Woonplaats: Brabant. Kleur ogen: broen
schadeclaims SLM-ramp
in VS af te handelen
Advocaten adviseren
Beveiligingssysteem
NS signaleert treineiL
die er niet zijn
Laatste reddingspoging
satelliet Hipparcos
WNF beschermt olifanten
in Zambia door schuldenruil
Veel rookoverlast bij
brand in sloopauto's
BINNENLAND/BUITENLAND
CcidóöSoiramt
WOENSDAG 16 AUGUSTUS 1989 PAGINi
Qjr miertoe nomen
WOEAflW i 'k Heb slecht
óeslapen jedrecmd van
die rommelende vracht
wagen en met 2'n veer-
tien ui/elrn
]k zal hel ontbijt maar
al klaarmahen en de
late! dekken Jam
mer dal ih mun
noj niet open
UTRECHT Het nieuwe
beveiligingssysteem op de
spoorlijn tussen Gronin
gen en Nieuwerschans
functioneert te goed. „Het
signaleert treinen zelfs als
ze er niet zijn", aldus een
woordvoerder van de Ne
derlandse Spoorwegen.
Een van de grootste pro
blemen is dat de appara
tuur zeer gevoelig is voor
onweer.
NS heeft enige tijd geleden
een gloednieuw en uiterst mo
dern Westduits beveiligings
systeem op de lijn geïnstal
leerd. Dat signaleert treinen
op bepaalde baanvakken, geeft
dat door aan een computer, die
vervolgens besluit welke sei
nen op rood moeten en welke
spoorbomen gesloten moeten
worden.
Eind vorige maand klaagde de
KI
1 be
de:
spoorwegvakbond FSV i de
nood over de werking van de
nieuwe systeem. Volgens i da.
chinisten veroorzaakte de
wonderlijke manier van Tu
ken ervan levensgevaarl
situaties, onder meer on
spoorbomen dicht gingen
er geen trein aankwam. D< iru
loos wachtende weggebruik
ergerden zich daar groen
geel aan en zigzagden s<
zelfs langs gesloten bomen
ongelukken heeft dat o^
gens niet geleid. tig
Onderzoek heeft tot nu l„B
aangetoond dat de oorza Zu
moet worden gezocht in lop
gebrekkige functioneren he
het nieuwe systeem. Als hij
onweert raakt de apparatiiZu
ontregeld. Daarbij wordt Iziji
onzekerheid altijd automatildu
de „veilige kant" gekozen, op
NS heeft gisteren meegedegr;
dat er alles aan wordt gediler
de storingen zo snel mogelov
op te lossen. izoj
NOORDWIJK/DARMSTADT
Medewerkers van het Euro
pese Ruimtevaartcentrum in
het Westduitse Darmstadt zul
len morgen een laatste poging
ondernemen om de satelliet
Hipparcos in een juiste baan
om de aarde te brengen. Dit is
tot nu toe niet gelukt wegens
kortsluiting in de startmotor.
Als ook deze poging mislukt
zal de satelliet in een veel la
gere baan rond de aarde wor
den gebracht. Dit zou wel be
tekenen dat de levensduur van
de satelliet en de nauwkeurig
heid van de metingen met de
helft worden verminderd.
De Hipparcos werd vot ,t
week, samen met een telé
centrum in Frans-Guyana de
de ruimte gebracht. De l)va
parcos moet nog niet eer1vo
gedane metingen in de ruiigQ
verrichten om de posities \.-
100.000 geselecteerde sterjtie
te bepalen zonder invloeit^1
van temperatuurverandeiPc
gen en zwaartekracht. Aanipa
project doen alle lidstaten i
de Europese Ruimtevaartoiji)e
nisatie ESA, behalve Canabai
mee. De kosten bedragen ide
geveer 835 miljoen gulden. ;me
Moeder wil verblijfplaats ba-
dochter achterhalen via gedinj—
AMSTERDAM De ouders
van een 16-jarige Amsterdam
se scholiere hebben gisteren
via een kort geding getracht
de verblijfplaats te achterha
len van hun weggelopen doch
ter. Het meisje keerde vijf
maanden geleden het ouderlijk
huis de rug toe.
Het geding, dat diende voor
rechtbankpresident mr. H. van
Breda in Amsterdam, was aan
gespannen tegen enkele do
centen van het openbare Mon-
driaanlyceum en tegen de ge
meente Amsterdam als be
voegd gezag.
De 16-jarige S. meldde zich op
23 februari van dit jaar bij een
docente die tevens de functie
bekleedt van vertrouwensper
soon. Wat er tijdens dat ge
sprek voor informatie over ta
fel is gegaan fè onbekend, om
dat de docente zich beroept op
haar belofte aan S. om met
niemand over de zaak te pra
ten. Deed de leerkracht dat
wel dan zou S. zelfmoord ple
gen, zo had het meisje ge-
dreigjl.
0 niet meer thuis kwam.l
advies van de docente had
zich gemeld bij het Jongej
Advies Centrum (JAC)
sindsdien is ze - althans
haar ouders - onvindbaar.
Volgens advocaat mr. P. P
sen van moeder J.K. - de
ders zijn gescheiden - 1
zijn cliënte tot op de dag
vandaag niet waarom
meisje is weggelopen.
Prinsen is van oordeel dat
school wanprestatie heeft g
verd door niet te onderzoe
wat er waar was van de 1
blemen die S. heeft gesche
Volgens de advocaat van
gemeente en de docenten,
P. ter Haar, heeft de mot
de verkeerde personen
daagd. Inmiddels zouden
veel instanties van de pro L
men op de hoogte zijn dal 2
moeder daar alle inform E
kan krijgen. Mr. Van Br een
doet op donderdag 24 augu ach
uitspraak.
link
OLDENZAAL - Met de
blik van een kenner zoe
men de ogen van de ma
rechaussee over het pas
poort. Visum, naam, leef
tijd, kleur ogen. Even
kijkt hij de treinreiziger
aan. „Where do you come
from?" „Sweden". „Where
do you go to?" „England".
Het paspoort wordt tegen
het licht gehouden. „It's
okay".
Maar de laatste tijd is het niet
altijd meer okay. Het aantal
valse papoorten dat de mare
chaussee aantreft, wordt steeds
groter. De Koninklijke Mare
chaussee in Oldenzaal greep in
de eerste 7 maanden van dit
jaar al 31 mensen in de kraag
die met vervalste documenten
de grens over wilden. De tota
le buit van 1988 bedroeg veer
tig stuks maar de verwachting
is dat dat getal in 1989 ruim
overtroffen zal worden. Op
stap met de marechaussee in
de trein van Oldenzaal naar
Bentheim.
De D-trein van Oldenzaal
naar het Duitse plaatsje Ben
theim zet zich in beweging. De
coupés zitten vol mensen van
uiteenlopende nationaliteiten;
Nigerianen, Britten, Zweden,
Denen, Oostduitsers en Tsje-
Opperwachtmeester B. Pool
bekijkt aandachtig de veel
kleurige en sterk van elkaar
verschillende paspoorten. Het
werk vraagt om goed maar
snel handelen. Voor een volle
trein heeft de marechaussee
een kleine 20 minuten waarin
alle coupé's afgehandeld
moeten worden.
Dat er meer valse paspoorten
worden onderschept, heeft
volgens marechausseeluitenant
W. Valkema, te maken met de
verbeterde kennis over ver
valste documenten „Na een
pittige cursus bij onze collega's
van Schiphol kunnen wij nu
sneller zien wanneer we te
maken hebben met verkeerde
foto's, afgewassen papier of
nagetekende stempels. Ook is
er sinds enige tijd per land in
formatie over hoe het paspoort
er uit ziet".
Maar ook de invloeden van
Europa 1992 laten zich gelden.
„Mensen denken dat er nu al
minder streng gecontroleerd
wordt en nemen meer risico's
met vervalste documenten".
Vergrootglas
In Bentheim stapt de ploeg
over op een trein, afkomstig
uit Scandinavië, naar Amster
dam. Even lijken er proble
men te zijn met de papieren
van twee Mexicanen. Het ver
grootglas wordt er bij gehaald.
„Kijk", vertelt Pool met een
van de passen in zijn hand, „Je
kunt dankzij dat vergrootglas
duidelijk zien dat er aan het
jaartal van de geldigheidsda
tum is gesleuteld. Er stond
eerst iets van 1988. De twee
achten zijn .weggehaald' en er
is een negen en een nul voor
in de plaats gekomen. Zelfs
een leek kan zien dat er iets
niet klopt".
De Mexicaanse reizigers kij
ken benauwd. „Maar", ver
volgt Pool, „Je moet wel reke
ning houden met de instanties
in Mexico die zoiets afgeven.
Zij nemen het niet zo nauw
met het veranderen van oude
in nieuwe jaartallen. Een offi
cieel stempel ontbreekt zelfs".
„Er wordt vaker met jaartal
len gesjoemeld. Bijvoorbeeld,
en dan met name in deze zo
mertijd, zie je toeristen die
volgens gegevens in de pas 25
zijn maar in werkelijkheid de
30 al lang gepasseerd zijn. Ze
doen dat om aan een Interrail-
kaart te komen (gereduceerde
treinkaart om door heel Euro
pa te reizen) waarvoor je toch
echt 25 moet zijn". De Mexica
nen kijken heel wat geruster
wanneer de paspoorten wor
den teruggeven.
Identiek
De paspoortvervalsers worden
intussen steeds inventiever.
Met uiterste precisie worden
de reisdocumenten nagemaakt.
„Die ontwikkeling moeten we
op de voet volgen", vertelt
marechaussee L. Kivits in Ol
denzaal. Om wat voorbeelden
te laten zien, opent hij een
enorme kast met valse passen.
Twee Nigeriaanse paspoorten
legt hij op tafel. Identiek, al
thans voor de leek. Niet met
het blote oog maar met een ul
tra-violette lamp, die de mare
chaussee ook in de trein op
zak heeft, is duidelijk te zien
dat met het watermerk is ge
knoeid.
Om uit te vinden om iemands
paspoort echt nep is, kan een
gesprek al verhelderend wer
ken is Kivits' ervaring. Een
aantal jaren geleden bleek een
treinreiziger, volgens de pas
geboren in Rotterdam en
woonachtig in Den Haag, geen
woord Nederlands over de lip
pen te krijgen. „Dan gaat er
een lichtje branden. En soms is
het verlangen om over de
grens te komen zelfs zo groot
dat vergeten wordt om de per
soonsgegevens correct in te
vullen". Hij grijpt uit de enor
me hoop een paspoort en wijst
op de omschrijving bij woon
plaats. Brabant staat er. Of er
wordt bij lengte 1.65 m ver
meld en de .eigenaar' komt
qua lengte ongeveer overeen
met een professionele basket
baller. Kivits: „Bij een van de
vervalste passen was de eige
naar de Nederlandse taal blijk
baar nog niet helemaal mach
tig. In de pas stond kleur ogen:
groen. De man had bruine
ogen en wilde dat veranderen.
Hij streepte daarvoor alleen de
'G' weg en tekende er een 'B'
voor in de plaats. Dat hadden
we ook snel door".
SASKIA- MINKMAN
MARECHAUSSEE ONTDEKT STEEDS MEER VALSE PASPOORTEN
Taxichauffeurs
mijden buurten
wegens overvallej
SCHIPHOL De Neder
landse advocaten die teza
men ruim zestig schade
claims voor nabestaanden
van de vliegramp met de
SLM DC-8 behandelen,
hebben hun cliënten ge
adviseerd hun zaken in
Florida in de Verenigde
Staten te laten afhande
len.
Zij hebben hun cliënten tevens
aangeraden hun zaken te laten
vertegenwoordigen door het in
Miami gevestigde advcocaten-
kantoor Aöron Podhurst. Met
dit advocatenkantoor zijn af
spraken over de contracten ge
maakt, aldus de Amsterdamse
advocaten Bakker Schut en
Hamer.
Zij zijn begin deze maand naar
Florida gereisd om na te gaan
of de schadeclaims het beste
ingediend konden worden in
de Verenigde Staten en om
een geschikt advocatenkantoor
te vinden. De kantoren van
deze advocaten behandelen sa
men ongeveer 45 schade
claims. Enkele advocatenkan
toren hebben hun cliënten in
middels geadviseerd eveneens
met Podhurst in zee te gaan
tegen de voorwaarden die Ha
mer en Bakker Schut hebben
bereikt.
Volgens Bakker Schut en Ha
mer, die hun cliënten deze
week in een uitvoerige infor
matiebrief van hun bevindin
gen op de hoogte hebben ge
steld, is er een goede kans dat
de Amerikaanse rechter zich
in deze zaak bevoegd zal ver
klaren. De Nederlandse advo
caten achten het mogelijk dat
bij een procedure in de Vere
nigde Staten een hogere scha
devergoeding zal kunnen wor
den verkregen dan op grond
van het Verdrag van War
schau door de SLM moet wor
den betaald. Op grond van dat
verdrag heeft de SLM al te
kennen gegeven maximaal
58.000 dollar per slachtoffer te
zullen uitkeren. Volgens Bak
ker Schut en Hamer gelden de
beperkingen aan de hoogte
volgens het verdrag niet wan
neer sprake zou zijn van een
„zodanige onvoorzichtigheid
en /of nalatig optreden van de
betrokkene, dat deze had
moeten weten dat daaruit
hoogst waarschijnlijk schade
zou kunnen ontstaan". De bei
de advocaten verwachten dat
„gezien de informatie over de
toedracht van de ramp het
zeer waarschijnlijk dat is in
deze zaak aan dit criterium is
voldaan".
SLM HERVAT VLUCHTEN
PARAMARIBO Het vervoersprobleem van passagiers van
Paramaribo naar Amsterdam zal binnen enkele weken opgelost
zijn. Het toestel van de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij dat
voor een onderhoudsbeurt in Luxemburg was kan weer worden
ingezet. Het vliegtuig, de Stanvaste genoemd, zal vier keer per
week naar en van Amsterdam vliegen. De Nederlandse maat
schappij Martinair onderhoudt de route sinds de vliegramp met
het SLM-toestel Anthony Nesty in juni één keer per week. De
afspraken met Martinair lopen tot eind oktober. De SLM is ver
der met de KLM in onderhandeling over gezamenlijke vluchten
op de route naar Amsterdam.
Brazilië weert
wetenschappers
BRASILIA De internationale expe
ditie die met een op boomkruinen lig
gend textiel vlot in Brazilië onderzoek
zou doen naar het tropisch regenwoud
is op weerstand gestuit van de autori
teiten. Volgens een woordvoerder van
het ministerie van buitenlandse zaken
in de hoofdstad Brasilia is de groep
wetenschappers, onder wie enkele
Nederlanders, „verzocht het land te
verlaten", hetgeen zou neerkomen op
ifitwijzing. Aanleiding voor de uitwij
zing zou zijn dat enkele expeditiele
den op een toeristenvisum het land
zijn binnengekomen. Ook zou de
luchtballon, waarmee het vlot wordt
verplaatst, zonder toestemming van
de autoriteiten worden gebruikt.
Noodhulp voor
Oostduitsers
in Budapest
BUDAPEST In de Hongaarse hoofdstad
Budapest hebben in de nacht van maandag
op dinsdag meer dan 200 gevluchte DDR-bur-
gers die naar het westen willen op het terrein
van de Westduitse ambassade en bij een kerk
in de buurt gekampeerd. De ambassade werd
maandag gesloten, omdat het personeel de
stroom vluchtelingen niet meer aan kan.
Hulporganisaties brachten levensmiddelen en
zetten een noodaccomodatie neer. Een mede
werker van het Hongaarse Rode Kruis zei
niet uit te sluiten dat men zich binnenkort tot
het Internationale Rode Kruis zal moeten
wenden voor financiële hulp. Volgens hem
zou er vandaag in de buurt van de kerk een
tentenkamp worden ingericht.
VVD: geen
paniek over
vertrekkende boeren
DEN HAAG De VVD is niet erg
geschrokken van de uitkomst van
een enquête van het blad „De
Boerderij" waaruit blijkt 25 procent
van de boeren de partij hun rug
toekeren. „Deze enquête is niet
meer dan een indicatie van het
stemgedrag van onze boeren. Ik
verwacht dat de Nederlandse boe
ren uiteindelijk gewoon gaan stem
men en ook verstandig zullen stem
men", aldus VVD-landbouwspecia-
list Piet Blauw. Hij verklaart het
verlies van stemmen onder boeren
uit het strenge milieubeleid dat mi
nister Nijpels van milieubeheer in
de landbouwsector voorstaat.
AMSTERDAM Taxi-passagiers
bestemming Flierbosdreef en v
Kraaiennest in de Bijlmer in Ams P
dam worden niet meer vlak vooi
deur afgezet. Zij moeten er op re) v
nen dat de chauffeurs op de open! z<
weg zullen blijven. Oorzaak is
grote aantal overvallen op taxi's in e'
buurt. Vertegenwoordigers van Z(
Amsterdamse taxi-wereld hebben I
teren een gesprek gehad met de p|
tie in dit stadsdeel waarin een aai
maatregelen zijn besproken die] S£
veiligheid van de chauffeurs nl n
verhogen. Overwogen wordt t',
taxistandplaatsen te verplaatsen. 1
AMSTERDAM „Het
bedrag is gering maar de
betekenis is zoveel gro
ter", zei gisteren mr. J.
Kool van de NMB over de
transactie tussen het We-
reldnatuurfonds (WNF)
en de regering van Zam
bia.
Onder begeleiding van de
bank heeft het internationale
natuurfonds met Zambia de
eerste „schulden-voor-natuur-
ruil" tot stand gebracht op het
Afrikaanse vasteland. Gisteren
werd de overeenkomst we
reldkundig gemaakt. Het geld,
vijf miljoen gulden, zal, aldus
directeur N. Halbertsma van
het WNF in Nederland, ge
bruikt worden voor bescher
ming van de resterende neus
hoorns en olifanten in Zambia,
de bestrijding van de stroperij
en een beter beheer over twee
waterrijke nationale parken.
De ambassadeur van Zambia
voor de Benelux, K. Nsingo, is
blij met de overeenkomst.
„Natuurbehoud is duur en ui
terst belangrijk. Mijn regering
heeft beperkte mogelijkheden.
Slechts vijf procent van de ze
ven miljoen Zambianen be
taalt belasting. De rest is daar
voor te arm. Mijn regering
kiest dan ook eerder voor
voedselvoorziening dan voor
natuurbehoud".
Met behulp van de NMB
„wij hebben aan deze
transactie niets verdiend"
heeft het WNF een stukje van
de Zambiaanse staatsschuld
gekocht met een korting van
maar liefst tachtig procent.
Het WNF neemt een schuld
van vijf miljoen gulden van
Zambia over. Maar betaalt een
luttel bedrag. De hele trans
actie kost het Natuurfonds
„slechts" één miljoen gulden.
Dit geld kreeg de natuurtlub
voor tweederde van een ano
nieme Zwitserse donateur.
De Zambiaanse Centrale Bank
stelt, in ruil voor de één mil
joen gulden, voor vijf miljoen
gulden, dus de volledige tegen
waarde van de schuld, aan het
WNF ter beschikking in zijn
lokale munt (kwacha). Deze
kwachas zullen vervolgens
door het WNF worden ge
bruikt voor natuurbescher-
mingsprojekten in het Afri
kaanse land.
Nu is vijf miljoen gulden op de
totale schuldenlast van Zambia
van vijftien miljard gulden
(per hoofd van de bevolking
de hoogste ter wereld) niet
veel. En in verhouding tot de
schuldenlast van alle Derde-
Wereldlanden tezamen, 2700
miljard gulden, nog minder
dan een druppel op een gloei
ende plaat.
„Voor het Wereldnatuurfonds
is vijf miljoen gulden echter
wel veel. Met dit geld zijn onze
activiteiten in Zambia in één
klap verdubbeld", zei Hal
bertsma.
De grootste schulden heeft de
Zambiaanse overheid bij inter
nationale financiers als IMF
en Wereldbank. Alleen het
deel dat aan commerciële ban
ken moet worden terugbetaald
kan via een tweedehands
schuldenmarkt in bezit komen
van het WNF of andere be
langstellenden (meestal bedrij
ven die in de betrokken lan
den willen investeren). Ban
ken, die afwillen van deze
toch oninbare vorderingen
VS en Iran naar Internationaal Hof
WASHINGTON De Vere
nigde Staten hebben erin toe
gestemd zich voor het Interna
tionale Hof van Justitie in Den
Haag te verdedigen inzake het
neerschieten van 'een Iraans
verkeersvliegtuig op 3 juli vo
rig jaar. Op die datum schoot
het Amerikaanse oorlogsschip
de Vincennes vanuit de Perzi
sche Golf een Iraans passa
giersvliegtuig neer waardoor
290 Iraniërs om het leven
kwamen. De VS hebben steeds
aangevoerd dat ze uit zelfver
dediging hebben gehandeld
omdat de Airbus was aange
zien voor een vijandelijk ge
vechtsvliegtuig uit Iran. In
mei al heeft Iran het Hof ge
vraagd de VS te veroordelen
wegens schending van de con
venties van Chicago en Mon
treal waarin de regels voor in
ternationaal luchtverkeer zijn
vastgelegd.
SUSKE EN WISKE SAGARMATHA
Opgelucht na
unieke reparatie
Opgelucht lachend staan de
Zweedse piloot Bertil Jans-
son (links) en zijn co-piloot
Evert Raadsen weer op
Zweedse bodem na ruim
twee uur met hun Cessna-
vliegtuig te zijn rondgecir
keld boven het vliegveld
Bromma bij Stockholm. Ter
wijl Raadsen het vliegtuig
bestuurde, voerde Jansson
in benarde omstandigheden
een reparatie uit aan het ge
blokkeerde landingsgestel.
De piloot moest zijn stoel
losschroeven en een bo
demplaat weghalen om met
de hand bij het landingsge
stel te komen.
FOTO: EPA
verdienen er ook nog iets aan.
De schuldenlanden betalen
meestal een kleine vergoeding.
Goedkoop
Zambia verkeert, als gevolg
van de enorme daling van de
koperprijs, in een zware eco
nomische crisis. Inflatie, prijs
stijgingen, voedselschaarste en
werkloosheid teisteren het
land. Hierdoor zijn de Zambi
aanse staatsschulden op de
tweedehands schuldenmark-
ten niet erg in trek. Daarom
was de transactie zo goedkoop.
Bij voorgaande schuldenruil,
ofwel „swaps", van het na
tuurfonds lagen de prijzen
aanzienlijk hoger. Zo heeft het
WNF eerder deze maand nog
met de regering van Madagas
car „geswapt". Hierbij ging het
om een schuld van ruim zes
miljoen gulden en bedroeg de
korting „slechts" 55 procent.
Sinds de eerste „swap", in de
cember 1987, heeft het WNF
op deze manier al voor zo'n
veertig miljoen gulden aan
projekten kunnen opzetten.
In Zambia wordt de natuur in
het bijzonder bedreigd door de
snelle bevolkingsgroei. Daar
naast zijn de stroperij van oli
fanten, neushoorns en ander
wild, ontbossing en bodemero
sie als gevolg van verkeerde
landbouwmethodes en water
vervuiling aanzienlijk. Het
meeste geld dat het WNF nu
ter beschikking heeft, gaat
naar projekten die de locale
boerenbevolking moeten leren
om beter met het milieu om te
gaan. „Het is natuurbehoud
voor en door de mensen", zei
de voorzitter van het Wereld
natuurfonds in Nederland,
Halbertsma.
(c) Standaard Ultgevèrl|/Wavery Productions
MAASTRICHT Een enor
me brand in ten minste hon
derd sloopauto's bij een woon
wagenkamp in Maastricht
heeft gisteren voor nogal wat
overlast gezorgd. Vanwege de
rookontwikkeling moest een
deel van de autoweg Maas
tricht-Luik tijdelijk worden
afgesloten. Inwoners van een
nabij gelegen woonwijk werd
aangeraden ramen en deuren
te sluiten in verband met de
eventuele vorming van giftige
gassen.
De brand werd met groot ma
terieel bestreden. Er deden
zich ook enkele explosies voor
als gevolg van de aanwezig
heid van lpg. Pas vele uren la
ter had de brandweer het vuur
onder controle.
Volgens de Maastrichtse wet
houder G. Peters is de brand
hoogstwaarschijnlijk ontstaan
bij het afbranden van kabels
door autoslopers. Dit ondanks
herhaalde waarschuwingen
van de gemeente deze werk
zaamheden niet uit te voeren
vanwege het gevaar dat dioxi
nes vrijkomen.
De brand veroor
zaakte een enor
me rookontwik
keling.
FOTO: ANP
