Situatie is dramatisch
Genoeg banen voor vluchtelingen
uit DDR, maar te weinig huizen
2S
Papandreou moet
terechtstaan
E
POOLSE PREMIER TEGEN MINISTER NIJPELS
T>T>
Uittocht
houdt aan
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Moskou
knaagt aan
perscensuu j
Sovjetunie onthult tragische
ongelukken op ruimtevaartbasis
stuutenbeek
BUITENLAND
EeidócSomant
DONDERDAG 28 SEPTEMBER 1989 PAGIN,
Noorse tv: Nobelprijs
voor Hajek en Havel
OSLO Twee Tsjechische dissi
denten. de voormalige minister
van buitenlandse zaken Jiri Hajek
en de schrijver Vaclav Havel, zijn
de voornaamste kandidaten voor
de Nobelprijs voor de Vrede 1989.
Dat heeft de Noorse staatstelevisie
NRK gemeld. Het Nobelcomité in
Oslo, dat de winnaar van de vre
desprijs op 5 oktober bekend
maakt, heeft elk commentaar ge
weigerd. De Noorse televisie deed
vorig jaar ook een voorspelling
over de winnaar. Zij bleek het
toen bij het rechte eind te hebben
met de vredesmacht van de Vere
nigde Naties.
Geen apartheid
in Johannesburg
JOHANNESBURG De ge-
meenteraad van Johannes
burg heeft besloten een eind
te maken aan de rassenschei
ding in bussen, zwembaden
en andere openbare voorzie
ningen in de stad.
Het beheerscomité van de
grootste stad in Zuidafrika,
waar de regerende blanke
Nasionale Party (NP) een
meerderheid heeft, besloot
alle vrijetijds-voorzieningen
met onmiddellijke ingang
open te stellen voor zwarten.
Meer autonomie Slovenië
LJUBLJANA Slovenië heeft gisteren
haar eigen grondwet veranderd. Vrijwel
unaniem koos het parlement van de Joego
slavische deelrepubliek voor „het recht op
zelfbeschikking, waaronder begrepen af
scheiding" van Joegoslavië en aansluiting
bij een ander land. Het centraal comité van
de Joegoslavische communistische partij
had met klem aangedrongen om de beslis
sing uit te stellen. Ook het federale parle
ment in Belgrado verzocht de Slovenen
nog geen besluit over de kwestie te nemen.
Voortaan kan de regering in Belgrado in
Slovenië de noodtoestand alleen uitroepen
als de noordwestelijke deelrepubliek er zelf
mee instemt en het Joegoslavische leger
kan in vredestijd alleen nog met instem
ming van Ljubljana in Slovenië worden in
gezet.
Celstraf voor ontmoeting met Arafat
RAMLE Een Israëlische aanklager heeft gevan
genisstraf geëist tegen vredesactivist en radio-om
roeper Abie Nathan, wegens diens ontmoeting met
PLO-leider Arafat vorig jaar. Abie Nathan (62),
werkzaam bij de radiopiraat „The Voice of Peace",
werd schuldig bevonden aan het overtreden van
de anti-terroristenwet uit 1986, die Israëliërs ver
biedt contacten te onderhouden met de PLO. Op
overtreding van deze wet staat een gevangenisstraf
van maximaal drie jaar. Nathan verklaarde: „Ik
wist dat ik de wet overtrad. Maar je kunt geen
vrede bereiken zonder met de PLO te praten".
Sociale grondrechten EG-burgers
BRUSSEL De Europese Commissie heeft giste
ren haar plannen voor een Sociaal Handvest aan
gescherpt. In het Handvest, dat later dit jaar moet
worden goedgekeurd door de twaalf regeringslei
ders, worden de grondrechten van werknemers en
andere sociale groepen opgesomd.
ATHENE Het Griekse parlement
heeft vanochtend besloten dat de voor
malige socialistische premier Andreas
Papandreou terecht moet staan wegens
zijn rol in een omvangrijk bank- en
fraudeschandaal. De parlementariërs
stemden met 165 tegen 121 stemmen
voor opheffing van de onschendbaar
heid van Papandreou en het instellen
van een speciaal hof voor het berech
ten van de voormalige premier. De 70-
jarige Papandreou kreeg vorige week
al van het parlement te horen dat hij
zich voor de rechter moet verantwoor
den voor het laten afluisteren van tal
van journalisten en politici, waaronder
leden van zijn eigen PASOK-partij.
YN-topman misbruikt
fondsen voor vliegreize
GENÈVE De Zwitserse televisie ht
zware beschuldigingen geuit aan het ac
van VN-commissaris voor de vluchteling
Jean-Pierre Hocke. Die wordt ervan bescl
digd geld uit een speciaal VN-fonds te
ben gehaald om eerste klas te vliegen. Hoe
zelf Zwitser, zei in de uitzending dat hij v
zijn reizen nog nooit een dollar ten koste v P*
de vluchtelingen heeft uitgegeven. Hij boe nY
steeds /voor de business-class, maar liet ev
wel vlak voor vertrek zijn ticket omzetten
dure kaartjes eerste klas. Het geld - sii
1987 zo'n 300.000 dollar - zou hij later uit»
speciale VN-fonds hebben gehaald. De
topman ligt ook al enige tijd onder vuur i ge
enkele medewerkers die hem gebrek
nanciële discipline verwijten.
ch
WARSCHAU Premier
Mazowiecki van Polen
heeft gisteren tijdens een
gesprek met minister Nij-
pels van milieubeheer een
dringend beroep gedaan
op Nederland en de ande
re EG-landen om snel te
beslissen over financiële
hulp aan zijn land.
In het westen wordt volgens
hem onderschat hoe drama
tisch de situatie in Polen is.
Het land is bereid het econo
misch bestel te reorganiseren,
maar dit is naar de mening
van de Poolse premier alleen
mogelijk met financiële hulp
van buitenaf. Hij wil graag de
vicieuze cirkel doorbroken
zien, omdat er landen zijn die
financiële steun afhankelijk
stellen van de economische re
organisatie in Polen. De inter
nationale hulpverleners (IMF,
de Club van Zeven en de EG)
moeten zich volgens de pre
mier realiseren dat, als zij te
lang met hun steun wachten,
het wel eens te laat kan zijn.
Het Internationale Monetaire
Fonds (IMF) gaat Polen waar
schijnlijk 700 miljoen dollar le
nen om het land te helpen bij
het doorvoeren van economi
sche hervormingen. Het IMF,
dat deze week zijn jaarverga
dering houdt, hoopt in novem
ber met de Poolse regering een
overeenkomst over de lening
te kunnen sluiten. De ontwik
kelingen in Oost-Europa, met
name in Polen en Hongarije,
vormen het belangrijkste on
derwerp tijdens de algemene
raad van EG-ministers van
buitenlandse zaken in Luxem
burg. De raad, die volgende
week bijeenkomt, spreekt dan
over de plannen voor her
structurering van de Poolse en
Hongaarse economie, die de
Europese Commissie deze
week heeft gelanceerd.
Met betrekking tot de sanering
van het milieu deelde de Pool
se premier Mazowiecki mee,
dat zijn land alles zal doen
nieuwe ontwikkelingen te
stoppen, die een bedreiging
voor het milieu vormen. In
het internationale milieu-over
leg wil de Poolse regering ech
ter niet meer beloven dan zij
bij machte is te doen.
Mazowiecki zei blij te zijn met
het door Nederland aan Polen
geleverde meetstation voor de
luchtverontreiniging. Op der
gelijke concrete projecten zit
het land hard te wachten. We
gens de slechte weersomstan
digheden lukte het minister
Nijpels van milieubeheer giste
ren echter niet om „de snuf-
felpaal" voor de luchtveront
reiniging officiëel in werking
te stellen. De plechtigheid is
uitgesteld tot vandaag. De
„snuffelpaal" meet in eerste
instantie de concentratie zwa
veldioxide in de lucht, de stof
die vrijkomt bij de verbran
ding van olie en steenkool. In
Polen, waar veel zwavelrijke
steenkool wordt gebruikt, is
dit de ernstigste vorm van
luchtverontreiniging. Mazo
wiecki hoopte dat ook andere
landen het initiatief van mi
nister Nijpels zullen volgen.
BERLIJN De komst
van vele duizenden Oost-
duitse arbeidskrachten
naar de Bondsrepubliek
vormt een welkome injec
tie voor de Westduitse
economie. Veel van de
vluchtelingen zijn goedge
schoolde arbeidskrachten
waaraan in West-Duits-
land, ondanks de werk
loosheid, grote behoefte
bestaat. Werk vinden is
dan ook voor de meesten
geen enkel probleem.
Maar hoe kom je als vluchte
ling in je nieuwe vaderland
aan fatsoenlijke woonruimte?
In alle Westduitse deelstaten
maakt die gedachte de be
trokken ambtenaren behoor
lijk nerveus.
Op korte termijn is er welis
waar voldoende opvan
gruimte beschikbaar. Leeg
staande kazernes van Bun-
desgrenzschutz en Bundes-
wehr zijn als onderkomen
ingericht. Er zijn pensions
afgehuurd. En in Hamburg is
zelfs een drijvend aparte-
mentengebouw uit Noorwe
gen aangemeerd, waarin 280
mensen voor enige tijd hun
thuis kunnen inrichten. Bo
vendien is een deel van de
nieuwkomers direct bij fami
lie en bekenden ingetrokken.
Echte woning
Al deze voorzieningen heb
ben echter een voorlopig ka
rakter. Over enige tijd zullen
ook de landverhuizers op
zoek gaan naar een echte
woning. Dat kan problemen
opleveren voor de Zuidduitse
deelstaat Beieren. Zeker der
tig procent van de nu al
28.000 vluchtelingen wil daar
blijven. Dat betekent dat
Beieren zo'n negenduizend
mensen extra een dak boven
het hoofd moet bieden.
In sommige gevallen wordt
door de nieuwe werkgevers
in die behoefte voorzien.
Volgens een woordvoerder
in Beieren heeft een onder
zoek uitgewezen, dat de helft
Tenten dienen als onderkomen voor de bijna veertienhonderd vluchtelingen in de Westduitse am
bassade in Praag.
MÜNCHEN De uittocht
van Oostduitse vluchtelin
gen via Hongarije en Oos
tenrijk naar de Bondsre
publiek duurt onvermin
derd voort. Gisteren kwa
men opnieuw zeshonderd
mensen de grens over.
Daarnaast is het aantal
Oostduitsers dat zijn toe
vlucht heeft gezocht in de
Westduitse ambassade in
Praag opgelopen tot bijna
veertienhonderd. De situa
tie in het ambassadege
bouw wordt daardoor
langzaamaan kritiek. Er
zijn intussen nauwelijks
mensen die gebruik ma
ken van het aanbod van
de DDR-leiding. Dat houdt
in dat als de vluchtelingen
nu naar huis terugkeren,
zij een schriftelijke garan
tie krijgen dat zij binnen
zes maanden via een ver
snelde emigratieprocedure
naar de Bondsrepubliek
kunnen. Het aanbod werd
gedaan door advocaat
Wolfgang Vogel, vertrou-
weling van president en
partijleider Erich Honec-
ker. Hij bevindt zich mo
menteel in Warschau om
daar hetzelfde aanbod te
doen aan de vierhonderd
Oostduitsers die daar de
Westduitse ambassade 'be
zetten'. Van hen verblij
ven er overigens driehon
derd in particuliere wo
ningen die tijdelijk 'onder
Westduits gezag' staan.
van de vijfduizend voor
vluchtelingen beschikbare
banen vergezeld gaat van
een woning.
Bij de kwaliteit van de aan
geboden woonruimte mogen
overigens vraagtekens wor
den gezet. In veel gevallen
kan het aanbod de vergelij
king met doorsnee-woningen
voor Westduitsers nauwelijks
doorstaan. In vergelijking
met de doorgaans krappe
woonruimte die de vluchte
lingen in de DDR hebben
achtergelaten, slaan de aan
biedingen echter zo'n gek fi
guur nog niet.
De echte problemen komen
daarom pas als de vluchtelin
gen gaan concurreren met de
oorspronkelijke bevolking
voor, met name, de sociale
woningbouw. In die sector
zijn in de Bondsrepubliek de
laatste jaren veel te weinig
woningen gebouwd, terwijl
de vraag sterk is gestegen,
aldus woordvoerders.
West-Berlijn
Een van de gebieden waar
wel heuse problemen kun
nen ontstaan met de opvang
en huisvesting van de vluch
telingen is West-Berlijn.
Perswoordvoerster Hermann
van het stadsbestuur van
West-Berlijn: „Bij ons zijn de
mogelijkheden voor opvang
in de meest letterlijke zin be
grensd. Wij hebben geen
achterland om er naar belie
ven op te bouwen en we
kunnen ook niet heel Berlijn
met torenflats volzetten.
Daarom kunnen we maar
een beperkt aantal mensen
opnemen".
De regering in Bonn heeft
zich gevoelig getoond voor
de Berlijnse argumenten.
Maar de. praktijk heeft de af
spraken meer dan achter
haald. Zeker tien procent
van de vluchtelingen heeft
zich reeds in West-Berlijn
gemeld. Mevrouw Hermann:
„Het zijn vooral mensen die
afkomstig zijn uit Oost-Ber-
lijn. Die kun je toch niet in
Beieren of Rheinland-Pfalz
laten wonen? Ze kennen
elke omroeper van de Sen
der Freies Berlin en RIAS,
en hebben hun leven lang
Berliner Luft gesnoven".
Deze ongeveer 2.600 DDR-
vluchtelingen voegen zich in
West-Berlijn in het leger van
in totaal twintigduizend ex-
DDR-burgers, die dit jaar al
volledig legaal, dus met offi
ciële toestemming van de
DDR-regering, in West-Ber
lijn uit de S-Bahn stapten om
zich er definitief te vestigen.
Bovendien heeft de stad ook
nog eens een sterke aantrek
kingskracht op burgers uit
alle delen van de Bondsrepu
bliek.
De woningnood in West-Ber
lijn wordt er alleen maar
groter door. Er is al een te
kort aan woningen voor zes
tigduizend „eigen" burgers.
Daar komen dan nog eens
zevenduizend huizen voor de
DDR-burgers bij. Om deze
schrijnende situatie iets te
verlichten heeft het gemeen
tebestuur veel leegstaande
woon- en bedrijfspanden in
beslag genomen. Maar deson
danks blijft de Situatie voor
de nieuwkomers zoals elders
in de Bondsrepubliek, maar
dan in sterkere mate: genoeg
banen in de aanbieding,
maar veel te weinig huizen.
HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT
QN482 Skip heeft zijn scherpe tanden in het rechterbeen van
de indringer gezet en deze kreunt van pijn. Woedend trapt hij
rond met zijn andere been en hij treft de hond zo gemeen, dat
deze jankend moet loslaten. Maar direct springt hij weer toe, bij
tend, waar hij maar kan. Doch de strijd is te ongelijk. De indrin
ger weet maar al te best, dat het er raar voor hem uit zal zien,
wanneer er hulp komt opdagen. En die kans is groot, want tel
kens weer klinkt het scherpe blaffen van Skip door de stille
nacht. Dan ziet de man zijn kans schoon: met één greep heeft hij
Skip te pakken en slingert de hond overboord. „Ziezo", zegt hij
tevreden, „die zijn we kwijt. En nu... er van door." Snel gooit hij
de touwen los en even later verlaat de 'Vrijheid II' de haven van
Terschelling. Skip is ondertussern naar de kant gezwommen en
klimt hijgend tegen de wal op.
Bush wil niet
alle chemische
wapens vernietigen
WASHINGTON President
Bush voelt niets voor het idee
van minister van buitenlandse
zaken Sjevardnadze van de
Sovjetunie om alle voorraden
chemische wapens op korte
termijn te vernietigen. De
Amerikaanse president vindt
het beter om een beperkte
hoeveelheid achter de hand te
houden om andere aspirant-
producenten van die categorie
wapens te kunnen overhalen
zich bij een mondiaal verbod
aan te sluiten. Bush vergeleek
de situatie met de gang van za
ken rond de middellange-af-
standsraketten. Pas nadat de
VS tot plaatsing ervan in Eu
ropa waren overgegaan, spra
ken ze met de Sovjetunie af
deze wapencategorie geheel af
te schaffen. „Zo zal het ook
hier gaan", aldus de Ameri
kaanse president.
Even zwaaien
Komend weekeinde viert China het veertigjarig bestaan van de
Volksrepubliek. Het Plein van de Hemelse Vrede in Peking, waar
de herdenkingsbijeenkomsten worden gehouden, wordt zwaar
bewaakt door militairen. Voor een klas schoolkinderen zich
niet bewust van het bloedbad dat hier enkele maanden geleden
door diezelfde militairen werd aangericht is een bezoek aan
het plein een uitje. Even zwaaien naar de soldaten, maar die ge
ven geen krimp.
FOTO: AP
Vo
MOSKOU In de Sovj
unie is een wetsontwe
gemaakt dat voorziet
afschaffing van de pe
censuur. Het weekl
Moscow News publiceer
gisteren delen uit
wetsvoorstel, dat gemaa
is door een commissie v
de Opperste Sovjet.
Als het wetsvoorstel v
kracht wordt, betekent
dat elke maatschappelij
groepering het recht kri g(
een eigen krant te beginn u
en dat er op geen van de n
dia censuur zal worden t<
gepast. De enige beperkin<
die de pers nog zal word tl
opgelegd, is dat zij zich n
schuldig mag maken aan
verspreiden van „oorlogsj
paganda en racisme, natioi
le en religieuze intolerant
oproepen tot gewelddadi
verandering of omverwi
ping van de staat" en staa 1
geheimen. Overheidsfunct
narissen zullen verplicht z
de pers van alle informat
behalve staatsgeheimen,
voorzien. Zoniet, dan ku
nen zij voor de rechter wc
den gesleept.
Volgens het huidige systee
moeten de media hun bjN
richtgeving vóór publikaljle
voorleggen aan Glavlit, ifF
censuurorganisatie. De pwt{
heeft geen enkele juridiscU
mogelijkheid informatie v v
de overheid los te krijgen. ir
PLESETSK De Sovjet
unie heeft gisteren een
einde gemaakt aan decen
nia van geheimhouding
en het drukste ruimte
vaartcentrum ter wereld
opengesteld voor Westerse
journalisten.
Tegelijkertijd is, voor de eerste
maal, toegegeven dat in 1973
en 1980 twee afschuwelijke
ongelukken op de basis heb
ben plaatsgevonden die res
pectievelijk negen en vijftig
mensen het leven hebben ge
kost.
Op 18 maart 1980 explodeerde
een Vosto v-raket terwijl
brandstof werd getankt. Vijf
enveertig mensen, voor het
grootste deel jeugdige soldaten,
vonden in de vlammenzee de
dood. Later stierven nog eens
vijf mensen die met ernstige
brandwonden waren opgeno
men. Op 23 juni 1973 brak
brand uit terwijl een Kosmos-
draagraket van brandstof
werd voorzien. Negen technici
en soldaten waren op slag
dood.
Beide groepen slachtoffers lig
gen in speciale graven bij het
ruimtevaartcentrum. In het
personeelsverblijf op de basis
staat een tien meter hoog ra
nument, in de vorm van e
raket, dat speciaal is opgeric
ter nagedachtenis van
slachtoffers. Het monume
staat aan de oever van het P
setsk-meer en aan twee la
muurtjes zijn portretten bevi
tigd van de slachtoffers. 1
Het bestaan van het Plesets
ruimtevaartcentrum werd p
vijf jaar geleden door de So
jet-autoriteiten toegegeven,
basis is in 1957 gebouwd
geheime lanceerplaats voi
militaire raketten die betre
kelijk dicht konden komen
Amerikaanse doelen aan
andere zijde van de Noordpa
(ADVERTENTIE)
Waarstaat
Interlübke
verrassend dichtbij
Gerard v.d. Berg?
Bij Stoutenbeek vindt u de meest uitéénlopende
creaties van alle toonaangevende ontwerpers onder
één dak. Zo komt u tot vele verrassende combi
naties. Wat dacht u bijvoorbeeld van deze eigen
zinnige Quintus-bank van Gerard van de Berg naast
de avantgardistische Interlübke kast? En dat is
nog maar één van de vele interieur-ideeën die u bij
Stoutenbeek kunt opdoen. Daarbij zijn wij u graag
van dienst met
heldere en des
kundige adviezen.
FASCINEREND CREATIEF
wi)k Parallelweg 10. tel 02510 29033 Leiderdorp Meubclplein 1. tel 071-899323 Donderdag koopavond Maandag gcslot
