DE STERKE
LICHTGEWICHT
Geadopteerde kinderen
lebben het moeilijk
,Veronique is geheel
Nederlands initiatief"
gin| nnenland
Vakantieganger
vaak in het rood
GPV, SGP en RPV
ontzet door aantal
euthanasiegevallen
$OZE WOLK ROND ADOPTIE IS VERDWENEN"
MieuwO
„Euthanasie niet wettelijk regelen"
~w
IE NIEUWSTE RETOURFLES VAN COCA-COLA
FNV wil afzien van
centrale afspraken
werkweek 35 uur
fieidwSouocMit
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1989 PAGINA 3
^Lerkgevers van bejaardenoorden
^eden meer loonsverhoging
UTEN Bij het hernieuwde overleg
r de cao voor de 70.000 werknemers
|e bejaardenoorden hebben de werk
ers gisteren een algemene loonsver-
ig aangeboden van 3,25 procent. Het
maakt deel uit van een pakket
rmee de onderhandelaars terug gaan
hun achterbannen. Die zullen
an d ,ten uitmaken of het voldoende basis
nota |t voor voortzetting van het cao-over-
le noi De onderhandelingen zijn eerder
voort gel°Pen °P een bod van twee procent
I he
isverhoging, een eenmalige uitkering
1 procent en invoering van functie-
1 rdering (1,24 procent). AbvaKabo en
sehrj j stelden een ultimatum en kondig-
uitbreiding van) acties aan, waarop
eej Vereniging van Nederlandse Bejaar
denoorden hen voor een nieuw gesprek
uitnodigde. De VNB verklaarde zich
daarbij bereid tot verschuivingen in het
pakket mits de totale kosten niet stijgen.
Er is nu inderdaad sprake van een ver
schuiving van de kosten van de invoe
ring van de functieclassificatie naar de
loonsverhoging voor iedereen.
Over de precieze „invulling" van de 3,25
procent moet nog nader worden over
legd. De cao loopt van 1 april 1989 tot 1
april 1990. De verhoging kan volgens be
stuurder Hokken van de CFO met terug
werkende kracht worden doorgevoerd,
maar bijvoorbeeld ook per 1 oktober met
daarbij een eenmalige uitkering over de
periode vanaf april.
DEN HAAG Eén op de tien Nederlandse va
kantiegangers staat op dit moment rood door al te
uitbundige uitgaven in de vakantie. Dat is een
groep van ongeveer 400.000 huishoudens. Het Swo-
ka, Instituut voor consumentenonderzoek, conclu
deert dit uit een steekproef onder achthonderd
huishoudens. De vakantiegangers die aan de ver
keerde kant van de streep zitten denken in het al
gemeen de roodstand binnen een maand of twee te
kunnen wegwerken. Ze zijn te vinden onder aller
lei categorieën van vakantiegangers, ongeacht leef
tijd en inkomen. Rood staan komt niet minder
voor onder de mensen die tevoren een vast vakan
tiebudget hadden vastgesteld. Overigens is dat
maar een kleine groep.
DEN HAAG De kleine christelijke partijen heb
ben ontzet gereageerd op de uitkomst van een on
derzoek van de Stichting voor Sociale Gezond
heidszorg in Utrecht. Daaruit blijkt dat in Neder
land circa zes- tot tienduizend keer per jaar eutha
nasie wordt gepleegd. Niet meer dan twee tot vijf
procent van de gevallen wordt echter bij justitie
gemeld. Volgens RPF, SGP en GPV kan er nu
geen sprake van zijn dat een komend kabinet het
vraagstuk van de euthanasie op zijn beloop laat. Ze
wijzen erop dat het wetsvoorstel van het tweede
kabinet-Lubbers in hun ogen ook geen genade kan
vinden. Het wetsvoorstel biedt geen oplossing voor
de problematiek en zal de bestaande praktijk
eerder verergeren of op zijn minst bestendigen, zo
zeggen zij.
Acties dreigen bij ANP
DEN HAAG De onderhandelingen
over een nieuwe cao voor de ruim 140
ANP-journalisten zijn afgebroken. De
journalistenvakbond NVJ gaat nu sa
men met de ANP-leden acties voorbe
reiden.
Volgens de NVJ is de vakbondseis voor
een loonsverhoging van 3,5 procent
voor dit jaar het breekpunt geworden.
De ANP-directie biedt 2 procent. De
NVJ ging akkoord met een verlaging
van de verplichte vüt-leeftijd naar 60
jaar en was verder bereid een artikel
over automatische prijscompensatie te
bevriezen. Volgens de ANP-directie is
het verschil tussen partijen kleiner dan
1,5 procent.
De werkgever neemt de 0,8 procent
voor de stijging van de premielast voor
zijn rekening, in 1989 nodig voor de
verlaging van de vut-leeftijd.
Misgeschoten
ROTTERDAM Bij de
Rotterdamse politie keken
ze gisteren hun ogen uit
toen een 17-jarige jongen
het omhulsel van een anti
tankwapen kwam aanbie
den. Hij had het wapen
enige tijd geleden voor vijf
tientjes op een rommel
markt gekocht en dacht in
het kader van de actie om
verboden wapentuig in te
leveren er meer geld voor
terug te krijgen. Maar die
vlieger ging .niet op, de
jongen kreeg niets. Het
wapen gold immers al als
verboden en viel daarom
buiten de richtlijnen die
op 1 september van kracht
2ijn geworden.
I VANDAAG
li INHET
ubbl
fornf
!N HAAG Meestal
>t wit het maar om een
•jlr maanden, soms zelfs
et oï weken. Maar die eer-
r dief periode in hun geboor-
jjand blijft geadopteerde
Ideren vaak nog lang
icrften spelen. Ook als ze
denljaren in Nederland wo-
ile uf. bij ouders die van ze
uden, eist hun onfor-
inlijke startpositie haar
In een rapport dat gis-
Jen aan staatssecretaris
jrte-van Hemel van jus-
werd aangeboden
it geconcludeerd dat
itiekinderen meer dan
Ideren probleemgedrag
vertonen, vaker speciaal
onderwijs moeten volgen
en in grotere getale uit
huis worden geplaatst.
De onderzoekers Verhulst en
Versluis (respectievelijk hoog
leraar en psychologe aan de
Rotterdamse Erasmus Univer
siteit en het Sophia Kinderzie
kenhuis) beschikten al over
gedetailleerde gegevens over
probleemgedrag onder de
jeugd in het algemeen, toen ze
te maken kregen met ouders
die hulp vroegen vanwege het
probleemgedrag van hun gea
dopteerde kind(eren). De echte
wetenschapper ziet in die com
binatie onmiddellijk de moge
lijkheid tot nuttig wetenschap
pelijk onderzoek en zo ge
schiedde. Verhulst en Versluis
ondervroegen de ouders van
2148 adoptiekinderen naar het
gedrag van hun kinderen en
vergeleken de uitslag met die
van het gedrag van de jeugd in
het algemeen. Het resultaat
stemt niet vrolijk, hoeveel sla
gen de onderzoekers ook om
de arm houden („We hebben
niet alle adoptiekinderen on
derzocht", of ook: „Met heel
veel gaat het vooralsnog pri-
Anti-sociaal
De verschillen tussen geadop
teerde en niet-geadopteerde
kinderen, zo blijkt uit het on
derzoek, ontstaan vooral als ze
wat ouder worden en treffen
de jongens harder dan de
meisjes. Van de geadopteerde
jongens tussen de twaalf en
vijftien jaar moet 23 procent
als 'probleem-kind' aange
merkt worden, tegenover 10
procent van de jongens in het
algemeen. Bij de meisjes zijn
de verschillen kleiner, daar
gaat het om 14 tegenover 10
procent.
De 'adoptie-jongens' hebben
nogal last van 'anti-sociaal ge
drag', zeggen Verhulst en Ver
sluis, die daaronder verstaan
dat de jongens onder meer ste
len, liegen, vernielen en spij
belen. De 'adoptie-meisjes'
worden relatief agressief be
vonden en tegelijkertijd in
zichzelf gekeerd en angstig.
„Men kan zich voorstellen dat
er sprake is van een ernstig
probleem", aldus de onderzoe
kers in hun rapport.
Dat geadopteerde kinderen
het niet gemakkelijk hebben,
blijkt niet alleen uit hun 'pro
bleemgedrag' (dat veel onvre
de verraadt), maar ook uit hun
schoolprestaties. Die zijn be
duidend lager dan die van hun
leeftijdgenoten. En ook hier
zijn de verschillen het grootst
in de groep twaalf- tot vijftien
jarigen. Van de 'adoptie-meis
jes' in die leeftijd volgt 10 pro
cent speciaal onderwijs, terwijl
dat percentage onder niet-gea
dopteerde meisjes niet hoger
ligt dan 2. Onder de jongens
zijn de verschillen wat kleiner,
maar toch altijd nog bedui
dend. Voeg daaraan toe dat
uit-huis-plaatsingen onder ge
adopteerde kinderen acht keer
zo vaak voorkomen als onder
niet-geadopteerde kinderen,
dan is het beeld compleet.
Weliswaar lijdt het nauwelijks
twijfel dat een adoptie-kind in
Nederland beter af is dan hij
in zijn geboorteland zou zijn
geweest (wie zegt dat hij daar
in leven was gebleven?), maar
evenzeer is duidelijk dat som
mige problemen met bet kind
mee-verhuizen. Staatssecreta
ris Korte-van Hemel zei het
gisteren zo: „De euforie rond
adoptie die in het begin van de
jaren zeventig heerste, toen ie
dereen nog zweefde in een
roze wolk van optimisme, is
inmiddels wel verdwenen".
Omstandigheden
Hoewel Verhulst en Versluis
voor een verklaring van de
verschillen tussen wel en niet
geadopteerde kinderen voor
een belangrijk deel terugval
len op de omstandigheden
waaronder ze zijn geboren (en
in sommige gevallen ook ge
deeltelijk grootgebracht), han
teren ze toch niet de stelregel:
hoe later weg uit het geboorte
land, hoe meer problemen.
Want zo eenvoudig blijkt het
nou ook weer niet te liggen.
De kinderen die het vroegst
na hun geboorte werden gea
dopteerd, vormen niet de
groep met de minste proble
men. „Wij hebben hier geen
verklaring voor", zeggen de
onderzoekers. Ze stellen wel
dat het in het algemeen zo is
dat kinderen die blootgesteld
zijn geweest aan verwaarlo
zing en mishandeling later het
grootste risico op problemen
lopen.
Die conclusie moet volgens
Verhulst en Versluis gebruikt
worden bij het vroegtijdig sig
naleren en zo mogelijk zelfs
voorkomen van moeilijkheden
bij adoptiekinderen. Zij pleiten
er voor adoptiegezinnen te la
ten begeleiden door „goed ge
trainde hulpverleners" en de
kinderen niet alleen periodiek
lichamelijk te onderzoeken,
maar ook psychologisch.
STEVO AKKERMAN
Minder geld voor
studenten van
gescheiden ouders
DEN HAAG Studenten met
gescheiden of 'onvindbare' ou
ders krijgen voortaan pas een
hogere studiebeurs als zij aan
tonen een ernstig verstoorde
relatie met hun vader en moe
der te hebben. Dat staat in een
voorstel dat door de onlangs
afgetreden onderwijsminister
Deetman naar de Tweede Ka
mer is gestuurd.
Deetman stelt in een concept
hardheidsclausule dat de 'ver
stoorde relatie' moet zijn ont
staan door onverzoenlijke con
flicten over bijvoorbeeld in
cest, fysiek geweld, geloof, le
vensovertuiging of cultuur.
Daarnaast moet de student
van gescheiden ouders een ali
mentatiebeschikking overleg
gen die jonger is dan twee jaar.
Tot nog toe was het voldoende
dat de studenten aantoonden
geen contact meer te hebben
met de ouder die een inkomen
heeft In dat geval kreeg de
betrokken student een aanvul
lende studiebeurs toegewezen
door de Informatiseringsbank
in Groningen. In de nieuwe
regeling vervalt dat recht op
een hogere beurs. Degenen die
uiteindelijk wèl een aanvul
ling krijgen, kunnen niet meer
op het volledige bedrag reke
nen. Deetman wil in dat geval
honderd gulden in mindering
brengen op de basisbeurs.
Aanvankelijk had Deetman
het plan bij het toekennen van
een aanvullende beurs een on
derscheid te maken tussen stu
denten die ouder of jonger wa
ren dan 21 jaar. Het College
van Beroep voor de studiefi
nanciering vond dit onjuist en
vorderde dat er een nieuwe
regeling moest komen.
RINKMAN WEERLEGT BEWERINGEN ROB OUT
(Vervolg van
de voorpagina)
DEN HAAG Voorts
lanceerde Lubbers het
plan op het punt van eu
thanasie voorlopig af te
zien van wetswijziging.
Dat betekent dat PvdA en
D66 hun voornemens om
het strafrechtelijk verbod
op euthanasie op te hef
fen, moeten laten varen.
Van het CDA verlangt Lub
bers het omgekeerde. Deze
partij zou ermee akkoord
moeten gaan dat het huidige
kabinetsvoorstel, waarin eu
thanasie in beginsel strafbaar
blijft, van tafel gaat. De in
formateur meent dat alle
drie de partijen zich moeten
kunnen vinden in zijn sug
gestie zich te concentreren
op het maken van afspraken
betreffende het vervolgings
beleid van de officieren van
justitie.
De informateur doet de on
derhandelaars De Vries, Kok
en Van Mierlo ook voorstel
len op sociaal- en financieel-
economisch gebied. Het be
langrijkste daarvan is dat hij
in de komende vier jaar een
„solide" beleid gevoerd wil
zien, waarin ruimte is voor
#een daling van het financie
ringstekort, het gelijk blijven
van belastingen en premies
en waarin de ministers hun
begrotingen niet overschrij
den.
Lubbers wil niet te lang pra
ten over sociale en financiële
kwesties. Wil de ingediende
rijksbegroting nog veranderd
kunnen worden, dan moet er
snel een nieuw kabinet ko
men. Hetzelfde geldt voor
het door velen zo begeerde
sociaal akkoord tussen over
heid, werkgevers en werkne
mers. Hij stelt dus voor een
regeerakkoord op hoofdpun
ten te sluiten en dan in het
kabinet verder te praten
over bijzonderheden. Dat is
zijns inziens alleen mogelijk
als de nieuwe minister van
financiën het recht krijgt een
veto uit te spreken over
plannen die niet aan de eisen
van 'soliditeit' voldoen.
EN HAAG Het initiatief
Luxemburg een op Ne
tland gerichte commerciële
nder op te richten, komt niet
het groothertogdom, maar
de Veronica Omroep Orga-
5atie (VOO) zelf. Minister
rinkman van WVC zei dit
steren op vragen van de
DA-kamerleden Van der
inden en Beinema. De vraag
van belang voor het bepalen
an de toelaatbaarheid van de
nder op de Nederlandse ka-
ulgens Brinkman heeft de
nbassadeur van Luxemburg
fm meegedeeld dat hij op uit-
ediging van VOO-direkteur
eb Out en Lex Harding een
tenterend gesprek heeft ge
ld over de mogelijkheden in
zijn land voor een commercië
le zender. Het gesprek vond
plaats binnen het normale ka
der van de activiteiten die een
diplomatieke missie gewoon is
te ontplooien. Het kan daarom
volgens de ambassadeur niet
worden gezien als een inter
ventie van de Luxemburgse
regering om de Nederlandse
mediawet te omzeilen.
Out heeft altijd volgehouden
dat hij door de Luxemburgse
ambassadeur is benaderd met
het verzoek een Nederlandsta
lige commerciële satellietzen
der op te zetten in het groot
hertogdom. Deze informatie is
door de VOO ook aan het
Commissariaat voor de Media
doorgegeven, zo blijkt uit de
antwoorden van Brinkman
Volgens minister De Korte
van economische zaken moet
de politieke discussie over het
te voeren mediabeleid snel
worden afgerond. Andejrs
dreigt de Nederlandse audiovi
suele industrie de boot te mis
sen bij de aankomende natio
nale en internationale ontwik
kelingen. Het mediabeleid
moet er op gericht zijn de
markt van de audiovisuele
sector te vergroten. „Mediabe
leid houdt meer in dan alleen
omroepbeleid.. Het zal de inte
gratie van omroep, gedrukte
pers en tele-informatiedien-
sten concreet gestalte moeten
geven", aldus de minister. Hij
bepleitte verder de introductie
van commerciële regionale en
lokale omroep en een verster
king van de positie van kabel
exploitanten.
EKNOLLEN
20 september
Koningin Beatrix opent in
Roosendaal de woonge
meenschap Sterrebos voor
geestelijk gehandicapten.
Prins Wilem-Alexander
woont in het Feyenoord-
stadion in Rotterdam de
benefietwedstrijd bij tus
sen het kleurrijk elftal en
het Nederlands elftal. De
baten van deze voetbal
wedstrijd komen ten goede
aan de nabestaanden van
de slachtoffers van de
vliegramp met het SLM-
toestel op de Surinaamse
luchthaven Zanderij.
DEN HAAG FNV-
voorzitter Stekelenburg is
bereid om af te zien van
concrete afspraken met
werkgevers over een 35-
urige werkweek in 1993,
om op die manier centrale
afspraken ovér werkgele
genheid en sociale ver
nieuwing mogelijk te ma
ken. „We worden het er
toch nooit gezamenlijk
over eens".
Dat zegt Stekelenburg in het
blad „De Werkgever" van het
Nederlands Christelijk Werk
geversverbond. Hij vindt voor
waarden voor een beheerste
decentrale ontwikkeling drin
gend nodig, en wil daartoe be
lemmeringen wegnemen.
Ook over inkomensbeleid ver
wacht de FNV-voorzitter geen
overeenstemming en dat wil
hij dan ook aan de politiek
overlaten, mits uitkeringsge
rechtigden en ambtenaren vol
doende aan hun trekken ko
men.
Stekelenburg spreekt van het
op „termijn stellen van de ar
beidsduurverkorting". „Ik be
sef dat de drie elementen te
zamen een weinig aantrekke
lijk pakket voor de werkge
vers vormen. We zullen dan
ook een list moeten verzin
nen", zo omschrijft hij zijn op
lossing.
„Als we het vraagstuk van de
koppelingen aan de politiek
laten, de arbeidsduurverkor
ting op termijn stellen, geza
menlijk verdergaan met be
strijding van de langdurige
werkloosheid en een impuls
geven aan het sociaal beleid,
dan moet er 'een goed klimaat
ontstaan voor een verant
woord cao-overleg", aldus de
FNV-voorzitter.
Wat de 35-urige werkweek in
1993 betreft, is de FNV bereid
geen concrete afspraken te
maken. Maar het moet volgens
Stekelenburg niet leiden tot
het volstrekt negeren van ar
beidsduurverkorting als een
wezenlijk instrument voor het
terugdringen van de werkloos
heid. Die adv moet nader in
gevuld worden op decentraal
niveau. „Het streven blijft op
adv gericht, maar dit proces
zal over een aantal jaren ge
spreid moet worden".
In die periode (Stekelenburg
noemt geen termijn) kan er
veel worden voorbereid, in de
vorm van scholing (om knel
punten op te kunnen vangen)
en financiële afspraken. De
overheid zou een bonus/ma
lussysteem kunnen ihvoeren
voor bedrijven die inspelen op
het werkgelegenheidsbeleid.
Vrijdag blokkeerde de FNV
een SER-advies, door met een
eigen hoofdstuk over werkge
legenheid te komen met daar
in centraal „een gemiddelde
werkweek van 35 uur in de
komende vier te bereiken".
