Construed vistisch eerbetoon aan Den Haag Metro als uitgangspunt voor kijkje in stad CeidóaQowuvnt EXPOSITIES BIJ SYTSEMA GALLERY EN ARTI ET INDUSTRIAE Labyrinth: muzikale explosie van kracht KUNST WOENSDAG 4 OKTOBER 1989 PAGINA 17 Eerste uitzending Yeronique trekt gemiddeld 440.000 kijkers AMSTERDAM De eerste uitzending van het com merciële tv-station Veronique, heeft maandag in ons land gemiddeld 440.000 kijkers getrokken. Het markt aandeel van Veronique bedroeg toen ongeveer 13 pro cent. Dat betekent dat gemiddeld één op de acht Ne derlanders van zes jaar en ouder het nieuwe net heeft bekeken. Het meest bekeken programma was „Gaan met die ba naan", dat 610.000 kijkers trok. Dit blijkt uit de eerste resultaten van het Continu Kijk Onderzoek dat door het onderzoeksbureau Intomart is verricht. Het onder zoek wordt uitgevoerd in opdracht van NOS en STER. Uit de eerste cijfers concludeert het onderzoeksbureau „met enige voorzichtigheid" dat de zender Nederland 2 zijn marktaandeel lijkt te handhaven. Nederland 1 en Nederland 3 hebben in vergelijking met vorige week maandag hun marktaandeel zien slin- Europese toernee van Stevie Nicks DEN HAAG Stevie Nicks, de lead-zangeres van Fleetwood Mac onder neemt in november haar eerste Europese tournee. Met haar Amerikaanse band geeft zij een eenma lig concert in het Rotter damse sportpaleis Ahoy', dat zal plaatsvinden op dinsdag 21 november. De special guest is deze keer behoorlijk 'special': Ri chard Marx and His Band, hoog in de Nederlandse hitlijsten zowel met single als lp. Voorverkoop voor dit optreden begint zater dag 7 oktober. Culturele karavaan „Cry of Asia" trekt door Nederland 'Cry of Asia', naar Korzo Theater en Konink lijke Schouwburg. foto: pr DEN HAAG Een culturele karavaan met zestien prominente kunstenaars uit Azië en de omgeving van de Stille Oceaan brengt het spektakel „Cry of Asia" naar Nederland. Van 15 oktober tot en met 2 november doet de karavaan een aantal steden in ons land aan, 26 t/m 28 oktober het Korzo Theater en 2 november de Ko ninklijke Schouwburg in Den Haag. Door middel van toneel, poppenspel, dans, muziek en zang kan Nederland kennis maken met recente ontwikkelingen in de hedendaagse Aziatische kunst. Deelne mers aan de karavaan komen onder meer uit Japan, Indonesië, Thailand, Vietnam, India, Australië en Zuidkorea. De moderne kunst uit Azië is, in tegen stelling tot de traditionele Oosterse kunst, nog niet erg bekend in West-Europa. „Cry of Asia" wil met haar voorstellingen ook de aandacht vestigen op de huidige sociale problematiek in Azië. Een poppenvoor- stelling over kinderen in Aziatische slop penwijken en een satirische monoloog over een Japanse macho in de rosse buurt van Tokio zijn voorbeelden van de uiteen lopende optredens. Het festival trekt in vier maanden door een aantal Westeuropese landen. De pre mière vond plaats in het Franse Avignon. De groep is ook al in Groot-Brittannië ge weest en zal nog een bezoek brengen aan Oostenrijk en de Bondsrepubliek Duits land. Op vijftien oktober is de première in de stadsschouwburg van Amsterdam. De ar tiesten zullen gezamenlijk, binnen één voorstelling, ieder in hun eigen taal de traditionele legendes, moderne theater technieken en huidige problematiek van hun land met elkaar verbinden. Ook zullen er meer dan dertig optredens in kleine theaters van alle zes te bezoeken steden gegeven worden. Naast theater voorstellingen worden ook exposities, workshops en forumdiscussies gehouden. Er worden bijvoorbeeld workshops voor Tamils, verpleegkundigen in'de drugs hulpverlening, migranten en studenten van de kunstacademie georganiseerd. Conlon na Mahler nu ook Bruckner Rotterdams Philharmonisch Orkest onder leiding van James Conlon in werken van Beethoven en Bruckner. Solist de pianist Stephen Hough. Herhalingen vanavond en morgen avond. De Doelen, Rotterdam. James Conlon heeft zich in zijn Rotterdamse periode ont wikkeld tot Mahler-dirigent. Op dikwijls magistrale wijze heeft hij de verklanking van de symfonieën tot stand ge bracht. Bruckner is een geheel ander verhaal en het was dan ook zeker verrassend dat hij gisteravond Bruckners zeven de symfonie uitvoerde. Con- lons opvolger Jeffrey Tate heeft het Rotterdamse publiek veel Bruckner toegezegd en om die belofte in daden om te zetten brengt hij in mei vol gend jaar met het Rotterdams Philharmonisch Orkest als op maat de achtste symfonie. Op het moment dat Conlon be sloot de zevende symfonie op de lessenaars te zetten had de orkestleiding nog geen contact gehad met Tate, dus de muzi kale daad van Conlon zich na Mahler ook op Bruckner te werpen moet op toeval berus ten. Bruckners zevende is vooral bekend en geliefd ge worden vanwege het Adagio, in feite treurmuziek, gecompo neerd na het overlijden van Richard Wagner. Dit Adagio vormde ook in de visie van Conlon het zwaartepunt, een visie die niet 'tot op de bodem' ging, de dramatiek werd niet extra aangezet en ook de ge- voelsuitbarstingen in de overi ge delen hield Conlon binnen de perken. Jammer dat het sa mengaan tussen Conlon en het Rotterdams Philharmonisch nog te weinig tijd biedt om Bruckner verder uit te diepen. Solist op dit concert was de Engelse pianist Stephen Hough die het Derde Piano concert van Van Beethoven voor zijn rekening mocht ne men. Hough is een musicus die veel in zijn mars heeft, maar de ritmische vrijheden die hij meent zich te kunnen permite- ren werken storend. Boven dien bezat deze vertolking geen greintje gratie, geen mo ment van muzikale speelsheid. Op enkele passages na maakte de weergave een onverbidde lijke indruk en opmerkelijk genoeg paste Conlon zich daarbij aan. ADRIAAN HAGER Sytsema Gallery, Aert van der Goes- straal 15, Den Haag. Nigel Kent (schilderijen). Geopend van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 uur tot 18.00 uur. Zaterdag en zondag van 13.00 uur tot 17.00 uur. Tot en met 12 oktober. Arti et industrial, Noordeinde 79, Den Haag. Werk van leden: Henny van Diest, Hannie de Jong, Tenkh en Kitty Veelenturf. Geopend van dins dag tot en met zaterdag van 11 uur tot 17 uur. Zondag van 13.00 uur tot 17.00 uur. Tot en met 12 oktober. DEN HAAG Bijna tien jaar was de kunstenaar Nigel Kent (54) van het toneel verdwenen. Omstreeks 1979 nam hij voor het laatst deel aan een exposi tie, daarna trad de stilte in. Naar eigen zeggen ging hij zich aan studie wijden. Nu is hij terug met een solo-exposi tie bij Sytsema Gallery. Zo'n lange afwezigheid zou kunnen duiden op onzeker heid en het zoeken naar nieu we vormen en ideeën. Toch is dat niet het geval: het jongste werk is geen experiment of een aarzelend begin van een nieuwe ontwikkeling. Nee, hier is een schilder aan het werk die precies weet wat hij wil en zijn concept met grote gedrevenheid ten uitvoer brengt. Nigel Kent is van origine Au straliër, opgeleid aan het Syd ney Art College. Sinds 1960 woont hij in Europa, eerst in Londen, later in Amsterdam. Zijn constructivistisch werk trok eind jaren zestig in Enge land de aandacht, wat leidde tot exposities bij onder andere Nigel Kent voor zijn constructivistische werk, dat nog tot en met Gallery. de fameuze Hamilton Galle ries. Voor de beeldtaal die Nigel Kent gebruikt wordt wel de term 'hard edge painting' ge bruikt. Hij schildert monoch rome kleurvlakken die haar scherp, langs een rechte lijn, op elkaar stuiten. In niets is het persoonlijk handschrift van de schilder te bespeuren: de verf is op een volkomen egale manier op het doek ge bracht (onder hard-edge schil ders is de verfspuit populair). Het verrassende van Nigel Kent is dat hij, in tegenstelling tot veel collega's, zijn inspira tiebronnen prijsgeeft. De ab stracte doeken hebben een re latie met de tastbare wereld. Drie recente werken zijn opge dragen aan de stad Den Haag. Op het grootste werk, getiteld The City-The Extended, heeft Kent talloze driehoeken van diverse afmetingen geschil derd en ook velden in de vorm van een trapezium. Hij ge bruikt drie monochrome kleu ren: geel en groen (zeer Haags) en blauw (de zee?); de onder grond is wit. De kleurvelden zijn volgens een ingewikkeld geometrisch schema over het doek verdeeld. Naar het hart van het schilderij worden de vlakken kleiner en staan ze dichter opeen. Met de nodige fantasie valt hierin een geab straheerde stadsplattegrond te ontdekken. De tweedimensio nale stad: gebouwen geredu ceerd tot een plat vlak. Op een tweede wat kleiner doek heeft Kent opnieuw een wirwar van velden geplaatst die de suggestie wekken over elkaar heen te vallen, de ach tergrond is nu zwart. Dit is de stad bij nacht. Er straalt een enorme dynamiek en bewe ging uit, vooral ook omdat er zoveel verticale en diagonale lijnen over het doek lopen. De horizontale lijnen die rust zou den kunnen brengen, zijn minder talrijk. Bij de eerste aanblik maakt het werk van Nigel Kent een chaotische indruk: talloze vel den van diverse afmetingen in felle kleuren en een overdaad aan kruisingen van diagonale en verticale lijnen. Het frap pante is dat in die chaos al snel een zekere ritmiek en een ba sispatroon te ontdekken valt. Het is een chaos met structuur, zoals die ook in de natuur door wetenschappers wordt ont dekt. Zo beschouwd heeft Ni- gel Kent de stad raak gety peerd: beweging, dynamiek en verandering, maar wel vol gens zekere regels: de tram kiest altijd dezelfde route. Piet Mondriaan abstraheerde eveneens de moderne metro pool in zijn Broadway Boogie- Woogie. In vergelijking met de City-reeks van Nigel Kent is de opbouw van Mondriaans werk veel harmonieuzer en helderder; de dynamiek zit ge vangen in de horizontale en verticale banen. De andere aartsvader van het constructivisme, Malevich, is zeer nadrukkelijk aanwezig op de expositie van Nigel Kent. Het zo befaamde 'zwarte vier kant' keert op vier schilderijen terug, maar dan wel een be werkt of misschien zelfs ver minkt zwart vierkant. Nigel Kent plaatst het achter een hekwerk van rode balken of snijdt er rechthoekige repen uit. Ook na het zwarte vier kant is er nog constructivisme mogelijk, zo lijkt Kent te wil len zeggen. Hoewel hij eerbied voor deze ikoon van het mo dernisme heeft, laat hij zich er niet het zwijgen door opleg gen. Sytsema Gallery heeft met Ni- gel Kent een zeer consciën tieus schilder in huis gehaald. Hij heeft zich een heldere taak gesteld en weet die op over rompelende wijze tot uitdruk king te brengen. Mooi of lelijk zijn hier niet de criteria; het is de consequente stellingname die bewondering afdwingt. „Boom van een vent" van Tenkh, te zien in Arti et Industriae. foto: pr van vogels: met enkele dikke lijnen zet ze die beesten trefze ker neer. Soms wekt de teke ning associaties op met sierlij ke oosterse kalligrafie. Bij Arti et Industriae hangen nu ook enkele tekeningen van bomen en dansers. Ze zet tegenwoor dig stappen buiten de vogel wereld. Het beeld blijft echter even kwetsbaar en gracieus. Kitty Veelenturf exposeert te keningen en objecten die uit dezelfde inspiratie geboren moeten zijn. Er staat een aan tal fragiele machines die stil werden gezet op een moment dat ze druk bezig waren met hun werk: de Zandtekenaar, de Krasser en de Poetser. Het zijn uiterst kleine objecten die met één keer blazen al omver zullen liggen. Het aardige is dat hun tegenvoeters in de echte wereld altijd robuust en zwaar zijn. De overige beelden van Kitty Veelenturf hebben een marmeren of stenen voet waaruit enkele dunnen sprie ten van fiber omhoog steken. Beeldjes met een aardse sokkel en een uiterst lichte opbouw Op de steen ligt soms een dun laagje zand. Telkens treffen zwaar en licht elkaar in dit werk. HANS OERLEMANS Hannie de Jong Bij Arti et Industriae expose ren momenteel vijf leden van de kunstenaarsvereniging. Henny van Diest maakt kleur rijke en vrolijke schilderijen die doen denken aan kinderte keningen. De humoristische fi guren hebben vaak een aan doenlijke en wat bizarre ana tomie. Er spreekt warmte en emotionaliteit uit dit werk. De doeken van de Haagse kunstenaar Tenkh zijn uiter mate hard. Hij schetst een we reld waar bio-technologie en genetische manipulatie de schepping door de war hebben gegooid. Een hond baart een baby, de romp van een mens draagt een ezelskop en bij een ander beklagenswaardig per sonage hebben hoofd en ar men plaatsgemaakt voor boomstronkjes. Dit werk laat niets te raden over: de bood schap dringt zich ongeneerd aan de toeschouwer op. Daarin schuilt dan ook meteen de zwakte: het is alles te eendui dig en te voorspelbaar. Het werk van de Rotterdamse kunstenares Hannie de Jong ademt een totaal andere sfeer; haar grote liefde zijn vogels. De afgelopen jaren heeft ze talloze tekeningen gemaakt Tentoonstelling over architect Jan Wils DEN HAAG Het woning bouwcomplex Papaverhof in de Haagse bloemenbuurt, dat tussen 1919 en 1922 naar een ontwerp Yan de architect Jan Wils werd gebouwd en toen tot over de grenzen de aan dacht trok, is compleet geres taureerd. Ter gelegenheid daarvan organiseert de Haagse Kunstkring in het eigen ge bouw aan de Denneweg een expositie onder de titel „De stijl van Jan Wils". Buitenlandse architectuur-tijd schriften erkenden de in 1972 overleden Wils destijds als één van de toonaangevende Euro pese architecten. Hij was lid van de befaamde Stijl-bewe ging en behoorde dus tot de toenmalige avant-garde van de architectuur. Hij had ook grote invloed op „De Nieuwe Haag se School", een architectuur stroming in het vooroorlogse Den Haag. Zijn inbreng is tot op heden te herkennen in de Haagse uitbreidingswijken uit de jaren twintig en dertig, te weten het Benoordenhout, het Bezuidenhout, Marlot, Kijk duin, de Vogelwijk, de Bloe menbuurt, de Vruchtenbuurt, Waldeck en Groenendaal. Op de tentoonstelling zijn vooral ontwerptekeningen van Wils te zien. Behalve het ont werp voor de Papaverhof zijn er tekeningen te zien van on der meer diverse flat- en kan toorgebouwen in Den Haag, het dansinstituut aan de Laan van Meerdervoort, en het City-theater. Sommige van de volgens de samenstellers schit terende ontwerpen zijn nooit eerder geëxposeerd. Verder zijn er een dia-presentatie over De Nieuwe Haagse School, maquettes en historische foto's. De Haagse Kunstkring organi seerde de tentoonstelling met het Haagse Bureau Monumen tenzorg. De tentoonstelling duurt van 14 oktober tot en met 2 november. Labyrinth, met v.l.n.r. Jasper van 't Hof, Julia Loko en Cesar Zuiderwijk. foto: kees tabak Circustheater, Den Haag: Labyrinth met Rotterdams Philharmonisch Or kest. Op 11 oktober (20.15 uur). DEN HAAG In het Scheve- ningse Circustheater treedt 11 oktober op de groep Laby rinth. Het ensemble, in 1985 opgericht, had tijdens het eer ste concert met het Rotter dams Philharmonisch Orkest meteen zo veel succes, dat de uitvoering enkele malen op te levisie werd uitgezonden. De jaren daarna groeide Laby rinth uit tot een hechte band, onder leiding van Cesar Zui derwijk. Deze laatste, in hech te samenwerking met toetse nist Jasper van 't Hof, die sa men hun muzikale ei in dit project gemakkelijk kwijt kon den: „Bij de Golden Earring speelde ik heel strak, terwijl Jasper in zijn jazz veel meer ruimte heeft. Bij Labyrinth is het precies omgekeerd." Laby rinth is een krachtexplosie van topmusici die allen op het eigen instrument kunnen uit blinken. Deze musici zijn Ce- sar Zuiderwijk slagwerk, Jas per van 't Hof toetsen, Julia Loko zang, Nuppy Noya per cussie, Eef Albers gitaar, Nico las Fiszman bas en Bob Malach saxofoon. Big City Metro. Documentaire-serie. Veronica-televisie. Nederland 2 om 18.15 uur. Zaterdag. HILVERSUM Wie een stad wil leren kennen, moet een ri tje maken met de metro. Die sfeer ademt de twaalfdelige se rie „Big City Metro". Het is een onderhoudende reeks die de kijker een blik biedt in an dere culturen en hun gewoon ten en hem tevens een beetje het gevoel geeft passagier te zijn. „Big City Metro", inmid dels wereldwijd verkocht, is een eerste co-produktie tussen Veronica, die de reeks als eer ste op het scherm brengt, het NOB en het Japanse NHK, een samenwerking die het ko mend jaar verder zal worden uitgebouwd. De Amerikaanse producer Su san Francis, tegenwoordig woonachtig in Londen, is ver antwoordelijk voor de serie. Ze reisde een jaar lang de we reld rond om met verschillen de cameraploegen de beelden te schieten. „Werken met de Japanse ploeg was het moei lijkst. Op het laatst hadden we een hele serie gebaren ontwik keld om de communicatie wat sneller te laten verlopen, dan via de tolk. Tenslotte laten treinen en gebeurtenissen niet op zich wachten". Eigen verhaal Bang dat ze in herhalingen zou vallen, is Susan geen mo ment geweest. „Elke stad heeft zijn eigen verhaal, zijn eigen uitstraling. Zo heeft Seoul de meest comfortabele, Tokio de meest complexe en Madrid de meest romantische onder grondse. Ik kwam er al snel achter dat een kijkje nemen in de metro een interessante ma nier was om de stad erboven te leren kennen. Vaak is de ondergrondse de peiler van een stad, laten de metro-sta tions zien wat zich boven hun hoofd afspeelt". Susan Francis had keuze ge noeg toen de serie begin vorig jaar in zijn voorbereidende fase was. Er zijn in totaal 56 steden met een metro, al zijn ze niet allemaal even interes sant. „Ik kreeg het idee voor deze reeks toen ik in Parijs aan het werk was. Wat mij op viel, was het verschil tussen Londen en Parijs, maar ook dat ze veel gemeen hadden. Ik heb uiteindelijk gekozen voor vier metro's in het Verre Oos ten, vier in de Verenigde Sta ten en vier in Europa, hoewel dat laatste niet helemaal waar is omdat ik een Europese on dergrondse heb ingeruild voor die van Calcutta. Waarom? Vanwege het interessante ver haal. Het is de metro waar ik het meest van hou. De stad is er ook zó trots op. En het ver schil tussen het leven boven en onder de grond is enorm. Zo wordt de hitte, beneden ge compenseerd met een goed werkende airconditioning' Tweede reeks „Het liefst deed ik gelijk een tweede reeks want ik sta te poppelen om bijvoorbeeld ook Moskou en Parijs in beeld te brengen. Het wil echter niet zeggen dat het filmen altijd een fluitje van een cent was. Behalve dat het stereo-geluid mij de nodige kopzorgen heeft gegeven, was niet elke stad even overtuigd van mijn goede bedoelingen of het nut van zo'n reeks. Zo was het filmen in India heel moeilijk omdat we geen toestemming kregen. Ik heb vijf dagen moeten pra ten voordat het mocht. Berlijn was ook niet gemakkelijk. Dat had vooral met het verschil tussen het oostelijk en weste lijk deel van de stad te maken. Maar soms werden we terug gevraagd en in de uitzending van Beijing zit een interview met Li Shusien, de weduwe van de laatste keizer. Het was haar eerste televisie-interview. In Beijing was overigens van een schrille tegenstelling spra ke. Zo beleeft en voorkomend als de Chinezen boven de grond zijn, zo onbeschoft zijn ze in de metro. De manier waarop zij zich al duwend en met de ellebogen werkend toegang verschaffen tot de treinen, ben ik nergens anders tegengekomen". „Big City Metro" toont niet al leen rijdende treinen. Susan neemt de kijker ook mee naar boven. Deze beelden worden afgewisseld met interviews, die toelichtend dan wel amu sant zijn. Soms is het materiaal dat boven en onder de grond werd geschoten gelijk ver deeld, soms ligt die verhou ding behoorlijk scheef, zoals in de uitzending over China. Su san. „Uitgangspunt was een goede serie. Bij de aflevering over New York bijvoorbeeld bleek het leven onder de grond een interessant verhaal op te leveren, er ook van uit gaande dat het leven boven de grond genoeg bekend is. In Beijing bijvoorbeeld lag dat net andersom". Voor Susan Francis blijft het ondergrondse van Londen was de eerste in de wereld. Nadat hij grondig was verwaarloosd, wordt nu hard gewerkt aan de modernisering ervan. foto: pr niet bij deze serie alleen. Tij dens de opnamen had ze een fotograaf bij zich die zulke schitterende platen schoot dat er binnenkort een fotobook verschijnt en ook de muziek, die Rolf Kent speciaal voor de reeks componeerde, noemt Su san zo interessant dat ze mo menteel op zoek is naar een platenmaatschappij. De produ- cente is inmiddels zo verkik kerd geraakt op ondergrondse treinen dat ze tegenwoordig bii een bezoek aan een metro-stad eerst even onder de grond duikt voor een ritje. Susan: „Ik vind het zo gezellig beneden". Haar huis in Londen hangt in middels vol met metro-posters en een eerste optie op een kunstwerk van een Canadese kunstenaar, die gespecialiseerd is in het schilderen van metro- taferelen, is inmiddels een feit. „Die liefde voor treinen ver lies ik nooit meer". HANS PIËT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 17