„Nu nog regen
en we kunnen
wel inpakken'
Sudanese junta
treedt op tegen
woekerhandel
Franse historici ruziën over interpretatie 1789
ORGANISATOR KOLDERPARADE BLOEDNERVEUS:
PARIJS Hoewel „Qua-
torze Juillet" al 199 keer
is gevierd als het begin
van de Franse Revolutie,
geeft die datum nog
steeds aanleiding tot ruzie
onder verscheidene ge
leerden in Frankrijk.
De Franse geschiedschrijvers
zijn er nog altijd niet uit of 14
juli de dag waarop de Pa-
rijzenaars twee eeuwen gele
den de Bastille bestormden
gezien moet worden als het
historische moment waarop
de ontwikkeling naar de hui
dige democratie werd inge
luid.
Sommigen van deze historici
plaatsen het begin van de om
wenteling ongeveer een
maand voor de bestorming
van 's konings gehate gevan
genis, namelijk op 17 juni
1789. Op die dag riep de Der
de Stand zich uit tot Nationale
Vergadering, de enige verte
genwoordiger van het volk.
Andere deskundigen gaan
nog een maand verder terug,
naar 5 mei, de dag waarop ko
ning Lodewijk XVI wegens
geldgebrek voor het eerst
sinds 1614 de Staten-Generaal
bijeenriep. En weer anderen
laten de veranderingen begin
nen met Turgot, de in 1774
door Lodewijk benoemde mi
nister van financiën. Deze
slaagde er in korte tijd in de
erbarmelijke staatsfinanciën
te saneren, maar moest al
weer snel het veld ruimen
waardoor verdere hervormin
gen op papier bleven steken.
Daarnaast zijn verscheidene
rechtse Franse historici het er
niet mee eens dat de „Révolu-
tion Frangai'se" zo luisterrijk
wordt herdacht, omdat zij uit
mondde in de „Terreur" die
aan duizenden het leven kost
te.
„Puinhoop"
Pierre Chaunu, hoogleraar
aan de Sorbonne en sinds en
kele jaren de spreekbuis van
de rechtse geschiedkundigen,
verklaart dat hij ook in zijn
dagelijkse leven regelmatig
zijn afkeuring uit over de
donkerste periode van de
Franse Revolutie. „Iedere
keer als ik voorbij het Lycée
Carnot (genoemd naar een
van de leiders van de „Ter
reur") loop, spuug ik op de
grond", zei hij onlangs. Vol
gens hem was de revolutie
zelfs zonder de „Terreur" een
„gigantische puinhoop".
Dat is ook de mening van
Francois Furet. Deze 61-jarige
historicus wordt alom gezien
als een van de grootste ken
ners van de Franse Revolutie
en heeft de afgelopen tijd
door talloze radio- en tv-op-
tredens een ongekende popu
lariteit verworven. Samen
met zijn collega Denis Richet
viel hij in 1965 al de „Ter
reur" aan. Zij toonden aan dat
deze donkere periode aller
minst noodzakelijk was ge
weest omdat de gewelddadig
heden hun hoogtepunten ken
den op momenten dat de re
volutionairen de touwtjes het
strakst in handen hadden.
Furets grootste verdienste ligt
echter in zijn uitspraak dat de
revolutie is „afgelopen".
Daarmee komt hij niet alleen
tegemoet aan de linkse en
rechtse stromingen in de
Franse geschiedschrijving of
aan de regering-Mitterrand
die de „Bicentenaire" graag in
een geest van consensus wil
vieren', maar zeker ook aan de
wens van de Franse bevol
king.
De Fransen zelf lijken een
beetje verveeld door de ideo
logische strijd die nog altijd
wordt gevoerd en maken zich
veel drukker over onderwer
pen als de „Europese revolu
tie van 1992" of de milieupro
blematiek. Voor hen beteken
de de revolutie een breuk met
de monarchie en de daarbij
behorende standen en feodali
teit en vormde zij een begin
van de soevereiniteit van het
volk, waarvan een ieder
voortaan gelijke rechten had.
Auto door
plafond
Nadat de eerste
schrik voorbij is,
springen de broer
tjes Saber uit Nor
folk vrolijk door
het puin terwijl een
verzekeringsman
de schade op
neemt van de auto
die afgelopen
maandag plotse
ling de huiskamer
van de Sabers bin
nen kwam zetten.
Wonder boven
wonder zijn er bij
het ongeluk geen
gewonden geval
len. De politie is
nog steeds op
zoek naar de Inzit
tenden van de
auto, die gestolen
bleek te zijn.
FOTO: AP
A BUITENLAND
DDuitse Waddenzee
onder algentapijt
3BONN De Duitse Waddenzee groeit snel
Hdicht met algen. Oorzaak zijn volgens het
^ministerie van milieuzaken in de deelstaat
Niedersachsen het aanhoudend warme
jweer met intensieve zonneschijn en het
:hoge gehalte voedingsstoffen in het ondiepe
jjjwater. Tot nu toe zijn de algen niet in de
Noordzee waargenomen. Dat mag enigszins
^verwonderen, want volgens het Duitse Hy
drografische Instituut is het water van de
^Noordzee boven de Waddeneilanden vijf
Jgraden warmer dan normaal. De algen in
dde Waddenzee zijn niet giftig. Het gaat
avoornamelijk om de volkomen onschadelij
ke, groene algen. Men verwacht dat het al-
Jgentapijt zich ook naar het Nederlandse
,2deel van de Waddenzee zal uitbreiden.
sPeres slikt
[«dreigement in
[JERUZALEM De Israeli-
Arbeiderspartij heeft
[haar dreigement om uit de
coalitieregering met het recht
te Likudblok te stappen giste
ren grotendeels ingeslikt ha
oproepen uit de VS om het Is
raëlische vredesinitiatief niet
iin de waagschaal te stellen.
„De Arbeiderspartij werkt aan
de bevordering van het vre-
Ujdesplan. De campagne is erop
3gericht het vredesinitiatief
«voort te zetten", zei partijvoor
zitter en minister van finan-
[Jjciën Peres gisteren na een bij
leenkomst van ministers van
Izijn partij. Daar werd besloten
af te zien van het dreigement
op te stappen als premier Sha-
nir zich weer achter het oor-
^ppronkelijke vredesplan voor
de bezette gebieden schaart.
Bijeenkomst
Kurden
eindigt in
bloedbad
WENEN Een bijeenkomst
van een anti-Iraanse Kurden-
groepering in een appartement
in Wenen is gisteravond in
een bloedbad geëindigd. Twee
mannen, onder wie Abdul
Rahman Ghasselou, de leider
van de Kurdische Democrati
sche Partij, en een vrouw
kwamen door schoten in het
hoofd om het leven. Een derde
man raakte gewond. Het staat
nog niet vast of de schietpartij
het gevolg is van een conflict
tussen de aanwezigen of dat
een buitenstaander een aan
slag heeft gepleegd. De politie
wilde gisteren nog niets mee
delen over de achtergronden
!f van het incident. Volgens de
j Oostenrijkse radio zou de
schietpartij „politiek gemoti-
sfcveerd" zijn. Van de dader ont-
preekt nog ieder spoor,
Sovjetunie juicht
NAVO-besluit toe
MOSKOU/WENEN De
Sovjetunie juicht het besluit
van de NAVO toe om de plan
nen voor de conventionele
ontwapening eerder te presen
teren en wil binnen zes maan
den een overeenkomst berei
ken. Dit heeft woordvoerder
Gerasimov van het ministerie
van buitenlandse zaken giste
ren gezegd. De NAVO-lidsta-
Jten hebben de voorstellen gis
teren bij de Onderhandelingen
over Vermindering van Con
ventionele Bewapening in Eu
ropa (CFE) in Wenen gepre
senteerd. „We hebben nu twee
maanden gewonnen. We zul
len alles doen om binnen zes
maanden tot een akkoord te
komen", aldus Gerasimov.
Bewusteloze piloot
overleeft crash
0.1 MIAMI Een sportvliegtuigje
(Cessna), waarvan de piloot
onwel was geworden door de
vorming van koolmonoxide in
de cockpit, is gisteren na een
vlucht van honderden kilome
ters op de automatische piloot
door brandstofgebrek in de
buurt van de Bahama-eilan-
den in zee gestort. De piloot,
een 36-jarige advocaat uit de.
Amerikaanse stad Alexandria,
kwam door het contact met
het zeewater weer bij zijn posi
tieven. Hij kon worden gered
door parachutisten van de
luchtmacht, die een toestel
naast het 'spookvliegtuig' had
den laten meevliegen.
KHARTOUM „Nee
hoor, meneer, er zijn geen
problemen. We zijn alleen
bezig het land anders in te
richten, zodat het leef
baarder wordt voor het
volk", legt de slungelige
paratroeper uit, terwijl hij
in het centrum van Khar
toum toezicht houdt op de
arrestatie" van een straat
venter en zijn goederen in
beslag neemt - goedkoop
uitziende borstels van
Chinese makelij. De man
wordt ervan beschuldigd
zijn waar tegen veel te
hoge prijzen te verkopen.
De inmiddels toegestroomde
menigte kijkt goedkeurend toe
hoe de overtreder wordt afge
voerd en hoe zijn „winkeltje"
- niet meer dan een op zijn
kant gezette halve, gedeukte
metalen container - op mili
tair bevel wordt afgesloten.
Als ik informeer naar wat
hem te wachten staat, word ik
zelf ook in de boeien geslagen
door de veiligheidspolitie en
meegenomen naar het bureau
voor ondervraging.
Een incident als dit vindt da
gelijks zo'n stuk of twintig
keer plaats in Khartoum, een
verpauperde, vervallen stad
met zeven miljoen inwoners.
De leiders van de nieuwe mili
taire junta in Sudan hebben
zich voorgenomen met ijzeren
hand een einde te maken aan
de grootscheepse corruptie, de
zwarte markten en de woeker
handel.
„Binnenkort publiceren we
een lijst met maximumprijzen,
zodat iedereen weet waar hij
aan toe is", zegt de politiefunc
tionaris die mij ondervraagt in
zijn smerige kantoortje. „Deze
man rekende 25 procent méér
voor zijn borstels dan is toege
staan", voegt een ander daar
aan toe. Na deze wijze les heb
ik toestemming het hoofd
kwartier te verlaten.
Zoals bij de arrestatie van de
handelaar al duidelijk was,
zijn veel van de vaak onder
voede Sudanezen enthousiaste
aanhangers van deze nieuwe
hardhandige aanpak van de
junta om de economie te red
den. De Sudanese economie
was zelfs naar Afrikaanse nor
men berucht om z'n inefficiën
tie en illegale praktijken.
In diplomatieke kringen doen
herhaaldelijk berichten de
ronde over mishandeling van
handelaren die schuldig zijn
bevonden aan het berekenen
van te hoge prijzen. Onlangs
werd via de staatsradiozender
aangekondigd dat de vijftien
man sterke Revolutie Raad
speciale tribunalen zou instel
len die het recht zouden heb
ben de woekerhandelaren ter
dood te veroordelen en hun
koopwaar en bezittingen in
beslag te nemen. Dit was be
doeld, zo werd benadrukt, „om
het lijden van de burgers te
verlichten".
Amateuristisch
Ondanks het feit dat de huidi
ge juridische infrastructuur
een tamelijk amateuristische
inslag heeft - de tweede- en
derderangs functionarissen die
twee weken geleden de coup
pleegden, zijn op dat gebied
hopeloos onervaren - zijn er
toch wel aanwijzingen dat de
meedogenloze taktiek van de
junta resultaat oplevert. De
maatregel die een einde maak
te aan het illegaal bezit van
buitenlandse valuta heeft ge
zorgd voor een opwaardering
van het Sudanese pond.
Ruim vijftig politieke en ande
re bekende figuren, onder wie
Sadiq al-Mahdi, de afgezette,
polo-minnende, in Oxford op
geleide premier, zijn inmiddels
gearresteerd en hen wordt mo
gelijk corruptie ten laste ge
legd. Volgens diplomaten
staan hen uitvoerige schijnpro
cessen te wachten die alleen
maar bedoeld zijn om aan te
tonen hoezeer de democrati
sche regering, die sinds 1986
aan de macht is, gefaald heeft.
Alle 36 politieke partijen en de
vakbonden zijn verboden door
de junta.
Klokslag zeven gaat de avond
klok in en verandert Khar
toum in een spookstad. In
sommige wijken heeft het le
ger om de vijfhonderd meter
barricades opgeworpen, bij
wijze van vangnet voor aan
hangers van de oude regering.
Bij de bevolking wordt er
voortdurend op aangedrongen
ondergedokenen aan te geven.
In de havens en op de vlieg
velden worden strenge contro
les gehouden en er worden
nauwelijks uitreisvisa ver
strekt. De vijftien minuten du
rende rit van het vliegveld
naar mijn hotel was zenuwslo
pend aangezien de taxi tot vijf
maal toe werd gedwongen te
stoppen door fanatieke jonge
soldaten met machinegeweren.
Junta-aanvoerder generaal
Omar al-Bashir is zich er van
bewust dat een al te krachtig
optreden tegen al-Mahdi, de
geestelijke en politieke leider
van de drie miljoen zielen tel
lende Ansar moslimbeweging,
kan leiden tot een gewelddadi-1
ge reactie van de hem steu
nende milities. Daarom put hij
zich uit in het aantonen tot
welke diepten de oude rege
ring was gezonken.
Twijfel
Alhoewel de micro-economi
sche maatregelen van de hui
dige regeerders vruchten be
ginnen af te werpen, betwijfe
len diplomatieke waarnemers
of de junta-leiders bekwaam
genoeg zijn om ook de grotere
problemen te lijf te gaan. Su
dan, met een buitenlandse
schuld van veertien miljard
dollar, een inflatie van ruim
tachtig procent en fabrieken
die chronisch te weinig produ
ceren, wordt gezien als één
van 's wereld slechtst geleide
De 43-jarige generaal Bashir
laat zich graag voorstaan op de
ervaring die hij heeft opge
daan bij militaire manoeuvres
in de Verenigde Staten. Hier
mee wil hij kennelijk bena
drukken dat hij een pro-wes
terse instelling heeft. Dat hem
een omvangrijke, bijna onmo
gelijke taak wacht, realiseert
hij zich terdege. „Dit land is
uitgeput. Het is nu niet be
paald een stimulans voor dege
ne die het bewind voert", al
dus Bashir.
CHRISTOPHER WALKER
(c) The Times, Londen
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
24.000 MIJLEN OCEAANRACE
418) Willy heeft nog een beter idee dan Rob! Immers, op
slechts een kabellengte afstand bevindt zich nu de 'Laura'. Het is
VJ windstil, maar Brookfeller heeft de motor aangezet en weldra zal
3,4 hij de 'Memphis' hebben bereikt. Willy wil overboord springen en
f naar de 'Laura' zwemmen, maar op het laatste moment grijpt
Larry's tweede matroos haar en sleept haar naar zijn meester.
Larry bindt het meisje aan de fokkemast vast. Ziezo, denkt hij,
nu durven die anderen zeker niet te schieten.... Dan beveelt hij
Jojo het kanon weer te rcithen op de naderbijkomende 'Laura'.
„Boor die schuit in de grond, Jojo", zegt Larry, „en zorg er voor
dat je goed mikt, want die kerels staan voor niets." Larry weet
het wel: dit is zijn enige kans om te ontsnappen.
Cubanen voor
vuurpeloton
MEXICO-STAD Vier
voormalige Cubaanse offi
cieren, onder wie de oor
logsveteraan generaal Ar-
naldo Ochoa, zijn gister
avond door een vuurpelo
ton terechtgesteld wegens
hun betrokkenheid bij de
handel in verdovende
middelen.
Het viertal was vorige week
door een krijgsraad ter dood
veroordeeld. Alle vier hadden
schuld bekend. Hun verzoeken
om gratie waren afgewezen.
Tijdens de processen is naar
voren gekomen dat binnen het
Cubaanse leger en het ministe
rie van binnenlandse zaken
een illegale organisatie ope
reerde die zich volgens de aan
klagers schuldig maakte aan
handel in verdovende midde
len, zwarte-marktpraktijken,
smokkel en andere misdaden.
(Vervolg van de voorpagina)
PARIJS In het kamp
van de organisatoren van
de kolderparade is de
spanning te snijden. Jean-
Paul Goude (48), de Fran
se reclame-guru en ver
antwoordelijke voor het
spektakel, constateerde
deze week nerveus dat er
nog heel wat te schaven
viel.
Goude, die volgens Frans ge
bruik pas heel laat aan de slag
kon, weet wat hem boven het
hoofd hangt. „U heeft een
foutenmarge van twintig pro
cent", zou opdrachtgever
Frangois Mitterrand hem heb-
het nog benauwd krijgen. De
rechtse Figaro constateerde
slechts chaos en vroeg al om
de kop van Jacques Attali, de
adviseur van Mitterrand. Hij
zou Goude aan de president
hebben voorgesteld.
Maar sinds 1795 rollen er ge
lukkig geen koppen meer op
de Place de la Concorde. De
verzamelde staatshoofden
krijgen wellicht een gênant
gevoel ten opzichte van hun
gastheer en Attali riskeert
slechts een vroegtijdige beëin
diging van zijn carriëre.
Wanneer alles echter op zijn
pootjes terecht komt en Jean-
Paul Goude het publiek^ de
show kan-voorzetten zoals hij
die onlangs in schetsen aan de
pers presenteerde dan is het
spektakel gegarandeerd. „Ik
Een van de feestelijk getooide zanggroepen die vanavond het
spektakel op de Champs-Elysées zullen opluisteren.
FOTO: EPA
,£aidóe@OU/ta/nt VRIJDAG 14 JULI 1989 PAGINA 5
ben ingefluisterd. Afgaande
op de verslagen van de laatste
repetities kan de reclameman
mond stoof geldt als een klas
sieker in het genre.
Bittere pil
Een maand geleden kreeg de
ontketende tambour-maïtre
(soms moest hij geremd wor
den want bepaalde ideeën, als
de schaapherder met duizend
schapen, bleken praktisch on
uitvoerbaar) een bittere pil te
slikken. Na lange onderhan
delingen ging de Volksopera
van Peking uiteindelijk niet
akkoord met zijn voorstel om
naast de klassieke figuren ook
enig break-dancewerk op te
voeren. Dat zou moeten wor
den uitgevoerd door dansers
van de staatsopera. Volgens
Goude lag het populaire hip-
hopgedoe in het verlengde
van eeuwenoude vechtsport
technieken en kon hier een
prachtige mengeling van cul
turen uitrollen. De Chinezen
meenden echter voor schut te
staan en bedankten voor de
eer. Twee dagen voor de dra
matische gebeurtenissen op
het Plein van de Hemelse
Vrede annuleerden ze hun
deelname. „Een cata", zoals
Goude het in zijn populaire
turbotaaltje uitdrukte („cata"
van catastofe wel te verstaan).
„Nu nog regen en we kunnen
wel inpakken".
Toch zal de meest symboli
sche bijdrage aan de „mondia
le parade" indirect uit China
komen. Tweehonderd Chine
se studenten zullen op de fiets
in stilte de Champs-Elysées
afrijden. Hun gezichten ver
borgen achter maskers.
Reisagenten: China
moet reclame maken
PEKING Buitenlandse reisagenten hebben er
gisteren bij de Chinese regering op aangedrongen
de staat van beleg in Peking in te trekken, de
prijzen van rondreizen door het land te verlagen
en een grootscheepse reclamecampagne te starten
om weer buitenlandse toeristen te trekken die
massaal zijn weggebleven na het bloedige lege-
roptreden. China pleegt weinig of niets aan pro
motie te doen. Volgens de touroperators is het sei
zoen 1989-1990 al verloren. De meeste toeristen
hebben hun reis geannuleerd. Een rechtbank in
Dalian in Noordoost-China heeft een man tot tien
jaar» cel veroordeeld, omdat hij tegenover een
Amerikaanse tv-ploeg leugens zou hebben ver
teld over het militaire ingrijpen in Peking.
SPECIAAL EIWIT ZOU
REPRODUKTIE VAN
AIDS-VIRUS STOPPEN
ST. LOUIS Amerikaanse onderzoekers menen
een manier gevonden te hebben om aids-virussen
te beletten zich te reproduceren. „Het is een we
tenschappelijke doorbraak. Of het ook een medi
sche doorbraak is, is nog de vraag", zei Maurice
Green van de universiteit van St. Louis.
Het is mogelijk gebleken een zeer belangrijk eiwit
dat door een gen binnen het virus wordt geprodu
ceerd, op zo'n manier te veranderen dat het niet
langer instructies geeft aan het virus om zich te re
produceren.
Er is patent aangevraagd op het procédé. Er zullen
eerst proeven met mensen genomen moeten wor
den om te zien of de ziekte met toepassing van het
procédé gestopt kan worden.
200 JAAR
Franse Revolutie
Met een
feestelijk
eerbetoon
aan de
mensen
rechten
hebben
president
Mitterrand en
zijn 33 hoge
buitenlandse
gasten
gisteren het
grote feest
ingeluid.
FOTO: AP
Papandreou trouwt
met vriendin Liani
De Griekse ex-premier Papandreou is
gisteren getrouwd met zijn vriendin, de
voormalige stewardess Dimitra Liani. Het
huwelijk werd ingezegend in een kerkje
in Politea, een sjieke buitenwijk van
Athene. De 70-jarige leider van de socia
listische PASOK was enkele dagen
eerder uit het ziekenhuis ontslagen.
Slechts een paar familieleden en vrien
den van het paar woonden de ceremonie
bij. Papandreou kwam in opspraak toen
zijn verhouding met Liani in september
bekend werd. Hij vertoonde zich regel
matig in het openbaar met haar terwijl hij
nog getrouwd was. Algemeen wordt aan
genomen dat Papandreou's amoureuze
leven hem politiek heeft geschaad.
FOTO: AP
wil met iets dynamisch ko
men, niet dat wassenbeelden-
gedoe. De wereld moet zien
dat de Franse cultuur meer te
bieden heeft dan Marcel Mar-
ceau en Mireille Mathieu", al
dus het kind van een Franse
vader en Amerikaanse moe
der. Hij kan bogen op succes
sen. De visueel geslaagde re
clamespot waarin bij Grace
Jones een Citroën uit de
