1 rinal Ie STAMPA! i2'6 fs Nr. 34 Kruiswoordraadsel 6 12@1P 6(ï tl Travel while A sleep fceidóaQowuvnt ZATERDAG 9 SEPTEMBER 19 89 PAGINA 30 Oplossing vorige puzzel ppTvlt Hfh Inl'plrfl ratsara a a a a m fliranrafaniira asaaiara n i i b a i i awrann n a ISEI HES El atsrara B siBBia ra B bei \m m isaaran De winnaars van puzzel 34 zijn: P. Koek, Noordeinde 21, 2371 CM Roe- lofarendsveen J. Frentrop, T. Brandsmalaan 31, 2321 CS Leiden Zij krijgen hun prijs binnen drie weken per cheque toegestuurd Oplossingen onder vermelding van puz zel nr. 35 moeten uiterlijk woensdag middag in bezit zijn van: Puzzelredaktie LEIDSE COURANT, Postbus 112300 AA Leiden. Horizontaal: 1 onruststoker; 7 scherper gemaakt; 14 vaatwerk met hengsel; 16 rivier in Frankrijk; 17 titel (afk.); 19 onbezonnen; 20 naaldboom; 22 vogelsnavel; 23 sans atout (zonder troef) (bridge- afkorting); 24 vogel; 26 lichaamsdeel; 28 vorm van neerslag; 30 god der liefde; 31 muzieknoot; 32 Amsterdams peil (afk.); 34 stootwapen; 35 dui venhok; 36 vogel; 37 zandheuvel; 39 aanwijzend vnw.; 40 rund; 41 zoutachtig; 42 weidegewas; 44 voorzetsel; 45 toespraak; 47 kloosteroverste; 49 deel; 51 in grove trekken; 52 adellijk persoon; 53 afkerig van werk; 54 naaldboom; 57 dakbedek king; 59 regenboogvlies in het oog; 62 voorzetsel; 63 geroosterd vlees; 66 overblijvend teken v.e. vlek in een stof; 68 dwarshout aan een mast; 69 in hoge mate; 71 enthousiast bewonderaar; 72 alstublieft (afk.); 73. hoge boogbal; 74 zangstuk; 76 wiskundig getal; 77 ten bedrage van; 78 stad in Nevada (V.S.); 79 Spaans riet; 81 zeker; 84 de ge zamenlijke tanden en kiezen; 85 voorzetsel; 86 bedorven; 88 vermogend; 89 kikvorsachtig dier; 90 en andere (afk.); 91 soort schaatsen; 93 schermwapen; 95 naaste; 96 vorm van hulde. Verticaal: 1 gangmaker; 2 persoonlijk vnw.; 3 lief derijk, innig; 4 ringvormig koraaleiland; 5 ogen blik; 6 oosterlengte (afk.); 8 verbrandingsrest; 9 snavel v.e. vogel; 10 roofvogel; 11 niet samenge steld; 12 persoonlijk vnw.; 13 dwarsbeuk v.e. kruiskerk; 15 alcoholische drank; 18 geldoverma- king; 20 muzieknoot; 21 Nederlandse Spoorwe gen (afk.); 23 de oudste van twee naamgenoten (Latijn); 25 manier van zingen v.e. kanarie; 26 stevig stuk hout; 27 werktuig; 28 zoon van Jakob en Zilpa; 31 inwilliging, goedkeuring; 33 wijn soort; 36 geboorteplaats van Abraham; 38 mu zieknoot; 41 overrijp; 43 komische benaming Welke 2 sleutelwoorden vormen de letters uit de vakjes 15 53 7 96 43 95 24 69 94 13 en 52 56 58 1 84 65 78 36 60 66? voor geweer; 46 spoedig; 47 zoogdier; 48 inhouds maat voor schepen; 50 aanmatigende houding; 54 één der hoofdbestanddelen van in de natuur voorkomende vetten; 55 in- en uitstapplaats bij stations; 56 uitheemse dakbedekking; 58 edel me taal; 60 spot; 61 moedwillige beschadiging van materieel; 64 voltooid; 65 onvergelijkelijk; 66 opening in een visnet; 67 laagtij; 70 zwarte delf stof; 73 stremsel; 75 eerste hogepriester; 78 be weeggrond; 80 regel, richtsnoer; 82 bijwoord; 83 persoonlijk vnw.; 84 loon van schepelingen; 87 plaats van afslag bij golf; 89 door, met (Latijn); 91 symbool van neon; 92 de onbekende (afk. La tijn); 93 lidwoord; 94 voorzetsel. JuditPolgar Over Zsusza, Sofia en Judit Polgar is al veel geschreven, maar elke keer slaagt één der zusjes erin met een nieuwe stunt de aandacht te trekken. In het OHRA-toernooi was het de 13- jarige Judit die met een grootmeester resultaat in de schijnwerpers stond. De televisieuitzendingen gingen niet over de toppers Kortsjnoi, Beljavski en Speelman, ook niet over het debuut van onze jonge grootmeester Jeroen Piket in een toptoernooi. Het was de kleine Judit die het grootste gedeelte van de zendtijd in beeld was. Met sprankelend spel, waarbij ze geen enkel risico meed, was ze de lieveling van het publiek, dat in groten getale bij haar bord aanwezig was. Haar spel deed me direct denken aan dat van de levende legende Robert Fischer, die ook op die leeftijd al een dergelijke klasse toonde. Als de ontwikkeling van de jongste Polgar zich zo doorzet, zou het me niet verbazen als ook zij met 17 jaar in het kandidatentoernooi zou spelen. In de twee onderstaande partijen zien we haar twee grootmeesters op over donderende wijze van het bord vegen. Beide partijen kregen van de jury een speciale dagprijs. J. Polgar-H. Ree, eerste ronde Siciliaans 1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 d6 6. Le2 Le7 7. 0-0 0-0 8. Le3 a6 9. f4 Dc7 10.g4. In veel van haar partijen stormt Judit zonder omkijken op de vijandelijke koning af. Dat ze ook andere spelty pen beheerst moest de Amerikaan Fi- negold twee ronden later ondervinden. Hij dacht een positionele partij te moeten opzetten, waarin hij minder stond. Ook toen wist de kleine Polgar wat ze doen moest: zonder veel be denktijd te gebruiken schoof ze de Amerikaan kansloos van het bord. 10. Te8 11. g5 Pfd7 12. Lh5 g6 13. Lg4 Pc6? ItJt" I iiHiii „n Zo'n kans moet je een echte aanvals- speler niet geven. Ree zal dat ook be dacht hebben, maar om in eén on schuldig uitziend jong meisje een ge vaarlijke aanvalsspeler te zien is hem in deze partij niet gelukt. Voor veel te genstanders van Judit zal dat in het begin een moeilijke innerlijke twee strijd zijn. Aangewezen was in deze stelling 13 Pc5. 14. Pxe6! fxe6 15. Lxe6f Kh8 16. Pd5 Db8 17. Lf7 Tf8 18. Ld4f Pde5. De gehele variant is geforceerd: het is me dan ook niet duidelijk wat Ree hier overzien heeft. Vermoedelijk de tussenzet 17. Lf7, waardoor de „red dende" zet Pde5 in kracht verloor. 19. Pxe7 Pxe7 20. dxe5 dxe5 21. Lc5. Tegen iedere „gewone" speler met een ELO-rating van 2555 zou Ree hier hebben opgegeven. 21. Kg7 22. Lxe7 Da7f 23. Khl Lh3 24. Df3 Zwart geeft het op. I. e4 d6 2. d4 g6 3. Pc3 Lg7 4. f4 Pf6 5. Pf3 c5 6. dxc5 Da5 7. Ld3 Bekend is dat 7. cxd6 Pxe4! tot voor zwart gunstige verwikkelingen leidt. 7. Dxc5 8. De2 0-0 9. Le3 Da5 10. h3?! Of Judit heeft een nieuwtje in petto of ze kent deze variant niet goed. Bekend is dat zwart nu met 10. Ph5! het wit erg lastig kan maken. 10. e5 11. 0-0-0?! Toont de bereidheid tot een alles-of- niets-gevecht. Rustiger en beter is 11 0-0, nu krijgt zwart te veel tegenkan- sen. II. Pbd7 12. g4 d5! 13. exd5 e4! 14. Pxe4 Dxa2 15. Pc3 Dalf 16. Kd2 Dxb2 17. Ld4 Db4? Nu krijgt wit toch gelijk. Na het voor de hand liggende 17. Te8 18. Df2 is het sterke 18. Pc5! mogelijk, waarna wit niet op c5 kan nemen vanwege 19. Pxg4! Welke plannen de Rus met 17. Db4 had is niet duidelijk, maar wel duidelijk is dat wit nu met enkele ferme zetten het initiatief naar zich toetrekt. 18. Tbl Da5 19. Tal Dc7 20. Pe5 Dd8 21. Df3 Te8 22. Thel Pb6 23. Ta5! De toren gaat beslissend langs de vijf de rij ingrijpen. 23. Pfd7 24. d6 Pxe5 25. fxe5 Le6 26. Tc5 Dgt 27. Le3 Dd8 28. Pe4 Pd7 29. Lg5 Db6 30. Tb5 Dd4?! 31. Df4! Pxe5 32. Lf6 Lc4 33. Lxe5! Txe5 34. Pf6f Lxf6 35. Dxd4 Txel 36. Dxc4 Tae8 37. d7 Lg5t. En zwart gaf tegelijkertijd op. Corr.adres: Leo Hofland, C. Fock- straat 113, 2613 Delft. Eerste automaatzegel inclusief notitieblokje De eerste postzegels die per automaat zijn verkocht (1891, Engeland) gingen vergezeld van een notitieblokje. Na in- worp van een penny in een automaat kreeg de betaler een zegel van 1 penny en het schrijfboekje. De kosten werden gedekt uit de opbrengst van de adver tenties die in het boekje stonden. Dat boekje met het ene zegel vormt de voorloper van de huidige automaatze gel. Inmiddels is de eerste Nederland se automaatzegel uitgekomen. Bijna 100 jaar heeft het geduurd om louter alleen een zegel te maken die uit een automaat te halen was. Daarvoor luk te het alleen met boekjes. Probleem was om de klant te geven waarvoor betaald werd. Een scheurende postze gelautomaat of eentje die zegels per stuk van de stapel kon afnemen bleek technisch een onmogelijk hoogstandje. In het Groot Guiness Postzegelboek (ISBN 9024508541) staat een opsom ming van de eerste heuse postzegel boekjes. Luxemburg bijt in 1895 de spits af. Vijf boekjes verschijnen er, zonder paren. Waarschijnlijk is die uitgave niet zo goed bevallen. Pas dit jaar komt het tweede boekje. De Vere nigde Staten en Canada startten in 1900, Nederland in 1902 en Groot Brittannië - met echte postzegelboek jes - in 1904. De verzamelaar van boekjes moet speciale catalogi aan schaffen om de diverse boekjes te vin den. Ze staan bijvoorbeeld maar mondjesmaat in wereldcatalogi zoals de Yvert en Tellier. Speciaalcatalogi zoals de Duitse Mi chel leveren meer informatie. Voor Deutsches Reich bijvoorbeeld. Daar uit blijkt dat vooral vooroorlogse boekjes uiterst zeldzaam en dus kost baar zijn. Zelfs de combinaties zijn erg prijzig. Het eerste Duitse boekje (Ger- maniazegel met twee Andreaskruizen uit 1911) kost bijvoorbeeld al ruim tweeduizend gulden, nominaal twee •mark. De Duitse 'gründlichkeit' bleek toen al. De automaten zijn ook in de Duitse koloniën gehangen. Bijvoor beeld in Kameroen konden de inwo ners vanaf oktober 1911 boekjes uit de automaat trekken. Voor de allereerste boekjes moest vaak iets extra's betaald worden. De diverse PTT's rekenden iets voor de aanmaakkosten. Lang duurt dat meestal niet. Reclame in de boekjes zorgt ervoor dat het maakwerk voor de frankeerwaarde verkocht kan wor den. Die reclame zit soms als een 'ze- &'m DUBLIN-LIVERPOOL LINE CORK-FISHGUARD Slapen terwijl u reist gel' in het boekje, vaker als los velle tje. De Duitsers drukten gewoon op een wit zegel reclame voor bijvoor beeld een postzegelhandelaar, export- premjes of een wijnhandelaar. Ierland deed het met extra pagina's in een boekje, maar ook door teksten en te keningen op de kaft. Zo weet de eige naar van boekje 6b van Ierland dat tientallen jaren geleden elke dag een trein ging van Dublin naar Liverpool. Dat ondermeer onder slogan: 'Slaap terwijl u reist'. Zelfs reclame voor lo terijen (sweepstakes) zijn in de boekjes opgenomen. Er zijn veel verzamelaars van boekjes gekomen in de laatste jaren. De prij zen van de nieuwste werkjes zijn daar door veel lager dan de oudere. Onder verzamelaars bestaat overigens de in druk dat PTT's ook postzegelboekjes zien als 'zakkenvuller'. Menig land, zoals Engeland, geeft tegenwoordig wel erg vaak een boekje uit. Helemaal op vallend gezien de opkomst van haar, waarschijnlijk, sterkere concurrent, de automaatzegel. Het is zelfs de vraag hoe lang het postzegelboekje nog blijft bestaan wanneer de automaatzegel eenmaal ingeburgerd is. Het grote na deel van een boekje is dat mensen vaak zegels, en dan meestal ook nog eens de 'verkeerde' waarde overhou den. Nieuwe boeken en software Van het Statenbanktoernooi 1989 is een Star Magazine Special verschenen, geschreven door Toine van Hoof, Chris ten Kate en Maurits v.d. Vlugt (met veel foto's). Het boek (74 blz.) is te bestellen door 15,- over te maken op giro 2846516 t.n.v. A. van Hoof, Utrecht. Op Star Magazine zelf kost een abonnement (4 nummers) 25,- per jaar. De uitgave over het Statenbanktoer nooi 1987 was in het Engels en werd in combinatie verkocht met het Brid- gesoft-programma (Commodore 79,- en IBM PC 99/f 104,-). Op dezelfde wijze is nu software verschenen van het WK Miami, 144 spellen (resp. 59,- en 79,-// 84,-). Geweldig speel goed voor nog niet volleerde bridgers. Voor gevorderden biedt en speelt dit programma Eindeloos Bridge, ver sie 2) nog te zwak. Bridgesoftware is in vergelijking met b.v. schaakprogram ma's nog volkomen in ontwikkeling. Gezien het niet-lineaire karakter van bridge is de ontwikkeling van dergelij ke software ook veel complexer. In die ontwikkeling heeft het Nederlandse Bridgesoft - ook internationaal - het voortouw genomen. Er wordt nu al ge werkt aan Eindeloos Bridge, versie 3, dat zeker weer tal van verbeteringen te zien zal geven. Voor bestellingen, zie: de boekenshop van de NBB (alleen voor leden) of via Bridgesoft zelf, Koedijklaan 17, 1406 KX Bussum. In het laatste Statenbanktoernooi was dit een mooi spel: NOORD ZUID 10 43 H V 7 6 A 9 6 5 2 Dg o H 9 6 O A B 7 A B *H 8 4 3 2 De bieding ging aan de tafel waar de Zweedse topspeler P.O. Sundelin op de zuidstoel zat (W/allen): NOORD OOST 1 Ha 1 Sch 2 Ru pas West startte met schoppen 9 voor oosts aas en die switchte naar harten. Sundelin nam de derde hartenronde met het aas op tafel en spèelde harten op de keeper terug. Voor oost, die een kleine schoppen naspeelde. Sundelin besloot af te zien van snits en op een dwang te spelen. Hij nam schoppen heer, schoppenvrouw en klaverheer en speelde klaver naar het aas. Toen in casseerde hij harten 9 in deze eindfi- guur: Noord - D 9 o H 9 6 - Oost B D D o 10 3 2 o V 8 5 10 •Zuid 7 D O A B 8 Oost moest een ruiten laten gaan en in de zuidhand had inmiddels schoppen 7 zijn werk gedaan. Ook west moest nu de ruitenkleur aanbreken, waar door noords derde ruiten automatisch de negende slag werd. Gezien het soort wedstrijd (butlertelling) hoefde Sundelin niet op overslagen te jagen, het maken van zijn contract was zijn eerste en enige zorg. Het hele spel lag W/allen A Noord 10 4 3 A 9 6 5 2 O H 9 6 A B West 9 2 B 4 3 o 10 3 2 *10 9 7 6 5 Oost A B 8 5 ^H V 10 7 O V 8 5 4 V Zuid H V 7 6 O A B 7 ♦H8432 Aan alle tafels werd 3 SA het eindcon- tract, maar slechts tweemaal werd het contract gemaakt. Onze landgenoten Enri Leufkens en Berry Westra waren het tweede paar dat hier de manche premie mocht opstrijken. Daar moest oost starten en die legde klavervrouw op tafel, waarna de negende slag in harten kon worden ontwikkeld. Met de butlertelling was 3SA goed voor 11, terwijl 1 down werd gehonoreerd met -3. Agenda: 9 sept. Zomertoernooi Den Haag (070-686908), 10 sept. GBC viert.toernooi Hilversum (035-231742) EN Vlindert viert.toernooi Emmen (05910-41027), 16 sept. Grachtentoer- nooi Delft, 23 sept. Nacht van Twente (074-421191), 1 oktober Bunnik-toer- nooi (03405-63936), 16 sept. Corso- drive Leersum (03434-51531), Correspondentie: Leharstraat 10, 2162 AC Lisse. Herkamp Van 12 tot en met 19 september staat in Deventer de herkamp tussen Gant- warg en Sijbrands op het programma, althans het eerste gedeelte ervan; mocht de stand na deze zes partijen- gespeeld wordt op 12, 13, 15, 16, 18 en 19 september in de Deventer Schouwburg en de partijen beginnen om 14.30 uur - nog gelijk zijn dan wordt er doorgespeeld. Deze verlen ging, waarin de eerste winstpartij be slist, omvat maximaal zes partijen. Ze zijn vastgesteld op 21, 22, 24, 25, 27 en 28 september. Lange tijd was het een probleem om deze herkamp, die een voortvloeisel is van het vorig jaar in Paramaribo ge speelde WK waarin Sijbrands en Gantwarg de tweede plaats moesten delen, te organiseren. Doordat echter Bessel Kok, bekend van zijn aktivitei- ten in de schaakwereld, zijn financiële steun eraan gaf kon de match toch worden gerealiseerd. De beide oud-wereldkampioenen, die in dit treffen dus moeten uitmaken wie van hen de huidige titelhouder Tsjizjov in een tweekamp mag uitda gen, hebben tot nu toe 25 maal tegen over elkaar gezeten. De eerste ontmoe ting dateert van Batoemi 1967, de laatste vond vorig jaar plaats tijdens het WK. Dit betrekkelijk geringe aan tal is eenvoudig te verklaren uit het feit dat Sijbrands jarenlang niet meer actief is geweest in persoonlijke wed strijden. Van deze 25 duels eindigden er 22 in remise; twee werden er ge wonnen door Sijbrands, terwijl Gant warg één partij in zijn voordeel wist te beslissen. Hier volgen deze drie partij en. Sijbrands-Gantwarg Suikertoernooi 1969 Hoewel dit alweer een vrij oude partij is, doet de opening toch modern aan. Zwart kiest met zijn negende zet voor een omsingelstrategie waarin hij de lange vleugel van zijn tegenstander op sluit. In het vervolg komt wit echter met gunstig spel los, en zwart moet op de aanval die daarna door wit wordt ingezet uiteindelijk het antwoord 12 4.46-41 1-7 5.34-30 20-25 6.30-24 19x30 7.35x24 14-20 8.33-29 22x33 9.39x28 17-21 10.29-23 20x29 11.23x34 21-26 12.38-33 11-17 13.42- 38 10-14 14.47-42 14-19 15.44-39 9-14 16.31-27 17-22 17.28x17 12x21 18.36- 31 7-12 19.41-36 4-9 20.33-28 5-10 21.27-22 18x27 22.31x22 19-23 23.28x19 13x24 24.39-33 14-20 25.33- 28 9-13 26.43-39 24-30 27.49-43 10-14 28.39-33 30x39 29.43x34 14-19 30.34- 30 25x34 31.40x29 20-25 32.29-23 15- 20 33.23x14 20x9 34.45-40 13-19 35.33-29 8-13 36.40-34 9-14 37.50-44 14-20 38.44-40 19-24 39.40-35 24x33 40.28-39 13-19 41.39-33 12-17 42.22x11 6x17 43.36-31 17-22 44.33- 28 22x33 45.38x29 2-8 46.42-38 8-13 47.35-30 20-24 48.29x20 25x14 49.34- 29 13-18 50.32-28 14-20 51.38-32 18- 22 52.28x17 21x12 53.30-25 19-24 54.25x14 24x33 55.14-10 33-39 56.10- 4 16-21 57.4-10 21-27 58.32x21 26x17 59.48-43 en zwart gaf op. Sijbrands-Gantwarg eerste ronde Rus land-Nederland 1973. Opnieuw Sijbrands in de aanval, nu als regerend wereldkampioen. Deze partij heeft een groot aandeel gehad in de populariteit van de Roozenburg- aanval in de jaren zeventig. 1.32-28 19-23 2.28x19 14x23 3.37-32 10-14 4.35-30 20-25 5.33-29 14-19 6.40-35 5-10 7.41-37 10-14 8.46-41 17- 22 9.31-27 22x31 10.36x27 11-17 11.30-24 19x30 12.35x24 14-20 13.45- 40 6-11 14.38-33 17-21 15.42-38 21-26 16.41-36 11-17 17.48-42 4-10 18.50-45 17-21 19.33-28 1-6 20.28x19 18-22 21.27x18 12x14 22.32-28 14-19 23.40- 35 19x30 24.35x24 10-14 25.45-40 14- 19 26.40-35 19x30 27.35x24 9-14 28.44-40 14-19 29.40-35 19x30 30.35x24 7-12 31.38-33 13-19 32.24x13 8x19 33.42-38 20-24 34.29x20 15x24 35.34-29 12-17 36.29x20 25x14 37.36-31 17-22 38.28x17 21x12 39.31-27 2-8 40.39-34 8-13 41.43-39 3-9 42.37-32 12-18 43.33-28 18-23 44.34-30 14-20 45.30- 25 20-24 46.49-44 6-11 47.47-42 13-18 48.42-37 9-14 49.28-22 23-29 50.22x13 19x8 51.44-40 14-19 52.39- 33 19-23 53.25-20 24x15 54.33x24 8- 12 55.40-34 11-17 56.38-33 12-18 57.33-28 17-21 58.28x19 18-22 59.27x18 21-27 60.32x21 16x27 61.19- 13 27-31 62.37-32 31-36 63.13-8 36-41 64.32-27 41-46 65.8-2 46-5 66.34-30 en zwart gaf zich gewonnen. Zwart verkrijgt kansrijk spel, maar in tijdnood gaat het ineens mis: 1.32-28 18-23 2.33-29 23x29 23x32 3.37x28 20-25 4.41-37 17-21 5.29-24 19x30 6.35x24 12-18 7.39-33 7-12 8.44-39 1- 7 9.37-32 11-17 10.50-44 18-22 11.31- 27 22x31 12.36x27 13-18 13.46-41 21- 26 14.41-36 7-11 15.47-41 9-13 16.41- 37 3-9 17.37-31 26x37 18.42x31 17-21 19.31-26 14-19 20.26x17 11x31 21.36x27 19x30 22.40-35 12-17 23.35x24 18-22 24.27x18 13x22 25.48- 42 16-21 26.28-23 6-11 27.32-28 11-16 28.44-40 8-13 29.34-30 25x34 30.40x29 22-27 31.45-40 10-14 32.40- 34 2-7 33.49-44 21-26 34.44-40 16-21 35.40-35 26-31 36.42-37 31x42 37.38x47 27-31 38.43-38 7-12 39.34- 30 13-19 40.24x13 9x18 41.30-25 31- 36 42.39-34 21-27 43.35-30 15-20 44.38-32 27x38 45.33x42 4-10 46.30- 24 10-15 47.23-19 14x32 48.25x14 18- 22 49.14-9 17-21 50.9-3 en zwart gaf op.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 30