Mistral maakt van kleine brand
in korte tijd ontembare vuurzee
Jan en
alleman
loert mee"
Alle gifvaten van
Oostzee geborgen
BINNENLAND
£eidóc(Sou/uwt
VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1989 PAGINA 4
Rookverbod in
bus Intratours
ROTTERDAM In alle wintersport
bussen van reisorganisatie De Jong
Intratours geldt vanaf het komend
seizoen een rookverbod. Ook de
chauffeurs mogen in de bus niet meer
roken. Directeur H. de Jong kondigde
gisteren in Rotterdam aan dat ook in
de pendelbussen naar de zon volgend
iaar zomer een rookverbod zal gelden.
'De reisorganisatie is de eerste die deze
"maatregel invoert. Reden hiervoor is
het grote aantal klachten dat De Jong
afgelopen winter kreeg van reizigers
die zich ergeren aan het roken. De
Jong houdt er rekening mee dat het
rookverbod fervente rokers zal'doen
besluiten om niet bij hem te boeken.
PPR stelt vragen over
gebruik van stopkogel
DEN HAAG PPR-kamerlid Lankhorst
heeft gisteren in schriftlijke vragen aan mi
nister Korthals Altes van justitie gesteld dat
de Bijzondere Bijstandseenheid die op 22 juni
werd ingezet bij de beëindiging van een gijze
ling bij Arnhem, geen deelmantelmunitie
(stopkogel) had mogen gebruiken. Bij die ac
tie kwam luchtmachtkolonel Van de Kieft
door een kogel van een scherpschutter om
het leven. Uit onderzoek door de rijksrecher
che is gebleken dat er geen toestemming voor
de inzet van de BBE was gegeven. Volgens
Lankhorst ontbrak daardoor ook de toestem
ming voor het gebruik van de stopkogel, dat
op grond van artikel 5 van de Wapenbeschik
king Rijkspolitie noodzakelijk is. Het kamer
lid wil van de minister weten welke conclu
sie hij aan deze trieste gang van zaken ver
bindt.
Steun van Bukman
voor Etiopië
DEN HAAG Minister Buk
man (ontwikkelingssamenwer
king) heeft gisteren voor 10,5
miljoen gulden voedselhulp
beschikbaar gesteld aan Etio
pië. Met dit geld wordt een
hulpprogramma opgezet dat
bestaat uit voedseldistributie
ter plekke en steun voor her
stel van de voedsellandbouw,
zodat het land niet permanent
afhankelijk wordt van voed
selhulp. Ondanks de verbeter
de voedselsituatie ten opzichte
van vorige jaren, dreigt vooral
in de noordelijke provincies
door de aanhoudende droogte
voedseltekort voor twee mil
joen
Geen acties Franse
luchtverkeersleiding
SCHIPHOL Het komende weekeinde
hoeven luchtvaartmaatschappijen en de
vele duizenden vakantiegangers nief be
vreesd te zijn voor extra vertragingen als
gevolg van acties bij de Franse luchtver
keersbeveiliging. Wel zal door de grote
drukte vertraging niet te vermijden zijn.
Volgens de woordvoerder A. Bonne van
de vakbond Europese Beambten, waar
de Eurocontrol-verkeersleiders bij zijn
aangesloten, zullen in alle Franse centra
de normale personeelsbezettingen aan
wezig zijn. Vorig weekeinde liepen de
vertragingen in het Europese luchtver
keer soms fors op als gevolg van acties
van technici van de Franse luchtver
keersbeveiliging.
Branden jagen
toeristen weg
PARIJS De bosbranden
van de afgelopen dagen in
Zuid-Frankrijk hebben veel
toeristen ertoe gebracht hun
vakantie in het gebied af te
zeggen. Intussen zijn alle
vuurhaarden onder controle
gebracht, mede doordat de
harde wind is gaan liggen.
Gisteravond was er welis
waar weer groot alarm na
bij Bornes-les-Mimosa. Maar
de brandweer had het vuur
snel in bedwang. De gendar
merie heeft bij Marseille
drie mannen aangehouden
eerder deze week brandende
matrassen op een vuilstort
hadden gegooid. De vonken
regen die oversprong zette
tientallen hectares kreupel
hout in vlam. Een ander
vuur werd moedwillig aan
gestoken door een afgekeur
de en daarom gefrustreerde
ex-brandweerman uit de Al
pen. Ook hij is gearresteerd.
Een veel
voorkomend
beeld deze zomer
in Zuid-Frankrijk:
brandweerlieden
vechtend tegen
de vlammen.
Voorlopig lijkt de
strijd in het
voordeel van de
brandweer
beslecht.
foto: ap
DEN HAAG/TOULON
Van kilometers afstand is
de prikkelende lucht te
ruiken. Weg zijn de geu
ren van lavendel, van
bloemen, van zonne
brandolie en van de zee.
Dichter bij Bormes-les-
Mimosas, lsngs de Route
Nationale 98, de weg van
Toulon naar St. Tropez,
wordt die prikkelende
lucht een steeds doordrin
gender stank van ver
koold hout. Dan, opeens,
zijn de bomen en het
kreupelhout links en
rechts van de weg ver
dwenen. Wat rest zijn
troosteloze stronken. En
een zwartgeblakerd bord
je met het verzoek „Piété
pour la forêt".
Zuid-Frankrijk, met name de
departementen Var, Provence,
Alpes Maritimes en Cöte d'A-
zur, wordt deze zomer geteis
terd door bosbranden. De af
gelopen dagen waren de omge
ving van Toulon en Corsica
aan de beurt. Eerder deze
week werden buitenwijken
van Marseille door een vuur
zee bedreigd. Morgen kan er
brand uitbreken bij St. Tropez,
bij Cannes of bij Menton.
De bewoners van deze streken
zijn er inmiddels aan gewend
dat het vuur in de hete zomer
maanden toeslaat. Jaarlijks
gaat gemiddeld bij tweedui
zend branden 35.000 hectare
bos in vlammen op. Erg druk
lijken ze zich er daarom niet
om te maken. Behalve wan
neer, zoals deze week het ge
val was, de Mistral de kop op
steekt.
De wind, die met snelheden
tot boven de honderd kilome
ter per uur vanaf Lyon door
het dal van de Rhöne raast,
maakt van het kleinste brand
je in korte tijd een ontembare
vlammenzee, die boerderijen,
villa's, campings en duizenden
hectaren bos verslindt.
De zomer van 1989 dreigt zo
een van de meest catastrofale
te worden. Een echt rampjaar
was 1976, toen in Zuid-Frank
rijk meer dan tachtigduizend
hectare bos is afgebrand. Al
leen de eerste helft van deze
week brandde al vijfentwin
tigduizend hectare bos af; de
helft van wat dit jaar in heel
Frankrijk verloren is gegaan.
En dan is het pas begin augus
tus, de maand waarin de Fran
sen massaal op vakantie gaan,
bij voorkeur langs de bedreig
de kusten van de Middellandse
Zee.
De brandweerlieden langs de
zuidkust houden hun hart
daarom vast. Immers, bijna
tachtig procent van de bos
branden wordt door de mens
veroorzaakt. In zo'n veertien
procent gaat het om opzettelij
ke brandstichting in opdracht
van projectontwikkelaars. De
rest is het gevolg van pure on
achtzaamheid: weggeworpen
brandende sigarettepeuken,
uit de hand gelopen kamp
vuurtjes en wegspringende
vonken van barbecues.
Juist in de bossen langs de
Franse zuidkust kan een
vonkje genoeg zijn. De vegeta
tie daar is bijzonder kwets
baar; iets waaraan de mens
maar weinig kan veranderen.
Wie er ooit in de zomermaan
den is geweest, weet dat alleen
de hitte al verschroeiend kan
zijn. Zodra de Mistral „soufflé"
(blaast), is het buiten in de zon
en in de wind, zelfs ronduit
onprettig.
De regen valt in Zuid-Frank
rijk in het brandtechnisch ge
zien verkeerde jaargetijde, de
herfst. Als daar nog eens een
strenge winter overheen komt
waardoor boompjes en
struiken doodvriezen vor
men de bossen reeds in de loop
van het vroege voorjaar een
hapklare brok voor de vlam
men.
De eigenlijke brandhaard is
overigens niet de boom, maar
het droge kreupelhout eron
der. Het vuur zoekt zich hier
razendsnel een weg door.
Maar als de bomen eenmaal
vlam hebben gevat, branden
ze ook als een fakkel. De on
toegankelijkheid van het ge
bied (bergachtig) maakt de be
strijding van het vuur extra
moeilijk.
Kapp<
>en
Een van de eenvoudige me
thoden' om bosbranden bij
voorbaat minder kans te ge
ven is het kappen van het
kreupelhout. Dat is echter een
dure grap die geen enkele zin
heeft als je buurman niet mee
doet. Anders slaat een brandje
Het planten van minder
brandgevoelige bomen is een
andere, duurdere
Van dit huis in een buitenwijk van Marseille is weinig overgebleven. De bosbranden hebben tot nu
toe aan weinig mensen het leven gekost, maar de materiële schade is enorm. foto: ap
Brandgangen, die er nog nau
welijks zijn, kunnen een vuur
behoorlijk vertragen. Ze
moeten dan wel enige honder
den meters breed zijn, want
gloeiende denneappels sprin-
-gen enorm ver weg.
Aangezien de mens het kli
maat en de natuurlijke om
standigheden gelukkig niet
naar zijn hand kan zetten, is
het zaak de hele zomer attent
te blijven. Daarvoor is in het
verleden de „Circosc" in het
leven geroepen, een soort su
per-brandwacht, die met be
hulp van de modernste techni
sche middelen de bossen langs
de Franse zuidkust 24 uur per
etmaal in de gaten houdt.
Bij de kleinste rookwolk wordt
alarm geslagen. Wanneer het
een grote brand blijkt te zijn,
worden militairen ingescha
keld, die echter moeten wer
ken met deels zeer gebrekkig
materiaal. Tegen die combina
tie van natuurlijke omstandig
heden, langdurige droogte, de
Mistral, slecht materiaal en
pyromanen is ook een super-
brandwacht volkomen mach
teloos.
Onnadenkend
Delen van Zuid-Frankrijk zul
len dus, zoals trouwens al eeu
wen het geval is, 's zomers ten
prooi vallen aan het vuur. Ook
pyromanen zijn er altijd al ge
weest.
In de tijd van Napoleon had
den de autoriteiten opdracht
elke brandstichter te fussile-
ren. Dat gebeurt nu gelukkig
niet meer. Maar met de huidi
ge lichte strafmaat vaak
niet 'meer dan een boete is
ook niet iedereen het eens. De
branden richten immers elk
jaar opnieuw voor miljoenen
guldens schade aan en, nog
veel belangrijker, kosten ook
elk jaar mensenlevens. Maar
dat is iets waar degenen die
hun sigarettepeuk wegschie
ten, de barbecue niet uitma
ken, kampvuurtjes stoken of
bewust het bos in brand ste
ken kennelijk niet aan den
ken.
JOS TIMMERS
SUSKE ENWISKE
SAGARMATHA
HAMBURG Alle lek
geslagen vaten met het
zwaargiftige epichloorhy-
drine aan boord van het
Nederlandse schip de
Oostzee zijn gisteren ge
borgen. De 129 vaten zijn
opnieuw verpakt in her
metisch afgesloten stalen
containers die vandaag
naar de giffabrikant, Dow
Chemical, in het West-
duitse Stade zijn overge
bracht. Toen de Oostzee
ruim twee weken geleden
in een storm terecht
kwam, ging de lading van
onder meer vierduizend
vaten gif aan het schui
ven, waarna enkele vaten
lek sloegen.
Met zuurstofmaskers en spe
ciale kleding aan hebben ar
beiders van een Westduits gif
bergingsbedrijf gisteren 88 rot
tende gifvaten geborgen, die
op een wagon stonden in Seel-
ze bij Hannover. Elk vat met
ongeveer tweehonderd liter
chloorpyrifos, een pesticide, is
met een kraan in een ander,
nieuw vat getild en vervolgens
luchtdicht afgesloten. De va
ten zijn daarna in een schone
wagon gezet. De operatie kost
enkele tienduizenden marken.
De Nederlandse expediteur
heeft gezegd bereid te zijn
voor de kosten op te draaien.
Het gif, dat uit India komt, is
via Rotterdam op weg naar de
Sovjetunie.
Willem-Alexander
vliegt graag, zoals
ook zijn
grootvader
Bernhard.
foto: anp
DEN HAAG Prins Wil
lem-Alexander is verliefd,
en dat zullen we weten
ook. Sinds het gezagheb
bende weekblad Privé in
februari onthulde dat
Willem-Alexanders amou
reuze oog was gevallen op
de 23-jarige studente Yo-
lande Adriaansens, zijn de
speculaties over onze toe
komstige koningin niet
van de lucht. Deze „blon
de, spontane flapuit" van
niet-adellijke afkomst is
nu al twee keer met de
hele koninklijke familie
op vakantie geweest. Dat
zit dus wel goed. De des
kundige inschatting van
Privé's Henk van der
Meyden luidt zelfs dat
„onze" toekomstige ko
ningsvrouw al met kerst
dit jaar een verlovingsring
zal dragen
„Reëel en terughoudend"
noemt een woordvoerder van
de Rijksvoorlichtingsdienst
(RVD) de berichtgeving in Ne
derlandse media over het lief
desleven van de Oranjes. In
vergelijking met het buiten
land, waar fotografen van de
„yellow press" zich niet scha
men voor wekenlange ver
stoppartijen in bosjes om een
geheime liefde op de gevoelige
plaat vast te leggen, heeft de
RVD gelijk. Toch koestert ook
het Nederlandse volk een bui
tengewone interesse voor mo
derne sprookjes rond leden
van het koningshuis. Vooral
kroonprinsen en -prinsessen
mochten zich de afgelopen de
cennia verheugen in de war
me belangstelling van Neer-
lands paparazzi. Zo zal konin
gin Beatrix zich de onthullen
de, „wereldschokkende" foto
van haar, hand-in-hand met
een toen nog onbekende Claus,
nog levendig kunnen herinne-
Erg veel recht op een privéle-
ven lijken de Oranjetelgen
niet te hebben. Dat Willem-
Alexander het op school niet
al te best doet, dat hij zijn
vliegbrevet heeft gehaald, dat
hij eens uit de boch( vliegt met
de auto, de ziekte van Claus;
voor wie de vakbladen bij
houdt is het allemaal oud
nieuws. Maar zodra de kroon
prins zijn oog op de andere
sekse laat vallen, komt de in
teresse niet meer enkel van de
„gewone burgerman". De keu
ze van een eventuele huwe
lijkspartner kan immers ge
volgen hebben voor onze con
stitutionele monarchie. Dus
moet de Tweede Kamer haar
goedkeuring geven aan een
huwelijk. Dus dient de kandi
date eerst gescreend te worden
door de Binnenlandse Veilig
heidsdienst (BVQ). Het recht
op een aardige partner kent zo
zijn beperkingen als je kroon
prins bent en nog koning wilt
worden ook.
Staatsbelang
Volgens prof.dr. N. Kramer,
werkzaam in de vakgroep
Parlementaire Geschiedenis
aan de universiteit van Lei
den, zou een „onjuiste" part
nerkeuze van een Oranje kun
nen indruisen tegen het staats
belang. „Jan en alleman loert
daarom mee. De kroon zou in
opspraak kunnen komen door
een partner te kiezen uit een
land waarmee Nederland op
niet al te beste voet staat. Toen
Irene met de Spaanse Carel
Hugo trouwde, en hij aspira
ties voor het Spaanse koning
schap koesterde, werd dat hu
welijk voor Nederland een po
litieke aangelegenheid. Het
parlement dient borg te staan
voor de politieke neutraliteit
van het Nederlandse konings
huis en kon dat in dit geval
niet garanderen. Irene's recht
op troonopvolging verviel door
de keuze van haar partner".
Kramer herinnert zich een
sterk staaltje van bemoeienis
LIEFDESPERIKELEN WILLEM
ALEXANDER HOUDEN VELEN BEZIG
met de partnerkeuze van een
Oranje: „Hethuwelijk van
Beatrix met de Duitser Claus
deed veel stof opwaaien.
PvdA-kamerlid Sake van der
Ploeg wist niet welk standpunt
hij moest innemen. Uiteinde
lijk is hij zelfs persoonlijk bij geliefden. „Het sprookjesachtig
de aanstaande bruidegom op
bezoek geweest om kennis te
maken. Toen pas werd zijn
twijfel aan de juistheid van
Beatrix' beslissing weggeno
men". Van der Ploeg werd la
ter overigens voor korte tijd
voorzitter van het comité „Hu
welijksgeschenk Prinses Bea-
Overigens is het de vraag of
het moment voor dergelijke
staatsrechtelijke bespiegelin
gen al daar is. „Zodra de rela
tie van Willem-Alexander met
Yolande Adriaansens serieuze
vormen gaat aannemen, zullen
wij dat mededelen", zegt de
RVD al maandenlang. En on
danks alle enthousiaste berich
ten en vermeende onthullin
gen wijst nog weinig op een
huwelijk tussen de twee. Vorig
iaar nog berichtten de roddel
bladen over een aanstaand hu
welijk van de kroonprins met
Paulette Schroder, dochter
van de Martinair-directeur.
Paulette was Immers baldame
geweest van de kroonprins op
het Twee-generatiesfeest op
Huis Ten Bosch, ze waren sa
men in het geniep op een zeil-
weekend in Friesland geweest
en „volgens insiders" zou een
vakantie naar Aruba vol
gen
Het Algemeen Dagblad dacht
deze week de zekerheid van
een serieuze relatie tussen
Willem-Alexander en Yolande
aan te tonen met onthullende
beelden van een reisje naar
Tanzania waarbij de jongeda
me aanwezig was. Vol trots
werden de foto's gepubliceerd.
En inderdaad, het afgebeelde
meisje vertoonde uiterlijk het
zelfde Yvonne van Gennip-ge-
halte dat Yolande Adriaansens
bezit, en waarvoor de kroon
prins zich al eerder niet onge
voelig toonde. Helaas moest
het blad een dag later, op last
van de RVD, erkennen dat het
hier ging om heel iemand an
ders: de dochter van de Tanza-
niaanse minister Leaky, die de
prins een rondleiding door het
land gaf.
„Betrouwbare bron"
Volgens Fred van Dongen,
plaatsvervangend chef
nieuwsdienst van het Alge
meen Dagblad, werd tot de
reis achter Willem-Alexander
aan besloten na „een tip uit
betrouwbare bron". „Wij con
stateerden dat het meisje wel
Yolande moest zijn, omdat ze
er zo op leek. Zondagavond
lichtten we de RVD in over
onze plannen tot publikatie.
Het werd ons noch aanbevo
len, noch ontraden dat te
doen". De RVD verklaart ech
ter desgevraagd vooraf hele
maal geen contact met het AD
te hebben gehad.
Op de vraag wat eigenlijk de
nieuwswaarde is van onthul
lende foto's over een simpele
verliefdheid, wil Van Dongen
niet ingaan. Dat een konink
lijk huwelijk de gemoederen
danig bezighoudt, is in de af
gelopen jaren echter wel ge
bleken. De keuze van prinses
Margriet voor de „burgerman"
Pieter van Vollenhoven maak
te veel los. En uit een enquête
van de Telegraaf bleek on
langs nog hoezeer „wij Neder
landers" hechten aan de adel
lijke afkomst van koninklijke
Tijdens een luchtrally maakte Yolande Adriaansens onlangs op
Texel kennis met andere leden van de koninklijke familie, onder
wie prins Bernhard. foto: anp
karakter van een vorstenhuis
gaat verloren als er een ge
woon meisje op de troon komt.
Zo iemand kan toch nooit de
vergelijking met een prinses
Diana van Engeland door
staan? En moeten we haar dan
aanspreken met Koninklijke
Hoogheid? Ik zou het niet over
mijn lippen kunnen krijgen.
De adel, dat is toch een ander
slag", schreef „een bezorgde
lezeres".
De vermeende affaire tussen
Willem-Alexander en de 23-ja-
rige studente Yolande Adri
aansens heeft inmiddels de
aandacht gehad van vrijwel de
gehele Nederlandse pers. Zelfs i
de „serieuze" media laten niet
na berichten, reportages en be
schouwingen te publiceren j
over het liefdesleven van de
kroonprins. Wellicht voor het j
eerst beschouwen zij het rod- i
delblad Privé daarbij als be-
trouwbare bron.
Zo hebben de lezers kunnen
vernemen dat Willem-Alexan
der zijn grote liefde leerde
kennen op een feestje van
oud-KLM-directeur Orlandini.
Yolande viel daar tussen
avondjurken en smokings op i
door haar „sportieve outfit",
waardoor de studente in kwes
tie zich overigens nogal „un-
dressed" gevoeld zou hebben.
En alsof Privé's Willem Smit
er bij stond, schetst het blad de
dialoog die bij de ontmoeting
ontstond: „Hallo, ik ben Alex,
mag ik weten hoe u heet?", j
Met een blos op de wangen zei i
de jongedame: „Ik ben Yolan
de Adriaansens, Koninklijke
Hoogheid, maar ik geloof dat
ik me een tikkeltje heb vergist
in het soort feest dat hier
wordt gehouden, want ik ben
er eigenlijk niet zo op ge
kleed". „Oh, maar ik vind juist
dat u zich zo leuk heeft ge- j
kleed. Daarom viel u mij met- I
een op. Iedereen in mijn om-
geving is altijd zo zwaar opge
doft en u gelukkig niet", moet
de prins geantwoord hebben,
waarna hij haar uitnodigde
voor een studentenfeest in
Leiden.
Afkomst
Over de afkomst van Yolande
weet het blad nog te melden
dat papa Adriaansens als ver- i
koopdirecteur voor de Rotter
damse Droogdok Maatschappij
werkt, dat zij hartstikke goed
is in hockey, golf en skiën,
van kinderen houdt en woont
in „een aftands, vervallen
pandje in het hartje van een j
Amsterdamse volksbuurt". Dat
laatste is overigens niet juist
meer. Vanwege haar relatie is
de studente, op last van de
BVD, verhuisd naar een ge
heim adres. Om dezelfde re
den is om haar ouderlijk huis
in Blaricum een groot hek
werk geplaatst. Volgens een
aantal bladen een zoveelste te
ken dat wijst op een aanstaand
huwelijk.
Hoe groot de consequenties
van Willem-Alexanders keuze
voor onze monarchie ook kun
nen zijn, wij zullen over het
serieuze karakter van zijn hui
dige relatie vooralsnog beleefd
moeten afwachten. Zelfs 'pers
muskieten' kunnen aan de te
rughoudende mededelingen
van de RVD, dat is in het ver
leden wel gebleken, weinig re
levants toevoegen. Dat besef
moet een hele geruststelling
zijn voor Willem-Alexander,
wiens relatie met vooral het
fotograferende deel der jour
nalisten toch al nooit optimaal
was. In zijn drang naar priva
cy verwierf hij, jaren geleden,
op het bordes van Paleis Soest-
dijk al faam met zijn uitroep:
„Nederlandse pers, oprotten!".
En toen de achtervolgingen
van Privé-fotograaf Joop van
Tellingen hem tijdens een re
cente wintersportvakantie te
veel werden, ging hij hem li
chamelijk te lijf met de kreet:
„Jullie lopen al 21 jaar mijn le
ven te verzieken!".
JEAN-PIERRE GEELEN
