Humanisten schuwen samenwerking met kerken niet CcidócSotuanl kerk wereld \k GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CcidóeGouoatii DONDERDAG 31 AUGUSTUS 1989 PAGINj tlNI Kerkelijke veroordeling van Republikaner gevraagd BONN De Westduitse kerkelijke basisbeweging 'Kirche von unten' heeft de bisschoppen gevraagd een ferme veroordeling te geven van de ultrarechtse Republikaner. Dat is beter dan op te roepen tot nationale rouw ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van het begin van de Tweede Wereldoorlog. 'Kir che von unten' vraagt bisschop Karl Lehmann, die onlangs na mens de Westduitse bisschoppen 1 september uitriep tot dag van rouw en gebed, hoe er gerouwd moet worden als de kerk nooit openlijk heeft toegegeven medeschuldig te zijn aan het begin van de oorlog. Belangrijker dan „de verdediging van kerkelijk eigenbelang" acht de beweging van kritische katho lieken een duidelijke afwijzing van de Republikaner, die aan knopen bij de uitspraken van Hitler-regime. Wekelijkse gebedsbijeenkomsten voor nuntiatuur DEN HAAG De Nederlandse Zionistenbond zal in de maand september elke zondagmiddag een „demonstratieve gebedsbij eenkomst" houden voor het huis van de pauselijke vertegen woordiger (nuntius) in ons land. De bond doet dit uit protest tegen het omstreden klooster in Auschwitz. Voor de woning van nuntius mgr. A.J. Backis in Den Haag zal bij die gelegen heid op de sjofar worden geblazen. Met het indringende geluid van deze ramshoorn, die in de laatste maand van het joodse jaar dagelijks wordt gebruikt, wil de bond het Vaticaan oproe pen tot bezinning. Het Vaticaan dient de rechten en gevoelens van het joodse volk te respecteren, aldus de Zionistenbond in een verklaring. „Laat het zijn woord gestand doen en het klooster verwijderen". Op het platteland kan iedereen goed zijn: daar zijn geen verleidingen. Oscar Wilde Mgr. Bar roept gelovigen op om te gaan stemmen ROTTERDAM In een brief aan de priesters en andere pastorale werkers in zijn bisdom vraagt bis schop R. Bör van Rotter dam hen de gelovigen at tent te maken op het be lang van de komende ka merverkiezingen. Zonder een stemadvies te wil len geven schrijft de bisschop dat tegenover het recht om te kiezen de verplichting staat dat men zich goed realiseert wat men doet door op een be paalde partij te stemmen. Hij vindt dit des te belangrijker nu ethische kwesties, vragen over leven en dood gaande weg steeds meer door de poli tiek worden bepaald. Juist door te gaan stemmen brengt men zijn medeverant woordelijkheid tot uiting voor alles er in onze samenleving gebeurt. De bisschop hoopt dat „de katholieken als goede rentmeesters van de Schep ping ook in deze hun verant woordelijkheid beseffen en zullen gaan stemmen - in ge weten verantwoord". Ook de bisschop van Santa Maria in Brazilië, mgr. Ivo Lorscheider, heeft met het oog op de verkiezingen in de cember de gelovigen opgeroe pen zich actief met de politiek te bemoeien. „Dit vraagt het geloof van ons," zo schrijft hij in zijn bisdomblad. Lorschei der is lange tijd voorzitter van de Braziliaanse bisschoppen conferentie geweest. De huidige crisis in Brazilië is het gevolg van „morele cor ruptie", aldus Lorscheider, die zichzelf een „profeet van de hoop" noemt. „We hebben be hoefte aan krachtige maatre gelen om de waarden van op rechtheid en gemeenschaps gevoel weer terug te krijgen." Brazilianen moeten bij het uitbrengen van hun stem zeer selectief te werk gaan. Zij moeten hun stem als wapen gebruiken, zo schrijft Lor scheider. Een kandidaat moet zowel in bestuurlijk als in persoonlijk opzicht een voor beeld zijn. Ook in zijn dage lijks leven moet hij toewijding vertonen. Hij moet door en door eerlijk zijn en mag niet worden betrapt op het be schermen van persoonlijke belangen. IKV rekent op extra bijdrage van kerken (Vervolg van de voorpagina) DEN HAAG In maart was bij het opnieuw in ernstige fi nanciële moeilijkheden ver kerende IKV reeds een vaca turestop afgekondigd. Enige maanden later werd besloten dat er voor voorjaar 1990 geen gedwongen ontslagen zullen vallen. Op het secretariaat in Den Haag werken acht staf medewerkers, die in totaal zes arbeidsplaatsen bekleden, en vijf dienstweigeraars. Het IKV hoopt dat de kerken extra inspanning zullen leve ren om het aantal contribuan ten uit te breiden. Ook zal het de kerken vragen de collecten voor het kerkelijk vredes werk te intensiveren. Het is niet denkbeeldig dat het IKV zich zal moeten te rugtrekken uit enkele projec ten en dus „niet meer in den brede zal kunnen werken binnen de kerken", aldus het jaarverslag. Door de geldzor gen staat nu de service-verle ning aan individuen en lokale groepen al op de tocht. Grote zorgen heeft het IKV ook over de plaatselijke groe pen (kernen). Sinds septem ber 1988 is het aantal IKV- kernen teruggelopen van 320 naar 270. In 1983 waren het er nog 400. Het ledenbestand vergrijst, zo meldt het jaar verslag. De afgelopen jaren zijn er nauwelijks nieuwe le den tot de kernen toegetre den. Het IKV schat het aantal „redelijk tot zeer actieve" kernen op ongeveer 100. Daarentegen zijn er zo'n 70 kernen nauwelijks actief. Voor de meeste kernen is het conciliair proces voor gerech tigheid, vrede en behoud van de schepping de eerste priori- teit. Gereformeerde Kerken Beroepen te Arnhem drs. B.C. van Wieren te Nieuw Buinen; te Een- Norg-Veenhuizen als geestelijk ver zorger van gevangenis en rijkswer kinrichting Bankenbosch te Veenhul- zen (part-time) mw. drs.A.H.E. van Leersum-Hoekert, kandidaat te Em- meloord, die dit beroep heeft aange nomen. UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK VAN START UTRECHT Volgende week maandag opent de Universiteit voor Huma nistiek in Utrecht haar deuren. Naast de dertien wetenschappelijke theolo gische instellingen die de christelijke kerken er op nahouden krijgen dan ook de humanisten, vere nigd in het Humanistisch Verbond, een eigen uni versiteit. Hier en daar leidt dat tot een zekere bevreemding, want de commissie-Oberman die in opdracht van minister Deet- man de theologische facultei ten aan een kwaliteitsonder zoek onderwierp, concludeer de dat er sprake was van een wildgroei. Het aantal zou moeten worden teruggebracht tot hooguit negen instellingen om kwaliteit en de vermin derde vraag naar theologisch onderwijs veilig te stellen. Vraag aan mr W. H. Bijle- veld, voorzitter van het colle ge van bestuur van deze nieu we universiteit, wat het speci fiek nieuwe van deze oplei ding is. Komt de humanistiek niet 'al ruimschoots aan zijn trekken in de mensweten schappen en behoort in feite niet alle wetenschap waarin het woordje God niet expliciet ter sprake wordt gebracht, tot de „humanistiek"? Bovendien, is het humanisme naar zijn strevingen gemeten in feite niet een wat verwaterd gees- teskindje van het christen dom? Kortom, waarom een nieuwe opleiding? Bijleveld geeft direct toe dat humanisme als alternatieve levensovertuiging voor de christelijke godsdienst niet een gesloten, monolitisch blok is. „Binnen het humanisme bestaan zeer geschakeerde op vattingen, er is altijd een sym biose met het christendom ge weest, maar ook altijd waren er tegenstellingen". Dat er tussen de kerken en het Hu manistisch Verbond van tijd tot tijd gehakketakt werd en nog wordt, noemt hij een on vermijdelijk bijverschijnsel wanneer het gaat om de toe kenning van plaatsen en sub sidies. Maar in de sfeer van de universiteit heeft hij geen be hoefte aan een oppositionele opstelling met de kerken. „De kerken hebben ideeën opge pikt van de humanisten en omgekeerd. Van beide kanten is er voor elkaar inspiratie ge weest in het verleden. Ook is het zeker niet zo dat een hu manist of het Humanistisch Verbond het monopolie heeft op de humanistische beginse len. Wat de humanisten on derscheidt van de christenen is dat ze hun eigen levensbe schouwing crëeren en die hoeft niet in oppositie tot de kerken te staan. Kenmerkend voor de humanisten is dat de levensovertuiging uit de men sen zelf komt." Bezinning De nieuwe universiteit is er volgens mr. Bijleveld onder meer om een mogelijkheid te hebben voor bezinning op wat humanisme zou kunnen of moeten zijn. Tot nu toe had het Humanistisch Verbond in hetzelfde gebouw in Utrecht waar nu de nieuwe universi teit gevestigd wordt een vier jarige part-time opleiding FOTO: T STICHT voor humanistische raadslie den. Deze leverde de afgestu deerden echter geen academi sche graad op. Met de nieuwe opleiding hoopt het Humanis tisch Verbond dat zijn eigen mensen net zo goed zijn voor bereid voor hun taak als de theologisch afgestudeerden. Aan de nieuwe universiteit zijn de vakken in drie secto ren verdeeld. De eerste groep vakken bestaat uit filosofie, ethiek en systematische „hu manistiek", kortom de basis voor een humanistische le vensbeschouwing. Een tweede reeks van vakken is bedoeld om de humanistiek aan de man te brengen, wat in chris telijke kring heet de pastorale benadering. In een derde sec tie houdt de student huma- mistiek zich bezig met vak ken waarin de maatschappij bestudeerd wordt inzoverre die van invloed is op de vor ming van een levensbeschou wing. Voor onderdelen van het pro gramma zal de nieuwe uni versiteit samenwerken met de Katholieke theologische uni- vèrsiteit in Utrecht en de rijksuniversiteit. Ook die sa menwerking met eerstge noemde instelling geeft vol gens mr. Bijleveld wel aan dat er van oppositie met de ker ken geen sprake is. Daarnaast zal er samenge werkt gaan worden met de Vrije Universiteit van Brus sel, een instelling die zijn ont staan dankt aan het verzet te gen vermeende clericale over heersing en daar naar studen tenpopulatie en inrichting van de universiteit nog steeds de sporen van draagt. De Universiteit voor Huma nistiek zal gerekend worden tot de groep van theologische en levensbeschouwelijke uni versiteiten. De vraag die de Raad van advies voor het we tenschapsbeleid naar aanlei ding van het rapport van de commissie-Oberman heeft op geworpen, namelijk of er voor een dergelijke richting nog een eigen plaats moet worden ingeruimd, verbaast Bijleveld ten zeerste. „Ik vind dit onbe grijpelijk. Niets heeft de mens zo zeer bezig gehouden als de vraag naar de zingeving van zijn bestaan. Is er eeuwig le ven enzovoort, de kernvragen van het bestaan vragen om bestudering. Wij doen dat in de wetenschap van het huma- Schaalvergroting De voorzitter van het college van bestuur is er niet bang voor dat zijn studenten - gere kend wordt op ruim dertig af gestudeerden per jaar na een zesjarige opleiding - geen werk zullen vinden. Hij realiseert zich dat er „poli tieke problemen" zijn waar door de humanistische raads lieden nu niet altijd aan bod kunnen komen zoals ze zou den willen. In leger, onder wijs, gevangeniswezen, zie kenhuizen hebben de kerken de oudste rechten en worden de meeste plaatsen door hen geclaimd. „Met het huidige aanbod zullen alleen al in deze werkvelden onze afge studeerden gemakkelijk werk kunnen vinden. Een uitbrei ding van die werkvelden hou je niet tegen". Dat zit er met de ontkerkelijking volgens hem volop in. Daarnaast meent Bijleveld dat er in de toekomst plaats is voor geeste lijke werkers die zich vrij ves tigen. Door de grotere schaal vergroting en de steeds on persoonlijker wordende ver houdingen in de no-nonsens- maatschappij kan daar in bedrijfsleven en non-profit- instellingen een steeds grotere vraag naar ontstaan. Mensen hebben behoefte aan praatpa len. Onze mensen voorzien PAUL VAN VELTHOVEN Patriarch breekt oecumenische gesprekken af JERUZALEM De Grieks- orthodoxe patriarch van Jeru zalem, Dimitrios I, heeft alle oecumenische gesprekken af gebroken. Zijn kerk doet niet langer mee aan de dialoog die de Oosters-Orthodoxe Kerken met de Rooms-Katholieke Kerk, de Anglicaanse Kerk en de Oriëntaals-Orthodoxe Kerken voert. Dit heeft hij zonder opgaaf van redenen aan de Oecumenisch patri arch van Konstantinopel meegedeeld. Naaste medewerkers van de patriarch hebben ter toelich ting gezegd dat het besluit niet inhoudt dat het patriar chaat van Jeruzalem zich van de oecumene afkeert. Het be sluit hangt volgens hen samen met pogingen de niet-kano- nieke Oosterse Kerken weer onder de hoede van het patri archaat van Jeruzalem te krij gen. Ook heeft patriarch Di mitrios aangekondigd dat zijn kerk „in de naaste toekomst" uit de Wereldraad van Ker ken zal stappen. Het Grieks- Orthodoxe Patriarchaat van Jeruzalem is sinds de oprich ting van de Wereldraad in 1948 lid. De kerk telt onge veer 250.000 leden die in Is raël, Jordanië, Saudiarabië, de Verenigde Arabische Emira ten, Noord- en Zuidjemen, Oman en Kuwayt wonen. De anglicaanse aarts bisschop Desmond Tutu haalt zijn vrouw Leah af bij het politie bureau. FOTO: AP Politie Zuidafrika pakt 200 vrouwen op KAAPSTAD De Zuidafrikaanse politie heeft gisteren zo'n tweehonderd vrou wen, onder wie de echtgenoten van aarts bisschop Tutu en do minee Boesak korte tijd vastgehouden na een betoging in Kaap stad. De vrouwen wa ren na een kerkdienst op weg gegaan naar de Britse ambassade om een petitie aan te bie den tegen de doodstraf en het vasthouden van kinderen. Politieman nen met wapenstok ken grendelden de omgeving van de am bassade af en gaven de betogende vrouwen bevel zich te verprei- den. Toen zij dat wei gerden, werden zij in vrachtwagens geduwd en afgevoerd. In de buitenwijken van Kaapstad trad de poli tie met hagelgeweren en traangas op tegen betogende schoolkin deren. Deetman betreurt vorming regionale samenwerkingsscholen WITMARSUM - Demissio- nair-minister Deetman vindt de totstandkoming van sa menwerkingsscholen 'zeer jammer'. Als voorstander van het protestants-christelijk onderwijs gaat mij dit zeer aan het hart". De minister vermoedt dat er meer samen werkingsscholen op het plat teland zullen ontstaan, maar zegt daar niets aan te kunnen doen. "Het is de keuze van de ouders. De vraag is: wat is hen het principe van christe lijk onderwijs waard? Kiezen zij voor de school om de hoek of willen zij christelijk onder wijs voor hun kinderen". Deetman bestrijdt dat het overheidsbeleid tot de samen werkingsscholen zoals on langs in het Friese Earnewald heeft geleid. Zijns inziens zal het probleem van de school op het platteland blijven be staan, ook al wordt de ophef fingsnorm verlaagd. Drs. K. de Jong, voorzitter van de Unie School en Evangelie, vindt dat schaalvergroting in bepaalde gevallen zeer nade lig kan zijn voor het bijzonder onderwijs. Volgens Deetman is dat 'klinkklare nonsens'. "Het probleem zit niet in de opheffingsnorm, maar in het afnemend aantal kinderen dat de scholen bezoekt. Dat aantal is met dertig procent afgeno men. Mensen spreken over schaalvergroting in het basis onderwijs, maar op Prinsjes dag zal straks blijken dat de gemiddelde schoolgrootte is afgenomen, dus van schaal vergroting is geen sprake", al dus Deetman. Volgens de minister moet het bijzonder onderwijs zich bun delen. Hij wil dat de schoolbe sturen in een bepaalde regio gaan fuseren. Eén schoolbe stuur moet dan meerdere scholen onder zijn hoede ne men. Deetman vindt het niet ondenkbaar dat het dan zelfs om een fusie tussen enkele tientallen schoolbesturen gaat. "Het schoolbestuur zal moeten zorgen voor een goede sprei ding van het onderwijs in hun regio. Dat kan inderdaad in houden dat een school die on der de norm zit door dat be stuur in stand wordt gehou den, terwijl grotere scholen die dicht bij elkaar staan, moeten fuseren", aldus Deet man. De minister zegt dat de zelf standigheid van de vergrote schoolbesturen veel sterker moet worden. Hij denkt daar bij niet alleen aan de beste ding van gelden en de sprei ding van scholen in de betref fende regio, maar hij wil ook met betrekking tot de inhoud van het onderwijs en de eind termen tenminste bij de iden titeitsgevoelige vakken meer vrijheid aan de scholen geven. Deetman: "Ik heb het altijd vreemd gevonden dat bijvoor beeld bij vakken als geschie denis en maatschappijleer een centraal schriftelijk rijksexa men wordt afgenomen. Na tuurlijk zul je een bepaalde basiskennis moeten toetsen, met rekenen blijft één plus één nog steeds twee. Maar voor de identiteitsgebonden vakken als geschiedenis zou de school zelf meer vrijheid moeten krijgen". Poolse opperrabijn boos op Glemp WARSCHAU De Poolse opperrabijn is dermate boos op het hoofd van de rooms- katholieke kerk in zijn land dat hij een „wereldgebed voor de vrede" heeft geboycot die vandaag gehouden is ter her denking van het feit dat vijf tig jaar geleden de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Rabbijn Pinkas Menahem Joskowicz zegt verbaasd te zijn over de preek die kardi naal Jozef Glemp zaterdag ge houden heeft waarin deze suggereerde dat de joden met hun protestacties tegen het klooster in Ausschwitz zich presenteren „als een volk dat boven andere volkeren ver heven is". Hij is bang dat die het anti-semitisme in Polen zal aanwakkeren. „Het heeft geen zin om samen te bidden met degenen die ons niet toe staan in Auschwitz te bid den", verklaarde de opperra bijn in een vraaggesprek. „De aanwezigheid van het rooms-katholieke klooster en van een crucifix op een steen worp afstand van het vroege re kamp verhindert dat joden er bidden". Hij noemt dat pijnlijker dan de massale ver nietiging van de joden in de oorlog zelf. „Dit kruis zo dichtbij bezorgt ons meer verdriet dan de hele tragedie". „Ik wil graag met Glemp pra ten", aldus Joskowicz, „ik wil er alles aan doen om het tij te keren". De rabbijn zei niet te begrijpen waarom kardinaal Franciszek Macharski, de aartsbisschop van Krakow, in 1987 in Genève met joodse vertegenwoordigers afsprak om de nonnen uiterlijk op 20 februari 1989 te verplaatsen en waarom hij die afspraak niet is nagekomen. Joskowicz zei dat hij ook met paus Johannes Paulus II wil spreken als dat nodig mocht zijn om de crisis te boven te komen. „Het zou goed zijn om het probleem op te lossen nu de vlam nog niet te hoog op gelaaid is. Auschwitz is iets heiligs en dient niet tot gods dienstige conflicten te leiden". Joskowicz vertelde dat hij zelf in Auschwitz gevangen geze ten heeft en dat zijn hele fa milie in 1942 in het kamp ge storven is. ni inrs frTj jjttar 'Aï ;tard ichter zé Loonmatiging te veel gevraagde pope* Op het loonfront gaat ons land vermoedelijk een roerige fe^ Pr tegemoet. De werkgevers pleiten al geruime tijd voor veif^ver ging van het minimumloon het aantal inkomens per hij oper; houden neemt immers toe, luidt het argument. De Ffeezak heeft daarentegen het woord loonmatiging geschrapt uit hy\aa^ woordenboek. Terwijl matiging geboden is en blijft, lijkt e j loongolf onafwendbaar. bgt d€ ftiënte De politiek, het kabinet voorop, mikt op een loonstijgjwoon van niet meer dan twee procent. In feite zou dit betekeriLirt dat de inkomens pas op de plaats zouden maken, want" prijzen stijgen navenant. De winsten vrijwel dagelijks fQ^Jj zen we hoe groot die zijn blijven dan in de bedrijven j ten en dat vinden FNV en CNV in ruil voor een beperl^ koppeling met de uitkeringen en ambtenarensalarissen (j a aanvaardbaar. „De arbeidsproduktiviteit is hoog en daarai_^"" ook de loonruimte", aldus voorzitter Van der Weg van de 1 dustriebond FNV. Als de bonden van de situatie geen j bruik maken, vrezen zij „door de eigen supporters de caT O comben te worden ingejaagd". Feyenoorders kunnen verl^-*^ len hoe onprettig dit voelt. Nu er na jarenlang ledenverlj weer sprake is van een groeiend ledental, willen de bonct^ hun leden ook iets te bieden hebben. OOK de ambtenarenbond AbvaKabo stelt zijn eisen, zé harde. Voorzitter Van de Scheur eist voor alle ambtenai| vijf procent, waarvan de helft voor loonsverhoging om 1 verschil met de lonen in het bedrijfsleven te verminden Als zo'n eis zou worden ingewilligd, kan een koppeling tj sen lonen en uitkeringen wel vergeten worden. pari Met twee grote en dwarsliggende bonden is het voor FNpN 1 voorzitter Stekelenburg moeilijk om nog tot een centraal Jp koord te komen met overheid en werkgevers, hoezeer hijtie zijn CNV-collega Hofstede dit ook betreuren. De werkgeW* voelen er trouwens al jaren niet voor. Voor een centraal oe koord staan onder meer herstel van de koppeling en een 1 tra optrekken van het minimumloon op het verlanglijst001 van de bonden. De bonden eisen van de werkgevers dat3rde helft van de loonruimte wordt besteed aan werkgelegenhe-,^ d maar binnen de vakcentrale zelf is er verdeeldheid ontsta^igp] over de vraag of na invoering van de 35-urige werkweek Den 1993 verdere arbeidstijdverkorting moet worden nagestree! met Onder anderen de ambtenaren zijn daar gezien de erVg^Ü ringen van de laatste jaren met de werkgelegenheid ge| voorstander van. n wc iter ONDANKS alles blijft de grote werkloosheid een van joral zorgelijkste punten voor het beleid van de komende jare^3^ Het aantal banen groeit flink, maar dit heeft onvoldoende de vloed op het werkloosheidscijfer. Naast her- en bijscholiikerii blijft loonmatiging het meest geëigende middel om dit piissen bleem aan te pakken. CNV-voorzitter Hofstede pleit daarcTs or voor een verstandig gebruik van de beschikbare loon rui ml ook als de gesprekken hierover niet centraal maar in de drijfstakken moeten worden gevoerd. ppeü |i ve EeN demissionair kabinet is niet in staat op dit punt de so|8e^ ale partners, werkgevers en werknemers, onder druk te z^t ten. Veel zal dus afhangen van de vorming van een niet West-Duitsland: bewolking, die vJ mi' uit het noorden tot in midden-DJl dt land doordringt; in het zuiden echjn i s'avonds %-kge gelijk e i onweersbui. i tel WEERRAPPORT R*len It d- krd i aki IV rV njnl iht z ^id sper Eerst nog een enkele bui DE BILT (KNMI) In het front dat van de Noordzee af kwam en" over ons land trok onstaat een storing die komen- Amsterdam zw. bew. 20 1 de nacht van noordelijk Frankrijk naar richting Dene- Eeide regen 17 1 marken trekt. Hierdoor zullen ^hov®n b8w J er vannacht en in de ochtend- Rottwdam' zwTew 20 1 uren enkele buien gaan vallen. Twente zw. bew. 16 1 De kans daarop is het grootst ^uid-üfmtjur ^0 1 in het zuiden en oosten. De Aberdeenur° onbew. 19 temperatuur daalt vannacht Athene onbew 27 1 tot ongeveer 12 graden. Later onbew. 20 1 op de dag komt een rug van Budapest zw. bew 17 1 hogedruk dichterbij wat af én Bordeaux zw bew. 29 1 toe zon betekent. De middag- Cyprus onbew* 30 2 temperatuur komt in de buurt Dublin 1. bew 18 van 19 graden. De wind waait confluo* onbew 22 uit het noordwesten en is ma- Helsinki 1. bew. 16 tig, kracht 3. Ook na morgen Innsbruck onbew. 17 blijft de luchtaanvoer uit het ^awSLrt onbew* 1° noorden komen en dat houdt Kopenhagen onbew 19 1 in dat de middagtemperatuur |-as Paimas zwhb®w rond de 17 tot 18 graden komt L(^frnon onbew! 25 te liggen. Londen zw bew. 26 Weersvooruitzichten voor diverse Madrid zw. bew 29 Europese landen, geldig tot en met "«jag8 half bew. 33 morgen. Malta'08 I bew 28 Noorwegen en Zweden: langs de Moskou regenbul 17 Noorse westkust en meer naar het München onbew. 16 noorden, ook landinwaarts in Noor- Nice half bew. 25 wegen en Zweden veel bewolking en 0s,° zw. bew 18 van tijd tot tijd regen Pari|s zw^bew. 26 Denemarken: veel bewolking en ent- j?88® onbew 2g ge regen, morgen perioden met zon. Spm b*w 19 Middagtemperatuur van 18 tot 22 Stockholm zw! bew! 17 graden. Morgen iets lager. Warschau zw. bew. 14 Schotland. Engeland en Ierland: in Wenen zw bew. 14 zuidoost-Ierland en midden-en zuid- Ziirlch onbew 18 Engeland, perioden met zon en over- Bangkok half bew. 34 wegend droog. Meer naar het noor- Casablanca half bew. 27 den en westen wisselvallig en vooral Lo^Anae^es onbew 20 morgen perioden met regen. Middag- Now York onbew! 28 temperatuur tussen 14 graden in het New Orleans half bew. 34 noorden en westen, tot 21 graden in PaJm Beach i. bew 33 zuidoost-Engeland. Paramaribo onbew. België en Luxemburg: in het zuidoos- Pretoria zw. bew. 24 telijk deel vrij zonnig en warm met Rl° d® Ja"elr0 °"b8w - maxima van 22 tot 27 graden, overi- p^800 26 gens vanuit het noorden bewolking, 27 een enkele bui en maxima van 20 Singapore l. bew. graden Deze koelere condities brei- Tel Aviv I. bew 31 den zich morge over geheel België en Tokyo zw. bew. 31 Luxemburg uit. Tunl8 zw. bew. 31 Warme zomer nog geen topper DE BILT De zomer van dit jaar (juni, juli en augustus) volgens het KNMI warm, zonnig en droog. De gemiddelde te peratuur in De Bilt was 17 graden Celsius tegen 16,1 normi waarmee deze zomer tot de veertien warmste zomers van drni* eeuw behóórt. m( In De Bilt werden dit jaar 24 zomerse dagen (maximum temj ratuur van 25 graden of hoger) genoteerd tegen normaal 13. E 6 juli werd in De Bilt de eerste tropische dag (30 graden of t ger) sinds 2 juli 1986 genoteerd. Ook 22 juli en 20 augustus v ren tropische dagen; het langjarig gemiddelde is twee tropisc i-C dagen. RftT De zon scheen in deze zomer over het land gemiddeld 675 t tegen 580 uur normaal. Het grootste aantal zonne-uren (óffff werd geregistreerd aan de kust. het kleinste aantal (625) in ifl/l noordoosten van het land. Ook wat betreft het aantal uren zl neschijn blijven de zomers van 1947 en 1976 met respectieveJ 840 en 814 uren de absolute toppers. Gemiddeld over het land was deze zomer droog met 162 n neerslag tegen 223 mm normaal. De hoeveelheden neerslag pen echter plaatselijk sterk uiteen. De kleinste hoeveelheid (j rtim) werd afgetapt in het zuiden van het land en in De Bilt. kan daar van een droogteperiode worden gesproken. Op andi plaatsen viel belangrijk meer neerslag: in de kop van Nooi Holland plaatselijk zelfs 300 mm. [o n N y a Ie' ter rich

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2