Het is nu of nooit
Nieuwe premier
van Japan is
overgangsfiguur
Obeid alleen vrij
bij gevangenenruil
Echtpaar strijdt voor rechter
over lot van diepvries-embryo's
fokbdSowumt
„Dode" vrouw
komt tot leven
OOSTDUITSERS PROBEREN MASSAAL TE VLUCHTEN
l9)
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
a BUITENLAND
WOENSDAG 9 AUGUSTUS 1989 PAGINA 5
SPRINGFIELD Een 87-jarige inwoonster
van een verpleegtehuis in Springfield, Ohio, is
onder de handen van degene die haar zou bal
semen voor haar uitvaart, tot leven gekomen.
Zij ligt thans in, naar omstandigheden redelij
ke staat, in een ziekenhuis. De vrouw, Carrie
Stringfellow, werd zaterdagavond na een tele
foontje door een begrafenisondernemer van
het verpleegtehuis opgehaald. Begrafenison
dernemer Dennis Porter zei dat hij de vrouw
op de balsemtafel had gelegd, toen „zij een ge
luid maakte, iets zei" en haar oogleden be
woog. Ook voelde hij een zwakke pols. Porter
belde onmiddellijk een ambulance die de
vrouw naar het ziekenhuis bracht. De directie
van het verpleegtehuis weigert commentaar
over deze zaak. Er wordt een onderzoek inge
steld.
Kanaalzwemmers
lopen gevaar
LONDEN De Britse kust
wacht heeft eenieder die het
Kanaal tussen Groot-Brittan-
nië en Frankrijk wil over
zwemmen opgeroepen zich
twee keer te bedenken, voor
dat hij of zij daadwerkelijk in
deze drukke waterweg duikt.
De Kanaalzwemmers lopen
grote risico's dat zij worden
overvaren door schepen, die
hen onmogelijk kunnen ont
wijken.
Elk jaar jaar proberen dertig a
veertig mensen de afstand tus
sen Groot-Brittannië en
Frankrijk zwemmend te over
bruggen
Meerderheid Slovenen
wil onafhankelijkheid
BELGRADO Een meerderheid
van de Sloveense bevolking vindt
dat ze beter af zou zijn als de deelre
publiek onafhankelijk van Joegosla
vië zou worden. Dat blijkt uit een
opiniepeiling. De Joegoslavische
deelrepubliek Slovenië heeft een in
woneraantal van ruim twee miljoen,
minder dan negen procent van de
totale Joegoslavische bevolking van
23 miljoen. Het is evenwel de meest
westers georiënteerde republiek van
Joegoslavië. Bovendien heeft Slove
nië de snelst groeiende economie
van alle deelrepublieken. Politici in
meer conservatieve republieken als
Servië willen echter niets van de
Sloveense verlangens weten.
Russisch protest tegen
nieuwe kieswet Estland
MOSKOU Nadat het parlement van Estland
gisteren na een verhit debat een nieuwe kieswet
had aangenomen, heeft een vertegenwoordiger
van de Russische bevolking van de Oostzeerepu-
bliek de Russen opgeroepen vandaag te gaan sta
ken uit protest tegen de wet. In de nieuwe wet
wordt bepaald dat kiezers ten minste twee jaar
in Estland moeten wonen. Voor kandidaten bij
verkiezingen geldt een minimumperiode van vijf
jaar. De wet is van toepassing op de verkiezingen
voor de Sovjets (raden) van steden en districten
later dit jaar, maar journalisten verwachten dat
de wet uiteindelijk uitgebreid zal worden tot de
Opperste Sovjet van de republiek. In 1979 vorm
den de etnische Esten 65 procent van de Estland-
se bevolking, maar door de voortdurende immi
gratie van Russen en andere niet-Esten zouden
de Esten nu zelfs in de minderheid kunnen zijn.
Staking in Abchazië
tegen pasjessysteem
MOSKOU In de Sovjetrepubliek
Abchazië hebben werknemers van
winkels en bedrijven gisteren het
werk neergelegd, nadat bekend werd
dat morgen een speciaal pasjessysteem
ingevoerd wordt. De Sovjetautoriteiten
hopen via de pasjes de noodtoestand in
de republiek, waar de afgelopen maan
den etnische onlusten uitbraken, beter
te kunnen handhaven. Inwoners mo
gen vanaf morgen hun woonplaats al
leen nog maar verlaten als zij een spe
ciale pas hebben. Er komt één pas die
binnen de stad geldt en een tweede pas
waarmee Abchazen zich binnen de
hele republiek Abchazië mogen ver
plaatsen. Het Sovjetpersbureau Tass
zei niet wie recht heeft op de uitge
breide pas.
Indiase soldaten
verlaten Sri Lanka
COLOMBO India heeft gisteren zeven
honderd militairen teruggetrokken uit Sri
Lanka. Sinds zondag hebben nu in totaal
1600 militairen van de 45.000 a 60.000 leden
tellende „Indiase vredesmacht" het land
verlaten. India is bereid al zijn troepen uit
Sri Lanka terug te trekken voor februari
volgend jaar, als in de door Tamils gedomi
neerde noordoostelijke provincies van Sri
Lanka een commissie wordt ingesteld, die
de controle overneemt als de Indiërs een
maal zijn vertrokken. De Indiase troepen
kwamen in 1987 naar Sri Lanka om de Sri-
lankaanse regering te helpen met het ont
wapenen van separatistische Tamils en om
de Tamilbevolking te beschermen tegen de
Singalezen. De Tamil Tijgers weigerden
echter de wapens neer te leggen.
Arbeiderspartij
blijft toch in
regering Israel
TEL AVIV/TUNIS De
Israëlische Arbeiderspartij
blijft deel uitmaken van
de regeringscoalitie met
de Likud-partij zolang de
vrede een kans krijgt. Dat
heeft de leider van Arbei
derspartij en vice-premier
Shimon Peres gisteren op
een partijbijeenkomst in
Tel Aviv gezegd.
- Vorige maand ontstond een
ernstige kabinetscrisis over
het vredesinitiatief van de
Israëlische regering. Het
conflict is inmiddels bijge
legd. Minister van defensie
Yitzhak Rabin zei gisteren
echter dat onderhandelingen
met de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie (PLO) nog
steeds uit den boze zijn.
De leider van deze PLO, Ya-
sir Arafat, is gisterochtend in
Tunis unaniem gekozen tot
voorzitter van het centraal
comité van Fatah, de belang
rijkste groepering binnen de
PLO. De onlangs zestig jaar
geworden Arafat richtte de
Fatahbeweging in 1959 zelf
op. Het congres van Al-Fa-
tah sprak zijn steun uit aan
het gematigde vredesbeleid
van de PLO-leider en keerde
zich tegen het vredesplan
van de Israëlische regering.
Volgens het congres van Al-
Fatah zijn verkiezingen in de
bezette gebieden alleen mo
gelijk na terugtrekking van
de Israëlische troepen.
In een resolutie heeft het
congres de aanbeveling ge
daan om „de militaire actie
en alle strijdvormen om een
einde te maken aan de Israë
lische bezetting voort te zet
ten en uit te breiden". De
verklaring bevat tevens een
aanbeveling de twintig
maanden oude Palestijnse in
tifada (opstand) op te voeren.
Het congres van Al-Fatah
deed ook een dringend
beroep op de Verenigde Sta
ten het zelfbeschikkingsrecht
van de Palestijnen te erken
nen, in te stemmen met een
onafhankelijke Palestijnse
staat en het houden van een
internationale vredesconfe
rentie.
Ook heeft Al-Fatah een spe
ciale commissie ingesteld die
joden van emigratie naar Is
rael moet afbrengen. Volgens
het slotdocument is dit be
sluit genomen „met het oog
op het belang van de demo
grafische factor in het Israë-
lisch-Arabische conflict en
de inspanningen van de zio
nistische beweging joodse
immigratie in Israel aan te
moedigen".
(Van onze correspondent
Wera de Lange)
BUDAPEST Voor het
consulaat van de Bondsre
publiek in de Hongaarse
hoofdstad Budapest is het
zelfs 's nachts druk. Voor
de deur liggen mensen te
slapen, die hopen met zo'n
ongemakkelijke over
nachting de volgende och
tend snel aan de beurt te
komen. Er liggen enkele
Hongaren, maar er liggen
vooral mensen uit Oost-
Duitsland. De meeste van
die DDR-burgers liggen
daar niet alleen letterlijk
maar ook figuurlijk onge
makkelijk. Want met de
moed der wanhoop slaapt
niet lekker.
„Bij ons thuis doen voortdu
rend geruchten de ronde dat
wij, mensen uit. de DDR, bin
nenkort niet eens meer naar
Hongarije mogen reizen. En
nu, met de afbraak van de
grensbewaking hier in Honga
rije, dachten we: „Nu of
nooit". Dus zitten we hier",
zegt een man uit de DDR-in-
dustrieplaats Halle.
Morgenochtend kr
zijn best van het
consulaatspersoneel te horen,
dat hij volgende week maar
terug moet komen. Dan krijgt
hij misschien wat geld om de
volgende vier weken door te
komen. Meer hebben de West
duitsers, die van het „andere"
Duitsland, op het moment niet
te bieden.
Niet ontgaan
Het was de DDR-burgers de
afgelopen maanden niet ont
gaan, dat de Hongaarse rege
ring het elektronisch beveilig
de hek tussen Hongarije en
Oostenrijk aan het afbreken is.
Dit feitelijke bericht en het
onjuiste gerucht dat de
Westduitse ambassade in Bu
dapest klaar staat om DDR-
burgers te helpen bij de over
tocht naar het Westen, waren
genoeg. Honderden, zo niet
duizenden, DDR-burgers zijn
deze zomer naar Hongarije ge
komen, vooral met het doel
om van daaruit naar het Wes
ten te vluchten, meestal met
West-Duitsland als einddoel.
Op dit moment zouden in het
Westduitse consulaat in Buda
pest meer dan honderd Oost
duitsers verblijven.
Hongarije was als vakantie
land voor de DDR-burgers
toch al zeer in trek. Naar het
Westen reizen is hun niet toe
gestaan. En Hongarije lijkt
tenminste nog op het Westen,
zeker in het aanbod van aardi
ge kleren, leuke café's en an
dere waar, die in de DDR niet
voorhanden is.
Maar dit jaar zijn, volgens een
Hongaarse reisagent in Oost-
Berlijn, maar liefst 280 000
DDR-burgers naar Hongarije
gereisd, achttien procent meer
dan in het vorige jaar Voor
hoeveel van die mensen de
„Republikflucht" het voor
naamste reismotief is, valt
moeilijk na te gaan.
Vast staat wel dat de meeste
vluchtelingen bedrogen uit
zijn gekomen.
Heel moeilijk
„Zo maar" de grens naar Oos
tenrijk passeren, blijkt nog
steeds heel moeilijk. Het hek,
de elektronica en het prikkel
draad mogen dan van de grens
verdwenen zijn, de grens
wachten zijn actiever dan ooit.
Het gros van de illegale grens-
overschrijders uit de DDR
wordt gepakt. Slechts een op
de tien haalt het tot Wenen,
luidt het gerucht onder tereur-
gestelde vluchtelingen, wier
poging mislukt is.
De jongen uit Halle heeft het
geprobeerd, aan de zuidkant
van Hongarije in een kleine
grensplaats. Hij werd gepakt
door de grenswachten en naar
het politiebureautje van Nagy-
kanizsa gebracht. Daar hadden
hij en zijn mede-reizigers nog
geluk. De politie maakte pro-
ces-verbaal op, maar het ge
vreesde stempel in hun DDR-
paspoorten bleef uit. „Vrien
den van ons hebben het vorige
week ook geprobeerd. Zij wer
den ook gesnapt en kregen
wèl een stempel in hun pas.
Als die naar huis terug gaan,
belanden ze absoluut in de ge
vangenis. Republikflucht, dat
is bij ons een doodzonde", zegt
hij. Hij heeft eigenlijk geen
Oostduitse vluchtelingen in het opvangkamp Giessen bij Frankfurt, dat inmiddels overvol is ge
raakt. De komende tijd worden echter nog meer vluchtelingen uit de DDR verwacht.
FOTO: AP
hoop meer, onze man uit Hal
le.
Hoop is er wel voor de 72
Oostduitsers die gisteren in
Frankfurt aankwamen. De
vluchtelingen, voor het me
rendeel jonge mensen met
kinderen, zijn onder het mom
van een vakantie naar Honga
rije gereisd en vervolgens re
delijk eenvoudig naar Oosten
rijk gevlucht. Zij werden „als
vrije burgers van een vrij
land" verwelkomd door Ge
rald Weiss, functionaris van de
deelstaat Hessen. Hij zei er wel
bij dat de vluchtelingen zich
moesten voorbereiden op
„enig ongemak", daar het
doorgangskamp in Giessen
overbevolkt is. In Giessen, ten
noorden van Frankfurt, zijn
meer dan tweeduizend Oost
duitsers ondergebracht in
sporthallen en kerkgebouwen.
„We hebben de noodtoestand
bereikt", zo zei Weiss. Bonn-
verwacht dit jaar meer dan
tachtigduizend Oostduitse
vluchtelingen.
Door de
straten van
Bayrut trok
gisteren een
stoet van in het
zwart geklede
Hezbollah-
vrouwen. Zij
droegen
portretten mee
van familie- en
gezinsleden,
die in de
aanhoudende
oorlog in
Bayrut om het
leven zijn
gekomen.
FOTO: AP
(Vervolg van de voorpagina)
TEL AVIV/BAYRUT
De speciale VN-gezant
Marrack Goulding heeft
Israel gisteren gevraagd
de ontvoerde sjeik Obeid
onvoorwaardelijk vrij te
laten. De Israëlische mi
nister van defensie Rabin
maakte echter duidelijk,
dat Obeid alleen bij een
gevangenenruil vrij kan
komen.
Goulding bracht een bezoek
aan het Midden-Oosten om het
lot te achterhalen van de
Amerikaanse VN-officier Hig-
gins, die door zijn Libanese
ontvoerders vorige week zou
zijn opgehangen als vergelding
voor Obeids ontvoering. Goul
ding is inmiddels teruggekeerd
in New York.
De sji'itische leiders in Liba
non hebben gisteren opnieuw
gezegd niet te willen praten
over de uitlevering van drie
Israëlische „krijgsgevangenen"
en een aantal westerse gijze
laars, in ruil voor de vrijlating
van de door Israel ontvoerde
sjeik Abdul-Karim Obeid.
Sjeik Sobhi Tofaili, een voor
aanstaand leider van Hezbol
lah, zei dat er geen sprake kan
zijn van onderhandelingen
over de gijzelaars, zolang
Obeid nog gevangen zit.
Een Israëlische sluipschutter
heeft gisteren een einde ge
maakt aan een korte gijze
lingsactie in het grensgebied
met Jordanië. Een Jordaanse
soldaat had, om nog onbeken
de redenen, een vrouw gegij
zeld in een schuur bij een kib
boets. De Israëlische minister
van defensie Rabin greep het
incident aan om te onderstre
pen dat zijn land door terreur
wordt bedreigd. „Voor ons is
de strijd tegen terreur een
kwestie van leven en dood",
zei hij. „Het is goed mogelijk
dat het gewoon weer een actie
was van een krankzinnige
Jordaniër. Maar de Israëlische
troepen doodden hem en be
vrijdden de gijzelaar. Het on
gelukkige voorval is daarmee
beëindigd".
Poolse partijen
denken nog over
kleine coalitie
WARSCHAU De Poolse
Verenigde Boerenpartij en de
Democratische Partij, twee
kleine bondgenoten van de
communistische partij, willen
niet meteen ja of nee zeggen
tegen het voorstel van de op
positie om samen een „kleine
coalitie" te vormen. Maandag
deed Lech Walesa, de voorzit
ter van Solidariteit, deze par
tijen het voorstel samen een
regering te vormen zonder de
communisten. De afgelopen
weken zijn de Boerenpartij en
de Democratische Partij wat
losser van de communisten ko
men te staan. Het feit dat zij
Walesa's voorstel niet meteen
afwijzen, wordt door sommi
gen gezien als een hoopvol te
ken voor Solidariteit.
Evacuaties Tsjernobyl
MOSKOU Meer dan drie
duizend mensen uit de regio
Brjansk, een gebied op 350 ki
lometer van de kerncentrale
in Tsjernobyl, worden alsnog
geëvacueerd. Na de kernramp
in 1986 is het aantal ziekten
verdubbeld. Het is niet bekend
wat de mensen mankeren.
Eerder verzekerden de autori
teiten dat de bewoners van
Brjansk geen gevaar liepen.
MARYVILLE Voor het
eerst in de geschiedenis
van de Verenigde Staten
moet een rechter beslissen
wie de voogdij over zeven
embryo's krijgt.
Zes jaar lang zijn eicellen van
de vrouw via de omweg van
de reageerbuis bevrucht met
het sperma van de man. De ze
ven embryo's die daaruit ont
stonden, zijn ingevroren. Maar
voordat het echtpaar besloot
kinderen te gaan krijgen en
een embryo bij de vrouw te la
ten inplanten, kwam de man
na tien jaar huwelijk met een
v-erzoek tot echtscheiding we
gens „onverzoenlijke verschil
len".
De twee zijn het nu oneens
over wat er met de embryo's
moet gebeuren. De man. Ju
nior Lewis Davis (30). heeft
gezegd dat hij geen kind meer
bij de vrouw wil, niet wil dat
zijn kinderen zonder vader op
groeien en niet bereid is ali
mentatie te betalen voor een
kind dat hij niet heeft gewild.
De echtgenote, Mary Sue Da
vis, zegt dat zij helemaal geen
geld van haar ex-man wil,
maar wel zijn kind. De vrouw
is 28 en vindt dat zij het beste
voor haar dertigste een kind
kan krijgen. Zij vindt dat het
leven van een diepvriesem
bryo recht op bescherming
heeft.
Er is maar één staat in de VS,
Louisiana, die over wetgeving
beschikt waarin al op dergelij
ke ontwikkelingen vooruit
wordt gelopen. De Louisiaanse
wet zegt dat diepvriesembryo's
dezelfde rechten genieten als
ongeboren kinderen. In de
staat waar de zaak nu speelt,
Tennessee, heeft de rechter
voorlopig besloten te zaak te
behandelen „als een gewone
echtscheiding".
De arts die de reageerbuis-be
vruchting van het stel uitvoer
de, zei geen voorkeur te heb
ben voor de vader of moeder
als voogd, maar hij had wel
morele bezwaren tegen het
vernietigen van de embryo's.
Hij stelde voor de embryo's te
gebruiken voor andere stellen.
HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT
QN440 Het vangnet zweeft nu precies boven Rob en wat hij
ook doet, hoe hij zijn paard ook aanzet, dan weer naar links en
naar rechts zwenkt, het net volgt al die bewegingen precies. Nog
meer daalt het net en reeds ziet Rob de scherpe haken, die zich
straks zullen aaneensluiten. Zijn enige kans is zich plotseling te
laten vallen. Met een ruk slingert hij zich van het paard en stort
neer in het zand. Het vangnet giert over hem heen en meteen
hoort hij het paard angstig hinniken. Wat Rob gevreesd had, is
gebeurd: het net heeft zich over het paard gestulpt en sluit zich
nu. lapgzaam maar zeker. Versuft door zijn val begrijpt Rob ei
genlijk nog niet goed wat er is gebeurd, maar dan ziet hij dat het,
thans gesloten, net zich weer van de grond verheft en wegzeilt in
oostelijke richting, het paard meevoerend.
TOKYO Toshiki Kaifu,
die vandaag met zijn 58
jaar de op een na jongste
premier van Japan is ge
worden, is niet meer dan
een overgangsfiguur en in
de ogen van sommige
waarnemers slechts een
marionet van ex-premier
Noboru Takeshita.
Hoewel de Senaat die niet
langer door de regerende Li
beraal Democratische Partij
(LDP) wordt gedomineerd
vanmorgen de benoeming af
wees, werd Kaifu in het La
gerhuis met 294 stemmen voor
en 142 stemmen tegen tot pre
mier gekozen. Een meerder
heid van de senatoren gaf de
voorkeur aan Takako Doi, de
vrouwelijke leider van de Ja
panse Socialistische Partij. In
het Japanse politieke bestel
geeft het Lagerhuis echter de
doorslag bij de benoeming van
de premier. Het is voor het
eerst in 41 jaar dat de twee ka-
TOSHIKI KAIFU IS EEN „KLEINE ONBEKENDE"
FOTO: AP
mers van het parlement ver
schillend stemmen over het
premierschap.
Kaifu's gisteren gehouden ver
kiezing tot president van de
regerende LDP was enkele
dagen geleden al voorgekookt.
De voormalige minister van
onderwijs is lid van de maar
dertig leden tellende Komoto-
factie en kon het dan ook
slechts dank zij de steun van
de machtige facties binnen de
LDP zover schoppen.
Wat zeer belangrijk is, is dat
hij voor de echte „grote jon
gens" in de toekomst waar
schijnlijk geen bedreiging
vormt. Toen de jonge garde
zich sterk maakte voor de
kandidatuur van de 52-jarige
secretaris-generaal van de
LDP, Ryutaro Hashimoto,
kwamen de messen genadeloos
tevoorschijn, zodat de onge
lukkige Hashimoto prompt
verklaarde dat hij de baan he
lemaal niet wilde hebben.
Volger
Het feit dat Kaifu, slechts de
tweede man binnen de Komo-
to-groep, de nieuwe premier
van Japan wordt heeft direct
te maken met zijn relatieve
onbekendheid. De nauwe be
trokkenheid van de „grote
jongens" bij Recruit en de
groeiende aversie onder de be
volking tegen de oude partij
bonzen heeft er toe geleid dat
men uiteindelijk terechtkwam
bij Toshiki Kaifu. Die pakte
weliswaar ook geld aan van de
onroerend goedpoot van het
telecommunicatie en uitge
versconcern Recruit, maar
„relatief weinig" en hij gaf het
allemaal op voor de belastin
gen.
De „kleine onbekende", zoals
de nieuwe premier kan wor
den gekarakteriseerd, heeft
weinig vijanden en „voor zo
ver bekend geen vrouwenpro
blemen", zo zei een waarne
mer in een verwijzing naar het
geishaschandaal, dat mede de
oorzaak was van het aftreden
van de vorige premier, Sosuke
Uno.
De 58-jarige aanstaande pre
mier heeft tijdens zijn 29-jarige
politieke carrière goed zijn
best gedaan niet op lange
tenen te trappen. „Hij is een
volger", aldus een LDP-func-
tionaris. „Hij doet altijd zijn
best zich aan te passen en hij is
zeer gevoelig wat betreft zijn
image".
Kaifu leidt met zijn vrouw en
twee kinderen een relatief so
ber leven. Zij bewonen, in te
genstelling tot vele politici die
zich ophouden in ruime bui
tenhuizen. een appartement.
Kaifu is de derde Japanse pre
mier in drie maanden. Maar
hij is de eerste LDP-premier
die moet optornen tegen een
meerderheid van de oppositie
in het Hogerhuis. En owee als
de LDP de aanstaande verkie
zingen voor het Japanse La
gerhuis, mogelijk eind dit of
begin volgend jaar, verliest.
Kaifu zal dan waarschijnlijk
net als zijn voorganger Uno in
de politieke vergetelheid ver
zinken.