Ziekte bejaarde Honecker
brengt DDR op tweesprong
ABP komt met voorlopig
weduwnaarspensioen
Cable One
eist uitstel
van verbod
uitzending
Vooral olijfolie is rijk
aan enkelvoudig
onverzadigde vetzuren
HAMBURG Het gerucht dat Erich Honecker, de
Oostduitse communistische leider, op sterven ligt lijkt
de waarheid steeds dichter te naderen. Het ziet er bo
vendien naar uit dat zijn orthodoxe ideologie hem niet
lang zal overleven.
De 77-jarige Honecker, die er
prat op gaat dat hij de Berlijn-
se Muur heeft laten bouwen,
werd tijdens de vergadering
van Warschau Pactleiders in
Roemenië onwel. Sindsdien
heeft hij het ziekenhuis niet
meer verlaten. De af en toe
goed geïnformeerde krant
„Bild Zeitung" berichtte dat
één van Honeckers vertouwe-
lingen met tranen in de ogen
bekend had gemaakt dat zijn
baas aan een vergevorderde en
niet meer te behandelen vorm
van darmkanker lijdt.
Het Oostduitse ministerie van
buitenlandse zaken spreekt
nog steeds van „herstel", maar
in West-Duitsland wordt die
term vergeleken met de „ver
koudheid" van Joeri Andro
pov, de vorige Sovjetleider, die
ook aan een terminale ziekte
bleek te lijden.
Honeckers dood zou op zich
niet het einde betekenen van
de Duitse Democratische Re
publiek. Maar de gigantische
stroom vluchtelingen die via
Hongarije het Westen bereikt,
heeft een crisis van formaat
veroorzaakt van eenzelfde
kaliber als de crisis die de
Muur tot gevolg had. Honec
ker heeft geen duidelijke er
fopvolger. Moskou zwijgt en
Budapest en Warschau kun
nen maar weinig sympathie
opbrengen voor het hardvoch
tige Oostberlijnse stalinisme.
De heersende communisten
beginnen daar zo langzamer
hand de kriebels" van te krij
gen.
Afkeer
Partij-ideologen vinden het
plotseling noodzakelijk om
openlijk hun afkeer van her
vormingen kenbaar te maken.
Ten minste één iemand, pro
fessor Otto Reinhold, waar
schuwt dat elke stap in de
richting van een democratie
een stap is in de richting van
het afschaffen van Oost-Duits-
Honeckers verplichtingen als
staatshoofd worden tijdens zijn
afwezigheid waargenomen
door de chef veiligheid, Egon
Krentz, de 52-jarige „kroon
prins". Alleen, hij is een alco
holist en een vreselijk arro
gante kwast die bij geen van
zijn collega's in het Politburo
in de smaak valt. De meesten
van hen zijn echter 'te ziek of
te oud om die taak over te ne-
Erich Mielke, het hoofd van
de veiligheidspolitie, is 81.
Premier Willi Stoph is 75 en
de leider van het economie-de
partement, Günter Mittag is
62. Beiden zijn suikerpatiën
ten. De laatste mist al - een
„Geen terugkeer
naar kapitalisme"
OOST-BERLIJN De
vluchtelingenstroom naar
het Westen is voor de
Oostduitse partijleider
Erich Honecker geen re
den zijn politiek te wijzi
gen. De DDR houdt vast
aan zijn beleid en zal de
ontwikkeling van de soci
alistische samenleving
voortzetten; van een te
rugkeer naar het kapitalis
me kan geen sprake zijn.
Honecker schrijft dat deze
week in het partijblad
„Neues Deutschland" naar
aanleiding van het veertig
jarig bestaan van de DDR.
Vanaf zijn ziekbed ver
werpt de Oostduitse leider
hervormingen in de rich
ting van een vrije markte
conomie.
been en binnenkort moet ook
zijn andere been geamputeerd
worden. De enige die in aan
merking komt als opvolger is
de 66-jarige Markus Wolf,
voormalig hoofd van de spio
nagedienst en schaakmeester,
die de Nazi-jaren in balling
schap in Moskou doorbracht.
Hij is ook het brein achter de
opzet waardoor Willy Brandt,
de Westduitse bondskanselier,
ten val werd gebracht.
Wolf is echter nog te veel op
de hand van het oude regiem
in Moskou. De man aan wie
Gorbatsjov waarschijnlijk de
voorkeur zou geven is Hans
Modrow, 61 jaar oud, een
vooraanstaand econoom, leider
van de communistische partij
in Dresden en een voorstander
van beperkte hervormingen.
Het is echter moeilijk te bepa
len welke hervormingen eei\
eind kunnen maken aan de
voortdurend toenemende
stroom emigranten, zowel le
gaal als illegaal, of hen zelfs
terug kunnen doen keren.
Westduitse plaatselijke autori
teiten zeggen dat Bonn hen
heeft gewaarschuwd voorbe
reid te zijn op zo'n twintigdui
zend vluchtelingen, die moge
lijk binnen enkele dagen in
het Westen kunnen arriveren.
Hervormingen in Oost-Duits-
land en het openstellen van de
grenzen zouden de exodus al
leen maar kunnen bevorderen,
stoelend op de angst dat de
poort weer gesloten wordt.
Anschluss
De linkse intellectueel en uit
gever Rudolf Augstein schreef
ooit: „De inwoners van de
NA
BUITENLAND CeidóC Sou/tfi/ut woensdag e september i989 pagina
Geen krant ontvangen? Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnummer 071-
122248 en uw krant wordt nog
dezelfde avond thuisbezorgd.
I AMSTERDAM Het
I commerciële radiostation
(Vervolg van de voorpagina)
LONDEN Bij de ver
werking van meervoudig
onverzadigde vetzuren
door het lichaam, kunnen
er zogeheten „vrije radica
len" zuurstof in een ui
terst reactieve vorm
ontstaan.
Deze vrije radicalen verande
ren de chemische samenstel
ling van cholesterolrijke stof
fen die in het bloed circuleren.
Normaal zijn deze stoffen on
schadelijk; ze leveren zelfs een
essentiële bijdrage aan het li
chaam. Door inwerking van
vrije radicalen kunnen ze ech
ter veel gemakkelijker de
wanden van de bloedvaten
binnendringen en zo het ziek
teproces op gang brengen dat
vaatwandverkalking en bloed
vatvernauwing tot gevolg
heeft.
Meervoudig onverzadigde vet
zuren worden aanbevolen om
dat ze het cholesterolgehalte in
het bloed zouden verlagen.
Cholesterol wordt altijd aange
merkt als de grote veroorzaker
van hart- en vaatziekten.
Maar in feite is cholesterol
niet schadelijk. Er ontstaan
pas problemen als het oxy-
deert onder invloed van de
vrije radicalen. Professor Mor
ris Brown, de onderzoekslei
der van het Cambridge-team,
zegt dat meervoudig onverza
digde vetzuren hogere eisen
stellen aan de stofwisseling
dan andere vetzuren en de
produktie van vrije radicalen
kunnen bevorderen.
Enkelvoudig
Voor een gezonde voeding zul
len we ons nu moeten wenden
tot de enkelvoudig onverza
digde vetzuren, die geen scha
delijke vrije radicalen opwek
ken.
Olijfolie is één van de grootste
leveranciers van enkelvoudig
onverzadigde vetzuren en be
vat maar liefst 74 procent van
die stof. In landen waar over
vloedig gebruik wordt ge
maakt van olijfolie, zoals Tur
kije en Griekenland, is het
percentage hart- en vaatziek
ten opvallend laag.
Roomboter is voor 29 procent
enkelvoudig onverzadigd en
de met meervoudig onverza
digde vetzuren verrijkte mar
garines slechts voor twaalf
procent. Uit onderzoeken in de
Verenigde Staten blijkt ook
dat hartpatiënten die een olijf
olie-rijk dieet volgden nauwe
lijks verdere hartproblemen
hadden, terwijl een groep pa
tiënten die van roomboter
overging op halvarines rtiet
meervoudig onverzadigde vet
zuren juist een verslechtering
van de hartkwaal liet zien.
„Ik wil geen paniek zaaien"
zegt Brown. „Dat meervoudig
onverzadigde vetzuren schade
lijk kunnen zijn is nog niet
wetenschappelijk bewezen,
maar er zijn wel steeds meer
klinische en moleculaire aan
wijzingen in die richting".
Wetenschappers zijn het er
echter nog altijd over eens dat
het niet verstandig is om te
veel cholesterolrijk voedsel,
zoals dierlijk vet en melkpro-
dukten, te eten. Maar in tegen
stelling tot de algemeen heer
sende opvatting, is er geen
oorzakelijk verband tussen
cholesterol en hart- en vaat
ziekten. Het meeste cholesterol
wordt door het lichaam zelf
geproduceerd en vervult daar
een hele reeks essentiële func
ties. Verschillende studies wij
zen er zelfs op dat te weinig
cholesterol de kans op kanker
kan verhogen.
De Cambridge-theorie wordt
ondersteund door een 25 pagi
na's tellend artikel, „The Cho
lesterol Myth" getiteld, in
„The Atlantic Monthly", een
Amerikaans wetenschappelijk
tijdschrift. Hierin wordt ge
concludeerd dat pogingen om
het cholesterolgehalte in het
lichaam omlaag te brengen
door middel van medicijnen
zonde van het geld en de tijd
Vaag terrein
Daar tegenover staan de be
vindingen van dr. John
Brown, leider van het „Flora
Project ter Voorkoming van
Hartziekten" in Londen. Hij
zegt dat de het onderzoek naar
de „vrije radicalen" met be
trekking tot hartkwalen „we
tenschappelijk nog een tame
lijk vaag terrein is". Het Flora
Project geschiedt in opdracht
van de fabrikanten van Flora,
een Brits margarinemerk.
Produkten die rijk zijn aan
meervoudig onverzadigde vet
zuren bevatten ook anti-oxy-
danten zoals vitamine E, legt
John Brown uit, en die voor
komen dat er vrije radicalen
ontstaan. Het Cambridge team
krijgt echter weer bijval van
een vooraanstaande Britse
voedingsdeskundige, professor
Philip James, directeur van
het Rowett Research Instituut
in Aberdeen.
„Er wordt altijd beweerd dat
we ons zorgen moeten maken
over het stijgen of dalen van
het cholesterolgehalte in het
bloed, maar waar het werke
lijk om gaat, is het oxyderen
van het cholesterol. Als dat
het geval is, treedt het hele
proces in werking dat schade
toebrengt aan de bloedvaten.
Of meervoudig onverzadigde
vetzuren dit proces op gang
brengen, hangt af van de aan
wezigheid van anti-oxydanten
die een neutraliserend effect
hebben op de vrije radicalen.
Anti-oxydanten zoals de vita
mines E en C zijn bij uitstek
geschikt om overtollig zuurstof
op te slokken, zodat er geen
zuurstofradicalen worden ge
produceerd", verduidelijkt Ja-
„En daarom is het eten in de
landen rond de Middellandse
Zee zo gezond. Veel fruit, veel
bladgroenten: dus veel vitami
ne E en C. Het is niet alleen de
olijfolie die het 'm doet".
NEVILLE HODGKINSON
(c) The Sunday Times, Londen
Moeizame reddingsactie
na vliegramp in oerwoud
RIO DE JANEIRO De Braziliaanse luchtmacht
heeft vandaag een reddingsoperatie uitgevoerd om de
42 overlevenden van de ramp met een Boeing 737 uit
het oerwoud op te pikken. Acht passagiers kwamen om
bij het ongeluk.
De operatie verliep moeizaam omdat de begroeiing in het betref
fende gebied erg dicht is; bovendien is het regenseizoen en
hangt er rook in de lucht door het platbranden van stukken
land.
Gisteren waren voedsel en medicijnen gedropt op de plaats waar
het toestel zondag neerstortte, een ontoegankelijk gebied in de
staat Mato Grosso. De lokatie werd ontdekt nadat vier overle
venden zich een weg wisten te banen door het oerwoud en de
buitenwereld konden bereiken. De Boeing van de Braziliaanse
maatschappij Varig moest zondag een noodlanding maken na
door panne aan het navigatiesysteem honderden kilometers uit
koers te zijn geraakt. Het toestel maakte een binnenlandse
vlucht tussen Maraba en Belem.
DEN HAAG Het amb-
tenarenpensioenfonds
ABP is begonnen weduw
naars pensioen toe te ken
nen. Nadat de Centrale
Raad van Beroep eind vo
rig jaar had uitgesproken
dat weduwnaars recht
hebben op een weduw
naarspensioen krachtens
de aww, liet het ABP we
ten hiertoe ook te zullen
overgaan.
Minister Van Dijk kreeg nog
enig respijt om een wettelijke
(interim-)regeling voor te be
reiden. De toekenning is dan
ook voorlopig, omdat voor een
definitieve regeling moet wor
den gewacht op een algemene
wijziging van de aww, die in
voorbereiding is. Dan komt er
een definitieve regeling van
het op de aww geënte ABP-
nabestaandenpensioen.
Overigens bestond tot nu toe
bij het ABP al een beperkte
mogelijkheid van een weduw
naarspensioen. Als een man
voor de helft of meer invalide
was en zijn echtgenote ten
minste de helft van het gezins
inkomen verdiende, kon hij na
haar overlijden in aanmerking
komen voor een pensioen. De
nieuwe regeling is dus in feite
een verruiming.
Als belangrijkste eis geldt nu
dat de (ex)echtgenote na 5
april 1986 een betrekking had
als ambtenaar. Indien ook aan
verdere wettelijke voorwaar
den is voldaan, ontstaat recht
op een weduwnaarspensioen
gelijk aan 5/7 deel van het
ABP-ouderdomspensioen (dat
afhangt van salaris en dienst
jaren). Er geldt een terugwer
kende kracht van maximaal
een jaar voor indiening van de
aanvraag.
De ambtenarencentrales zijn
boos dat het ABP al is begon
nen met de toekenning op ba
sis van een voorstel waarover
het overleg tussen minister en
centrales nog moet worden af
gerond. In dat overleg, dat
vandaag wordt gevoerd met
Van Dijk, willen de centrales
proberen de doelgroep en de
terugwerkende kracht te ver
ruimen.
Het voorstel van Van Dijk
voorziet weliswaar in een
weduwnaarspensioen op voet
van het huidige weduwenpen-
sioen, maar de groep van be
langhebbenden is aanmerke
lijk beperkter. De centrales
vinden dat het weduwnaars
pensioen inhoudelijk volledig
gelijk moet zijn aan het huidi
ge pensioen voor weduwen en
dat de enig toelaatbare beper
king gelegen kan zijn bij de
datum, en dus niet de termijn
van terugwerkende kracht.
Deze datum is door de Centra
le Raad van Beroep vooralsnog
op 6 april 1986 bepaald Minis
ter Van Dijk is tegen de uit
breiding van de terugwerken
de kracht.
Buikdanseres slecht
j voor moreel troepen
JERUZALEM Volgens de Israëlische
minister van emigratie Yitzhak Peretz
vormt het optreden van een buikdanse
res op een legerbasis „een aantasting
van het morele gehalte van de troepen".
Minister Peretz, lid van de rechts-ortho-
doxe Torah Wachter Partij, schreef on
middellijk een brief aan minister van
defensie Yitzhak Rabin, nadat hij in een
krant een foto van het optreden had ge
zien. Volgens Itim was Peretz verbaasd
!en geschokt dat het Israëlische leger de
soldaten zulke „afschuwelijke voorstel
lingen biedt, die het morele gehalte van
de soldaten aantasten en de nederigheid
jondermijnen".
Pijn
De 38-jarige Amerikaan
Richard Jaccobs (met
zwemvest) schreeuwt
het uit van de pijn, op
het moment dat redders
zijn tussen rotsblokken
beknelde voet proberen
te bevrijden. Toen
Jaccobs tijdens een
wandeling de
Rappahannock-rivier
trachtte over te steken
gleed hij uit en kwam
bekneld te zitten. Het
duurde meer dan twee
uur voor hij uit zijn
benarde positie bevrijd
was.
FOTO: AP
Thatcher gaat weer
met Gorbatsjov praten
LONDON De Britse premier Margaret That
cher zal op 23 september een bezoek aan Moskou
brengen en besprekingen voeren met president
Michail Gorbatsjov. Thatcher zal Moskou aandoen
op de terugweg van een bezoek aan Japan in het
kader van een conferentie van de Internationale
Democratische Unie, een groepering van conser
vatieve politieke partijen.
Thatcher heeft Gorbatsjov voor het laatst in april
ontmoet toen hij een officieel bezoek aan Groot-
Brittannië bracht als onderdeel van een diploma
tiek offensief in West-Europa. Twee jaar geleden
is Thatcher als een vorst onthaald in Moskou tij
dens een bezoek dat een week duurde en dat door
haar medewerkers als een van haar succesvolste
buitenlandse bezoeken wordt beschouwd.
Cable One heeft vandaag
in een kort geding in Am
sterdam van het Commis
sariaat voor de Media ge
ëist dat het nog niet ge
weerd wordt van de Ne
derland kabel.
De Raad van State heeft vori-
ma'sige week bepaald dat Cable
kien One niet voldoet aan de medi-
Nou, awet en niet beschouwd kan
twee worden als een buitenlands
van station. Als gevolg van deze
uitspraak van de Raad moeten
kabelexploitanten Cable One
van de kabel verwijderen op
straffe van fikse geldboetes.
Het commerciële station wil
nu tot 1 december de tijd krij
gen alsnog aan de mediawet te
voldoen.
Volgens G. Heyne den Bak,
commissaris zendtijd kabelza
ken en toezicht van het Com
missariaat, ligt het in de be
doeling kabelexploitanten mee
te delen dat zij Cable One per
15 september van het kabelnet
moeten verwijderen. „Maar of
dat gebeurt hangt nu ook af
van de uitkomst van het kort
geding", aldus Heyne den Bak.
Hij maakte duidelijk dat Cable
One en het Commissariaat
jeen overeenstemming hebben
rkie kunnen bereiken over de eis
van het radiostation tot uitstel
tot 1 december.
De Vecai, het overkoepelende
orgaan van kabelexploitanten
in Nederland, heeft zijn leden
gisteren meegedeeld dat nog
niet gestopt hoeft te worden
met de doorgifte van Cable
M One. Dat hoeft, volgens de Ve
cai, pas te gebeuren na een
schriftelijke aanzegging daar
toe van het Commissariaat.
Hoewel nog onduidelijk is wat
de gevolgen zijn van de uit
spraak van de Raad van State
voor de komst van Radio Télé
Veronique (RTV) en TV 10, ad
viseert de Vecai zijn leden ge
woon door te gaan met de
voorbereidingen om beide sta
tions straks door te kunnen
geven.
Afghaanse
rebellen
succesvol in
Kandahar
ISLAMABAD De Af
ghaanse opstandelingen
hebben in de strijd tegen
de regeringstroepen sinds
maanden weer enige suc
cessen geboekt. In de om
geving van de zuidelijke
stad Kandahar vernielden
zij de helft van de lucht
machtbasis Shindand.
De rebellen zouden een tien
tal stellingen van het rege
ringsleger onder de voet
hebben gelopen, 160 soldaten
hebben gedood, en twee heli
kopters en twee MiG-toestel-
len hebben vernield. Een
woordvoerder van de ver
zetsgroepering Jamiat-i-Isla-
mi Omar Sheradon zei dat de
opstandelingen ook een deel
van een bevoorradingskon
vooi van het regeringsleger
heeft vernietigd. Bij deze
aanval zouden 150 man rege
ringsroepen zijn gedood.
Over verliezen aan de zijde
van de opstandelingen, de
mujahedien, werden geen
mededelingen gedaan. De
guerrillastrijders hebben hun
aanvallen op de stellingen
van het regeringsleger in het
gehele land opgevoerd. Er
werd met name melding ge
maakt van hevige gevechten
bij de garnizoensplaats
Khost, in het oosten van Af
ghanistan, 16 kilometer van
de grens met Pakistan. Ka-
bul is sinds eind juni bijna
voortdurend het doelwit van
raketaanvallen. Daarbij zijn
zeker 300 mensen om het le
ven gekomen en 700 ver
wond. Afgelopen zaterdag
vonden bij een raketaanval
16 mensen de dood en raak
ten 52 gewond. Volgens de
opstandelingen voert het re
geringsleger raketbeschietin
gen op burgerdoelen uit om
de Mujahedien in diskrediet
te brengen. De rebellen zeg
gen uitsluitend militaire doe
len te beschieten.
Overlast
De zomer van 1989 geldt in heel Europa als een van de droogste
van de afgelopen jaren. Maar dat betekent niet, dat het nooit
regent. In het Spëhnse Denia aan de Costa Blanca kwam het wa
ter gisteren zo hard naar beneden, dat de straten blank kwamen
te staan. Een groot deel van de Spaanse oostkust werd getroffen
door wat weerkundigen een „Algerijnse depressie" noemden.
Die duurt overigens maar kort, want de komende dagen schijnt
de zon weer volop.
FOTO: AP
11
doet deze jonge Oostduitser mee met een demonstratie in Leipzig
FOTO: EPA
Op de schouders van zijn vader
voor meer vrijheid in de DDR.
DDR zijn Duitsers. Het is na
tuurlijk altijd en óp elk wille
keurig tijdstip mogelijk dat
een meerderheid van hen een
„Anschluss" met de Bondsre
publiek eist. De Oostduitse re
gering kan zo'n Anschluss af
wijzen, West-Duitsland niet".
Nauwelijks een jaar geleden
behoorde Helmut Kohl, de
conservatieve bondskanselier,
tot degenen die een hereniging
van de beide Duitslanden be
schouwden als iets voor de
hele verre toekomst. Het tem
po waarmee zich het afgelopen
half jaar allerlei ontwikkelin
gen hebben voorgedaan, van
Gorbatsjovs bezoek aan Bonn,
de verkiezingen in Polen, tot
het afbreken van het Hon
gaarse IJzeren Gordijn, heeft
hem er echter van overtuigd
dat het onderwerp weer op de
agenda staat. Het verzoek van
een kabinetslid om een inter
nationale conferentie te hou
den over de grens tussen Oost
en West-Duitsland, werd door
Kohl échter van de hand ge-
Een Duitse eenheid zou onge
twijfeld het neutraliteitsvraag-
stuk weer te berde brengen en
wellicht het einde van het
NAVO-lidmaatschap beteke
nen, waar Moskou al zo lang
op uit is. Daar staat tegenover
dat de huidige gebeurtenissen
in Polen en Hongarije ook het
Warschau Pact in gevaar
brengen. Gorbatsjov heeft al
eens gesproken over de ont
manteling van het blok, om
vervolgens Europese betrek
kingen aan te kunnen gaan.
En het Westen heeft al meer
dere malen geroepen dat er
een einde moet komen aan het
IJzeren Gordijn. De uitspra
ken van beide partijen worden
wellicht eerder op de proef ge
steld dan ze hadden verwacht.
PETER MILLAR
(c) The Sunday Times, Londen
