Kritiek in Senaat op rol van Israel Solidariteit verzet zich tegen „stoelendans" Poolse leiders India en Sri Lanka blijven het oneens Jeltsin: partij moet leidende rol opgeven BUITENLAND £eidóe@ou*a/nt DINSDAG 1 AUGUSTUS 1989 PAGINA 5 Doden bij bosbranden op Corsica PARIJS Op het Franse eiland Corsica zijn twee Italiaanse toeristen om het leven gekomen toen ze te-' rechtkwamen in een bos brand. Ook aan de Riviera woedden bosbranden. Op Corsica is 1.000 hectare struikgewas en bossen verwoest. Enkele cam pings zijn ontruimd en sol daten van het Vreemde lingenlegioen ziin ingezet om de bosbranden te be strijden. De bosbranden aan de Riviera konden snel worden geblust. „WEKKER" MOET PILOTEN VAN JUMBO WAKKER HOUDEN SEATTLE Boeing, 's werelds grootste vliegtuigfabri kant, gaat de nieuwe toestellen van het type 747-400 voorzien van een „wekker", die moet voorkomen dat pi loten tijdens de vlucht in slaap vallen. De wekker zal bestaan uit flikkerende lampen en waarschuwingsbel len, die automatisch in werking treden wanneer de ap paratuur in de cockpit gedurende enkele minuten on aangeraakt blijven. Een van de eerste, maatschappijen die de toestellen-met-wekker gaan gebruiken is British Airways. De installatie van een dergelijk systeem is een gevolg van de groeiende bezorgdheid over vermoeidheid van piloten tijdens een vlucht, zeker nu vliegtuigen in staat zijn non-stop enorme afstanden te overbruggen. In Groot-Brittannië heeft de Civil Aviation Authorithy, de Britse Rijksluchtvaartdienst,- toegegeven dat het is voor gekomen dat hele bemanningen in slaap waren geval len. Boeing wil nog geen verdere details van de „wek ker" bekendmaken. Het is de bedoeling dat het apparaat in het najaar zal worden gepresenteerd. Stroessner aangeklaagd ASUNCION De voormalige presi dent Alfredo Stroessner zal in Para guay voor de rechtbank moeten ver schijnen wegens het in de doofpot stop pen van de moord op een oppositielid in 1976. Dit is gisteren door een woord voerder van de rechtbank in Asuncion bekendgemaakt. Stroessner werd in fe bruari dit jaar na een militaire machts greep afgezet en woont nu in Brazilië. Hij wordt ervan beschuldigd de moord op Mario Schaerer Prono, die op 6 april 1976 op het politiebureau van Asuncion stierf, te hebben toegedekt. Hoewel de ex-dictator vele misdaden wordt ver weten die hij tijdens 2ijn bewind van 34 jaar zou hebben gepleegd, is dit de eer ste zaak waarvoor hij zich in Paraguay moet verantwoorden. Oud-minister Cuba gearresteerd MEXICO STAD De oud-minister van binnenlandse zaken in Cuba, generaal Abrantes Fernandez, is samen met vier hoge officieren gearresteerd wegens nalatig heid of medeplichtigheid aan het Cubaanse drugsschandaal. In verband daarmee zijn al vier officieren geëxecuteerd. Vijf hoge offi cieren zijn gedegradeerd en met pensioen gestuurd. Het Cubaanse persbureau Prensa Latina berichtte dat de arrestaties en degra daties de afgelopen dagen uitgevoerd zijn door het centrale comité van de Communis tische Partij. Generaal Abrantes werd op 26 juni ontslagen als minister, kort nadat het schandaal bekend was geworden. De vier die samen met hem zijn gearresteerd, werk ten ook op het ministerie van binnenlandse zaken. Rechtbanken in Colombia staken BOGOTA Alle rechtbanken in Colom bia zijn vandaag gesloten. Ongeveer acht tienduizend rechters en rechtbankmede werkers houden een 24-uursstaking. Zij eisen verscherpte veiligheidsmaatregelen, nadat vrijdag opnieuw één van hun colle ga's werd vermoord. Rechter Maria Elena Diaz Perez werd met haar twee lijfwach ten doodgeschoten in de Colombiaanse stad Medellin, het centrum van de Colom biaanse drugshandel. In de afgelopen tien jaar zijn meer dan vijftig rechters ver moord en werden ruim dertienhonderd rechters met de dood bedreigd, aldus de Colombiaanse associatie van rechtbank- medewerkers. Baker spreekt met Chinese ambtgenoot PARIJS De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken James Baker heeft gisteren in Parijs een gesprek met zijn Chinese ambtgenoot Qian Qichen gehad. Baker verklaarde na afloop dat Washington de goede be trekkingen met China wil handha ven, ondanks de bloedige onderdruk king van de democratiseringsbewe ging. Baker ontmoette de Chinese minister in het kader van de interna tionale conferentie over Cambodja. De Verenigde Staten verbraken de militaire contacten met China op 5 juni, na het bloedbad onder studen ten in Peking. Washington breidde de boycot later uit tot een verbod op hoge diplomatieke contacten. HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT Levenslang na bomaanslag (Vervolg van de voorpagina) WASHINGTON De be trekkingen tussen de Ver enigde Staten en Israel staan onder druk, nu blijkt dat de ontvoering van de Libanese sjeik Ab dul Karim Obeid door Is rael, vorige week, vooral Amerikanen het leven dreigt te kosten. President George Bush rea geerde gisteren op de moord op marinekolonel William Higgins door alle landen en groeperingen in het Midden- Oosten op te roepen hun gijze laars vrij te laten. De Israëli sche minister Ehud Olmert zei in reactie niet te geloven dat Bush ook doelde op sjeik Ab dul Karim Obeid. „Ik geloof gewoon niet dat de president een vergelijking heeft willen trekken tussen Israel en de or ganisaties in Libanon". Maar president Bush, zo bevestigde zijn woordvoerder, had er in zijn oproep de nadruk op ge legd. dat hij zich richtte tot alle betrokken partijen. Boos De Amerikaanse Senaat heeft er bij president Bush op aange drongen zo mogelijk represail lemaatregelen te nemen tegen de moordenaars van Higgins. Ook in de Senaat viel echter kritiek te beluisteren op de rol van Israel. De fractievoorzitter van de Republikeinen in de Senaat, Rober Dole, zei dat „een beetje meer verantwoor delijkheidsgevoel" Israel geen kwaad zou doen. Het Witte Huis, dat eerder zorgvuldig elke directe kritiek op de op stelling van Israel vermeed, verklaarde: „Gezegd moet worden dat velen de zorg van de senator delen". Een Israëlische functionaris in" Israel reageerde hier boos op met: „Het is belachelijk om Is rael verantwoordelijk te hou den voor de dood van Higgins. We weten niet eens of hij wel degene is die is opgehangen En als hij het is, weten we nog niet wanneer hij werd ver moord". Bush onderbrak gisteren zijn reis door het Midden-Westen van de Verenigde Staten toen het nieuwws over de executie van Higgins bekend werd. 's Avonds ging hij in beraad met zijn nationale veiligheids adviseurs en daarna met de politieke leiders van het Con gres» Hij kondigde echter geen maatregelen af en waarnemers verwachten vooralsnog geen militaire vergeldingsactie van de VS. President Bush lijkt net als zijn voorganger Reagan in ze kere zin gegijzeld te worden door de terechte sentimenten die er in de VS over de vele jaren vastgehouden Ameri kaanse gijzelaars bestaan. De families van die gijzelaars doen hun uiterste best het lot van hun geliefden onder de aandacht van de pers, de poli tici en het grote publiek te houden. Hoe tragische het ook is: ze spelen met die houding de terroristen in de kaart om dat die niets liever' zien dan dat het lot van hun gijzelaars zo breed mogelijk wordt uitge meten door de Amerikaanse media. Sjeik Obeid, wiens vrijlating door de ontvoerders van Hig gins was geëist, is een funda mentalistische sji'itische gees telijke en wordt door Israel ge zien als het brein achter onder meer de ontvoering van de VN-officier. Volgens het Israë lische leger heeft de sjeik tij dens zijn verhoor toegegeven dat hij betrokken is geweest bij de ontvoering van Higgins. Volgens zijn ontvoerders was de VN-militair een spion van de CIA en was zijn werk bij de VN slechts een dekmantel. In de laatste verklaring van de ontvoerders, op 12 december, werd gemeld dat Higgins een volledige bekentenis had afge legd, en dat hij ter dood was veroordeeld. Op de videobeelden die aan een persbureau in Bayrut zijn gestuurd is een opgehangen man te zien met gebonden handen en voeten. In een bij gevoegde getypte verklaring werd gemeld dat de 44-jarige Higgings om precies twee uur Nederlandse tijd in de namid dag was terechtgesteld. De videobeelden duren een halve minuut en zijn van een slechte kwaliteit; er valt niet uit op te maken wanneer ze zijn gemaakt. Functionarissen van het Amerikaanse ministe rie van buitenlandse zaken be vestigden evenwel dat het slachtoffer vrijwel zeker Hig gins is. Acht doden Met Higgins executie komt het aantal buitenlandse gijzelaars dat in Libanon is gedood op acht. Er worden nu in Liba non nog een twintigtal buiten landers vermist. Van hen heb ben er acht de Amerikaanse nationaliteit en vier de Britse. QN433 Wanneer ze samen een glas bier hebben gedronken gaat Rob met de vuurtorenwachter de trappen van de „Branda- ris" beklimmen. Dat is me een hele klim: meer dan tweehonderd treden! Maar het loont de moeite, want helemaal boven heb je een prachtig uitzicht over de zee en het eiland. Met behulp van een sterke kijker spiedt Rob de hele omgeving af. Ja, Terschel ling is wèl veranderd... Wat een bunkers zijn er overal gebouwd en dan die lelijke radartorensl Dan richt hij de kijker op een meertje tussen de duinen en de dennenbossen. „Wat is dat?" vraagt hij. „Dat meertje heet de Dodemanskisten", antwoordt de vuurtorenwachter. Rob kijkt nog eens goed en dan ontdekt hij opeens een eenzame figuur, die langs de oever wandelt. Zeker een pensiongast, die van de natuur houdt. NEW DELHI Tijdens de besprekingen tussen premier Rajiv Gandhi van India en de Srilankaanse minister van buitenlandse zaken zijn geen afspraken gemaakt over de terugtrekking van de Indiase troepen uit Sri Lanka. Wel heeft Gandhi zijn steun uitgesproken voor pogingen van Sri Lanka een eind te ma ken aan de strijd op het eiland De gesprekken zijn vandaag voortgezet. Er waren geen aanwijzingen of en hoe dicht beide zijden elkaar zijn gena derd tot een akkoord. De rond 45.000 man Indiase troepen zij'n in twee jaar gele den naar Sri Lanka gebracht om een eind te maken aan de opstand van de Tamil-minder- heid op het eiland, die in het oosten en noorden een guerril lastrijd voert voor onafhanke lijkheid. In India woont in het zuiden ook een grote Tamil- be volk ingsgroep De huidige president van het voormalige Ceylon, Ranasinghe Premada- sa, wil de troepen weg hebben. Hij kampt met gewelddadige acties van Singalese militan ten, de extremistische organi satie JVP. Zo zijn gisteren ten noorden van de Srilankaanse hoofdstad Colombo vijf men sen gedood en twee anderen verwond bij een overval op een legerjeep. De JVP richt zich voornamelijk tegen de aanwezigheid van het Indiase leger. MADRAS Vijf personen zijn gisteren in India tot le venslange gevangenisstraf veroordeeld vanwege hun be trokkenheid bij de bomaanslag op het vliegveld van de Zuid- ïndiase stad Madras in 1984. Bij die aanslag kwamen 32 mensen om het leven en raak ten vijftig anderen gewond. De daders hadden de bedoe ling de bom door een militante Tamil uit Sri Lanka aan boord te laten brengen van een vliegtuig van Air Lanka en om haar te laten ontploffen op het Srilankaanse vliegveld van Kattunayake. De vijf ver oordeelden zijn twee mede werkers van het kantoor in Madras van Air Lanka, een veiligheidsagent van het vlieg veld van Madras, een student en een zakenman. Compromis in de maak voor akkoord Suriname MOSKOU SCHAFT INVOERVERBOD BOEKEN AF PARAMARIBO In politie ke kringen in Suriname is vernomen dat er een compro mis is bereikt om uit de impas se te geraken rond het vredes akkoord van Kourou. Het ontbreken van exacte data voor het inleveren van wa pens en het opheffen van het Jungle Commando was één van de grootste bezwaren van het militair gezag tegen het Akkoord van Kourou, dat offi cieel een einde moet maken aan de strijd in Oost-Surina- me. Aan de ontwapening en ontmanteling van het Jungle Commando is nu een termijn gekoppeld, die eind dit jaar verstrijkt. Het parlement zal zich in de loop van deze week over het vredesakkoord bui gen. Niet bekend is of het Jun gle Commando met de termijn instemt. President Shankar heeft giste ren opnieuw met de bevelheb ber van het Nationale Leger, Desi Bouterse, vergaderd. Za terdagavond ontmoetten ze el kaar al in gezelschap van de politici Arron, Lachmon en Soemita, de leiders van het Front voor Democratie en Ontwikkeling, de regerings coalitie. Officiële mededelin gen over het verloop van de besprekingen zijn tot nu toe uitgebleven. MOSKOU/BONN De artikelen die de leidende rol van de communisti sche partij in de Sovjetu nie vastleggen, moeten uit de grondwet worden ge schrapt. Dat heeft de her vormingsgezinde Sovjet politicus Boris Jeltsin ge zegd in een vraaggesprek met de Westduitse radio- omroep Deutsche Welle. Jeltsin is net gekozen tot mede-voorzitter van de eerste parlementaire oppositiegroep in de Sovjetunie. „Alle Sovjet instellingen, ook de partij, zou den ondergeschikt moeten zijn aan de Opperste- Sovjet, het hoogste wetgevende orgaan in de Sovjetunie", aldus Jeltsin. Diezelfde Opperste Sovjet be sloot gisteren het begrip „anti- sovjetpropaganda en agitatie" uit het Russische wetboek van strafrecht te schrappen. Dat was de gebruikelijke tenlaste legging bij politieke misdrijven in de Sovjetunie. Politieke misdaden kunnen voortaan al leen maar worden bestraft op grond van „handelingen tegen de Sovjetstaatsordening". De afgelopen decennia zijn duizenden mensen op politieke gronden veroordeeld wegens „anti-sovjetpropaganda". „Met de nieuwe formulering sluit de Sovjetunie zich aan bij de in ternationaal heersende prak rijk", aldus de vice-voorzitter van de Opperste Sovjet, Ana toli Loekjanov. Het besluit komt volgens hem overeen met de geest van de interna tionale overeenkomsten van Helsinki en Wenen. In een interview met het weekblad Ogonjok heeft An- drej Sacharov gezegd dat „de Sovjetunie zijn huidige „kei- zerrijk-achtige", op onder drukking gebaseerde struc tuur, volledig overboord moet gooien en een bond van onaf hankelijke staten worden". De Sovjetunie moet af van het door Stalin ontworpen systeem Boris Jeltsin, tweede rechts, leunend achter een vrouw, in het Sovjet-parlement. foto: ap van centraal bestuur en in plaats daarvan helemaal op nieuw beginnen, vindt Sacha- Sacharov heeft, sinds presi dent Michail Gorbatsjov hem in december 1986 uit zijn huis arrest vrijliet, in de media re gelmatig zijn denkbeelden ge spuid, maar hij is zelden zo openhartig geweest als in het interview met Ogonjok. Het hoofd van de douane dienst van de Sovjetunie, Vita- li Bojarov, heeft gisteren op een persconferentie gezegd dat zijn land alle beperkingen op de invoer van werk van ver boden auteurs heeft opgehe ven. Daarbij zullen bijbels als mede het volledige oeuvre van Aleksandr Solzjenitsyn in de Sovjetunie worden toegelaten. „Er zijn geen auteurs verbo den", aldus Bojarov. „De enige beperkingen gelden voor ge schriften die oproepen tot de gewelddadige omverwerping van de staat en voor pornogra fie". Een Libanees meisje draagt de enorme patroon van een geëx plodeerde bom uit haar volledig verwoeste huis in het Moslim- deel van Bayrut. foto: ap Bayrut stroomt leeg door oorlogsgeweld BAYRUT De Libanese hoofdstad Bayrut raakt volle dig ontvolkt door het geweld tussen het Syrische leger en de christelijke milities. De uit valswegen rond de stad waren gistermiddag verstopt met ki lometerslange files. Duizenden inwoners van de hoofdstad probeerden het oorlogsgeweld te ontvluchten. Volgens schat tingen van de politie wonen in de stad, die normaal 1,5 mil joen inwoners telt, nog slechts 200.000 mensen. Alleen al vo rige week ontvluchtten 350.000 mensen de stad. De burgeroor log in Libanon, die begin maart opnieuw oplaaide, heeft sindsdien al 510 slachtoffers geëist. Bovendien raakten bij na drieduizend mensen ge wond. De Arabische missie, die sinds 26 mei probeert een oplossing te vinden voor de Libanese crisis, heeft gister nacht aangekondigd dat haar opdracht is mislukt. De missie bestond uit de staatshoofden van Marokko, Saudiarabië en Algerije. Zij kreeg van de Ara bische top, die in mei in Casa blanca werd gehouden, de op dracht de strijdende partijen in Libanon tot vrede te bewegen. Het driemanschap liet in een verklaring weten dat „de op dracht helaas in een impasse is geraakt". WARSCHAU De vrijla ting van de prijzen van vlees en andere levens middelen, vandaag, heeft gisteren in Polen geleid tot een belegering van winkels en vechtpartijen. In het Poolse parlement zou vandaag gestemd wor den over de aanwijzing van een nieuwe premier. Het was vanmorgen nog geenszins zeker dat de kandidaat van de partij, generaal Kiszczaks, vol doende steun zou krijgen. De prijsstijgingen in Polen zijn een gevolg van de invoering van een markt-systeem naar westers voorbeeld. De prijzen van vlees en de meeste andere voedingsmiddelen zullen de komende dagen twee tot drie maal zo hoog worden. Er is in Polen wijdverbreide kritiek op het loslaten van de prijzen, omdat het plan slecht is voorbereid en de bevolking onvoldoende compensatie biedt. Dat is een extra nagel in de doodskist van het kabinet van de vertrekkende premier Rakowski. Onder zijn bestuur is de Poolse economie snel achteruit gegaan. Hij laat een inflatie van honderd procent achter, een reusachtig begro tingstekort, een ingezakte munteenheid en een enorm voedseltekort. De industriële produktie is gedaald en het land aanvaardt nood-voedsel hulp van westerse landen en de Europese Gemeenschap. procent van de zetels. Maar naar verluidt is de partij niet eensgezind in de steun voor Kiszczak. Veel afgevaardigden van Solidariteit verklaarden eveneens tegen de kandida tuur van Kiszczak te zijn. Men vreest dat zijn benoeming veel Polen zal doen denken, dat de politieke hervormingen feitelijk geen enkele verande ring hebben gebracht en dat het meer een stoelendans is van partijleiders. „De samenle ving zal woedend zijn als men zich realiseert dat de partijse cretaris (Jaruzelski) president is geworden, dat de premier (Rakowski) partijsecretaris wordt, en dat de minister van binnenlandse zaken nu pre mier wordt", zo verwoordde afgevaardigde Juliusz Braun van Solidariteit deze vrees. Vertrouweling De 63-jarige Czeslaw Kiszczak heeft met zijn rol bij de „ron- de-tafel"-onderhandelingen tussen het Poolse bewind en de oppositie de naam gekregen van een flexibele onderhande lingspartner. Hij is beroepsmi litair en geldt als naaste ver trouweling van president Ja ruzelski. In 1972 maakte de toenmalige minister van defensie Jaru zelski hem tot hoofd van de contra-spionage en vice-opper- bevelhebber. In het crisisjaar 1981 werd Kiszczak onder pre mier Jaruzelski minister van binnenlandse zaken. Hij be hoorde tot de kleine kring van leiders die de uitroeping van de staat van beleg op 13 de cember 1981 en de harde aan pak van Solidariteit voorbe reidde. Poolse vrouwen in de rij voor een slagerij, in de hoop nog wat vlees te kunnen bemachtigen. De hoop was ijdel: er was gisteren nauwelijks vlees te krijgen. foto: ap Alleen halfvolle melk, zachte kaas, roggebrood en baby- melk- en voeding worden niet door de prijsstijgingen ^getrof fen. Deze prijzer\ worden laag gehouden om de zeer armen, onder wie gepensioneerden, te beschermen. Premier Rakowski, sinds za terdag ook partijleider, heeft het Poolse parlement voorge steld minister van binnenland se zaken Czeslaw Kiszczak tot zijn opvolger als premier te benoemen. De president van Polen, Wojciech Jaruzelski, zou Kiszczaks benoeming van daag formeel voorstellen aan het parlement, waarna in het Lagerhuis (de Sjem) zou wor den gestemd. In de Sjem heeft de door com munisten geleide regeringscoa litie een meerderheid van 65

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 5