s
male
Pingpongspel om voetbalpas
1
Haagse politie hoopt, spoorwegpolitie vreest
CcidócGoirtatit
!00(
v-
m
00
or
■Lu
lift
ig:
66.
dus oorspronkelijk was opgezet. (Cijfers
van het Centraal Informatiepunt Voet
balvandalisme tonen trouwens aan dat
slechts twintig procent van het voetbal
vandalisme binnen de hekken van de
stadions wordt geconstateerd. Veertig
procent van de voetbalrellen speelt zich
- vlak - buiten de voetbalbolwerken af
en de overige veertig procent elders,
vooral in en om treinen en bussen).
Bijval
Werkhoven vond voor zijn plan bijval
bij de Haagse burgemeester én, althans
aanvankelijk, bij de KNVB. Onder meer
via het ANP werd begin deze week be
kend gemaakt dat de bond zich niet zou
verzetten, maar korte tijd later paste de
KNVB alsnog voor de Haagse kaarten-
truc. Terwijl de vakantievierende burge
meester. de betrokken ministeries
(WVC. Binnenlandse Zaken en Justitie)
zich weer eventjes op de achtergrond
houden, is de volgende zet nu wederom
aan het bestuur van FC Den Haag. Dat
allang een alternatief heeft bedacht, na
melijk het openen van een 'Amsterdams
loket' in Den Haag. Ook daarmee om
zeilt FC Den Haag de werkelijke bedoe
ling van de voetbalpas. al blijft Henk
Werkhoven hardnekkig beweren „bin
nen de regels" te handelen.
Voor hem staat, niet ten onrechte, voor
op dat de Amsterdamse supporters hoe
dan ook in het voor hen bestemde „rel-
lenvak" terecht komen, waardoor voor
de overige voctbaltoeschouwers „redelij
ke veiligheid" kan worden gegarandeerd.
„Als dat moet door gebruik te maken
van de mazen in de regelgeving, dan
moet dat maar", vindt Werkhoven.
Waarmee hij zich vorige week overigens
al de woede van de Utrechtse politie op
de hals haalde. De Hermandad uit de
Domstad zit over acht dagen eveneens
opgescheept met de pasjcsregeling en zag
in het plan van Werkhoven een mooie
aanleiding het experiment als „bij voor
baat mislukt" te beschouwen. Nadat de
KNVB zich echter alsnog „tegen" ver
klaarde ging ook de Utrechtse politie
weer overstag, zodat de ogen volgende
week zondag niet alleen op FC Den
Haag - Ajax, maar ook op FC Utrecht -
Feyenoord zullen zijn gericht.
Vóór die dag heeft de KNVB nog precies
een week de tijd om door middel van
een reclamecampagne begrip te kweken
bij het publiek. Er komen zelfs televi
siespotjes aan te pas om te trachten ook
de fanatiekste supporters alsnog te beke
ren, maar de kans daarop lijkt bij voor
baat nihil. Zeker als de rechter zich ko
mende weck (de verwachting is dat hij
nog voor het weekeinde uitspraak doet)
achter de supportersclubs schaart, lijkt
het experiment ter beteugeling van het
voetbalvandalisme inderdaad bij voor
baat mislukt. Volgens de ruimste schat
tingen telt Nederland zo'n tweeduizend
voetbalvandalen. Uitgaande van de zes
ton overheidssubsidie, plus de kosten
van de KNVB („Wij leggen er flink op
toe") en van de vijf gemeenten zou dit
betekenen dat per vandaal een slordige
vierhonderd gulden als weggegooid geld
moet worden beschouwd.
ROB LANGEVELD
ILLUSTRATIES: LEO HENNY
DEN HAAG - Eén ding is met het
invoeren van de voetbalpas wél be
reikt. De anders zo vijandige sup-
portersgroepen van de vijf 'risico-
clubs' zijn het ineens roerend met
elkaar eens. Ze hebben zelfs geza
menlijk een kort geding aangespan
nen tegen het verfoeide experi
ment, dat de overheid tot nu toe
ten minste zes ton heeft gekost.
Met de risico wedstrijden FC Den
Haag - Ajax en FC Utrecht - Fey
enoord voor de deur staat de rech
ter aanstaande dinsdag voor een
belangrijke beslissing. Waarmee
hij, voorlopig, een eind kan maken
aan het maandenlange pingpong-
spel tussen talloze instanties.
Het is natuurlijk nog maar dc vraag of
dc. eigenlijk niet bedoelde, verbroede
ring van de 'supporterssides' ook tot ui
ting komt tijdens de voetbalcompetitie.
Dc als harde kern aangeduide voctbal-
vandalistcn zijn immers vaak anderen
dan de bestuursleden van dc supporters
clubs die zich nu gezamenlijk wapenen
tegen dc aanslag op hun privacy. De
door hen ingehuurde (en door de clubs
meebetaalde!) advocaten Hamer en Wes
tendorp zullen dinsdag in hun betoog
„de bescherming van de persoonlijke le
venssfeer" gebruiken als een van de zes
argumenten tegen de voetbalpas. De
landsadvocaat, die namens het ministe
rie van justitie aantreedt, zou „de be
scherming van dc gewone voetballief
hebber" kunnen aanvoeren."
Fraudebestendig
Hoewel (nog) niet om een parlementaire
enquête is gevraagd, begint het experi
ment met de voetbalpas zo zoetjes aan
te lijken op een mini-paspoortaffaire.
Het Landelijk Overleg Voetbalvandalis
me (LOV) drong al in 1986 aan op de
invoering van een legitimatiebewijs voor
voetbalfans. Ajax, Feyenoord, FC Den
Haag, PSV en FC Utrecht werden uit
verkoren als dc risicoclubs waarop het
probeersel moest worden toegepast. Al
thans. op hun meest fanatieke suppor
ters. door wie de pas dan ook als „zeer
discriminerend" wordt ervaren. De gelij
kenis met de paspoortaffaire bereikte in
januari van dit jaar een voorlopig hoog
tepunt toen, met succes, uitstel werd be
dongen om de fraudebestendigheid van
dc oranje pas te testen.
Daarvoor (in juni '88) had de Tweede
Kamer de voetbalbond (KNVB) er al
eens van beticht het experiment bewust
te vertragen en had het ministerie van
justitie laten weten dat het innemen van
rde passen van relschoppers juridisch on
mogelijk is. De zes ton overheidssubsi
die (drie van WVC en drie van Binnen
landse Zaken) waren toen al goeddeels
opgesoupeerd en het experiment werd
(dus) voortgezet. Ook op 15 februari
1989, dc nieuwe datum van invoering,
kon iedere bezoeker probleemloos zon
der pas elk stadion betreden. De club-
kaart (kosten toen 25, nu 35 gulden)
werd'alleen benut als voorrangs- en kor
tingskaart, bijvoorbeeld bij de aankoop
DEN H AAG - De Haagse po
litie verwacht geen problemen
volgende weck zondag met de
supporters van FC Den Haag
en Ajax. „Voor ons is het een
gewone voetbalwedstrijd", zegt
politiewoordvoerder Nico La-
terveer. „Het afgelopen seizoen
hebben we nauwelijks proble
men gehad met FC Den Haag-
fans. Ook dc bekerwedstrijd le
gen Ajax verliep toen zonder
enige wanklank". De spoor
wegpolitic denkt echter dat het
•wel tot een botsing zal komen
lussen de Mobiele Eenheid en
supporters.
Hoeveel agenten de Haagse
politie inzet, wil Latervecr niet
meedelen. Burgemeester Ha-
vermans van Den Haag heeft
echter in een recent interview
gezegd met vierhonderd agen
ten de wedstrijd te willen bege
leiden. Laterveer: „Dat is on
zin. De burgemeester kon dat
toen nog niet weten. Ik weet
nu zelf ook nog niet of er twin
tig of veertig man personeel
wordt ingezet. Dat weet ik pas
op de dag zelf'. Qok dan pas
wil hij iets kwijt over het spe
ciale draaiboek dat door de
Haagse politic is opgesteld om
calamiteiten tijdens de wed
strijd te voorkomen.
Om op 13 augustus als Haags
politickorps groots uit te pak
ken vindt Laterveer „echt" on
zin. „Ik heb alle hoop dat het
FC Den Haag-alternatief op de
KNVB-pasjcsrcgcling wordt
uitgevoerd. De supporters
staan daar niet afwijzend te
genover", aldus Laterveer. De
politicwoordvoerder weet dat
supporters van Ajax inmiddels
op allerlei plaatsen in Amster
dam en Purmerend pamfletten
hebben opgehangen met daar
op een oproep om vooral naar
Den Haag te komen „om rel
len te trappen". Maar hij
maakt zich daarover geen zor
gen. „Het ophangen van zulke
pamfletten gebeurt wel vaker",
aldus Laterveer.
Genoeg
Over het Zuiderpark-drama op
I maart 1987. waarbij tijdens
de gestaakte wedstrijd FC Den
Haag - Ajax 25 gewonden on
der de supporters vielen bij
ME-charges, wil de politie
woordvoerder het eigenlijk lie
ver niet hebben. „Ik begin er
genoeg van te krijgen dat alle
media het daarover hebben.
Problemen met de FC Den
Haag-aanhang zijn verleden
tijd. Kijk maar naar het afgelo
pen jaar. Ik verwacht dus
niets, helemaal niets op 13 au
gustus".
De zevenhonderd verwachte
supporters uit Amsterdam zul
len als het even meezit onder
begeleiding van de Amster
damse spoorwegpolitie en mas
se worden vervoerd naar Den
Haag. Op het station Mana-
hoeve of Laan van Nieuw
Oostindie (dat wordt volgende
week beslist) worden ze opge
vangen door de Haagse spoor
wegpolitie en in bussen van de
HTM naar het Zuiderpark ge
bracht.
De spoorwegpolitie verwacht
wel degelijk rellen. Rayonchef
Wighers van de spoorwegpoli
tie in Den Haag: „Er is zoveel
protest tegen de pasjesregeling,
dat moet tot een uitbarsting
komen. Het zou allemaal best
eens gigantisch uit de hand
kunnen lopen".
Wighers staat zelf ook niet po
sitief tegenover de pasjesrege
ling. „Door het kaartje van de
voetbalwedstrijd los te koppe
len van de trein- en busreis
weten de spoorwegen niet hoe
veel mensen er met de trein
zullen reizen. De supporters
komen dan misschien tussen
de gewone reizigers, terwijl wij
liever speciale voctbaltreinen
instellen. Die zijn makkelijker
te begeleiden". Wighers denkt
echter niet dat de spoorwegpo
litie zelf volgende week zondag
problemen krijgt met de voet
balfans. Uiteraard niet met de
fans van FC Den Haag, want
die hoeven die dag niet met de
trein. En bovendien heeft de
Haagse spoorwegpolitie tegen
woordig goed contact met dc
FC-aanhang. Tot twee jaar ge
leden richtte die veel schade
aan in de treinen. Wighers had
bij uitwedstrijden tachtig man
personeel nodig om dc circa
vierhonderd vaste supporters
te begeleiden. Maar mede door
de inzet van brigadier Wijkniet
van de Haagse spoorwegpolitie
is daar verandering in geko
men. „Wij hebben erge goede
contacten gekregen met de
supporters", aldus de Haagse
rayonchef. „Ook tolereren wij
meer in de treinen dan voor
heen. Supporters mogen
drankjes verkopen, stickies ro
ken en met de voeten op de
bank zitten. Maar vandalisme
tolereren we niet en dat weten
Haag-fans spreekt. „Ook zij
weten met hoe het nu precies
zit met die pasjesregeling. Dan
bellen ze ons op om ons ernaar
te vragen". Geen problemen
dus met Haagse fans. Maar
ook met de Amsterdamse sup
porters verwacht de spoorweg
politie zelf geen problemen te
krijgen. Het contact met de
Ajax-supportcrs is weliswaar
niet zo goed als met die van
FC Den Haag omdat die groep
„veel hctcrogener" is, maar
rayonchef Den Dunnen uit dc
hoofdstad verwacht niet dat de
agressie van de supporters zich
op dc spoorwegpolitie zal rich
ten. Hij zet 25 man personeel
in om de supporters te begelei
den. „Dat is genoeg". Maar als
de pasjesregeling doorgaat
voorziet hij grote problemen.
„Niet voor ons, maar voor de
gemeentepolitie van Den
Haag".
AGAATH GARSCHAGEN
van intcrlandkaartjes. De anti-vandalis-
mcfunctic zou pas enkele maanden later
aan het pasje worden toegevoegd. Zo be
sloot de KNVB.
Maar vooral minister Van Dijk van Bin
nenlandse Zaken werd wat onrustig door
het uitstel en hij sommeerde de voetbal
bond nog voor het eind van de competi
tie dc tot clubkaart omgedoopte voetbal
pas voor het werkelijke doel te gaan ge
bruiken. Kcrkrade en Eindhoven werden
op dc laatste competitiedag gebombar
deerd tot proefkonijnen, maar de beide
burgemeesters waren er als dc kippen bij
om dit te verbieden. En daarmee begon
het pingpongspel pas goed. De KNVB.
evenals de overheid geleid door een de
missionair bestuur, was allang blij dat de
poespas rond dc pas pas na het zomerre
ces aan de orde zou komen. „Wij zitten
ook heus niet om die kaart te springen",
benadrukte KNVB-woordvoerder Ger
Stolk onlangs nog eens. „Wij hebben het
niet bedacht. Het voetbalvandalisme is
een algemeen maatschappelijk verschijn
sel".
In Zeist zat en zit men behoorlijk met
dc overheidsopdracht in de maag. Het
kan dan ook nauwelijks toevallig zijn
dat voor de eerste compctiticdag in de
eredivisie meteen twee confrontaties tus
sen twee risicoclubs „uit de computer"
kwamen. „Als het meteen helemaal fout
gaat, is de kans het grootst dat het expe
riment alsnog wordt afgeblazen", moet
de - natuurlijk onuitgesproken - ge
dachte zijn geweest. Vrijwel tegelijkertijd
met het bekend worden van het verras
sende competitieprogramma onder
streepte de KNVB nog eens dat „de pas-
jesrcgeling door de clubs loyaal dient te
worden uitgevoerd", een standpunt dat
ook naar voren kwam uit de algemene
ledenvergadering van de KNVB. Het uit
de computer gerolde 'lot' bepaalde dat
de FC's van Den Haag en Utrecht de
eerste zijn om collega-risicoclubs te ont
vangen (respectievelijk Ajax en Feye
noord). waardoor de burgemeesters van
die steden met de zwartepiet in handen
kwamen te zitten. Met vervolgens nog
twee doordeweekse uitwedstrijden voor
FC Den Haag (in Nijmegen tegen NEC
en in Rotterdam tegen Sparta) werd van
uit Zeist de kat nog steviger op het spek
gebonden. Het voorspelbare burgemees
tersverbod uit die steden bleef niet uit,
maar de afgelopen week kaatste de
KNVB het pingpongballetje weer terug
door te laten weten dat aan de vastge
stelde data niet kan worden getornd.
„Dan moet er desnoods maar zonder
publiek worden gespeeld", provoceerde
Zeist.
Schitterend
bod op FC Den Haag - Ajax, hoewel de
datum 1 maart 1987 ook in zijn geheu
gen staat gegrift. Als voetbalvricndelijke
burgervader, die meer dan eens in het
Zuiderpark te gast is. benadert hij de
kwestie liever positief. „Het wordt een
schitterende dag", liet Havermans zich
onlangs zelfs ontvallen. Henk Werkho
ven. de nieuwe voorzitter van FC Den
Haag. heeft daarover echter nog zo z'n
twijfels, zeker omdat de KNVB (na ver
manend te zijn toegesproken door Bin
nenlandse Zaken) nu weer heeft laten
weten een door hem uitgedacht plan niet
te kunnen accepteren. Als creatief stra
teeg bedacht Werkhoven dé manier om
in zijn stadion geduvel te voorkomen,
„waarbij we binnen de pasjesregeling
blijven", zo benadrukte hij steeds.
De pasjesregeling houdt in dat aanhan
gers van de vijf risicoclubs in hun eigen
woonplaats alleen op vertoon van hun
KNVB-clubkaart vóóraf kaartjes kunnen
krijgen voor de uitwedstrijden van hun
clubs. Dc drager van, bijvoorbeeld, een
Ajax-muts kan zich op de wedstrijddag
echter ook melden bij de kassa's van het
stadion, die normaal geopend dienen te
zijn en waar iedereen zonder legitimatie
terecht kan. De verkoper, vaak een vrij
williger, zal alleen al voor het behoud
van zijn eigen hachje niet weigeren het
gevraagde kaartje over de toonbank te
schuiven en als de muts of sjaal even
wordt weggestopt, onderscheidt zelfs de
best getrainde politieagent een Amster
damse fan niet van een Haagse. „Er
daarmee lopen we dus het gevaar dat d<
Amsterdamse supporters door het heli
stadion verspreid komen te zitten", on
derkende Werkhoven bijtijds.
B
loot
Waarmee hij tevens het grootste manc<
van de pasjcsregeling blootlegde. „He
zorgt voor meer gevaar, in plaats vai
minder. Ook buiten hel stadion. Dit lok
namelijk uit dat de fans niet meer ii
groepen reizen, maar apart. Daardoo
worden ze voor de politie minder goei
beheersbaar", zo concludeerde de Haag
se voorzitter. In overleg met de suppor
tersverenigingen van zowel zijn club al
van Ajax, kwam hij tot een list met al
doel binnen én buiten het stadion d
orde te kunnen handhaven. Werkhovei
kreeg de Haagse supporters zo gek (voo
vijf procent van de opbrengst) de onver
kochte voor Ajax-aanhangers bestemde
gemerkte, kaartjes zondagochtend ii
Amsterdam te gaan verkopen. „Dai
hoeven ze geen clubpas te tonen, wan
die hebben ze toch niet", motiveerd
Werkhoven zijn hersenspinsel. OfTiciêl
cijfers zijn niet bekend, maar insider
weten dat hij zeker wat dat laatste bc
treft gelijk heeft. Van de 25.000 door d
KNVB verkochte clubkaarten circuleei
slechts een zeer klein aantal onder de g
vreesde harde kernen, voor wie de kaai
