UW EIGEN EEST
BLUF 1UCH DE BESTE
Jan Baeke: „Gedichten opsturen,
je leert er altijd wel wat van"
Mercedes-Benz SL: vernuft ten top
Mitsubishi breidt service verder uit
KUNST
CeidóeSomunt
DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1989 PAGINA 7-
Wellicht sarcofaag
stichter van
Moskou gevonden
MOSKOU Sovjetarcheo
logen vermoeden in Kiev de
sarcofaag van de stichter
van Moskou, de Oekraïense
prins Joeri Dolgoroeki (Joeri
„met de lange armen") ge
vonden te hebben, aldus een
bericht in het dagblad Prav-
da van gisteren.
De sarcofaag werd in de
buurt van een kathedraal in
Kiev opgegraven, ongeveer
op de plaats waar de prins
volgens overleveringen in
de twaalfde eeuw begraven
zou zijn.
Weer PEN-club in
Tsjechoslowakije
PRAAG In de Tsjechoslowaakse hoofd
stad Praag is de nationale afdeling van de
internationale schrijversorganisatie PEN na
18 jaar heropgericht. Dit was het gevolg van
een unieke samenwerkig tussen officiële en
verboden schrijvers, zo zei de dissidente
schrijver Ivan Klima gisteren. Klima, die na
de korte hervormingsperiode tijdens de
Praagse Lente in 1968 werd verbannen, zei
dat dinsdag ongeveer 20 schrijvers in Praag
bijeen waren gekomen om de leden voor het
nieuwe clubcomite te kiezen. Behalve Kli
ma is ook de dissidente schrijver Vaclav Ha-
vel in het comité gekozen. Een van de vier
door de overheid goedgekeurde schrijvers,
Jiri Mucha, is gekozen als voorzitter van het
comité.
Vrijspraak voor verdachte
van schilderijendiefstal
ROTTERDAM De Rotterdamse politierechter mr. Van Door-
en heeft gisteren de 49-jarige F. den H. uit Bergschenhoek vrij
gesproken van de verdenking in april vorig jaar zes schilderijen
uit het Belastingmuseum in Rotterdam te hebben gestolen. De
politierechter deed dat nadat de officier van justitie naar voren
had gebracht dat er nauwelijks bewijzen waren voor de verden
king dat Den H. de doeken gestolen had en uit winstbejag thuis
had verborgen.
Den H., die een café heeft in de Rotterdamse binnenstad, vertel
de dat vorig jaar een onbekende aan hem vijf schilderijen te
koop aanbood voor drieduizend gulden. De caféhouder kocht de
doeken, maar voelde zich er na verloop van tijd wat ongemak
kelijk mee, zeker toen iemand hem verzekerde dat het ging om
schilderijen die veel meer dan drieduizend gulden waard waren.
Begin juni deed de politie na een tip een inval in de woning van
Den H. in Bergschenhoek. Behalve de vijf schilderijen werd
daarbij ook een riotgun in de woning aangetroffen.
Amerika verdacht
Von Kara jan van
oorlogsmisdaden
WASHINGTON De Amerikaanse justitie
heeft de Oostenrijkse dirigent Herbert Von
Karajan verdacht betrokken te zijn geweest
bij de nazi-misdaden. Eerder dit jaar is een
onderzoek gelast naar het oorlogsverleden
van de wereldberoemde orkestleider, maar
dat werd echter stopgezet toen de 81-jarige
Von Karajan vorige maand overleed. Het
stopgezette onderzoek betrof onder meer
Von Karajans mogelijke rol voor de veilig
heidspolitie van het nazi-regime en zijn po
gingen om joden en andere „niet-Ariers" uit
Duitse orkesten te verwijderen, aldus Sher.
Japan centraal op festival
van animatiefilms in Utrecht
UTRECHT In theater 't Hoogt
in Utrecht wordt op 25, 26 en 27
augustus voor de derde keer het
internationale Holland Animation
Film Festival georganiseerd. Op
het programma staan 500 films uit
19 landen. Centraal staat dit jaar
Japan, dat de grondlegger van de
onafhankelijke animatiefilm in
dat land Yoji Kuri en de regisseur
en computeranimator Shuji Asano
naar ons land stuurt. Voorafgaand
aan het festival geeft Kuri een
workshop waarin een animatie
film wordt gemaakt. Deze film
krijgt als onderwerp de spanning
tussen de Japanse en de Neder
landse cultuur en wordt vertoond
op het festival. Ter gelegenheid
van het 50-jarig jubileum van de
National Film Board in Canada
wordt in 't Hoogt een overzicht
van Canadese animatiefilms ge
draaid. Uit de Verenigde Staten
komt Oscar-winnaar John Lasse-
ter naar Utrecht, waar zijn nieuw
ste film „Knickknack" de Euro
pese première zal beleven.
IN 'HET ACHTERLAND VAN VERLANGEN'
Spektakel
DEN HAAG Hij heeft
ook wel wat van een dich
ter, alleen niet dat brood
magere. Z'n ogen glim
men intelligent in z'n
hoofd en aan inspiratie,
waar als op de bus ge
wacht kan worden, ge
looft hij ook al niet: Jan
B.C. Baeke uit Den Haag,
33 jaar en bibliothecaris
bij de Nationale Ombuds
man. Dichten doet hij er
bij, „maar niet als hobby,
het is meer, ik ben er da
gelijks mee bezig". Dat ar
beid adelt en oefening
kunst baart, blijkt uit zijn
publicatie in „Het Achter
land van Verlangen", een
uitgave van het Algemeen
Nederlands Verbond ANV
met 25 zorgvuldig geselec
teerde gedichten. Uit bijna
duizend stuks totaal.
Baeke: „Ach ja, ik dicht nu al
zo'n jaar of tien en de afgelo
pen vier jaar werk ik zo'n
beetje op constant niveau, ik
ben daar niet ontevreden over.
Een vriend van me, die ook al
dicht, vertelde me vijf jaar ge
leden van een initiatief van
het ANV, waar je vier of vijf
gedichten naartoe kon sturen.
De beste zetten ze in een bun
del. Nee, van die vriend die
ook wat instuurde, is niets ge
publiceerd; vervelend voor
hem, natuurlijk, maar hij keek
mij er niet boos om aan. Hij is
immers een vriend... Ik heb
ook wat opgestuurd en inder
daad werd toen één gedicht
van me gepubliceerd.
Kennelijk komt je naam dan
in een bestand, want later
werd ik schriftelijk uitgeno
digd weer es wat in te sturen.
Dat deed ik, drie jaar geleden,
maar toen is, geloof ik, hele
maal niets gepubliceerd; ze
hadden er denk ik het geld
niet voor, of zo. Dit jaar kreeg
ik weer een uitnodiging en
weer zond ik in. Vijf gedich
ten, waarvan „Noach, aan de
vooravond van de revolutie"
werd gepubliceerd. Leuk,
maar ik begrijp het eigenlijk
niet helemaal; ik had publica
tie van een ander gedicht ver
wacht dat ik zelf beter vond.
Bovendien vond de jury mijn
werk nogal onbegrijpelijk en
het gedicht Noach érg onbe
grijpelijk. Toch namen ze dat".
Jury
Jan B.C. Baeke ging er niet
van wakker liggen. „Ik ver
trouw die jury eigenlijk wel,
ze maken goede opmerkingen,
ook bij gedichten die niet voor
plaatsing in aanmerking ko
men. En wat die onbegrijpe
lijkheid betreft, nou, dat moet
dan maar. Als negen van de
tien, zelfs negenennegentig
van de honderd lezers er wei
nig of niets van begrijpen, dan
vind ik dat niet erg. Maar ik
denk, dat de meesten er altijd
wel wat uit kunnen halen".
Baeke overweegt: „Iemand zei
eens dat proza iets is als lopen;
een duidelijke weg van A naar
B, een weg die je kunt volgen
en overzien. Als je B hebt ge
haald, heb je het verhaal kun
nen verwerken en begrijpen.
Poezie is anders, is als een
dans vol beweging, waar iede
re toeschouwer iets anders in
kan zien. Nou, en dat geldt ei
genlijk ook voor mijn gedich
ten, al is het gepubliceerde ge
dicht Noach niet echt repre
sentatief voor mijn werk".
„Noach, aan de vooravond van
de revolutie", heet het gedicht.
Welke revolutie dan? En
waarom komen er woorden in
voor als vijand en harnas en
zinnen als „te zien dat het
goed is"? Tien keer overgele
zen en geen flauw benul.
Jan Baeke licht geduldig toe.
„Je kunt een idee hebben en
daarmee aan het werk gaan en
gaandeweg steeds verder van
het oorspronkelijke idee af
drijven. Ja ja, een vulpen wil
len kopen en terugkomen met
een half varken, ja, zo gaat
het, met mijn manier van
dichten. Ik ging bij Noach uit
van de onmacht wanneer je de
ander niet begrijpt. Maar het
werd iets in de trant van ie
mand die denkt dat hij Napo
leon is. Het gedicht verhaalt
van een man die denkt dat hij
Noach is, volslagen geschift;
voor wie de elementen vijan
den zijn, waartegen hij zich
moet beschermen. En voor
God speelt, met zijn dierentuin
op het water".
Goed, dat er toelichtingen zijn,
want met deze uitleg, komt ie
dere lezer een heel eind en
wordt het gedicht in een klap
zeer toegankelijk. Baeke:
„Nou, maar toch is er een
kans, dat een lezer het er zelf
uit heeft gehaald, hoop ik. En
zo niet, dan hééft het gedicht
toch wel wat; de sfeer alleen
al".
Stimulans
In elk geval heeft de jury van
het ANV die sfeer op waarde
geschat en het geplaatst in
„Het Achterland van Verlan
gen". Jan B.C. Baeke vindt het
prettig, maar relativeert: „Na
tuurlijk is die erkenning waar
devol en een stimulans verder
te gaan. Als je alles steeds in je
gezicht terugkrijgt, ga je op
den duur aan jezelf twijfelen.
En het feit dat ik instuur,
geeft aan dat ik wil publiceren
en gelezen wil worden; ik hoor
niet tot de dichters die het ene
gedicht na het andere schrij
ven en het steeds in een la
stoppen.
Maar meer dan de eer levert
deze publicatie niet op, hoe
waardevol ook. Er zit geen
duit aan vast. Ik heb inder
daad het gevoel, dat ik nu wel
een lage hobbel heb genomen
en dat ik voor een hoge hobbel
sta: publicatie in een literair
tijdschrift. Aan publicatie van
een eigen bundel ben ik nog
niet toe, wat dat betreft geloof
ik in een volgorde: onbetaald
publiceren, betaald publiceren
in een tijdschrift en dan die ei
gen bundel. Al heb ik er al
wel genoeg voor geschreven;
zo'n twee honderd gedichten.
Niet allemaal even goed, hoor,
er zijn ook slechte bij, van
vroeger, waar ik niet meer
achter sta. Maar er zijn zeker
vijftig gedichten, die zó in een
bundel kunnen; ik bedoel, een
bundel die ik voor mezelf zou
kopen, alstie in de winkel lag".
Jan Baeke legt zich erbij neer,
dat het zo ver nog niet is.
Adviezen
„Ik kan iedereen aanraden ge-
Het was een roerloos
doof spektakel
Het was een onbewogen dag.
We. verborgen ons verslikken
stonden als twee jurken bol
onder een storm van harde klappen.
We deden er het zwijgen toe
met wat onduidelijke zinnen
Kiften
tot de koffie omsloeg in een vlek
We keerden langzaam onze bijbels
vielen opgesloten neer
moe van het weven en het schiften.
jsaeke
„Spektakel", representatief voor het werk Jan B.C. Baeke: „Natuurlijk betekent elke publicatie
van Jan Baeke. een stimulans die je gewoon nodig hebt".
foto: cees verkerk
dichten naar het Algemeen
Nederlands Verbond aan de
Jan van Nassaustraat 109 in
Den Haag toe te sturen. Je
krijgt in elk geval goede ad
viezen, ook als je niet wordt
geplaatst en ik geloof zo'n jury
eerder dan goede vrienden of
familie, die élles mooi en
prachtig vinden wat je maakt.
En wat mij betreft: ik heb nu
twee keer in hun uitgave ge
staan, de volgende keer is een
literair tijdschrift aan de beurt,
zoals 'L'art froid' (koud kunst
je dus) van Jan Pieck in Den
Haag, die het me heeft toege
zegd". Van een lage hobbel
naar een hoge hobbel. Om van
de hoogste hobbel, de eigen
bundel, nog even te zwijgen.
Baeke, gewoon net als die mil
jarden andere dichtertjes eens
gewoon begonnen met een
fraai rijm, is onderweg. Zijn
gedichten zet hij als een horlo
ge in elkaar, schrapt en schuift
en propt vele versies dood-
nuchter in de prullenmand.
„De gepubliceerde Noach zal
zowat de tiende versie zijn ge
weest. Maar toen was hij ook
echt klaar en af, wat mij be
treft. Want het onbegrijpelijke
dat zelfs die jury er aan gaf,
déar trek ik me niets van aan.
Het was precies goed zo".
FRITS BROMBERG
AUTO-
Op de tentoonstelling van
Genève in maart maakte
de nieuwe cabrioletreeks
van Mercedes-Benz zijn
publieksdebuut, de inter
nationale perspresentatie
vond in mei plaats en in
ons land mochten we eind
vorige maand nog eens
met dat model kennis ma
ken. Naar ons land wor
den dit jaar slechts een
dikke twintig SL's ge
bracht, terwijl er al zo'n
160 besteld zijn.
Veel van die bestellingen zijn
puur op papier tot stand geko
men, dus zonder dat de koper
ooit een echte nieuwe SL had
gezien. Gewoon in het ver
trouwen dat die auto niet kon
tegenvallen werd minimaal
f 170.100,- uitgegeven, want
dat kost de goedkoopste versie
300 SL. Er zullen tussen de be-
stellingen ook wel wat 500
SL's zitten, die 235.200,- doen
en met een paar extra's nog
duurder gemaakt kunnen
worden. Wie met kopen ge
wacht heeft tot een proefrit
mogelijk was zal nu nog een
jaar of drie moeten wachten
tot zijn of haar auto er is.
Is die SL zoveel geld en zo
lang wachten waard? Na uit
gebreid kennisnemen van
technische verfijning en een
proefritje als bekroning, zou je
haast zeggen van wel. Er is
geen andere produktiewagen
met zoveel bijzondere, moder
ne en doordachte details per
kubieke centimeter. Het uiter
lijk is geslaagd, tegelijk mo
dern en tijdloos, elegant en
toch ook een beetje macho. De
vorige generatie SL is achttien
De nieuwe Mercedes 300 SL-24.
jaar meegegaan, en deze is ze
ker ook op een behoorlijk lan
ge produktietijd ontworpen.
Bovendien is het een testcase
voor de komende vernieuwing
van de grote S-klasse sedans,
die dé tien jaar oude huidige
serie zullen vervangen. En
daarvan fluisterden als objec
tief te beschouwen kenners
destijds dat het de beste auto
ter wereld was, zodat van een
nieuwe serie erg veel ver
wacht mag worden.
Fabuleus
In vogelvlucht valt de SL als
volgt te beschrijven. De wie
lophanging is een doorontwik
kelde versie van wat er onder
de 190 en 200/300 reeks zit,
dus met zo'n ingewikkelde
ruimtelijke achterwielophan
ging aan vijf armen per wiel.
De wegligging is fabuleus. Het
is een pure tweezits cabriolet,
als vanouds geleverd met hard
coupédak erbij voor 's winters.
De motorenreeks bestaat uit
een drieliter zescilinder met
140 kW/190 pk, dezelfde mo
tor met vier kleppen per cilin
der en 170 kW/231 pk of een
vijfliter V8 met vier kleppen
per cilinder en 240 kW/326 pk.
Alle motoren hebben dubbele
bovenliggende nokkenassen,
waarvan de inlaatnokkenas-
(sen) verstelbaar zijn bij de
multikleps- versies om de mo-
torsouplesse optimaal te ma
ken. De ervaring leerde dat
zoveel motorvermogen niet
eens al te overdreven is, want
de SL is een behoorlijk zware
jongen door alle snufjes die
erin gebouwd zijn; een gewone
300 SL is rap genoeg, maar
voelt toch niet als een razend
snelle sportwagen aan. De zes-
pitters worden gekoppeld aan
een vijfbak, de V8 heeft stan
daard een automaat met drie
schakelprogramma's. Enigzins
bizar komt een verbruiksme-
ter over in het uitgebreide, ui
teraard prima afleesbare dash
board met gewone wijzerin-
strumenten.
Vooropgesteld dat de funktie
van alle goed bereikbare
knoppen is uitgelegd is het rij
den met de SL heel makkelijk.
Standaard is elektrische stoel-
verstelling, die werkt met
knopjes in de vorm van een
autostoel vooraan op het (lood
zware) portier. Zodoende is de
instelling van de zitpositie
dóódsimpel. Ook de hoofd
steun wordt elektrisch be
diend, waarbij meteen het er
naast gelegen bovenste veilig
heidsgordel-oog meebeweegt.
De gordels zijn geheel in de
stoel verwerkt en liggen daar
om altijd goed om het li
chaam;, tevens is de gordel al
tijd makkelijk te pakken. De
stoelen met ingebouwde gordel
zijn een nog elegantere oplos
sing dan in de SEC coupé
werd bedacht. Ook die heeft
geen deurstijl om het bovenste
gordeloog aan te hangen, maar
in plaats daarvan een grote
knobbel net achter het portier
en een elektrisch uitschuiven
de arm die de gordel na het in
stappen aangeeft.
De bediening van het dak is al
even makkelijk. Op het mid
denconsole is een miniatuur
dakje als schakelaar aange
bracht. Een tikje tegen die
schakelaar en het gemonteer
de coupédak (van aluminium,
34 kg licht) wordt ontgrendeld
en opgelicht, terwijl de zijra
men omlaag gaan. Even uit
stappen en eraf pakken (waar
voor je wel met zijn tweeën
moet zijn), en klaar is kees.
Volgende truc: nu het cabrio
letdak opzetten. Weer een tik
je tegen de schakelaar, het me
talen deksel achterop de SL
gaat open, het dak komt om
hoog en vergrendelt zichzelf
op de voorruit. De achterkant
is nog opgeklapt, want nu gaat
eerst het deksel weer dicht en
vervolgens sluit het dak aan
de achterzijde zich. Wanneer
de operatie met dichte zijrui
ten was begonnen gaan die nu
ook weer dicht. De hele tijd
moet alleen de schakelaar
vastgehouden worden.
Wat er in de SL allemaal stan
daard is valt nauwelijks op een
De bediening van het dak is al even makkelijk. Op het middenconsole van de Mercedes cabriolet is
een miniatuur-dakje als schakelaar aangebracht. FOTO'S: pr
rij te zetten. Heel apart is bij
voorbeeld al de verwarming.
Die heeft een elektrostatisch
stoffilter, voor schone inte-
rieurlucht als je niet open
rijdt. De verwarming kent niet
alleen de gebruikelijke roos
ters en aparte regeling voor
linker- en rechterpassagier. Er
stroomt ook warme lucht door
het portier, voor gelijkmatige
verwarming bij open rijden.
De thermostatische tempera
tuurregeling heeft aparte pro
gramma's voor open en dicht
rijden (meer warmte onderin
bij open rijden). Uniek is de
opklapbare rolbeugel, met een
schakelaar te bedienen maar
ook automatisch werkend (in
0,3 seconde) als de auto om
slaat. Er kan bovendien een
ook al uniek accessoire in die
rolbeugel. Dat is een soort net
je tegen de tocht bij open rij
den. Bij een cabrio slaat de rij-
wind namelijk over de voor
ruit en wervelt dan van achter
af het interieur in.
Echt luxueus wordt het met
nog wat duurdere extra's. Zo
als volledig elektrische zitre-
geling. Dat is elektrische stoel-
verstelling met geheugens
(drie stuks), die ook de buiten
spiegels meeregelt, plus de
binnenspiegel-verstelling en
het in twee richtingen verstel
bare stuurwiel. Of uitgebreide
centrale vergrendeling, die
niet alleen op portieren, kof
ferklep en tankdop werkt (dat
is standaarduitrusting), maar
ook de hele rits opbergvakjes
in het interieur afsluit ais u de
auto open wilt parkeren. Een
paar kritiekpuntjes, als je dat
nog zo noemen wilt: er zijn
een ruime dashboardkast en
een bruikbaar vak op de mid
dentunnel; de hele reeks extra
vakjes waarin net anderhalf
pakje sigaretten past lijkt wat
overdreven. Nog iets: de ach
tersteven van de auto is van
binnenuit gezien wat hoog en
massief, zodat over de schou
der kijken of. er iemand in de
dode hoek van de buitenspie
gel rijdt weinig zicht oplevert.
We moeten toch iets te zeuren
hebben. peter FOKKER
(ADVERTENTIES)
Al een jaar of drie volgt
de Nederlandse Mitsubis-
hi-importeur een geheel
eigen koers om het aan
zien van zijn Japanse pro-
dukten op te voeren. Uni
verseel stortten dé Japan
se autofabrikanten zich op
snelle en ingrijpende
technische ontwikkeling
van hun gamma, verge
zeld van een strak uiter
lijk naar Europese smaak.
Dat maakte van menige
Japanse auto een trendset
ter, of minstens een auto
die zich met de beste in
;ijn klasse kan meten.
Dat is één manier om klanten
uit hun Europese auto te lok
ken, als ze eerder nog niet tot
Japans-rijden te bekeren wa
ren. Waarbij de Japanse mer
ken onderling af en toe over
elkaar heen vallen in de haast
om iets nog fraaiers te beden
ken dan de anderen hebben.
Mitsubishi houdt zich van die
onderlinge naijver wat afzij
dig, en koos een andere poli
tiek: ook moderne techniek en
vormgeving, natuurlijk, maar
als onderscheidend extra veel
omvattende service in plaats
van nog fantastischere techni
sche details. Hoewel de pas'
aan het Nederlandse gamma
toegevoegde Galant Dynamic
4 zeker uiterst vooruitstrevend
genoemd mag worden, daar
niet van.
Maar daar heeft de gemiddel
de koper niets aan, want die
heeft niet zoveel geld te beste
den en hoeft ook al die snufjes
niet. Dus bouwde Mitsubishi al
een opmerkelijk programma
op van standaard bij alle mo
dellen geleverde service en ga
rantie. Dat weerspiegelt groot
vertrouwen in de kwaliteit en
betrouwbaarheid van het ei
gen produkt, hetgeen dan ho
pelijk op de klant overge
bracht wordt. Deze drie jaar
Multigarantie is nu nog eens
uitgebreid met Inter-Euro Ser
vice. Een soort 24-uurs hulp
dienst voor onderweg, die vijf
tig kilometer vanaf de woon
plaats begint. Bij pech of onge
val onderweg in vrijwel ge
heel Europa wordt gratis hulp
verleend via Mondial Assis
tance of de ANWB-alarmcen-
trale. De hulp omvat het rege
len van reparatie, verzorgen
van onderdak of terugkeer
naar huis als het langer dan
een etmaal gaat duren (plus
een reis terug om de auto na
reparatie op te halen), vervan
gend vervoer als de auto nog
langer (meer dan twee etma
len) buiten bedrijf raakt. Al
die service is geheel of bijna
geheel kosteloos, de noodzake
lijke reparatie natuurlijk niet.
Een beetje dubbelop, dat wel,
want de Multigarantie omvatte
eerder al voorzieningen voor
vervangend vervoer en ver
voer naar huis in geval van
technische malheur; de nu toe
gevoegde Inter-Euro Service
breidt de hulpverlening dus
vooral uit tot die auto-proble
men welke nog niet zo ernstig
zijn dat aanspraak gemaakt
kan worden op een vervan
gende auto of vervoer terug
naar huis.
Maak een proefrit in een van de Mercedes SL uitvoeringen. WWW m JW
Vondellaan 45, Leiden. Telefoon 071-76 93 03 AamJ.«illASa
