wao Jongeren vaker in door psychische problemen Zorgen over aantasten van ontwikkelingshulp „Barbarij in Nederlands strafrecht" ^binnenland Schadeclaim tegen nalatige huisarts )e Vries tevreden over empo kabinetsformatie QeidóaQowumt ZATERDAG 7 OKTOBER 1989 PAGINA 3 Amsterdam in actie egen straatroof MSTERDAM De Amsterdamse politie iat zich extra inspannen om het aantal raatroven in de hoofdstad terug te drin- >n. De verschillende politie-districten ian voortaan nauwer samenwerken „om n vuist te maken tegen de straatrovers", et afgelopen jaar telde de politie 6.448 raatroven tegen 6.771 berovingen in 1987. kleine afname van het aantal gevallen volgens de politie te danken aan een aan- projecten, in twee districten, die de poli- eerder startte om straatroof tegeri te kian. Volgens de laatste cijfers van de poli- is 80 procent van de slachtoffers van dit isdrijf als toerist in Amsterdam. Daarvan de helft buitenlands. Onderzoek mishandeling aan boord marineschip DEN HAAG De Koninklijke Mare chaussee gaat de mogelijke mishandeling na van een marinier aan boord van de Hr.Ms. Abraham Crijnssen van de marine. De marinier-duiker zegt te zijn mishandeld tijdens een waakzaamheidsoefening deze week. De marinier werd tijdens de oefe ning „krijgsgevangene" gemaakt en aan boord van het schip „ondervraagd". De daarbij gebruikte ondervragingsmethoden deden hem besluiten aangifte te doen, al dus het ministerie. De marinier klaagt over ontvellingen en vocht in de benen. Hij werd bij de ondervraging aan zijn benen vastgebonden. Dat is bij een dergelijke oe fening niet de bedoeling, zegt Defensie. SUSTEREN Een inwoner van het Limburgse dorp Nieuwstadt gaat een schadeclaim van ongeveer 20.000 gulden indienen tegen zijn huisarts wegens nalatig handelen. Deze stap is een gevolg van een uit spraak van het medisch tuchtcolle ge, dat de huisarts heeft berispt om dat hij een 4-jarig zoontje van de in diener van de schadeclaim niet wil de bezoeken toen het jongetje ern stig ziek was. De affaire begon op 10 november 1987. Het 4-jarig zoontje van de familie Fakhar werd ziek. Zijn vader belde de huisarts. Deze weigerde te komen en schreef via de telefoon zetpillen voor. Toen de toestand van het patiëntje slechter werd, belde de vader opnieuw met zijn huisarts. Weer kwam hij niet en vplstond met het telefo nisch 'voorschrijven van een medicament. Pas toen de toestand 's nachts kritiek was geworden, verscheen de arts. Hij liet het jongetje meteen opnemen in het zieken huis, waar het kind enige uren later aan een soort nekkramp is overleden. Het medisch tuchtcollege ziet in dit voor val opnieuw een bewijs voor de risico's die aan telefonische consults verbonden kun nen zijn. In dit geval speelden ook nog taalproblemen mee tussen de huisarts en het Marokkaanse gezin. Sponsorloterij slaat aan ROTTERDAM De Sponsorloterij, waarbij inleggers na vijf jaar hun gehele inzet terug kunnen krijgen, blijkt een groot succes. Vier dagen na de start is er al tien miljoen gulden ingelegd, zo maakte de stichting fondsen Pro moties in Rotterdam, gisteren bekend. Gedu rende vijf jaar maken deelnemers kans op de hoofdprijs van een miljoen gulden. Het geld dat wordt verdiend aan de inleg, de rente, wordt aan goede doelen in ons land besteed. Door de inleg van nu al tien miljoen kunnen de - op dit moment - zes doelen gezamenlijk rekenen op een bedrag van 420.000 gulden per jaar. De zes doelen waar het geld naar toe gaat zijn Humanitas, Dierenbescherming, het Wereld Natuur Fonds, het Nederlands Sportmuseum, de Nederlandse Brandwondenstichting en de stichting HZZ De Eendracht. AANSLUITING SCHOLING EN WERK IS ABOMINABEL' PELDOORN Psychi- he problemen zijn in rs enemende mate oorzaak arbeidsongeschikt heid. Vooral onder jonge- werknemers is sprake dan een grote stijging. Zo zestig procent van de oep arbeidsongeschik- n tot 35 jaar 'afgekeurd', ndat ze door het werk in eestelijke moeilijkheden -aren gekomen. Een g jrgwekkende ontwikke- ng, vinden de bond van ehandicapten en arbeids- igeschikten (ANIB) en Nederlandse vereni ng voor arbeids- en be- riifsgeneeskunde ÏVAB). is ANIB-directeur F. an Deelen en NVAB-voorzit- >r R.D. Lindeboom beginnen problemen al in het onder lijs. Jongeren worden slecht oorbereid op hun loopbanen. volkomen verkeerde ver- vachtingen beginnen ze te verken. Teleurstellingen wor- len gevolgd door klachten ver stress, sfeer en werkdruk, et verhaal eindigt met ar- Bidsongeschiktheid. let beeld dat jongeren heb- en van het bedrijfsleven opt niet met de werkelijk er!", stelt Van Deelen, „Wat iverd reven gesteld: ze komen Dinnen en denken binnen (twee jaar directeur te zijn. Het idee dat je gewoon van onder af moet beginnen, is hen vreemd. De druk die daarvan 1 pet gevolg is, kan niet ieder- P ten aan". -pe nadruk die tegenwoordig i onderwijs en opvoeding op ndividualisering wordt gelegd Van Deelens ogen debet an het probleem. „Twintig, ertig jaar geleden was het ge- ig in alle lagen van de sa- lenleving nadrukkelijk aan- ezig. En iedereen kende de verhoudingen. Nu staan zelf bewustzijn en zelfstandigheid op de voorgrond. Bestaande gezagsverhoudingen worden minder gemakkelijk aan vaard". Thuis voelen Ook voorzitter Lindeboom van NVAB is ervan overtuigd dat het probleem in het onderwijs ontstaat. „De aansluiting tus sen scholing en beroep is wer kelijk abominabel". Met name de inhoud van het onderwijs schiet volgens Lindeboom schromelijk te kort. „Er wordt helemaal niets gedaan aan communicatie. Ze kunnen zichzelf absoluut niet verko pen. In het Amerikaanse on derwijssysteem krijgen ge- spreks- en presentatietechnie ken veel meer aandacht; dat zou hier oók moeten gebeu ren". Het gebrek aan aandacht voor communicatie bestaat volgens Lindeboom op alle on derwijsniveaus. Bedrijfartsen kunnen het no dige doen om te voorkomen dat mensen om psychische re denen afhaken, meent de NVAB-voorzitter. Althans wanneer ze tijdig ingeschakeld worden. „Daarom zou ziekte verzuim altijd bij de directe chef gemeld moeten worden. Die kan inschatten of de ziek temelding reëel is. Vermoedt hij dat er een andere reden is - de betreffende werknemer staat voor een zware klus of er zijn conflicten - dan kan hij de bedrijfsarts inschakelen. Zoals hij bij lichamelijke klachten aanpassingen kan adviseren, Groepsgesprekken in een klaslokaal. Veel leerlingen zouden slecht worden voorbereid op een baan. FOTO: SP kan hij dat ook bij motivatie problemen". Verder kunnen ook onderne mers het nodige doen aan om een overmaat aan stress te voorkomen, stelt Lindeboom. „Er moet een veel betere plan ning van loopbanen komen. Wat nu wel gebeurt is dat een vent op een stress-job gezet wordt en na vijf jaar afge schreven wordt. Dat mag na tuurlijk niet voorkomen. Bij het begin van een loopbaan moet dan vastgelegd worden, dat zo iemand na vijf jaar op een andere positie wordt ge zet". Bij het opstellen van loopbaan- planningeri kunnen bedrijfs artsen weer een adviserende rol vervullen. Ze kennen im mers de omstandigheden van het werk en zijn in staat om de gevolgen voor de gezondheid in te schatten. Bedrijfsartsen mogen dan in principe het nodige kunnen doen om arbeidsongeschikt heid (als gevolg en lichamelij ke en psychische problemen) te voorkomen, ze worden nog maar weinig ingeschakeld. Veel te weinig, vindt de NVAB. In een brief aan infor mateur Lubbers schreef de vereniging deze week, dat slechts veertig procent van de werknemers in Nederland ge bruik kan maken van a^e be drijfsgezondheidszorg. Geld „De overheid steekt geen cent in de bedrijfsgeneeskunde; het is een pure particuliere aange legenheid", verklaart Linde boom, „Het zijn dus alleen de grote bedrijven die er iets aan kunnen doen. Kleine bedrij ven hebben er geen geld voor en worden niet bereikt." De overhèid moet er voor zorgen, dat bedrijfsgezondheidszorg beschikbaar komt voor élle werknemers, vindt de NVAB. Alleen dan kan voorkomen worden dat het aantal arbeids ongeschikten over tien jaar meer dan een miljoen be draagt. FRANS BOSSCHER Vervolg van de voorpagina) )EN HAAG CD A-onderhandelaar Bert de Vries ertelde net als PvdA-onderhandelaar Kok dat er bij e formatie nog heel wat belangrijke onderwerpen be- proken moeten worden. Maar ook volgens hem is dat |een reden tot pessisisme. lij verwees naar de snelle oplossing van problemen als euthana- ie en gelijke behandeling. „Het zal u zijn opgevallen dat we aar de afgelopen dagen in een verrassend hoog tempo ui't zijn ekomen". Een vergelijkbaar moeilijk onderwerp vormt de oortschrijding van bepaalde nieuwe medische technieken, zoals unstmatige inseminatie en reageerbuisbevruchting. Er is lang epraat over de vraag of er op deze punten wetgeving nodig is. Met belangrijkste gespreksonderwerp echter was het akkoord e at vier fractiespecialisten donderdag op het punt van Gelijke lehandeling hadden bereikt. Hoewel het CDA nog steeds vindt at nieuwe wetgeving §igenlijk niet nodig is, ligt er nu een tekst waarvan ik denk dat mijn fractie daar redelijk mee uit de voe- en kan", aldus De Vries. Volgens het akkoord komt er een wet, ie discriminatie op grond van ras, geslacht, politieke gezindheid f seksuele gerichtheid tegengaat. nformateur Lubbers en de onderhandelaars hebben ook nog ge- proken over de basisvorming in het voortgezet onderwijs, raarbij alle 12- tot 16-jarigen in beginsel dezelfde lessen volgen. )e Vries meent dat op dit punt een akkoord „in zicht is". Costen levensonderhoud iets gestegen )EN HAAG De kosten van levensonderhoud zijn tussen half ugustus en half september licht gestegen. Het prijsindexcijfer oor de gezinsconsumptie is in die periode met een half procent estegen. Duurder werden onder andere dames- en herenkle- ing, schoeisel, eieren en varkensvlees. Ondermeer de prijs van offie daalde, zo blijkt uit bekendgemaakte cijfers van het Cen- Bureau voor de Statistiek. Geen vervolging na dood componist in bejaardenoord ALKMAAR/BERGEN Het openbaar ministerie in Alkmaar zal geen strafrech telijke vervolging instellen tegen de leiding of tegen enig personeelslid van het bejaardenoord De Haemstede te Bergen. De uitspraak verwijst naar de dood van de 85-jarige componist G. Frid. Deze overleed 13 september in het Brandwondencentrum te Be verwijk, nadat hij twee we ken daarvoor in De Haem stede door te heet water in bad ernstige brandwonden had opgelopen. Nadat Frid, die dement was, zelf heet water in zijn bad had laten lopen en schreeuwde, heeft het personeel „snel en op de juiste wijze" hulp geboden, zo meent de officier. De offi cier schrijft het overlijden van de oud-componist toe „aan een combinatie van fac toren, zoals leeftijd, algehële lichamelijke conditie en de brandwonden". A. Frid, ble zoon van de over leden componist, zei in een reactie geen genoegen te ne men met de constatering van het openbaar ministerie, dat de dood van zijn vader ken nelijk het gevolg is van een ongelukkige samenloop van omstandigheden. DE KNOLLEN y/////////"rPiLz, ixu love zgtoJ iw ik nemer uooff /7/ Vsraun mreft NA2Bje>i vene wflaj 2£VEW WCfeftEKbMENl- ACTIEVOERDERS VERBRANDEN UNIVERSITEITSBLADEN AMSTERDAM Actie voerende studenten hebben een deel van de oplage van het Universiteitsblad Folia verbrand uit pro test tegen advertenties van Shell die in het blad zijn opgenomen. Het zou gaan om in totaal 2.000 exemplaren van Folia. Het blad heeft een oplage van ruim 30.000. Vorige week was Folia, even als het universiteitsblad van de Landbouwhogeschool in Wage- ningen, ook al het doelwit van acties door onbekende studenten. Toen werden pagina's met Shell-advertenties uit een deel van de oplage gescheurd als protest tegen de aanwezigheid van de multinational in Zuidafrika. Shell plaatst in de bladen wervende advertentie voor aankomende academici. Betonblok tegen parkeren Twee reizigers in de slag met een betonblok op de luchthaven Schiphol. Met de betonblokken tracht de luchthaven een einde te maken aan het her en der parkeren van auto's. FOTO: ANP Kamervragen over asbesthoudende vloerbedekking DEN HAAG De asbest- houdende vloerbedekking (Novilon) houdt het PvdA-Tweede-Kamerlid Verspaget nog steeds be zig. Zij heeft minister Nij- pels van VROM gisteren schriftelijk gevraagd wie er uiteindelijk de hoge kosten die moeten worden gemaakt als het zeil wordt verwijderd, betaalt. Parti culieren kunnen dat wel iswaar zelf doen maar het is geen gezonde bezigheid want asbest is kankerver wekkend. Verspaget heeft informatie waaruit blijkt dat het oprui men door een professioneel bedrijf al gauw per woning duizenden guldens kost. Zij vindt dat de fabrikant daar maar voor moet opdraaien en heeft de minister gevraagd of hij wil laten onderzoeken of dat geregeld kan worden. Ver der moet de minister de consu ment via Postbus 51 waarschu wen voor de gevaren van as besthoudende vloerbedekking. Tenslotte moet Nijpels aange ven hoe het asbesthoudend materiaal - na verwijdering uit de woningen - onschadelijk wordt gemaakt. De zaak speelt al sinds juni toen Verspaget Nijpels vroeg de verkoop van deze vloerbe dekking te laten stoppen en de kosten van de saneringsopera tie op de fabrikant te verha len. Verder vroeg zij hem het publiek voor de gevaren van het asbesthoudend materiaal te waarschuwen en haar een lijst te geven met bedrijven die as besthoudende vloerbedekking leveren. Nijpels antwoordde haar dat hij zo'n lijstje niet kan produ ceren. Maar het asbesthoudend zeil zou onderwerp van beraad worden op de ministeries van VROM, WVC en sociale za ken, zo beloofde hij. Tegelijkertijd kondigde de consumentenorganisatie Kon- sumenten Kontakt aan het mi nisterie van WVC voor de rechter te dagen als het de No- vilon-fabrikant (Forbo-Krom- menie) niet verplichtte juiste informatie aan de gebruiker te verschaffen over veilige ver wijdering van de vloerbedek king. Het omstreden zeil werd tussen 1970 en 1981 op de markt gebracht. In de onder laag zit asbest. Dat komt bij verwijdering vrij. Volgens de Arbeidsinspectie brengt dit ri sico's voor de volksgezondheid met zich mee. DEN HAAG De vier organisaties voor ontwik kelingssamenwerking, Ce- bemo, Hivos, ICCO en No- vib, maken zich grote zor gen over de dreigende aantasting van de Neder landse ontwikkelingshulp. De organisaties reageer den gisteren op voorstel len van invloedrijke CDA-poIitici als minister Van den Broek van bui tenlandse zaken en beoogd CDA-fractievoor- zitter Brinkman om te korten op de Nederlandse hulp. Volgens de organisaties zijn die voorstellen in strijd met het verkiezingsprogramma van het CDA. Daarin staat dat 1,5 procent van het netto na tionaal inkomen aan ontwik kelingshulp moet worden be steed en dat de begroting voor ontwikkelingssamenwerking moet worden geschoond van posten die er eigenlijk niet op thuishoren, zoals de opvang van vluchtelingen in Neder- Bovendien bestaat er interna tionaal geen verschil van me ning over dat een verdubbe ling van de huidige hoeveel heid internationale hulp nodig is om het inkomen per hoofd van de bevolking op het huidi ge niveau te handhaven. En daarvan valt voor een aantal Derde-Wereldlanden al niet te leven, stellen de vier organisa- Zij hebben zich onder meer gestoord aan minister Van den Broek die er, overigens zonder overleg met zijn CDA-collega Bukman van ontwikkelingssa menwerking, voor heeft ge pleit het democratiseringspro ces in Oost-Europa te steunen met geld uit de begroting voor ontwikkelingssamenwerking. De vier organisaties, die sa- merr ruim 6 procent van deze begroting aan projecten mogen besteden, wijzen erop dat zij vorig jaar al een derde van de projecten die zij vanuit de Derde Wereld krijgen aange reikt, hebben moeten afwijzen wegens geldgebrek. Zij steu nen van harte de oproep die minister Bukman samen met Noorwegen, Zweden, Finland, Denemarken en IJsland heeft gedaan om de internationale hulpstroom naar de ontwikke lingslanden juist te vergroten. ADVOCAAT-GENERAAL PROF. MR. J. LEIJTEN: UTRECHT Dat het terbeschikkingstellen van delinquenten in het hui dige strafrecht niet wordt gezien als een vrijheids straf, is een vorm van „barbarij". Niet zelden leidt het er toe dat min of meer 'gestoorde' daders zwaarder gestraft worden dan hun 'normale' colle ga's, met name als ze zo wel tbs krijgen als gevan genisstraf. Dat heeft prof. mr. J. Leijten, advocaat- generaal bij de Hoge Raad, gisteren gezegd op een symposium in Utrecht dat was georgani seerd ter gelegenheid van het veertigjarig jubileum van het Pieter Baan Cen trum. „Sinds de doodstraf is afge schaft", zo zei Leijten, „vin den wij dat een overheid haar onderdanen niets ergers aan kan doen dan hen de fysieke vrijheid ontnemen". Die be wuste schending van het recht op vrijheid mag de overheid alleen plegen in nauwkeurig omschreven ge vallen, namelijk als het gaat om een burger die zich schul dig heeft gemaakt aan ver wijtbaar strafbaar om iemand die een gevaar vormt voor zijn omgeving. „Daarbij hebben we het ons zelf extra moeilijk gemaakt door te opteren voor een schuld-strafrecht; geen straf zonder schuld. Dat strafrecht bevindt zich echter in een nog zeer primitief stadium, omdat het ons maar niet lukt de mate van schuld wetenschap pelijk vast te stellen. We zien wel dat er arsenicum in de erwtensoep zit, maar niet hoe- Deze structurele onwetend heid moet volgens Leijten als consequentie hebben dat de rechter zich bescheiden op stelt als hij straft; bescheiden in die zin, dat hij zich het sub jectieve van zijn oordeel be wust is. En om te voorkomen dat die subjectiviteit omslaat in willekeur moeten rechters zien te komen tot een „goed geïnformeerd circuit", aldus Leijten. „Er moet serieus werk gemaakt worden ge maakt van een vergelijking van strafoplegging. Het trof mij onlangs weer bij de Hoge Raad toen ik zag hoe een va der die zijn dochter jarenlang misbruikt had tot zes maan den gevangenisstraf was ver oordeeld en iemand die een advertentie plaatste waarin hij meedeelde dat er in de wo ning van een officier van jus titie nogal plezier viel te bele ven op erotisch terrein ook. Het hoge ambt van de officier was aangetast. Ik vroeg me af, als ze dat van mij zouden zeg gen, zou ik dat dan ook zo hoog opnemen? Ach nee, ik zou het wel aardig vinden dat ze mij nog tot iets dergelijks in staat achten". Als tweede consequentie van het adagium 'zonder schuld geen straf' noemde Leijten dat de rechter die zwaarder straft dan de schuld vereist, onrechtvaardig handelt. En die opmerking ontsteeg het niveau van open deuren toen Leijten er aan toevoegde dat de rechter bij een lagere toe rekeningsvatbaarheid dus ook een lagere straf moet opleg gen. „De grote fout van ons strafrecht is dat dat niet ge beurt". Door de combinatie van tbs (opname in een in richting tot genezing is gecon stateerd, dat wil zeggen: voor onbepaalde tijd) en gevange nisstraf worden minder toere keningsvatbare delinquenten vaak zwaarder gestraft dan andere. De verklaring daarvoor ligt onder meer in het feit dat rechters geneigd zijn de tbs niet als straf te zien, ze be schouwen het als therapie. Wie verminderd toereke ningsvatbaar wordt geacht (na in het jubilerende Pieter Baan Centrum te zijn onder zocht), kan dan een gevange nisstraf krijgen voor datgene waarvoor hij wél toereken een 'normale' dader voor een moord vijf jaar gevangenis zou krijgen, hoe bereikt de rechter dan dat een 'gestoor- baar, en tbs voor datgene de' dader' niet langer dan vijf jaar de dupe wordt? Zolang hij niet 'genezen' is, wordt zijn rechte, aldus Leijten. „Vier tbs niet beëindigd, al duurt jaar tbs is net zo erg als vier het tien of vijftien jaar. jaar cel. Het moet ook als s danig mee-gerekend worden. Straffen is opzettelijk leed be- Leijten gaf wel aan hoe de rechter moet tellen als hij een combinatie van straf en tbs rokkenen, en dat is bij tbs geeft: „Tbs moet altijd meteen evenzeer het geval als bij de- ten uitvoer worden gebracht tentie". De rechter die zowel en geldt als vrijheidsontne- gevangenisstraf als tbs oplegt, ming dubbel". Om dat con- moet zorgen dat de combina- creet te maken: voor de be- tie van die twee niet zwaarder roemdste terbeschikkingge- is dan de straf die hij voor stelde delinquent van dit mo- hetzelfde feit zou geven aan ment, Ferdi E„ zou het bete een 'normale' dader. Anders kenen dat hij nu eerst in the- is hij „verschrikkelijk on- rapie zou mogen (in werke- rechtvaardig" bezig, aldus lijkheid wacht hij daar nog Leijten. „Het doet denken aan steeds op). De jaren die zijn de middeleeuwen. Stel: de behandeling zou duren, zou rechterhand van een dief zal worden afgehakt. Maar voor dat het zover is, krijgt hij hij mogen vermenigvuldigen met twee en wat daarna nog overbleef van zijn gevange- plotseling een vergiftiging of nisstraf van twintig jaar zou zo, en daarom moet de dokter die hand amputeren. Zegt de rechter: dat is therapie, dat telt niet mee. Je andere hand moet er ook af". Op de vraag op welke wijze de rechter moet bepalen hoe hij moeten uitzitten. Het hem perspektief verschaffen. Dat is wat hij nu, begonnen aan zijn gevangenisstraf, in afwachting van een therapie van onbepaalde duur, mist. Leijten: „Als ze over honderd zwaar een oplegde tbs-maat- jaar terugkijken op onze don- regel weegt, ging Leijten niet gedetailleerd in. Er ligt daar een probleem, omdat tbs niet in jaren wordt uitgedrukt. Als kere twintigste eeuw, zullen ze zich hevig verbazen op deze vorm van barbarij". STEVO AKKERMAN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 3