Vlag ANC wappert
een dag in Kaapstad
nu
Documentaire over KGB
op Russische televisie
Intifada
verwordt tot
broedermoord
-buitenland
Optreden van Jeltsin
in YS lijkt kamikaze
Hongarije wil
grenzen nog
niet sluiten
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
<Z> Miljoenennota. Informatie over de adverteermogelijkheden
<Z>
QeidóaQotvuvnt
DONDERDAG 14 SEPTEMBER 1989 PAGINA 5
AGI
Ier vast voor
(jmoord op Lubowski
n )3£
PK;
WINDHOEK De Namibische politie
heeft in Windhoek een Ier gearres-
a teerd die wordt verdacht van de
moord op Anton Lubowski, één van de
leiders van de Nambische bevrijdings
beweging Swapo. De verdachte is 50
laar oud en is zuidelijk Afrika via
Kaapstad binnengekomen. Lubowski,
een 37-jarige advocaat en de enige
blanke in de Swapo-top, werd dinsdag
voor zijn huis gedood door ten minste
acht kogels uit een AK-47 machinege
weer. Eerder werd de moord opgeëist
door een blanke racistische beweging,
die zich de „Witte Wolven" noemt.
Onder andere Swapo-voorzitter Sam
Nujoma is door hen bedreigd.
Catalaanse separatisten
bedreigen Spelen 1992
BARCELONA De Catalaanse afschei
dingsbeweging Terra Lliure (Vrij Land)
heeft weer van zich laten horen. In een
brief, die bezorgd werd bij het Spaanse
persbureau EFE, eisten de guerrilla's de
verantwoordelijkheid op voor de bomaan
slag van maandag waarbij twee politie
agenten ernstig gewond raakten. Ook uit
ten zij bedreigingen ten aanzien van de
Olympische Spelen van 1992 in Barcelona.
„De Olympische Spelen blijven een doelwit
van onze organisatie", luidde het commen
taar. Terra Lliure heeft in het verleden
bomaanslagen gepleegd op plaatselijke ban
ken en bedrijven, die de kandidatuur van
Barcelona voor de spelen van '92 financieel
ondersteunden.
Vredesgesprek Sri Lanka
temidden van geweld
COLOMBO Op Sri Lanka is gisteren
onder leiding van president Ranasing-
he Premadasa een conferentie .van start
gegaan die een einde moet maken aan
het etnisch geweld op het eiland. Tege
lijkertijd werd gemeld dat bij nieuwe
gewelddadigheden zeker 27 mensen om
het leven kwamen.
Het radicale Singalese Volksbevrij
dingsfront, dat verantwoordelijk was
voor deze moorden, heeft nog geen af
gevaardigde naar de conferentie ge
stuurd. Algemeen bestaat er weinig
vertrouwen in een succesvolle afloop
van de conferentie, als de Singalezen
deze blijven boycotten. Wel aanwezig
waren vertegenwoordigers van vijf Ta-
mil-strijdgroepen.
Pentagon bezorgd over
nieuwe Russische raket
WASHINGTON De Sovjet
raket die in het begin van de
jaren tachtig West-Europa in
de ban hield, de fel omstreden
SS-20, dreigt te herrijzen. Dat
vreest althans het Amerikaan
se ministerie van defensie. Met
argusogen bekijkt het Penta
gon de samenwerking tussen
de Amerikaanse onderneming
Space Commerce en het Sov-
jetrussische staatsbedrijf Tech-
nopribor.
Eind juli besloten zij te gaan
samenwerken bij het ontwik
kelen van een commerciële ra
ket op basis van de technologie
van de SS-20.
Roemeense grenswachten
molesteren toeristen
WARSCHAU Zonder duidelijke aanleiding
hebben Roemeense grenswachten een groep
Poolse toeristen met traangas en geweerkolven
aangevallen. De Polen waren per trein op weg
van Bukarest naar Budapest.
De toch al gespannen betrekkingen tussen Po
len en het orthodox-communistische Roemenië
lijken hiermee verder onder druk te komen
staan. De Polen zeiden later dat zij na hun mis
handeling Roemenië waren uitgezet na de beta
ling van „losgeld". Het incident vond plaats
slechts enkele uren na de installatie in War
schau van de regering van Solidariteits pre
mier, Tadeusz Mazowiecki, Roemenië heeft de
vorming van deze regering krachtig veroor
deeld.
Russische arbeiders vormen
front tegen hervormingen
MOSKOU In de Sovjetunie hebben arbei
ders uit de Russische Republiek een organisatie
opgericht, die tegen radicale economische her
vormingen is. Ook wil zij Russen in andere
Sovjetrepublieken verdedigen tegen nationalis
tische bewegingen.
De organisatie lijkt op een georganiseerde po
ging het hervormingsbeleid van president Gor
batsjov af te remmen.
Een van de leden zei, dat veel Russen bezorgd
zijn over de plannen van president en partijlei
der Michaïl Gorbatsjov om particuliere onder
nemingen toe te laten in de economie en land
bouwgrond te verpachten. Dat is volgens hen
dé eerste stap op weg naar het verfoeilijkte pri-
vé-eigendom.
(Van onze correspondent)
MOSKOU De manier
waarop Boris Jeltsin op
zijn eerste reis door Ame
rika het socialisme af
kraakt en het kapitalisme
de hemel in prijst, lijkt op
een kamikaza-actie.
Niet omdat de Sovjetautoritei
ten hem voortaan een uitreis
visum zouden weigeren, maar-
vooral omdat zijn uitspraken
ook voor zijn eigen mede-par
lementariërs en de miljoenen
Sovjetburgers die bij de ver
kiezingen op hem een voor
keursstem uitbrachten, wel
eens teveel van het goede zou
den kunnen blijken te zijn.
De wijze waarop Jeltsin de
verworvenheden van het soci
alisme bij meerdere gelegen
heden voor een schaterend
.Amerikaans publiek te grabbel
°'i gooide, was voor vele Sovjet
burgers naïef, provocerend en
onpatriottisch. Hij loopt goede
kans zich van zijn achterban
vervreemd, en zich als volk
safgevaardigde onmogelijk ge
maakt te hebben.
„In anderhalve dag", zo zei
Jeltsin, ,Js mijn mening over
Amerika 180 graden gewijzigd.
Het kapitalisme is niet aan het
verrotten zoals ze ons altijd
hebben wijs gemaakt en zal
dat ook niet doen. Integendeel,
het bloeit. Amerikanen zijn
niet agressief en onbehouwen,
maar gastvrij en opgewekt en
ze kunnen leven en werken.
Uw achterbuurten zijn yoor
ons comfortabele woningen.
Het vrijheidsbeeld is niet een
of ander gedrocht, maar een
sympathieke goed uitgebeelde
vrouw. Toen we er twee keer
omheen waren gevlogen voel
de ik me twee keer zo vrij ge
worden. Alles kun je in Ame
rika voor weinig geld kopen in
goed voorziene winkels waar
je door efficient en vriendelijk
personeel snel wordt gehol-
De manier waarop Jeltsin met
zichzelf op hol sloeg, doet
sterk denken aan de vergade
ring van het Moskouse partij
comité, die hem twee jaar ge
leden de politieke kop kostte.
Jeltsin lijkt aan te voelen dat
hij zichzelf nu opnieuw moge
lijk meer kwaad dan goed kan
hebben gedaan. Want op de
vraag of hij zichzelf nog wel
als een communist beschouwt,
zei hij: „Ik weet niet wat er
met me gebeurt als ik uit
Amerika terugkom".
Het is niet uitgesloten dat Jelt
sin er op uit is om uit de partij
te worden gegooid. De verbij
sterend ^rovokatieve toon
waarop hij ook over de bin-,
nenlandse aangelegenheden
van de Sovjetunie spreekt,
duidt daar bijna op. Menigeen
in Moskou speculeert erop dat
hij zich uiteindelijk toch als
een alternatief voor president
Gorbatsjov wil presenteren.
ADVERTENTIE
'Emit met 'm!' 'Goed idee, schat!'
Gooi ook uw oude CV-ketel
eruit en kies een super-
zuinige Radson. Zeer
milieuvriendelijk - vooral de
nieuwe NOX®COMBI - en
overal direkt warm water.
Ontdek de komfortabele
voorsprong van Radson.
Vul de bon in.
fGooi ook uw oude CV-ketel eruit!
enveiopTaan Radson, Anlwoordnr. 67, RADSON
i Bellen kan ook (iM7t>o8 85 80 spaart uenergie
Duizenden Zuidafrikanen, zwart en blank, demonstreerden in Kaapstad om te pleiten voor vredige veranderingen in hun land. Het
spandoek roept vooral vrouwen op om gezamenlijk aan een nieuwe toekomst te werken. foto ap
,NA VANDAAG IS ER GEEN HOUDEN MEER AAN'
KAAPSTAD De suc
cesvolle, vreedzaam verlo
pen demonstratie tegen de
apartheid die gisteren in
het centrum van Kaapstad
is gehouden, vormt een
grote steun in de rug voor
de anti-apartheidsbewe
ging in Zuidafrika. „Het is
belangijk te weten dat wij
deze vreedzame mars naar
onze vrijheid hebben kun
nen houden. Nu vandaag
eenmaal een begin is ge
maakt is er geen houden
meer aan", zei dominee
Frank Chikane, een van
de vele kerkleiders die jn
de optocht meeliepen.
Uiteindelijk waren het meer
dan twintigduizend mensen,
die gisteren in de demonstra
tieve optocht door het centrum
van Kaapstad trokken. Zij pro
testeerden tegen het geweld
dadige politie-optreden op de
avond van de verkiezingen
van 6 september, toen zeker 23
mensen werden gedood.
Aan het hoofd van de stoet lie
pen de Anglicaanse aartsbis
schop Desmond Tutu, dominee
Allan Boesak, de (blanke) bur
gemeester van Kaapstad Gor
don Oliver en John Drake, de
directeur van Shell Zuidafri
ka. Sommige betogers droegen
zwart-groen-gouden t-shirts,
en een dag wapperden de
kleuren van de verboden anti
apartheidsbeweging ANC on
gestoord in Kaapstad.
Het was een van de grootste
protestmarsen uit de Zuidafri-
kaanse geschiedenis en tevens
de enige sinds het afkondigen
van de noodtoestand, waar
voor de regering toestemming
had gegeven. Aanvankelijk
was de betoging nog verboden,
maar waarnemend president
De Klerk gaf er later persoon
lijk alsnog toestemming voor.
Tutu: „De Klerk had aanwezig
moeten zijn, „om te zien wat
dit land gaat worden. .een
land in technicolor".
De politie hield zich de hele
dag afzijdig.
(Van onze correspondent)
MOSKOU Het kon niet
uitblijven. Het licht van
de glasnost moest uitein
delijk ook doordringen in
de meest obscure uithoek
van de Sovjet-samenle
ving: het Comité voor
Staatsveiligheid, de KGB.
„Wij willen een objectieve
voorstelling van ons werk ge
ven", zei KGB-chef Vladimir
Krjoetsjkov ter begeleiding
van een film over de KGB, die
gisteren aan het buitenlandse
perskorps in Moskou werd
vertoond. Een unieke gebeur
tenis in de geschiedenis van
deze beruchte inlichtingen
dienst.
Na deze première van de do
cumentaire „De KGB van
daag" gaf KGB-kolonel Igor
Prelin ruiterlijk toe, dat hij in
zijn lange carrière nooit ge
dacht had dat hij nog
voor een cameraploeg (van het
Sovjetpersagentschap Novosti)
de deur naar het binnenste
van de Loebjanka, het beruch
te hoofdkwartier van de KGB
in het centrum van Moskou,
zou openhouden.
Wat de kijker te zien krijgt, is
overigens nogal teleurstellend:
dezelfde „gepolitoerde" bure
len met dezelfde tapijten uit
Sovjetazië op de grond,' en de
zelfde sfeer van bureaucrati
sche gezapigheid, die je in wil
lekeurig welk ministerie aan
treft. Wat Prelin er precies
doet, is onduidelijk. In een
luidruchtige computerafdeling
(de apparatuur is van Sovjet
makelij) is een bataljon mede
werkers; voornamelijk jonge
vrouwen, ingespannen aan het
werk. Maar de chef staat de
interviewer in de deur op
nietszeggende wijze te woord.
Ook de opleiding tot KGB'er,
die vijf jaar blijkt te duren en
waarvoor een grote belangstel
ling, vooral uit militaire kring
blijkt te bestaan, wordt mond
jesmaat belicht. Veel aandacht
in de film ook voor de onlangs
overleden meesterspion Kim
Philby, wiens begrafenis met
een KGB-erewacht wordt ge-
Zeer tevreden toont Prelin
zich met wat de KGB-keuken
de gevangenen te bieden
heeft. „Beter dan thuis", con
cludeert hij over de macaroni;
„Mag ik nog een beetje?" Een
klein kijkje in de werkelijke
KGB-keuken wordt gegund in
de gedeeltelijk nagespeelde ar
restatie van de Amerikaanse
consul en diens vrouw in Le
ningrad.
Echt alles laten zien kan na
tuurlijk niet. Maar wel wordt
duidelijk dat de KGB een se
rieuze poging wil ondernemen
zijn sinistere-imago uit de Sta-
lin-tijd af te werpen. Terloops
wordt gememoreerd, dat ook
in eigen gelederen indertijd
veel slachtoffers zijn gevallen.
Nog wat onwennig stappen Daniël (14). Iris (32) en Thomas (24)
Wagner door het centrum van Echt. Voor deze drie Oostduitse
vluchtelingen is deze Limburgse plaats, waar familie van hen
woont, het beginpunt van een nieuw leven.
foto: anp
BUDAPEST/BERLIJN
Hongarije heeft laten weten
dat het zijn grenzen voorlopig
niet zal sluiten voor Oostduit
sers die naar het Westen wil
len reizen. Intussen is voor
eerst sinds de exodus op gang
kwam in de DDR gesugge
reerd dat een discussie over de
vraag waarom een „minder
heid" het land wil verlaten,
niet langer uit de weg moet
worden gegaan. Volgens de
Oostenrijkse autoriteiten wa
ren tot gisteravond 12.158
Oostduitsers naar de Bondsre
publiek gereisd. De uittocht is
overigens vrijwel tot stilstand
gekomen. Gisteren telde de
grenspolitie van Beieren
slechts zestig nieuwe vluchte
lingen. Op vragen over de ge
zondheid van de Oostduitse
leider Honecker blijft het
Oostduitse ministerie van bui
tenlandse zaken onveranderd
dezelfde antwoorden geven:
„Het gaat goed met hem. Hij
zal binnen afzienbare tijd zijn
werkzaamheden hervatten".
HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT
QN470 Met kracht slaat Rob toe en bewusteloos zakt Heinrich
in elkaar. Rob heeft echter niet kunnen verhinderen, dat de tor
pedo toch de lanceerbuis heeft verlaten, maar de onderzeeboot
maakt zulke rare capriolen, dat het wapen zijn doel wel zal mis
sen. Rob maakt zich over de kustvaarder dan ook niet erg onge
rust, maar op het zelfde ogenblik gebeurt er iets anders, dat zijn
aandacht trekt. Hij hoort een scherp sissend geluid en tot zijn
grote schrik ziet Rob, dat door de opening van de lanceerbuis
het zeewater binnenstroomt. Radeloos kijkt hij om zich heen.
Wat moet hij nu doen? Het water stijgt snel en de boot kan on
mogelijk drijvende blijven.'Dan... een schok en Rob begrijpt, dat
de boot met zijn neus op de bodem van de zee is gestoten.
„Proefhonden"
stikken op schip
naar Zweden
STOCKHOLM Op een
veerboot naar Zweden zijn vo
rige week 79 beagles gestikt
door gebrekkige ventilatie in
hun kooien in een vrachtwa
gen aan boord. De honden, af
komstig van een Britse ken
nel, waren bestemd voor het
Zweedse farmaceutische be
drijf Astra AB. Passagiers had
den de bemanning van het
schip nog gealarmeerd omdat
de dieren hartverscheurend
huilden, maar daar is kenne
lijk niet op gereageerd. De
honden zouden worden ge
bruikt voor het beproeven van
een nieuw medicijn en later
worden afgemaakt. De Zweed
se politie bekijkt of met de
overtocht van de beagles die
renbeschermingswetten zijn
geschonden.
Geen krant ontvangen Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnr.071-122248 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
INTERNE MACHTSSTRIJD PALESTIJNSE OPSTAND
(Van onze correspondente Willy Werkman)
TEL AVIV Het gebeur
de in de vroege nachtelij
ke uren, enkele weken
gelden. Khaled Khirsilla
sliep met vrouw en kinde
ren in zijn huis in het
dorp Yabad, vlakbij Jenin
op de Westelijke Jordaan-
oever. Er werd hard op de
deur geklopt. Nadat Kha-
leds vrouw had openge
daan, stormden drie ge
maskerde mannen naar
binnen. Ze lichtten Kha
led van. zijn bed voor een
'belangrijk gesprek' en
verdwenen. Bij het vroege
licht vonden dorpelingen
de man, hevig bloedend,
vlakbij de dorpsmoskee.
Hij stierf, nog voor hij het
ziekenhuis bereikte.
Khaled Khirsilla was het zo
veelste slachtoffer van het
Palestijnse 'Volksleger', dat in
toenemende mate gewelddadig
afrekent met collaborateurs en
misdadigers. Bijna honderd
Palestijnen werden, sinds het
begin van de Intifada, door
Palestijnen vermoord. Een
verschijnsel, dat met name de
leiders van de Palestijnse Op
stand zelf verontrust. „Omdat,
zoals een van hun het zei, „on
georganiseerde straatbendes de
controle overnemen en daar
mee niet alleen verklikkers
afstraffen, maar ook oude re
keningen vereffenen".
Gemaskerde mannen doen,
vaak gewapend, huiszoekin
gen, arresteren verdachten,
dwingen geld af, steken hui
zen en auto's in brand en leg
gen soms zelfs een uitgaans
verbod op. Voor verklikkers
geldt slechts één straf: de
dood. Terwijl Israëlische lei
ders zichzelf en hun volk wijs
maken dat de Intifada in he
vigheid afneemt, heeft de
Palestijnse opstand een andere
vorm aangenomen: onderlinge
onenigheid en ongecontroleerd
geweld.
Machtsstrijd
Traden de Palestijnen in het
verleden over het algemeen op
volgens instructies van het
Verenigd Leiderschap, nu zijn
het milities, behorend tot ver
schillende politieke groeperin
gen, die niet alleen de bezet
ters, maar ook de tegenstan
ders in eigen huis bevechten.
Een machtsstrijd die verwar
ring en angst zaait, maar ook
dé politieke Intifada-leiders
voor nieuwe problemen stelt.
Een Palestijnse leider in Oost-
Jeruzalem, bekend om zijn
nauwe banden met de Fatah-
organisatie binnen de PLO en
actief in politieke contacten
met de Israeli's, wordt nu tele
fonisch met de dood bedreigd.
Zijn auto werd enkele weken
geleden door onbekenden in
brand gestoken.
Onder de milities, die in de be
zette gebieden optreden, is het
'volksleger' de bekendste. Het
volksleger werd opgericht
door Abu Tayib, die zich ver-
zet tegen de politieke weg die
PLO-leider Yasser Arafat is
ingeslagen. Voor Abu Tayib is
de gewapende strijd de enige
manier om de Israeli's te con
fronteren. Zijn mannen, uitge
rust met zwarte kefiyas, trai
nen hun 'soldaten' in de ber
gen, houden militaire marsen
in de dorpen en de kampen en
bewapenen zich met 'stokken,
bijlen, slagersmessen en zagen.
Soms, meestal 's nachts, wan
neer de Israëlische legerpa
trouilles niet in zicht zijn, ran
selen ze verdachten af.
Rode Kefiyas zijn het herken
ningsteken van de 'soldaten'
van het Volksfront voor de
Bevrijding van Palestina, on
der leiding van George Ha-
bash, en rode shirts en spijker
broeken die van het Demokra-
tische Front voor de Bevrij
ding van Palestina, onder lei
ding vam Naief Hawatme. De
rode- shirtjongens traden voor
het eerst in het openbaar op
toen zij tijdens de begrafenis
van een van hun leden, die in
een Israëlische gevangenis was
overleden, onder het oog van
het Israëlische leger voor de
'openbare orde' zorgden.
Jeugdclubs
De 'compagnie van Abu Ji-
had', genoemd naar de PLO-
leider Khalil el Wazir die ruim
een jaar geleden in Tunis werd
vermoord, dragen zwarte 'uni
formen'. Khalil el Wazir was
de man, die jaren geleden in
de bezette gebieden de shabi-
ba-jeugdclubs vormde. Zijn
weduwe, Intissar, bijgenaamd
Um Jihad, strijdt nu vanuit de
Jordaanse hoofdstad Amman
voor haar eigen machtspositie
binnen de Fatah-leiding, en
laat zich daarbij helpen door
haar 'Kata'ieb Abu Jihad', ge
maskerde mannen die zich on
der andere bedienen van dol
ken en zwaarden. Onder de
slogan „We zullen de aarde la
ten verzinken onder de voeten
van de bezetters" ruimen ze
niet alleen collaborateurs uit
de weg, maar ook PLO-acti-
visten, die niet hun lijn vol
gen.
De PLO-leiding in Tunis
maakt zich zorgen over het
optreden van de milities in be
zet gebied. Arafats tweede
man, Salah Khalef, bijge
naamd Abu Iyad, zei onlangs:
„Ik ben tegen de vorming van
milities in bezet gebied. Ze ter
roriseren de bevolking. Ik
vrees dat ze de verleiding niet
kunnen weerstaan de macht te
grijpen met geweld en zo bij
dragen tot chaos in de toekom
stige Palestijnse staat". Yassir
Arafat zelf heeft zich tot nu
toe verzet tegen het gebruik
van wapens in de Intifada-
strijd. Maar hij heeft de Israe
lis al gewaarschuwd: „Er is
een grens aan ons geduld. Jul
lie misdaden zullen worden
beantwoord met ongekende en
onbeperkte reacties".
F undamentalisten
In de Palestijnse bevrijdings-
strijd neemt de invloed van de
Islamitische Fundamentalis
ten, vooral in de Gaza-strook,
steeds meer toe. De militie-le
den van de Islamitische bewe
ging, Harnas, noemen zich de
'Mujahedien' (heilige strijders).
Ze zijn zeer waarschijnlijk
verantwoordelijk voor de re
cente moord op twee Israëli
sche soldaten. De Hamas-mili-
tieleden vechten tegen ieder
contact met de Joodse 'ongelo
vigen' en straffen zelfs Pales
tijnen die in Israel zelf een in
komen zoeken.
Eén van de vooraanstaande
Palestijnse leiders uit de bezet
te gebieden is op dit moment
in de Egyptische hoofdstad
Cairo om samen met de PLO-
leiding nieuwe wegen te zoe
ken voor een mogelijke oplos
sing van het Palestijnse pro
bleem. De man heeft het niet
alleen moeilijk met de Israëli
sche onverzoenlijkheid en het
niet altijd even duidelijke op
treden van de PLO. Hij is bo
venal wanhopig: „Wij die een
dialoog zoeken met de bezet
ters worden door onze eigen
mensen met de dood bedreigd.
We verliezen de controle. Als
de wapens massaal worden op
genomen, is er geen weg meer
(ADVERTENTIE)
Dinsdag 19 september verschijnt bij deze krant de special
in deze special wordt u graag verstrekt door
/OOOOOO
Mieke Zuidwijk
bereikbaar onder telefoonnr. 071 - 122 24^
Ccidóe Qowvant