Wim danst deLubbers-limbo, Hans haakt af Wel bevoegd, niet bekwaam en nog slecht betaald ook ptt? Ik bel vanuit een telefooncel- ja...foutje in de administratie van m n man. CcülócSouaant BEGINNENDE LERAAR BASISSCHOOL Machtigen via de bank. De makkelijkste manier van betalen. k>< BINNENLAND ZATERDAG 23 SEPTEMBER 1989 PAGINA DEN HAAG - De limbo is van oorsprong een dans uit het Ca ra ibisch gebied. Achterover buigend trachten de dansers met hun rug zo dicht mogelijk bij de grond te komen. In die houding schuifelen zij, op de zijkanten van hun voeten, on der een lat door. Winnaar is degene, die badend in het zweet en opgezweept door trommelmuziek en kreten van de omstanders, onder de laag ste lat doorkomt. Deze kunst blijkt nu ook tot politiek Den Haag doorge drongen. Het was informateur Lubbers die haar introduceer de. Terwijl iedereen in ge dachten al bij Prinsjesdag was, spreidde hij maandagavond in het perscentrum Nieuwspoort zijn attributen uit. Die beston den uit twee staanders en één lat. De laatste kon met behulp van de twee eerste op drie verschillende standen gelegd worden. Stand nummer één was de ze telverdeling in het nieuwe ka binet. De informateur stelde een verhouding voor van 7-6- 1, voor achtereenvolgens CDA, PvdA en D66. Op die manier zou zijn eigen partij weliswaar een meerderheid krijgen, dankzij de doorslaggevende stem van de premier, maar dat leek Lubbers niet zo'n pro bleem. In de praktijk wordt er toch zelden gestemd in de mi nisterraad en fungeert de mi nister-president meestal als bemiddelaar, zo was zijn rede nering. Stand nummer twee van de limbolat was de euthanasie kwestie. Alle verschillen tus sen de drie betrokken partijen overziende, was Lubbers tot de slotsom gekomen dat men maar het beste kon afzien van nieuwe wetgeving. In de prak tijk komt het toch aan op het vervolgingsbeleid van de offi cieren van justitie, meende hij. Welnu, dan moest men maar proberen déarover goede af spraken te maken. Stand nummer drie tenslotte was door Lubbers omschreven als 'de procedure'. Hij doelde op de manier waarmee hij het financieel- en sociaal-econo misch beleid vorm wil geven. Tijdens de onderhandelingen wil Lubbers niet verder gaan dan het vaststellen van een fi nancieel kader, dat strikte richtlijnen geeft voor de hoog te van het financieringstekort, de druk van belastingen en premies en de begrotingsdisci pline van het kabinet. Pas in het voorjaar zou het dan al zit tende kabinet afspraken moeten maken over de inhoud van het de komende jaren te voeren beleid. Limbomeester Lubbers sprak vervolgens een dreigement uit. Als één van de deelnemende dansers op enigerlei moment het bijltje erbij zou neerleggen, dan bestond de kans dat de wedstrijd zou worden afgelast. Hij had al een andere danser op het oog, die volgens hem stond te popelen om zijn lim bokunsten te tonen. Deelnemer nummer één in deze wedstrijd was CDA-on- derhandelaar Bert de Vries. In recordtempo kronkelde hij on der de eerste twee latten door. Een zetelverdeling van 7-6-1 vond hij prima, omdat daar door PvdA en D66 afgehouden zouden worden van een meer derheid in het kabinet. Ook het voorgestelde euthanasie- compromis accordeerde hij, mits het CDA de minister van justitie zou kunnen leveren. Met lat nummer drie had De Vries wel wat moeite. Nu slechts een financieel kader vaststellen leek hem wat al te vrijblijvend. De CDA-fractie wil tijdens de onderhandelin gen wat meer inhoudelijke af spraken maken, zodat zij tevo ren weet met wat voor kabinet zij in zee gaat. De tweede deelnemer was PvdA-leider Wim Kok. Hij schuifelde iets trager dan De Vries, maar zijn tempo lag toch aanzienlijk hoger dan ie dereen verwacht had. De voorgestelde zetelverdeling van 7-6-1 vond Kok niet iets om te lachen, maar hij wilde er wel mee instemmen als hij daardoor deelnemer nummer drie, zijn politieke vriend Hans van Mierlo, in de wed strijd kon houden. Hetzelfde gold voor de tweede lat ofwel de euthanasiekwes tie. Ook alweer om de wed strijd niet in gevaar te bren gen, toonde Kok zich bereid om het voorstel van Lubbers te onderzoeken. Net als De Vries had Kok een béétje moeite met de derde lat. Ook de fractie van de PvdA wil graag wat meer weten over het soort kabinetsbeleid dat Lubbers voor ogen heeft. Wordt dat meer van hetzelfde of is er daadwerkelijk ruimte voor een 'ander' beleid? D66-voorman Hans van Mierlo droeg rugnummer drie. Hij vertoonde van meet af aan grote aarzelingen. Bij de eerste lat ging het al bijna fout. Eén ministerspost vond hij eigen lijk te mager voor zijn partij, maar onder bepaalde voor waarden wilde hij daarmee nog wel akkoord gaan. Maar nog vóór de tweede lat kwam Van Mierlo tot stilstand. Hij was opgeschrikt door het ver stommen van de bijval uit ei gen kring. De D66-fractie vond dat haar leider al ver genoeg achter over hing. Onder geen voor waarde was zij bereid af te zien van een poging tot het op heffen van het strafwettelijk verbod op euthanasie. Na twee zware fractievergaderingen zat er voor Van Mierlo niets anders op dan bij Lubbers zijn rugnummer in te leveren. „Het gaat me aan het hart, maar ik kan niet anders", leg de de 58-jarige, Brabantse Am sterdammer uit op een pers conferentie. Opmerkelijk was dat hij de limbomeester nauwelijks iets verweet. Hij had de indruk dat Lubbers niet uit eigen bewe ging de lat steeds lager had ge legd maar dat hij daartoe was gedwóngen, door de CDA- fractie, die hij beschuldigde van een „spastische anti-D66- houding". Of Lubbers inderdaad zo lelie blank is als Van Mierlo denkt, zal wel nooit met zekerheid zijn vast te stellen. Feit is wel dat de D66-voorman vriend schappelijke betrekkingen on derhoudt met Lubbers en dat er dus voor de informateur in derdaad redenen geweest kun nen zijn om te proberen D66 'erbij' te houden. Angst Belangrijker is echter de vraag of Lubbers doorgaat met zijn limbo-spelletje. Dat is afhan kelijk van de houding die de PvdA aanneemt. Zal Wim Kok zich blijvend laten leiden door de angst dat het CDA op elk gewenst moment de over steek naar de VVD kan ma ken? Zo ja, dan nodigt hij Lub bers uit om de lat steeds maar een centimetertje lager te leg gen. Voor het welslagen van de ka binetsformatie zou het goed zijn als Kok de rug recht en voortaan weigert onder de lat door te gaan. Blijft hij slaafs de limbo dansen, dan bestaat de kans dat zich in de fractie van de PvdA hetzelfde gaat vol trekken als in die van D66. Ook voor socialisten, hoe re- geerbelust ook, zijn er gren zen. De vorming van het cen trum-linkse kabinet zou daar door nog ernstig in gevaar kunnen komen. Ook Lubbers zou zich dat ter harte moeten nemen. Hoe nor maal het ook is dat een partij tijdens de kabinetsformatie zo veel mogelijk van het eigen program probeert binnen te halen, soms is het beter die neiging te onderdrukken. Als Lubbers zijn opdracht van de koningin tot vorming van een centrum-links kabinet ernstig opvat - er zijn heel wat men sen die denken dat hij aan het einde van de rit toch naar de VVD zal zwenken - kan hij beter zijn limbo-toestel opber gen en proberen een sfeer van vertrouwen te scheppen. Dat zou ook in het voordeel zijn van de door hemzelf zo belangrijk geachte soliditeit van het kabinet. Alleen een partij die zichzelf en haar lei der respecteert, is een goede coalitiepartner. Een ontred derde PvdA zal licht op zoek gaan naar mogelijkheden om zich te profileren. Als iemand dat kan weten, is dat Lubbers zelf. Hij zal toch nog niet ver geten zijn hoe zijn tweede ka binet op de 2e mei door toe doen van een instabiele VVD ten val werd gebracht? RIK IN 'T HOUT DEN HAAG Wel be voegd, maar niet be kwaam. Dat vindt ex-mi- nister Deetman van de aankomende meesters en juffen. Het diploma van de pabo (pedagogische academie onderwijsgevenden) geeft wel recht op een baan in het onderwijs, maar eigen lijk is de opleiding te kort om een goede, allround meester of juf af te leve ren. Daarom moeten de stu denten zich kunnen speci aliseren: voor de onder bouw (inclusief de ouder wetse „kleuterjuf") en voor de bovenbouw. En binnen die specialisatie kunnen studenten nog weer keuzen maken voor bepaalde vakken. Maar dat is nog niet genoeg: via nascholing moet het pro fessionele profiel de ver eiste diepte krijgen. Een en ander blijkt in de noti tie over de pabo die minister Deetman in de zomer heeft la ten uitgaan. Aanstaande maandag wordt er met de on derwijsorganisaties over ge sproken. Wat de betekenis is van overleg nu er zelfs geen demissionaire vakminister meer is, moet nog blijken. Wel duidelijk is dat er niet zo veel goeds valt te zeggen van de notitie: er wordt geen echte oplossing gegeven van de pro blemen met de pabo. Kreten als: „meester kan niet rekenen" en „juf kan niet spellen" zijn de populaire ver tolkingen van nogal ingrij pende problemen met niveau en kwaliteit van leraren basis onderwijs en (dus) ook van dat oasisonderwijs zelf. De minis ter zegde na verontrustende opmerkingen van kamerleden :oe met maatregelen te komen; de pabo-notitie is de aanzet daartoe, overigens in alle vaagheid. De minister constateert daarin dat het huidige pakket eisen /oor onderwijsgevenden in de oasisschool te omvangrijk is /oor een opleiding van vier jaar. Verlenging van de oplei ding zit er echter (financieel) niet in; evenmin verhoging van de toelatingseisen, behalve de volgens velen niet serieus op te vatten verplichting van het vak wiskunde. Dus moet het pakket maar worden gere duceerd. De gronden voor de vele kri tiek op de onderwijsgevenden worden echter niet door re ductie van het opleidingspro gramma verhuld door be grippen als specialisatie en dif ferentiatie weggenomen. Een trieste constatering, met name ook in het licht van de groei van het speciaal onder wijs. Veel kinderen zouden op de basisschool kunnen blijven, wanneer het onderwijs daar kwalitatief beter zou (kunnen) zijn. De opleiding van de meester en de juf heeft zeker met die kwaliteit te maken (zogeheten zorgverbreding). Deskundigen van het speciaal onderwijs pleiten daarom wel voor opname van de opleiding in het wetenschappelijk onder wijs, met voor het speciaal on derwijs een zwaarder pakket. Met de pabo-notitie van Deet man kan er echter van de zorgverbreding waarmee de groei van het speciaal onder wijs deels bestreden kan wor den, niet veel terecht komen. Kennis Het probleem van „de kwali teit" van de opleiding is nogal ingewikkeld. Te meer daar de instituten grote vrijheden heb ben voor een eigen invulling van het programma en er dus grote verschillen per instituut zijn. Maar ook: welke eisen moet je stellen aan aanstaande schoolmeesters? Inderdaad een wetenschappelijke opleiding? Maar hecht je dan niet te veel waarde aan intellectuele vor ming? Of je wel of niet een goede opvoeder bent, hangt immers niet (alleen) af van het intellectuele niveau. De inrichting van een oplei dingsschool voor onderwijsge venden gaat over meer dan re kenen en taal, maar het zijn wel belangrijke vakken, vindt de minister. In de notitie wordt dan ook nadrukkelijk gesproken over verhoging van het niveau van de basale vaar digheden in de basisopleiding. En daarna kiest de minister voor specialisatie en differen tiatie. Zo krijgen we meesters en juffen die beter dan ande ren weten hoe ze spellingsre gels en sommen moeten uitleg gen. Anderen kunnen beter tekenles geven dan hun colle ga's of biologie en aardrijskun- de, al naar gelang de differen tiatie. In zekere zin kun je spreken van vakleerkrachten, maar dat gaat de minister te ver. Dankzij de basisopleiding van twee, drie jaar, kunnen afge studeerden wel functioneren als groepsleerkracht. Maar door nascholing bereiken ze pas de vereiste breedte en diepte. Tot dan zijn het onder wijsgevenden met meer of minder „minnen", zo moet de conclusie zijn. De voorgestelde specialisatie en differentatie zijn geen „extra's", maar aan vullingen van een te weinig. Samengevat: de notitie erkent de in het algemeen onvoldoen de kwaliteit van de opleiding en als remedie wordt gekozen voor de versmalling van het pakket, met voorgenomen ver dieping na de opleiding (na scholing). Dat laatste lijkt een ijdele hoop; het beschikbare bedrag van 150 miljoen gulden is op zichzelf al laag (zeker in ver gelijking met buitenlandse om standigheden) en is echt veel te laag om de tekorten van de opleiding aan te vullen. Formatiebudget Het verhaal totnutoe krijgt een extra dimensie door de plan nen van het zogeheten forma tie-budget. Scholen krijgen volgens die plannen zelf meer mogelijkheden om met name op het personele vlak allerlei dingen te regelen. Samen met de regeling dat scholen zelf geld krijgen voor de nascho ling, levert dat een plaatje op van een school(bestuur) dat in heel veel zaken een zelfstan dig beleid kan voeren. Dat lijkt ideaal en er is veel goeds van te zeggen. Maar wie goed naar het plaatje kijkt, ziet toch wel wat minpunten. Per soneelsbeleid op schoolniveau is uiterst kwetsbaar wanneer een opleiding wel bevoegde, maar niet bekwame meesters en juffen aflevert. Wat doe je als je maar één of twee rekendeskundigen hebt, muzikale juf en één die biologie en aardrijkskunde als differentiatie had tijdens de opleiding? En wat gebeurt er als de taaldeskundige plotse ling ontslag neemt? De nascholing kan niet a la minute de gewenste deskun digheid bij de overige teamle den aanbrengen, dus er is alle kans op dat die reken-school meester vanaf groep drie of vier alle rekenlessen geeft. En misschien gebeurt hetzelfde wel met de muziek-juf. Anders krijgen kinderen immers les van wel bevoegde, maar niet bekwame leerkrachten. En dat zal voor taal en rekenen niet gebeuren in verband met de toenemende concurrentiever houding tussen de scholen. Pessimisten (die onder het re- gime-Deetman achteraf trou wens vaak realisten bleken te zijn) zien zo een basisschool ontstaan met vakleerkrachten in plaats van groepsleerkrach ten aan wie kinderen zich kunnen hechten. Kennis en kunde worden uitgespeeld te gen de belangen van een emo tionele binding aan een eigen juf of meester. De kreet over de ononderbro ken ontwikkelingsgang het credo van de basisschool is vijf jaar na invoering van die school verstomd. Daarvoor dreigt in de plaats te komen Beeld van een groepsgesprek op een basisschool. het nieuwe deskundigheids- denken: verbrokkeling van de leerstof in pakketjes die door specialisten worden gedistri bueerd aan de onderwijsklan- ten, in dit geval kinderen. Salaris In de notitie over de pabo wordt niet gerept over het sa larisniveau van de (beginnen de) onderwijsgevende. Toch is het juist dat niveau dat wei eens een van de wezenlijke oorzaken kan zijn van de zor gen over de kwaliteit. Alle enthousiaste verhalen van pabo-directeuren over een nieuwe generatie onderwijsge- venden-uit-idealisme ten spijt moet worden vastgesteld dat het schoolmeestersambt nau welijks (maatschappelijke) aantrekkingskracht heeft. Het ziekteverzuim ligt betrekkelijk hoog, er wordt veel en graag gebruik gemaakt van ver vroegde uittreding en het sala ris is voor de beginnende le raar lager dan dat van vrijwel iedere afgestudeerde aan een andere instelling voor hoger beroepsonderwijs: 2353,- bru to per maand. Met aftrek van de diverse posten (inclusief de beruchte onderwijskorting) komt het er op neer dat een gehuwde alleenverdienende beginnende leraar basisonder wijs al bij een 0,9 betrekking recht heeft op een aanvullen de uitkering... Natuurlijk stijgt het salaris per jaar, maar voor de „gewone" leraar basisonderwijs blijft het, in vergelijking met beroepen waar bijvoorbeeld „snelle heao'ers" terecht komen, wat behelpen: maximaal schaal ne gen. En dat levert een bedrag op van 4757,- bruto, overi gens pas na liefst zesentwintig jaar werken...! Hopelijk zal kamervoorzitter Deetman een debat over een ander actieplan voor de verbe tering van de opleidingen moeten leiden dan over deze, zijn eigen erfenis en hopelijk neemt de Kamer zo nodig haar eigen verantwoordelijkheid voor een verantwoorde „in vestering" in het opleidingson- derwijs. LÜTSEN KOOISTRA SUSKE EN WISKE SAGARMATHA L> rv^ l'Sf Standaard UI«flevorl|/Wavery (ADVERTENTIE) 11* Machtigen via de bank voorkomt dat u straks misschien een communicatiepro bleem hebt. Het maakt betalen makke lijk, voorkomt 'n hoop papierwerk en bespaart u tijd. Schade door computervirus groot, maar niet rampzalig DELFT De schade die het computervirus Datacrime II kan aanrichten is groot, maar niet rampzalig. „Er zal onder de kleine gebruikers van com putersystemen die het treft, flink gevloekt worden, maar grote bedrijven, banken en an dere instellingen zijn immuun voor het virus", zegt prof. J. Herschberg, hoogleraar infor matica aan de Technische Uni versiteit in Delft. Het virus is volgens de compu terdeskundige veel kwaadaar diger dan het virus dat ander half jaar geleden opdook. Over de herkomst van het virus is niets bekend. Er zijn aanwij zingen dat het uit de Verenig de Staten afkomstig is. De hoogleraar gelooft niet dat één bron kan worden aangewezen. „Ergens is het begonnen, maar anderen hebben het verbe terd", zegt Herschberg, die er van overtuigd is dat het ge woon kwajongenswerk is. De zorgvuldige computerge bruiker hoeft naar de mening van de hoogleraar niets te vre zen van het virus, omdat hij altijd zorgt voor een reserve exemplaar van zijn program ma's. Bovendien neemt deze geen vreemde software waardoor het virus in zijn sy stemen kan doordringen. Professor Herschberg beschikt niet over een vaccin tegen het nieuwe virus, maar hij neemt graag aan dat Platform Com puter Criminaliteit, waarin po litie, justitie en bedrijfsleven samenwerken, een remedie te gen de computerziekte heeft gevonden. De verwachting dat Datacrime op 13 oktober zal toeslaan, is gebaseerd op de ervaring met het voorgaande virus dat zich op vrijdag de dertiende van de maand (ongeluksdatum) open baarde. De 13de oktober is eveneens een vrijdag. ETEl fn°d ied „De Rijksvoorlichtingsdiei deelt het volgende mede: heden zal informateur dn R.F.M. Lubbers om 15.30 dr. B. de Vries (CDA) ontvangen Bij het lezen van een dergelijk bericht neemt h gehalte aan fantasieën en binnenpretjes in m'n hooi ronir in ijltempo toe. Wat staat y". J hier te gebeuren? De CDi war< informateur ontvangt de CDA-onderhandelaar om vernemen hoe de CDA- fractie tegen de laatste ontwikkelingen in de kabinetsformatie aankijkt ja. Alsof Lubbers dat niet lang wist! Alsof Lubbers i uurc al lang tevoren in onderonsjes, briefjes en telefoongesprekken z'n strategie met De Vries en andere CD A-hotemetoten had uitgestippeld! Het vermoedelijke verloop vai een officieel onderhoud tussen Lubbers en De Vri "S- is dan ook niet moeilijk ti del schetsen. Een éénakter vaeij twee handen op één buik. „Hallo Bert, kom er in jongen. Kopje koffie?" „Graag Ruud. Zal ik hier maar neerzakken?" „Waar je maar wilt, het maakt mij niet uit. Zetels genoeg nietwaar? Hahaha' Goeie grap ja. Die zal ik onthouden, 't Is anders ee dei lekker nazomerweertje hè „Zeg dat wel. Ik zei vanmorgen tegen Ria dat nog maar even de kans moest waarnemen om naaF, het strand te gaan. Wie vw is het de laatste keer dit omgi Elgin E schi; nde of den [kei fijlc op: jaar bee Ook toevallig, met Joke 1 itin. ik precies hetzelfde gesprt e sp Meid, je ziet zo pips, zei iiren. Pak een kleurtje nu het r t kan. Als ik vandaag vrij Al k zou ik het wel weten. Ma< enfin... even terzake: heb nog iets bijzonders?" Mmmmneuh.... Het loopt 11 nu toe precies zoals we hadden verwacht hè? Gewoon onze lijn vasthouden, dunkt me, dai j!'L kan er niks fout gaan. O j Hans van Mierlo hing een r uurtje geleden nog aan de telefoon. Beetje gepikeerd. Hij zei dat euthanasie in r h wezen helemaal geen 0n< probleem is, maar dat het an CDA er een probleem van Tl mt de maakt. Daar zit natuurlijk wel wat in, maar „Ho ho, op dat punt ben ik vrij met je van mening te verschillen en je weet bes dat ik wat dat betreft niet enige ben!" „Oké, weet ik. Maar wees gerust, tegen Van Mierlo am ik dat heus niet toegeven, kent me nu toch zo langzamerhand wel? Geloi me, het komt werkende w allemaal best voor elkaar „Hoe kom je toch aan die achterlijke uitdrukking 'werkende weg'? Die heb j 1 nu al twee keer in je officii brieven gebruikt. Da's tocl geen Nederlands?" „Ach, wat maakt dat nou u Als de bedoeling maar duidelijk wordt, 't Is weer eens wat anders dan 'gaandeweg', want dat hee iets slooms in zich, iets lan& baanachtigs. 'Werkende wi klinkt actiever. En zeg noiz'n zelf, we zijn toch ook constant bezig met wegwerken? We werken problemen weg, we werke ht< de VVD weg, we werken D66 weg, we hebben Deetman weggewerkt en ^tri zo maar door. Maar wacht, nu schiet me iets te binnei1 wat ik je eigenlijk al een 1 paar maanden wilde vragelnc is die oudste van jou met goeie cijfers voor z'n atheneum geslaagd?" „O ja, uitstekend. Een prat van een lijst hoor. Een zev voor natuurkunde was hel laagste wat-ie had. Dat koi je indertijd van mijn eindexamen niet zeggen „Mooi hoor. Feliciteer 'em maar van mij. Nou eh..„ ik geloof dat we wel klaar zij of niet soms?" „Ja, wat mij betreft ook, maar ik kan het toch niet maken om al na tien minuten weer op straat te staan? Wat moet de pers da wel niet van denken? We zullen toch op z'n minst dt1 indruk moeten wekken dafitl we stevig hebben gediscussieerd Daar heb ik rekening mei* gehouden. Momentje, even bellen.... Ja Willemsen, me mij. Breng jij het schaakbofi en de schaakstukken even Ze liggen boven in de middelste la van het bruin bureau. Merci! Zo, maak je borst maar nat Bert. Ik he toch een mooie nieuwe variant in gedachten!" T.RUBBELS de

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 4