Met een beetje tegenwind vloog De Spin bijna achteruit HP uit de weekbladen De terugkeer ELSEVIER d0ENE n Eigen cao burgemeesters Kwart 'regelmakende' ambtenaren schrappen Grimmig gesprek boeren en Braks Defensie: Aantasting milieu terugdringen Gemeente ambtenaren eisen 5% DE TIJD Binnenland CeidócQowumt DONDERDAG 28 SEPTEMBER 1989 PAGINA 5 ,v DEN HAAG De burge- boe meesters moeten een ei- ët ev gen cao krijgen. Daarvoor pleitte vanochtend mr. W. ,st' Van Elk, voorzitter van het beroepsverband bur- gemeesters in de CFO, de christelijke bond voor overheidspersoneel. 'olgens Van Elk heeft een burgemeester een andere ie PLEIDOOI CFO: rechtspositie dan gewone amb tenaren. „We hebben op veel terreinen specifieke verant woordelijkheden die ook wet telijk gedragen moeten wor den. Dat moet tot uiting ko men in een bijzondere rechts positie". Een cao zou boven dien het inkomen van burge meesters in kleine gemeenten verbeteren. Bij de CFO zijn ongeveer tweehonderd burge meesters aangesloten. PROFESSOR GEELHOED: DEN HAAG De perso neelsbezetting van de cen trale departementen in Den Haag en Zoetermeer moet met een kwart wor den verminderd. Het veel te grote apparaat overlegt veel over stukken zonder enkel belang ('lege no ta's'), terwijl het aantal ambtenaren dat het beleid moet uitvoeren veel te klein is. Dat zegt prof. Geelhoed, lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en recentelijk belast met advi sering over minder en eenvou diger overheidsregels, in het gisteren verschenen blad 'On derneming' van het VNO. Geelhoed vindt dat Nederland wat betreft deregulering (min der regels) en privatisering (verzelfstandiging van over heidsdiensten) internationaal geen gek figuur slaat en geeft met name Verkeer en Water staat (PTT, loodswezen, nieu we wetgeving personen- en goederenvervoer) hiervoor een pluim. Bij de centrale de partementen is men er daaren tegen volstrekt onvoldoende in geslaagd de groei van het apparaat dat 'beleid' produ ceert te beheersen, laat staan afslanken, aldus Geelhoed. Er is volgens hem sprake van scheefgroei, want het uitvoe rend apparaat dat tegenover de beleidsrpakers staat is te klein. Als voorbeeld noemt hij het directoraat voor Volksge zondheid, dat groter wordt, terwijl de Keuringsdienst van Waren moet inkrimpen. Een tweede vqorbeeld betreft de 120-kilomtergrens, waaraan op centraal niveau enorm veel tijd is besteed. Effectieve con trole blijkt echter een groot probleem. Vooral Onderwijs en Weten schappen krijgt ervan langs in Geelhoeds visie. „De grootte van dat departement staat in geen enkele verhouding tot de omvang van de bevolking. Ambtenaren maken daar jaar lijks een planning voor het wetenschapsbeleid. Niemand leest dat dikke boek, want de wetenschap laat zich niet lei den door Zoetermeerse oeka zes. Een zinloze bezigheid dus", aldus Geelhoed. pelij "SCHIPHOL Sommige ^enn Haarlemmers, te weten de ,n J stokoude, kunnen het zich erkin°g herinneren. Hoe An- vordthony Fokker - vlegel van 21 toen, zoon van rij kelui en gesjeesd ^spijHBS'er - op koninginne- atioiciag 19 n pardoes van de rond opsteeg en ten he- lel voer. In een onwaarschijnlijke con structie van staalbuis, hout en linnen en met een snelheid van enkele tientallen kilome ters per uur. Jawel, daar ging- ie. Om de St. Bavo heen. En zwaaien natuurlijk, de branie schopper. Vanuit zijn wonder van moderniteit. n b Na die eerste, door de Haar- lika emmer zelf ontwikkelde, it, Fokker zijn er in een niet afla- potende jacht op beter en sneller disc)'zon ^25 almaar vernuftiger e v versies gemaakt. Resulterend in de F-50's en de F-100's waarmee de technische en commerciële erfgenamen van Anthony Fokker anno 1989 op 'n beetje heel de planeet de show stelen. Een nagebouwd exemplaar van de allereerste machine, naar zjjn insect- IC achtig uiterlijk al spoedig „De Spin" gedoopt, taxiede van middag nog eens rond tussen die straalvliegtuigen van nu. 'g n Tijdens een feestje ter gelegen- in ,e heió van 'het 70-jarig bestaan !^n< van de door Fokker op 21 juli 1919 opgerichte N.V. Neder- landsche Vliegtuigenfabriek. De belangstelling was haast even groot als bij de stunt van 78 jaar geleden. Nu gold de verbazing natuurlijk niet de moderniteit, maar de primiti viteit van het toestel. Wat een kist. Met vleugels van gelakt linnen over bamboe ribben. Met een bezinetankje van elf liter, toereikend voor zo'n twintig minuten a een half uur vliegen. Zonder echte rem. En, op de grond, zonder besturing. Met een motor van nog geen 100 pk waardoor hij bij wind stil weer nauwelijks harder vooruit ging dan zo'n 60 km per uur. „Wat dus wil zeggen", aldus een vertederde Ab Steenbergen, „dat-ie bij een te genwind van 90 km per uur, wat niet uitzonderlijk is, onge veer 30 km per uur achteruit ging" Technicus Ab Steenbergen (65) is één van de drie Fokkeria- nen die door de vliegtuigfa briek <van pensioen en VUT werden teruggeroepen om de 'onderhavige Spin zodanig op te lappen dat hij in althans rij dende toestand aan de feeste lijke samenkomst van vanmid dag kon deelnemen. Samen met zijn collega-technici Piet Weij (57) en Taeke van der Hoek (65) is hij daarmee de af gelopen drie weken full-time in de weer geweest. Niet tot enig verdriet overigens, want alle drie omschrijven zichzelf als „old timer-freaks". Het in 1936 nagebouwde en nu gerestaureerde exemplaar van de 'Spin' waarmee Anthony Fokker op koninginnedag 1911 rond de Haarlemse St. Bavo vloog. Op de achtergrond een F- 100 van tegenwoordig. De gepensioneerde Fokkerianen Piet Weij, Ab Steenbergen en De Spin die zij uit de motten- ballen hebben gehaald, is een exemplaar dat in 1936 is ge bouwd, toen het type dus al lang en breed verouderd was. Motief voor de namaak in dat jaar was een huldebetoon aan Anthony Fokker, die toen 25 jaar in het bezit was van een vliegbrevet - en in 1939 zou overlijden aan de gevolgen van een neus-operatie. Ab Steenbergen: „De kist die wij hebben opgeknapt is dus een replica. In 1936 heeft hij daadwerkelijk gevlogen en daarna heeft hij op allerlei adressen in Nederland gestaan tot-ie uiteindelijk in het Avio- dome op Schiphol is beland. In 1953 is-ie nog een keer de lucht in geweest. Dat was op Soesterberg, ter gelegenheid van een jubileum van de Luchtmacht. Op een hoogte van een meter of drie heeft hij toen een kilometer of twee. Taeke van der Hoek opgekalefaterd dat hebben de replica h'J «eer kan taxiën, zodanig foto cees verkerk drie afgelegd. En in 1957 heeft hij in het Amsterdamse Bos ten behoeve van een film nog een paar hopjes gemaakt, maar dat stelde niet veel voor. Ver der heeft deze Spin nooit ge vlogen". De replica-Spin in een toe stand brengen waarin hij op nieuw de lucht in zou kunnen is volgens Steenbergen en zijn collega's heel wel mogelijk. Bij voorbeeld de staalkabels en de linnen bespanning van de vleugels zouden moeten wor den vernieuwd, maar de motor is nog in heel goede conditie. Als de heren zich kwaad zou den maken, zeggen zij, zouden ze de replica in vijf weken vliegklaar kunnen maken. De directie van Fokker en de di rectie van Aviodome, die eige naresse is van de nagebouwde Spin, overwegen momenteel deze „grote beurt" inderdaad mogelijk te maken. Maar Fokker heeft ook een ander plan, dat het drietal nóg interessanter vindt. Dat be helst de restauratie van een oorspronkelijke Spin, waarvan er in totaal niet meer dan een stuk of twaalf zijn gebouwd. Zo'n authentieke Spin heeft de Fokker-fabriek nog op zolder liggen, zij het in zeer wrakkige toestand. Wanneer deze kist is gebouwd is niet precies be kend, maar het moet geweest zijn omstreeks 1913. Hij is tij dens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers achterover gedrukt en in Berlijn gestald, vervolgens door de Polen naar Warschau overgebracht en in 1987 door medewerker van Fokker weer teruggehaald naar de Haarlemmermeer. Als die onder handen wordt geno men zal de restauratie onge twijfeld veel meer tijd kosten dan de vijf weken waarin Steenbergen en de zijnen de replica vliegklaar kunnen ma ken. Maar het in de lucht brengen van die echte Spin zou dan weer leuk zijn voor het 75-jarig bestaan van de fa briek. Vandaag, bij de viering van het 70-jarig bestaan, wa ren de feestgenoten - onder wie de onvermijdelijke André van Duin en Corrie van Gorp - al ruim ingenomen met de taxiënde herbouw-ver- Tweede feestelijk hoogtepunt van vanmiddag was de presen tatie van een boek dat de Fok ker-fabriek over zichzelf heeft laten schrijven en waarin heel de geschiedenis van de Fok ker-vliegtuigen globaal uit de doeken wordt gedaan. Vanaf de Spin tot en met de super- geavanceerde F-100. Hoe dit laatste wonder van moderni teit over nog eens 70 jaar zal worden beoordeeld, zullen de taaiste van de vanmiddag op Schiphol-Oost aanwezige kin deren wellicht nog meemaken. „Een herrie dat-ie maakte. En een stank. En een vervuiling dat het ding gaf!". WILLEM SCHEER Sportvisser mag vangst niet op droge bewaren ASSEN Een sportvisser die zijn buit in een plastic zak laat stikken, maakt zich schuldig aan dierenkwelling. Dat heeft de rechtbank in Assen gisteren bepaald in de rechtszaak tegen een 32-jarige man uit Gronin gen. De visser werd vorig jaar tijdens een viswedstrijd door de politie op de bon geslingerd, omdat hij zijn vangst op het droge bewaarde. De rechtbank vond dat de man de vis onno- had gekweld. Omdat de zaak het karakter van een proefproces had, legde de rechter de Groninger geen straf op. Volgens het vonnis is het een algemeen bekend feit dat vissen leed ondervinden zij stikken. De visser had zijn vangst op een humane manier moeten doden, zo be sluit het vonnis. DEN HAAG Het maandelijks overleg tussen minis ter Braks (landbouw en visserij) en het Landbouw schap is gisteren op een keiharde confrontatie uitgelo pen. Het schap maakte zich volgens de woordvoerder van de minister schuldig aan „ongenuanceerde en ongefundeerde schreeuwpar- tijen". Een woordvoerder van het schap ontkende dat er is ge schreeuwd, maar omschreef de sfeer tijdens het gesprek als „grimmig". Voorzitter G. Doornbos van het Landbouwschap vindt dat Braks zijn beloften om de in problemen verkerende akkerbouwers te helpen, niet nakomt. Het schap gaat zich nu beraden over de vraag of voorzetting van het overleg in huidige vorm nog zin heeft. Het Landbouwschap wil dat Braks de akkerbouwers compen seert voor de dalende graanprijzen. Verder zou de EG een actief exportbeleid voor granen moeten voeren en moeten er afspra ken komen over het verhogen van de braakpremie. Braks heeft daar tijdens het overleg tegenover gesteld dat hij met handen en voeten aan het Europese beleid is gebonden en geen maatrege len kan nemen die daarmee in strijd zijn. SUSKE EN WISKE SAGARMATHA UltgeverlJ/Wavery Produc (ADVERTENTIE) Angora pullover Met ronde of turtle hals. In aktuele modekleuren o.a. petrol, brick of oud rose -"Jig UI II i. 7 oktober NI zolang de )orraad strekt. 'M-i-i iïm- (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het ministerie van defensie is van plan alle activiteiten die milieu-overlast veroorzaken, in de komende tien jaar met een kwart te verminderen. Dat staat in het „Milieubeheersplan Defensie" dat staatsse cretaris Van Houwelingen gisteren naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het plan beoogt een vermindering van geluidhinder, luchtver ontreiniging, watervervuiling (vooral doör de marine) en ver ontreiniging van de bodem. Ook is er voor alle krijgsmachtdelen een energiebesparingsplan opgesteld. Naar schatting zullen de maatregelen die worden genomen om de gestelde doelen te be reiken, ruim 400 miljoen gulden extra kosten. Op de defensiebe groting was al 600 miljoen voor milieu-maatregelen gereser veerd. In totaal komen de kosten dus op een miljard gulden. Op een persconferentie benadrukte Van Houwelingen dat het niet de bedoeling is dat de krijgsmacht minder gaat oefenen. „De essentie is dat we op een andere, milieuvriendelijker ma nier willen gaan oefenen", aldus de staatssecretaris. Het „anders oefenen" houdt onder meer in dat er meer gebruik zal worden gemaakt van tank- en vliegtuigsimulatoren. DEN BOSCH Voor 1990 eist de Nederlandse Bond van Ge meente-Ambtenaren een loon ruimte op van 5 procent plus een bedrag van twintig mil joen gulden extra voor verbe tering van de arbeidsvoor waarden. Dat heeft voorzitter Te Loo vanmorgen op het bondscongres in Den Bosch bekendgemaakt. Te Loo zei dat besparingen die bij ge meentelijke apparaten voort vloeien uit de belastingopera- tie-Oort moeten worden ge bruikt voor verbetering van de secundaire arbeidsvoor waarden. Wachtlijsten gehandicapten blijven groeien UTRECHT In ons land staan 814 ernstig gehandicap ten op een wachtlijst om toege laten te worden tot een woon vorm of activiteitencentrum. Als gerichte maatregelen uit blijven zal dat aantal binnen een jaar oplopen tot meer dan duizend. Voor de oplossing van dit probleem moet in de komende regeerperiode van vier jaar 36 miljoen gulden uit getrokken worden. Dit staat in een rapport dat de gehandi captenraad gestuurd heeft aan kabinetsinformateur Lubbers. Omdat de intensiteit van de zorg en daarmee de werkdruk sterk is toegenoemn wordt bo vendien nog eens het vrijma ken van 17 miljoen gulden be pleit voor het aantrekken van meer personeel en het bevor deren van de deskundigheid. De raad bepleit daarnaast het uittrekken van 29 miljoen gul den voor thuishulp. Wat moet je nog zeggen over het thema 'terugkeren' na die verpletterende tv-docu- mentaire in Vpro's Diogenes afgelopen zondag over de Amerikaanse fotograaf/jour nalist David Cameron die na veertien jaar terugkeert naar Kampuchea (Cambod ja). Na zo'n juweel is alles wel gezegd, of je nu terug keert naar een ander land (China, De Tijd) of droomt over de terugkeer naar je geboorteland (Breyten bach, De Groene). Hoewel, het is altijd nog superieure leesstof vergeleken bij de politiek waarin de premier een brief schrijft aan zichzelf (De Tijd en De Groene). Breyten- bach: „De menselijke tragiek bestaat er voor een deel uit dat juist negatieve ervarin gen het meest verslavend zijn". Vrij Nederland was deze week niet op tijd be schikbaar (negatieve erva ring; niet verslavend). De terugkeer vsfn Chong Chi (schuilnaam) naar Peking verbijsterde vriend en vij and, en De Tijd, die meereis de. Hij leek de opstandigheid zelve tijdens de Chinese Lente. Na de bloedige afre- over duizenden arrestaties, en ik besefte één ding heel goed: als je op de wanted- lijst staat word je vroeg of laat gepakt - waar je ook zit. Zo bezien kon ik net zo goed terugkeren naar Peking". Waar nu angst heerst. Zelfs de oprichting van een on dergrondse verzetsbeweging is nog ver weg. „Iedereen kruipt in zijn schulp, contac ten worden vermeden: wie is te vertrouwen, wie is een verklikker?". Een Australi sche China-kenner: „De stu denten komen op mij totaal gedemotiveerd over. Ze had den gedacht iets te kunnen bereiken. Let's face it. het resultaat van hun acties is dat men nog minder vrijhe den heeft dan voorheen". Voor Hans van Mierlo zit de terugkeer op een ministers zetel er niet meer in, want zijn D66 werd door het CDA uit de coalitie gewerkt. „Er is iets gebeurd dat wel eens ingrijpende gevolgen kan hebben voor de verhoudin gen in de Nederlandse poli tiek". Hij bedoelt dat de aversie tegen (de methoden van) het CDA zo groot zou zijn geworden dat de chris ten-democraten het bij vol gende verkiezingen wel kunnen schudden. „Er kwa men ook telefoontjes van CDA-stemmers die zich uit onvrede over de opstelling van hun partij tot D66 be kenden. Dat is toch onge looflijk? Dat CDA'ers naar ons overgaan, is voor zover ik weet nog nooit gebeurd". VVD-kamerlid Hans Dijk stal:'Doorgaan met het CDA, dat zien de meeste VVD-ka- merleden dus écht niet zit ten". De sterren die nu nog onze ker bij TV10 en Veronique verkeren, hoeven zich geen zorgen te maken over hun terugkeer naar Hilversum als het commerciële avon tuur mislukt. Voormalig tv- directeur bij de Vara, Mauri ce Koopman: „Als TV 10 morgen stopt, zijn overmor gen alle sterren weer in Hil versum ondergebracht. In tegenstelling dus tot verha len als zouden ze daar nooit meer aan bod komen. Zo on zeker is hun toekomst nu ook weer niet. Ze zijn no dig". Filmer en troublemaker Theo van Gogh zegt in elk interview weer iets dat een vorig interview tegen spreekt, dus het is maar de - vraag hoeveel waarde je aan het gesprek in de Haagse Post moet hechten. De man met 'een pathetische behoef te tot beledigen': „Wie was onze geestigste spreker op de verkiezingsavond? 't Spijt me om te zeggen: Janmaat. Hij zat in z'n gebarricadeer de woning en gaf antwoord op de aangekondigde aanval van Ria Beckers. „Beckers", zei Janmaat toen, „is onze nationale tuthola". Zo droe vig is het gesteld met dit land: Janmaat was de gees tigste". Ach, zegt-ie verder, je hebt misschien een of twee vrienden in het leven, wat kan het je verder sche len wat mensen van je den ken. Wereldkampioen Kasparov heeft net de uitdaging aan genomen een wedstrijd te spelen tegen Deep Thougt, de schaakcomputer die het van alle andere heeft ge wonnen èn van twee 'echte' grootmeesters. Een intelli gente Robocop, machines die presteren wat mensen ook presteren, waar moet dat heen? „Omstreeks 2000 wordt de computer wereld kampioen schaken", zegt prof. dr. H.J („zeg maar. Jaap") van den Herik, hoog leraar in de infomratica te Maastricht. De Goelag, het schrikbeeld van de stalinistische terreur, loopt op zijn laatste benen Er is nog één strafkamp voor Oorlogsmisdadigers!?) en niet-meelopers, Perm 35. Verslaggevers van het Fran se weekblad L'Express wa ren de eerste buitenstaan ders die er toegang kregen; Elsevier vertaalde hun arti kel. Oleg Michailov, die der tien jaar kreeg nadat hij in een klein vliegtuigje pro beerde te ontsnappen, ge looft niet erg in de perestroj ka: „Omdat de grond nog al tijd niet onder de voeten van de KGB is verdwenen. Ze wachten hun tijd af en zul len terugkomen. Ik wil niet blijven, ze hebben mijn ge boorteland afgepakt. Ik wil Amerikaans staatsburger worden". Ina Post bekende aanvanke lijk drie jaar geleden in Leidschendam de 89-jarige mevrouw Kolstee-Sluiter te hebben vermoord. Maar na dien trok zij alles in en steeds meer wordt er getwij feld aan haar schuld Vol gens de adcvocaten zijn er geen harde bewijzen voor haar schuld; haar bekente nissen zouden onder druk zijn afgelegd. „Ze beloofden dat ik na een bekentenis mijn man even zou mogen zien. Ze begonnen over mijn vader, die acht maanden daarvoor aan kanker was overleden. Ik was erg aan hem gehecht en had zijn dood nog niet goed ver werkt. Op een gegeven mo ment was ik zover heen dat ik zelfs mijn eigen doodvon nis zou hebben getekend. Ik wilde alles doen, als ze maar ophielden en me uit dat hok zouden laten. Ik voelde me net een varken". Voor violist Yehudi Menu- hin maakt het niet uit waar hij komt, hij begint met ver trouwen. „Het liefst genera liseer ik dat", zegt hij in HN- magazine. „En als ik teleur gesteld word door iemand, dan is dat jammer. Dat kan gebeuren. Maar ik verlies het vertrouwen in de mens heid niet. De moeilijkheid is te erkennen dat een terrorist een taak vervult die voor hem normaal is. Ik vecht het idee aan dat er een stan daard is voor normaal ge drag. Als we zouden uitgaan van het idee dat iedereen gek is en er geen standaard bestaat voor normaal gedrag, dan zouden mensen elkaar beter begrijpen". Hij weiger de wel naar China te gaan na het optreden van het le ger tegen de studenten. Joe Slovo, secretaris-gene raal van de Zuidafrikaanse communistische partij SACP: „De macht van de re gering is naast de wapens gebaseerd op de welvaart van de blanken. Als het blanken goed gaat is er bij hen geen wil tot veranderen. I)laar het gaat de blanken niet goed. Onder de blanken ontstaat ook werkloosheid, de zakenlui zien hun win sten dalen, de prijzen stijgen gigantisch, onder meer door een buitengewoon hoge in flatie. Dit alles is voorname lijk het resultaat van de be perkte sancties die tot nu toe zijn ingesteld door een paar landen tegen Zuidafrika". De tv-recensent van De Groene was vermoedelijk de enige journalist die niet was uitgenodigd voor het tripje van Veronique naar Luxem burg, waar het winterpro- gramma werd gepresen teerd. Terwijl hij keek naar het tv-verslag en het gestot ter van directeur Lex Har ding waarnam, had hij geen reden tot treuren: „Ik kreeg medelijden en moest me echt even de geschiedenis van Hardings Veronica door het hoofd laten gaan. inclu sief de schaamteloze neiging van die club om 'vrijheid en democratie' synoniem te verklaren met hun recht op pirateske zakkenvullerij, teneinde te beseffen dat die man het tegendeel van meelijwekkend is" Een volstrekt andere toon in het interview met de Zuida frikaanse schrijver Breyten Breytenbach, die al jaren in ballingschap in Parijs woont. „De vraag is of je nog wel naar huis wilt, of je inder daad afstand kunt doen van die treurige maar ook zo aantrekkelijke status van balling-zijn, die je ook exo tisch maakt in de ogen van anderen. Wil je echt terug naar huis of is het onder hand een spelletje geworden, een verlangen waarvan het niet de bedoeling is dat het ooit wordt bevredigd" DICK HOFLAND

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 5