Een strijd met twaalf advocaten
CDA en PvdA moeten het nu
nog 'sociaal' eens worden
Verschil in premies
ziektekosten kleiner
Hoogleraar: Nieuwe ijstijd komt er aan
Proef met
schone
brandstof
STER SCHAT VERLIES OP 100 MILJOEN GULDEN
Oorprothese slechts zelden een opplossing
Geen ontwikkelingshulp
naar Polen en Hongarije
BINNENLAND
EeidacGoumnt
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1989 PAGINA 3
UTRECHT In het KLOZ, de overkoepelende or
ganisatie van particuliere ziektekostenverzekeraars,
is overeenstemming bereikt over een verkleining
van de premieverschillen. Dat gebeurt door het
vaststellen van een onder- en bovengrens. De laag
ste premie wordt minimaal 110 en de hoogste maxi
maal 181 gulden per maand. Deze premies zullen
gelden voor een uitgebreide dekking, vergelijkbaar
met die van de standaardpakketpolis.De premies
voor polissen met een lagere dekking of een hoger
eigen risico zijn lager. De Tweede Kamer dringt al
geruime tijd aan op een minder groot verschil tus
sen hoog en laag om de solidariteit tussen gezonden
en zieken te vergroten. Verzekeraars 'lokken' ge
zonde jongeren met zeer lage premies, terwijl oude
ren, die een zwaarder risico vormen, soms extreem
hoge premies betalen.
Unieke opleiding gestart
voor verpleeghuisarts
AMSTERDAM Aan
de medische faculteit van
de Vrije Universiteit in
Amsterdam is gisteren
officieel de eerste erken
de beroepsopleiding tot
verpleeghuisarts gestart.
Volgens de VU is deze
opleiding uniek in de we
reld. Een commissie van
de artsenorganisatie
KNMG en de Nederland
se Vereniging van Ver
pleeghuisartsen hebben
op de instelling ervan
aangedrongen. De oplei
ding duurt twee jaar. De
afgelopen dertig jaar zijn
er in Nederland 321 ver
pleeghuizen gebouwd,
die samen ruim 50.000
patiënten hebben. Door
de vergrijzing zal dit aan
tal in de toekomst waar
schijnlijk verder stijgen.
Aanvankelijk namen de
huisartsen de medische
zorg in de tehuizen op
zich. Maar de concentra
tie van chronisch zieken,
invaliden en ouderen is
nu niet meer in te passen
in de gewone huisart
spraktijk.
AMSTERDAM De
komst van een nieuwe
ijstijd binnen een paar
duizend jaar is zeer
waarschijnlijk. De ge
volgen daarvan zullen
groter zijn dan tot nog
toe werd aangenomen.
Niet alleen zal de bevolking
op aarde tot een fractie ge
reduceerd worden, ook de
tropische regenwouden
rond de evenaar zullen in
grijpende veranderingen
ondergaan.
Dat concludeert prof. dr. T.
van der Hammen, hoogle
raar in de palynologie (de
wetenschap van fossiele
pollen en sporen) uit zijn
onderzoek naar ecologische
systemen in het Andesge-
bergte en het Amazonebek
ken. Gegevens daaruit
maakte hij gisteren bekend
tijdens zijn afscheidsrede
aan de Universiteit van
Amsterdam.
De enige onzekerheid die
de komst van een ijstijd in
de weg staat is volgens Van
der Hammen de invloed
van de mens op het milieu.
„Door de toename van de
landbouw, het gebruik van
metalen en door de indus
triële revolutie is de ontbos
sing in de wereld al verder
gevorderd dan die welke
een ijstijd zou veroorzaken",
stelde Van der Hammen in
zijn nogal somber betoog.
Het broeikas-effect dat onze
huidige activiteiten veroor
zaken mag dan misschien
een ijstijd voorkomen, het is
volgens de hoogleraar „zeer
wel denkbaar dat hierdoor
de voedselproduktie nega
tief wordt beïnvloed en dat
de zeespiegel ongekend zal
stijgen".
„In plaats van de natuur te
gebruiken, is de mens de
natuur steeds meer gaan
misbruiken" zei de hoogle
raar. Dat inzicht heeft vol
gens Van der Hammen ge
leid tot de huidige milieube
weging en daar is zijn hoop
op gevestigd. „Het is goed te
herinneren aan Franciscus
van Assisi. Rond het jaar
1200 was hij de geboorte
van het religieus geïnspi
reerde idee van eenheid
met de natuur. Het francis-
canisme is een voorbeeld
voor vele generaties en le
vert de grondslag voor de
huidige milieu-bewegin
gen".
Kabinet helpt
ex-aaw'ers niet
DEN HAAG Het kabi-
net wijst alle. mogelijkhe
den van de hand om de
circa tweeduizend mensen
die op 1 juni 1990 hun
aaw-uitkering verliezen fi
nancieel niet in de proble
men te brengen. In een
brief aan de Tweede ka
mer schrijft staatssecreta
ris De Graaf van sociale
zaken dat het kabinet
niets voor hen wil doen.
„Hoezeer het ook begrip
heeft voor de gevoelens
van degenen die de gevol
gen van de wet van 3 mei
1989 ondervinden".
ARNHEM De gemeente
Arnhem neemt als eerste in
Nederland een proef met een
nieuwe milieuvriendelijke
brandstof. De brandstof, met
een bijzonder laag lood en
zwavelgehalte, wordt gebruikt
door de plantsoenendienst in
onder meer motorzagen en
grasmaaiers en (als olie) in hy
draulische apparatuur. De
brandstof en olie zijn ontwik
keld door het Zweedse bedrijf
Aspen. Volgens de plantsoe
nendienst zijn de verbeterin
gen op technisch en milieuge
bied niet alleen beter voor het
milieu, ze zijn ook gezonder
voor de medewerkers en de
motoren langer mee. De uit
stoot van zwavel is ongeveer
90 procent lager dan bij nor
male brandstof en olie en het
loodgehalte is ongeveer 6 keer
Vijf sterren
voor park
Gran Dorado
Zandvoort
ZANDVOORT Vendo
rado heeft zijn naam ver
anderd in Gran Dorado.
Mr. P.A. Nouwen, hoofd
directeur van de ANWB,
onthulde de nieuwe naam
gistermiddag in het Gran
Doradopark in Zandvoort,
dat afgelopen zomer in
gebruik is genomen.
„Een vijf-sterren huisstijl voor
een vijf-sterrenpark", sprak
Nouwen, die daarmee park
Zandvoort voorzag van de
hoogste classificatie voor kam
peer- en bungalowbedrijven.
„De uitdaging voor het toeris
tische bedrijfsleven zal vooral
liggen in de wijze waarop de
veranderende wensen van de
klant 'vertaald' worden in de
juiste produkten en diensten",
aldus Nouwen. „Wie begrijpt
de gast het best?"
Gran Dorado exploiteert vier
vijf-sterrenparken: Zandvoort,
Loohorst, Weerterbergen en
Heilbachsee. Mei volgend jaar
wiordt bovendien Port Zélande
aön het Grevelingenmeer in
gebruik genomen. In die
nieuwbouw wordt 250 miljoen
gulden geïnvesteerd. Er be
staan verder plannen voor
nieuwe parken in Duitsland,
Engeland en Frankrijk.
De introduktie van de nieuwe
naam en huisstijl is een logi
sche stap in de herpositione
ring van het voormalige Ven
dorado op de vakantiemarkt.
De start daarvan lag in 1988,
toen onder de naam Vendora
do Leisure een consortium
werd opgericht met als aan
deelhouders Vendex Interna
tional, het GAK (namens vier
bedrijfspensioenfondsen), Phi
lips Pensioenfondsen en de
Nederlandse Merchant Bank.
Oorlog aan dronken
rijders verklaard
ASSEN Politie en Justitie
in Drente verklaren vanaf
morgen de oorlog aan automo
bilisten die met teveel drank
op achter het stuur zitten. De
controles worden op alle mo
gelijke tijden van de dag uitge
voerd en niet meer alleen in
het weekeinde en 's nachts.
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Voordat
de advocaten van NOS,
STER en NDP zich gister
middag bij de rechtbank
in Amsterdam vervoeg
den, dienden zij bij de af
deling rechtspraak van de
Raad van State in Den
Haag een verzoek in tot
schorsing van de uit
spraak die het Commissa
riaat voor de Media don
derdag deed.
Het Commissariaat oordeelde
dat RTL Veronique op de Ne
derlandse kabelnetten mag
worden toegelaten omdat de
vanuit Luxemburg opererende
organisatie als een buitenland
se omroep kan worden be
schouwd.
De voorzitter van de afdeling
rechtspraak van de Raad van
State, mr. E. de Kruyff, be
sloot de behandeling van het
schorsingsverzoek echter tot
maandagmiddag half twee uit
te stellen zodat alle betrokke
nen de gelegenheid zouden
hebben zich op de zaak voor te
bereiden. Bovendien zou men
dan ook in staat zijn het kort
geding bij de Amsterdamse
rechtbank bij te wonen. Ver
wacht wordt overigens dat de
Raad van State ook pas tot een
uitspraak zal komen als de uit
zendingen van Veronique al
lang in ons land te zien zullen
Bij de rechtbank in Amster
dam was het gisteren een
drukte van belang. President
Asscher zag tijdens de ruim
vijf uur durende zitting maar
liefst twaalf advocaten tegen
over zich. De helft daarvan
trad op namens de eisende
partijen (NOS, STER en NDP)
en de andere helft vertegen
woordigde degenen die vinden
dat Veronique op de kabelnet
ten moet worden toegelaten.
Naast de gedaagde kabelex
ploitanten waren dat het Com
missariaat voor de Media,
TV 10, de Bond van Adverteer
ders en de Vereniging van er
kende reclame- en adviesbu
reaus.
Verlies
Namens de eisers betoogde mr.
Steinhauser dat RTL, de Lu
xemburgse omroep onder wier
vleugels Veronique opereert,
„niets meer is dan een dek
mantel voor de puur Neder
landse organisatie Veronique".
Verder noemde hij Veronique
„een binnenlandse zender met
een buitenlands sausje dat is
aangebracht om de Mediawet
te ontlopen. Volgens Steinhau
ser zullen de NOS, de STER
en de Nederlandse dagbladuit
gevers grote financiële schade
lijden als de uitzendingen van
Veronique op de Nederlandse
kabelnetten verschijnen. Al
leen al de STER schat het ver
lies aan advertentie-inkomsten
op 75 a 100 miljoen gulden per
jaar.
Advocaat Ter Kuile die na
mens de kabelexploitanten op
trad, voerde onder meer aan
dat de burgerlijke rechter niet
bevoegd is de doorgifte van
programma's van Veronique
(en vanaf 28 oktober ook
TV10) te verbieden. Volgens
hem kan een civiele procedure
niet bedoeld zijn om het door
de overheid ingestelde om
roepbestel te beschermen.
De Bond van Adverteerders
liet bij monde van mr. M. Pan-
nevis weten dat de stelling dat
de dagbladuitgevers en de
STER schade zullen lijden
door de komst van de com
merciële zenders niet te hand
haven is. „De STER kan de
vraag naar reclameruimte he
lemaal niet aan. Er blijven
honderden miljoenen guldens
boven de markt zweven omdat
de STER volgeboekt zit", zei
hij.
Nederland zal alleen instem
men met een Europese richt
lijn (wet) voor grensoverschrij
dende televisie, als de andere
EG-landen onderschrijven dat
deze regel niet misbruikt mag
worden om nationale wetge
ving mee te ontduiken. Dit
heeft waarnemend premier De
Korte gisteren gezegd na af
loop van de ministerraad.
In de visie van het kabinet
kan het niet zo zijn dat zen
ders als Veronique en TV 10
met een beroep op de Europe
se wetgeving Nederlandstalige
commerciële programma's op
ons land kunnen richten. De
richtlijn 'TV zonder Grenzen'
komt dinsdag in Brussel aan
de orde in de EG-minister-
raad.
Het is nog volstrekt onzeker of
de ontwerptekst van de Euro
pese Commissie het haalt. Di
verse landen zullen ernstige
bezwaren naar voren brengen.
Frankrijk bijvoorbeeld schijnt
bij zijn eis te blijven dat een
meerderheid van de grens
overschrijdende tv-program-
ma's van Europese origine
moet zijn. Daardoor bestaat de
kans dat het stemgedrag van
Nederland doorslaggevend zal
zijn voor het aannemen van de
richtlijn.
Blik in de rechtszaal in Amsterdam, waar het een en al toga was wat de klok sloeg. President mr.
Asscher luistert hier zittend (geheel links) naar het relaas van advocaat mr. Ter Kuile (staand), die
optrad namens de kabelexploitanten.
foto: anp
Hart
Met een blik die
medelijden
verraadt kijkt
koningin Beatrix
naar een patiënt
of de afdeling
hartcatheterisatie
van het nieuwe
academische
ziekenhuis van
Utrecht. De
koningin opende
dit gebouw
gisteren, waarna
ze er ook een
kijkje nam. Bij
haar
binnenkomst was
ze ondermeer
opgewacht door
tientallen
assistent-artsen,
die een stil
protest hielden.
Zij zijn tegen de -
lange werktijden
die ze moeten
maken.
foto: anp
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Informa
teur Lubbers zal de on
derhandelaars van CDA
en PvdA maandag 'sug
gesties' voorleggen op so
ciaal-economisch gebied.
Hij wil hierbij onder meer
aangeven hoe groot de finan
ciële ruimte is voor nieuw be
leid en welke mogelijkheden
er zijn om nog te bezuinigen.
Hoewel er nog geen sprake is
van échte voorstellen is de ka
binetsformatie nu definitief in
het stadium van de onderhan
delingen terecht gekomen.
Het resultaat van de onder
handelingen zal als een totaal
pakket, een „soort concept-re
geerakkoord", aan de beide
fracties worden voorgelegd, al
dus CDA-voorman De Vries.
„Maar", zo voegde hij eraan
toe „het duurt nog wel een
paar weken voor het zover is".
Zowel PvdA-leider Kok als De
Vries wezen erop dat tot nu
toe over alles is gepraat, maar
dat nog geen enkel punt is af
gerond.
Op immaterieel terrein zijn er
volgens de woordvoerder van
de informateur echter geen
onderwerpen meer die de for
matie nog zwaar kunnen be
lasten. Over het euthanasie
vraagstuk zijn PvdA en CDA
elkaar zo dicht genaderd dat
er niet meer uitvoerig over ge
sproken hoeft te worden. Bei
de partijen zijn het erover eens
dat wetgeving op dit punt
voorlopig kan worden uitge
steld. De PvdA zou bereid zijn
een CDA-minister op Justitie
te aanvaarden op voorwaarde
dat het huidige vervolgingsbe
leid niet zal worden ver
scherpt. Ook het mediabeleid
levert volgens De Vries geen
moeilijkheden meer op.
Van de immateriële punten
vormt de wet gelijke behande
ling het grootste probleem. De
werkgroep van fractiespecia
listen op dit punt, die door de
informateur om advies is ge
vraagd, zal na het weekeinde
voor de derde keer bijeen ko
men om te proberen weder
zijdse blokkades uit de weg te
helpen. Het belangrijkste ge
schil tussen CDA en PvdA be
treft de behandeling van ho-
mosexuelen. Mag bijvoorbeeld
een christelijke school een ho
mofiele onderwijzer ontslaan
of weigeren aan te stellen9 De
PvdA vindt van niet. Het
CDA is de tegenovergestelde
mening toegedaan. Beide par
tijen zijn echter bezield van de
politieke wil „om eruit te ko
men", aldus de woordvoerder
van de informateur.
Terugkeer Visser
niet uitgesloten
BAARN Leo Visser geeft
het komende jaar voorrang
aan zijn maatschappelijke car
rière, maar schaatscoach Ab
Krook sluit een terugkeer van
de Haastrechtse kampioen niet
uit. „Ik heb onlangs vrij lang
met Leo gesproken. Het is van
belang dat hij zijn basisniveau
behoudt. En wanneer hij zich
in nationale wedstrijden kwa
lificeert, dan zie ik niet waar
om ik hem zou moeten passe
ren voor de EK- en WK-wed-
strijden".
UTRECHT Dove men
sen kunnen na het im
planteren van een elektri
sche binnenoorprothese
wel geluiden waarnemen,
maar verstaan wat iemand
zegt is er meestal niet bij.
Toch betekent het door
breken van de stilte voor
hen een echte doorbraak.
Dit blijkt uit de ervaringen die
tot nu toe met de protheses
zijn opgedaan. In de hele we
reld zijn er ongeveer driedui
zend ingeplant. Sinds 1985 is
in Nederland (Utrecht en Nij
megen) bij veertien totaal do
ven een binnenoorprothese
geïmplanteerd. Het apparaat
analyseert en codeert geluids
signalen en geeft ze vervol
gens als elektrische prikkels
door aan de gehoorzenuw. Via
proefstimulatie moet eerst
worden nagegaan of de ge
hoorzenuw nog voldoende kan
worden gestimuleerd.
Volgens de keel-, neus- en
oorarts R. Admiraal van het
Radboudziekenhuis kunnen de
doven met de prothese meestal
omgevingsgeluiden waarne
men, gemakkelijker liplezen
en zelf beter spreken. Maar
het verstaan van spraak zon
der liplezen is tot nu toe zel
den gelukt. Daarom stelt Ad
miraal, evenals de Utrechtse
KNO-arts prof. dr. E. Huizing,
dat voor patiënten die nog een
gering restgehoor hebben een
normaal hoortoestel met
akoestische versterking over
het algemeen betere resultaten
oplevert.
Implantatie van een prothese
heeft alleen zin als de dove
aan beide oren volstrekt doof
is en als met andere hulpmid
delen geen enkel resultaat is
bereikt. Daar komt bij dat de
revalidatie (het wennen aan
en interpreteren van geluiden)
een langdurig en moeizaam
proces is.
Admiraal voegt hieraan toe
dat wat horenden als een ge
ringe hoeveelheid informatie
beschouwen, voor een dove
een openbaring betekent. Het
opheffen van het akoestische
isolement horen dat er ie
mand aankomt, begrijpen
waarom iemand de telefoon
opneemt, merken dat er aan
gebeld wordt, weten wie er
aan het woord is neemt
veel onzekerheid weg, zegt hij.
Prof. Huizing schat dèt in Ne
derland vooralsnog niet meer
dan tien a twintig mensen per
jaar in aanmerking komen
voor een binnenoorprothese.
Het lijkt hem daarom verstan
dig, de behandeling in slechts
enkele centra te concentreren.
DE KNOLLEN
NCW pleit voor flexibel werk
DEN HAAG Voorzitter
J. Andriessen van het Ne
derlands Christelijk
Werkgeversverbond
(NCW) vindt dat uitzend
bureaus ruim baan
moeten krijgen door aller
lei beperkingen van flexi
bele arbeidsrelaties te
schrappen.
„Natuurlijk moet er geen mis
bruik zijn, maar krampachtig
heid, die terugvalt op ,wat
vroeger normaal was', is uit
den boze", aldus Andriessen
vandaag bij de opening van
het nieuwe kantoor van het
niet-commerciële uitzendbu
reau Start in Gouda. Het uit
zendbureau niet alleen
Start - kan in de toekomst
volgens hem veel meer dan tot
dusver doen aan plaatsing van
langdurige werklozen.
BrUQ lens brengen betoon voor de bouw van het ca-
A sino dat hier ook wordt gebouwd. Voor velen
De nieuwste brug van Amsterdam, de Bajes- zal het daardoor wellicht de Bruq der Zuchten
brug, in aanbouw. De brug voert vanaf het ter- worden,
rein van het voormalige Huis van Bewaring naar
de ingang van het Vondelpark. De cementmo- FOTO: anp
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het kabi
net wil geen ontwikke
lingsgelden inzetten voor
hulp aan Polen en Honga
rije. Dit heeft waarne
mend premier De Korte
gisteren gezegd na afloop
van de ministerraad. Hij
reageerde op een sugges
tie die zijn collega Van
den Broek van buiten
landse zaken eerder deze
week in New York had
gedaan.
Ook de Tweede Kamer heeft
afwijzend gereageerd. PvdA-
woordvoerster Herfkens vond
het een „absurd" idee van mi
nister Van den Broek. „Ont
wikkelingsgelden zijn bestemd
voor Derde-Wereldlanden".
De CDA'er Aarts en de
VVD'er Weisglas uitten zich in
mildere termen maar wezen
het idee eveneens van de
hand.
Het kabinet meent dat de hulp
aan Polen en Hongarije beter
gegeven kan worden via het
Internationaal Monetair
Fonds, de Europese Gemeen
schap en het bedrijfsleven, al
dus De Korte. Als minister
van economische zaken is hij
ook niet van plan exportkre
dieten te verschaffen. „Polen
bijvoorbeeld is een slechte be
taler. In de loop der jaren ziin
we er door dat land zo'n 600
miljoen bij ingeschoten".
Het kabinet heeft wel besloten
dat Nederland een apart in
strumentarium voor de onder
steuning van Polen en Honga
rije moet worden ontwikkeld.
Daarbij wil men gebruik ma
ken van de reeds lang bestaan
de bilaterale kanalen tussen
Nederland en het Oostblok
„Wat Polen en Hongarije no
dig hebben is geen ontwikke
lingshulp maar kennisver
meerdering en versterking
van het management. Dat ziin
knelpunten waar het bedrijfs
leven een rol in kan spelen, al
dus De Korte.