DDR eist dat Hongarije de grenzen sluit
Bewoners Medellin laten zich
wegjagen door cocaïnemaffia
Blanke Swapo-leider
in Windhoek vermoord
Drugsbazen dreigen stad op te blazen
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
BUITENLAND
QeidóaQowuvnt
WOENSDAG 13 SEPTEMBER 1989 PAGINA 5
Bush spreekt Jeltsin
via de achterdeur
WASHINGTON De Apaerikaanse pre
sident George Bush heeft gisteren een
korte ontmoeting gehad me\ Sovjet-parle
mentslid Boris Jeltsin. Dé^ ontmoeting
duurde slechts een kwartier en vond
plaats in het kantoor van Bush' nationale-
veiligheidsadviseur, Brent Scowcroft.
Jeltsin, voor wie de hervormingen in de
Sovjetunie onder president Gorbatsjov
niet snel genoeg gaan, had in het Witte
Huis een afspraak met de veiligheidsadvi
seur. Bush „viel binnen" bij die ontmoe
ting, en sprak ongeveer een kwartier met
Jeltsin. Bush wilde, aldus Fitzwater, geen
officiële ontmoeting in zijn werkkamer op
het Witte Huis om niet de indruk te wek
ken dat Washington een „platform" biedt
aan Gorbatsjovs critici.
Vlagverbranding
in VS strafbaar
WASHINGTON Het Ameri-
kaanse Huis van Afgevaardigden
heeft met een overweldigende
meerderheid een wet aangenomen,
die schending van de nationale
vlag strafbaar stelt. Eenieder die
„willens en wetens de vlag van de
Verenigde Staten schendt, ver
minkt, verbrandt of vertrapt" kan
een jaar gevangenisstraf krijgen.
Hiermee lijkt een emotionele dis
cussie af te koelen, die ontstond na
dat het Hooggerechtshof in juni be
paalde dat vlagverbranding niet
strafbaar is. Het zou namelijk om
een uiting van meningsvrijheid
gaan, zoals vastgesteld in artikel 1
van de Amerikaanse grondwet.
Ovatie
De Poolse premier Mazowiecki
neemt dankbaar het applaus in
ontvangst dat hem ten deel
viel, nadat het Poolse parle
ment gisteren zijn regerings
ploeg had aanvaard: de eerste
overwegend niet-communisti-
sche regering van na de oor
log. Na de stemming stonden
de afgevaardigden, inclusief
communisten, als één man op
om de katholieke premier een
ovatie te geven. Premier Mazo
wiecki die tijdens het voor
lezen van zijn regeringsverkla
ring enige tijd onwel was
kondigde grote veranderingen
aan in alle delen van de Poolse
maatschappij. Ook zal de cata
strofale milieuvervuiling wor
den aangepakt. foto: afp
Geen gevaar
actieve Etna
CATANIA De vul-
kaan de Etna op Sicilië is
weer tot leven gekomen.
Maar volgens de autori
teiten bestaat er geen on
middellijk gevaar voor
de woongebieden op de
hellingen van de vul
kaan. Nadat het afgelo
pen weekeinde al krach
tig onderaards gerommel
was gehoord, spuwt de
vulkaan nu lava en rook.
De lavastroom blijft ech
ter op ongeveer 2.600
meter hoogte steken,
ruim boven de eerste ne
derzettingen.
Boze rechter snoert
verdachte de mond
JACKSONVILLE Een
kinderrechter in de Ameri
kaanse staat Florida heeft
een 14-jarige verdachte let
terlijk het zwijgen opgelegd,
omdat deze hem tijdens een
eerdere zitting had uitge
vloekt. Op de volgende zit
ting verscheen de jeugdige
delinquent daarom niet al
leen met geboeide handen en
voeten, maar ook met een
doek om de mond. Zo kon
rechter Robert Foster de jon
gen zonder verdere tegen
spraak veroordelen tot een
verblijf op de tuchtschool. De
tiener had er al dertien ver
oordelingen op zitten.
Tumult over
Mounties met tulband
TORONTO Een officiëel voorstel om
sikhs in de gelederen van de Canadese
bereden politie toe te staan hun breedge
rande Stetsonhoed in te ruilen voor een
Indische tulband, heeft voor flink wat tu
mult gezorgd onder traditionalisten in
Canada. Het voorstel is afkomstig van
Norman Inkster, de commissaris van de
Koninklijke Canadese Bereden Politie
(RCMP), in de volksmond ook wel Moun
ties geheten. Hij vroeg de minister van
justitie het dragen van tulbanden toe te
staan. Maar ironisch genoeg is geen van
de tien sikh-Mounties in het korps tot nu
toe op zijn strepen gaan staan om het
hoofddeksel ook daadwerkelijk te mogen
dragen, hoewel hun geloof dat eigenlijk
voorschrijft.
BERLIJN/PASSAU
Oost-Duitsland heeft op
hoge toon van Hongarije
geëist, dat het land direct
zijn grenzen sluit voor
5 Oostduitsers die naar het
Westen willen. In een of
ficiële nota wordt Honga
rije beschuldigd van
„schending van wettige
verdragen" en „schending
van de fundamentele be
langen van de DDR". De
Oostduitse woede volgt op
ongehinderde vertrek
van meer dan tienduizend
DDR-burgers, via Honga
rije en Oostenrijk, naar
West-Duitsland.
Ook gisteren vielen de media
in de DDR nijdig uit naar
Hongarije en de Bondsrepu
bliek. „Dollars verdwijnen in
de zakken van hervormers die
vrienden van de kapitalisten
zijn", aldus het blad van de
Oostduitse communistische
jeugd, Junge Welt, doelend op
de Hongaarse autoriteiten. De
Hongaarse minister van bui
tenlandse zaken Gyula Horn
wijst dè aanvallen van de
hand. De beschuldiging dat
Hongarije zou worden betaald
door Bonn noemde hij „te laag
voor commentaar". Hij zei dat
het doorgaans de DDR is, die
Seld krijgt van Bonn om men
sen te laten emigreren.
Behalve Oost-Duitsland heb-
ben ook Roemenië en Tjeehos-
lowakije West-Duitsland ervan
OOSTDUITSERS VERLATEN
AMBASSADE BRD IN PRAAG
PRAAG De circa 230 Oostduitsers die al vijf maanden verblij
ven in de Westduitse ambassade in Praag, hebben gisteren hun eis
naar het Westen te kunnen oversteken laten vallen. Zij verlieten
de missie nadat hen was beloofd dat zij officiële steun zouden ont
vangen om de DDR legaal te verlaten. Ongeveer 170 Oostduitsers
bevinden zich nog in de ambassade en moeten het besluit het ge
bouw te verlaten nog nemen. Zij hebben weinig vertrouwen in de
beloftes dat zij geen moeilijkheden krijgen bij thuiskomst en mo
gelijk alsnog naar het Westen kunnen vertrekken.
beschuldigd Oostduitsers naar
het Westen te lokken. Maar
ten aanzien van hun bondge
noot Hongarije zijn ze voor
zichtig in het uiten van kri
tiek. Roemenië heeft zelf im
mers een vluchtelingenpro
bleem met Hongarije, waar
heen de afgelopen twee jaar
zo'n dertigduizend Hongaarse
Roemenen zijn gevlucht.
Moskou beschuldigde Buda
pest ervan een „zeer ongebrui
kelijke stap" te hebben geno
men door de Oostduitsers in de
gelegenheid te stellen te
vluchten. Het Kremlin ont
kende echter dat het gisteren
begonnen^ bezoek van Jegor
Ligatsjov aan Oost-Berlijn ver
band houdt met de vluchtelin-
gencrisis. Maar volgens diplo
maten is het opvallend dat het
meest conservatieve lid van
het politburo is gekozen om
een bezoek te brengen aan de
DDR.
Officieel is Ligatsjov voor vier
dagen in Oost-Berlijn om te
praten over landbouw. In het
politburo is hij met deze sector
belast, sinds hij een jaar gele
den werd weggepromoveerd
als hoofd van de afdeling ideo
logie. Volgens een diplomaat is
het evenwel duidelijk dat Mos
kou morele steun wilde geven
aan zijn belangrijke bondge
noot. „Het moment van het
bezoek zal wel toeval zijn,
maar de keuze van de gezant
is dat zeker niet", aldus een di
plomaat.
Overvol
Intussen is de stroom vluchte
lingen die bij Passau de Oos-
tenrijks-Westduitse grens
oversteekt sterk afgenomen.
De afgelopen dagen zijn in to
taal meer dan tienduizend
DDR-burgers naar het Westen
gekomen. Het is niet duidelijk
hoevelen zich de komende da
gen nog als vluchteling zullen
aanmelden. De schatingen lo
pen tot enkele duizenden. Het
Westduitse ministerie van so
ciale zaken schat dat het aan
tal vluchtelingen over enkele
dagen de 15.000 zal bereiken.
In de opvangkanpen in de
bondsrepubliek tonen de
vluchtelingen elke dag op
nieuw hun verbazing over de
ontvangst. „Ik ben sprakeloos
over de warmte en de vrien
delijkheid hier", aldus een jon
ge vrouw.
Intussen zitten de beschikbare
onderkomens van het Rode
Kruis vol. Vakbonden, kerken
en andere instellingen is ge
vraagd tijdelijk onderdak te
bieden aan hun inmid
dels landgenoten, die na
enige dagen over de gehele
bondsrepubliek zullen worden
verspreid.
Een ander deel van de vluch
telingen is inmiddels met ei
gen auto of speciale treinen
naar familie of vrienden ge
reisd, meestal in de bondsre
publiek maar in enkele geval
len ook in Nederland.
Als het aan de Westduitse mi
nister van verkeer Friedrich
Zimmerman ligt, zullen de
Oostduitse wagens waarmee
de vluchtelingen naar de BRD
zijn gekomen, voorlopig mo
gen blijven rijden. De voertui
gen voldoen totaal niet aan de
Westduitse wetgeving over
schone uitlaatgassen. Volgens
Zimmerman is het echter een
„gebod van menselijkheid en
saamhorigheid" om nu een
uitzondering te maken, ook al
zijn deze auto's „geen weldaad
voor het milieu".
Verbazing bij de Oostduitse vluchtelingen over het enorme aanbod in de winkels. In Passau likken deze jongen en zijn moeder
de lippen af bij het zien van de vele taarten. foto: ap
Nederlandse
DREIGENDE SFEER IN STAD VAN DE EEUWIGE LENTE
MEDELLIN De inter
nationale luchthaven José
Maria Córdova is niet al
leen de grootste in Colom
bia, maar „de beste van
heel Zuid-Amerika". Dit
super-de-luxe, supermo
derne vliegveld dient de
grootste, de mooiste, de
bedrijvigste en de meest
vooruitstrevende stad ter
wereld: Medellin.
We zullen het de plaatselijke
opscheppers vergeven, ook al
is het onderwerp van hun trots
een stad die het hoofdkwartier
is van 's werelds machtigste co-
caïne-kartel. De bewoners uit
deze streek, „paisa's" genoemd,
staan erom bekend dat ze bijna
uitsluitend in superlatieven
kunnen praten en over een on
eindige hoeveelheid zelfver
trouwen beschikken. Ze laten
zich zelfs niet uit het Veld
slaan door het feit dat het mid
delpunt van het universum,
dat Medellin naar hun idee is,
wereldwijd een slechte naam
heeft gekregen en dat de inwo
ners van de stad beven van de
angst in afwachting van de
„totale oorlog", waarmee de
kartels dreigen.
De „paisa's" stammen af van
een volk van robuuste pio
niers. Dat was ook noodzake
lijk in zo'n onherbergzaam ge
bied. De streek werd in de ze
ventiende eeuw gekoloniseerd
door een wat late golf immi
granten (Basken en „Cristianos
nuevos", oftewel bekeerde
.Spaanse joden), die een stil
plekje zochten en dat vonden
WINDHOEK In Nami
bia is gisteren Anton Lu-
bowski vermoord, de eni
ge blanke die een leiding
gevende functie bekleed
de in de bevrijdingsbewe
ging Swapo. Volgens de
politie werd Lubowski
voor zijn huis in het hoofd
geschoten. De dader is
ontkomen, maar wordt
gezocht in de hoek van
blanke extremisten.
De 37-jarige Lubowski was
lid van het dagelijks bestuur
in het barre binnenland. Hun
komst viel samen met een
„gold rush", waardoor Antio-
quia de belangrijkste vind
plaats van goud werd in het
Spaanse rijk.
Vermoord
Anders dan eerdere kolonisa
toren vermengden de voor
ouders van de paisa's zich niet
met de autochtone bevolking
er woonden van oudsher
weinig indianen in dit deel van
Colombia en bovendien waren
de meesten van hen vermoord
of verdreven. Ze bleven een
afzonderlijke gemeenschap,
trouwden onder elkaar en
stichtten omvangrijke gezin
nen. Twintig kinderen per ge
zin was tot voor kort geen uit
zondering. Op die manier wis
ten ze de zuiverheid van hun
ras te bewaren en daar zijn ze
dan ook immens trots op (over
dreven trots, zeggen Colombia-
nen uit andere gebieden, die
hen racisten noemen).
Hun vruchtbaarheid werd
vaak toegeschreven aan hun
katholieke geloof, maar histo
rici hebben meer praktische
motieven ontdekt: hoe meer
kinderen, hoe meer handen
om de rivierbeddingen af te
speuren naar goud.
Tegelijkertijd wierpen anderen
zich weer op om voedsel en
andere waar te verhandelen
tegen het ruwe goud. Het ging
er altijd keihard aan toe. En zo
ontplooiden de paisa's zich als
een volk van formidabele
zwoegers en sluwe handelaars.
Plaatselijke academici hebben
een neiging tot zelfanalyse die
grenst aan eigenlof. „De paisa
van de Swapo, de Namibi-
sche onafhankelijkheidsbe
weging die 23 jaar strijd
heeft geleverd tegen- Zuid-
afrika. Lubowski was vroe
ger een officier in het Zuida-
frikaanse leger. In 1984 trad
hij toe tot de politieke vleu
gel van de SWAPO.
Ofschoon hij in Windhoek
gestationeerd was, vertegen
woordigde Lubowski als ad
vocaat vele tegenstanders
van de Zuidafrikaanse apart
heidspolitiek bij processen in
Zuidafrika. Lubowski werd
getipt als toekomstig minis-
is arbeidzaam, pienter, prag
matisch, een snel denker en,
bovenal, een aanpakker" ver
telt een hoogleraar. „Hij beoor
deelt anderen naar hun porte
monnee en is een groot bewon
deraar van succes. Succes bete
kent naar zijn idee het talent
om nog meer geld te verdie
nen". Een student stelt: „Als
ondernemer is de paisa een
avonturier, een dromer, ie
mand die bereid is enorme risi
co's te nemen. In dat opzicht is
hij zelfs heroïsch: hij is in staat
om zijn hele fortuin te verspe
len, en dan gewoon weer op
nieuw te beginnen. Wat hem
motiveert is zijn werk; dat be
schouwt hij als een deugd. Je
kunt je geen betere vriend
voorstellen dan een paisa,
maar wees op je hoede als je
zaken met hem doet, want op
lichterij is- hem niet vreemd".
Medellin is een opmerkelijke
stad. Het is de op één na groot
ste stad van Colombia en een
industrieel centrum dat een ui
terst belangrijke bijdrage le
vert aan de economie van het
land. Daarnaast is het fantas
tisch mooi. De textielfabrieken
worden omgeven door met
koffieplanten en orchideeën
begroeide heuvels. De bewo
ners noemen het „de stad waar
het eeuwig lente is" (hoewel
het met een gemiddelde tem
peratuur van 23 graden Celsius
eerder een warme nazomer ge
noemd kan worden). In deze
ondernemende samenleving
bestaat haast geen maatschap
pelijk onderscheid: bazen en
arbeiders spreken elkaar aan
met het informele „tu" of
„vos". Iets wat ondenkbaar is
ter van justitie, wanneer
Nambia volgend jaar zijn on
afhankelijkheid krijgt in het
kader van een vredesplan
onder toezicht van de Vere
nigde Naties.
Algemeen wordt verwacht
dat de Swapo een grote zege
zal behalen bij de verkiezin
gen in november. De moord
aanslag werd gepleegd twee
dagen voor de terugkeer
naar Namibia van Sam Nujo-
ma, de voorzitter van de
Swapo, die al dertig jaar in
ballingschap leeft.
in Bogotó, waar alleen het vor
melijke „usted" wordt ge
bruikt. Voor een directeur in
Medellin is het niets bijzonders
om z'n kantoortje uit te lopen,
z'n jasje uit te gooien, z'n mou
wen op te rollen en een handje
te helpen met een vastgelopen
machine.
Een prachtig voorbeeld hier
van is een foto die enkele jaren
geleden werd gepubliceerd
door het Amerikaanse agent
schap voor drugsbestrijding.
Getoond wordt het inladen
van zakken cocaïne in een
vrachtvliegtuig op een vlieg
veld in Nicaragua en daarbij is
te zien hoe Pablo Escobar Ga-
viria, de_,.peetvader" van het
Medellin kartel, zelf de zakken
in het ruim hijst.
De dreigende sfeer die er op
het moment heerst, heeft al
vele paisa's verdreven. Welge
stelde en bourgois families
hebben de stad al in grote
drommen verlaten en zijn
neergestreken langs de vredige
Caribische kust, met name in
de prachtige Spaanse koloniale
stad Cartagena.
Over de dreigementen van de
kartels een „totale oorlog" te
zullen ontketenen, zegt een
plaatselijke zakenman: „Ik heb
Don Pablo nooit zo gemogen,
maar ik heb hem toch altijd
voor een intelligent man ver
sleten. Nu ziet het er naar uit
dat hij en die andere gangsters
alle verhpudingen, verstande
lijkheid en logica uit het oog
hebben verloren. Ik vrees het
ergste voor mijn stad en mijn
land".
GEOFFREY MATTHEWS
(c) The Times, Londen
„Dodenmars" van
gevangenen in Burma
BANGKOK Het leger van
Burma heeft vijfhonderd poli
tieke gevangenen gedwongen
tot het maken van „een do
denmars" in de jungle in het
noorden van Burma, zo is van
bronnen in Burma vernomen.
De meeste van de gevangenen
zijn studenten. Dagelijks zou
den er gevangenen overlijden
aan de ontberingen en de mis
handelingen. Een woordvoer
der van de Burmaanse militai
re regering ontkende het be
richt. Een Westerse diplomaat
zei echter: „De politieke ge
vangenen zijn aangesteld als
dragers voor het leger in het
noorden. Ze krijgen amper iets
te eten, moeten blootvoets lo
pen en worden misbruikt en
gepest". Op 18 september vorig
jaar grepen de militairen in
Burma de macht en maakten
met bruut geweld abrupt een
einde aan de democratiserings
beweging.
psychiaters
niet welkom
op Leros
QN469 Geen wonder, dat de torpedo van de onderzeeboot de
..Coba" heeft gemist, want niet voor niets bevindt Rob zich aan
boord. Toen de „Coba" in 't zicht kwam, heeft Heinrich hem toe
geschreeuwd de bakboordtorpedo te lanceren. Ja, van die din
gen heeft Rob weinig verstand en om nu zo'n torpedo even on
klaar te maken... dat is niet zo gemakkelijk. Maar hij doet alsof
I .v
hij druk in de weer is en hij haalt maar een paar handels over.
Het gevolg is echter dat de boot langzamer gaat lopen en nu
komt Heinrich woedend naar hem toe. „Schiet toch op!" snauwt
hij hem toe, „waarom doe je ook zo stom?" Dan gaat hij zelf
naar de afvuurinrichting en wil de torpedo lanceren, maar op dat
ogenblik grijpt Rob een zware sleutel en springt toe.
ATHENE Op het Griekse
eiland Leros leven zo'n vijf
tienhonderd psychiatrische pa
tiënten en zwakbegaafden on
der mensonterende omstandig
heden. Het eiland is een soort
opbergplaats geworden voor
mensen waar de Griekse sa
menleving geen raad meer
mee weet. Het is daardoor
langzaam maar zeker een soort
concentratiekamp geworden.
Nederlandse psychiaters en
verpleegkundigen zouden er
graag hulp verlenen, maar ze
krijgen daarvoor geen toestem
ming van de Griekse overheid.
„De mensen hebben geen en
kel doel in heun leven, ze heb
ben geen enkele identiteit. Dat
is hier in Nederland gewoon
onmogelijk", zegt directeur H.
Dalewijk van het psychiatrisch
centrum Zon en Schild in
Amersfoort. Dalewijk probeert
samen met collega's in Neder
land een hulpprogramma op te
zetten. Hij heeft met collega-
directeur A. Vrijlandt van het
psychiatrisch centrum Vijver-
land in Maastricht een bezoek
aan het centrum op Leros ge
bracht. „Verschillende patiën
ten zitten of liggen in hun ei
gen uitwerpselen op stinkende
matrassen en in kale ruimten,
achter dikke tralies. Velen
zouden in een veel vrijere om
geving kunnen worden ge
plaatst. Wat de patiënten op
Leros ontberen is elke vorm
van therapie die normaliter
wonderen verricht". De psy
chiatrische instellingen in Ne
derland willen zo snel mogelijk
een begin maken met het gere
geld sturen van hulpteams, die
uit zes mensen zouden moeten
bestaan. De kosten daarvan,
zo'n 50.000 gulden per jaar,
zouden voor rekening moeten
komen van de EG, waarvan
ook Griekenland lid is.
De Amerikaanse kustwacht vaart bij de Bahama's één van de speedboten klem die betrokken
waren bij een grootscheepse cocaïnesmokkel.
foto: ap
MEDELLIN. Het Colombi
aanse drugskartel onder lei
ding van Pablo Escobar dreigt
het komend weekeinde het
centrum van Meddelin geheel
te verwoesten met bommen.
Diverse banken en bedrijven
nemen het dreigement zo- se
rieus, dat ze al'bezig zijn hun
medewerkers te evacueren
naar de hoofdstad Bogota.
Medellin, een stad van twee
miljoen inwoners en het
hoofdkwartier van de Colom
biaanse drugsbaronnen, is in
middels al veranderd in een
waar slagveld. De stad wordt
voortdurend geteisterd door
gewelddadige aanslagen, sinds
de Colombiaanse regering drie
weken geleden is begonnen
met de grootscheepse 'oorlog'
tegen de drugsmaffia.
Vandaag begon in de VS het
proces tegen vijf Amerikanen
die ervan worden verdacht dat
zij hebben gewerkt voor de in
1988 in de VS veroordeelde
Colombiaanse drugsbaron Car
los Lehder Rivas, die geldt als
de oprichter van het beruchte
Medellin-kartel. Volgens de
aanklacht heeft het vijftal
vanaf 1974 koeriersdiensten
yerricht voor Lehder en ande
re Colombiaanse cocaïnebazen.
Lehder werd in 1987 door Co
lombia naar de VS uitgewezen,
waar hij werd vroordeeld tot
levenslang.
De Amerikaanse drugbestrij
dingsdienst (DEA) heeft in
middels liefst 22.000 mensen
en bedrijven geïdentificeerd
die banden onderhouden met
de Colombiaanse drugskartels
van Medellin en Cali. Zeer op
merkelijk was het dossier van
Pablo Escobar, één van de lei
ders van het Medellin-kartel.
Escobar wordt genoemd in 619
dossiers onder 77 verschillende
schuilnamen, en onderhoudt
banden met 175 naaste mede
werkers.
Amerikaanse functionarissen
hebben gisteren op de Baha
ma's en in Miami meer dan
een ton cocaïne in beslag ge
nomen en zeventien personen
gearresteerd. Het is de grootste
drugsvangst sinds president
George Bush afgelopen week
zijn anti-drugsprogramma be
kendmaakte. Die 'oorlog' te
gen drugs zou de VS de ko
mende vijf jaar opverigens wel
eens 50 miljard dollar kunnen
gaan kosten. Dit kreeg het
Amerikaanse Congres gisteren
te horen van William Bennett,
die verantwoordelijk is voor
het federale drugsbeleid.
HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT
