiezingen. De regering
zal daags tevoren nog de begroting voor
1990 indienen bij het parlement. De re
gering van Brundtland zal worden op
gevolgd door een centrum-rechtse re
gering, waarvan de drie partijen het
deze week eens werden over een re
geerakkoord. De nieuwe regering zal
worden geleid door Jan Syse van de
Conservatieve partij.
WOORD 'ARBEIDERS' UIT NAAM HONGAARSE PARTIJ
BUDAPEST De Hon
gaarse communistische
partij moet zichzelf ophef
fen en plaats maken voor
een nieuwe partij op soci
aal-democratische grond
slag. Met deze woorden
opende partijleider Reszoe
layers gisteren het Hon
gaarse partijcongres, dat
het meest turbulente be
looft te worden in het 70-
jarige bestaan van de
communistische partij.
„Aan de historische rol van de
Hongaarse Socialistische Ar
beiderspartij (de officiële naam
van de partij) is een einde ge
komen", betoogde Nyers ten
overstaan van de bijna 1300
partij-afgevaardigden. De
nieuwe partij die daarvoor in
de plaats moet komen behoort
naar zijn opvatting een partij
te zijn met een bredere, soci
aal-democratische opzet waar
uit het grootste deel van het
marxistische gedachtengoed is
verdwenen.
Nyers wil ook dat de nieuwe
partij een nieuwe naam krijgt.
Hij vindt dat daaruit de aan
duiding 'arbeiders' moet ver
dwijnen om aan te geven dat
de partij een bredere opzet
heeft. Onder de namen die zijn
voorgesteld zijn: Hongaarse
Socialistische Partij en Socia
listische Democratische Unie.
De behoudende partijleden
zijn tegen een naamsverande
ring, omdat daarmee al te dui-
Partijleider Reszoe Nyers spreekt het Hongaarse partijcongres toe.
delijk wordt aangegeven dat
de partij in feite ter ziele is.
Nyers is een gematigd hervor
mer en bekleedt een midden
positie in de vierhoofdige par
tijleiding, waarvan hij de be
langrijkste man is. Zijn colle
ga's Imre Pozsgay en^premier
Miklós Nemeth beogen nog
ingrijpender hervormingen en
willen alle behoudende partij
leden die daarmee niet willen
instemmen aan de kant schui-
Maar Karoly Grosz, het laatste
lid van de collectieve partijlei
ding, is een stuk voorzichtiger.
Grosz, die het eenhoofdige
partijleiderschap in juni moest
opgeven en moest toezien dat
drie hervormers aan zijp zijde
werden benoemd, is tegen al te
revolutionaire veranderingen.
Grosz opende op de eerste con
gresdag een nauwelijks ver
hulde aanval op Pozsgay en
Nemeth, omdat die zich liever
in een nieuwe partij afsplitsen
dan samenwerking zoeken
met het meer behoudende par
tijkader. Zonder zijn beide col
lega's met name te noemen zei
Grosz dat hun onverdraagza
me opstelling doet denken aan
het „oude stalinisme, ook al
hullen zij zich in de zoete
glans van reformisme".
Grosz keerde zich ook tegen
Nyers. Hij vindt dat Hongarije
de communistische idealen
niet moet opgeven. Hij sprak
zich dan ook uit tegen Nyers'
voorstel om de naam van de
partij te wijzigen.
Op het historische congres -
dat lot en met maandag zal
duren, maar de verhitte debat
ten zouden wel eens kunnen
uitlopen - moet worden beslist
over niets minder dan de poli
tieke toekomst van Hongarije.
De hervormers hebben de af
gelopen maanden openlijk ge
pleit voor de invoering van
een democratisch meerpartij-
enbestel, een vrije-markteco-
nomie en punctuele naleving
van de internationale normen
voor mensenrechten. Honga
rije is daarmee de voortrekker
geworden van de politieke
hervormingen in Oost-Europa.
Onder de 21 leden van het Po
litburo zijn de hervormers in
de meerderheid. Maar het is
een stuk onduidelijker hoe de
verhoudingen liggen in het
Centraal Comité. Het meren
deel van de 113 leden heeft
zich op vlakte gehouden. Het
staat daarom niet bij voorbaat
vast dat de hervormers op het
partijcongres het pleit zullen
winnen.
Het ligt in de bedoeling om
volgend jaar juni vrije, demo
cratische verkiezingen te hou
den. Maar als de behoudende
partijleden aan het langste
eind trekken, zou dat plan wel
eens in de ijskast kunnen ver
dwijnen.
WARSCHAU Het nieu
we economische beleids
plan bestaat uit twee fa
sen. De eerste fase loopt
tot 31 december van dit
jaar. Hierin zullen de eer
ste stappen worden gezet
in de richting van een
herziening van principes
van eigendom, een bestrij
ding van de staatsmonop
olies, een wijziging van de
qverheidsuitgaven en ver
anderingen in het bank
systeem. Bovendien moet
een goede sociale wetge
ving worden opgesteld en
moeten staatsbedrijven
weer rendabel worden ge
maakt.
Dit beleid is vooral bedoeld
om een tegenwicht te bieden
tegen de „zeer negatieve"
trend in de Poolse economie:
de enorme inflatie, die
maandelijks 50 procent be
draagt, en de alarmerende
daling in de produktie.
De regering hoopt in de eer
ste fase van het nieuwe be
leidsplan de inflatie af te
remmen door een nieuwe lo
nen en prijzenpolitiek in te
voeren, aldus Balcerowicz. -
Daarnaast zal het mes wor
den gezet in subsidies en zul
len belastingverhogingen
worden ingevoerd om het
overheidstekort van 4900
miljard zlotys (ruim 5,5 mil
jard gulden) nog voor het
eind van het jaar te vermin
deren.
De tweede en beslissende
fase van het plan begint vol
gend jaar. Daarin zal verder
worden getracht de inflatie
te beteugelen door een rigou
reus fiscaal en monetair be
leid te voeren en nog meer te
snijden in de subsidies, die
nu 40 procent van de over
heidsuitgaven opslokken.
Het bezuinigen op de over
heidssubsidies zal verschil
lende bedrijven ongetwijfeld
in moeilijkheden brengen, zo
gaf Balcerowicz toe. Polen
moet dan ook rekening hou
den met een aantal bedrijfs
sluitingen. De sluiting van
onrendabele bedrijven kan
leiden tot een werkloosheid
van 10 tot 15 procent, zo
schatte Balceriwicz. Ook zul
len in de tweede fase staats-
ondernemengen daadwerke
lijk in particuliere handen
overgaan en zal een aande
lenmarkt worden gecreëerd.
tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 e
Instorting
in
Valencia
Zwitsers mogelijk
ontvoerd om kaper
vrij te krijgen
SIDON Een Palestijnse
zegsman heeft de ontvoering
gisteren van twee Zwitserse
medewerkers van het Rode
Kruis in de Zuidlibanese ha
venstad Sidon in verband ge
bracht met een Libanese vlieg
tuigkaper die momenteel in
Zwitserland een levenslange
gevangenisstraf uitzit. In fe
bruari van dit jaar werd Mo
hammed HaririHariri veroor
deeld wegens de kaping van
een vliegtuig van Air Afrique
in 1987 en de moord op een
Franse passagier. De ontvoer
ders van Christen en Erriquez
zouden hen willen ruilen te
gen de Libanees.
Etna
actief
De Etna is
weer actief en
dat merken
ook de
bewoners
aan de
zuidflank van
de vulkaan op
Sicilië. Deze
scheur in de
grond van
meer dan een
kilometer
heeft
natuurlijk ook
gevolgen
gehad voor
muren.
FOTO: AP
HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT
QN490 In de staart van het vliegtuig staat een lichte mitrailleur
opgesteld. „Dat kan te pas komen," mompelt Rob en hij demon
teert snel het machinegeweer. Ziezo, nu kan hij tenminste zijn
mannetje staan, als de nood aan de man mocht komen. Dan
laatst aan boord zijn gekomen. Snel schroeft Rob de koppen van
de bommen af en de gevangenen kruipen te voorschijn. „Oef!"
zegt de natuuronderzoeker, „dat was een benauwd halfuurtje."
.Ssstl"waarschuwt Rob, „ze mogen ons niet horen!" Met hun
sluipt hij verder, tastend zijn weg zoekend door de nauwe gange- drieën onderzoeken ze het vliegtuig verder en wanneer ze op en
tjes. Ah, daar brandt licht! En kijk, daar liggen ook de bommen. kele valschermen stuiten, gespen ze ieder een parachute om. Al-
Welke moet hij nu hebben? O, natuurlijk de bommen, die het tijd gemakkelijk om zo'n ding bij de hand te hebben in de lucht...
JERUZALEM/WASHINGTON Israel heeft gisteren
een Egyptische uitnodiging voor besprekingen met Pa-
lestijnen in Cairo afgewezen. Israëlische ministers heb
ben gezegd dat zij Amerikaanse hulp zouden verwelko
men om een regeringscrisis te voorkomen.
De zes ministers van de Likudpartij van premier Yitzhak Sha
mir stemden tegen een voorstel van de Arbeiderspartij om de
uitnodiging van Cairo te aanvaarden. De zes ministers van de
Arbeiderspartij stemden voor het voorstel. Het voorstel was
daarmee van de baan, omdat volgens het regeerakkoord een re
solutie automatisch is afgewezen als de stemmen staken.
Ondanks hun nederlaag zeiden de minsters van de Arbeiders
partij dat zij niet uit de regering van nationale eenheid zouden
stappen, maar partijbijeenkomsten zouden beleggen om zich te
beraden over nadere stappen.
De Verenigde Staten deden de afwijzing van het Egyptische
voorstel gisteren af als „politieke manoeuvres" en zeiden dat de
deur naar vrede niet was gesloten. Witte Huis-woordvoerder
Marlin Fitzwater: „Wij zullen met beide partijen blijven praten".
BAYRUT Met het ko
pen van boeken, kleren
en schoenen voor hun
kinderen keren de Liba
nese ouders in Bayrut te
rug naar het leven van
vóór de artilleriebeschie
tingen van de afgelopen
zes maanden. Libanezen
in de hoofdstad bereiden
hun kinderen voor op hun
eerste schooldag aanstaan
de maandag, als de deu
ren van de meeste scholen
weer worden geopend.
De schoolkinderen hebben
vanaf het moment dat begin
maart de beschietingen begon
nen de meeste tijd in onder
grondse schuilkelders doorge
bracht.
„Ik hoop dat mijn kinderen dit
jaar zullen kunnen studeren.
Ik heb mijn beschadigde huis
niet hersteld, omdat mijn eer
ste zorg de voorbereiding van
mijn kinderen op het nieuwe
schooljaar is", zei Leila Jamal,
die in een boekwinkel in het
islamitische West-Bayrut
schoolboeken voor haar kinde
ren kocht.
De meeste burgers in de Liba
nese hoofdstad hebben van de
ongewone rust sinds het in
gaan van het staakt-het-vuren
op 23 september gebruik ge
maakt om hun oude leven
weer op te nemen. Het bestand
maakte een einde aan de erg
ste beschietingen in de reeds
14 jaar durende Libanese bur
geroorlog.
Met de kalmte aan het front
was het overleg van de Liba
nese parlementariërs in de
Saudische bergstad Taif hèt
gespreksonderwerp in de stra
ten van Bayrut De politici
spreken daar sinds vorige
week zaterdag over hervor
mingen in het politieke bestel
van Libanon met het doel een
einde te maken aan de jaren
lange broedertwist in het land.
Laatste nieuws
Veel mensen luisterden naar
nieuwsuitzendingen op hun
radio's om het laatste nieuws
uit Taif te horen. Vooral de
kwestie van de Syrische terug
trekking is een heet hangijzer.
De christelijke legerleider ge
neraal Michel Aoun eist dat de
afgevaardigden instemmen
met een terugtrekking van de
Syrische troepen uit Libanon.
Syrië en de islamittische lei
ders zeggen dat daarvan pas
sprake kan zijn indien politie
ke hervormingen en vrede
zijn bereikt.
In zijn net heropende drogiste
rij heeft Amin Fayyad zo goed
en zo kwaad als het ging de
zaak weer opgekalefaterd,
maar de zandzakken heeft hij
laten liggen. Zijn scepsis over
het vredesoverleg van de Li
banese parlementariërs wordt
gedeeld door de meeste Bayru-
ti's. „Ik ben weer open", zei
Fayyad, een druzische moslim,
„maar ik heb geen vertrouwen
in de competentie van die lui
in Saudiarabie".
Ook Simon Hajj, een 38-jarige
christelijke taxichauffeur in
Oost-Bayrut, gelooft niet dat
de bejaarde parlementsleden
die in de Saudische badplaats
Taif een akkoord proberen op
te stellen, de toverformule zul
len vinden waarnaar al 14 jaar
tevergeefs wordt gezocht.
„Deze mensen zitten al in het
parlement sinds 1972 en heb
ben nooit iets kunnen doen om
een eind te maken aan de oor
log. Waarom zouden ze nu
opeens dan kunnen toveren?"
In het gunstigste geval,
schreef de maronitische co
lumnist Emile Khoury in de
krant An-Nahar, zal in Taif
overeenstemming worden be
reikt over vaag omschreven,
algemene principes. „Dan zul
len er parlementaire werk
groepen worden opgezet die
gaan onderhandelen over de
details en procedures waarmee
deze algemene principes in de
praktijk moeten worden ge
bracht. En dat zal vele, vele
maanden duren". Maar dan
nog: zoveel milities hebben be
lang bij voortzetting van het
conflict, dat een vredesak
koord nauwelijks haalbaar
lijkt.
Elektriciteit
Dinsdag zorgden duizenden
auto's, bestelauto's en vracht
wagens voor een grote drukte
in de straten en op de wegen
van de hoofdstad en op som
mige plaatsen ontstond een
ware verkeerschaos. De men
sen die niet werkten, brachten
uren door in rijen, wachtend
op voedsel en benzine. In het
christelijke Oost-Bayrut krijgt
iedere automobilist slechts
tachtig liter benzine per
maand.
Als onderdeel van een vredes
plan van de Arabische Liga,
maakten de Syriërs ruim een
week geleden een einde aan
de blokkade van christelijke
havens in Libanon. Olietan
kers zijn inmiddels de havens
binnengelopen om de geslon
ken brandstofvoorraden aan te
vullen. Elektriciteit is nog een
schaars goed in de hoofdstad.
Sommige delen van Bayrut
hebben slechts ttoee uur per
dag stroom en in andere delen
wordt harg gewerkt aan het
herstel van beschadigde elek
triciteitsleidingen.
„De afgevaardigden mogen in
Taif zo lang met elkaar praten
als zij willen, indien dat maar
betekent dat het vrede is in
Bayrut", aldus een inwoner
van Oost-Bayrut. Een ander
zei: „Ik heb mijn auto verloren
en mijn huis heeft schade op
gelopen. Maar wat weg is, is
vergeten Ik heb een nieuwe
bladzijde opgeslagen. Je moet
zo denken. Wij willen alleen
vrede en alles komt dan in
orde".
