Taizé: vertrouwen uitdragen CeidócSowo/rtfc steun! ons werk! Vragen kerk wereld GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CeicUc SoutatU ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1989 PAGINi N) Vragen staat vrij, zegt een ge zegde. Is dat waar? Vragen kunnen een mens ook onvrij maken. Aan leerlingen die een opleiding voor een verpleeg kundig of verzorgend beroep beginnen wordt soms zomaar gevraagd: „Vertel eens wat van jezelf...". Zo'n vraag kan iemand overvallen. Wat moet ik dan vertellen? Moet ik alles vertellen? Iemand die betrok ken is bij de opleiding in de gezondheidszorg maakte me hierop attent. Ze zei: „Leerlin gen moeten weten dat ze niet zomaar alles hoeven te vertel len. Als ze dat weten, dan le ren ze ook om niet zomaar al les aan patiënten te vragen Vragen kunnen zo onschuldig lijken, zoals: „Hebt u kinde ren? Bent u getrouwd? Wat voor werk doet u?" Het zijn vragen die iemand kunnen verwarren. Het zijn vragen die een tere plek kunnen raken. Vragen kunnen je in verlegen heid brengen. Vragen kunnen al gauw nieuwsgierig zijn of gevoeld worden als een vorm van ondervragen. Dit luistert des te nauwer als er sprake is van een eerste contact. Ik heb zelf de neiging om in een eer ste contact zo min mogelijk iets te vragen en als ik een vraag stel, voeg ik er vaak aan toe: „Als ik dat vragen mag". De ander moet de vrijheid hebben om niet op een vraag in te gaan. In de hulpverlenen de relatie waarin een de hel per is en de ander de mens die hulp nodig heeft, kan de geholpene zich extra onvrij voelen om niet op een vraag in te gaan. Zo kan aan iemand iets ontfutseld worden, wat hij of zij anders voor zichzelf zou houden. Enkele patiënten hebben me verteld dat er hulpverleners zijn die zomaar vragen naar het seksuele le ven. Het seksuele leven dat in tijden van ziekte verstoord kan worden. Zij voelden zich zo overrompeld dat ze ook geen enkel vertrouwen meer hadden in die hulpverlener. Weer anderen vertelden van overrompelende vragen in sol licitatiegesprekken. Zoals: „Ben je van plan om kinderen te nemen?" Alleen al de wijze van formuleren. In sollicitatie gesprekken worden soms ook vragen gesteld naar het gods dienstig of kerkelijk leven van de sollicitant. Ik kan me voor stellen dat een instelling hier over wil praten met toekomsti ge werknemers in verband met haar identiteit en in ver band met de zorg voor bewo ners van het instituut. Toch rechtvaardigt dat mijns inziens niet een manier van vragen die een sollicitant in een on vrije positie brengt. Ik denk dat deze vragen buiten de sol licitatie moet blijven en in een andere fase van de sollicitatie ter sprake moet komen. Bij voorbeeld in de wederzijdse verkenning van eikaars ver wachtingen. Met een vraag komen we al gauw binnen het gebied van iemands intimiteit. Sommige mensen lijken geen enkele schroom te hebben. Ze vragen maar door en als je de vraag ontwijkt of er helemaal niet op ingaat, vinden ze je al gauw stug, verwaand, geslo ten, stil. Je hebt recht om stil te zijn. Je hebt recht om te zwijgen. Er is een televisiepro gramma dat mensen op straat aanspreekt met de vraag: „Gelooft u in God...?" Ik vind dat een onbeschaamd pro gramma. Zo'n vraagsteller heeft er geen enkel gevoel voor dat ook geloven, je ver houding tot God, tot de intimi teit behoort. Aan een groep mensen vroeg ik eens: „Wat verstaat u onder intimiteit?" Op die vraag kon schriftelijk gereageerd worden, zodat de antwoorden anoniem bleven. Iemand schreef: „Gesprek met God, vertrouwelijke rela tie met God, alles wat ik niet met mensen zou bespreken, zelfs met intiemste vrienden niet, vertel ik wel aan God". Er zijn vragen die je niet zo maar op mensen af kunt vu ren. Wie dat wel doet moet ook niet rekenen op een eer lijk antwoord. Er zijn vragen en ervaringen in je leven, waarop je alleen een persoon lijk, en eerlijk antwoord kunt geven, als je het vertrouwde gevoel hebt, dat je ook je kwetsbare kant kunt laten zien. Als je merkt: „Ik kan ook de twijfel, de pijn van mijn le ven delen". Vragen staat pas vrij als je de kunst leert om open vragen te stellen en als je de kunst leert om de ander vrij te laten in zijn antwoor den. Het gezegde „vragen staat vrij", moet aangevuld worden met „antwoorden is vrij". Bisschop distantieert zich van homopastores GRONINGEN Bisschop J. Möller van Groningen heeft inzake (homo)seksualiteit een voorkeur voor de visie van paus Johannes Paulus II bo ven die van het Werkverband van katholieke homopastores. In het Informatiebulletin van het bisdom reageert hij op de ■pastorale brief over geloof en seksualiteit van het werkver band. Daarin wordt ervoor gepleit dat de Kerk homosek suele en lesbische relaties in zegent. Alle relaties mogen zolang je daarin maar trouw bent. Een standpunt dat vol gens mgr. Möller „nogal ver gaat". In de visie van de paus mag het seksuele verlangen alleen in het huwelijk een rol spelen. Maar ook daarbij be horen de gehuwden elkaar al lereerst als persoon en niet als objekt van seksuele verlan gens te zien. De visie van de paus is volgens mgr. Möller die van alle pausen. Het standpunt wordt gedeeld door de hoofdstromen in de grote niet-christelijke godsdiensten, jodendom, islam, boeddhisme en hindoeïsme. Wie zich zijn jeugd niet duidelijk meer herinnert, is een slecht opvoeder. i Ebner-Eschenbach Taizé was een van de vele bijna verlaten kleine Franse dorpjes. Het ligt in het zuiden van Bourgondië op tien km van Cluny, de plaats waar in de tiende eeuw een Bene dictijner kloosterhervorming plaats greep, die van Cluny een tijdlang een zeer belangrijk centrum van het westers christendom maakte. Nu staat ergens tussen Dijon en Lyon de afslag naar Taizé met grote bor den vermeld op de 'Autoroute du Soleil', de grote Franse zesbaansweg naar het zuiden. Want naar Taizé trekken maandelijks duizend voor namelijk jonge mensen uit de hele wereld en in de zomermaanden bij na duizend per week. In Taizé is een oecumenische communiteit ge vestigd, die zonder veel publiciteit een christelijke inspiratiebron voor velen is geworden. TAIZÉ - In 1940 gaat een jonge Frans-Zwitserse theoloog, Roger Schutz, in het bijna verlaten dorp Taizé wonen. Hij wil dienstbaar zijn. Hij helpt (o.a. joodse) vluchtelin gen. Pasen 1949 leggen zeven broeders een belofte af van gemeenschapsleven en celibaat. Hun gemeen schap wil een eenvoudige afspiegeling zijn van het lichaam van Christus en daarmee een zuurdesem in dé mensenfamilie. De gemeenschap in Taizé telt nu 80 broeders, afkomstig uit 20 landen in alle we relddelen. Ze zijn van calvinistische, lutherse, anglicaanse en katholieke komaf. Er zijn nog geen orthodoxe broeders in Taizé omdat hun kerk dat niet toestaat. In Taizé zitten twee Neder landers, Sebastian (28), acht jaar in Taizé en afkomstig uit Voorburg, en de 59-jarige frè- re Francois, die al sinds 1951 deel uitmaakt van de gemeen schap en vroeger in Leeuwar den woonde. Frère Francois, bij zijn eigen naam Sieds Stoop, studeerde theologie in Utrecht, maar kreeg daar niet de antwoor den op de vragen die hij zich zelf stelde. In de collegeban ken trof hij de hervormde R. Bar aan, die eveneens een heel andere weg zou gaan, de huidige bisschop van Rotter dam. Vanuit Sieds Stoops opvoe ding behoorde geloven een bewuste en persoonlijke keus te zijn, maar wat hield chris telijk geloven in? Omdat de antwoorden, die hij in Utrecht kreeg, vaak te vanzelfspre kend en haast automatisch ge geven werden, zocht Sieds el ders. En zo kwam hij na zijn kandidaatsexamen in 1951 met de gemeenschap van Tai zé in aanraking. In de geloofs beleving daar samen met an deren kreeg hij zijn antwoor den. In Genève voltooide hij zijn opleiding. Bescheiden Sieds Stoop heeft sindsdien vrijwel onafgebroken in Taizé gewerkt. Hij is er uitermate bescheiden over, maar hij heeft als verdienstelijk bespe ler van de dwarsfluit muziek gecomponeerd voor de litur gie; hij houdt zich bezig met de bijbelse vorming van de jonge broeders; hij neemt tij dens diens reizen sommige werkzaamheden voor Roger Schutz waar en heeft pastora le gesprekken binnen de kloostergemeenschap en met bezoekers. Hij is een Neder landse Fransman geworden, die erg goed kan luisteren. Frère Francois behoort om zo te zeggen tot de oude garde in Taizé, terwijl frère Sebastian eéh van de jongeren is. Hij heette in Voorburg Sebastiaan Kusse; heeft een paar jaar medicijnen gestudeerd en is toen in Taizé beland. Hij maakt met zijn 28 jaar al weer acht jaar deel uit van de ge meenschap. Terwijl Francois heel duide lijk was met zijn verhaal van: ik had geloofsvragen en was onvoldoende thuis in 'de din- De 59-jarige frère Franpois uit Leeuwarden (rechts) maakt sinds 1951 deel uit van de gemeenschap in Taizé, frère Sebas tian (28) uit Voorburg is sinds acht jaar monnik. FOTO: PERS UNIE De broeders vinden van niet. "Onze gemeenschap leeft niet buiten de wereld in een soort geestelijke pastorale. Naast al les wat hier gebeurt aan gebed en gemeenschap; aan luisteren naar elkaar, naar Christus en het evangelie, werken ook dertig van onze broeders elders. Achteraf in de achterbuurten van New York, in de achtergebleven gebieden van het Noord-Oos ten van Brazilië, in de krot tenwijken van Nairobi in Ke nia, maar ook in een dorp in Bangladesh. Ze zijn er. Ze le ven er het leven van de ar men in Christus' naam. Ze doen niets vóór de mensen, maar proberen iets met de mensen te doen. Zo hebben ze in Brazilië met elkaar een borstelfabriek opgebouwd. gen des Vaders' moet Sebasti an naar woorden zoeken. Het ging bij hem niet om de waar- heidsvraag of om bijbelse on wetendheid, maar om de zin geving van zijn eigen leven. Taizé is voor hem de plaats geworden, waar hij zinvol kan leven en werken en zijn. Wordt zo'n monnikenge meenschap soms niet benau wend? Sebastian moet lachen. „Ik was thuis eigenlijk asociaal. Verjaardagsspartijtjes met veel mensen vond ik vrese lijk. Natuurlijk hier kun je onder de broeders geen nau we vriendschapsbanden heb ben. Dan krijg je kliekjesge- doe. Toch is de gemeenschap met de anderen voor mij es sentieel geworden. En onze diensten drie keer per dag spelen daarin ook een belang rijke rol". Frère Francois voegt er iets aan toe. „Wij kunnen in de communiteit geen honden hebben van een ras, dat zich maar aan één baas hecht. Daarom hebben we een paar labradors, want die voelen zich thuis in een grotere ge meenschap". Wat doet frère Sebastan nu? "Omdat binnen de communi teit specialisatie zoveel moge lijk vermeden wordt, heb ik in het atelier voor de sieraden gewerkt; ben ik nu de gast heer voor alle Nederlanders, die hier komen en onderhoud ik de relaties met onder houdsbedrijven van buitenaf zoals de loodgieter en de elec- tricien. En natuurlijk heb ik theologische en bijbelse vor ming gehad om ook leiding te kunnen geven in de bijbelstu- dieprogrammas". Exclusief Is wat jullie doen in feite niet erg exclusief? keiharde strijd om het bestaan aan de onderkant. Het gaat om te luisteren; om hun leven te leiden en om naast diege nen te staan, die ter plaatse nieuwe wegen zoeken. En dat alles heeft te maken met de navolging van Christus, en Zijn solidariteit met de armen en de machtelozen". "We staan open voor de we reld en zoeken aldoor nieuwe wegen tot ontmoeting. Al twintig jaar geleden is een broeder begonnen met bezoe ken aan de DDR. Nu wordt de ontmoeting met jongeren uit Oost-Europa aldoor be langrijker. We hebben in Pecs, in Hongarije, dit jaar 15.000 jongeren bij elkaar ge had en de Europese jongere nontmoeting tussen Kerst en Nieuwjaar zal in Wroclaw in Polen zijn. Toen frère Roger aanwezig mocht zijn bij het 1000-jarig bestaan van de Rus sisch-orthodoxe kerk, ontdek te hij heel praktisch dat er on der de gelovigen daar een schreeuwend gebrek aan bij bels is. Nu proberen wij via onze eigen uitgeverij één mil joen nieuwe testamenten in het Russisch aan de broeders en zusters daarginds te leve- Wederkerigheid "En 'of je hier in Taizé nu voor een jaar (wat ook ge beurt) of voor een week of voor een weekend komt; of je hier nu individueel bent of in een groep, wij streven altijd naar wederkerigheid. Bij de noord-zuid of oost-west ont moetingen zijn de mensen uit de Derde en de Tweede We reld altijd net zo goed ontvan ger als gever. En onze vragen in deze consumptiewereld zijn altijd: wat ga je nu doen met de ontmoeting, die je hier ge had hebt, met het bidden en spreken en luisteren, dat je hier hebt gedaan? Kun je thuis of in je eigen kerk of school samen bidden en ge meenschap beleven? Kun je er Christus en medemensen echt .ontmoeten? Zo nee, wat ga je daar aan doen? Je bent grenzen van landen en tradi ties over gegaan om hier te komen. Maar waar liggen de grenzen in je éigen leven? Waar zeg je in Christus naam gebedsdiensten elke dag een duidelijke bijbelstudie cen- Frère Schutz in een van zijn dagelijkse gesprekken met jonge- FOTO: PERS UNIE traal, omdat te veel (jonge) mensen vrijwel niets meer af weten van het verhaal van God en de mensen. Ook de stilteperioden zijn voor velen een opgave. In ons bezig zijn en vieren staan telkens weer de lijdende en opgestane Christus en de persoonlijke relatie met Hem centraal". Broeder Sebastian: "Uit Ne derland komen veel mensen, die helemaal activistisch zijn; die de persoonlijke ontmoe ting willen vervangen door solidariteit in naam van de gerechtigheid. En jongeren van Youth-for-Christ weten ons ook al te vinden. Zij ken nen de persoonlijke relatie met Christus, maar hoe leer je bidden en aanbidden? En ik ben er niet zo goed in thuis, maar de bevinding van de ge reformeerde gezindte schijnt ook verwant te zijn aan onze benadering". Frére -Franois vertelt dat de individuele gesprekken veel van je vragen en dat daarom meer dan vier van een uur elk op één dag fysiek en gees telijk niet mogelijk is. Opval lend is de grote bereidheid onder de bezoekers om heel open te praten, waarbij het echt luisteren belangrijker is dan antwoorden geven. En het blijkt, dat hier in de heu vels van Bourgondië alles uit spreken tegenover een eigen lijk vreemde broeder gemak kelijker gaat dan thuis. "Een paar weken geleden heb ik een aantal gesprekken ge had met een man, die zijn vriend aan aids had verloren. Niet gemakkelijk". Prior In de publicaties over Taizé en ook in juliie verhalen speelt Roger Schutz een be langrijke rol. Hij schrijft boe ken en ook een soort zend brieven aan de jongeren; hij ontmoet de paus en moeder Teresa en zelfs de secretaris generaal van de Verenigde Natie. Hij is geen abt, hoog stens een prior, dat wil zeggen een eerste onder gelijken. Maar domineert die man niet te sterk. Of heel anders ge steld: wat wordt Taizé wan neer hij er niet meer is? De beide broeders glimlachen. "Taizé zal dan anders worden, omdat hij inderdaad een sterk stempel op het geheel drukt. Maar dat vinden wij op dit ogenblik helemaal niet erg". "Wanneer je zijn geschriften en preken goed analyseert", aldus frère Francois, "dan is Roger als theoloog niet direct briljant of origineel. Maar hij heeft wel een paar grote ga ven. Hij verstaat perfect wat er onder jonge mensen leeft, waar allerlei anderen moeite mee hebben. En hij weet zijn analyses over te brengen. Ten tweede is voor Roger een muur nooit gewoon een muur. Je kunt er een gebouw mee steunen; je erop klimmen om ver te kijken; je kunt er ra men in maken of een deur of deuren én ramen. Roger is een heel originele en creatie ve man, die geweldig inspi- rend werkt. En daar hebben we hier allemaal profijt van. Overigens de veranderingen binnen onze communiteit zijn al bezig, al was het alleen maar door het feit dat er al broeders van twee generaties zijn". Zie Francois van 59 en Sebas tian van 28. YPESCHAAF Paus ontvangt Russische gasten Paus Johannes Paulus heeft drie Russisch-orthodoxe metropolieten, Filaret van Kiev, Juvenalij van Kroutitsi en Filaret van Minsk, ontvangen op zijn zomerpaleis Castelgandolfo. Zij brachten een boodschap mee van Sovjetleider Gorbatsjov die 'graag bereid' is de betrekkingen met het Vaticaan te verstevigen. Belangrijk knelpunt blijft echter de verboden Oekraiëns-Katholieke Kerk, die trouw blijft aan het Vaticaan. De orthodoxen negeren de Oekraïense kerk. Bij de ont- vanqst was kardinaal Willebrands (naast de paus) en mgr. Duprey (geheel rechts) aanwezig. a FOTCAP Veel nieuwe leden NBG HAARLEM - De in het voorjaar gestarte leden werfactie 'De Bijbel open voor iedereen' heeft het Nederlands Bijbelgenoot schap (NBG) tot nu toe al 37.000 nieuwe leden op geleverd. Vijf jaar gele den bracht het NBG met een ledenwerfactie 'slechts' 24.000 nieuwe le den bijeen. Volgens L. J. Miedema, secre taris-binnenland van het NBG, is aan het begin van de actie een streefgetal van 30.000 nieuwe leden gesteld. De campagne, waarvoor in' april j.l. een speciale actie week is gehouden, loopt nog door tot 31 december. "Maar Volgens Miedema speelt de publiciteit rond het 175-jarig jubileum van het Bijbelge nootschap een belangrijke rol bij het succes van de leden werfactie. Verder wijst hij op het grote aantal vrijwilligers dat actief is voor het NBG. Op dit moment heeft het NBG inclusief de nieuwe 'oogst' een ledenbestand van 289.400. Ned«rlandM Hervormde Kerk Aangenomen het beroep van de ge nerale synode tot predikant voor buitengewone werkzaamheden (pred. bij de peniteniaire inrichting te Hoorn) drs.G. Prast, eervol ontheven predikant te Amstelveen. r(L ft 'Energieke' milieucampagne? aten njei De zorg voor het milieu en het besparen van energie thema's die het uitstekend blijken te doen in de deze weel alle hevigheid losgebarsten verkiezingscampagne. D66 h daar handig op ingespeeld met het „revolutionaire" spj p j0] plan. Dat plan beoogt in de komende 25 jaar het energiet s de bruik met maar liefst 30 tot 50 procent terug te dringen. eede adv lid. d ii het D< kab: ïige der KeRNPUNT van het plan is een drastische verhoging de energie- en brandstofprijzen, waarvan de netto-opbrei door de consument kan worden gebruikt voor het investe in energiebesparende maatregelen. Per individuele geb ker wordt uit de meeropbrengst van gas, elektriciteit en tobrandstof een spaarpotje gevormd, dat hij daarvoor kan bruiken. Met alle respect voor de goede bedoelingen van D66 n men zich toch afvragen, of deze „brain-wave" wel prakti uitvoerbaar zal zijn. Er zijn namelijk nogal wat haken ogen. Voor de individuele registratie van de diverse spaar di moet een omvangrijk administratief apparaat worden gezet, dat aanzienlijke kosten met zich meebrengt. Het ii vidueel registreren van de spaartegoeden van de automi list zal alleen mogelijk zijn via een sluitend netwerk tui alle pompstations. En daarvan is de haalbaarheid twijfel tig. Tenslotte zullen voorzieningen moeten worden getrof om zoals D66 wil de mensen met een minimumir men te kunnen garanderen dat zij nooit méér aan energii brandstof kwijt zijn dan op het ogenblik. En ook dat flink in de papieren lopen. Het is dan ook de vraag of er, per saldo, uiteindelijk wel voldoende geld zal overblijven om de doelstelling i D66 werkelijk te bereiken. Nog afgezien van het feit, veel mensen „hun" spaargeld waarschijnlijk niet zullen 1 nen investeren, omdat het gewoon te weinig is om er j mee te kunnen doen. Het spaarplan van D66 lijkt dan ook eerder geschreven L kiezers ervan te weerhouden naar andere óók energie^nc) nige partijen over te stappen, dan dat het is gebaseerd een toekomstige realiteit. Waarbij D66 overigens enige i niet kan worden ontzegd. Want prijsverhogingen, zoals L suggereerd, van 12 cent voor aardgas en 15 cent voor ben% zullen bij een groot deel van de bevolking hoe nobel j het doel ervan bepaald niet in goede aarde vallen. Plaatselijk wat regen DE BILT (KNMI) Een frontale zone ligt vandaag over het zuiden van ons land. Een storing in dit front trekt over zuid-Engeland naar zuid- Nederland en België. Daar is vandaag dan ook de meeste kans op regen. In het noorden van het land zijn er ook opkla ringen, met mogelijk een bui. De temperatuur wordt van middag ongeveer 18 graden. De wind is zwak tot matig, rond kracht 3, uit uiteenlopen de richtingen, overwegend tussen noord en oost. Morgen draait de wind weer naar het noorden en neemt iets in kracht toe. Het blijft wisselval lig en vrij koel met enkele Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig tot en met zondag: Noorwegen en Zweden: wisse lend bewolkt en enkele buien. Middagtemperatuur van 13 graden aan de Noorse west kust, tot 20 graden in het Gud- brandsdal en in zuid-Zweden. Denemarken: wisselend be wolkt en buien. Middagtempe ratuur rond 18 graden. Schotland: vooral vandaag en kele buien, morgen wat meer zon. Middagtemperatuur rond 16 graden. Engeland: vooral vandaag re gen, morgen ook perioden met zon. Middagtemperatuur van 17 graden in het noorden, tot 21 graden aan de Kanaalkust. Ierland: af en toe regen, mor gen ook wat zon. Temperatuur in de middag rond 18 graden. België en Luxemburg: veel be wolking en nu en dan regen. Middagtemperatuur rond 18 graden. West-Duitsland: half tot zwaar bewolkt en nu en dan buien, vooral in Beieren met onweer. Middagtemperatuur van 17 graden in Sleeswijk, tot 25 gra den plaatselijk aan de Alpen- rand. Frankrijk: in het noorden re genachtig, elders droog en vrij zonnig. Morgen ten zuiden van de Loire plaatselijk een on weersbui. Middagtemperatuur van 18 graden in het noorden, tot 32 graden in de Ardèche en aan de Middellandse Zee-kust. Spanje en Portugal: zonnig en droog. Middagtemperatuur uit eenlopend van 22 graden aan de Golf van Biscaje, tot 29 gra den in Portugal en aan de Middellandse Zee-kust en tot 35 graden in het Spaanse bin nenland. Zwitserland: regen- en on weersbuien. Middagtempera tuur in de dalen tussen 22 en 27 graden. Oostenrijk: regen- en onweers buien. Middagtemperatuur in de lagere delen tussen 23 en 28 graden. Italië: zonnig en droog, m morgen in het noorden m< lijk onweer. Middagtemp >n tuur van 28 graden in g noorden, tot 35 graden plaa ^-] lijk in het zuiden. Joegoslavië: in het noor toenemende onweersneig t Elders zonnig en droog. Tt' peratuur in de middag ron< graden. WEERRAPPORT antwoordnr. 201 3800 VB Amersfoort Tel.033-63 52 14 giro 625.000 Vraag inlichtingen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2