,.Het is alsof ik
thuis ben gekomen"
Opschudding in België na
arrestatie top-ambtenaar
BUSH HEEFT GEEJ
HAAST MET TOP
Activiste tot half
jaar cel veroordeeld
Happart mogelijk
weer burgemeester
Proef met MX-
raket mislukt
Israel wil nieuw vredesplan
voor Westelijke Jordaanoeve
Stroom vluchtelingen weer groter
DUiiJLiN LnlN U
Vxidóccououiu
VK1JDAÜ IS StKIKMbtk 1989 PAUE
Man schiet collega's
en zichzelf dood
LOUISVILLE Een afgekeurde 47-jarige drukke
rij-medewerker heeft gisteren in de Amerikaanse
stad Louisville in Kentucky met een machinegeweer
en een halfautomatisch pistool het vuur geopend op
zijn voormalige collega's. Hij trok al schietend van
verdieping naar verdieping in het drukkerijgebouw,
doodde zeven mensen en verwondde twaalf anderen.
Vervolgens sloeg hij de hand aan zichzelf. Van vijf
gewonden is de toestand kritiek. De man was met
ziekteverlof mede omdat hij „opvliegend" van aard
zou zijn. Naar aanleiding van eerdere, soortgelijke
schietpartijen verbood de regering in Washington de
invoer van halfautomatische wapens. Wie al zo'n
wapen had, hoefde deze echter niet in te leveren en
vergelijkbare Amerikaanse wapens zijn nog steeds
vrij te koop.
Klein stapje naar
vrede El Salvador
MEXICO-STAD De delegaties van
de Salvadoraanse regering en het ver
zetsleger FLMN zijn het eens gewor
den over verdere vredesbesprekin
gen. Een overeenkomst voorziet in
maandelijkse gesprekken in El Salva
dor of daarbuiten, waarbij een wapen
stilstand en vervolgens een vredesak
koord moet worden bereikt. Een
woordvoerder van de katholieke
kerk, die een bemiddelende rol speelt
in het overleg, zei dat „grote vooruit
gang kan worden geboekt" in het vre
desproces tussen de extreemrechtse
regering van president Christiani en
het linkse FLMN-verzet.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL In België is
grote beroering ontstaan
na de onverwachte arres
tatie van de hoogste amb
tenaar van minister Ur-
bain (Buitenlandse Han
del).
Kabinetschef Robert Willer-
main (45) werd in de nacht
van woensdag op donderdag
uit zijn bed gelicht op verden
king van een scala aan duiste
re activiteiten: valsheid in ge
schrifte, oplichting en het voe
ren van een valse boekhou
ding. Als ook maar de helft
van de speculaties in de Belgi
sche pers klopt, heeft de zeer
actieve top-ambtenaar valse
facturen uitgeschreven voor
leveranties van informatica
aan Zaire, en zijn met het
daarmee verdiende geld ver
kiezingscampagnes van Waal
se socialisten bekostigd. Met
een ander deel zou in juni van
dit jaar de in Libanon gegijzel
de Vlaamse arts Jan Cools zijn
vrijgekocht. De vrijlating van
deze medicus kwam tot stand
na intensief overleg tussen Ur-
bain en de Libische leider Ga-
daffi, maar Urbain, die bij zijn
bezoek aan Tripoli door zijn
kabinetschef werd vergezeld,
heeft steeds ontkend dat voor
de vrijlating van Cools ook
maar een franc is betaald.
WASHINGTON President Bush heeft volgende
donderdag een ontmoeting met Sovjet-minister van b
landse zaken Sjevardnadza. Een top met leider Gorb
wordt voorlopig niet gepland, omdat daar volgens het
Huis „geen dringende reden voor is". Bij zijn gesprei
Sjevardnadze zal Bush onder meer benadrukken dat k
proces van wapenbeheersing in snel tempo wil voort;
en zijn steun uitspreken voor de hervormingen in de S
unie, zei een Witte Huis woordvoerder. Bovendien zal e
het bezoek van Sjevardnadze een akkoord worden get<
over het openstellen van de voorraden chemische w
van beide supermachten voor wederzijdse inspectie.
PRAAG Een rechtbank in de Tsjechoslowaakse stad Tabor
heeft een activiste veroordeeld tot zes maanden gevangenis, om
dat zij de autoriteiten in Praag op een plakkaat had opgeroepen
tot politieke dialoog. De 18-jarige activiste Renata Panova liep
tijdens de 1 mei herdenking rond met een plakkaat waarop de
tekst stond: „Dialoog, Geen Confrontatie". Intussen werd Char
ta-woordvoerder Sasha Vondra gesommeerd zich binnen drie
dagen te melden voor het uitzitten van een gevangenisstraf van
twee maanden. Een rechtbank in Praag besloot dat Vondra de
voorwaardelijke straf die hij eerder kreeg voor straatschenderij
toch moet uitzitten, omdat hij een petitie voor meer democratie
heeft helpen opstellen.
Zweed ontkent
moord op Palm
STOCKHOLM Chri
Pettersson, die eind juli tol
venslange gevangenis
werd veroordeeld wej
moord op de Zweedse prei
Olaf Palme, heeft gisteren
nieuw ontkend betrokken
zijn geweest bij die moord
bekende wel ongeveer zesb
derd andere misdrijven. 1
tersson zei tijdens het pn
in hoger beroep dat hij in
jaren '70 „zeshonderd men
twee per week", had aange
len om drugs te kunnen
pen. Hij zei daarbij dat hij
leen drugshandelaren
viel.
DDR-VLUCHTELINGEN OVERROMPELD DOOR HARTELIJKHEID
(Van onze correspondent
Rink Drost)
TIEFENBACH/PASSAU
Woest is hij op de
grensbewakers van wat
tot voor enkele dagen zijn
vaderland was: de DDR.
Heiko Schab (23) uit Bret-
nig in de buurt van Dres
den heeft, toen hij vanuit
de DDR via Tsjechoslowa-
kije naar Hongarije ging,
moeten toezien hoe zijn
auto van boven tot onder
werd uitgekamd. Hij de
monstreert dat druk pra
tend aan zijn twintig jaar
oude lichtblauwe Traban-
tje en staat plotseling met
de afdekring van een kop
lamp en een luchtfilter in
zijn handen.
Nee, de techniek van het be
jaarde voertuigje (waarde in
de DDR'nog 8000 mark: ruim
een gemiddeld jaarinkomen)
heeft voor hem geen enkel ge
heim. „Als je niet alles van
zo'n wagen afweet en hem zelf
kunt repareren, kun je er bij
ons geen auto op na houden".
„Bij ons", zegt hij nog. Het zal
nog wel even duren voordat
hij daarmee zijn gloednieuwe
vaderland, de Bondsrepubliek
Duitsland, bedoelt.
„Papieren wilden ze zien",
vervolgt hij. „Officiële papie
ren als geboortebewijs, trouw
boekje van mijn ouders, eigen
domsbewijs van de auto en zo.
Dan hadden ze een handvat
om te zeggen: „Aha, je wilt
naar het Westen hè?". En dan
was ik mooi de sigaar ge
weest".
Overal had Heiko rekening
mee gehouden. „Alle officiële
papieren die ik niet beslist
voor een vakantie nodig had,
heb ik thuis gelaten. Ik had
uitsluitend vakantiespullen en
vrijetijdskleding mee. Meer
dan een uur hebben ze me ge
treiterd. Alles in de auto heb
ben ze overhoop gehaald. En
ik maar volhouden dat ik al
leen maar vakantie in Honga
rije wilde houden. Mensen,
wat heb ik gelogen! Ik lieg
niet graag, maar ik moest wel,
want als ik deze kans niet
greep, zou ik nooit naar het
Westen zijn gekomen".
Uitkleden
Heiko Schab behoort bij de
lichting Oostduitse landver
huizers („Trabbi-Trek") die
hun reis pas begonnen nadat
Hongarije grootmoedig de
grenzen naar het Westen had
opengezet voor vakantiegan
gers uit de DDR, die niet naar
hun land terugwilden. Sinds
dat moment zijn de Oostduitse
bewakers aan de grens met
doorreisland Tsjechoslowakije
argwanend geworden. Bij wie
officiële papieren en spullen
die niets met vakantie te ma
ken hebben worden gevonden,
is er gloeiend bij. Zij zullen
vervolgd worden wegens po
ging tot illegale grensover
schrijding.
Voor Heiko is het een dubbel
tje op zijn kant geweest. Toen
hij maandag in zijn woonplaats
het visum voor Hongarije wil
de afhalen, bleek het zonder
opgaaf van redenen te zijn in
getrokken. Niettemin had hij
het dezelfde dag nog in han
den, omdat de ene afdeling
niet wist wat op de andere af
deling was besloten. „Ik ben
meteen weggereden, voordat
de politie bij me thuis zou ko
men om me het visum weer af
te pakken. Mijn ouders had ik
ingelicht. Ze hebben me veel
geluk gewenst. Ze gunnen het
mij van harte. En mijn colle
ga's op de zaak? Die zullen
zeggen: „Is het 'm gelukt?"
Gelukkig! Die hadden stuk
voor stuk mee gewild. Maar zij
hadden niet maanden geleden
al een visum voor Hongarije
aangevraagd".
Papierwinkel
Heiko Schab is een van de
ruim vierhonderd bewoners
van het opvangkamp Tiefen-
bach, twaalf kilometer van de
Beierse grensplaats Passau.
Een nacht heeft hij in het ten
tenkamp geslapen. Inmiddels
is zijn hele papierwinkel gere
geld, heeft hij een greep in het
kledingmagazijn van het Rode
Kruis mogen doen en is hij,
net als al die anderen, diep on
der de indruk van de wijze
waarop hij in de Bondsrepu
bliek is ontvangen.
„Het is alsof ik eindelijk thuis
ben gekomen", zegt hij nog
verbaasd. „Ik weet niet wat
mij is overkomen. Is dit nu dat
land dat bij ons altijd wordt af
geschilderd als de ellenbogen-
maatschappij? Zo veel vrien
delijkheid en oprechte belang
stelling heb ik in de DDR nog
nooit ontmoet".
Hij is er zich van bewust dat
de euforie van het moment
verdrongen zal worden door
de werkelijkheid van alledag.
„Maar in feite heb ik hier
maar twee zorgen: werk en
woonruimte> vinden. In de
DDR had ik' veel meer zorgen,
met minder uitzicht op een op
lossing. Een toekomst is er niet
voor jonge mensen. Voor mij
heeft de DDR zich onherstel
baar geblameerd met deze uit
tocht van jonge mensen".
Wat dat werk betreft zal Hei-
ko's probleem wel overkome
lijk zijn. Bij de ingangen van
het opvangkamp staan de po
tentiële werkgevers te dringen
om vakkrachten. Veel vluch
telingen hebben een afgeronde
beroepsopleiding en werker
varing.
De Muur
Tiefenbach is echter een tus
senstation. De meeste vluchte
lingen weten al waar ze naar
toe willen. Beieren is favoriet.
Hessen en West-Berlijn zijn
ook in trek.
Waarom? „Ik heb de Muur al
tijd al graag van de andere
kant willen zien", grapt een
ex-inwoner van Oost-Berlijn.
„Maar serieus, ik wil er echt
graag wonen. West-Berlijn is
voor mij altijd een geweldige
magneet geweest, zo dichtbij
en zo onbereikbaar. Nu kan ik
er eindelijk naartoe. Mef het
vliegtuig natuurlijk, want als
ik over de weg ga krijg ik con
trole van de DDR-grenswach-
ten. Dat lijkt me de eerste ja
ren niet gezond. Gek eigenlijk:
toen ik er woonde kon ik er
niet uit. En nu kan ik er niet
in om mijn familie te bezoe
ken".
De voorkeur van anderen
voor Beieren heeft twee réde
nen. „We moeten toch hele
maal opnieuw beginnen, waar
om dan niet meteen hier", zegt
iemand. En ook: „Hier in Beie
ren is men algemeen en duide
lijk tegen het communisme.
Dat vind ik heel gezond, nu ik
er mijn hele leven middenin
heb gezeten".
Het gebrek aan vrijheden in
de DDR was voor de meeste
vluchtelingen de belangrijkste
reden om naar het Westen te
reizen. Maar nu ze hier zijn,
willen ze ook profiteren van
de welvaart van de Bondsre
publiek. Mogen ze, na een heel
leven van in de rij staan voor
altijd schaarse en vaak infe
rieure artikelen?
„Wat je hier in de winkels ziet,
dat is werkelijk overweldi
gend", zegt de 21-jarige Simo-
ne Wiedrich uit de buurt van
Dresden, die met haar even
oude man Thomas en vierjarig
dochtertje Sandra in een af
tands Trabantje naar Passau is
gekomen. Ze zijn in juni ge
trouwd. Dit is hun volstrekt
onverwachte huwelijksreis.
Winterkleding
„Ons is altijd voorgehouden
dat wat je op de televisie zag
alleen maar schone schijn was.
Maar in de winkels is hetzelf
de te koop dat in de etalages
staat, en ook nog tegen dezelf
de prijzen", zegt Simone. „Bij
ons kun je bepaalde dingen al
leen maar kopen als je vriend
jes bent met de verkoopster.
En dan nog tegen speciale prij
zen ook. Nee, het systeem in
de DDR is door en door corr-
rupt. Het leven is alleen dra
gelijk wanneer je speciale con
tacten of een bepaalde positie
in de partij hebt".
In alle kampen en gebouwen
voor de eerste opvang heeft
het Rode Kruis grote Ideding-
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De omstre
den waarnemend burge
meester van Voeren, Jose
Happart, stelt zich over
morgen wellicht opnieuw
kandidaat als volwaardig
burgemeester van zijn ge
meente. België lijkt daar
mee aan de vooravond te
staan van een nieuwe
taalrel.
In de Vlaamse pers wordt op
gewonden gespeculeerd over
de mogelijkheid dat Happart
het feest van het Voerense
volk, zondag, zou willen ge
bruiken om zijn kandidatuur
als burgemeester te stellen.
Kort na de laatste gemeente
raadsverkiezingen moest hij
gedwongen afstand doen van
zijn sjerp, omdat hij in het
Vlaamse Voeren bleef weige
ren Nederlands te spreken.
Toch zou nu zijn goede vriend
en partijgenoot Nico Droeven,
perfect tweetalig, ten gunste
van Happart willen terugtre
den. De redenering is dat Hap
part als waarnemend burge
meester al tal van bestuursda
den heeft gesteld, waartegen
de Vlaamse gemeenteraadsle
den uit Voeren officieel geen
klacht hebben neergelegd bij
de Raad van State. Volgens ju
ridisch adviseurs van Happart
hebben zij daarmee impliciet
toegegeven, dat Happart vol
doende tweetalig is om het
burgemeestersambt te kunnen
uitoefenen. Over de politieke
rol van Happart in Voeren
viel al een Belgisch kabinet,
Martens
NEW YORK In de Verenigde Staten is een proef met een
eerste, opèrationele MX-raket mislukt. Drie minuten na de lan
cering werd het projectiel vanaf de grond vernietigd, nadat er
problemen met de besturing waren opgetreden, aldus een
woordvoerder van de Amerikaanse luchtmacht op de lanceerba
sis in Californië. Er zijn tot nu toe 19 MX-proeven uitgevoerd.
Die waren niet allemaal even succesvol, maar het is de eerste
keer dat een MX moest worden vernietigd. De raket was voor
zien van negen namaak-kernkoppen die terecht hadden moeten
komen op doelen op het koraaleiland Kwajalein in de Stille
Oceaan, bijna zevenduizend km van de lanceerbasis verwijderd.
urn CWJU* ASfötfCA,
In de Westduitse ambassade in de Poolse hoofdstad Warschau wacht een groot aantal Oostduitsers nog steeds op hun vert
naar de Bondsrepubliek. Aangezien journalisten niet op het ambassade-terrein worden toegelaten, moesten de verslaggevers
volstaan met het relaas van deze jonge „woordvoerder" van de vluchtelingen. fc
voorraden aangelegd. Woord
voerder Klaus Jacobsen van in
het kamp van Tiefenbach:
„Het is onvoorstelbaar wat be
drijven en particulieren alle
maal hebben geschonken. Ver
uit het meeste is splinter
nieuw. Afgedragen spullen
zijn er niet bij. En er wordt
constant nageleverd".
Vooral winterkleding en kin
derkleding zijn in trek. Geen
wonder, want de voormalige
DDR-burgers hebben alleen
maar vakantiekleding meege
bracht, als ze al iets hebben
kunnen meebrengen. En leuke
kinderkleding is razend duur.
Aanvankelijk met géne, maar
onder de aanmoedigingen van
de beheerders van de magazij
nen al gauw met de nodige
durf passen de mannen, vrou
wen en kinderen een nieuwe
garderobe aan.
Jacobsen: „Weet je wat ook
van die gewilde artikelen zijn?
Tandenborstels en tandpasta.
Allemaal hebben ze wel wat
van huis meegenomen, maar
zulke mooie borstels hebb
nog nooit gehad. En tand
met blauwe strepen kenn<
ook alleen maar van de t
clame. Twaalfhonderd tan
borstels en evenveel t
tandpasta hebben we hier
gegeven. Ik vind dat dat
geen betere bestemming
kunnen krijgen".
JERUZALEM De Is
raëlische regering over
weegt vredesbesprekingen
te gaan voeren met door
Egypte voor te dragen Pa-
lestijnen. Verkiezingen in
de Gaza-strook en op de
Westelijke Jordaanoever,
voor het aanwijzen van
Palestijnse gesprekspart
ners, kunnen dan achter
wege gelaten worden.
Volgens een regeringswoord
voerder gaan Israel, Egypte en
de Verenigde Staten zich geza
menlijk buigen over voorstel
len om te komen tot de vor
ming van een Palestijnse dele
gatie, waarvan ook door Israel
gedeporteerde activisten deel
mogen uitmaken.
De Israëlische vice-premier en
leider van de socialistische Ar
beiderspartij, Peres, heeft ge
zegd dat hij geen bezwaar
- heeft tegen het opnemen van
gedeporteerde Palestijnen in
een dergelijke delegatie. Maar
premier Shamir en minister
van buitenlandse zaken Arens,
beiden van de rechtse Likud-
partij, voelen tot nu toe niets
voor het idee. Zij hebben ook
de oproep van Mubarak om
bezette gebieden op te geven
in ruil voor vrede afgewezen.
De oproep van Mubarak
maakt deel uit van een tien
■Dunten tellend plan, dat overi
gens niet officieel is gepresen-
:eerd maar op het ogenblik
wel een grote rol speelt in het
diplomatieke overleg. Tot het
plan behoren onder meer een
stopzetting van de Israëlische
nederzettingenpolitiek en de
toestemming aan Arabieren in
Oost-Jeruzalem om deel te ne
men aan eventuele toekoi
ge Palestijnse verkiezingei
Overigens heeft ook de I
stijnse Bevrijdings Organii
(PLO) zich niet onverd
enthousiast getoond over
plan van Mubarak,
woordvoerders in Tunis
ben zich gereserveerd
steld, zonder het plan reso
af te wijden.
Volgens Westerse diplom
heeft Mubarak met zijn in
tief vooral een verstevi
van zijn eigen positie op
oog. Egypte heeft banden
Israel, onderhoudt goede i
ties met de PLO en is onl
weer geaccepteerd als lid
de Arabische Liga. Mub
brengt volgende maand
bezoek aan president Ge
Bush van de VS om te pl<
voor verdere economi
hulp aan zijn land.
Een tekening van het schip dat 132 jaar geleden met man, muis en een enorme goudschat verging
FOTO: Af
•Een Schat als
jongensboek"
WASHINGTON
In het wrak van een
schip dat 132 jaar ge
leden voor de kust
van South Carolina
(VS) in een wervel
storm verging, zijn
gouden staven en
munten ter waarde
van miljoenen dol
lars gevonden. „Het
is een schat als in
een jongensboek",
aldus homas Thomp
son, één van de di
recteuren van de
Amerikaanse Ont-
dekkingsgroep Co-
lombus, die de
speurtocht naar het
wrak heeft uitge
voerd. De waarde
van het goud wordt
geschat tussen de 28
en 450 miljoen dol
lar. Bij de scheeps
ramp kwamen in
dertijd 423 mensen
om het leven.
Het praktisch gevolg van deze stap is dat
Oosteuropeanen die naar het Westen wil
len in Hongarije de vluchtelingenstatus
kunnen aanvragen. Wanneer zij door Bu
dapest als vluchteling zijn erkend en een
derde land zich als gastland heeft aange
diend, krijgen zij toestemming om verder
te reizen.
Tot nu toe zijn meer dan dertienduizend
DDR-burgers legaal via Hongarije en Oos
tenrijk naar de Bondsrepubliek gereisd.
Daarnaast hebben zo'n negenduizend
DDR-burgers de grens illegaal overschre
den. Hiermee is het totaal aantal DDR-
vluchtelingen op ruim 23.000 komen te
liggen, hetgeen veel hoger, is dan werd
verwacht.
In Oost-Berlijn heeft Jegor Lagatsjov, lid
van het Russische politburo, verklaard dat
president en partijleider Gorbatsjov van
plan is in oktober de DDR te bezoeken.
WENEN/BUDAPEST Na een
kortstondige afname is de stroom
DDR-burgers, die vanuit Hongarije
naar het Westen vluchten, weer aan
het toenemen.
De stijging van het aantal DDR-vluchte-
lingen wordt volgens het Westduitse tele
visiestation ARD veroorzaakt door ge
ruchten dat de Hongaarse grens begin ok
tober zal worden gesloten in verband met
de veertigste verjaardag van de DDR.
Hongaarse ministers hebben dat echter
uitdrukkelijk ontkend. In plaats daarvan
zullen de verdragen worden aangepast,
waarin met de Oosteuropese bondgenoten
de doorreis naar het Westen via Hongarije
wordt beperkt. De aanleiding hiertoe is de
toetreding van Hongarije tot de conventie
over de vluchtelingen van de VN.
Hij zal de festiviteiten bijwonen in he
der van de veertigste verjaardag va
DDR. Dat Gorbatsjov zelf naar Oost
lijn komt, beschouwen westerse dipl
ten als een flinke opsteker voor de
duitse leiders, die onder ferme kritiel
komen te liggen door de uittocht van
zenden burgers naar het Westen.
Volgens het Duitse blad „Die Welt'
de leiding van de Sovjetunie echtei
uit, dat het op korte termijn in de DÖ
ernstige onrust komt. Valentin FalinI
voorzitter is van de internationale i
ling van het centraal comité, zou hel
gezegd dat hij bang is, dat „zich op|
laatst in het voorjaar van 1990 mass
monstraties zullen voordoen die moj
beheersbaar zullen blijken". Aanleij
daartoe vormt de compromisloze h
van de partij en de toenemende onti
denheid onder de Oostduits^rs.
