Franken niet langer
langharige stinkerds
Grote klopjacht
in Rio op
moordenaar van
Leidse chirurg
Vluchtelingen oorzaak
spanning Duitslanden
/uitdeweekbladei
ELSEVIER
deGEJflEN
SP wil kort geding
over CDA-reclame
GERMAANS DORP OPGEGRAVEN IN GENNEP:
Molukker bestrijdt
verdachtmakingen
in boek over kaping
De saaiheid van Zwedeiï
DE TIJD
IA
BINNENLAND/ BUITENLAND
CcidóeGoivui/nt
DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1989 PAGI BI
Beverratten
naar Uruguay
Opgesloten in kratten
zijn gisteren vanaf
Schiphol 850 bever-
ratten vertrokken
naar Uruguay. De
dieren zijn afkomstig
van een onlangs fail
liet verklaarde fokke
rij in het Friese
Wons. De ABN die de
beverratten na het
failissement in eigen
dom kreeg, betaalt
het transport. De rat
ten worden honderd
kilometer ten noor
den van Montevideo
vrijgelaten.
FOTO: ANP
ROTTERDAM De Socialistiese Partij (SP)
overweegt een kort geding aan te spannen tegen
de Vereniging van Streekvervoerondernemingen
ESO vanwege reclame die in bussen wordt ge
maakt voor het CDA. Enige tijd geleden verloor
de partij een kort geding omdat de ESO weigerde
PSP-reclame te aanvaarden. De ESO noemde vol
gens de SP destijds politieke reclame „controver
sieel".
De jongerenorganisatie van het CDA, de CD JA
ziet zich door het uitblijven van de O V-jaarkaart
in problemen gebracht. Op CDA-leden met een
iets ruimere beurs wordt een beroep gedaan jon
geren te „sponsoren", zodat zij kunnen deelnemen
aan een milieumanifestatie die in oktober is ge
pland.
„Pronk heeft recht op
reiskostenvergoeding"
VENLO De door het VVD-Twee-
de-Kamerlid Jos van Rey aangekon
digde stappen om de reiskostenver
goeding aan het PvdA-Tweede-Ka-
merlid Pronk stop te zetten of hem te
verplichten tot terugbetaling, zijn
nauwelijks realistisch, aldus Pronks
collega Rein Hummel op een partij
bijeenkomst in Venlo. „Pronk komt
voor in het persoonsregister van
Maastricht en dat feit is maatstaf voor
de op hem van toepassing zijnde reis
kostenvergoedingsregeling". Van Rey
vindt dat Pronk niet in aanmerking
komt voor de reiskostenvergoeding
gebaseerd op woonplaats Maastricht
omdat Pronk door de week in Den
Haag woont en alleen in het weekein
de in Maastricht vertoeft.
GENNEP Hectische da
gen zijn het voor het Lim
burgse dorpje Gennep.
Sinds een week geleden
bekend werd dat prof.dr.
H.A. Heidinga aan de
Maas een Germaanse ne
derzetting uit de tijd van
de volksverhuizingen
heeft opgegraven, stromen
de belangstellenden af en
Toch zal de leek op deze kale
zandvlakte niet veel meer dan
de graafmachines van het Zui
veringsschap Limburg aan
treffen. Want ook een Ger
maans dorp kan de komst van
een zuiveringsinstallatie niet
weerhouden. Slechts wat ge
nummerde stokjes in donkere
plekken aarde wijzen er op dat
op dit werkterrein een archeo
logische vondst is gedaan.
„Een vondst van betekenis",
benadrukt prof. dr. Heidinga.
„Voor het eerst hebben we een
Germaanse nederzetting in
Romeins grondgebied gevon
den". Het woord uniek wil hij
niet genoemd zien. „Een ar
cheoloog is nooit op zoek naar
iets unieks", zegt hij. „Alleen
het gewone, dat representatief
is voor het dagelijks leven uit
een bepaalde tijd, is interes
sant voor de archeoloog".
Gewoonten
De opgraving van het Ger
maanse dorp in Gennep is
vooral van wetenschappelijke
betekenis omdat er over het
roerige tijdperk tussen de Ro
meinse tijd eri de Middeleeu
wen nog zeer weinig bekend
is. De resten van dit dorp to
nen veel over de gewoonten
uit dat tijdvak.
Overlopers waren het., de
Franken die in Gennep tussen
360 en 500 na Christus hun ne
derzetting hadden. Volgens
Heidinga was de functie van
deze Germanen vooral het
verdedigen van het Romeinse
rijk tegen lastige noorderlin
gen van boven de Rijn. Vooral
in de eetgewoonten van deze
wel zeer vroegtijdige varian
ten van NSB'ers doet zich 'vol
gens Heidinga de invloed van
de Romeinen gelden. „De
Franken hebben alleen de aar
dige dingen van de Romeinen
overgenomen. Het gevonden
fraaie brons- en aardewerk is
zeer Romeins te noemen", zegt
Heidinga. Daarnaast wijzen
volgens de professor sporen
van berejacht op de welvaren
de Romeinse status die deze
Germanen genoten ten opzich
te van tijdgenoten. Immers, de
gewone boer jaagde op een
voudige konijnen of herten.
Heidinga vond ook oude zaden
van graan dat geïmporteerd
moet zijn uit zuidelijker regio
nen. De gevonden resten van
zo'n tachtig plaggehutten leer
den prof. Heidinga veel over
de ambachtelijke activiteiten
van de Germanen. „Ze blijken
zich voornamelijk te hebben
beziggehouden met smeden
van brons en lood, jagen en
weven". Geschiedkundig een
hele opheldering, want vol
gens Heidinga was er over de
Franken tot nog toe weinig
meer bekend dan hun reputa
tie bij de Romeinen als „slecht
gemanierde langharige stin
kerds die vergeleken met an
dere noorderlingen nog mee
vielen".
Families
Ongeveer een jaar geleden
nam een Gennepse amateur--
archeoloog een kijkje bij de
werkzaamheden van het Zui
veringsschap aan de Maas. Hij
vond interessant materiaal en
rapporteerde erover aan Hei-
dinga's vakgroep voor Prae-
en Protohistorie van de Uni
versiteit van Amsterdam. Hei
dinga zag het belang van de
vondst en begon, geholpen
door zo'n veertig studenten en
vrijwilligers, te graven in de
twee a drie hectaren zandrug.
Resten van graven, plaggehut
ten en tien huizen van onge
veer dertig vierkante meter
vond hij er. Zo'n vijf tot acht
families van ongeveer tien
personen elk moeten hier ge
durende honderdvijftig jaar
geleefd hebben, was de conclu
sie van Heidinga.
„Even dachten we te doen te
hebben met de overblijfselen
van een SS-kampement uit de
Tweede Wereldoorlog", zegt
Heidinga. Whiskyflessen en
blikjes uit de jaren veertig en
bronzen swastika's (haken
kruizen) waren aanleiding tot
die gedachte, die tijdens het
graven nog eens versterkt
werd door regelmatig gedon
der van onontplofte granaten.
De swastika's bleken na on
derzoek echter wel degelijk uit
het Germaanse tijdperk. Ook
de vondst van overblijfselen
van een 17-jarig meisje dat
blijkbaar door een misdrijf om
het leven moet zijn gekomen
heeft het onderzoek „wat
zwier gegeven", grapt Heidin
ga-
Nog een derde van het totale
Een medewerker van de Universiteit van Amsterdam toont enke
le scherven die bij de opgravingen in Gennep werden gevonden.
gebied in Gennep hoopt prof.
Heidinga af te kunnen graven.
Hij hoopt er vooral de resten
van een oud Romeins bouw
werk te vinden, want over het
gehele terrein zijn al puinres-
ten gevonden. Zijn hele opera
tie zal echter over een week
afgerond moeten zijn. „Deze
onschuldige zandberg zal daar
na plaats moeten maken voor
een zuiveringsinstallatie", ver
telt Heidinga met enige verbit
tering in zijn stem. Maar „ar
cheologie is altijd het lezen
van een oud document om het
vervolgens te vernietigen".
zegt de professor. Zijn taak is
grotendeels volbracht. De
vondsten zijn in kaart ge
bracht, veel opgravingen wor
den bewaard, al is nog niet
duidelijk waar. Dat bepaalt de
minister van WVC, zo staat in
de nieuwe Monumentenwet.
Heidinga zal over vijf a tien
jaar zijn wetenschappelijke
verhandelingen over de
vondst hebben afgerond. Min
der geschoolden kunnen bin
nen niet al te lange tijd echter
al een populairder boekwerkje
tegemoet zien.
JEAN-PIERRE GEELEN
UTRECHT In een kort ge
ding voor de president van de
rechtbank in Utrecht, mr. C.
van Harninxma thoe Slooten,
heeft de Zuidmolukker Sam
Pormes gisteren rectificatie
geëist van twee passages uit-
het boek dat de journalist Ger
Vaders schreeft over de gijze
ling van schoolkinderen en de
treinkaping in '77.
Pormes voelt zich beledigd,
omdat Vaders in zijn in mei
van dit jaar uitgegeven boek
„Ijsbloemen en witte velden"
schrijft dat hij in het jaar voor
de treinkaping een militaire
training heeft gevolgd in een
•Palestijns kamp in Zuidjemen.
Bovendien suggereert Vaders
lingsactie is geweest. Pormes
ontkent die aantijgingen ten
stelligste. Zijn advocate, mr. A.
Willenborg, betoogde in het
geding dat Vaders de „grie
vende passages" bovendien
nergens waarmaakt.
Volgens Vaders' advocate mr.
E. Polak beschikte de auteur,
die in 1975 zelf de treinkaping
bij Wijster meemaakte, even
wel over voldoende bronnen
om aan te mogen nemen dat
wat hij heeft opgeschreven
ook juist is. De eisen van Por
mes, rectificatie in alle nog
niet verkochte exemplaren en
vergoeding van materiële en
immateriële schade, wees zij
van de hand. De uitspraak is
op 29 augustus.
Zinkafval deze maand terug naar producenten
ROTTERDAM De Amsterdamse metaalhandel Magnus Inter
national moet binnen twee weken zorgen voor de legale verwij
dering uit Nederland van twee ladingen zinkafval die in het
Rotterdamse havengebied zijn opgeslagen. Als het bedrijf in ge
breke blijft, staat hierop een dwangsom van 50.000 gulden per
dag. Dit heeft de vice-president van de rechtbank in Rotterdam,
mr. L. de Bruin, gisteren bepaald in het kort geding dat drie
weken geleden door de staat is aangespannen tegen Magnus. Mr.
de Bruin vindt onder meer dat Magnus als eigenaar van de la
ding geen vergunning heeft voor de opslag van het zinkresidu.
„Rudolf Hess vermoord?"
Wolf Rüdiger Hess, zakenman en zoon van Hitiers plaatsvervan
ger Rudolf Hess, laat op een persconferentie in München het
boek zien dat hij over de dood van zijn vader heeft geschreven.
In het boek „Rudolf Hess vermoord?" uit hij zijn twijfels over de
manier waarop zijn vader twee jaar geleden in de Spandau ge
vangenis in Berlijn is gestorven.
FOTO: AP
Schrijver Montoya vermoord in Colombia
BOGOTA De Colombiaanse schrijver Gabriel Caro Montoya
is door onbekenden in Colombia vermoord. De schrijver/journa
list, die al bijna 20 jaar in Rome woonde, werd vermoord in het
dorp Bello. Zijn jeugdherinneringen die spelen in de geweldda
dige jaren '50, werden in vele talen vertaald. In een stijl die hem
tot zijn politieke ongenoegen de bijnaam „kopie van Marquèz"
bezorgde, schreef Montoya verscheidene korte verhalen. In
Rome voltooide hij na een verblijf in Turkije de roman „De wol
ven in het Vaticaan" over de achtergronden van de moordaan
slag door de Turk Ali Agca op paus Wojtyla.
SUSKE EN WISKE SAGARMATHA
(c) Standaard UltgeveriJ/Wavery Productions
RIO DE JANEIRO De
politie van Rio de Janeiro
zegt met een grote klop
jacht bezig te zijn naar de
moordenaar van de Leidse
chirurg Jan Kenter.
Intussen heeft het Neder
landse consulaat-generaal in
Rio bevestigd dat het stoffe
lijk overschot van Kenter
maandag al in Nederland is
aangekomen. Zijn vrouw en
de 13-jarige dochter Elke, die
getuige waren van de moord,
waren zaterdag al naar Ne
derland teruggegaan. Vol
gens consul P.F. van Doorn,
konden zij niet langer in Rio
verblijven als gevolg van ge
weldige stress. Jan Kenter
wordt zaterdag om half elf
's morgens begraven op de
algemene begraafpaats
Rhijnhof in Leiden.
De Leidse chirurg werd vrij
dag op klaarlichte dag in een
stille wijk door een straatjon
gen tweemaal in het hart ge
schoten toen hij weigerde
zijn fototoestel af te staan.
Volgens de politie is de
hoofdverdachte hoogstwaar
schijnlijk een 2I-jarige man
die alleen bekend staat als
Marcello, in de sloppenwijk
Cogonha woont en zonder
werk is. Volgens buren zijn
de man en zijn 23-jarige
vriendin Anna Lucia Mendes
kort nadat de moord in de
pers werd gerapporteerd, op
de vlucht geslagen. Zij wer
den aangegeven door drie
vrienden die wegens tumult
in de tram van Rio op die
zelfde dag door de politie
waren opgepakt.
BONN De verhouding tus
sen de DDR en de Bondsrepu
bliek wordt er niet beter op nu
de Westduitsers hulp bieden
aan de honderden Oostduitsers
die asiel zoeken in het westen.
Gisteren protesteerde het
Oostduitse ministerie van bui
tenlandse zaken tegen wat het
noemde „met het volkenrecht
strijdige activiteiten" van de
Westduitse ambassade in de
Hongaarse hoofdstad Buda
pest. Ook maakte de Oostduit
se regering duidelijk, dat par
tijleider Erich Honecker niet
van plan is gehoor te geven
aan de uitnodiging van bonds
kanselier Helmut Kohl voor
een gesprek, om te proberen
het vluchtelingenprobleem tot
een oplossing te brengen.
De' Hongaarse autoriteiten
hebben gisteren ingestemd
met de bouw van een tenten
kamp in Budapest voor Oost
duitsers, die naar het westen
willen emigreren. In het kamp
komt plaats voor 350 persoïien.
De tenten zijn beschikbaar ge
steld door het Westduitse Rode
Kruis. Honderden Oostduitsers
werden eerder overgeplaatst
van hun geïmproviseerde
kampeerplaats bij de West
duitse ambassade naar het erf
van een kerk. In de ambassade
verblijven nog 181 Oostduit
sers. De ambassade werd
maandag gesloten omdat het
personeel de stroom Oostduit
sers die er zijn toevlucht
kwam zoeken niet meer aan
kon.
Ook in de Westduitse ambas
sades van Praag, Warschau en
Oost-Berlijn bevinden zich
Oostduitse asielzoekers. De
Bondsrepubliek sloot haar
Oostduitse ambassade al op 8
augustus. De Westduitse wet
geeft Oostduitse burgers recht
op een Westduits paspoort.
Hongaarse autoriteiten hebben
toegegeven dat ook tussen de
DDR en Hongarije de span
ning toeneemt. Hoewel Honga
rije officieel het standpunt in
neemt dat het vluchtelingen
probleem alleen de twee
Duitslanden aangaat, is wel
duidelijk dat de Hongaren
doen wat ze kunnen om de
asielzoekers te helpen. Sinds
Hongarije in mei begon de
prikkeldraadversperringen
langs de Oostenrijkse grens te
verwijderen proberen steeds
meer Oostduitsers via Honga
rije naar het westen te komen.
Met jaloerse blikken wordt
gekeken naar wat er in
Zweden allemaal gebeurt.
Werkloosheid bestaat er
nauwelijks. Invloedrijke Ne
derlanders, ze zijn er alle
maal geweest, aldus De
Tijd. Volgens VNO-voorzit-
ter Van Lede wordt het ver
schil veroorzaakt door het
arbeidsethos. „In Zweden
word je er door de buren op
aan gekeken als je werkloos
bent, en al helemaal als je
niet wilt werken. In Neder
land ligt dat wezenlijk an
ders". Een Zweedse socio
loog betreurt de volmaakt
heid van zijn land. „Als ik
jullie zo hoor over de Neder
landse werkloosheid, dan
denk ik: het zou toch aardig
zijn als wij ook weer eens
een probleem kregen. Dat is
spannend, dat houdt de sa
menleving alert, dat geeft
een doel aan het leven. Het
is hier zo saai, hè".
De Vlaamse actrice Els Dot
termans zit voorlopig niet
zonder werk en saai is ze
ook niet. De Tijd noemt haar
de beste kandidate voor de
Colombina, de prijs voor de
beste bijrol. „Ik ben als een
kip zonder kop naar de to
neelschool gegaan, ik wist
van toeten noch blazen. Pas
in het tweede jaar begon ik
het een beetje te ervaren als
een roeping of hoe je dat ook
noemt. Ik kom niet uit een
toneelfamilie; mijn vader is
beeldhouwer".
Sinds Martin Gaus met het
programma „Dierenmanie
ren" op de tv verschijnt be-
vier laat hem aan het
woord. „Een recent onder
zoek heeft uitgewezen dat 73
procent van de Nederlan
ders mij kent, daarmee scoor
ik hoger dan Lubbers".
Naast zijn tv-activiteiten
leidt hij onder meer een ge
dragstherapeutisch instituut
voor honden. „Iedereen mag
kinderen nemen zonder
over enige opvoedkundige
kennis te beschikken en la
ter verdienen daar tal van
mensen hun brood mee: psy
chiaters, sociaal werkers en
therapeuten. Ik doe hetzelf
de met dieren".
Het Nijmeegse Radboudzie-
kenhuis werkt ook met die
ren. Bij plastische chirurgie
worden soms, wanneer ope
raties falen, bloedzuigers ge
bruikt om ledematen te red
den. „Als je zo'n gestuwde
vinger hebt die gedoemd is
af te sterven en je zet er een
bloedzuiger op, dan bijt hij
een gaatje in die vinger
waardoor het bloed kan
gaan stromen. Hij scheidt
daarbij niet alleen een ver
dovend middel af waardoor
je niets voelt, maar ook nog
een stof die anti-stollend
werkt, want normaal stolt
het bloed onmiddellijk in
zo'n situatie".
Verder in Elsevier een in
terview met Isabelle Adjani.
„De grootste filmster van
Frankrijk" was drie jaar niet
in de bioscoop te zien. Ze
speelt nu de hoofdrol in de
verfilming van het levens
verhaal van beeldhouwster
Camille Claudel. „Volgens
mij heb je alle leeftijden bin
nen je bereik. Als ik wil ver
ander ik. Als ik niet wil,
verander ik niet". De film
gaat eind deze maand in Ne
derland in première.
Het HN-magazine vroeg
tien godgeleerden naar het
waarheidsgehalte van de op
standing van Jezus. Aanlei
ding is de uitspraak van de
Anglicaanse bisschop Jen
kins in zijn paaspreek van
dit jaar dat hij niet gelooft in
een lichamelijke opstanding
van Jezus. Moeilijke materie
die door ieder van de godge
leerden op eigen wijze uit de
doeken wordt gedaan. Ra
diopastor H. Stolp van de
IKON: „Ikzelf leef met een
beeld, het beeld van de rups
die verpopt. Die op een goe
de dag openbreekt en waar
uit een vlinder komt. Die
vlinder is geest en lichaam
beide, een getransformeerde
rups. Zo stel ik mij de op
standing van Christus en
in zijn spoor van ieder mens
voor. In de dood, die
overgang is naar een andere
vorm van leven, zijn wij
vlinder, getransformeerde
en hogere vorm van leven,
die lichaam en^geest beide is.
En wat achterblijft is de lege
cocon".
De opstanding van Polen
kan elke dag op tv gevolgd
worden. Antropoloog en pu
blicist Sasza Malko: „Er
heerst op het ogenblik een
ongelooflijke bedrijvigheid
in Polen. Dat is een ken
merk van elke crisis: men
sen ontwikkelen de meest
dik;
ben'
fantastische activiteiten
geld te verdienen. De wet de
particulier ondernemerscl niat
verruimd. Duizend Wes
tienduizenden privé-bedr
jes schieten uit de grond,
zijn nu politieke opening van
En als er genoeg geld
komt en het loopt niet vohet
tijdig fout, dan komt het
lemaal wel weer op gang'
Nog niet zo heel lang gelah
den was het Interkerkel
Vredesberaad (IKV)
dagelijks in het nieuws,
tijdperk-Gorbatsjov maa
daar een einde aan. Mie
Jan Faber: „Als het
spannend is, dan is
problematiek kennelijk
voorbij"
ii
Oud-premier Van Agt ho "1
nooit veel moeite te doen
in het nieuws te blijvi
Vrij Nederland ontlokt
nieuwe vertegenwoordig
van de EG in Washingt
enkele opmerkelijke uitspit'
ken. Bij voorbeeld over n
trage besluitvorming in Br die
bant: „Ik heb altijd gemee mj
en ik meen nu nog, dat 1r.
Brabant veel goed zou hes
ben gedaan als ik het e =a'
aantal jaren alleen had kular
nen besturen". mi
Volgens VN lijkt het soipg:
alsof mr. M. R. Wijnholt,
president van de HaagfiT
rechtbank, de machtigsn<
man van Nederland is. I
zette onder meer ministj^,
Deetman en staatssecreta ar|
Ginjaar-Maas van onderw
de voet dwars. Soms laat
zich helpen door zijn echtg
note. „Ik laat mijn vrou
veel van mijn stukken lezi
Zij weerhoudt mij nogal ee
van dommigheden. Zij den
niet technisch juridisi'^
maar gewoon, met haar g
iond verstand".
Van Mierlo bepaalt in zi Li
eentje het beeld van Df be
Kamerlid Gerrit Jan Wolte
fensperger is daarover ni
verbaasd. „Hoeveel mensi
kent het publiek uit de W
tellende leden CDA-fra he
tie?". „De conclusie kan ga
leen maar zijn dat de gemi or
delde Nederlander geen 1
den van de Tweede Kame
hooguit ministers kent". ri^
mt
:e
De hoogleraar politieke thi
orie aan de universiteit va mi
Huil, mr. Parekh, verte ha
een deel van zijn levensveiru
haal aan de Groene. Een g( ve
nuanceerd dëhker over etn
sche relaties. „Een India: „t
schrijver is voor het Engels sc
literaire establishment o hi
zijn best een hofnar, die a<oi
ceptabel is zolang hij ma; re
de achterlijkheid van zij w
geboorteland laat zien, z( m
lang hij de bijgelovighei bc
van de hindoes ridiculisee ac
en de bekrompenheid va er
de moslims hekelt". A v;
voorbeelden noemt hij c Ir
schrijvers Naipaul, Han L,
Kureishi en Rushdie. b;
Om geaccepteerd te worde ri:
als lid van het Amsterdan h;
Studenten Corps moest eelo
student 25 jaar geleden he<dc
wat vernederingen ondein;
gaan. „Het waren eindelozjre
treitersessies. Na drie dagew
en nachten stond ik op d
stoep en dacht ik: „Wat ee
onzin, ik stap eruit, ik w
helemaal geen lid worde
van deze vereniging". Maa
toen ik thuis kwam kreeg i
de wind van voren".
Batman zou er wel iets o
geweten hebben. Vijftig jaa
geleden creëerde de Amer
kaanse tekenaar Bob Kan
de eerste strip. Anno '8
breekt een film over dez
held alle kassarecords in d
Verenigde Staten en Cana£,
da. „Blijkbaar was de werel S(
toe aan een ongebreideld deV(
pressieve vleermuisman". <j<
eil
In HP aandacht voor de bi
kendste schaakster van d-
moment, de 13-jarige Jud
Polgar. Hans Ree is niet ve 1
baasd over de massale b^
langstelling. „Ze is nog
jong, ze ziet er leuk uit,
speelt spectaculaire partij»
en ze is ook nog zo aard:
vrolijk als ze wint, ma
even vriendelijk als ze ve
liest. Ree stelt zich de vraa
of ze wereldkampioen schi
ken kan worden. „De vergs
lijking met Fischer en Kai
parov is misschien een beet
oneerlijk, maar het feit da
de vergelijking gemaakt ka
worden geeft wel aan
welk niveau het hier ga
Niemand kan zeggen h
sterk Judit Polgar wordt,
kan alleen gezegd worde
dat er nog geen grens aa Q
haar mogelijkheden gestel o
kan worden en dat dus oo st
het allerhoogste, het wereld d
kampioenschap, denkbaa
FONS VAN RIJ!
(/y 'n kleerkast is wef
f\Ook alIn bySuske
