Wereldraad buigt zich over bio- technologie kerk wereld beroepingen £eidóe(2ou/ta/n „Manila": geen vijandigheid meer jegens andersgelovigen Anglicaanse bisschop: Engelse kerk moet parlement negeren Opperrabbinaat kritiseert berichtgeving over Israel GEESTELIJK LEYEN/OPINIE CcidócSotncmt DONDERDAG 20 IULI 1989 PAG» Voor het eerst Poolse tentoonstelling over joden KRAKOW Voor de eerste keer wordt er in Polen een uitge breide tentoonstelling gehouden over het Poolse volk en de Jo den. De expositie 'Joden in Polen' leert bezoekers deze zomer dat het lot van het Poolse volk nauw is verbonden met dat van de Joden. De catalogus herinnert eraan dat het nazi-regime Polen uitkoos als plaats voor zijn gaskamers. Hoewel er op dit moment nau welijks meer Joden leven in het Oosteuropese land, gaat het motto van de tentoonstelling nog steeds op. „Alle mensen die hier werden gedood, zijn net zo met het Poolse volk verbonden als de vele geslachten voor hen en de weinigen die de vernieti ging overleefden". De tentoonstelling wordt geopend op het moment dat de span ningen rond het Karmelietessenklooster op het terrein van het voormalige concentratiekamp Auschwitz hoog zijn opgelopen. Joodse organisaties pleiten al lange tijd vergeefs voor verplaat sing van het klooster. Dinsdag liet het Simon Wiesenthal-cen- trum in Los Angeles het Vaticaan weten dat de Rooms-Katho- lieke Kerk „het grootste joodse kerkhof wederrechtelijk is bin nengedrongen". Amerikaanse joden drongen verleden week het terrein van het klooster binnen en werden even later door Poolse arbeiders weggesleept. Onder leiding van de New Yorkse rabbi Avra- ham Weiss schreeuwden zij onder meer leuzen als „Nazi Polen - antisemieten". Weiss wil aanstaande zondag opnieuw gaan demonstreren; hij rekent op de aanwezigheid van ongeveer 300 Europese Joodse studenten. Trouw is de grondslag der deugdèn AMSTERDAM Het Opper rabbinaat voor Nederland vindt dat de berichtgeving door de media over de situatie in Israel geen goed doet aan het vredesproces. Het betreurt het ten zeerste dat de „veelal niet objectieve" berichtgeving tevens wordt gevoed door Ne derlandse correspondenten in Israel, „die hun politieke visie laten prevaleren boven het belang van de zaak". Dat schrijft het Opperrabbi naat in een verklaring, waar in als voorbeeld wordt ge noemd de berichtgeving over de „lafhartige" aanslag op een Israëlische autobus op 6 juli tengevolge waarvan inmidels 16 doden en 27 gewonden vie len. Zij die voortdurend klaar staan met hun kritiek op Is rael, hadden nu geen woord van afkeuring. Enkele kran ten, zo constateert het Opper rabbinaat, kwamen niet ver der dan uit te spreken dat het ging om een door „een Pale stijn veroorzaakt busonge luk". Zulke berichtgeving sti muleert alleen maar de ver dere verhitting van de gemoe deren in Israel, zo waar schuwt het rabbinaat. Het Opperrabbinaat is bijzon der bezorgd over de situatie in Israel. Het gebrek aan solida riteit van de westerse wereld met de Joodse Staat en de groeiende sympathie voor de Palestijnse zaak maken het voor Israel zeer moeilijk de intifada te bestrijden. „Te meer daar Israel een demo cratische rechtsstaat is die slechts gebruik kan en wil maken van de middelen die zo'n staatsvorm ten dienst staan". Het Opperrabbinaat bracht gisteren in een gesprek met de Israëlische ambassadeur haar bezorgdheid en diepe verbondenheid met de Joodse Staat tot uitdrukking. Nederlandse Hervormde Kerk Benoemd tot bejaardenpastor Drachten (part-time) J. van Woerden te 's-Gravenzande. die deze benoe ming heeft aangenomen. Aangeno men het beroep van de Verenigde Protestantse Kerk in Belgie te Ant werpen tot diakonaal missionair pre dikant G.J. Hoogterp, oecumenisch opbouwwerker bij het MOGG-pro- jekt en kandidaat te Groningen. Gereformeerde Kerken Beroepbaar (part-time) Drs.W.H.D. Pastoor, laatstelijk predikant te Hij ken. 't Zuden 125, 9351 LE Leek. „NIEUWE WAPENWEDLOOP AAN DE GANG, NU MET GENEN" Handel in organen MOSKOU Het Cen traal comité van de We reldraad van Kerken, bij een in Moskou, moet zich maandag uitspreken over moderne technieken als bio-technologie en gene tische manipulatie. Er is al een ontwerp-besluit gemaakt. De Amerikaanse jurist Andrew Kimbrell, werk zaam voor milieu-organi saties, wees tijdens een persconferentie op de snelle groei van de bud getten in verscheidene landen voor chemische en biologische oorlogs voering. Zo is hét budget van de Amerikaanse re gering sinds 1982 verze- venvoudigd wat betreft biologische oorlogsvoe ring en verdrievoudigd wat betreft chemische be wapening. „Er is een nieuwe wapenwedloop aan de gang, maar nu met genen," aldus Kimbrell. Militair misbruik van biotech nologie bezorgt de anglicaanse aartsbisschop van York, dr. John Habgood, naar eigen zeggen „geen nachtmerries". De meeste wetenschappers zijn volgens hem zeer verant woordelijke personen die zich ook zorgen maken over de ri sico's van biotechnologie. Naar de mening van Habgood heeft het geen zin met span doeken te lopen en te roepen: Stop met alle biotechnologie. De wetenschappers zijn zeker bereid te luisteren als wij dat ook willen, als we hun woorden niet verdraaien en als we ook de positieve kan ten ervan willen zien. Hab good is afgestudeerd in na tuurkunde en farmalogie. De Engelse mevrouw Jean Mayland wees tijdens de be spreking van dit vraagstuk op de zegeningen van de weten schap. Dankzij een kunstmati ge ingreep was zij al weer twintig jaar geleden in het ge lukkige bezit van een welge schapen dochter gekomen. Zij pleitte voor strenge controle in plaats van een totaal ver bod op biotechnologisch on derzoek. Het moet volgens Habgood niet zo moeilijk zijn de ker ken op één lijn te krijgen in de veroordeling van de ge vaarlijke aspecten van de bio technologie. Hij trok een ver gelijking met de kernwapens, die politiek veel gevoeliger la gen. Zelf was hij voorzitter van de hoorzitting van de Wereldraad die in 1981 te Amsterdam de produktie, plaatsing en het gebruik van kernwapens veroordeelde. Abortus In het ontwerprapport van de Wereldraad wordt onder meer gewezen op de gevaren van genetische manipulatie. Door onderzoek kan reeds voor de geboorte het geslacht van het kind worden vastge steld. In sommige landen, zo als India, waar jongens wel en meisjes veel minder gewenst zijn, heeft dit ertoe geleid dat het bij abortus bijna altijd om meisjes gaat. Volgens een re cent onderzoek in Bombay, India, was er op de 7.000 abor tussen slechts een jongetje. Om deze reden is prenataal onderzoek in Zuid-Korea sinds enkele jaren verboden. Het meest schrijnende voor beeld van uitbuiting als ge volg van biotechnologie is volgens het rapport het be taalde draagmoederschap: arme vrouwen worden ervoor betaald haar foetus of kind af te staan aan echtparen die zelf geen kind kunnen krijgen maar het wel kunnen kopen. Vrouwen worden zo tot een broedmachine gedegradeerd. Het centraal comité van de Wereldraad, dat tot 27 juli in Moskou vergadert, zal zich maandag uitspreken over een verbod op alle experimenten met genetische manipulatie, op genetische proeven om het geslacht vast te stellen en op commercieel draagmoeder schap. Er zijn meer mensen die een nier nodig hebben dan er ren voor transplantatie beschikbaar komen. Dat beteken velen, ook kinderen, alleen kunnen voortleven met be van een kunstnier. Dat is geen prettig leven. Maar doo middeling van een meneer uit Hengelo kun je nu een d( nier kopen. Mensen in geldnood kunnen bij hem terech zij een nier willen aanbieden, mensen mèt geld als zij bel te hebben aan een vervangende nier. Aantrekkelijk? voor degenen die er geld voor beschikbaar hebben. And blijven aangewezen op donoren die hen kosteloos willen pen, doorgaans familieleden, of codicildragers. Jammer hen dat het aanbod van organen tijdelijk is komen stilli sinds het optreden van de Hengelose zakenman. Handel in organen, al lang bekend uit de armoe vJ landen in de Derde Wereld, heeft via West-Duitsland en' geland nu ook ons land bereikt. In de Bondsrepubliek een graaf een „Organburo" op waar het meteen storm In Engeland werden nieren van arme Turken getransj teerd in de lichamen van vermogende Britse patiënten. meritaar van de behandelende artsen: ze hadden het nie weten. BlJ de actuele, pijnlijke discussie over wie er in aanmer moet komen voor kostbare medische ingrepen is het van vermogendheid tot nu toe vermeden. Als levenskar verwachte levensduur wellicht mogen meespelen bij het woord op de vraag wie als eerste geholpen wordt, in elk val niet het saldo op de bankrekening. We gaan uit van J ke rechten voor een ieder al wijst de praktijk wel eerl dat functie, macht en invloed kunnen helpen om een sr| re behandeling te krijgen. WIÈ zegt dat handel in organen afschuwelijk is, heeft gelijk. Maar diegene dient tegelijkertijd te beseffen dat handel een consequentie is van het commerciële denker onze samenleving langzamerhand in al haar vezels behë Of iets slaagt en winst oplevert is bijna een morele wal geworden en in elk geval voor velen een geldig motief I bijna alle mogelijke handelingen. We zien dat niet alle# de gezondheidszorg. Een samenleving waarin alles voor winst verkocht w! houdt uitverkoop van voorwaarden voor een humanitaire menleving. Er ontstaat dan een elite die kan kopen waf geerlijk is en een grote groep zwakkeren die slechts kan leveren wat die elite belieft, maar die zelf nooit bij\[ beeld gezondheid kan kopen. Juist vanwege de opzij schoven belangen van degenen die om geld hun gezoncf te koop aanbieden, vraagt onze samenleving om een vei op handel in menselijke organen. i' LONDEN De Angli caanse Kerk in Engeland zou zich niet langer moeten onderwerpen aan de controle van het parle ment, vindt bisschop Co lin Buchanan. Een dag nadat het Britse La gerhuis een stokje stak voor de mogelijkheid om geschei den mannen tot priester te wijden, sprak de oud-hulpbis- schop van Aston van een „vernedering" van de Engelse staatskerk, „die in de greep is van een niet-christelijk parle ment". In het dagblad The Times doet Buchanan zijn collega's de suggestie het verworpen besluit gewoon -uit te voeren. Dat is volgens hem veel beter dan het voorstel opnieuw in te dienen en hopen dat er meer parlementsleden aanwe zig zijn om hun stem uit te brengen. Het synodebesluit werd dinsdag met 51 tegen 45 stemmen afgewezen, terwijl het Lagerhuis in totaal 650 le den telt. Het Britse parlement heeft geen enkele „morele of theo logische basis om de Kerk van Engeland te regeren", aldus Buchanan. De meeste parle mentsleden zien volgens hem ook niet in waarom ze toe zicht moeten houden op de kerk en blijven daarom bij stemmingen massaal weg. Buchanan wees erop dat de staatskerk al eerder een be sluit van het parlement heeft genegeerd. In 1929 publiceer de de synode tegen de wil van het parlement een nieuwe versie van het „Book of com mon prayer". Buchanan trad twee maanden geleden af als hulpbisschop van Aston, nadat was geble ken dat een bezoek van aarts bisschop Desmond Tutu aan Birmingham een schadepost van 700.000 gulden had opge leverd. De hulpbisschop-, vooraanstaand vertegenwoor diger van de evangelische vleugel binnen de Anglicaan se Kerk, was voorzitter van het interkerkelijk comité dat het bezoek organiseerde. Sovjet-Baptisten bitter over gebrek aan regeringssteun MOSKOU De Baptisten in de Sovjetunie zijn „verbit terd" over het gebrek aan me dewerking van de regering. „Ondanks de glasnost en on danks onze herhaalde verzoe ken komt de regering haar toezeggingen niet na," aldus secretaris ir. Aleksei Bytsjkov van de Sovjet-Baptistenunie. Al vijftien jaar pleit de Bap tistenunie voor een eigen kantoor in Moskou. De unie telt ruim een half miljoen le den. Alle administratieve be zigheden worden nu verricht in de zaaltjes rond de enige Baptistenkerk in de Sovjet hoofdstad. Ook zouden de Baptisten graag een eigen se minarie in het nieuwe ge bouw willen onderbrengen. „Telkens krijgen we weer te horen dat ons verzoek zich 'in een stadium van positieve overwegingen' bevindt. Dat is mooi, maar wanneer komt er eens een einde aan dat stadi um," Zonnig DE BILT (KNMI) Het ho- gedrukgebied waarvan het centum boven ons land ligt verplaatst zich heel langzaam iets in oostelijke richting. Dit1 betekent voor morgen ook weer een zonnige dag ondanks dat er wat sluierbewolking aanwezig is op grotere hoogte. De temperatuur komende nacht komt in de buurt van de 12 graden te liggen. Overdag stijgt het kwik aan de kust tot een graad of 26, in het binnen land wordt het warmer en kunnen tropische waarden van 30 graden gehaald wor den. De wind waait uit het oosten en is matig, kracht 3. Zaterdag wordt ook een war me dag maar dan nadert een onweersstoring uit Frankrijk, die behalve voor een bui en bliksem ook voor wat koeler weer na het weekeinde zorgt. se Zee omstreeks 30 graden, binnenland temperatuur oplope plaatselijk in de buurt var J Zwitserland: zonnig. Moi loop van de dag kans i Middagtemper'atuur in de da lage gebieden rond 30 graden. Oostenrijk: alleen in het ooste nog een enkele bui, later Middagtemperatuur oplopend, rond 25 tot ongeveer 30 gradei.' Italië: zonnig met een middagtl ratuur oplopend van rond 30 g| tot ongeveer 35 graden. Joegoslavië: naar het oosten wet kende buien. Vanaf vandaag 4 Middagtemperatuur rond 25 0 oplopend tot omstreeks 30 graf Griekenland: eerst nog in hetp bewolking, elders 27 tot 28 g i de 1 Weersvooruitzichten voor diverse Europese landen, geldig tot en met morgen. Noorwegen, eerst veel bewolking, maar geleidelijk wat opklaringen en al en toe zon Middagtemperatuur langs de westkust van 15 tot 20 gra den In het zuiden rond Oslo onge veer 24 graden. Zweden: in het noorden eerst nog be wolking, later opklaringen. In het zuiden zonnig. Middagtemperatuur van 16 graden in het noorden, tot 22 in het zuiden. Morgen iets hogere temperaturen. Denemarken: eerst nog wolkenvel den, later meer zon. Middagtempera tuur van 20 tot 24 graden. Ierland: perioden met zon, maar na vandaag regen- en onweersbuien. Middagtemperatuur 21 tot 23 graden. Wales. Engeland en Schotland: zon nig In de loop vari de dag van het zuiden uit regen- en onweersbuien. Middagtemperatuur van 20 graden in het noorden, tot plaatselijk 30 in het zuidoosten. België en Luxemburg: eerst zonnig, maar later vanuit het zuiden regen en onweersbuien. Middagtempera tuur rond 28 graden. Bondsrepubliek Duitsland: wolken velden. Zonnig en morgen in het westen kans op een bui. Frankrijk: zonnig. Morgen in het westen kans op een regen- of on weersbui. Middagtemperatuur langs de Atlantische kust van 24 tot 29 gra den, aan de Middellandse Zee rond 30 graden. In het binnenland om streeks 30 graden, morgen oplopend tot hier en daar 35 graden. Spanje en Portugal: zonnig, maar langs de westkust bewolking waarin buien kunnen ontstaan die noord waarts gaan bewegen. Middagtempe ratuur langs de Atlantische kust van 25 tot 27 graden. Aan de Middelland- Kopenhagen Stort uw bijdrage op postgiro 50500 of bankgiro 70.70.70.929 Nederlandse Stichting voor Leprabestrijding/Amsterdam Wibautstraat 135,1097 DN Amsterdam. Tel. 020 - 93 89 73 maatschappelijke en politieke vraagstukken. „Men heeft hier iets meer oog voor de werkelijkheid gekregen", al dus van Butselaar. Opmerke lijk vindt hij verder dat scher pe passages uit de concept verklaring over de Wereld raad van Kerken en de Rooms-Katholieke Kerk in de definitieve versie zijn ver dwenen. Grote moeite heeft Van But selaar met al die deelnemers, veelal van Amerikaanse af komst, die „lyrisch" kunnen doen over 2000, het jaar waar in de hele wereld met het Evangelie bereikt moet zijn. Het „ongebreidelde optimis me" van deze christenen staat hem tegen. „Zo van: die klus klaren we wel even, als we maar een goed plan hebben." Hans Keijzer, als secretaris van de Evangelische Zen dingsalliantie een van de on geveer veertig Nederlanders in Manila, vindt het geen en kel bezwaar als christenen bij hun zending de „methoden van de wereld" gebruiken. „De hele wereld zit vol plan ning", zegt hij, wijzend op het bedrijfsleven en de overheid. „Dus waarom zouden christe nen het Evangelie niet op een moderne wijze brengen?" Hij geeft toe dat het jaar 2000 wel eens wat teveel „als ma gisch getal boven deze confe rentie hangt". Otto de Bruijne, secretaris van een internationale vere niging van evangelische hulp organisaties (IRDA), heeft de indruk dat de evangelische beweging steeds kritischer zal wordep over deze „kwantita tieve methode" met al haar cijfers en statistieken. Volgens hem hebben de deelnemers in Manila meer oog gekregen voor de houding van christe nen tegenover de schulden problematiek en vraagstuk ken betreffende ecologie^ drugs, mensenrechten en abortus. Kunstwerk in koepel De Italiaanse kunstenaar Salvatori Bruno werkt in Colum bus, in de Amerikaanse staat Ohio, aan een enorme af beelding van Maria Boodschap in glas. Hij brengt het kunstwerk aan in de koepel van de Grieks Orthodoxe Kerk van Columbus. Bruno verwerkt zo'n vijfhonderdnegentig kilo glas in het kunstwerk dat een oppervlakte heeft van ruim 22 vierkante meter. Op de foto: De kunstenaar, staande op een steiger, bezig met het aanbrengen van de laatste stukken glas. MANILA Evangelische christenen hebben zich in het verleden soms onwe tend, arrogant en zelfs vijandig gedragen tegen over mensen met een an der geloof. In het slotdo cument van het congres van het Lausannecomité voor wereldzending te Manila wordt daarover berouw getoond. De 4000 deelnemers stemmen vandaag, op de laatste dag van het tiendaagse congres, stemmen ?over het „Manila- manifest". Daarin wordt nog eens heel duidelijk gezegd dat er buiten Jezus geen andere weg naar God bestaat. „Op een vrij massieve wijze wordt het unieke van Jezus hier in Manila benadrukt", zegt dr. Jan van Butselaar, waarnemer namens de Neder landse Zendingsraad (NZR). Hij was ook aanwezig op het zendingscongres van de We reldraad van Kerken, eind mei in San Antonio, waar de dialoog met andere godsdien sten werd aangeprezen en „geen dogmatische uitspra ken" werden gedaan over de „uniciteit van Jezus". Van Butselaar is desalniette min wel te spreken over de slotverklaring, waarin voor het eerst wordt toegegeven dat de dialoog met andere godsdiensten deel van het werk van zending en evange lisatie is. Evangelische chris tenen hebben volgens hem hun grote angst voor het ge sprek met andersgelovigen een beetje kunnen temperen. Hoopvol, aldus de algemeen secretaris van de NZR. Hij is ook positief over de groeiende aandacht van evan gelische christenen voor de armen in de wereld („niet al leen medelijden") en de toe nemende betrokkenheid bij

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2