EG speelt onvoldoende
in op perestrojka
Haalt Europa ongeschonden 1992?
EeidóeSomxvnt
„Jolanda's nachtjapon nie/
meer in reepjes op de vloe
SOVJET-MINISTER TIJDENS CONGRES IN DEN HAAG:
Gesprek tussen Lachmon en Indianen uitgeste!
Nijpels: uitstoot C02 omlaag
EG geen stap verder met monetaire unie
SOS WERELDHANDEL WIL MEER TEXTIEL UIT DERDE WEREL1
Ministerie start project om
forens uit de auto te halen
<z>
<Z> J in deze special wordt u graag verstrekt door
/OOOOOO Mieke Zuidwijk
BINNENLAND/ BUITENLAND
MAANDAG 11 SEPTEMBER 1989 PAG[t
Kenya: aidspatiënten
moeten in quarantaine
NAIROBI De Kenyaanse
president Daniel arap Moi
heeft opdracht gegeven alle
aidspatiënten te identificeren
en in quarantaine te plaat
sen, om verdere verspreiding
van het aidsvirus te voorko
men. Dat hebben Kenyaanse
kranten gemeld. Kenya
heeft zesduizend geregis
treerde aidspatiënten. Moi
had volgens de kranten als
verdediging van zijn maatre
gel gezegd, dat sommige aid
spatiënten hadden gezworen
,.niet alleen te zullen sterven,
maar velen in de dood te zul
len meeslepen".
China: amnestie voor
veteranen uit Taiwan
PEKING China heeft een amnes
tie afgekondigd voor de nationalisten,
die na de oprichting van de Chinese
Volksrepubliek, op 1 oktober 1949,
hun strijd tegen de nieuwe commu
nistische machthebbers voortzetten.
De meesten van hen wonen op Tai
wan. Sinds de Taiwanese autoriteiten
in 1987 een 38 jaar oud verbod op rei
zen naar het Chinese vasteland
schrapten, doet Peking zijn best de
kapitaalkrachtige Taiwanezen te be
wegen de Volksrepubliek te bezoe
ken en investeringen te doen in Chi
nese bedrijven. Sindsdien hebben cir
ca 250.000 inwoners van Taiwan een
bezoek afgelegd aan China.
Thatcher zet streep
door seks-enquête
LONDEN Premier Margaret That
cher heeft een streep gehaald door
plannen voor het grootste onderzoek
uit de Britse geschiedenis naar de
seksuele gewoonten van de Britten.
De premier vindt dat de enquête een
ontoelaatbare inbreuk zou hebben
betekend op de privacy van de 20.000
mensen die zouden worden onder
vraagd. Met haar besluit heeft That
cher zich de woede op de hals -ge
haald van medici, die menen dat het
onderzoek het meest complete beeld
zou hebben opgeleverd van de seksu
ele activiteiten en opvattingen van de
Brit. Het project had volgens hen ook
belangrijk materiaal kunnen opleve
ren in de strijd tegen aids.
SAS-vliegtuig
verliest deel
van staartstuk
STOCKHOLM Een vlieg
tuig van de Scandinavische
luchtvaartmaatschappij (SAS)
heeft bij de landing op de
luchthaven van Stockholm
door nog onbekende oorzaak
een deel van zijn staartstuk
verloren. Er deden zich geen
persoonlijke ongelukken voor.
Het toestel was een MD-82, een
gemoderniseerde DC-9, en
kwam met 156 passagiers aan
vanuit Athene. Volgens de
SAS-woordvoerder hebben de
passagiers niets van het inci
dent gemerkt.
Autant-Lara wordt
juridisch vervolgd
PARIJS De Franse miniser
van justitie heeft de juridische
vervolging gelast van de film
regisseur Autant-Lara, die tot
voor kort namens het Franse
Front National in het Euro
pees Parlement zat. Autant-
Lara zal worden vervolgd we
gens zijn racistische uitlatin
gen en het aanzetten tot ras
senhaat. In een vraaggesprek
met het blad „Globe" maakte
de extreem-rechtse cineast
anti-semitische opmerkingen
over de oud-voorzitter van het
Europees Parlement Simone
Veil. Zijn woorden wekten
grote beroering in politieke
kringen in Frankrijk.
yoii
ert
ASSEN „Jolanda vertelt heel blij: ik
ben los! En ze houdt nu eigenlijk de hele
dag haar kleren aan. Zelfs haar nachtja
pon ligt niet meer 's ochtends in reepjes
op de vloer. Tegenwoordig zijn ze over
dag heel intensief met haar bezig: veel
op stap, naar buiten, fietsen. Dan is ze
's avonds zo moe, dat ze gewoon lekker
gaat slapen. Vroeger was dat wel an
ders".
Mevrouw Tiny Venema-Visser zegt vol
blijdschap hoe het leven van haar 23-ja-
rige zwakzinnige dochter radicaal is ver
anderd. Maar daarvoor moesten de ou
ders wel tot aan de hoogste instanties ac-
AOSK
)ekra:
;ing O]
tie voeren en zelfs met een kort |ng^ze
dreigen. Jolanda kwam eind voiwun's
in het nieuws, toen bekend werdPew?°
het grootste deel van de dag nai>art'j''
vastgeketend in een donkere ka»"11
het Van Boeyen-oord in Assen. Kan
Inmiddels woont Jolanda in eeih°g ee
geschilderde en fraai ingerichte behal\
met een zitslaapbank en modernehet 8e
ratuur als tv, video en stereotorekn- v
langrijker nog vindt Tiny VenenFsjern
het aantal begeleiders is verdubb6inëei
dagelijks zeven verpleegkundige!11 °P
elkaar om de paar uur afwisselefcono
krijgt ze tenminste de zorg en aa$e
die ze nodig heeft".
DEN HAAG De landen
van de Europese Gemeen
schap spelen niet voldoen
de in op de perestrojka, de
hervormingen die thans
in de Sovjetunie worden
doorgevoerd.
Dit meent de Sovjet-ondermi
nister van buitenlandse zaken
voor betrekkingen met de EG,
Aboimov, die zaterdag in Den
Haag sprak op een congres
v&n de Europese Beweging.
„De Sovjetunie heeft reden
zich zorgen te maken over de
vooruitzichten op een breed
samenwerkingsakkoord dat
niet alleen beide partijen voor
delen biedt, maar dat ook de
diepgaande en fundamentele
veranderingen in de economie
en de buitenlandse betrekkin
gen weerspiegelt", aldus Aboi-
De EG blijft volgens Aboimov
de Sovjetunie beschouwen als
een staatshandelsland, zonder
rekening te houden met de
veranderingen die worden
doorgevoerd, hun dynamiek
en vooruitzichten. „De EG wil
eenzijdige concessies en, in
laatste instanie, het beperken
van onze exportmogelijkheden
en het belemmeren van de
ontwikkeling van een markt
mechanisme".
De westerse landen hebben
meermalen verklaard dat het
proces van perestrojka en glas
nost (openheid) aanmoediging
verdient. Volgens minister
Van den Broek moet „positief
worden ingespeeld" op de ont
wikkelingen in Oost-Europa.
Afwachtend
Uit een rapport over de Oost-
West-betrekkingen van de
oud-directeur-generaal politie
ke zaken van Buitenlandse Za
ken, mr. M. Rutten, en het
commentaar dat staatssecreta
ris Van Voorst tot Voorst na
mens minister Van den Broek
daarop gaf, leek echter vooral
een voorzichtige en afwach
tende benadering te spreken.
„De EG is het aangewezen in
strument voor het ontwikke
len van een gemeenschappe
lijk Westeuropees beleid jegens
Oost-Europa. De landen van
Oost-Europa moeten afzonder
lijk, naar gelang de mate van
politieke en economische libe
ralisering, worden benaderd",
aldus de staatssecretaris.
„Meer radicale keuzes zullen
onvermijdelijk zijn. Het is bui
tengewoon moeilijk elementen
van een centraal geplande
staatseconomie te combineren
met elementen van een vrije
markt-economie: „Het is nu
eenmaal moeilijk om in twee
sprongen over een afgrond te
komen".
Klok
Volgens staatssécretafis Van
Voorst tot Voorst is het onmo
gelijk te zeggen op welk punt
het democratiseringsproces in
de Oostbloklanden onomkeer
baar wordt.
„Maar hoewel veel zaken nog
lang onzeker zullen blijven,
zijn er factoren die het steeds
onwaarschijnlijker maken dat
in de Sovjetunie de klok wordt
teruggezet. Hiertoe behoren de
glasnost en de nieuwe open
heid over tekortkomingen van
het systeem, de grotere legiti
miteit en zelfverzekerdheid
van het Sovjetparlement na de
gedeeltelijk vrije verkiezingen,
de nieuwe wetgeving waarin
veranderingen hun weerslag
vinden, en het feit dat de pro
blemen die aan de wortel van
de hervormingen liggen nu
eenmaal niet uit zichzelf ver
dwijnen", aldus de staatssecre
taris.
Vertrouwen
Aboimov verweet de EG-lan-
den onvoldoende inzicht in de
radicale veranderingen in de
Sovjetunie. „Wij zouden graag
zien dat meer vertrouwen
wordt getoond in onze pere
strojka. Zodat toekomstige be
trekkingen kunnen worden
gebaseerd op een juist begrip
van processen die zich ontwik
kelen met het oog op de voor
uitzichten die zij bieden".
De Westduitse SPD-politicus
Voigt waarschuwde dat het
Westen niet moet proberen in
Oost-Europa anti-Sovjetgevoe-
lens aan te wakkeren, of con
flicten tussen Oosteuropese
landen (als Hongarije en Roe
menië) te stimuleren. Ook
moet het Westen de afschei
dingsbewegingen in niet-Rus-
sische Sovjetrepublieken niet
aanmoedigen en geen pogin
gen ondernemen om daar anti-
Russische gevoelens te verster
ken. Dit kan averechtse gevol
gen hebben.
De zesde h
te Water, c
5 tot en
september i
Nautisch
Kwartier ini(V
Amsterdam1
31h904den' feur
bezoekers kroor
getrokken, geril
drieduizentf^aa
meer dan v
jaar. Volgerf
organisatorPen
hebben vel^luc
exposanterien
goede zake^jch
gedaan. DeV00I
bezoekers r
sterk i?Pc
naar
PARAMARIBO Het
gesprek tussen de leiding
van de Toekayana Amazo
ne-Indianen en de voor
zitter van de Surinaamse
Nationale Assemblée, Jag-
gernath Lachmon, is van
daag niet doorgegaan. De
bijeenkomst is op verzoek
van de actievoerende In
dianen uitgesteld.
Zij lieten Lachmon gisteren
weten „niet in staat te zijn
hem op zo korte termijn op
waardige wijze te ontvangen".
De contactpersoon van de In
dianen in Paramaribo, Eduard
Gijsberg, zei dat Lachmon bin
nenkort wel zal horen wan
neer het gesprek kan worden
gevoerd.
Het gesprek was één van de
eisen die een anonieme woord
voerder van de Indianen vori
ge week stelde tijdens een ont
moeting met journalisten in
het dorp Bici Poika, 125 kilo
meter van Paramaribo. De re
creatiezaal van dit dorp is om
gedoopt tot hoofdkwartier van
de actievoerende Indianen.
Lachmon gaf vrijdag te ken-
bear
nen dat hij aan de eis gpe I
wilde geven. Daai
Intussen heeft het Jepan
Commando van Rijmen
Brunswijk verklaard feite
week in contact te willenDegt
den met de regering in jvoer
maribo over de situatie izelf
de Indianen. Naar de mtuitir
van Brunswijk worden dslags
dianen misbruikt door hïHon
ger dat, aldus Brunswijk, jden
op de macht van de regeigen.
grat
uit
Neergestort
Veel bleef er niet over van een helikopter van
de Franse marechaussee, waarmee twee mare
chaussees, een militaire arts en drie jonge vrou
wen zaterdagnacht een ongeoorloofd uitstapje
maakten. Alle zes inzittenden kwamen om het
leven toen de helikopter kort na het opstijgen
neerstortte. De helikopter was niet uitgerust
voor nachtelijke vluchten.
FOTO: AFP
DEN HAAG Minister Nij
pels van Milieubeheer wil een
vermindering van de uitstoot
van kooldioxide (COJ die ver
der gaat dan in het Nationaal
Milieubeleidsplan van de rege
ring is voorzien. Hij hoopt dat
daar tijdens de kabinetsforma
tie een beslissing over wordt
genomen. Inmiddels heeft hij
zijn ambtenaren aan het werk
gezet om zo snel mogelijk en
kele plannen uit te werken.
Nijpels zei dit vanmorgen bij
de opening van het achtste
wereldcongres over schone
lucht in Den Haag, waarbij ko
ningin Beatrix aanwezig was.
Nijpels liet zijn toehoorders
weten dat hij zich als milieu
minister het meest zorgen
maakt over de immer toene
mende concentratie van scha
delijke gassen in de atmosfeer,
waardoor de aarde wordt .op
gewarmd. Daarom is voor hem
elke reductie van de uitstoot
van kooldioxide zeer welkom.
Hij zei zijn volle steun te ge
ven aan iedere vermindering
van de concentratie van deze
stof in de lucht.
SUSKE EN WISKE
SAGARMATHA
(c) Standaard Ultgeverlj/Wavery Productloi
BRUSSEL In Amerika
zijn ze er bang voor. Ook
Japan en China kijken
met lede ogen toe, hoe
zich in West-Europa de
grootste consumenten
markt ter wereld ontwik
kelt. „Buurlanden" als de
Noordafrikaanse, de Scan
dinavische, de neutrale
staten in Midden-Europa
en in het Oostblok willen
of toetreden tot de EG of
zoeken nauwere samen
werking. De grote Euro
pese eenheidsmarkt is al
een daverend succes, nog
voor ze bestaat.
Over drie jaar en drie maan
den moeten de Europese Com
missie, het dagelijks bestuur
van de EG in Brussel, en de
Europese ministerraden de
verwachtingen inlossen die ze
zelf in zoveel dure publiciteits
campagnes hebben gewekt. In
1992 wordt immers alles an
ders en beter. Dank zij de Eu
ropese samenwerking komt er
meer economische groei, meer
werk, meer welvaart.
Maar zoals zo vaak ziet het er
van veraf mooier uit dan van
dichtbij. Ook in EG-kringen
wordt steeds openlijker de
vraag opgeworpen of de EG in
staat zal zijn ongeschonden en
op tijd de eindstreep te halen.
Die vraag lijkt terecht, omdat
de conflictstof zich in hoog
tempo opstapelt en de druk om
Terrorisme
De Westduitse vice-commissa-
ris van de Europese Commis
sie, Martin Bangemann, was
afgelopen week de eerste die
de haalbaarheid van „1992"
publiek aanhangig maakte. Als
eerstverantwoordelijke EG-
commissaris voor de interne
markt moet hij er op toezien
dat de EG-ministers op tijd de
ongeveer driehonderd Europe
se besluiten nemen, die voor
de eenheidsmarkt nodig zijn.
Commissie en ministerraden
werken hard om al die beslui
ten op tijd klaar te krijgen,
maar de lidstaten aldus
Bangemann vertikken het
om die besluiten in hun eigen
nationale wetgeving op te ne
men.
Van alle driehonderd Europe
se richtlijnen die voor de in
terne markt nodig zijn, zijn er
nog maar zeven in de nationa
le wetten van alle lidstaten
verwerkt Arresten van het
Europese Hof van Justitie lap
pen de nationale regeringen
op dezelfde manier aan de
laars. Als dat zo blijft zullen de
grenzen op 1 januari 1993 niet
kunnen worden opengegooid,
aldus Bangemann.
Afgelopen weekeinde, in het
Zuidfranse Antibes, werd die
boodschap herhaald door mi
nister Ruding (Financiën). Als
niet binnen een paar maanden
de lidstaten hun btw-tarieven
en accijnzen beter op elkaar
hebben afgestemd, kan van
open grenzen geen sprake zijn.
De Europese Commissie en, op
dit moment, vooral de Franse
regering, doen hun uiterste
best de belastingen te harmo
niseren, maar de materie is
buitengewoon weerbarstig.
Spaargelden
De invoering van een belas
ting op spaargelden heeft het
al moeten afleggen tegen na
tionale gevoeligheden; de btw
en accijnzen staan er nauwe
lijks beter voor. Zonder deze
belastingharmonisatie kunnen
nog veel verdergaande droom-
bouwwerken als de EMU
(Economische en Monetaire
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
ANTIBES De economi
sche en monetaire samen
werking in de EG dreigt
de komende jaren een van
de struikelblokken te
worden voor de Europese
integratie.
De politieke kloof op dit ter
rein tussen de Britten en
Fransen (momenteel EG-voor
zitter) lijkt onoverbrugbaar.
De twee lidstaten saboteren
bovendien openlijk eikaars
voorstellen. Dat bleek de afge
lopen dagen in het Zuidfranse
Antibes, waar de EG-ministers
van financiën elkaar troffen
voor een tweedaags informeel
beraad over de monetaire toe
komst van Europa.
Hoewel na afloop van het be
raad de ministers hun best de
den om het echec onder tafel
te houden, is volstrekt duide
lijk dat sinds de Europese top
in Madrid, eind juni, Parijs en
Londen elkaar geen millime
ter zijn genaderd.
Voor de meeste EG-lidstaten
en voor de Europese Commis
sie, het dagelijks bestuur van
de EG in Brussel, is de mone
taire eenwording een van de
topprioriteiten op de EG-agen-
da voor de komende jaren.
Vergaande zeggenschap voor
Brussel in het nationale begro
tingsbeleid van de lidstaten,
een Europese centrale bank en
een Europese munt zijn het
einddoel.
De Britten daarentegen willen
de bestaande munten in Euro
pa vrij inwisselbaar maken,
zodat men bijvoorbeeld ook in
Madrid met guldens zou kun
nen betalen. Zo wordt de mo
netaire eenwording vanzelf
een feit en hoeft verdere eco
nomische en monetaire sa
menwerking niet van bovenaf
te worden opgelegd, aldus
Londen. De sterkste munt zou
namelijk overwinnen.
.hadi
vier
Unie), met in heel Europl^00*"
centrale bank en één n
soort, helemaal worden vi
ten Alsof dat nog niet geM:
is, zijn twee volstrekt tege
stelde groepen, de Britse |Buc
ring en de Europese sodsers
democraten, nog bezig in 1
nieuwe tijdbommen aaijren<
brengen onder de Europeg tem
menwerking. een
Thatcher wil niet verder,gre:
de interne markt, als hetj
sonenverkeer ook na 1992
tot op zekere hoogte aan f
den gelegd blijft. Zij is
dat anders het terrorisme W
drugshandel en ander kv
haar land overspoelen. Dej
ropese socialisten op hun 1
willen deze week garat
van de Britse regering g
een sociaal Europa, en zi V.
bij ontstentenis daarvan
„Europa van de werkgev
zoveel als in hun verm^ 1
ligt tegenwerken.
Op papier resten commijrL.
voorzitter Delors en de zij Ml
nog drie jaar en drie maail„ir
om deze problemen, die tier
voor stuk het Europa van iar
bedreigen, op te lossen. Op
pier, want zeker over de g c
lijnen van het sociale en i
netaire Europa zal al ee ha
overeenstemming nodig I da
Twee jaar geleden, toen de c<
financieel langs de rand j,
de afgrond ging, zei Delorsl
tijden van crisis de meestk^
schikte zijn om onverw'
grote stappen vooruit te
Als dat nog steeds waar
wachten de EG gouden tij!!
FRANS BOOGA/I
1 gi«
AMERSFOORT De organisatie
voor ontwikkelingssamenwerking
SOS Wereldhandel heeft op haar
jaarcongres zaterdag in Amers
foort het startsein gegeven voor
de textielcampagne „stof tot na
denken".
De campagne heeft tot doel de afzet
van textiel uit Derde-Wereldlanden in
Nederland te vergroten en is er tevens
op gericht de politiek te bewegen een
eind te maken aan het zogeheten multi-
vezelakkoord uit 1973. Dit akkoord is
indertijd gesloten om bescherming te
bieden aan de textielindustrie in Euro
pa, die verloren dreigde te gaan.
„Zestien jaar later is de Europese tex
tielindustrie, naast de landbouw, uitge
groeid tot de best beschermde sector
van de westerse economie. De toege
paste invoerquota belemmeren de ex
portmogelijkheden voor de Derde We
reld", zo vindt de S.O.S. Wereldhandel.
Voorzitter en Tweede-Kamerlid voor
de PvdA Eveline Herfkens wees op de
sterke toename van het „kritisch con
sumeren". De consument koopt veel
bewuster dan vroeger en schenkt meer
aandacht aan milieu-aspecten, de nega
tieve invloeden van de bio-industri
de positie van de Derde-Wereldlani
Herfkens liet weten dat SOS Wer
handel in dertig jaar is uitgegroeid
een organisatie met ruim veertig
medewerkers en een jaaromzet
11,3 miljoen gulden. Voor 1989 w<
een forse omzetstijginbg verwacht
de verkoop van koffie, textiel
kunstnijverheidprodukten.
DEN HAAG Het ministerie
van verkeer en waterstaat
start volgend maand, in sa
menwerking met gemeenten
en bedrijfsleven, een project
dat tot doel heeft de forens uit
de auto en in het openbaar
vervoer te krijgen.
De proef duurt één jaar en
wordt uitgevoerd in de zeven
regio's waar de meeste files
voorkomen. Het betreft onder
meer het Bezuidenhout in Den
Haag, Schiphol en het gebied
rond de Utrechtse Jaarbeurs
en Uithof..
In deze gebieden hebben de
betrokken gemeenten „trans
portmanagers" aangesteld die
de bedrijven gaan helpen bij
het bedenken van creatieve
maatregelen waarmee het
woon-werkverkeer per auto
kan worden teruggedrongen,
bijvoorbeeld via carpooling.
1
Dinsdag 19 september verschijnt bij deze krant de special
Miljoenennota. Informatie over de adverteermogelijkheden
bereikbaar onder telefoonnr. 071 - 122 24
Qowuvnt
