Vlag ANC wappert een dag in Kaapstad nu Documentaire over KGB op Russische televisie Intifada verwordt tot broedermoord -buitenland Optreden van Jeltsin in YS lijkt kamikaze Hongarije wil grenzen nog niet sluiten DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB <Z> Miljoenennota. Informatie over de adverteermogelijkheden <Z> QeidóaQotvuvnt DONDERDAG 14 SEPTEMBER 1989 PAGINA 5 AGI Ier vast voor (jmoord op Lubowski n )3£ PK; WINDHOEK De Namibische politie heeft in Windhoek een Ier gearres- a teerd die wordt verdacht van de moord op Anton Lubowski, één van de leiders van de Nambische bevrijdings beweging Swapo. De verdachte is 50 laar oud en is zuidelijk Afrika via Kaapstad binnengekomen. Lubowski, een 37-jarige advocaat en de enige blanke in de Swapo-top, werd dinsdag voor zijn huis gedood door ten minste acht kogels uit een AK-47 machinege weer. Eerder werd de moord opgeëist door een blanke racistische beweging, die zich de „Witte Wolven" noemt. Onder andere Swapo-voorzitter Sam Nujoma is door hen bedreigd. Catalaanse separatisten bedreigen Spelen 1992 BARCELONA De Catalaanse afschei dingsbeweging Terra Lliure (Vrij Land) heeft weer van zich laten horen. In een brief, die bezorgd werd bij het Spaanse persbureau EFE, eisten de guerrilla's de verantwoordelijkheid op voor de bomaan slag van maandag waarbij twee politie agenten ernstig gewond raakten. Ook uit ten zij bedreigingen ten aanzien van de Olympische Spelen van 1992 in Barcelona. „De Olympische Spelen blijven een doelwit van onze organisatie", luidde het commen taar. Terra Lliure heeft in het verleden bomaanslagen gepleegd op plaatselijke ban ken en bedrijven, die de kandidatuur van Barcelona voor de spelen van '92 financieel ondersteunden. Vredesgesprek Sri Lanka temidden van geweld COLOMBO Op Sri Lanka is gisteren onder leiding van president Ranasing- he Premadasa een conferentie .van start gegaan die een einde moet maken aan het etnisch geweld op het eiland. Tege lijkertijd werd gemeld dat bij nieuwe gewelddadigheden zeker 27 mensen om het leven kwamen. Het radicale Singalese Volksbevrij dingsfront, dat verantwoordelijk was voor deze moorden, heeft nog geen af gevaardigde naar de conferentie ge stuurd. Algemeen bestaat er weinig vertrouwen in een succesvolle afloop van de conferentie, als de Singalezen deze blijven boycotten. Wel aanwezig waren vertegenwoordigers van vijf Ta- mil-strijdgroepen. Pentagon bezorgd over nieuwe Russische raket WASHINGTON De Sovjet raket die in het begin van de jaren tachtig West-Europa in de ban hield, de fel omstreden SS-20, dreigt te herrijzen. Dat vreest althans het Amerikaan se ministerie van defensie. Met argusogen bekijkt het Penta gon de samenwerking tussen de Amerikaanse onderneming Space Commerce en het Sov- jetrussische staatsbedrijf Tech- nopribor. Eind juli besloten zij te gaan samenwerken bij het ontwik kelen van een commerciële ra ket op basis van de technologie van de SS-20. Roemeense grenswachten molesteren toeristen WARSCHAU Zonder duidelijke aanleiding hebben Roemeense grenswachten een groep Poolse toeristen met traangas en geweerkolven aangevallen. De Polen waren per trein op weg van Bukarest naar Budapest. De toch al gespannen betrekkingen tussen Po len en het orthodox-communistische Roemenië lijken hiermee verder onder druk te komen staan. De Polen zeiden later dat zij na hun mis handeling Roemenië waren uitgezet na de beta ling van „losgeld". Het incident vond plaats slechts enkele uren na de installatie in War schau van de regering van Solidariteits pre mier, Tadeusz Mazowiecki, Roemenië heeft de vorming van deze regering krachtig veroor deeld. Russische arbeiders vormen front tegen hervormingen MOSKOU In de Sovjetunie hebben arbei ders uit de Russische Republiek een organisatie opgericht, die tegen radicale economische her vormingen is. Ook wil zij Russen in andere Sovjetrepublieken verdedigen tegen nationalis tische bewegingen. De organisatie lijkt op een georganiseerde po ging het hervormingsbeleid van president Gor batsjov af te remmen. Een van de leden zei, dat veel Russen bezorgd zijn over de plannen van president en partijlei der Michaïl Gorbatsjov om particuliere onder nemingen toe te laten in de economie en land bouwgrond te verpachten. Dat is volgens hen dé eerste stap op weg naar het verfoeilijkte pri- vé-eigendom. (Van onze correspondent) MOSKOU De manier waarop Boris Jeltsin op zijn eerste reis door Ame rika het socialisme af kraakt en het kapitalisme de hemel in prijst, lijkt op een kamikaza-actie. Niet omdat de Sovjetautoritei ten hem voortaan een uitreis visum zouden weigeren, maar- vooral omdat zijn uitspraken ook voor zijn eigen mede-par lementariërs en de miljoenen Sovjetburgers die bij de ver kiezingen op hem een voor keursstem uitbrachten, wel eens teveel van het goede zou den kunnen blijken te zijn. De wijze waarop Jeltsin de verworvenheden van het soci alisme bij meerdere gelegen heden voor een schaterend .Amerikaans publiek te grabbel °'i gooide, was voor vele Sovjet burgers naïef, provocerend en onpatriottisch. Hij loopt goede kans zich van zijn achterban vervreemd, en zich als volk safgevaardigde onmogelijk ge maakt te hebben. „In anderhalve dag", zo zei Jeltsin, ,Js mijn mening over Amerika 180 graden gewijzigd. Het kapitalisme is niet aan het verrotten zoals ze ons altijd hebben wijs gemaakt en zal dat ook niet doen. Integendeel, het bloeit. Amerikanen zijn niet agressief en onbehouwen, maar gastvrij en opgewekt en ze kunnen leven en werken. Uw achterbuurten zijn yoor ons comfortabele woningen. Het vrijheidsbeeld is niet een of ander gedrocht, maar een sympathieke goed uitgebeelde vrouw. Toen we er twee keer omheen waren gevlogen voel de ik me twee keer zo vrij ge worden. Alles kun je in Ame rika voor weinig geld kopen in goed voorziene winkels waar je door efficient en vriendelijk personeel snel wordt gehol- De manier waarop Jeltsin met zichzelf op hol sloeg, doet sterk denken aan de vergade ring van het Moskouse partij comité, die hem twee jaar ge leden de politieke kop kostte. Jeltsin lijkt aan te voelen dat hij zichzelf nu opnieuw moge lijk meer kwaad dan goed kan hebben gedaan. Want op de vraag of hij zichzelf nog wel als een communist beschouwt, zei hij: „Ik weet niet wat er met me gebeurt als ik uit Amerika terugkom". Het is niet uitgesloten dat Jelt sin er op uit is om uit de partij te worden gegooid. De verbij sterend ^rovokatieve toon waarop hij ook over de bin-, nenlandse aangelegenheden van de Sovjetunie spreekt, duidt daar bijna op. Menigeen in Moskou speculeert erop dat hij zich uiteindelijk toch als een alternatief voor president Gorbatsjov wil presenteren. ADVERTENTIE 'Emit met 'm!' 'Goed idee, schat!' Gooi ook uw oude CV-ketel eruit en kies een super- zuinige Radson. Zeer milieuvriendelijk - vooral de nieuwe NOX®COMBI - en overal direkt warm water. Ontdek de komfortabele voorsprong van Radson. Vul de bon in. fGooi ook uw oude CV-ketel eruit! enveiopTaan Radson, Anlwoordnr. 67, RADSON i Bellen kan ook (iM7t>o8 85 80 spaart uenergie Duizenden Zuidafrikanen, zwart en blank, demonstreerden in Kaapstad om te pleiten voor vredige veranderingen in hun land. Het spandoek roept vooral vrouwen op om gezamenlijk aan een nieuwe toekomst te werken. foto ap ,NA VANDAAG IS ER GEEN HOUDEN MEER AAN' KAAPSTAD De suc cesvolle, vreedzaam verlo pen demonstratie tegen de apartheid die gisteren in het centrum van Kaapstad is gehouden, vormt een grote steun in de rug voor de anti-apartheidsbewe ging in Zuidafrika. „Het is belangijk te weten dat wij deze vreedzame mars naar onze vrijheid hebben kun nen houden. Nu vandaag eenmaal een begin is ge maakt is er geen houden meer aan", zei dominee Frank Chikane, een van de vele kerkleiders die jn de optocht meeliepen. Uiteindelijk waren het meer dan twintigduizend mensen, die gisteren in de demonstra tieve optocht door het centrum van Kaapstad trokken. Zij pro testeerden tegen het geweld dadige politie-optreden op de avond van de verkiezingen van 6 september, toen zeker 23 mensen werden gedood. Aan het hoofd van de stoet lie pen de Anglicaanse aartsbis schop Desmond Tutu, dominee Allan Boesak, de (blanke) bur gemeester van Kaapstad Gor don Oliver en John Drake, de directeur van Shell Zuidafri ka. Sommige betogers droegen zwart-groen-gouden t-shirts, en een dag wapperden de kleuren van de verboden anti apartheidsbeweging ANC on gestoord in Kaapstad. Het was een van de grootste protestmarsen uit de Zuidafri- kaanse geschiedenis en tevens de enige sinds het afkondigen van de noodtoestand, waar voor de regering toestemming had gegeven. Aanvankelijk was de betoging nog verboden, maar waarnemend president De Klerk gaf er later persoon lijk alsnog toestemming voor. Tutu: „De Klerk had aanwezig moeten zijn, „om te zien wat dit land gaat worden. .een land in technicolor". De politie hield zich de hele dag afzijdig. (Van onze correspondent) MOSKOU Het kon niet uitblijven. Het licht van de glasnost moest uitein delijk ook doordringen in de meest obscure uithoek van de Sovjet-samenle ving: het Comité voor Staatsveiligheid, de KGB. „Wij willen een objectieve voorstelling van ons werk ge ven", zei KGB-chef Vladimir Krjoetsjkov ter begeleiding van een film over de KGB, die gisteren aan het buitenlandse perskorps in Moskou werd vertoond. Een unieke gebeur tenis in de geschiedenis van deze beruchte inlichtingen dienst. Na deze première van de do cumentaire „De KGB van daag" gaf KGB-kolonel Igor Prelin ruiterlijk toe, dat hij in zijn lange carrière nooit ge dacht had dat hij nog voor een cameraploeg (van het Sovjetpersagentschap Novosti) de deur naar het binnenste van de Loebjanka, het beruch te hoofdkwartier van de KGB in het centrum van Moskou, zou openhouden. Wat de kijker te zien krijgt, is overigens nogal teleurstellend: dezelfde „gepolitoerde" bure len met dezelfde tapijten uit Sovjetazië op de grond,' en de zelfde sfeer van bureaucrati sche gezapigheid, die je in wil lekeurig welk ministerie aan treft. Wat Prelin er precies doet, is onduidelijk. In een luidruchtige computerafdeling (de apparatuur is van Sovjet makelij) is een bataljon mede werkers; voornamelijk jonge vrouwen, ingespannen aan het werk. Maar de chef staat de interviewer in de deur op nietszeggende wijze te woord. Ook de opleiding tot KGB'er, die vijf jaar blijkt te duren en waarvoor een grote belangstel ling, vooral uit militaire kring blijkt te bestaan, wordt mond jesmaat belicht. Veel aandacht in de film ook voor de onlangs overleden meesterspion Kim Philby, wiens begrafenis met een KGB-erewacht wordt ge- Zeer tevreden toont Prelin zich met wat de KGB-keuken de gevangenen te bieden heeft. „Beter dan thuis", con cludeert hij over de macaroni; „Mag ik nog een beetje?" Een klein kijkje in de werkelijke KGB-keuken wordt gegund in de gedeeltelijk nagespeelde ar restatie van de Amerikaanse consul en diens vrouw in Le ningrad. Echt alles laten zien kan na tuurlijk niet. Maar wel wordt duidelijk dat de KGB een se rieuze poging wil ondernemen zijn sinistere-imago uit de Sta- lin-tijd af te werpen. Terloops wordt gememoreerd, dat ook in eigen gelederen indertijd veel slachtoffers zijn gevallen. Nog wat onwennig stappen Daniël (14). Iris (32) en Thomas (24) Wagner door het centrum van Echt. Voor deze drie Oostduitse vluchtelingen is deze Limburgse plaats, waar familie van hen woont, het beginpunt van een nieuw leven. foto: anp BUDAPEST/BERLIJN Hongarije heeft laten weten dat het zijn grenzen voorlopig niet zal sluiten voor Oostduit sers die naar het Westen wil len reizen. Intussen is voor eerst sinds de exodus op gang kwam in de DDR gesugge reerd dat een discussie over de vraag waarom een „minder heid" het land wil verlaten, niet langer uit de weg moet worden gegaan. Volgens de Oostenrijkse autoriteiten wa ren tot gisteravond 12.158 Oostduitsers naar de Bondsre publiek gereisd. De uittocht is overigens vrijwel tot stilstand gekomen. Gisteren telde de grenspolitie van Beieren slechts zestig nieuwe vluchte lingen. Op vragen over de ge zondheid van de Oostduitse leider Honecker blijft het Oostduitse ministerie van bui tenlandse zaken onveranderd dezelfde antwoorden geven: „Het gaat goed met hem. Hij zal binnen afzienbare tijd zijn werkzaamheden hervatten". HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT QN470 Met kracht slaat Rob toe en bewusteloos zakt Heinrich in elkaar. Rob heeft echter niet kunnen verhinderen, dat de tor pedo toch de lanceerbuis heeft verlaten, maar de onderzeeboot maakt zulke rare capriolen, dat het wapen zijn doel wel zal mis sen. Rob maakt zich over de kustvaarder dan ook niet erg onge rust, maar op het zelfde ogenblik gebeurt er iets anders, dat zijn aandacht trekt. Hij hoort een scherp sissend geluid en tot zijn grote schrik ziet Rob, dat door de opening van de lanceerbuis het zeewater binnenstroomt. Radeloos kijkt hij om zich heen. Wat moet hij nu doen? Het water stijgt snel en de boot kan on mogelijk drijvende blijven.'Dan... een schok en Rob begrijpt, dat de boot met zijn neus op de bodem van de zee is gestoten. „Proefhonden" stikken op schip naar Zweden STOCKHOLM Op een veerboot naar Zweden zijn vo rige week 79 beagles gestikt door gebrekkige ventilatie in hun kooien in een vrachtwa gen aan boord. De honden, af komstig van een Britse ken nel, waren bestemd voor het Zweedse farmaceutische be drijf Astra AB. Passagiers had den de bemanning van het schip nog gealarmeerd omdat de dieren hartverscheurend huilden, maar daar is kenne lijk niet op gereageerd. De honden zouden worden ge bruikt voor het beproeven van een nieuw medicijn en later worden afgemaakt. De Zweed se politie bekijkt of met de overtocht van de beagles die renbeschermingswetten zijn geschonden. Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, za terdags tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde avond nabezorgd. INTERNE MACHTSSTRIJD PALESTIJNSE OPSTAND (Van onze correspondente Willy Werkman) TEL AVIV Het gebeur de in de vroege nachtelij ke uren, enkele weken gelden. Khaled Khirsilla sliep met vrouw en kinde ren in zijn huis in het dorp Yabad, vlakbij Jenin op de Westelijke Jordaan- oever. Er werd hard op de deur geklopt. Nadat Kha- leds vrouw had openge daan, stormden drie ge maskerde mannen naar binnen. Ze lichtten Kha led van. zijn bed voor een 'belangrijk gesprek' en verdwenen. Bij het vroege licht vonden dorpelingen de man, hevig bloedend, vlakbij de dorpsmoskee. Hij stierf, nog voor hij het ziekenhuis bereikte. Khaled Khirsilla was het zo veelste slachtoffer van het Palestijnse 'Volksleger', dat in toenemende mate gewelddadig afrekent met collaborateurs en misdadigers. Bijna honderd Palestijnen werden, sinds het begin van de Intifada, door Palestijnen vermoord. Een verschijnsel, dat met name de leiders van de Palestijnse Op stand zelf verontrust. „Omdat, zoals een van hun het zei, „on georganiseerde straatbendes de controle overnemen en daar mee niet alleen verklikkers afstraffen, maar ook oude re keningen vereffenen". Gemaskerde mannen doen, vaak gewapend, huiszoekin gen, arresteren verdachten, dwingen geld af, steken hui zen en auto's in brand en leg gen soms zelfs een uitgaans verbod op. Voor verklikkers geldt slechts één straf: de dood. Terwijl Israëlische lei ders zichzelf en hun volk wijs maken dat de Intifada in he vigheid afneemt, heeft de Palestijnse opstand een andere vorm aangenomen: onderlinge onenigheid en ongecontroleerd geweld. Machtsstrijd Traden de Palestijnen in het verleden over het algemeen op volgens instructies van het Verenigd Leiderschap, nu zijn het milities, behorend tot ver schillende politieke groeperin gen, die niet alleen de bezet ters, maar ook de tegenstan ders in eigen huis bevechten. Een machtsstrijd die verwar ring en angst zaait, maar ook dé politieke Intifada-leiders voor nieuwe problemen stelt. Een Palestijnse leider in Oost- Jeruzalem, bekend om zijn nauwe banden met de Fatah- organisatie binnen de PLO en actief in politieke contacten met de Israeli's, wordt nu tele fonisch met de dood bedreigd. Zijn auto werd enkele weken geleden door onbekenden in brand gestoken. Onder de milities, die in de be zette gebieden optreden, is het 'volksleger' de bekendste. Het volksleger werd opgericht door Abu Tayib, die zich ver- zet tegen de politieke weg die PLO-leider Yasser Arafat is ingeslagen. Voor Abu Tayib is de gewapende strijd de enige manier om de Israeli's te con fronteren. Zijn mannen, uitge rust met zwarte kefiyas, trai nen hun 'soldaten' in de ber gen, houden militaire marsen in de dorpen en de kampen en bewapenen zich met 'stokken, bijlen, slagersmessen en zagen. Soms, meestal 's nachts, wan neer de Israëlische legerpa trouilles niet in zicht zijn, ran selen ze verdachten af. Rode Kefiyas zijn het herken ningsteken van de 'soldaten' van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina, on der leiding van George Ha- bash, en rode shirts en spijker broeken die van het Demokra- tische Front voor de Bevrij ding van Palestina, onder lei ding vam Naief Hawatme. De rode- shirtjongens traden voor het eerst in het openbaar op toen zij tijdens de begrafenis van een van hun leden, die in een Israëlische gevangenis was overleden, onder het oog van het Israëlische leger voor de 'openbare orde' zorgden. Jeugdclubs De 'compagnie van Abu Ji- had', genoemd naar de PLO- leider Khalil el Wazir die ruim een jaar geleden in Tunis werd vermoord, dragen zwarte 'uni formen'. Khalil el Wazir was de man, die jaren geleden in de bezette gebieden de shabi- ba-jeugdclubs vormde. Zijn weduwe, Intissar, bijgenaamd Um Jihad, strijdt nu vanuit de Jordaanse hoofdstad Amman voor haar eigen machtspositie binnen de Fatah-leiding, en laat zich daarbij helpen door haar 'Kata'ieb Abu Jihad', ge maskerde mannen die zich on der andere bedienen van dol ken en zwaarden. Onder de slogan „We zullen de aarde la ten verzinken onder de voeten van de bezetters" ruimen ze niet alleen collaborateurs uit de weg, maar ook PLO-acti- visten, die niet hun lijn vol gen. De PLO-leiding in Tunis maakt zich zorgen over het optreden van de milities in be zet gebied. Arafats tweede man, Salah Khalef, bijge naamd Abu Iyad, zei onlangs: „Ik ben tegen de vorming van milities in bezet gebied. Ze ter roriseren de bevolking. Ik vrees dat ze de verleiding niet kunnen weerstaan de macht te grijpen met geweld en zo bij dragen tot chaos in de toekom stige Palestijnse staat". Yassir Arafat zelf heeft zich tot nu toe verzet tegen het gebruik van wapens in de Intifada- strijd. Maar hij heeft de Israe lis al gewaarschuwd: „Er is een grens aan ons geduld. Jul lie misdaden zullen worden beantwoord met ongekende en onbeperkte reacties". F undamentalisten In de Palestijnse bevrijdings- strijd neemt de invloed van de Islamitische Fundamentalis ten, vooral in de Gaza-strook, steeds meer toe. De militie-le den van de Islamitische bewe ging, Harnas, noemen zich de 'Mujahedien' (heilige strijders). Ze zijn zeer waarschijnlijk verantwoordelijk voor de re cente moord op twee Israëli sche soldaten. De Hamas-mili- tieleden vechten tegen ieder contact met de Joodse 'ongelo vigen' en straffen zelfs Pales tijnen die in Israel zelf een in komen zoeken. Eén van de vooraanstaande Palestijnse leiders uit de bezet te gebieden is op dit moment in de Egyptische hoofdstad Cairo om samen met de PLO- leiding nieuwe wegen te zoe ken voor een mogelijke oplos sing van het Palestijnse pro bleem. De man heeft het niet alleen moeilijk met de Israëli sche onverzoenlijkheid en het niet altijd even duidelijke op treden van de PLO. Hij is bo venal wanhopig: „Wij die een dialoog zoeken met de bezet ters worden door onze eigen mensen met de dood bedreigd. We verliezen de controle. Als de wapens massaal worden op genomen, is er geen weg meer (ADVERTENTIE) Dinsdag 19 september verschijnt bij deze krant de special in deze special wordt u graag verstrekt door /OOOOOO Mieke Zuidwijk bereikbaar onder telefoonnr. 071 - 122 24^ Ccidóe Qowvant

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 5