Mazowiecki wil heel snel
economische hulp van YS
Lezeri
service
DAGTOCHT TAPTOE BREDA
Papandreou
getuigt niet
„Sovjetunie wist
van moordplannen
tegen Olaf Palme"
SENATOR DOLE VANUIT POLEN DOOR NAAR NEDERLAND
Beelden Neptunus-maan
stelen Voyager-show
Zaire en Zuidafrika wille
bestand in Angola redden
„Euthanasie-
machinerie van
nazf s nooit stil'"
(Vervolg van de voorpagina)
MÜNSTER Onderzoe
ker Karl Teppe beweert,
dat de euthanasie-machi-
nerie van de nazi's nooit
tot stilstand is gekomen,
ook niet na de moedige
preken van bisschop Cle
mens August von Galen in
Münster of na de red
dingspogingen van pastoor
Pieper in het sanatorium
Warstein.
Bijzonder geraffineerd gingen
artsen en verplegend perso
neel te werk in de kinderafde
lingen van de psychiatrische
inrichtingen Marsberg in het
Sauerland en in Dortmund-
Aplerbeck. Daarheen werden
gehandicapte kinderen uit de
wijde omgeving gebracht. Een
maal daar, werden ze gebruikt
voor medische experimenten
en/of met injecties dan wel
door verhongering gedood.
Zelfs zuigelingen werden op
deze manier in de inrichtingen
'behandeld'. In 1941 werd de
kinderafdeling van de kliniek
in Marsberg, die onder leiding
stond van de arts Werner Sen-
genhoff, gesloten en overge
bracht naar Dortmund-A^H
beek. Er kwamen te veel^H
testen uit de bevolking. I
Het personeel van de 'We^B
lische Klinik für Psychi^H
in Dortmund-Aplerbeck
met ontzetting gereageen^B
wat er zich in de nazitijd i^|
gebouwen van de inricl^H
heeft afgespeeld. Niemand^B
het huidige personeel hee^B
volgens directeur prof.
Janssen ooit van geweten. ^B
kinderafdeling moet dooi^B
nazi's destijds perfect var^B
buitenwereld afgesloten H
geweest", meent hij. Getro^B
toont hij zich vooral door^fl
feit, dat zijn voorgangers BB
in naam der wetenschap i. j
deze nazikar hebben ljMË|
spannen.
De hoofdofficier van justit^B
Dortmund, Klaus Sch^H
houdt er rekening mee dat^J
onderzoek in deze massal^H
tieve euthanasie een moei^H
klus wordt. Volgens hem^B
na 1945 talrijke oude dos^fl
uit de ziekenhuizen verdoiH^
remaand. Wat er nog ove^B
zullen de betreffende im^B
tingen de officier ter bescHI
king stellen. Onbekend
hoeveel van de verantwoo]^
lijke artsen en het verpleg_
personeel van destijds noj|
leven zijn. 1
Deze foto van Triton duidt er mogelijk op dat deze maan van
Neptunus bedekt is met ijs en bergkammen. foto: voyager-2
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 e
en 15.00 uur, telefoon 071-12.22.48 en u
nabezorgd.
TELEFOON 070-19088
Incl. boottocht over de^iesbosch
Vertrek: zaterdag 2 september
's Morgens maakt u een schitterende
rondvaart over de Biesbosch. Tijdens het
varen kunt u genieten van koffie met ge
bak en een plezierige uitleg over wat u
ziet.
Hierna rijden we naar Breda waar u de
matinee gaat meemaken van de Taptoe.
Deze show duurt tot ongeveer 16.30 uur.
Na afloop brengen wij u weer naar uw op
stapplaats, nadat wij eerst een heerlijf
ner voor u hebben gereserveerd.
Inclusief m 2 uur durende vaartocht
koffie en 1 x gebak aan boord «entr^
Taptoe A tribune «diner.
BUITENLAND
EeüLe Courant
ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1989
PAGI1 ;Nï
ATHENE Ex-premier Papan
dreou van Griekenland weigert te
getuigen voor een parlementscom
missie die een onderzoek instelt
naar het bankschandaal dat tot de
verkiezingsnederlaag van zijn soci
alistische partij leidde. In een
schrijven dat Papandreou gisteren
aan de commissie stuurde trekt hij
de wettigheid van haar werk in
twijfel. Hij volstaat ermee de com
missie te verwijzen naar een schrif
telijke verklaring die hij in de af-
faire-Koskotas eerder aan een an
dere onderzoekscommissie overleg
de, toen hij nog minister-president
was.
Oostenrijk erkent
Nederlandse claim
op geroofde kunst
DEN HAAG/WENEN Het
Landesgericht in Wenen heeft
deze week op een tweede zitting
in de zaak Mauerbach erkent dat
de Nederlandse staat kan optre
den als „fiduciair eigenaar" van
alle tijdens de Tweede Wereldoor
log uit ons land geroofde kunst
werken. De rechter van het Lan
desgericht gaf te kennen in een
volgende zitting uitspraak te zul
len doen over de door Nederland
opgeëiste 59 schilderijen die zich
sedert 1953 in het voormalige
klooster te Mauerbach en in enke
le Oostenrijkse musea bevinden.
Drie man vast
na moord op
leeuwenkenner
NAIROBI De politie van
Kenya heeft drie personen ge
arresteerd in verband met de
moord op George Adamson
(83), de natuurbeschermer en
leeuwenkenner die vorige
week samen met twee mede
werkers in een wildreservaat
in Kenya werd doodgeschoten.
De krant Kenya Times zei dat
de politie drie mannen had ge
arresteerd na een vijf dagen
durende speurtocht in het
Kora wildpark waar Adamson
zijn leeuwen trainde.
STOCKHOLM De onthulling van het
Zweedse dagblad „Expressen" dat „de Sov
jets wisten" dat premier Olaf Palme gevaar
liep vermoord te worden, hebben gisteren
voor een storm in de Zweedse media ge
zorgd, terwijl regering en politici zich in stil
zwijgen hulden. De onthulling wordt twee
weken voor het proces gedaan waarin het
beroep wordt behandeld van de vermeend»
moordenaar Christer Pettersson, die tot 1p
venslang is veroordeeld. Het proces kon vol
gens velen wat de bewijsvoering betreft am
per door de beugel. Sommige kranten menen
dat er sprake is van een oorlog van lieden
van de contraspionage tegen de recherche.
Srilankaanse
president niet
gewond bij aanslag
COLOMBO De Srilankaanse pre
sident, Ranasinghe Premadasa, is gis
teren ternauwernood ontsnapt aan
een moordaanslag die werd gepleegd
door extremistische Singalezen. De
rebellen, waarschijnlijk leden van
het radicale Volksbevrijdingsfront
(JVP), gooiden drie eigengemaakte
bommen naar de presidentiële auto
en volgauto's midden in het zaken
centrum van de hoofdstad Colombo.
Zeker zes personen raakten gewond
bij de aanslag en het vuurgevecht dat
daarop volgde. De president (62)
raakte niet gewond.
Echtpaar Rushdie
leeft gescheiden
LONDEN De Britse auteur
Salman Rushdie, die sinds fe
bruari door Iran met de dood
bedreigd wordt, en zijn Ameri
kaanse echtgenote, de schrijf
ster Marianne Wiggins, leven
sinds een maand gescheiden
van elkaar. Uit de korte verkla
ring van de uitgevers van Rus-
die's echtgenote valt niet op te
maken of het huwelijk tussen
de schrijver van het boek „De
Duivelsverzen" en Marianne
Wiggins in moeilijkheden ver
keert. Het paar. dat sinds het
onderduiken in 56 verschillende
bedden heeft geslapen, trad vo
rig jaar in het huwelijk.
ATHENE De bosbrande|°rui
donderdag circa 40
noorden van de Griekse 1 nne
stad Athene uitbraken, zijn [alv
onder controle gebracht. jrië
branden dreigden
huizen en dorpen te
Hongaarse premier
praat in Bonn over
DDR - vluchtelingen
BONN De Westduitse
bondskanselier Helmut Kohl
en minister van buitenlandse
zaken Hans-Dietrich Gen-
scher hebben gisteren 'on
verwacht' bezoek gehad van
de Hongaarse premier Mik
lós Nemeth.
Gepraat werd over de pro
blemen met de naar schat
ting 150.000 a 200.000 DDR-
burgers die momenteel in
Hongarije zijn en vermoede
lijk niet terug willen naar de
DDR. Enkele duizenden
DDR-burgers zijn al via
Hongarije naar Oostenrijk
gevlucht. Hongarije meent
dat de oplossing voor de pro
blemen in eerste instantie
moet worden gevonden door
de Bondsrepubliek en de
DDR. Hongarije wil wel hel
pen.
Moskou heeft de Westduitse
opstelling inzake de stroom
Oostduitse vluchtelingen
naar de Bondsrepubliek gis
teren gelaakt.
Staking beëindigd
op verzoek Walesa
Acties Russische
arbeiders in Letland
RIGA Russische
ders zijn in de Letse
Riga acties begonnen
zij de discriminatie van
Letse bevolking noemen
tievoerders weigeren ecu
met 700 ton papier te lossen
Griekse branden onder
WARSCHAU De nieu
we Poolse premier, Ta-
deusz Mazowiecki, heeft
gisteren besprekingen ge
voerd met Robert Dole, de
voorzitter van de Republi
keinen in de Amerikaanse
Senaat, en Elizabeth Dole,
de Amerikaanse minister
van arbeid. Later op de
dag had Mazowiecki een
onderhoud met Sovjet
ambassadeur Vladimir
Brovikov.
De ontmoetingen met verte
genwoordigers van de twee su
permachten onderstrepen nog
eens de internationale beteke
nis van de verkiezing van Ma
zowiecki, de eerste niet-com-
munistische premier in Oost-
Europa sinds het einde van de
jaren veertig.
Tijdens zijn bezoek in juli bood
president Bush Warschau een
hulppakket van 115 miljoen
dollar aan. De Poolse oppositie
had gehoopt op westerse hulp
ter waarde van 10 miljard dol
lar in de vorm van investerin
gen, kredieten en een her
schikking van de Poolse
schuld aan het Westen van 39
miljard dollar. Gisteren deed
premier Mazowiecki een drin
gend beroep op de Verenigde
Staten heel snel hulp te geven
om Polen uit de economische
problemen te krijgen.
De Amerikaanse Republikein
se senator Robert Dole, die
vandaag in ons land aankomt
en maandag onder anderen
met premier Lubbers praat, zei
dat de VS binnenkort deskun
digen naar Polen sturen om
uit te zoeken welke de meest
dringende noden van Polen
zijn. Volgens Dole ligt het in
de bedoeling van de VS te hel
pen bij economische hervor
mingen die Polen aantrekke
lijker maken voor buitenland
se investeringen.
Amerikaanse economen bena
drukken dat Polen vooral za-
Dole (rechts) te gast bij de kersverse Poolse premier Tadeusz
foto: anp
De Amerikaanse senator Robert
Mazowiecki.
ken moet zien te doen met de
Westeuropese landen en in het
bijzonder met de naaste buur,
de Bondsrepubliek Duitsland.
De Westeuropese landen zul
len hun markt moeten open
stellen voor Poolse exportgoe
deren, zodat Polen aan harde
valuta komt, waarmee het kan
investeren in nieuwe indus
trieën en westerse artikelen
kan kopen.
Terughoudend
De regeringen van Westeuro
pese landen reageerden dit
voorjaar terughoudend op het
verzoek van Solidariteitsleider
Lech Walesa om 22 miljard
gulden beschikbaar te stellen
Zij wilden eerst eens zien hoe
de politieke situatie in Polen
zich zou ontwikkelen. Nu hun
wens in vervulling is gegaan,
namelijk een niet door com
munisten gedomineerde rege
ring in Polen, kunnen zij een
verzoek om economische hulp
van Polen nauwelijks meer
terzijde leggen, aldus Ameri
kaanse politieke waarnemers.
Vertegenwoordigers van het
Internationale Monetaire
Fonds (IMF) zullen volgende
maand naar Polen reizen om
de behoefte aan economische
hulp te bepalen. Overigens
moet premier Mazowiecki nog
zijn regering samenstellen en
het aantal communisten daar
in is nog niet bekend. Er is dus
nauwelijks te voorspellen hoe
ingrijpend de economische
hervormingen zullen zijn en in
welk tempo zij zullen worden
doorgevoerd.
De Europese Gemeenschap be
gint komende maand met het
geven van voedselhulp aan
Polen In totaal zal de EG
500.000 ton graan, 300.000 ton
veevoer, 10.000 ton vlees, 5.000
ton olijfolie en 20.000 ton fruit
geven. Behalve de EG hebben
ook de Verenigde Staten, Ca
nada, Japan en Australië toe
gezegd iets te doen aan de
chronische voedseltekorten
waarmee Polen heeft te kam
pen Om de markt voor de
Poolse boeren niet te beder
ven, zal de Poolse consument
gewoon voor het door de EG
geschonken voedsel moeten
betalen. De opbrengst wordt
gestort in een speciaal door de
Poolse regering en de EG in
het leven geroepen fonds, dat
zal worden gebruikt voor fi-
PASADENA De Ameri
kaanse ruimtesonde Voyager-2
heeft gisteren na een scheer-
vlucht over Neptunus „verba
zingwekkende" beelden van
de grootste maan van de pla
neet, Triton, naar de aarde ge
zonden. De Voyager-2 bereikte
Neptunus na een vlucht van
12 jaar en 4,4 miljard kilome
ter en vloog vervolgens langs
Triton ons zonnestelsel uit.
Volgens deskundigen in het
vluchtleidingscentrum in Pa
sadena (Californië) stal de
blauwroze Triton bij dit deel
van de vlucht de show. De
beelden die door de Voyager
naar de aarde waren gestuurd,
noemden zij verbazingwek
kend. De wetenschappers, van
wie sommigen bijna 20 jaar
aan het Voyager-project heb
ben gewerkt, juichten en klap
ten toen de eerste geelden bin
nenkwamen. De beelden kun
nen duiden dat Triton bedekt
is met ijs en bergkammen en
een ruw oppervlak heeft, al
dus een lid van het foto-team.
De beelden van de maan roe
pen veel vragen op, zo zei een
andere deskundige. De Voya
ger-2 raasde gisteren op een
hoogte van 4800 kilometer
over de noordpool van de
blauwe planeet. Na de scheer-
vlucht verdween de sonde on
geveer een uur in de schaduw
van het enorme hemellichaam
en zette koers naar Triton. Na
ongeveer vijf uur passeerde de
Voyager de maan op een af
stand van 38.000 kilometer.
De foto's en gegevens bereik
ten pas na vier uur en zes mi
nuten het volgstation in Pasa
dena. Kort voor het bereiken
van de kortste afstand tot de
gas-planeet moest de Voyager
een ring van ijs en brokken
steen passeren die Neptunus
omgeeft. Een botsing met een
voorwerp ter grootte van een
kiezelsteen zou de met een
snelheid van 100.000 kilometer
per uur voortrazende sonde
waarschijnlijk hebben vernie
tigd. De Voyager-2 heeft sinds
zijn lancering in 1977' een
reeks verbluffende, opzienba
rende beelden van Saturnus,
Jupiter en Uranus naar de
Aarde gezonden. Leerboeken
zullen als gevolg van nieuwe
gegevens herschreven moeten
worden. Neptunus was het
laatste reisdoel van de Voya
ger-2. De sonde heeft na het
passeren van de planeet ons
zonnestelsel verlaten. Weten
schappers in Pasadena hopen
echter dat de sonde nog tot het
jaar 2020 gegevens zal blijven
zenden. De Voyager zou in de
toekomst nog informatie kun
nen verschaffen over de pre
cieze grootte van het magneti
sche veld van de zon en daar
mee over de reikwijdte van
ons zonnestelsel.
HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT
verzenden. „En vergeet niet er in te zetten, dat kapitein Rob in
groot gevaar verkeert", zegt Frank tegen majoor Ross. „Wét
zegt u?", roept Taaie Toon opeens, „kapitein Rob... van de „Vrij
heid"? Ja, het is dezelfde en dan vertelt Taaie Toon, dat hij Rob
heel goed kent. ,,Heeft-ie weer iets aan de hand?", vraagt hij,
„nou maar, dan doe ik mee. Mijn schip staat tot jullie beschik
king".
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Dat is pech! "Maar heeft u een radiozender aan boord?" Dat is
wel het geval en Taaie Toon wil met alle plezier een telegram
LODZ De spoorwegarbei
ders in Lodz hebben gisteren
beloofd hun staking te beëin
digen. Lech Walesa had zijn
Poolse landgenoten 's middags
opgeroepen niet meer te sta
ken zodat zij niet „de kans"
verspelen die zij voor het eerst
in 45 jaar hebben gekregen om
democratisch geregeerd te
worden. De regering vroeg hij
„radicale maatregelen" te ne
men „om Polen te redden".
Walesa heeft in het verleden
ook wel eens zijn best gedaan
stakers te overreden weer aan
het werk te gaan, wat hem
toen op veel kritiek kwam te
staan.
nanciering van de ontwikke
ling van de Poolse landbouw
en verbetering van de ver-
bruiksgoederenindustrie.
Ballingschap
De Poolse regering in balling
schap, die al sinds de Tweede
Wereldoorlog in Londen ze
telt, heeft zich sceptisch uitge
laten over de jongste politieke
ontwikkelingen in Polen. Wel
iswaar toonde zij zich ver
heugd over de verkiezing van
de niet-communistische pre
mier Tadeuzs Mazowiecki,
maar zij waarschuwde tegelij
kertijd voor een onverwacht
harde reactie van de commu
nistische partij. De regering in
ballingschap legitimeert zich
met een beroep op de Poolse
grondwet van 1935. Deze be
paalt dat de laatste vooroorlog
se president gemachtigd is een
opyolger aan te wijzen, ook al
bevindt hij zich niet op Pools
grondgebied. De Poolse rege
ring in Londen werd tot 1945
door de Geallieerden erkend.
De huidige Poolse president in
ballingschap heet Ryszard
Kaczorocki.
QN455 Spoedig zijn de drenkelingen aan boord en Coba staat
al klaar met droge kleren en hete melk. Het duurt niet lang, of
beiden voelen zich al heel wat opgeknapt. „Wat is jullie overko
men?", vraagt majoor Ross. Nee, de „Coba" vaart naar Londen.
President F.W. de Klerk van Zuidafrika (rechts) inspecteert na aankomst in Goma samen met
heer en ambtgenoot Mobutu Sese Seko de Zairese erewacht.
GOMA De Zairese pre
sident Mobutu Sese Seko
en zijn Zuidafrikaanse
ambtgenoot F.W. de
Klerk zullen een geza
menlijke poging onderne
men het bestand in Ango
la te redden.
In het vakantieoord Goma in
het oosten van Zaire wisselden
Mobutu en De Klerk van ge
dachten over tal van onder
werpen, waaronder de „huidi
ge netelige situatie" in Angola.
In dit land zegde donderdag de
Zeker 15 doden
in Bulgarije bij
ongeregeldheden
SOFIA In het zuiden van
Bulgarije zijn medio augustus
bij ongeregeldheden tussen
veiligheidstroepen en leden
van de 200.000 zielen tellende
Pomak-minderheid, minstens
15 doden gevallen, zo hebben
diplomaten in de Bulgaarse
hoofdstad Sofia gisteren ge
zegd.
rechtse verzetsbeweging Unita
het bestand met de linkse re
gering op. Bij aanvallen van
UNITA zijn tussen 16 en 22
augustus 125 mensen gedood
in verschillende Angolese pro
vincies.
Andere gespreksonderwerpen
in Goma waren het onafhan
kelijkheidsproces in Namibia
en de ontwikkelingen in Zuid
afrika. De besprekingen had
den een positief en construc
tief verloop en werden op een
gunstig moment gehouden, zo
vermeldde het communiqué.
De Klerk vloog meteen terug
naar Zuidafrika na
zijn gesprek met
eerste dat hij met een
Afrikaanse leider voerde
hij eerder deze
macht overnam van
Pieter Botha.
Voor De Klerk staat
nog een belangrijk
de agenda met de
president, Kenneth
die een uitgesproken
stander van de apartheid
het door Pretoria
Afrikaans Nationaal
(ANC) onderdak verleent^
ch* POSTBUS 16050 fR
s- Ǥ*SIJTHOFF PERS :,g
